Kierunek studiów Stopień studiów Forma studiów ADMINISTRACJA I niestacjonarne SYLABUS PRZEDMIOTU CONTROLLING W ADMINISTRACJI 1. DANE PODSTAWOWE Rodzaj przedmiotu Kod przedmiotu: Rok studiów: Semestr: Imię i nazwisko osoby odpowiedzialnej za przedmiot Język wykładowy: 2. WYMIAR GODZIN I FORMA ZAJĘĆ 1 Fakultatywny ALB-117 III VI dr inż. Jan Maciejewski polski Wykład Ćwiczenia Laboratorium Razem Konwersatorium Seminarium Projekt komputerowe godzin 16 16 32 3. CELE PRZEDMIOTU C1 C2 Przekazanie studentom podstaw wiedzy z zakresu controllingu i rachunkowości zarządczej oraz jej wykorzystania w procesach zarządczo - decyzyjnych w strukturach administracji publicznej jak i korporacyjnej. Wskazanie na uwarunkowania stosowanych metod i technik, jakie są niezbędne przy wdrożeniu systemu controllingu kosztów i całości aspektów rachunkowości zarządczej w zakresie analizy finansowej i kontroli osiągniętych rezultatów. Wskazanie studentom powiązania controllingu z rachunkowością zarządczą i wykorzystanie w kreowaniu strategii funkcjonowania organów administracyjnych. Studenci zdobywają umiejętności identyfikacji, interpretacji i rozwiązywania problemów decyzyjnych z zakresu controllingu i rachunkowości zarządczej w dla potrzeb standingu finansowego i kreowaniu strategii rozwoju struktur administracyjnych. Studenci nabywają umiejętności analizy uwarunkowań problemów decyzyjnych oraz czynników wyznaczających optymalność decyzji nie tylko administracyjnych ale także w sferze ogólnego ich funkcjonowania. Nabywają umiejętność identyfikacji i rozwiązywania problemów kierowniczych z zakresu finansowego w strukturach administracyjnych i potrafią wykorzystywać takie narzędzia jak matematyka finansowa, prognozowanie oraz metody optymalizacji działań w zakresie rachunku kosztów - controlling kosztów i kształtowania wyniku finansowego w zakresie finansów publicznych do podejmowania decyzji z wykorzystaniem systemów informatycznych wspomagających controlling. Studenci zdobywają odpowiednie kompetencje w zakresie umiejętności rozwiązywania problemów operacyjnego zarządzania kosztami i wiedzę ekonomiczną dającą przygotowanie do podejmowania decyzji kierowniczych z uwzględnieniem zasad rachunku ekonomicznego i uwarunkowań zewnętrznych, w tym do podejmowania decyzji w warunkach ryzyka i niepewności. 4. WYMAGANIA WSTĘPNE W ZAKRESIE WIEDZY, UMIEJĘTNOŚCI I INNYCH KOMPETENCJI Wiedza i umiejętności z zakresu następujących przedmiotów: mikroekonomia 5. EFEKTY KSZTAŁCENIA EK_W01 EK_W02 Efekty kształcenia - wiedza Student zdobywa pogłębioną wiedzę o typach systemów gospodarczych i ich elementach w zakresie zarządzania finansami także o roli i funkcjonowaniu struktur administracyjnych w warunkach konkurencyjności oraz mechanizmach i uwarunkowaniach podejmowania decyzji kierowniczych z wykorzystaniem praktyki controllingu. Student ma rozszerzoną wiedzę o rachunku ekonomicznym i zasadach gospodarowania
