Postępowanie w sprawach chorób zawodowych Choroby zawodowe nauczycieli Opracowanie ZGZNP
Choroby zawodowe nauczycieli problem społeczny Według danych Instytutu Medycyny Pracy, przewlekłe choroby narządu głosu od lat są najczęściej rozpoznawaną chorobą zawodową i stanowią ponad 20% wszystkich chorób zawodowych stwierdzanych każdego roku w Polsce, np. w 2006 r. 24,4%. Zdaniem Centralnego Instytutu Ochrony Pracy obserwuje się brak równowagi pomiędzy skutkami społecznymi związanymi z chorobami narządu głosu wśród nauczycieli, a działaniami podejmowanymi w celu przeciwdziałania tym skutkom.
Definicja choroby zawodowej Za chorobę zawodową uważa się chorobę wymienioną w wykazie chorób zawodowych, jeżeli została spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia, występujących w środowisku pracy lub w związku ze sposobem wykonywania pracy
Podstawy prawne Rozporządzenie Rady Ministrów z 30.07.2002 r. w sprawie wykazu chorób zawodowych, szczegółowych zasad postępowania w sprawach zgłaszania podejrzenia, rozpoznawania i stwierdzania chorób zawodowych oraz podmiotów właściwych w tych sprawach (D.U. nr 132, poz. 1115) Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 1.08.2002 r. w sprawie sposobu dokumentowania chorób zawodowych i skutków tych chorób (Dz.U. nr 132, poz. 1121)
Wykaz chorób zawodowych Wykaz stanowi załącznik do rozporządzenia z 30 lipca 2002 r. Choroby zawodowe nauczycieli znajdują się w wykazie pod poz. nr 15. Są to:
Choroby zawodowe nauczycieli Przewlekłe choroby narządu głosu spowodowane nadmiernym wysiłkiem głosowym, trwającym co najmniej 15 lat: 1/ guzki głosowe twarde 2/ wtórne zmiany przerostowe fałdów głosowych 3/ niedowład mięśni przywodzących i napinających fałdy głosowe z niedomykalnością fonacyjną głośni i trwałą dysfonią
Przyczyny chorób narządu głosu nieprawidłowa emisja głosu brak higieny głosowej napięcie, głównie mięśni szyi i krtani towarzyszące fonacji stany chorobowe krtani hipotonia mięśniowa i niewydolność narządu głosowego złe warunki akustyczne sal wykładowych brak wyposażenia sal w aparaturę nagłaśniającą nieprawidłowy mikroklimat sal (niska wilgotność, podwyższona temperatura, zapylenie) duże szkoły, liczne klasy brak konsultacji foniatrycznych brak zajęć z emisji głosu
Profilaktyka chorób zawodowych nauczycieli - zapewnienie obowiązkowego kształcenia w zakresie emisji głosu (na studiach i cyklicznie w trakcie kariery zawodowej) - zapewnienie regularnych konsultacji foniatrycznych - ograniczenie liczebności klas - zapewnienie prawidłowej organizacji pracy, uwzględniającej przerwy w wysiłku głosowym
Profilaktyka chorób c.d. - wyposażenie klas w mikrofony i sprzęt nagłaśniający - zapewnienie komfortu pracy głosem (prawidłowy mikroklimat i jakość powietrza) - wczesna identyfikacja wśród kandydatów na studentów wydziałów pedagogicznych osób z predyspozycjami do chorób narządu głosu - zwiększenie świadomości wśród nauczycieli o innych zachowaniach prozdrowotnych (np. niepalenie papierosów)
Okres upoważniający do rozpoznania choroby zawodowej Zgłoszenie podejrzenia choroby zawodowej oraz jej rozpoznanie może nastąpić u pracownika lub byłego pracownika w okresie jego zatrudnienia w narażeniu zawodowym lub po zakończeniu pracy w takim narażeniu, nie później jednak niż w okresie określonym w wykazie chorób zawodowych. Dla chorób zawodowych nauczycieli 2 lata
Upoważnieni do przeprowadzenia oceny narażenia zawodowego lekarz sprawujący profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikiem lekarz zatrudniony w jednostce orzeczniczej I lub II stopnia w toku ustalania rozpoznania choroby zawodowej państwowy powiatowy inspektor sanitarny (właściwy terytorialnie) w toku podejmowania decyzji o stwierdzeniu bądź braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej
Obowiązki pracodawcy w zakresie profilaktyki chorób zawodowych ocenianie i dokumentowanie ryzyka zawodowego informowanie pracowników o ryzyku zawodowym stosowanie środków zapobiegających chorobom zawodowym zgłaszanie PIS i inspektorowi pracy podejrzenia lub wystąpienia choroby zawodowej analizowanie przyczyn choroby zawodowej
Obowiązki pracodawcy w razie podejrzenia o wystąpieniu choroby zawodowej ustalić przyczyny powstania choroby zawodowej, rozmiar i charakter zagrożenia przystąpić do usuwania czynników powodujących powstanie choroby zawodowej zapewnić realizację zaleceń lekarskich przenieść pracownika do innej pracy
Zgłoszenia podejrzenia choroby zawodowej dokonuje: pracodawca zatrudniający pracownika lekarz, który podejrzewa chorobę zawodową sam pracownik za pośrednictwem lekarza sprawującego nad nim profilaktyczną opiekę zdrowotną lekarz stomatolog
