Przedmiotowy system oceniania z języka polskiego dla klas I, II, III w Gimnazjum nr 2 w Ludźmierzu Celem przedmiotowego systemu oceniania jest wspieranie ucznia w rozwoju intelektualnym i osobowościowym. Zasady Przedmiotowego Systemu Oceniania Wymagania edukacyjne formułowane są w oparciu o zapisy z rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 26 lutego 2002 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. Nr 51, poz. 458, z późn. zm.) i program Między nami (A. Łuczak, B. Fiszer, M. Hajduk) DKOS-4014-28/02 oraz zgodnie z rozporządzeniem z 30.04.07 w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów (Dz. U. nr 83, poz. 562 i nr 130, poz. 900). 1. Prace klasowe, testy, sprawdziany są obowiązkowe. Jeżeli uczeń z przyczyn losowych nie mógł ich napisać, może to uczynić w terminie ustalonym z nauczycielem, ale nie dłuższym niż 14 dni od powrotu do szkoły. 2. Prace klasowe, testy, sprawdziany są zapowiadane z tygodniowym wyprzedzeniem, a termin ich przeprowadzenia odnotowany w dzienniku elektronicznym w zakładce sprawdziany. 3. Dłuższe prace pisemne są zadawane przynajmniej z trzydniowym wyprzedzeniem. 4. Pisemne prace domowe (wypracowania) uczniowie wykonują na kartkach. 5. Uczeń zobowiązany jest oddać pracę pisemną w wyznaczonym terminie. Nauczyciel nie ma obowiązku przyjąć zadania (pracy) po terminie, jeśli opóźnienie nie wynika z usprawiedliwionej nieobecności ucznia. 6. Zeszyt przedmiotowy jest własnością ucznia i jemu służy, jednak jego prowadzenie jest obowiązkowe i podlega sprawdzeniu przez nauczyciela. 7. Jeśli uczeń był nieobecny w szkole lub nie miał na lekcji zeszytu, musi uzupełnić na bieżąco notatki z lekcji (zeszyt, ćwiczenia) i po uzupełnieniu zeszytu przedstawić go nauczycielowi. 8. Ocenianą pracą domową jest różnego typu praca pisemna, ale także przygotowanie ustne, przyniesienie określonych pomocy oraz przeczytanie podanego tekstu (np. lektury). 9. Trzy razy w semestrze uczeń może zgłosić nieprzygotowanie do lekcji bez żadnych sankcji. Nieprzygotowanie rozumiane tu jest jako brak pracy domowej (poza wypracowaniem zapowiadanym z wyprzedzeniem), zeszytu przedmiotowego, brak zeszytu ćwiczeń. Każde następne nieprzygotowanie skutkuje ocena niedostateczną. 10. Prace klasowe, sprawdziany, testy, kartkówki są gromadzone w segregatorze ucznia przez nauczyciela przez rok. Bez ograniczeń ma do nich wgląd uczeń i jego rodzice. 1
11. Każda ocena jest opatrzona ustnym lub pisemnym komentarzem nauczyciela wskazującym uczniowi na mocne i słabe strony w pracy bądź wypowiedzi oraz sposoby podniesienia jego osiągnięć edukacyjnych, a także możliwości poprawy danej pracy. Wymagania programowe Kryteria oceniania obejmują następujące obszary: słuchanie i mówienie czytanie tekstów kultury pisanie nauka o języku znajomość lektur pojęcia Obszary aktywności podlegające ocenianiu 1. Wypowiedzi ustne: wypowiedź kilkuzdaniowa, opowiadanie, prezentacja, recytacja, głos w dyskusji, dialog. 2. Wypowiedzi pisemne: odpowiedzi na pytania, rozwiązywanie wskazanych zadań, wykonywanie ćwiczeń, redagowanie tekstów użytkowych, redagowanie dłuższych form wypowiedzi: opowiadania z dialogiem, opisu (sytuacji, przeżycia wewnętrznego, krajobrazu, postaci, obrazu), sprawozdania, recenzji, charakterystyki, listu, notatki (w formie planu, streszczenia), rozprawki, reportażu, elementu eseju; odpowiedzi dotyczące czytania i odbioru tekstów kultury. 