EK_W03 EK_W04 EK_U01 EK_U02 EK_U03 EK_U04 EK_K01 EK_K02 w warunkach ograniczonych zasobów oraz pogłębioną wiedzę dotyczącą podejmowania optymalnych decyzji w zakresie alokacji zasobów, zarządzania finansami oraz mechanizmami funkcjonowania rynku oraz gospodarowania w warunkach konkurencyjności i dynamicznych zmian. Student zna metody matematyczne, statystyczne i optymalizacyjne wspomagające analizę finansową do oceny kondycji finansowej jak i potrafi wykorzystać w kreowaniu strategii rozwoju poprzez procesy decyzyjne. Student posiada wiedzę dotyczącą stosowanych metod badań w zakresie zarządzania finansami w obszarach działalności funkcjonalnej struktur administracyjnych w tym badań marketingowych, analizy finansowej, analizy procesów biznesowych, analizy strategicznej struktury i jej otoczenia itp. Efekty kształcenia - umiejętności Student nabywa umiejętność wyznaczania oceny wartości finansowej struktury organizacyjnej poprzez pryzmat dokumentów finansowych a także potrafi dokonać analizy zmian decyzji pod wpływem dynamiki czynników otoczenia i konkurencyjności ryku. Student nabywa umiejętność wyznaczania optymalnych rozwiązań w zakresie controllingu kosztów i tworzonej strategii biznesowej. Student nabywa umiejętność właściwego doboru i zastosowania odpowiednich metod ilościowych i analitycznych do modelowania, analizy oraz prognozowania procesów gospodarczych i zjawisk w zakresie finansów publicznych danej struktury administracyjnej oraz ocenie otoczenia jego funkcjonowania. Student posiada umiejętność formułowania, analizy i rozwiązywania konkretnych problemów decyzyjnych, w szczególności umiejętność samodzielnej oceny wariantów decyzji, analizowania skutków i dokonywania oceny proponowanych rozwiązań, a także opracowania procedury wyboru najlepszego rozwiązania (również na poziomie strategicznym) z wykorzystaniem odpowiednich metod obliczeniowych i narzędzi informatycznych. Student potrafi skutecznie posługiwać się przepisami prawa finansowego w tym ustawy o rachunkowości i ustawy o finansach publicznych oraz systemami normatywnymi w procesach zarządzania (z uwzględnieniem norm prawnych, norm jakości, norm finansowych, norm etycznych itp.) Efekty kształcenia kompetencje społeczne Student rozumie potrzebę zdobywania nowych kompetencji stosownie do zmieniających się zasad funkcjonowania administracji i zarządzania finansami, jest przygotowany do uzupełniania nabytej wiedzy i umiejętności w tym zakresie. Student potrafi określić priorytety realizowanych przedsięwzięć w zakresie nowoczesnych metod i technik controllingu finansowego w strukturach administracyjnych. Student potrafi myśleć i działać w sposób kreatywny i jest przygotowany do pracy w organizacjach szczebla administracyjnego funkcjonujących w oparciu o stabilny rachunek ekonomiczny jak konkurencyjność oraz w działalności na własny rachunek. Student zdobywa odpowiednie kompetencje społeczno - zawodowe, przygotowujące do uczestniczenia w budowaniu projektów finansowych i inwestycyjnych, przewidując konsekwencje podjętych w ramach tych przedsięwzięć działań. 6. TREŚCI PROGRAMOWE Lp. TP1 TP2 TP3 Tematyka Controlling w administracji jako nowa forma zarządzania finansami publicznymi w administracji. Rachunkowość zarządcza i rachunek kosztów w systemie informacyjnym organizacji. Rachunkowość finansowa a rachunkowość zarządcza. Controlling a rachunkowość zarządcza. Obiekty kosztów. Pomiar i prezentacja informacji o kosztach. Koszty w problemowych rachunkach decyzyjnych. Rachunek kosztów pełnych i zmiennych. Systemy rachunku kosztów a wynik finansowy i wycena zapasów. Zastosowanie systemów rachunku kosztów. Metody kalkulacji kosztów. Tradycyjne metody kalkulacji kosztów. Kalkulacja z uwzględnieniem kosztów działań. Decyzje cenowe przy wykorzystaniu metod opartych na kosztach. Liczba godzin w c k 2
