PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z HISTORII rok szkolny 2015/2016

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z HISTORII rok szkolny 2015/2016 1. W klasie pierwszej gimnazjum z nowoprzybyłymi uczniami absolwentami szkoły podstawowej na dwóch pierwszych lekcjach historii powtarzamy i utrwalamy wiadomości nabyte w szkole podstawowej z zakresu przewidzianego podstawą programową: a) umiejętności z zakresu chronologii; b) analizy i interpretacji historycznej; Celem diagnozy wstępnej z historii w klasach pierwszych jest przede wszystkim sprawdzenie umiejętności, które sprawiają największe trudności na egzaminie gimnazjalnym. W zakresie chronologii: - zaznaczania dat na taśmie chronologicznej z uwzględnieniem podziału na epoki - określenia wieku wydarzeń oraz początku i końca wieku - obliczanie upływu lat w dwóch i jednej erze W zakresie analizy i interpretacji historycznej: - pozyskiwanie informacji z różnych źródeł (tekstu źródłowego, ikonografii i mapy) 2. Każdy sprawdzian po przerobionym dziale obejmuje wymagania ogólne z : a) zakresu chronologii historycznej: -sytuowania wydarzeń, zjawisk i procesów historycznych w czasie i przestrzeni (umieszczanie wydarzeń na linii chronologicznej z uwzględnieniem epok, określenia wieku ich zaistnienia i liczby lat od ich upłynięcia) b) w zakresie analizy i interpretacji historycznej: - praca z tekstem źródłowym, opisem postaci, mapą historyczną, ikonografią i tekstem literackim 3. Formy i sposoby sprawdzania osiągnięć uczniów: a) prace pisemne: - wypracowania i zadania domowe (około 6 w roku szkolnym) waga oceny (dalej wo) 1, - prace klasowe (testy, sprawdziany) sprawdzające znajomość przerobionego materiału (po każdym dziale) wo 3, - sprawdziany wiedzy uczniów (ok.15 minutowe kartkówki z 3 ostatnich lekcji) wo 2, Kryteria oceny z pracy klasowej i sprawdzianów (odpowiedzi są podawane w punktach, z sumy których ustalana jest ocena) 100%(testu plus dodatkowe zadanie) - celujący

91% - 99% - bardzo dobry 75% - 90% - dobry 51% - 74% - dostateczny 30% - 50% - dopuszczający 0% - 29% - niedostateczny b) wypowiedzi ustne: - odpowiedź ustna ( z materiału przerabianego na 3 ostatnich lekcjach) wo 2, - udział w dyskusji i grach dydaktycznych wo 1, - przygotowywanie referatów lub dodatkowych materiałów prezentowanych następnie w czasie lekcji wo 1, - aktywność w czasie lekcji (uczeń bardzo aktywny może otrzymać ocenę bardzo dobrą lub dobrą, uczeń mniej aktywny plusa, 5 plusów premiowane jest oceną bardzo dobrą) wo 1. - w klasach I i II uczniowie realizują projekt edukacyjny. O warunkach realizacji projektu uczniowie i ich rodzice są informowani w terminie do końca listopada danego roku, - rozwiązywanie krzyżówek, rebusów wo 1 - prowadzenie zeszytu wo 1 - maraton historyczny wo 2 - udział w konkursach przedmiotowych: a) etap szkolny wo 1 b) etap powiatowy i rejonowy wo 2 c) etap wojewódzki lub ogólnopolski wo 3 - ocenie nauczyciela podlegają także zadania (testy sprawdzające) przygotowane przez wydawnictwa, z podręczników których korzystają uczniowie. 4. Uczeń ma prawo do poprawy oceny niedostatecznej i dopuszczającej z prac klasowych w ciągu dwóch tygodni, jeżeli istnieją uzasadnione przyczyny nieprzygotowania. 