Polska Izba Gospodarcza Towarzystw Budownictwa Społecznego



Podobne dokumenty
DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

) wprowadza się następujące zmiany: "3. Do lokali mieszkalnych, o których mowa w ust. 2, nie ma zastosowania art. 29a.";

OPINIA. 1. Pozytywnie opiniujemy zmiany art. 24 i art. 26

RZECZPOSPOLITA POLSKA Rzecznik Praw Obywatelskich RPO IV-DZ/11. Pan Sławomir Nowak Minister Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej

SEJM Warszawa, dnia 12 lipca 2011 r. RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VI kadencja

POLSKA IZBA GOSPODARCZA TOWARZYSTW BUDOWNICTWA SPOŁECZNEGO

Opinia do ustawy o zmianie ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego oraz niektórych innych ustaw.

PODSTAWOWE PROPOZYCJE ROZWIĄZAŃ W SEKTORZE BUDOWNICTWA SPOŁECZNEGO. I. Forma inicjatywy legislacyjnej

Miejski program Mieszkanie dla Seniora na przykładzie inwestycji PTBS ŚDE przy ul. Drewlańskiej 10 w Poznaniu

R E G U L A M I N W Y N A J M O W A N I A M I E SZ K A Ń

USTAWA z dnia 27 sierpnia 2004 r.

Wymogi dla warunków wspierania budownictwa mieszkaniowego

DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

REGULAMIN PRZYZNAWANIA MIESZKAŃ. stanowiących zasoby własne Wałbrzyskiego Towarzystwa Budownictwa Społecznego Spółki z o.o.

SPÓŁDZIELNIE MIESZKANIOWE

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

UMOWA PARTYCYPACYJNA Nr IT.420- /1/..

REGULAMIN WYNAJMOWANIA MIESZKAŃ w zasobach Towarzystwa Budownictwa Społecznego Bytom Spółka z o.o.

R E G U L A M I N W Y N A J M O W A N I A M I E S Z K A Ń w zasobach Zarządu Budynków Mieszkaniowych - Towarzystwo Budownictwa Społecznego Sp. z o. o.

III. Kryteria, jakie winny spełniać osoby wskazane do zawarcia umowy najmu wymagane na dzień podpisania umowy najmu lokalu... 5

Załącznik nr 3 do uchwały nr10 Zwyczajnego Zgromadzenia Wspólników z dnia r.

Warunki rozwoju mieszkaniowego budownictwa czynszowego

REGULAMIN WYNAJMOWANIA MIESZKAŃ. w zasobach Czeladzkiego Towarzystwa Budownictwa Społecznego. Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością

Wyjaśnienie treści SIWZ

Lokale mieszkalne tworzące zasób Starachowickiego Towarzystwa Budownictwa Społecznego Wspólny Dom Sp. z o.o. budowane są z udziałem:

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA FINANSÓW. z dnia 10 czerwca 2002 r. w sprawie dokonywania dopłat ze środków Krajowego Funduszu Mieszkaniowego.

Ustawa o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego

Towarzystwo Budownictwa Społecznego spółka z o.o. w Wałczu Wałcz ul. Budowlanych 9/2. ( termin złożenia wniosku do 20 grudnia 2018r.

Mieszkalnictwo komunalne - społeczne i socjalne - stan obecny i perspektywy

USTAWA z dnia 5 czerwca 1997 r. o kasach oszczędnościowo-budowlanych i wspieraniu przez państwo oszczędzania na cele mieszkaniowe

REGULAMIN PARTYCYPACJI dla inwestycji realizowanych przez Tyskie TBS Sp. z o.o.

Umowa zawarta w dniu 2017 roku, pomiędzy

UMOWA PARTYCYPACJI NR. Zawarta w dniu roku w Lesznie pomiędzy:

Toruńskie TBS Sp. z o.o. Dobre praktyki inwestycyjne z finansowaniem BGK 7 czerwca 2017 r.

Regulamin Wynajmowania lokali mieszkalnych w zasobach Sycowskiego TBS Sp. z o. o. w Sycowie I POSTANOWIENIA WSTĘPNE.

Warszawa, 5 grudnia 2016 roku. Szanowny Pan Kazimierz Smoliński Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury i Budownictwa

REGULAMIN wersja r.)

INNOWACJE OPOLSKIEGO TBS:

Nowy program wsparcia budownictwa społecznego

Regulamin wnoszenia i rozliczania wkładów na lokale w Spółdzielni Mieszkaniowej Janowo

REGULAMIN W SPRAWIE ZASAD WYNAJMOWANIA I ZAMIANY LOKALI MIESZKALNYCH I UŻYTKOWYCH W ZASOBACH BUDYNKÓW O NIEUREGULOWANYM STANIE PRAWNYM

Uchwała Nr... Rady Miejskiej Leszna z dnia r.

Efektywność energetyczna, a ocena zdolności kredytowej inwestorów

WZÓR. UMOWA PARTYCYPACJI Nr " " z dnia..

Uchwała Nr XV/181/2012 Rady Miejskiej w Stargardzie Szczecińskim z dnia 28 lutego 2012r.

