Energia z odpadów jako ważny element poprawy bezpieczeństwa energetycznego kraju Piotr Górnik Dyrektor ds. Produkcji i Dystrybucji Fortum Power and Heat Polska 1 13.11.2012
Obszar naszej działalności obecnie Nr 1 Nr 1 Nr 2 Nr 3 Ciepło Dystrybucja Sprzedaż energii Produkcja energii Polska Sprzedaż ciepła 3,7 TWh Sprzedaż energii 400 GWh Kraje nordyckie Produkcja Sprzedaż energii Sprzedaż ciepła 48.1 TWh 54.9 TWh 18.0 TWh Klienci dystrybucji 1.6 miliona Odbiorcy energii 1.2 miliona Kraje Bałtyckie Sprzedaż ciepła 1.3 TWh Sprzedaż energii 0.1 TWh Klienci dystrybucji 24,100 Dane za 2009 Sprzedaż 5,4 mld Euro Zysk operacyjny 1,8 mld Euro Personel 11,500 Rosja OAO Fortum Produkcja energii 16.0 TWh Sprzedaż ciepła 25.6 TWh TGC-1 (~25%)* Produkcja energii Sprzedaż ciepła ~6 TWh ~8 TWh * 25% udział w TGC-1, nieskonsolidowany 2 13.11.2012
Fortum średniej wielkości firma energetyczna; Nr 4 na świecie w produkcji ciepła Energia elektryczna Produkcja ciepła Klienci Najwięksi producenci w Europie i w Rosji, 2010 TWh EDF E.ON Enel RWE ***) GDF SUEZ Gazprom Rosenergoatom Vattenfall Inter RAO UES Iberdrola NNEGC Energoat. RusHydro Fortum CEZ EnBW *) IES Irkutskenergo Statkraft PGE SSE DEI 0 100 200 300 400 500 600 *) IES Gazprom Dalkia Fortum Vattenfall **) SUEK Onexim Bashkirenergo Irkutskenergo RAO ES East Inter RAO UES TGC-2 Tatenergo Lukoil Kievenergo Minsk Energo Dong Energy KDHC, Korea PGNiG TGC-14 ELCEN, Rom. Najwięksi producenci na swiecie, 2010 TWh 0 20 40 60 80 100 120 140 Enel EDF E.ON RWE Iberdrola CEZ DEI Centrica EDP Vattenfall GDF SUEZ SSE EnBW PGE Gas Natural Fenosa Tauron Fortum Dong Energy Hafslund Odbiorcy energii elektrycznej, 2010 mln 0 10 20 30 40 * incl. TGC-5, TGC-6, TGC-7, TGC-9, ** incl. TGC-12, TGC-13, *** incl. International Power Source: Company information, Fortum analyses, 2010 figures pro forma, heat production of Beijing DH not available. 3 13.11.2012
Niska Efektywność systemów i wykorzystania zasobów Wysoka W stronę gospodarki solarnej Tradycyjna produkcja energii Ograniczone zasoby szkodliwych dla środowiska paliw Produkcja energii elektrycznej i ciepła w skojarzeniu Zaawansowana produkcja energii Efektywna i/lub niskoemisyjna produkcja energii Gospodarka Solarna Wysoka sprawność produkcji oparta na energetyce solarnej Atom jutro Woda Źródła geotermalne Biopaliwa Ocean Słońce Wiatr Ropa Węgiel Gaz CCS Atom dzisiaj Ograniczone źródła paliw Wysoka emisja CO2 Nieograniczone źródła paliw Produkcja bezemisyjna 4 Copyright Fortum Corporation All rights reserved by Fortum Corporation and shall be deemed the sole property of Fortum Corporation and nothing in this slide or otherwise shall be construed as granting or conferring any rights, in particular any intellectual property rights
Fortum Heat w Polsce Fortum jest dostawcą ciepła sieciowego oraz produkuje ciepło i energię elektryczną w skojarzeniu 3 główne obszary dystrybucji ciepła 3 elektrociepłownie Fortum Heat dane dla Polski Obrót 210 m EBIT 21 m Pracownicy 780 Sprzedaż ciepła 4.4 TWh Sprzedaż energii elektrycznej 0.7 TWh Klienci 11300 5 13.11.2012
Wg Eurostat Polska wytwarza 316 kg odpadów na mieszkańca Wytwarzanie odpadów komunalnych w Polsce Polska z 12 mln ton jest 6 największym wytwórcą odpadów w UE; 12 mln ton odpadów równa się ponad 5 mln ton węgla. Energetyka zużywa w Polsce ok. 40 mln ton węgla kamiennego. 12 mln ton odpadów równa się ponad 3 mld m3 gazu ziemnego. Polska zużywa około 13 mld m3 gazu. 12 mln ton odpadów równa się 10 mln ton biomasy. Polska zużywa do celów energetycznych ok. 7mln ton biomasy. Przy założeniu, że spaleniu może podlegać 40% odpadów, uzyskujemy odpowiednik 2mln węgla 1,2 mld m3 gazu i 4mln ton biomasy. Źródło: Eurostat Masa wytworzonych odpadów komunalnych na mieszkańca w krajach UE, 2009 r. 6 13.11.2012