5. Uczeń, który nie pisał testu (sprawdzian, kartkówka) z powodu nieobecności usprawiedliwionej ma obowiązek napisać go w terminie do dwóch tygodni po teście. W przypadku niestawienia się na test w wyznaczonym terminie, uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną. 6. Uczeń ma prawo dwa razy w semestrze być nieprzygotowanym do lekcji, ale ma obowiązek o tym poinformować nauczyciela na początku lekcji (po sprawdzeniu obecności). 7. Wszystkie oceny cząstkowe i semestralne w dzienniku lekcyjnych w dzienniku lekcyjnym zapisywane są według następujących tabel: a) np. nieprzygotowanie do lekcji b) akt aktywność i praca ucznia na lekcji c) spr sprawdziany d) krt kartkówki e) odp odpowiedź ustna f) zad zadanie domowe g) rzh rozwijanie zainteresowań historycznych, np. konkursy historyczne Uczniowie w całym cyklu nauczania zostaną przeprowadzone następujące sprawdziany i kartkówki wraz z podanymi na testach wiadomościami i umiejętnościami. Sposób sprawdzania Nazwa Najdawniejsze dzieje człowieka i narodziny cywilizacji Sprawdzane wiadomości i umiejętności. Uczeń: - porównuje koczowniczy tryb życia z osiadłym i opisuje skutki przyjęcia przez człowieka trybu osiadłego; - wyjaśnia zależności pomiędzy środowiskiem

Kartkówka Obliczanie czasu historycznego geograficznym a warunkami życia człowieka. - lokalizuje w czasie i przestrzeni cywilizacje starożytnej Mezopotamii i Egiptu; - charakteryzuje strukturę społeczeństwa i system wierzeń w Egipcie; - wyjaśnia znaczenie pisma i prawa w procesie powstawania państw; - rozpoznaje typy pisma wykształcone na terenie Mezopotamii i Egiptu - charakteryzuje podstawowe symbole i główne zasady judaizmu; - wyjaśnia różnicę pomiędzy politeizmem a monoteizmem, odwołując się do przykładów. -umie zamieniać daty na wieki, wie co to jest wiek, era, epoka. Rozróżnia źródła historyczne Cywilizacja grecka. -wyjaśnia wpływ środowiska geograficznego na gospodarkę i rozwój polityczny starożytnej Grecji; - umiejscawia w czasie i porównuje system sprawowania władzy oraz organizację społeczeństwa w Sparcie i Atenach peryklejskich; - charakteryzuje czynniki integrujące starożytnych Greków - język, system wierzeń, teatr oraz igrzyska olimpijskie. -zna daty 776 p.n.e., 490 p.n.e., 480 p.n.e., 338 p.n.e. Kartkówka Igrzyska i teatr starogrecki -porównuje igrzyska i teatr grecki z współczesnymi Cywilizacja rzymska -umiejscawia w czasie i charakteryzuje system sprawowania władzy oraz organizację społeczeństwa w Rzymie republikańskim i cesarstwie; - wyjaśnia przyczyny i wskazuje skutki ekspansji Rzymu, opisując postawy Rzymian wobec niewolników i ludów podbitych; - podaje przykłady wpływu kultury greckiej na kulturę rzymską; - rozróżnia wewnętrzne i zewnętrzne przyczyny upadku starożytnego państwa rzymskiego. - charakteryzuje najważniejsze osiągnięcia kultury materialnej i duchowej antycznego świata w różnych dziedzinach: filozofii, nauce, architekturze, sztuce, literaturze; - podaje przykłady osiągnięć cywilizacyjnych antyku, które mają wpływ na cywilizację współczesną. - umiejscawia w czasie i przestrzeni narodziny i rozprzestrzenianie się chrześcijaństwa; - wskazuje przyczyny i przykłady prześladowania