USTAWA. z dnia 26 października 1995 r. o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego.

art Towarzystwa budownictwa społecznego mogą być tworzone w formie:

Warszawa, dnia 1 września 2014 r. Poz OBWIESZCZENIE PREZESA RADY MINISTRÓW. z dnia 6 sierpnia 2014 r.

W dniu 11 października 2011r. weszła w życie ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 r. o

USTAWA z dnia 5 grudnia 2002 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów mieszkaniowych o stałej stopie procentowej. Rozdział 1 Przepisy ogólne

UCHWAŁA Nr XLIV/395/2017 RADY MIEJSKIEJ W KARCZEWIE z dnia 14 września 2017 r.

REGULAMIN TERMIN, MIEJSCE, FORMA SKŁADANIA DEKLARACJI

USTAWA z dnia 15 lipca 2011 r. o zmianie ustawy o finansowym wsparciu rodzin w nabywaniu własnego mieszkania oraz niektórych innych ustaw 1)

Dz.U Nr 133 poz z dnia 26 października 1995 r. o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego

Dz.U Nr 133 poz. 654 USTAWA. z dnia 26 października 1995 r. o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego

ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW z dnia 2010 r.

z dnia 26 października 1995 r. o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego

Regulamin najmu mieszkań w budynkach TBS Sp. z o.o. w Głogowie. Rozdział 1 Postanowienia ogólne

Załącznik Nr 1 do uchwały Rady Miejskiej Nr... z dnia... Program gospodarowania mieszkaniowym zasobem gminy Nowy Dwór Mazowiecki na lata

Umowa o partycypację nr...

Instrumenty finansowania budownictwa czynszowego w Polsce. Zakres prezentacji

Stowarzyszenie Zachodniopomorskie Tebeesy Strzelinko r.

Załącznik do Uchwały nr Komisji Mieszkaniowej z dnia 10 maja 2017 r.

Dz. U Nr 133 poz z dnia 26 października 1995 r. o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego

DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO

REGULAMIN rozliczeń finansowych Spółdzielni Mieszkaniowej Nasz Dom w Bytomiu z tytułu wkładów mieszkaniowych i budowlanych w budynkach eksploatowanych

REGULAMIN WYNAJMOWANIA MIESZKAŃ I. POSTANOWIENIA OGÓLNE. II. ZASADY NAJMU LOKALI MIESZKALNYCH WYBUDOWANYCH Z WYKORZYSTANIEM FINANSOWANIA ZWROTNEGO.

USTAWA z dnia 5 grudnia 2002 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów mieszkaniowych o stałej stopie procentowej. Rozdział 1 Przepisy ogólne

REGULAMIN WYNAJMOWANIA MIESZKAŃ W ZASOBACH PILSKIEGO TOWARZYSTWA BUDOWNICTWA SPOŁECZNEGO ROZDZIAŁ I KRYTERIA KWALIFIKACYJNE WNIOSKÓW

Oferta BGK dla samorządów w zakresie finansowania budownictwa mieszkaniowego. XII Konferencja BGK dla JST Warszawa, 23 czerwca 2016 r.

R E G U L A M I N W Y N A J M O W A N I A M I E SZ K A Ń

z dnia 26 października 1995 r. o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego

Objaśnienia wartości przyjętych do Wieloletniej Prognozy Finansowej

do ustawy z dnia 23 lipca 2015 r. o zmianie ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego oraz niektórych innych ustaw

Objaśnienia wartości przyjętych w Wieloletniej Prognozie Finansowej Miasta Koszalina na lata

ZASADY WYNAJMOWANIA LOKALI MIESZKALNYCH STANOWIACYCH GMINNY ZASÓB MIESZKANIOWY GMINY MIKOŁÓW

UCHWAŁA NR XIII RADY GMINY ZBÓJNO. z dnia 27 listopada 2015 r.

R e g u l a m i n wnoszenia i rozliczania wkładów mieszkaniowych i budowlanych w Gnieźnieńskiej Spółdzielni Mieszkaniowej

PROJEKT z dnia r. UZASADNIENIE

Objaśnienia wartości przyjętych w wieloletniej prognozie finansowej Miasta Nowego Sącza

Regulamin wnoszenia i rozliczania wkładów na lokale w Spółdzielni Mieszkaniowej Janowo

Regulamin rozliczeń finansowych z członkami z tytułu wkładów mieszkaniowych i budowlanych w Spółdzielni Mieszkaniowej w Świeciu

IPPP3/ /14-2/JK Towarzystwo Budownictwa Społecznego w Józefowie Sp. z o.o. ul. Zielona Józefów NIP:

Opinia do ustawy o wsparciu kredytobiorców znajdujących się w trudnej sytuacji finansowej, którzy zaciągnęli kredyt mieszkaniowy.

o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o finansowym wsparciu rodzin w nabywaniu własnego mieszkania (druk nr 3899).

SENAT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

USTAWA. z dnia 15 lipca 2011 r.

USTAWA z dnia 26 października 1995 r. o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego. Rozdział 1 Kasy mieszkaniowe

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA FINANSÓW 1) z dnia 2008 r.

z dnia 26 października 1995 r. o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego

Warszawa, dnia 8 grudnia 2015 r. Poz. 2071

Dz.U Nr 133 poz z dnia 26 października 1995 r. o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego

DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dz.U Nr 133 poz. 654 USTAWA. z dnia 26 października 1995 r. o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego.