3. Zadania praktyczne: plakat, afisz, projekt, inscenizacje, nagrania itp. SPOSOBY SPRAWDZANIA OSIĄGNIĘĆ EDUKACYJNYCH Przewiduje się w każdym semestrze następujące metody sprawdzania wiedzy i umiejętności uczniów: 1. Pisemne prace klasowe podsumowujące wiadomości z omawianych epok oraz rozdziałów podręcznika. (wg harmonogramu) 2. Sprawdziany wiedzy i umiejętności z kształcenia językowego, trzy razy w semestrze. 3. Testy sprawdzające czytanie i odbiór tekstów kultury lektur (po każdej przeczytanej lekturze). 4. Kartkówki bieżące sprawdzanie wiadomości i umiejętności z trzech ostatnich lekcji. 5. Dyktanda trzy w semestrze. 2
6. Pisemne prace domowe minimum pięć w semestrze. 7. Wypowiedzi ustne raz w miesiącu. 8. Zadania praktyczne ocenianie bieżące. 9. Aktywność na lekcji ocenianie bieżące. Ocena semestralna nie jest średnią arytmetyczną wszystkich ocen. Ocenami wiodącymi są oceny uzyskane z pisemnych prac klasowych, testów, sprawdzianów i wypowiedzi ustnych oraz pisemnych prac domowych. Decydujące znaczenie ma znajomość lektur obowiązkowych. Pozostałe traktuje się jako oceny wspierające. Na ocenę śródroczną i końcoworoczną wpływa również zaangażowanie ucznia w pracę na lekcji, systematyczność pracy oraz podejście do przedmiotu w tym terminowe wywiązywanie się z obowiązków, bieżąca poprawa ocen niedostatecznych, udział w konkursach literackich i recytatorskich, aktywność, motywacja do opanowania bieżącego materiału. Sprawdziany p Kryteria oceny śródrocznej i rocznej z języka polskiego w klasie pierwszej gimnazjum Ocena celująca: Uczeń samodzielnie i twórczo rozwija uzdolnienia i zainteresowania. Proponuje rozwiązania oryginalne i wykraczające poza materiał programowy. Wypowiedzi ustne i pisemne cechują się dojrzałością myślenia, świadczą o systematycznym pogłębianiu wiedzy. Nie powiela cudzych poglądów, potrafi krytycznie stosunkować się do literackiej, językowej i kulturalnej rzeczywistości. Bierze udział i osiąga sukcesy w konkursach z języka polskiego na szczeblu rejonowym, wojewódzkim. Podejmuje działalność literacką lub kulturalną w różnych formach (spotkania poetyckie, rozwijanie własnej twórczości poetyckiej lub prozatorskiej, przygotowanie quizów polonistycznych, konkursów, udział w przeglądach twórczości literackiej, turniejach wiedzy o patronie szkoły). Prezentuje wysoki poziom merytoryczny i artystyczny. Prace pisemne są bezbłędne. Ocena bardzo dobra: Uczeń opanował pełen zakres wiadomości i umiejętności pod względem stylistycznym, językowym, logicznym, rzeczowym i kulturowym. Kształcenie literackie: 3
Wypowiedzi ustne i pisemne są całkowicie poprawne pod względem stylistycznym, językowym, logicznym i rzeczowym. Zna treść wszystkich lektur obowiązkowych. Potrafi samodzielnie zanalizować i zinterpretować utwory liryczne, epickie i dramatyczne przewidziane w programie nauczania dla klasy pierwszej; wyodrębnia poznane tropy stylistyczne, określa ich funkcję w utworze. Rozpoznaje rodzaje, gatunki literackie oraz ich cechy gatunkowe. Posiada bardzo dobrą znajomość utworów literackich przewidzianych w programie nauczania. Zna i operuje terminologią z zakresu filmu, teatru, opery, baletu, mediów. Opanował w stopniu bardzo dobrym formy redakcyjne: opisu (krajobrazu, postaci, przeżyć wewnętrznych, obrazu), opowiadania (odtwórcze, twórcze, z użyciem dialogu), charakterystyki, streszczenia, pism