Podejrzenie choroby zawodowej zgłaszamy: właściwemu państwowemu inspektorowi sanitarnemu właściwemu inspektorowi pracy Zgłoszenia dokonuje się na formularzu określonym w rozporządzeniu Min. Zdrowia z 1 sierpnia 2002 r. w sprawie sposobu dokumentowania chorób zawodowych i skutków tych chorób
Postępowanie w sprawie podejrzenia choroby zawodowej Państwowy inspektor sanitarny - kieruje pracownika na badanie do jednostki orzeczniczej I stopnia - powiadamia pracodawcę - powiadamia jednostkę podstawową służby medycyny pracy
Orzekanie o rozpoznaniu choroby zawodowej O rozpoznaniu lub braku podstaw do rozpoznania choroby zawodowej może orzekać lekarz spełniający określone wymagania kwalifikacyjne, zatrudniony w jednostce orzeczniczej I lub II stopnia
Jednostki orzecznicze I stopnia 1/Poradnie i oddziały chorób zawodowych wojewódzkich ośrodków medycyny pracy 2/Katedry, poradnie i kliniki chorób zawodowych akademii medycznych 3/Przychodnie i oddziały chorób zakaźnych poziomu wojewódzkiego 4/Jednostki organizacyjne zakładów opieki zdrowotnej, w których nastąpiła hospitalizacja
Jednostki orzecznicze II stopnia Są to jednostki odwoławcze od orzeczeń wydanych przez lekarzy zatrudnionych w jednostkach orzeczniczych I stopnia - dla wymienionych w punktach 1,2,4 przychodnie, oddziały i kliniki chorób zawodowych jednostek badawczo-rozwojowych w dziedzinie medycyny pracy - dla wymienionych w punkcie 3 katedry, poradnie i kliniki chorób zakaźnych i inwazyjnych akademii medycznych
Orzeczenie lekarskie przesyłane jest: właściwemu państwowemu inspektorowi sanitarnemu zainteresowanemu pracownikowi osobie zgłaszającej podejrzenie choroby zawodowej jednostce orzeczniczej I stopnia, jeżeli orzeczenie wydał lekarz zatrudniony w jednostce orzeczniczej I stopnia
Odwołanie od orzeczenia Pracownik, który nie zgadza się z treścią orzeczenia, może wystąpić z wnioskiem o ponowne badanie przez jednostkę orzeczniczą II stopnia w ciągu 14 dni od dnia otrzymania orzeczenia za pośrednictwem jednostki, zatrudniającej lekarza, który wydał to orzeczenie. Orzeczenie wydane w wyniku ponownego badania jest ostateczne.
Decyzja o stwierdzeniu choroby zawodowej Decyzję o stwierdzeniu bądź braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej wydaje państwowy inspektor sanitarny. Od decyzji tej przysługuje odwołanie do państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego. Kolejnym organem odwoławczym jest Naczelny Sąd Administracyjny.
Roszczenia z tytułu choroby zawodowej Decyzja o stwierdzeniu choroby zawodowej jest dla pracownika podstawą do zgłoszenia roszczenia o świadczenia z tytułu chorób zawodowych. Roszczenia określa ustawa z 30.10.2002 o ubezpieczeniu społecznym w z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U. nr 199, poz. 1673 z późn. zmianami).
Świadczenia z tytułu choroby zawodowej zasiłek chorobowy świadczenie rehabilitacyjne zasiłek wyrównawczy jednorazowe odszkodowanie jednorazowe odszkodowanie dla członków rodziny zmarłego ubezpieczonego renta z tytułu niezdolności do pracy renta szkoleniowa renta rodzinna dodatek pielęgnacyjny pokrycie kosztów leczenia (stomatologia, szczepienia ochronne, zaopatrzenie w przedmioty ortopedyczne)
Jednorazowe odszkodowanie Wniosek o jednorazowe odszkodowanie ubezpieczony składa do płatnika, a płatnik po skompletowaniu dokumentacji do ZUS. ZUS w ciągu 7 dni wyznacza termin badania przez lekarza orzecznika. Decyzja o stwierdzeniu choroby zawodowej jest wiążąca dla orzecznika.
Wysokość odszkodowania Kwota jednorazowego odszkodowania zależy od ustalonego przez orzecznika procentu uszczerbku na zdrowiu. Wysokość odszkodowania za jeden procent uszczerbku na zdrowiu wynosi 20% przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim roku. Od 1 kwietnia 2008 r. do 31 marca 2009 r. jest to kwota 538 zł.
Renta z tytułu niezdolności do pracy Prawo do renty reguluje art. 17ustawy o emeryturach i rentach z FUS (Dz.U. z 2004 r.nr 39, poz.353) Przy zbiegu prawa do renty z prawem do emerytury uprawnionemu przysługuje renta powiększona o połowę emerytury albo emerytura powiększona o połowę renty. W przypadku osiągania jakichkolwiek przychodów, prawo do jednego świadczenia ulega zawieszeniu.
Rozwiązanie stosunku pracy z nauczycielem, posiadającym orzeczenie o chorobie zawodowej Rozwiązanie stosunku pracy z nauczycielem zatrudnionym na podstawie mianowania następuje z końcem miesiąca, w którym dyrektor otrzymał ostateczne orzeczenie o niezdolności nauczyciela do wykonywania dotychczasowej pracy (art. 23 KN) Nauczycielowi przysługuje odprawa (zgodnie z art. 28 KN), w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia za każdy rok pracy na stanowisku nauczyciela, nieprzekraczająca jednak sześciomiesięcznego wynagrodzenia zasadniczego