Regulamin określający kryteria i tryb wynajmowania mieszkań

USTAWA. z dnia 8 lipca 1999 r.

OBJAŚNIENIA DO WIELOLETNIEJ PROGNOZY FINANSOWEJ NA LATA

UCHWAŁA Nr XLI/370/2017 RADY MIEJSKIEJ W KARCZEWIE z dnia 20 lipca 2017 r.

MIESZKANIA NA WYNAJEM O UMIARKOWANYCH CZYNSZACH NOWE ZASADY FINANSOWANIA

Transkrypt:

Polska Izba Gospodarcza Towarzystw Budownictwa Społecznego CHAMBRE NATIONALE D ECONOMIE DES SOCIETES LOCALES DES LOGEMENTS LOCATIFS Polska Izba Gospodarcza Towarzystw Budownictwa Społecznego Ul. Gen. T. Pełczyńskiego 30 01-471 Warszawa Nasz znak: PIGTBS-2015/01/01-WZ Warszawa dn. 05.01.2015r Sz.P. Paweł Orłowski Podsekretarz Stanu Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju Dotyczy: Konsultacji - Projekt ustawy o zmianie ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego oraz ustawy o dopłatach do oprocentowania kredytów mieszkaniowych o stałej stopie procentowej. Szanowny Panie Ministrze Polska Izba Gospodarcza Towarzystw Budownictwa Społecznego przedkłada ( w załączeniu ) wnioski i uwagi do projektu ustawy o zmianie ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego oraz ustawy o dopłatach do oprocentowania kredytów mieszkaniowych o stałej stopie procentowej (numer Wykazu Prac Legislacyjnych Rady Ministrów - UD191). Z poważaniem Prezes Polskiej Izby Gospodarczej Towarzystw Budownictwa Społecznego Wiesław Źrebiec 01-471 Warszawa, ul. Gen. Pełczyńskiego 30, tel. : 48-22-629 61 89 PKO Bank Polski w Warszawie tel. / fax : 48-22-629 40 34 Nr rach: 79 1020 1156 0000 7102 0126 0033 el. kom. : 604 237 342 NIP : 526-26-16-650 ; REGON 017515780 www.izbatbs.pl ; biuro@izbatbs.pl

Polska Izba Gospodarcza Towarzystw Budownictwa Społecznego CHAMBRE NATIONALE D ECONOMIE DES SOCIETES LOCALES DES LOGEMENTS LOCATIFS ` \ Uwagi i wnioski Polskiej Izby Gospodarczej Towarzystw Budownictwa Społecznego do projektu ustawy o zmianie ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego oraz ustawy o dopłatach do oprocentowania kredytów mieszkaniowych o stałej stopie procentowej Warszawa 05.01.2015r

I. Wprowadzenie Polska Izba Gospodarcza Towarzystw Budownictwa Społecznego wysoko ocenia zaawansowanie prac, determinację i zaangażowanie Ministerstwa w zakresie reaktywacji rządowego programu społecznego budownictwa czynszowego. Niemniej dokonując analizy przedstawionego Projektu ustawy o zmianie ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego oraz ustawy o dopłatach do oprocentowania kredytów mieszkaniowych o stałej stopie procentowej, biorąc pod uwagę wolę powodzenia programu, troskę o stan finansowo-ekonomiczny towarzystw, adresatów docelowych programu oraz w ocenie Izby obiektywne i merytoryczne przesłanki, przekładamy uwagi i wnioski wynikające z tej analizy. Nasze zastrzeżenia i propozycje zmian, w ocenie Izby niezwykle istotne dla realnych efektów rzeczowych programu dotyczą w szczególności zmiany wysokości udziału partycypacji, rewaloryzacji partycypacji oraz limitów dochodowych grupy docelowej. Ponadto uważamy, że istotnym mankamentem programu jest niewielki efekt rzeczowy. Budowa 10 tysięcy mieszkań w okresie pięciu lat jest absolutnie niewystarczająca. Niemal taką liczbę mieszkań budowano przez towarzystwa do roku 2009 rocznie. Stąd nasze zastrzeżenia co do uchylenia art. 15d Ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego i jednocześnie propozycja Izby w zakresie zmiany jego zapisów. W ocenie Izby kluczowym jest pozostawienie aktualnie obowiązującego maksymalnego poziomu udziału partycypacyjnego oraz zmiana sposobu rewaloryzacji partycypacji. Polska Izba Gospodarcza TBS wnosi o pozostawienie maksymalnego poziomu partycypacji na dotychczasowym poziomie tj. 30%, kierując się następującymi przesłankami: 1. Z analizy dotychczasowego poziomu udziału kredytów w finansowaniu inwestycji budowlano-mieszkaniowych realizowanych przez towarzystwa budownictwa społecznego w ramach programu budowy społecznych mieszkań na wynajem wynika, że w większości przypadków waha się on w granicach 50%. Powyższe jest konsekwencją realnej możliwości spłaty kredytu, skorelowanego wprost proporcjonalnie z możliwościami finansowymi najemców. Zwiększony udział kredytu, w sposób oczywisty zwiększałby obciążenia z tytułu czynszu i to znacząco, bo o około 25%; 2. Obniżenie poziomu wysokości partycypacji wymagać będzie większego niż dotychczas zaangażowania finansowego gmin. W celu utrzymaniu stawki czynszowej na poziomie realnym do udźwignięcia przez grupę docelową udział gminy, nawet przy średnim - 15% udziale partycypacji osób fizycznych musiałby wynosić już ponad 25%. W aktualnym stanie fatycznym, przy zaangażowaniu środków finansowych ( pochodzących także z kredytów ) na zapewnienie wkładu własnego na realizację projektów z wykorzystaniem wsparcia środkami UE oraz planowanym ich zaangażowaniu w kontekście nowej perspektywy, przy jednocześnie trwającym przez ponad 4 lata braku perspektywy reaktywacji społecznego budownictwa czynszowego - wsparcie w zakresie finansowym, nawet na poziomie dotychczasowym towarzystw budownictwa społecznego w oceni Izby będzie stosunkowo trudne, o ile w wielu przypadkach co najmniej mało prawdopodobne. Wydaje się to tym bardziej - 1 -