chrześcijan w państwie rzymskim. -zna daty: 753 r. p.n.e., 730 r. p.n.e., 509 r. p.n.e., 264 241r. p.n.e., 216 r. p.n.e., 149 146 r. p.n.e., 146 r. p.n.e., 31 r. p.n.e., 58 49 r. p.n.e., 15 marca 44 r. p.n.e., 73 71 r. p.n.e.,202 r. p.n.e., 313 r. n.e., 395 r. n.e., 476 r. n.e., Wczesne średniowiecze - umiejscawia w czasie i przestrzeni kierunki i zasięg podbojów arabskich; -opisuje podstawowe zasady i symbole islamu; - wyjaśnia rolę Arabów w przekazywaniu dorobku kulturowego pomiędzy Wschodem a Zachodem. - umiejscawia w czasie i przestrzeni monarchię Karola Wielkiego, Państwo Kościelne oraz Cesarstwo w Europie Zachodniej; - charakteryzuje działalność Karola Wielkiego i wyjaśnia, na czym polegał renesans karoliński; - charakteryzuje główne idee uniwersalnego cesarstwa Ottona III; - opisuje relacje pomiędzy władzą cesarską a papieską w X- XI w. - lokalizuje w czasie i przestrzeni cesarstwo bizantyjskie; - charakteryzuje rolę Bizancjum jako kontynuatora cesarstwa rzymskiego i rozpoznaje osiągnięcia kultury bizantyjskiej (prawo, architektura, sztuka); - wyjaśnia przyczyny i skutki rozłamu w Kościele w XI w. -zna daty: 395, 622, 732, 800, 843, 962, 1054, 1077, 1122, Kartkówka Arabowie i Bizancjum - porównuje religie islamu i chrześcijaństwo - wie na czym polega kontynuacja Bizancjum jaklo spadkobiercy cesarstwa rzymskiego Polska pierwszych Piastów - sytuuje w czasie i przestrzeni państwo pierwszych Piastów; - wskazuje, na przykładzie państwa pierwszych Piastów, charakterystyczne cechy monarchii patrymonialnej; - wyjaśnia okoliczności przyjęcia chrztu przez Piastów oraz następstwa kulturowe, społeczne i polityczne chrystianizacji Polski; - ocenia dokonania pierwszych Piastów w dziedzinie polityki, gospodarki i kultury. -zna daty: 966, 972, 991997, 1000, 1002-1018, 1025, 1031, 1038, 1039, 1076, 1079, 1097, 1109, 1116, 1124, 1138 Kartkówka Chrzest Polski i zjazd gnieźnieński -wyjaśnia znaczenie wydarzeń dla formowania się państwa polskiego

Kartkówka Polska dzielnicowa i zjednoczona Społeczeństwo średniowiecznej Europy. Kultura i sztuka wieków średnich Uniwersalizm średniowiecza Polska w dobie unii z Litwą -sytuuje w czasie i przestrzeni Polskę okresu rozbicia dzielnicowego; - opisuje postanowienia statutu Bolesława Krzywoustego; - porządkuje i sytuuje w czasie najważniejsze wydarzenia związane z relacjami polsko-krzyżackimi w epoce Piastów; - opisuje zmiany społeczno-gospodarcze w epoce rozbicia dzielnicowego i dostrzega związki pomiędzy rozwojem ruchu osadniczego a ożywieniem gospodarczym; - ocenia dokonania Kazimierza Wielkiego w dziedzinie polityki wewnętrznej (system obronny, urbanizacja kraju, prawo, nauka) oraz w polityce zagranicznej; - charakteryzuje zmiany struktury społeczno-wyznaniowej Królestwa Polskiego po przyłączeniu ziem ruskich. -zna daty: 1138, 1180, 1227, 1295, 1320, 1226, 1241,1309, 1331, 1343, 1348, 1340-66, 1364 - rozpoznaje typowe instytucje systemu lennego; - wyjaśnia pojęcie stanu i charakteryzuje podziały społeczne w średniowieczu; - charakteryzuje funkcje gospodarcze, polityczne i kulturowe miast w średniowieczu. - wyjaśnia kulturotwórczą rolę Kościoła w dziedzinie nauki, architektury, sztuki i życia codziennego średniowiecznego społeczeństwa; - porównuje główne elementy kultury rycerskiej i kultury miejskiej; - rozpoznaje zabytki kultury średniowiecza, wskazując różnice pomiędzy stylem romańskim a stylem gotyckim, z uwzględnieniem przykładów z własnego regionu. - potrafi wymienić cechy wspólne kultury i sztuki Średniowiecznej; -zna strukturę społeczeństwa średniowiecza -wyjaśnia przyczyny i ocenia następstwa unii Polski z Litwą; - porządkuje i sytuuje w czasie najważniejsze wydarzenia związane z relacjami polsko-krzyżackimi w epoce Jagiellonów; - charakteryzuje rozwój uprawnień stanu szlacheckiego. - zna daty: 1370, 1374,1385,1401, 