Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 5 Wrocław ul.grochowa 13 Wymagania edukacyjne oraz tematy zajęć z fizyki dla klasy 2 C Poziom podstawowy Nauczyciel uczący: dr Katarzyna Drużycka Numer dopuszczenia przez MENIS do użytku szkolnego: Program Fizyka dla szkół ponadgimnazjalnych. DKOS-4015-89/02 i podręcznik "Fizyka dla szkół ponadgimnazjalnych M. Fiałkowska, K. Fiałkowski, B. Sagnowska wydawnictwa ZamKor,
Lp Temat zajęć Ruch drgający Treści realizowane z podstawy programowej Wymagania podstawowe Wymagania ponadpodstawowe 1 Kryteria oceniania i przepisy BHP 2 3 Przypomnienie najważniejszych jednostek fizycznych Ruch drgającypodstawowe pojęcia Model oscylatora harmonicznego i jego zastosowanie w opisie przyrody, ruch drgający (amplituda, okres, częstotliwość, przemiany energii) potrafi wymienić przykłady ruchu drgającego w przyrodzie, potrafi wymienić i zdefiniować pojęcia służące do opisu ruchu drgającego, wie, że ruch harmoniczny odbywa się pod wpływem siły proporcjonalnej do wychylenia i zwróconej w stronę położenia równowagi. potrafi sporządzić i objaśnić wykresy zależności współrzędnych położenia, prędkości i przyspieszenia od czasu, potrafi obliczać pracę i energię w ruchu harmonicznym, 4 5 Drgania - rozwiązywanie zadań Wyznaczanie przyspieszenia ziemskiego za pomocą wahadła. Model oscylatora harmonicznego i jego zastosowanie w opisie przyrody, ruch drgający (amplituda, okres, częstotliwość, przemiany energii) Model oscylatora harmonicznego i jego zastosowanie w opisie przyrody potrafi zastosować poznane wielkości do tworzenia prostych modeli fizycznych potrafi rozwiązywać proste problemy dotyczące ruchu harmonicznego. potrafi zastosować poznane wielkości do tworzenia prostych modeli fizycznych potrafi rozwiązywać proste problemy dotyczące ruchu harmonicznego. potrafi sporządzić i objaśnić wykresy zależności współrzędnych położenia, prędkości i przyspieszenia od czasu, 6 Energia w ruchu drgającym. Drgania własne, wymuszone i rezonans Model oscylatora harmonicznego i jego zastosowanie w opisie przyrody potrafi obliczać pracę i energię w ruchu harmonicznym, definiuje pojęcie drgań własnych i wymuszonych potrafi wyjaśnić, na czym polega zjawisko rezonansu
7 Mikroskopowe modele ciał makroskopowych-projekt Mikroskopowe modele ciał makroskopowych o różnych własnościach mechanicznych, elektrycznych i magnetycznych i optycznych oraz ich zastosowanie w urządzeniach codziennego użytku potrafi podać przykłady praktycznego wykorzystania właściwości sprężystych, elektrycznych, optycznych i magnetycznych ciał. Omawia w jaki sposób własności mikroskopowe ciał są wykorzystane w urządzeniach codziennego użytku 8 Ruch drgającypowtórzenie 9 Ruch drgający-sprawdzian PORZĄDEK I CHAOS W PRZYRODZIE 10 Termodynamikapowtórzenie pojęć wstępnych Procesy termodynamiczne, ich przyczyny i skutki zna związek temperatury ciała ze średnią energią kinetyczną jego cząsteczek potrafi zdefiniować energię wewnętrzną i ciepło, potrafi przeliczać temperaturę w skali Celsjusza na temperaturę w skali Kelvina i odwrotnie. rozumie i potrafi opisać założenia teorii kinetyczno-molekularnej gazów, potrafi wypowiedzieć i objaśnić zerową i pierwszą zasadę termodynamiki. Wylicza bilans cieplny