przekonywujące, jeżeli uwzględni się, iż pespektywa 2014-2020 jest ostatnią w takim zakresie. Gminy w sposób oczywisty dążą do maksymalizacji wysiłków w celu uzyskania, jak największego dofinansowania środkami UE projektów, jako dofinansowania ostatniej szansy, co można zauważyć już w prognozach wieloletnich ( wieloletnie programy inwestycyjne ) gmin. 3. Proponowany poziom 30% jest maksymalnym dopuszczalnym poziomem. Osiągnięcie średniego poziomu 15% nie będzie możliwe bez żądania takiej wpłaty od wszystkich najemców lub możliwości wpłat partycypacji wyższej niż 15% od niektórych z najemców. Rezygnacja z partycypacji w ogóle wymagać będzie udziału gminy w kosztach inwestycji na poziomie niemniejszym niż 40%. Należy pamiętać, że podniesienie do 20% poziomu udziału wartości gruntu zaliczanego do kosztów kwalifikowanych - o co wnosiła Izba, i jak uzasadnialiśmy - ma istotne znaczenie w dużych ośrodkach miejskich, gdzie cena gruntu znacząco odbiega od mniejszych i niebędących satelitami aglomeracji miejscowościach, szczególnie przy projektach związanych z rewitalizacją obejmującą sowim obszarem centra miast. Ponadto udział ten ma charakter rzeczowy, a nie finansowy. W pozostałych przypadkach nie przekracza on 5-10% wartości inwestycji. 4. Ostateczną wysokość udziału partycypacji kształtować będzie z jednej strony rynek grupy docelowej, a z drugiej - co ważniejszej grupa preferencyjna ( rodziny z dziećmi ). TBS będą bowiem musiały w pierwszej kolejności przydzielać mieszkania dla tej grupy potencjalnych najemców. Co więcej decydując się na udział partycypacji osób fizycznych będą one musiały poszukiwać także najemców spośród innych grup ( łańcuch przeprowadzek ) oraz maksymalizować efekty pozostałych kryteriów preferencyjnych; 5. Pozostawienie maksymalnego poziomu 15%, przy uwzględnieniu uwarunkowania finansowego gmin, może powodować żądanie wnoszenia takiego wkładu także od grupy preferencyjnej, co w niekorzystnej sytuacji pozostawi rodziny z dziećmi niebędące w stanie dokonać wpłaty takiego udziału lub w ogóle rezygnacji z realizacji inwestycji. Wydaje się, że w takiej sytuacji, przy woli i możliwości wpłaty partycypacji na wyższym poziomie spośród grupy docelowej, przy rezygnacji z jej wpłaty spośród uboższej części grupy preferencyjnej i realizacja inwestycji, a nie jej zaniechanie jest działaniem racjonalnym i realizującym kluczowy cel nowej koncepcji; 6. Konkursowy charakter ubiegania się o środki i tak promować będzie projekty pozbawione wpłat partycypacji osób fizycznych. W pierwszej kolejności realizowane będą więc, projekty nie zakładające takiego udziału. Z powyższego wynika, że udział partycypacyjny w wielu przypadkach pozostanie istotnym i przesądzającym o realizacji inwestycji elementem finansowania. Należy jednak, zwrócić uwagę, że poziom partycypowania osób fizycznych w kosztach budowy w skali kraju jest zróżnicowany i zależeć będzie głównie od możliwości grupy docelowej ( w tym w szczególności grupy preferencyjnej ), lokalizacji ( uwarunkowań lokalnych ) i możliwości finansowego wsparcia przez właścicieli ( gminy ). Zdajemy sobie sprawę, że w przypadku partycypacji osób fizycznych istnieje zagrożenie pojawienia się roszczeń do własności lokalu. Nie mniej - z drugiej strony - w zamian za udział partycypacyjny, oprócz możliwości najmu gwarantowany jest stosunkowo niski czynsz ( znacznie niższy niż w przypadku wynajmu na wolnym rynku ) oraz dopuszczalny maksymalny poziom czynszu, jaki może ustanowić spółka. Ponadto zwracamy uwagę, że obniżenie maksymalnego poziomu partycypacji do wysokości 15% pozbawi - co zapewne nie była wolą autorów Projektu - najemców będących właścicielami książeczek mieszkaniowych uzyskania premii - 2 -