1410, 1411, 1413, 1444,1454-1466, 1466 Kartkówka Unie polsko-litewskie -zna przyczyny i skutki zbliżenia polsko-litewskiego Wielkie odkrycia -sytuuje w czasie i przestrzeni wyprawy Krzysztofa geograficzne. Humanizm Kolumba, Vasco da Gamy, Ferdynanda Magellana oraz sytuuje w przestrzeni posiadłości kolonialne Portugalii i i renesans. Rozłam w Hiszpanii; kościele zachodnim - ocenia wpływ odkryć geograficznych na życie społecznogospodarcze i kulturowe Europy oraz dla Nowego Świata. - wyjaśnia źródła rozwoju kultury renesansu oraz opisuje jej

charakterystyczne cechy; - charakteryzuje największe osiągnięcia: Leonarda da Vinci, Michała Anioła, Rafaela Santi, Erazma z Rotterdamu, Mikołaja Kopernika i Galileusza; - ocenia rolę druku dla upowszechniania idei renesansu oraz rozwoju cywilizacji europejskiej. Polska i Litwa w czasach ostatnich Jagiellonów Społeczeństwo i ustrój Rzeczypospolitej Obojga Narodów - wymienia czynniki, które doprowadziły do rozłamu w Kościele zachodnim; - opisuje cele i charakteryzuje działalność Marcina Lutra i Jana Kalwina oraz przedstawia okoliczności powstania kościoła anglikańskiego; - wyjaśnia cele zwołania soboru trydenckiego i wskazuje postanowienia służące wzmocnieniu katolicyzmu. -zna daty: 1488,1492,1498,1519-22, 1517, 1545-63, 1555, - ocenia politykę zagraniczną ostatnich Jagiellonów; - przedstawia okoliczności zawarcia unii realnej pomiędzy Polską a Litwą i jej główne postanowienia oraz wskazuje na mapie terytorium Rzeczypospolitej Obojga Narodów; - charakteryzuje stosunki wyznaniowe w państwie polskolitewskim i wyjaśnia ich specyfikę na tle europejskim; - przedstawia największe osiągnięcia piśmiennictwa polskiego epoki renesansu, uwzględniając twórczość Mikołaja Reja, Jana Kochanowskiego, Andrzeja Frycza Modrzewskiego; - rozpoznaje reprezentatywne obiekty sztuki renesansowej na ziemiach polskich ze szczególnym uwzględnieniem własnego regionu. -zna daty: 1515, 1525, 1561, 1569, 1572, 1596 - wymienia instytucje ustrojowe demokracji szlacheckiej i charakteryzuje ich kompetencje; - wyjaśnia okoliczności uchwalenia oraz główne założenia konfederacji warszawskiej i artykułów henrykowskich; - przedstawia zasady wolnej elekcji; - ocenia charakter zmian systemu polityczno-ustrojowego Rzeczypospolitej w XVII w.; - rozpoznaje charakterystyczne cechy kultury baroku, odwołując się do przykładów architektury i sztuki we własnym regionie. -zna daty: 1493, 1505, 1569, 1573, 1574 Kartkówka Unia Lubelska -potrafi wyjaśnić różnicę między unią realną a personalną i Rzeczpospolita Obojga Narodów i jej sąsiedzi w XVII w. wymienić wspólne i odrębne urzędu dla Korony i Litwy - wyjaśnia główne przyczyny wojen Rzeczypospolitej ze Szwecją, Turcją i Rosją; - wyjaśnia przyczyny, cele i następstwa powstania Bohdana Chmielnickiego na Ukrainie;

- ocenia społeczno-gospodarcze i polityczne następstwa wojen w XVII w.; - wyjaśnia przyczyny i wskazuje przejawy kryzysu politycznego i społeczno-gospodarczego Rzeczypospolitej w II połowie XVII w. - charakteryzuje, na przykładzie Francji Ludwika XIV, ustrój monarchii absolutnej; - wymienia, odwołując się do przykładu Anglii, główne cechy monarchii parlamentarnej; - porównuje monarchię parlamentarną z monarchią absolutną, uwzględniając zakres władzy monarszej, prawa i obowiązki poddanych, rolę instytucji stanowych (parlamentu); - wyjaśnia, na czym polegała specyfika ustroju Rzeczypospolitej Obojga Narodów