Odpady - źródłem energii elektrycznej i ciepła w Sztokholmie Högdalen ciepło dla 200 tys. i prąd dla 80 tys. gosp. domowych 1,8 mln mieszkańców aglomeracji sztokholmskiej 275 000 pojemników na odpady 85 000 punktów zbierania odpadów Mieszkaniec Sztokholmu produkuje ok. 500 kg odpadów rocznie 500 000 ton odpadów komunalnych + 200 000 ton odpadów przemysłowych rocznie trafia do elektrociepłowni w Högdalen = energia elektryczna i ciepło sieciowe Całkowita produkcja energii 2,2 TWh/a (z odpadów: 0,5 TWh energii elektrycznej, 1,7 TWh ciepła) 14-16% zapotrzebowania Sztokholmu na energię elektryczną i ciepło 7 13.11.2012
Gospodarka odpadami w Szwecji od 1975 roku Dzięki właściwej gospodarce odpadami aż 40% odpadów w Szwecji stanowi paliwo energetyczne Wysypiska Odpady jako źródło energii Biologiczne oczyszczanie Recycling Niebezpieczne odpady 8 13.11.2012
Sortowanie u źródła Role w łańcuchu waste to energy Producent odpadów sortuje Odbiorca odpadów odbiera i sortuje Odpady niebezpieczne Szkło Firma energetyczna Produkuje energię z odpadów Utylizacja Zakład utylizacji Gospodarstwa domowe Metale Papier i karton Recycling Sklepy Kompost Odpady niepalne Gleba Wysypisko Przemysł Odpady palne EC Ciepło Prąd Popiół lotny Żużel Roboty drogowe i ziemne 9 13.11.2012
Umowa Mieszkańcy Prąd i ciepło Odpady z gosp. domowych i przemysłu Gmina Firmy wywożące śmieci Firma produkująca energię z odpadów Paliwo 10
Mix paliw w Sztokholmie Paliwa kopalne 21% Biopaliwa 33% Przetwarzanie odpadów na energię 28% Woda morska, ścieki 18% 11
EC opalana odpadami: produkcja energii 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Prąd Ciepło Kondensacja spalin 12
WtE: typowy podział przychodów Opłata na bramie 22% Sprzedaż ciepła 54% Sprzedaż prądu 24% 13
Normy europejskie a rzeczywiste emisje do atmosfery
Fortum: redukcja emisji w Sztokholmie W porównaniu z 1980-70 % CO 2 >95 % SO 2 >80 % NOx Energia jest odzyskiwana z 700 000 Mg/a odpadów i 80 mln m3/a ścieków 15
DEI Drax RWE CEZ SSE Vattenfall E.ON Enel Dong EDP GDF SUEZ Europe Union Fenosa Iberdrola PVO Fortum total EDF Verbund Fortum EU Statkraft Wskaźnik emisji dwutlenku węgla przez Fortum jednym z najniższych w Europie g CO 2 /kwh electricity, 2010 1000 800 600 400 Fortum 2011 65% prądu wytworzyliśmy bez generowania CO 2 85% prądu w UE wytworzyliśmy bez generowania CO 2 Niemal 100% prądu bez CO 2 w przypadku obecnie realizowanych inwestycji w UE Średnio 337 g/kwh 200 0 189 84 Source: PWC & Enerpresse, Novembre 2011 Changement climatique et Électricité, Fortum 16 Note: Fortum s specific emission of the power generation in 2011 in the EU were 88 g/kwh and in total 192 g/kwh. Figures for all other companies include only European generation.
Rekomendacje Rekomendacje na podstawie dotychczasowych doświadczeń: 200 000-250 000 ton/rok = optymalny efekt skali Zwiększenie parametrów pary do 60 bar/420 C oznacza większy udział energii elektrycznej w całkowitej produkcji Wykorzystanie kondensacji spalin daje dodatkowe 15% ciepła Podstawowy warunek dla rentowności inwestycji: spalarnia odpadów jako źródło działające w podstawie zapotrzebowania na ciepło Bliskość obszarów mieszkalnych nie jest przeszkodą, jeśli działamy odpowiedzialnie i profesjonalnie Partnerstwo Publiczno-Prywatne wspólne zobowiązania, ryzyko and dochody 17