gwarancyjnej w związku z art. 3 ust.,1 pkt.9 Ustawy z dnia 30 listopada 1995r o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, udzielaniu premii gwarancyjnych oraz refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych ( Dz.U. z 2013 r. poz. 763 ). Warunkiem uzyskania premii gwarancyjnej jest, bowiem zgodnie z zapisami tejże ustawy wpłata partycypacji, o której mowa w art.29a ust.1 Ustawy, w wysokości nie mniejszej niż 20%; Polska Izba Gospodarcza TBS podtrzymuje swoje stanowisko w zakresie konieczności zmiany sposobu rewaloryzacji partycypacji. Aktualna, jak i zaproponowana w projekcie metoda rewaloryzacji partycypacji: 1) obarczona jest wszystkimi wadami metodologii określania wartości wskaźnika odtworzeniowego, 2) stwarza w perspektywie realne zagrożenie utrzymania płynności finansowej TBS-ów, 3) w zakresie korzyści odnoszonych przez TBS i partycypanta jest rażąco asymetryczna na rzecz tego drugiego. Uwzględniając powyższe, wydaje się zasadnym rewaloryzowanie partycypacji w oparciu o wskaźnik wzrostu inflacji lub uwzględnieniu amortyzacji lokalu. Zwrot środków w formie pieniężnej musi mieć swoje pokrycie w aktywach. Towarzystwa są spółkami non profit nie generują zysku pozwalającego na zwrot środków zarówno na aktualnych, jak i proponowanych zasadach, przy niewspółmiernie wysokich korzyściach partycypanta. Przykład z Krakowa: - partycypacja 2004r. 900 zł/m 2 x 50 m 2 = 45.000 zł - czynsz 2004r. 8,41 zł/m 2 x 50 m 2 = 425,00 zł/m-c - czynsz wolnorynkowy średni w 2004r. 20 zł/m 2 x 50 m 2 = 1.000 zł/m-c Średnia oszczędność najemcy na czynszu wyniosła ~ 575 zł miesięcznie x 12 m-cy x 5,5 lat = 45 540 zł. Oszczędność na czynszu jest równa całej wpłaconej partycypacji, przy i tak należnym najemy zwrotowi całej zwaloryzowanej partycypacji. Ponadto, jak znaleźć nowego partycypanta dla 15 letniego budynku, żądając partycypacji wyższej wartościowo niż w nowych budynkach. Wielkość zwaloryzowanej partycypacji nie może być większa niż partycypacja w nowo budowanym budynku. W aktualnym i niestety proponowanym stanie prawnym każdorazowa operacja wypłaty partycypacji przynosi straty niemożliwe do pokrycia z tytułu poboru czynszów. Wzrost wypłacanej partycypacji przekracza poziom inflacji, lokat bankowych, czy średni wzrost wynagrodzeń. W związku z czym wnosimy o zmianę sposobu rewaloryzacji partycypacji. Poniżej przedkładamy całość uwag i wniosków w kolejności zgodnej z zapisami projektu ustawy. - 3 -

II. Uwagi szczegółowe ( w kolejności zapisów projektu ustawy ) Słowniczek: Projekt - należy rozumieć, jako Projekt ustawy o zmianie ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego oraz ustawy o dopłatach do oprocentowania kredytów mieszkaniowych o stałej stopie procentowej przedmiot niniejszej opinii; Ustawa - należy rozumieć, jako Ustawa z dnia 26 października 1995 r. o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego (Dz. U. z 2013 r. poz. 255); Izba - należy rozumieć, jako Polska Izba Gospodarcza Towarzystw Budownictwa Społecznego. Polska Izba Gospodarcza Towarzystw Budownictwa Społecznego przedkłada poniżej następujące uwagi i wnioski: 1. Art.1 pkt.1-3 Projektu: Polska Izba Gospodarcza TBS nie wnosi uwag i opiniuje pozytywnie. 2. Art.1. pkt.4 Projektu: Izba negatywnie opiniuje uchylenie art.15d Ustawy w części dotyczącej finansowego udziału we wsparciu realizacji programu. Polska Izba Gospodarcza TBS wnosi o pozostawienie przedmiotowego artykułu, o treści, co najmniej umożliwiającej, a w ocenie Izby wręcz nakładającej obowiązek zasilania Funduszu Dopłat środkami z budżetu poprzez właściwego dla finansów publicznych ministra. W związku z powyższym proponujemy, pozostawić artykuł 15d Ustawy, przy czym: 1) nadać art. 15d ust.1 Ustawy brzmienie: 1. W celu realizacji programów, o których mowa w art. 15a, minister właściwy do spraw finansów publicznych przekazuje z budżetu państwa środki na zwiększenie Funduszu Dopłat 2) treść art.15d ust.2 pozostać bez zmian. 3. Art.1 pkt. 5 do 9 Projektu dotyczących zmiany brzmienia art. 24, 26, 27 Ustawy: Izba opiniuje pozytywnie. 4. Art.1 pkt.10 Projektu: W zakresie zmiany brzmienia w art.28 ust.2 Ustawy, jako - w ocenie Izby - zmiany o charakterze neutralnym Polska Izba Gospodarcza TBS nie opiniuje, ani negatywnie, ani pozytywnie. W aktualnym stanie faktycznym, poziom czynszów w zasobach towarzystw nie przekracza 3,5 % wartości odtworzeniowej lokalu, co wynika wprost ze zdolności finansowych grupy docelowej programu (najemców), a w konsekwencji także metodologii spięcia finansowego już na etapie - 4 -