na tle Europy. -zna daty:1605, 1610, 1620, 1621, 1627,1629,1635, 1648, 1654, 1655-60, 1657, 1666, 1673, 1683, 1686, 1699 Kartkówka Upadek mocarstwowej pozycji Rzeczpospolitej Obojga Narodów Europa i Rzeczpospolita w XVIII w. -zna skutki wojen XVII wieku dla Rzeczpospolitej i oznaki słabości systemu wewnętrznego państwa -wymienia idee oświecenia i rozpoznaje je w nauce, literaturze, architekturze i sztuce; -charakteryzuje zasadę trójpodziału władzy Monteskiusza i zasadę umowy społecznej Rousseau; - porównuje reformy oświeceniowe wprowadzone w Prusach, Rosji i Austrii. - przedstawia przyczyny i przejawy kryzysu państwa polskiego w czasach saskich; - wyjaśnia zmiany położenia międzynarodowego Rzeczypospolitej w XVIII w.; - charakteryzuje projekty reform ustrojowych Stanisława Konarskiego i Stanisława Leszczyńskiego oraz dostrzega przejawy ożywienia w gospodarce i kulturze czasów saskich. -zna daty: 1701, 1709,1717, 1721, 1740, 1764, 1768-72, 1772, 1773 Kartkówka Oświecenie -zna cechy oświecenia i jego najważniejsze odkrycia, wynalazki i ich twórców Powstanie USA i rewolucja francuska - przedstawia przyczyny i następstwa wojny o niepodległość; - ocenia wkład Polaków w walkę o niepodległość Stanów Zjednoczonych; - wymienia główne instytucje ustrojowe Stanów Zjednoczonych i wyjaśnia, w jaki sposób konstytucja amerykańska realizowała w praktyce zasadę trójpodziału władzy. - wyjaśnia główne przyczyny rewolucji i ocenia jej skutki; - wskazuje charakterystyczne cechy dyktatury jakobińskiej;

Walka o utrzymanie niepodległości Rzeczypospolitej w XVIII w. - opisuje główne zasady ideowe rewolucji francuskiej zawarte w Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela. -zna daty: 1776, 1787, 1789, 1792,1794, 1795 -przedstawia okoliczności powstania, zadania i osiągnięcia Komisji Edukacji Narodowej; - sytuuje w czasie obrady Sejmu Wielkiego oraz uchwalenie Konstytucji 3 maja; wymienia reformy Sejmu Wielkiego oraz postanowienia Konstytucji 3 maja; - wyjaśnia okoliczności zawiązania konfederacji targowickiej i ocenia jej następstwa; - rozpoznaje charakterystyczne cechy polskiego oświecenia i charakteryzuje przykłady sztuki okresu klasycyzmu z uwzględnieniem własnego regionu. - sytuuje w czasie I, II i III rozbiór Rzeczypospolitej i wskazuje na mapie zmiany terytorialne po każdym rozbiorze; - przedstawia cele i następstwa powstania kościuszkowskiego; - rozróżnia wewnętrzne i zewnętrzne przyczyny upadku Rzeczypospolitej. -zna daty: 1765, 1773, 1788-92, 1791,1792,1793,1794,1795 Kartkówka Czasy stanisławowskie -potrafi wymienić osiągnięcia w dziedzinie kultury, nauki i sztuki oświecenia stanisławowskiego, Epoka napoleońska i księstwo warszawskie Europa po kongresie wiedeńskim - opisuje zmiany w Europie w okresie napoleońskim w zakresie stosunków społeczno-gospodarczych i politycznych; - wyjaśnia okoliczności utworzenia Legionów Polskich i Księstwa Warszawskiego oraz opisuje cechy ustrojowe i terytorium Księstwa Warszawskiego; - ocenia politykę Napoleona wobec sprawy polskiej oraz postawę Polaków wobec Napoleona. -zna daty: 1797, 1799,1804, 1807, 1809, 1812, 1813,1814, 1815 - przedstawia zasady i postanowienia kongresu wiedeńskiego, uwzględniając jego decyzje w sprawie polskiej; - wyjaśnia główne założenia idei liberalizmu, socjalizmu oraz idei narodowych w Europie w I połowie XIX w. - wymienia charakterystyczne cechy rewolucji przemysłowej; - podaje przykłady pozytywnych i negatywnych skutków procesu uprzemysłowienia, w tym dla środowiska naturalnego; - identyfikuje najważniejsze wynalazki i odkrycia XIX w. oraz wyjaśnia następstwa ekonomiczne i społeczne ich