użytkowych (instrukcji, listu, ogłoszenia, sprawozdania, zaproszenia, reklamy, notatki, recenzji). Prace pisemne świadczą o znajomości problematyki, kompozycji, znajomości reguł gramatycznych i interpunkcyjnych; formułuje wypowiedzi zawierające własne sądy i przemyślenia dotyczące różnych tekstów. Fleksja i składnia: Biegle klasyfikuje części mowy, określa ich formę gramatyczną oraz funkcje składniowe. Potrafi omówić osobliwości w odmianie rzeczowników i czasowników. Stosuje terminologie dotyczące wypowiedzeń, dokonuje samodzielnie analizy składniowej zdań pojedynczych i złożonych współrzędnie. Ortografia: Opanował w stopniu bardzo dobrym zasady ortografii. Poprawnie stosuje znaki interpunkcyjne. Potrafi w wypowiedzeniu oddzielić człony równorzędne pod względem logicznoskładniowym. Ocena dobra: Uczeń opanował wiadomości i umiejętności przewidziane podstawą programową oraz elementy wybrane z programu nauczania w klasie pierwszej. Kształcenie literackie: Wypowiedzi ustne i pisemne są poprawne pod względem stylistycznym, językowym, logicznym i rzeczowym. Zna treść wszystkich lektur obowiązkowych. 4
Potrafi samodzielnie zanalizować i zinterpretować większość utworów lirycznych, epickich i dramatycznych przewidzianych w programie nauczania dla klasy pierwszej. Wyodrębnia podstawowe ropy stylistyczne. Rozpoznaje rodzaje, gatunki literackie oraz ich cechy gatunkowe. Posiada dobrą znajomość utworów literackich przewidzianych w programie nauczania. Zna i operuje terminologią z zakresu filmu, teatru, mediów. Opanował poprawność formy redakcyjnych: opisu (krajobrazu, postaci, przeżyć wewnętrznych), opowiadania (odtwórcze, twórcze, z użyciem dialogu), charakterystyki, streszczenia, pism użytkowych (instrukcji, listu, ogłoszenia, sprawozdania, zaproszenia, reklamy, notatki, recenzji). Samodzielnie potrafi poprawić większość błędów językowych i stylistycznych. Fleksja i składnia: Posiada usystematyzowane wiadomości o częściach mowy. Zna koniugację i deklinację. Poprawnie określa formę gramatyczną odmiennych części mowy. Poprawnie dokonuje rozbioru logicznego i gramatycznego zdania. Wyodrębnia rodzaje zdań. Dokonuje prostych wykresów zdań. Ocena dostateczna: Uczeń opanował wiedzę i umiejętności zawarte w podstawie programowej w zakresie umożliwiającym postępy w dalszym uczeniu się. Kształcenie literackie: Wypowiada się poprawnie pod względem językowym i rzeczowym. Zna treść (minimum połowy) lektur obowiązkowych. Rozpoznaje elementy świata przedstawionego w utworach literackich objętych podstawą programową. Poprawnie pisze opowiadanie (włączając dialogi w tok narracji), opis postaci, sprawozdanie, list, charakterystykę, streszczenie, zaproszenie, ogłoszenie, reklamę. Na prostym przykładzie omawia cechy dramatu. Wyodrębnia elementy budowy wiersza (strofa, wers); wskazuje rymy, podstawowe środki stylistyczne, temat utworu i podmiot liryczny. Umie posługiwać się słownikami i encyklopedią. Fleksja i składnia: Rozróżnia części mowy. 5