planowania inwestycji. Wzrost poziomu tego wskaźnika o 1 % ( z 4% na 5% ) efektywnie powoduje wzrost poziomu maksymalnego czynszu o 25%. W ocenie Izby ustalenie stawki na poziomie ponad 4% wartości odtworzeniowej może jednak promować metropolie, w których poziom ponad ten pułap ( ale więcej niż 5% ), ze względu na poziom dochodów może być do przyjęcia przez najemców. W tym kontekście, proponowana zmiana polegająca na podwyższeniu maksymalnego dopuszczalnego poziomu czynszu może budzić wątpliwości czy w konsekwencji, przy aktualnym proponowanym obniżonym poziomie udziału partycypacji i wpływie udziału partycypacyjnego na punktację wniosków nie będzie faworyzowała wniosków składanych przez towarzystwa działające w dużych miastach i metropoliach. Jednocześnie, proponowana zmian może budzić wątpliwości, co do jej zgodności z ideą nowej koncepcji programu. Zakładając, jednak, że w wyniku doboru punktacji kryteriów oceny wniosków do sytuacji preferowania towarzystw działających w metropoliach nie dojedzie, Izba przedkłada swoje stanowisko, jak na wstępie, tj nie opiniujemy, ani pozytywnie, ani negatywnie. Jeżeli, jednak proponowana zmiana jest wynikiem obawy niekorzystnych zmian wysokości oprocentowania, o którym mowa w art.1 pkt.3 Projektu ( art.15c Ustawy ), to należy rozważyć czy nie zastosować innych mechanizmów zabezpieczających. Ponadto proponujemy, aby w art. 28 ust. 1 po słowach pozwalała na pokrycie dodanie słów co najmniej. 5. Ponadto, zwracamy uwagę, iż w wyniku proponowanej zmiany w korespondencji z art.1 pkt.13, art.3 ust.1 i art.4 Projektu w zasobach TBS, będziemy mieli do czynienia z trzema poziomami czynszów ( 4%, 5%, czynsz wolny ), a ponadto biorąc pod uwagę dotychczasowe doświadczenia Izby w zakresie interpretacji zakresu obowiązania zapisów w ustawach zmieniających nietransponowanych wprost do ustawy zmienianej proponujemy rozważenie dodania ust. 3 w art. 28 Ustawy w brzmieniu odzwierciedlającym znaczenie art. 4 Projektu. 6. Art.1 pkt. 11 Projektu: Uchylenie art. 29 ust.4 Ustawy opiniujemy pozytywnie. 7. Art.1 pkt.12 Projektu: 7.1. Art.1 pkt.12 lit. a Projektu: Zmianę treści art. 29a ust.2 Ustawy polegającą na obniżeniu wysokości maksymalnego poziomu partycypacji z 30% do 15% kosztów budowy lokalu mieszkalnego opiniujemy negatywnie, kierując się - zgodnie z przedstawionymi w rozdziale I- następującymi przesłankami: 1) Uwzględniając grupę docelową najemców konieczność - co do zasady - zachowania nie przekraczającego 55% poziomu wysokość udziału kredytu zaciąganego przez TBS-y na realizację inwestycji. Źródłem pokrycia - 5 -