TP4 TP5 TP6 TP7 TP8 Analiza zależności Koszt - Rozmiary produkcji - Zysk. Próg rentowności. Marża bezpieczeństwa. Dźwignia operacyjna stopień dźwigni operacyjnej. Przychody i koszty w decyzjach kierowniczych. Kontrola w zarządzaniu operacyjnym, ośrodki kosztów, ośrodki przychodów i rentowności, ośrodki inwestycji, analiza wskaźników ROI, RI. Budżety jako instrument zarządzania. Proces budżetowania, jego zadania i zasady funkcjonowania. Rodzaje budżetów. Analiza funkcjonalna budżetu partycypacyjnego. Metody i techniki sporządzania budżetu. Budżetowanie z wykorzystaniem rachunku kosztów działań (Activity- Based Budgeting) - zastosowanie metody ABC. Controlling jako współczesna metoda zarządzania funkcjonalnego struktur administracyjnych. Balanced Scorecard - Zrównoważona Karta Wyników jako narządzie procesu zarządzania strategicznego. Controlling finansowy i jego organizacja, instrumenty funkcjonalne controllingu finansowego. Teleinformatyka jako instrument rachunkowości zarządczej i controllingu analizatory menedżerskie. Analiza finansowa i jej wykorzystanie w procesach decyzyjnych. Wybrane elementy analizy wskaźnikowej i graficznej analizy porównawczej w zarządzaniu finansami administracji. Rachunkowość zarządcza w zarządzaniu inwestycjami, ocena efektywności projektów inwestycyjnych dla potrzeb struktur administracji. 7. METODY, FORMY I ŚRODKI DYDAKTYCZNE N1 N2 N3 N4 N5 N6 2 2 1 2 2 1 Wykład z wykorzystaniem prezentacji komputerowej i rzutnika, komputerowego Aktywizacja studentów do dyskusji merytorycznej omawianych problemów i do pracy zespołowej przy tworzeniu strategii biznesowej przedsiębiorstwa Wykonywanie przez studentów w trakcie laboratorium komputerowego zadań obliczeniowych z wykorzystaniem tablicy i/lub komputera pod kierunkiem prowadzącego i w ramach prac domowych (np. wyznaczanie optymalnych decyzji kosztowych, analiza rentowności, kształtowanie cen w oparciu o koszty, ocena projektów inwestycyjnych, praca z analizatorami menedżerskimi) Samodzielna realizacja projektu przez studentów (praca w zespołach 2-3 osobowych), udzielanie konsultacji przez nauczyciela akademickiego Komputer wraz z oprogramowaniem (finansowy analizator menedżerski InterLan, arkusz kalkulacyjny Excel, Internet) Podręczniki, materiały dydaktyczne zamieszczane w systemie informatycznym UBI, dokumenty finansowe 8. OBCIĄŻENIE PRACĄ STUDENTA Aktywność Obciążenie godzinowe studenta Udział w zajęciach z nauczycielem akademickim (w tym wykładach, laboratoriach komputerowych i konsultacjach dotyczących projektu) 32 godz. Przygotowanie projektu* 28 godz. Przygotowanie do egzaminu 40 godz. Sumaryczne obciążenie pracą studenta 100 godz. Liczba punktów ECTS (1 punkt 25 godz.) 4 * Studenci przygotowują w zespołach projekty z zakresu jednego z trzech zagadnień do wyboru: 1. Standing finansowy firmy poprzez pryzmat wskaźników płynności finansowej, rentowności i sprzedaży. 2. Ocena wartości rynkowej przedsiębiorstwa na podstawie rachunku zysków i strat za wybrany determinant czasu. 3. Wykorzystanie piramidy Duponta do oceny rentowności sprzedaży. 9. STATUS ZALICZENIA PRZEDMIOTU Zaliczenie x Egzamin 10. KRYTERIA I SPOSOBY OCENY 3