Zna koniugację i deklinację Umie na prostych przykładach dokonać rozbioru logicznego i gramatycznego zdań. Rozróżnia proste przykłady zdań podrzędnie i współrzędnie złożonych. Ortografia: Popełnia nieliczne błędy ortograficzne. Zna podstawowe zasady ortograficzne oraz pisownie partykuł z różnymi częściami mowy. Zna zasady stosowania wielkich liter. Zna zasady interpunkcji w zdaniach złożonych. Ocena dopuszczająca: Rozumie czytany i analizowany na lekcji tekst. Przeczytał w całości przynajmniej jedną lekturę obowiązkową. Popełniane błędy nie przekreślają wartości pracy i wysiłku, jaki włożył w napisanie go. Wie jak napisać proste opowiadanie z zachowaniem trójdzielnej kompozycji, charakterystykę, opis postaci, list, ogłoszenie, zaproszenie. Rozróżnia części mowy i umie wskazać podmiot i orzeczenie. Rozróżnia zdania pojedyncze od złożonego. Potrafi wskazać podmiot liryczny i narratora. Wie, co to jest epitet, przenośnia, uosobienie, animizacja. Wskazuje w wierszu rytm i rym. Rozróżnia rodzaje literackie. Ocena niedostateczna: Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który nie jest w stanie opanować elementarnych wiadomości z podstawowy programowej. Kryteria oceny śródrocznej i rocznej z języka polskiego w klasie drugiej gimnazjum Ocena celująca: Uczeń samodzielnie i twórczo rozwija uzdolnienia i zainteresowania. Proponuje rozwiązania oryginalne i wykraczające poza materiał programowy. Wypowiedzi ustne i pisemne cechują się dojrzałością myślenia, świadczą o systematycznym pogłębianiu wiedzy. Nie powiela cudzych poglądów, potrafi krytycznie stosunkować się do literackiej, językowej i kulturalnej rzeczywistości. Bierze udział i osiąga sukcesy w konkursach z języka polskiego na szczeblu rejonowym, wojewódzkim. 6
Podejmuje działalność literacką lub kulturalną w różnych formach (spotkania poetyckie, rozwijanie własnej twórczości poetyckiej lub prozatorskiej, przygotowanie quizów polonistycznych, konkursów, udział w przeglądach twórczości literackiej, turniejach wiedzy o patronie szkoły). Prezentuje wysoki poziom merytoryczny i artystyczny. Prace pisemne są bezbłędne. Ocena bardzo dobra: Uczeń opanował pełen zakres wiadomości i umiejętności pod względem stylistycznym, językowym, logicznym, rzeczowym i kulturowym. Kształcenia literackie: Wypowiedzi ustne i pisemne są całkowicie poprawne pod względem stylistycznym, językowym, logicznym i rzeczowym. Zna treść wszystkich lektur obowiązkowych. Potrafi samodzielnie zanalizować i zinterpretować utwory liryczne, epickie i dramatyczne przewidziane w programie nauczania dla klasy pierwszej; wyodrębnia poznane tropy stylistyczne, określa ich funkcję w utworze. Rozpoznaje rodzaje, gatunki literackie oraz ich cechy gatunkowe. Posiada bardzo dobrą znajomość utworów literackich przewidzianych w programie nauczania. Wykazuje znajomość symboliki, motywów przewodnich w literaturze. Potrafi krytycznie spojrzeć na tekst literacki i umieścić go w określonej epoce historycznej. Posiada bardzo dobrą znajomość utworów literackich przewidzianych w programie nauczania. Zna i operuje terminologią z zakresu filmu, teatru, opery, baletu, mediów. Opanował w stopniu bardzo dobrym formy redakcyjne: elementy rozprawki, recenzji, telegramu, listu (urzędowy, prywatny, motywacyjny), referatu. Prace pisemne świadczą o znajomości problematyk, kompozycji, znajomości reguł gramatycznych i interpunkcyjnych; formułuje wypowiedzi zawierające własne sądy i przemyślenia dotyczące różnych tekstów. Fonetyka: Wskazuje różnice między mową a pisownią. Potrafi wskazać akcent wyrazowy i zdaniowy. Słowotwórstwo i słownictwo: 7