11 12 Przemiany gazu doskonałego Druga zasada termodynamiki Procesy termodynamiczne, ich przyczyny i skutki Procesy odwracalne i nieodwracalne., druga zasada termodynamiki potrafi zdefiniować ciśnienie, zna jednostkę ciśnienia, potrafi wymienić właściwości gazów, potrafi objaśnić pojęcie gazu doskonałego, potrafi rozwiązywać proste problemy, wykorzystując ilościowy opis przemian gazu doskonałego wie co to znaczy, że proces jest odwracalny lub nieodwracalny, potrafi wypowiedzieć i objaśnić II zasadę termodynamiki oraz definicje sprawnosci potrafi zapisać i objaśnić podstawowy wzór na ciśnienie gazu, potrafi zapisać i objaśnić równanie Clapeyrona, potrafi wykorzystać równanie stanu gazu doskonałego i równanie Clapeyrona do opisu przemian gazowych (izotermicznej, izobarycznej, izochorycznej, adiabatycznej), potrafi sporządzać i interpretować wykresy, np. p V, p T, V T, dla wszystkich przemian, potrafi obliczać sprawności silników cieplnych i skuteczności chłodzenia 13 Entropia TRANSPORT ENERGII Entropia, statystyczny charakter makroskopowych prawidłości w przyrodzie. wie co to znaczy, że proces jest odwracalny lub nieodwracalny, rozumie kierunkowość procesów w przyrodzie. 14 Przewodnictwo cieplne. Konwekcja Konwekcja, przewodnictwo cieplne. Potrafi wyjaśnić i opisać zjawisko konwekcji Potrafi wyjaśnić i opisać zjawisko konwekcji Potrafi wyjaśnić i opisać zjawisko przewodnictwo cieplnego rozwiązuje problemy dotyczące przewodnictwa cieplnego 15 Powtórzenie wiadomości z działu Porządek i chaos w przyrodzie oraz transoprt energii
16 Sprawdzian ŚWIATŁO I JEGO ROLA W PRZYRODZIE 17 18 Fala jako sposób przenoszenia energii Zjawisko odbicia, załamania i rozszczepienia światła. Transport energii w ruchu falowym. Długość fali, szybkość rozchodzenia się fali. Widmo fal elektromagnetycznych Światło jako fala. Odbicie i załamanie światła. Rozszczepienie światła białego. Barwa. potrafi wyjaśnić, na czym polega rozchodzenie się fali mechanicznej, potrafi objaśnić wielkości charakteryzujące fale, potrafi podać przykład fali poprzecznej i podłużnej, potrafi objaśnić, na czym polega zjawisko odbicia światła, potrafi sformułować i objaśnić prawo odbicia, potrafi wyjaśnić i poprzeć przykładami zjawisko rozpraszania, potrafi objaśnić na czym polega zjawisko załamania światła, potrafi zapisać i objaśnić prawo załamania światła i zdefiniować bezwzględny współczynnik załamania wie, że w ośrodku materialnym (czyli poza próżnią) światło o różnych barwach (częstotliwościach) rozchodzi się z różnymi szybkościami, wie, że przy przejściu z jednego ośrodka do drugiego częstotliwość i okres fali świetlnej nie ulega zmianie. potrafi objaśnić, co nazywamy falą elektromagnetyczną,, potrafi opisać widmo fal elektromagnetycznych potrafi rozwiązywać proste problemy dotyczące ruchu falowego. potrafi zapisać i objaśnić związek względnego współczynnika załamania światła na granicy dwóch ośrodków z bezwzględnymi współczynnikami załamania tych ośrodków, potrafi wymienić przykłady praktycznego wykorzystania zjawiska całkowitego wewnętrznego odbicia, potrafi opisać przejście światła przez płytkę równoległościenną, korzystając z prawa załamania, potrafi opisać przejście światła przez pryzmat, korzystając z prawa załamania.