pozostałych 45% kosztów inwestycji jest aport ( rzadziej i/lub wkład pieniężny ), partycypacja osób fizycznych i środki własne spółki; 2) Przy obniżonym poziomie udziału partycypacji, pokrycie powstałej różnicy możliwa jest na dwa sposoby: zwiększenie udziału kredytu i/lub zwiększenie udziału pieniężnego gminy; 3) Zwiększenie poziomu udziału kredytu w finansowani inwestycji pociąga za sobą wprost proporcjonalnie wyższe stawki czynszowe. Wzrost stawki czynszowej, ograniczony jest nie tyle ustawowym maksymalnym poziomem, ile granicą jeszcze racjonalnego poziomu czynszu determinowanego realnymi możliwościami finansowymi najemców pozwalającymi na jego opłacenie; 4) Zwiększenie zaangażowania finansowego gmin, przy zaangażowaniu w realizację projektów finansowanych ze środków UE w poprzedniej i obecnej perspektywie, nawet na poziomie dotychczasowym - w ocenie Izby będzie niezwykle trudne, o ile nie mało prawdopodobne; a ponadto zwracamy uwagę, że 1) Obniżenie maksymalnego poziomu partycypacji do wysokości 15% pozbawi - co zapewne nie było wolą autorów Projektu -najemców będących właścicielami książeczek mieszkaniowych uzyskania premii gwarancyjnej w związku z art. 3 ust.,1 pkt.9 Ustawy z dnia 30 listopada 1995r o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, udzielaniu premii gwarancyjnych oraz refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych ( Dz.U. z 2013 r. poz. 763 ). Warunkiem uzyskania premii gwarancyjnej jest, bowiem zgodnie z zapisami tejże ustawy wpłata partycypacji, o której mowa w art.29a ust.1 Ustawy, w wysokości nie mniejszej niż 20%; 2) Adresatem programu są gospodarstwa domowe o średnim poziomie dochodów, z jednej strony nie kwalifikujące się na mieszkania komunalne ze względu na wysokość osiąganego dochodu, z drugiej - nieposiadające dolności kredytowej pozwalającej na zakup mieszkania. 3) Z doświadczenia TBS-ów wynika, że najemcy bardziej skłonni są na poniesienie jednorazowego wysiłku finansowego, niż do wieloletniego ponoszenia czynszu o wyższej wysokości; 4) Maksymalny poziom partycypacji odnosi się do pojedynczego lokalu. Ostateczną wysokość udziału partycypacji kształtować będzie z jednej strony rynek grupy docelowej, a z drugiej - co ważniejszej grupa preferencyjna ( rodziny z dziećmi ). TBS będą bowiem musiały w pierwszej kolejności przydzielać mieszkania dla tej grupy potencjalnych najemców. Co więcej decydując się na udział partycypacji osób fizycznych będą one musiały poszukiwać także najemców spośród innych grup ( łańcuch przeprowadzek ) oraz maksymalizować efekty pozostałych kryteriów preferencyjnych. Średni poziom udziału partycypacji w kosztach inwestycji będzie mniejszy, a to oznaczać będzie w praktyce i tak konieczność zwiększonego zaangażowania finansowego gminy oraz wyższy niż dotychczas stosowany czynsz. - 6 -

W związku z powyższym proponujemy pozostawienie art. 29a ust.2 Ustawy w aktualnym brzmieniu. tj.: 2. Kwota partycypacji w kosztach budowy lokalu mieszkalnego uzyskana od osób, o których mowa w ust. 1, nie może przekroczyć 30% kosztów budowy tego lokalu.", 7.2. Art.1 pkt.12 lit. b Projektu: Uznając słuszność intencji, jak i uzasadnienie konieczności zmiany sposobu rewaloryzacji partycypacji - o co niejednokrotnie Izba wnosiła - zmianę w art. 29a ust.3 w zakresie proponowanej metody rewaloryzacji oceniamy negatywnie, jako nierozwiązującą problemu, kierując się - zgodnie z przedstawionymi w rozdziale I- a w szczególności następującymi przesłankami: 1) Przedłożone rozwiązanie obarczone jest w dalszym ciągu wszystkimi wadami metodologii określania wartości wskaźnika odtworzeniowego; 2) Nie redukuje w sposób istotny w perspektywie realnego zagrożenie utrzymania płynności finansowej TBS-ów; 3) W zakresie korzyści odnoszonych przez TBS i partycypanta nie usuwa w dalszym ciągu rażącej asymetrii na rzecz tego drugiego, W ocenie Izby należy odejść od rewaloryzacji w oparciu o wszelkie wskaźniki cechujące się znaczną zmiennością typu wartość odtworzeniowa czy wartość rynkowa. W pierwszym przypadku poza aktualnymi problemami zmienności tego wskaźnika uwzględnić należy fakt zwiększenia wymogów energooszczędności budynków od 2021, co nie wątpliwie podniesie koszty budowy nowych budynków, a tym samym i wysokość wskaźnika odtworzeniowego i to dość znacząco. W drugim przypadku w odniesieniu do wartości rynkowej - wartość rewaloryzacji może zależeć wyłącznie od zmiany atrakcyjności otoczenia. Izba proponuje, odniesienie się do wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych lub uwzględniać amortyzację, w związku z czym proponujemy z priorytetem, jak kolejność: 1) Rewaloryzację partycypacji proporcjonalnie do wzrostu wysokości wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych ( inflacji ) w okresie trwania umowy partycypacyjnej tj.: lub Kwota zwróconej partycypacji, ustalona według stanu na dzień opróżnienia lokalu, powinna być rewaloryzowana proporcjonalnie do wzrostu wysokości wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych za okres najmu lokalu, przy czym kwota zwróconej partycypacji nie może być mniejsza niż kwota wpłaconej partycypacji. 2) rewaloryzacji partycypacji winna następować, jak w proponowanym zapisie, z uwzględnieniem amortyzacji, tj.: Kwota zwróconej partycypacji, ustalona według stanu na dzień opróżnienia lokalu, powinna odpowiadać kwocie równej iloczynowi wpłaconej partycypacji oraz wskaźnika będącego ilorazem wartości odtworzeniowej 1 m 2 lokalu w dniu zwrotu partycypacji oraz wartości odtworzeniowej 1 m 2 lokalu w dniu zawarcia umowy - 7 -