Bezbłędnie dokonuje analizy słowotwórczej wyrazu, określa jego znaczenie realne i słowotwórcze. Potrafi omówić funkcje formantów słowotwórczych. Biegle analizuje i nazywa i analizuje kategorie słowotwórcze wyrazów. Wskazuje treść i zakres wyrazów. Potrafi poprawnie używać skrótowców. Składnia: Rozróżnia rodzaje wypowiedzeń i tworzy wykresy wraz z opisem. Wskazuje imiesłowy przymiotnikowe i przysłówkowe oraz określa ich funkcję w zdaniu. Ocena dobra: Uczeń opanował wiadomości i umiejętności przewidziane podstawą programową oraz elementy wybrane z programu nauczania w klasie drugiej. Wypowiedzi ustne i pisemne są poprawne pod względem stylistycznym, językowym, logicznym i rzeczowym. Zna treść wszystkich lektur obowiązkowych. Potrafi samodzielnie zanalizować i zinterpretować większość utworów lirycznych, epickich i dramatycznych przewidzianych w programie nauczania dla klasy drugiej; wyodrębnia poznane tropy stylistyczne, określa ich funkcję w utworze. Rozpoznaje rodzaje, gatunki literackie oraz ich cechy gatunkowe. Posiada dobrą znajomość utworów literackich przewidzianych w programie nauczania Wykazuje znajomość symboliki, motywów przewodnich w literaturze. Posiada bardzo dobrą znajomość utworów literackich przewidzianych w programie nauczania. Zna terminologię z zakresu filmu, teatru, mediów. Opanował w stopniu dobrym formy redakcyjne: elementy rozprawki, recenzji, telegramu, listu (urzędowy, prywatny, motywacyjny), referatu. Prace pisemne świadczą o poprawnej znajomości problematyk, kompozycji znajomości reguł gramatycznych i interpunkcyjnych; formułuje wypowiedzi zawierające własne sądy i przemyślenia dotyczące różnych tekstów. Fonetyka Poprawnie zaznacza akcent wyrazowy i zdaniowy. Potrafi wskazać na prostych przykładach akcent zdaniowy i wyrazowy. Słowotwórstwo i słownictwo Oddziela formant od podstawy słowotwórczej, nazywa formanty, wskazuje oboczności. 8
Opracowuje wykresy rodziny wyrazów, znajduje rdzeń, wskazuje oboczności w rdzeniu. Odróżnia zrosty, złożenia. Poprawnie stosuje skróty i skrótowce. Składnia Rozróżnia rodzaje wypowiedzeń. Wskazuje na prostych przykładach imiesłowy przymiotnikowe i przysłówkowe oraz określa ich funkcję w zdaniu. Ocena dostateczna: Uczeń opanował wiedzę i umiejętności zawarte w podstawie programowej w zakresie umożliwiającym postępy w dalszym uczeniu się. Kształcenie literackie i językowe Wypowiada się poprawnie pod względem językowym i rzeczowym. Zna treść (minimum połowy) lektur obowiązkowych. Rozpoznaje elementy świata przedstawionego w utworach literackich objętych podstawą programową dla klasy drugiej. Poprawnie pisze elementy rozprawki, recenzji, telegramu, listu (urzędowy, prywatny, motywacyjny), referatu. Wyodrębnia elementy budowy wiersza (strofa, wers); wskazuje rymy, podstawowe środki stylistyczne, temat utworu i podmiot liryczny. Poprawnie wskazuje motywy przewodnie w tekstach literackich, operuje symbolami. Fonetyka Odróżnia głoski i litery. Poprawnie zaznacza akcent. Słowotwórstwo i słownictwo Tworzy wyrazy pochodne. Oddziela podstawę słowotwórczą. Tworzy proste wykresy rodziny wyrazów. Składnia Rozróżnia proste przykłady zdań podrzędnie i współrzędnie złożonych. Wskazuje na prostych przykładach imiesłowy przymiotnikowe i przysłówkowe. Ortografia Popełnia nieliczne błędy ortograficzne. Zna podstawowe zasady ortograficzne oraz pisownie partykuł z różnymi częściami mowy. Zna zasady stosowania wielkich liter. 9