Ocena formująca: F1 Ocena obecności i aktywności studenta w trakcie ćwiczeń (m. in. zadań wykonywanych przez studenta indywidualnie lub w zespołach) *1 F2 Ocena kolokwiów *1 Ocena podsumowująca: P1 Średnia ocen formujących F1 *1 P2 Średnia ocen formujących F2 *1 P3 Ocena z projektu *1 P4 Ocena z egzaminu *1 *1- łączna ocena w/w. efektów kształcenia Składowe oceny końcowej: Forma sprawdzenia Wybrana forma dla przedmiotu Punktacja w ramach przedmiotu Pisemna praca zaliczeniowa x max 50 punktów Projekt x max 10 punktów Kolokwium/kolokwia x max 30 punktów Referat pisemny Referat ustny Praca domowa Obecność i aktywność na zajęciach x max 10 punktów Suma max 100 punktów 11. MACIERZ REALIZACJI PRZEDMIOTU Efekt Cel Narzędzia Sposoby Treści programowe kształcenia przedmiotu dydaktyczne oceny EK_W01 C1 TP01 N1, N2, N3, N4, N5, N6 F1, P1, P2, P3 EK_W02 C1 TP01, TP04, TP06, TP08 N1, N2, N3, N4, N5, N6 F1, P1, P2, P3 EK_W03 C1 TP02, TP03, TP04, TP07, TP08 N1, N2, N3, N4, N5, N6 F1, P1, P2, P3 EK_W04 C1 TP02, TP05, TP06 N1, N2, N3, N4, N5, N6 F1, P1, P2, P3 EK_U01 C2 TP01 N1, N2, N3, N4, N5, N6 F1, P1, P2, P3 EK_U02 C2 TP02, TP03 N1, N2, N3, N4, N5, N6 F1, P1, P2, P3 EK_U03 C2 TP04 N1, N2, N3, N4, N5, N6 F1, P1, P2, P3 EK_U04 C2 TP06 N1, N2, N3, N4, N5, N6 F1, P1, P2, P3 EK_K01 TP01 N1, N2, N3, N4, N5, N6 F1, P1, P2 EK_K02 TP01, TP06, TP08 N1, N2, N3, N4, N5, N6 F1, P1, P2 TP01, TP02, TP03, TP04, TP05, TP06, N1, N2, N3, N4, N5, N6 F1, P1, P2 TP07, TP08 TP01, TP02, TP03, TP04, TP05, TP06, N1, N2, N3, N4, N5, N6 F1, P1, P2 TP08 12. ODNIESIENIE EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU DO EFEKTÓW DLA PROGRAMU STUDIÓW I STOPNIA NA KIERUNKU ADMINISTRACJA Efekty kształcenia dla przedmiotu EK_W01 EK_W02 EK_W03 EK_W04 EK_U01 EK_U02 EK_U03 EK_U04 EK_K01 EK_K02 Efekty kształcenia dla programu studiów I stopnia na kierunku administracja K1A_W03, K1A_W08, K1A_W09 K1A_W09 K1A_W07 K1A_W07 K1A_U01 K1A_U09 K1A_U01, K1A_U04 K1A_U02 K1A_K01 K1A_K04 4
K1A_K02 K1A_K06 13. LITERATURA PODSTAWOWA [1] Świderska G.K. (red.), Controlling kosztów i rachunkowość zarządcza, MAC Konsulting Difin, Warszawa 2010 [2] Świderska G.K. (red.), Rachunkowość zarządcza ABC rachunkowości dla menedżera, Poltex, Warszawa 2007 14. LITERATURA UZUPEŁNIAJACA [1] Chmielowiec-Lewczuk M., Controlling finansowy, Praca zbiorowa pod redakcją E. Nowaka: Controlling w działalności przedsiębiorstwa, PWE, Warszawa 2004 [2] Duda - Piechaczek E., Controlling - wspieranie zarządzania przedsiębiorstwem, One Press, Warszawa 2007 [3] Sobańska I. (red.), Rachunek kosztów i rachunkowość zarządcza najnowsze tendencje, procedury i ich zastosowanie w przedsiębiorstwach, CH Beck, Warszawa 2006 [4] Wierzbiński M., Controlling kosztów, Praca zbiorowa pod redakcją E. Nowaka, Controlling w działalności przedsiębiorstwa, PWE, Warszawa 2004 15. INFORMACJA O NAUCZYCIELACH AKADEMICKICH dr inż. Jan Maciejewski (kontakt: maciejew@wit.edu.pl) 5