zastosowania; - opisuje zmiany w poziomie życia różnych grup społecznych w XIX w. na podstawie źródeł pisanych, ikonograficznych i statystycznych. Ziemie polskie w I połowie XIX w. -zna daty: 1814-15, 1825, 1830, - wskazuje na mapie nowy układ granic państw zaborczych na ziemiach polskich po kongresie wiedeńskim; - charakteryzuje ustrój Królestwa Polskiego; - ocenia osiągnięcia Królestwa Polskiego w gospodarce, kulturze i szkolnictwie. - sytuuje w czasie i przestrzeni powstanie listopadowe - przedstawia przyczyny oraz porównuje przebieg i charakter powstania listopadowego - rozróżnia bezpośrednie i długofalowe następstwa powstańczych ruchów narodowych; - charakteryzuje główne nurty i postaci Wielkiej Emigracji. Kartkówka Organizacje spiskowe na ziemiach polskich -zna daty: 1815, 1819, 1821, 1828, 1830, 1831, 1846, 1848 - potrafi wymienić najważniejsze ugrupowania konspiracyjne i ich przedstawicieli oraz różnice programowe Europa i świat w XIX w. -opisuje przyczyny i skutki wojny secesyjnej w Stanach Zjednoczonych; - dostrzega podobieństwa i różnice w procesie jednoczenia Włoch i Niemiec; - wyjaśnia przyczyny i sytuuje w przestrzeni kierunki oraz zasięg ekspansji kolonialnej państw europejskich w XIX w.; - ocenia pozytywne i negatywne skutki polityki kolonialnej z perspektywy europejskiej oraz kolonizowanych społeczności i państw. Ziemie polskie w II połowie XIX w. - sytuuje w czasie i przestrzeni powstanie styczniowe; - przedstawia przyczyny oraz porównuje przebieg powstania styczniowego - rozróżnia bezpośrednie i długofalowe następstwa powstania styczniowego - wyjaśnia cele i opisuje metody działań zaborców wobec mieszkańców ziem dawnej Rzeczypospolitej; - charakteryzuje i ocenia zróżnicowane postawy społeczeństwa wobec zaborców; - porównuje warunki życia społeczeństwa w trzech zaborach

w II połowie XIX w., uwzględniając możliwości prowadzenia działalności społecznej i rozwoju narodowego; - przedstawia główne nurty życia politycznego pod zaborami w końcu XIX w. -zna daty: 1863-64, 1882, 1885, 1892, 1893, 1901, 1905-7, Kartkówkę Postawy Polaków w II połowie XIX wieku Europa i świat na przełomie XIX i XX w. -wie czym była praca organiczna i potrafi wymienić przykłady twórczości ku pokrzepieniu serc, -zna orientacje polityczne społeczeństwa polskiego - przedstawia skutki przewrotu technicznego i postępu cywilizacyjnego, w tym dla środowiska naturalnego; - charakteryzuje przyczyny i następstwa procesu demokratyzacji życia politycznego; - przedstawia nowe zjawiska kulturowe, w tym narodziny kultury masowej i przemiany obyczajowe. - wymienia główne przyczyny narastania konfliktów pomiędzy mocarstwami europejskimi na przełomie XIX i XX w. oraz umiejscawia je na politycznej mapie świata i Europy; - charakteryzuje specyfikę działań wojennych, ze szczególnym uwzględnieniem nowych środków technicznych. - wyjaśnia polityczne i społeczno-gospodarcze przyczyny wybuchu rewolucji w Rosji w 1917 r.; - wyjaśnia okoliczności przejęcia przez bolszewików władzy w Rosji; - opisuje bezpośrednie następstwa rewolucji lutowej i październikowej dla Rosji oraz Europy; - charakteryzuje reakcję Europy na wydarzenia w Rosji. -zna daty: 1905,1914-18, 1915, 1916, 1917, 1918