Ocena dopuszczająca: Rozumie czytany i analizowany na lekcji tekst. Przeczytał w całości przynajmniej jedną lekturę obowiązkową. Popełniane błędy nie przekreślają wartości pracy i wysiłku, jaki włożył w napisanie go. Poprawnie redaguje list (urzędowy, prywatny), opowiadanie twórcze i odtwórcze, charakterystykę w tym charakterystykę dynamiczną, opis postaci, list, streszczenie notatkę, sprawozdanie, przykładowe teksty użytkowe: ogłoszenie, zaproszenie, reklamę, zna zasady pisania rozprawki i potrafi sformułować tezę, rozumie pojęcie argumentu. Rozróżnia głoski i litery, wskazuje spółgłoski i samogłoski, wyszukuje akcentów. Tworzy wyrazy pochodne. Wskazuje zdania pojedyncze i złożone (współrzędne i podrzędne).tworzy proste wykresy. Potrafi wskazać podmiot liryczny i narratora. Wie, co to jest epitet, przenośnia, uosobienie, animizacja. Wskazuje w wierszu rytm i rym. Rozróżnia rodzaje literackie. Ocena niedostateczna: Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który nie jest w stanie opanować elementarnych wiadomości z podstawowy programowej. Kryteria oceny śródrocznej i rocznej z języka polskiego w klasie trzeciej gimnazjum Ocena celująca: Uczeń samodzielnie i twórczo rozwija uzdolnienia i zainteresowania. Proponuje rozwiązania oryginalne i wykraczające poza materiał programowy. Wypowiedzi ustne i pisemne cechują się dojrzałością myślenia, świadczą o systematycznym pogłębianiu wiedzy. Nie powiela cudzych poglądów, potrafi krytycznie stosunkować się do literackiej, językowej i kulturalnej rzeczywistości. Bierze udział i osiąga sukcesy w konkursach z języka polskiego na szczeblu rejonowym, wojewódzkim. Podejmuje działalność literacką lub kulturalną w różnych formach (spotkania poetyckie, rozwijanie własnej twórczości poetyckiej lub prozatorskiej, przygotowanie quizów polonistycznych, konkursów, udział w przeglądach twórczości literackiej, turniejach wiedzy o patronie szkoły). 10
Prezentuje wysoki poziom merytoryczny i artystyczny. Prace pisemne są bezbłędne. Ocena bardzo dobra: Uczeń opanował pełen zakres wiadomości i umiejętności pod względem stylistycznym, językowym, logicznym, rzeczowym i kulturowym. Kształcenie językowe Wypowiedzi ustne i pisemne są całkowicie poprawne pod względem stylistycznym, językowym, logicznym i rzeczowym. Zna treść wszystkich lektur obowiązkowych. Potrafi samodzielnie zanalizować i zinterpretować utwory liryczne, epickie i dramatyczne przewidziane w programie nauczania dla klasy trzeciej; wyodrębnia poznane tropy stylistyczne, określa ich funkcję w utworze. Rozpoznaje rodzaje, gatunki literackie oraz ich cechy gatunkowe. Rozpoznaje także aluzje literackie, wskazuje zbiór wartości w tekstach literackich, podkreśla filozoficzny charakter przedstawianych utworów. Posiada bardzo dobrą znajomość utworów literackich przewidzianych w programie nauczania. Wykazuje znajomość symboliki, motywów przewodnich w literaturze. Potrafi krytycznie spojrzeć na tekst literacki i umieścić go w określonej epoce historycznej. Zna i operuje terminologią z zakresu filmu (symbol i metafora w filmie, hybrydy gatunkowe) teatru, mediów, (felieton, reportaż filmowy, film dokumentalny). Opanował w stopniu bardzo dobrym formy redakcyjne: rozprawki, recenzji, felietonu, wywiadu, życiorysu, podania, listu (motywacyjnego, otwartego). Prace pisemne świadczą o bardzo dobrej znajomości problematyki utworów, kompozycji, znajomości reguł gramatycznych i interpunkcyjnych; formułuje wypowiedzi zawierające własne sądy i przemyślenia dotyczące różnych tekstów. Bezbłędnie rozwiązuje testy kompetencji będące zebraniem wiedzy z poszczególnych partii materiału oraz zagadnie z klas wcześniejszych. Nauka o języku: Zna bardzo dobrze zagadnienia z zakresu fonetyki. Rozpoznaje upodobnienia pod względem dźwięczność postępowe i wsteczne. Wskazuje uproszczenia grup spółgłoskowych. 11