partycypacyjnej, pomniejszona o wartość amortyzacji proporcjonalnie do ilorazu powierzchni użytkowej lokalu i powierzchni użytkowej całego budynku naliczonej wg obowiązujących przepisów podatkowych za okres najmu lokalu, przy czym kwota zwróconej partycypacji nie może być mniejsza niż kwota wpłaconej partycypacji. 8. Art. 1 pkt. 13 Projektu:: 8.1. Art.1 pkt.13 lit. a Projektu: W odniesieniu do zmiany brzmienia art. 30 ust.1 pkt. 2 Ustawy Polska Izba Gospodarcza TBS uważa, że proponowany poziom górnych progów dochodowych jest zaniżony ( z naszej wiedzy niektóre progi są zbliżone do progów uprawniających do przydziału mieszkania komunalnego ) i w konsekwencji zwęża krąg uprawnionych do korzystania z tego programu. Adresatem programu z założenia mają być gospodarstwa o średnich dochodach. Proponujemy podwyższenie górnych progów średniego miesięcznego dochodu gospodarstwa domowego o 40%, jak poniżej: a) 120% w jednoosobowym gospodarstwie domowym, b) 180% w dwuosobowym gospodarstwie domowym, c) 220% w gospodarstwie domowym większym niż dwuosobowe, powiększone o dodatkowe 40% na każdą kolejną osobę w gospodarstwie domowym albo dokonania zamiany brzmienia zapisu uwzględniającego dotychczasowy poziom. Proponujemy, także rozważyć delegowanie uprawnienia ustalania wysokości progów dochodowych na właściwego dla spraw mieszkaniowych ministra w drodze rozporządzenia. 8.2. Art.1 pkt.13 lit. c Projektu: Polska Izba Gospodarcza TBS proponuje w proponowanym brzmieniu art.30 ust.3 po słowach składać towarzystwu, a przed słowami raz na 3 lata dodać słowa nie rzadziej niż. 8.3. Art1.pkt.13 lit. d Projektu: W zakresie zmiany brzmienia art.30 ust.5 pkt. 3 proponujemy pozostawienie decyzji o wypowiedzeniu umowy najmu w części dotyczącej czynszu i określenia nowej stawki spółkom, przynajmniej w przypadku, kiedy dochody nie przewyższają dopuszczalnych progów o 20 %. Proponujemy art.30 ust.5 pkt. 3 w brzmieniu: 3) gdy najemca wykaże w zeznaniach dochody przekraczające wysokość określoną w ust. 1 pkt 2, to jeżeli: - przekroczenie to jest nie większe niż 20% towarzystwo może wypowiedzieć umowę najmu w części dotyczącej czynszu określając nową stawkę w wysokości jednak nie wyższej od czynszu dotychczasowego niż o 1% za każdy 1% dochodu gospodarstwa domowego ponad wysokość określoną w ust. 1 pkt 2, - w przeciwnym przypadku towarzystwo wypowiada umowę najmu w części - 8 -

dotyczącej czynszu określając nową stawkę w wysokości o 1% wyższej od czynszu dotychczasowego za każdy 1% dochodu gospodarstwa domowego przekraczającego o ponad 20% wysokość określoną w ust. 1 pkt 2. 9. Art. 1 pkt.14 Projektu: Proponujemy, aby treść art. 33a uwzględniała także w przypadku realizacji inwestycji bez wsparcia w ramach programu rządowego wyłączenie także art..28 ust.1 oraz art.29a ust 3 i 4 Ustawy. W związku z powyższym proponujmy, uwzględniające powyższe propozycje brzmienie art. 33a Ustawy, jak poniżej: Art. 33a. Do lokali mieszkalnych w zasobach towarzystw budownictwa społecznego wybudowanych bez finansowania, o którym mowa w art. 15a, nie będących lokalami mieszkalnymi, o których mowa w art. 33e ust. 1, nie mają zastosowania przepisy art. 28 ust. 1 i 2, art. 29a ust. 2,3,4 oraz art. 30"; 10. Art.1.pkt. 15 Projektu: Polska Izba Gospodarcza proponuje, aby w art. 33f ust. 6 po słowach Krajowego Funduszu Mieszkaniowego dodać oraz udzielonych towarzystwom na Przedsięwzięcia Inwestycyjno Budowlane (PIB). 11. Art. 3 Projektu: Uwzględniając stan prawny obowiązujący dla wniosków wstępnych złożonych przed dniem 01.01.2005, Izba proponuje zmianę w brzmienia art. 3 ust.1 Projektu, jak poniżej: 1. Do umów najmu lokalu mieszkalnego i umów w sprawie partycypacji w kosztach budowy lokalu mieszkalnego dotyczących przedsięwzięć realizowanych z udziałem kredytów preferencyjnych na podstawie wniosków wstępnych złożonych po 01.01.2005 i zawartych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się art.29a ust.3 ustawy w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, a w pozostałym zakresie przepisy ustawy, o której mowa w art. 1, w brzmieniu dotychczasowym. W stosunku do pozostałych zmian przedstawionych w projekcie Polska Izba Gospodarcza Towarzystw Budownictwa Społecznego uwag nie wnosi. Warszawa 5 stycznia 2015r. Prezes Polskiej Izby Gospodarczej Towarzystw Budownictwa Społecznego Wiesław Źrebiec - 9 -