Systematyzuje wiadomości z zakresu słowotwórstwa: wyraz podstawowy a pochodny, formanty, rodzina wyrazów, rdzeń, oboczności rdzenia, treść i zakres znaczeniowy wyrazów, stosuje skróty i skrótowce. Poprawnie wskazuje swoiste cechy nazw własnych. Zna podstawowe zagadnienia z zakresu fleksji. Posiada bardzo dobrą znajomość pojęć z zakresu składni, dokonuje samodzielnie analizy wypowiedzeń wielokrotnie złożonych, szkicuje wykresy. Poprawnie wprowadza interpunkcję w wypowiedzeniach wielokrotnie złożonych. Stosuje konstrukcje mowy zależnej i niezależnej. Zna i stosuje w wypowiedziach neologizmy, archaizmy, zapożyczenia, antonimy, synonimy, homonimy. Rozumie i stosuje konstrukcje związków frazeologicznych (wyrażenie, zwrot, fraza, przysłowia, sentencje, maksymy). Ocena dobra: Uczeń opanował wiadomości i umiejętności przewidziane podstawą programową oraz elementy wybrane z programu nauczania w klasie trzeciej. Kształcenie literackie: Wypowiedzi ustne i pisemne są poprawne pod względem stylistycznym, językowym, logicznym i rzeczowym. Zna treść wszystkich lektur obowiązkowych. Potrafi samodzielnie zanalizować i zinterpretować utwory liryczne, epickie i dramatyczne przewidziane w programie nauczania dla klasy trzeciej; wyodrębnia poznane tropy stylistyczne, określa ich funkcję w utworze. Rozpoznaje rodzaje, gatunki literackie oraz ich cechy gatunkowe. Posiada dobrą znajomość utworów literackich przewidzianych w programie nauczania. Wykazuje znajomość symboliki, motywów przewodnich w literaturze. Potrafi krytycznie spojrzeć na tekst literacki i umieścić go w określonej epoce historycznej. Zna i operuje terminologią z zakresu filmu, teatru, mediów. Opanował w stopniu dobrym formy redakcyjne: rozprawki, recenzji, felietonu, wywiadu, życiorysu, podania, listu (motywacyjnego, otwartego). Samodzielnie potrafi poprawić większość błędów językowych i stylistycznych. Prace pisemne świadczą o dobrej znajomości problematyki utworów, kompozycji, znajomości reguł gramatycznych i interpunkcyjnych; formułuje wypowiedzi zawierające własne sądy i przemyślenia dotyczące różnych tekstów. 12
Nauka o języku: Zna dobrze zagadnienia z zakresu fonetyki. Rozpoznaje na prostych przykładach upodobnienia pod względem dźwięczność postępowe i wsteczne. Wskazuje uproszczenia grup spółgłoskowych. Systematyzuje wiadomości z zakresu słowotwórstwa: wyraz podstawowy a pochodny, formanty, rodzina wyrazów, rdzeń, oboczności rdzenia, treść i zakres znaczeniowy wyrazów, stosuje skróty i skrótowce. Poprawnie wskazuje swoiste cechy nazw własnych. Zna podstawowe zagadnienia z zakresu fleksji. Posiada dobrą znajomość pojęć z zakresu składni, dokonuje na prostych przykładach analizy wypowiedzeń wielokrotnie złożonych, szkicuje wykresy. Poprawnie wprowadza interpunkcję w wypowiedzeniach wielokrotnie złożonych. Dobrze opanował konstrukcje mowy zależnej i niezależnej. Poprawnie stosuje w wypowiedziach neologizmy, archaizmy, zapożyczenia, antonimy, synonimy, homonimy. Rozumie i stosuje konstrukcje związków frazeologicznych (wyrażenie, zwrot, fraza, przysłowia, sentencje, maksymy). Ocena dostateczna: Uczeń opanował wiedzę i umiejętności zawarte w podstawie programowej w zakresie umożliwiającym postępy w dalszym uczeniu się. Kształcenie literackie: Wypowiada się poprawnie pod względem językowym i rzeczowym. Zna treść (minimum połowy) lektur obowiązkowych. Rozpoznaje elementy świata przedstawionego w utworach literackich objętych podstawa programową dla klasy trzeciej. Poprawnie pisze formy rozprawki, recenzji, listu (otwartego, motywacyjny), życiorysu, podania, elementów felietonu. Wyodrębnia elementy budowy wiersza (strofa, wers); wskazuje rymy, podstawowe środki stylistyczne, temat utworu i podmiot liryczny. Przy pomocy nauczyciela wskazuje motywy przewodnie w tekstach literackich, operuje symbolami. W stopniu dostatecznym zna terminologię z zakresu filmu, teatru, mediów i przy pomocy nauczyciela stosuje je w wypowiedziach ustnych i pisemnych. 13
Nauka o języku: Zna podstawowe zagadnienia z zakresu fonetyki. Rozpoznaje pod kierunkiem nauczyciela upodobnienia pod względem dźwięczność postępowe i wsteczne oraz wskazuje uproszczenia grup spółgłoskowych. Wskazuje wyraz podstawowy a pochodny, formanty, tworzy proste rodziny wyrazów, stosuje skróty i skrótowce. Poprawnie wskazuje swoiste cechy nazw własnych. Zna podstawowe zagadnienia z zakresu fleksji. Przy pomocy nauczyciela dokonuje na prostych przykładach analizy wypowiedzeń wielokrotnie złożonych, szkicuje wykresy. Poprawnie wprowadza interpunkcję w wypowiedzeniach wielokrotnie złożonych. Samodzielnie lub pod kierunkiem nauczyciela stosuje konstrukcje mowy zależnej i niezależnej. Umieszcza w wypowiedziach proste przykłady neologizmów, archaizmów, zapożyczeń, pod kierunkiem nauczyciela rozpoznaje i stosuje antonimy, synonimy, homonimy. Rozumie i stosuje konstrukcje proste związki frazeologiczne. Ocena dopuszczająca: Kształtowanie literackie: Rozumie czytany i analizowany na lekcji tekst. Przeczytał w całości przynajmniej jedną lekturę obowiązkową. Popełniane błędy nie przekreślają wartości pracy i wysiłku, jaki włożył w napisanie go. Poprawnie redaguje proste rozprawki, listy, redaguje życiorys i podanie. Zna formy wypowiedzi przewidziane w klasie pierwszej i drugiej. Nauka o języku: Z zakresu fonetyki rozróżnia głoski i litery, wskazuje spółgłoski i samogłoski, wyszukuje akcentów., próbuje wskazać upodobnienia pod względem dźwięczności i upodobnienia grup spółgłoskowych. Tworzy wyrazy pochodne, oddziela podstawę słowotwórczą i formanty, tworzy proste rodziny wyrazów. Stosuje poprawnie konstrukcje nazw własnych. Z zakresu fleksji rozróżnia części mowy, wie jak się odmieniają, potrafi wskazać osobę, liczbę, czas, rodzaj, przypadek.. Wskazuje zdania pojedyncze i złożone (współrzędne i podrzędne).tworzy proste wykresy wypowiedzeń wielokrotnie złożonych. 14
Rozpoznaje mowę zależna i niezależną. Zna pojęcia: neologizm, archaizm, zapożyczenie. Rozpoznaje w tekście proste związki frazeologiczne. Potrafi wskazać podmiot liryczny i narratora. Wie, co to jest epitet, przenośnia, uosobienie, animizacja. Wskazuje w wierszu rytm i rym. Rozróżnia rodzaje literackie. Ocena niedostateczna: Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który przy pomocy nauczyciela nie jest w stanie opanować elementarnych wiadomości z podstawowy programowej. Renata Misiur 15