19 Soczewki Odbicie i załamanie światła 20 Korpuskularno-falowa natura światła 21 Zjawisko fotoelektryczne Interferencja i dyfrakcja. Polaryzacja światła Kwantowy model światła. Zjawisko fotoelektryczne i jego zastosowania. potrafi objaśnić pojęcia: ognisko, ogniskowa, promień krzywizny, oś optyczna, potrafi opisać rodzaje soczewek, potrafi objaśnić pojęcia: ognisko, ogniskowa, promień krzywizny, oś optyczna, wie, co nazywamy zdolnością skupiającą soczewki, potrafi obliczać zdolność skupiającą soczewki. potrafi wyjaśnić, na czym polegają zjawiska dyfrakcji i interferencji światła, wie, co to jest siatka dyfrakcyjna potrafi podać przykłady praktycznego wykorzystywania zjawiska polaryzacji. potrafi wyjaśnić, na czym polega zjawisko fotoelektryczne, wie, co to jest praca wyjścia elektronu z metalu, potrafi sformułować warunek zajścia efektu fotoelektrycznego dla metalu o pracy wyjścia W, potrafi zapisać i objaśnić wzór na powiększenie obrazu, potrafi zapisać wzór informujący od czego zależy ogniskowa soczewki i poprawnie go zinterpretować, potrafi obliczać zdolność skupiającą układów cienkich, stykających się soczewek, potrafi sporządzać konstrukcje obrazów w soczewkach i wymienić cechy obrazu w każdym przypadku, potrafi zapisać i zinterpretować równanie soczewki, potrafi wykorzystywać równanie soczewki do rozwiązywania problemów, potrafi rozwiązywać problemy jakościowe i ilościowe, związane z praktycznym wykorzystywaniem soczewek, potrafi wyjaśnić obraz otrzymany na ekranie po przejściu przez siatkę dyfrakcyjną światła monochromatycznego i białego, potrafi zapisać wzór wyrażający zależność położenia prążka n- tego rzędu od długości fali i odległości między szczelinami i poprawnie go zinterpretować. potrafi objaśnić zjawisko polaryzacji światła (jakościowo), potrafi wymienić sposoby polaryzowania światła potrafi wyjaśnić zjawisko fotoelektryczne na podstawie kwantowego modelu światła, potrafi zapisać i zinterpretować wzór na energię kwantu,
22 Model atomu Bohra. Lasery Budowa atomu, analiza spektralna, laser i jego zastosowania wie, jakie ciała wysyłają promieniowanie o widmie ciągłym, wie, co to znaczy, że atom jest w stanie podstawowym lub wzbudzonym, wie, że model Bohra został zastąpiony przez nową teorię mechanikę kwantową, wie, że każdy pierwiastek w stanie gazowym pobudzony do świecenia wysyła charakterystyczne dla siebie widmo liniowe. potrafi wykorzystać poznane pojęcia i prawa do tworzenia prostych modeli fizycznych otrafi sformułować i zapisać postulaty Bohra potrafi zamienić energię wyrażoną w dżulach na energię wyrażoną w elektronowoltach, wie, czym różni się światło laserowe od światła wysyłanego przez inne źródła, potrafi wymienić zastosowania lasera. wie, że pojęcie kwantu energii wprowadził do fizyki Planck, wie, że wyjaśnienie efektu fotoelektrycznego podał Einstein, potrafi obliczyć całkowitą energię elektronu w atomie wodoru, potrafi wyjaśnić, dlaczego model Bohra atomu wodoru był modelem rewolucyjnym, 23 Powtórzenie wiadomości 24 Sprawdzian FIZYKA JĄDROWA I JEJ ZASTOSOWANIA
25 Elementy fizyki jądrowej Elementy fizyki jądrowej. wie, że niektóre pierwiastki samorzutnie emitują promieniowanie zwane promieniowaniem jądrowym, potrafi wymienić rodzaje tego promieniowania i podać ich główne właściwości, wie, z jakich składników zbudowane jest jądro atomowe, potrafi opisać jądro pierwiastka za pomocą liczby porządkowej (atomowej) i masowej, potrafi opisać cząstki elementarne, uwzględniając ich masę i ładunek, wie, że między składnikami jądra działają krótkozasięgowe siły jądrowe, potrafi objaśnić przyczynę. potrafi wyjaśnić, czym różnią się między sobą izotopy danego pierwiastka, potrafi wyjaśnić, na czym polega rozpad wie, że przemiany jąder, następujące w wyniku zderzeń nazywamy reakcjami jądrowymi. potrafi zapisać ogólne schematy rozpadów α i β oraz objaśnić je, posługując się regułami przesunięć Soddy'ego i Fajansa, potrafi zapisać i objaśnić prawo rozpadu promieniotwórczego, potrafi objaśnić pojęcia: stała rozpadu i czas połowicznego rozpadu, potrafi zinterpretować wykres zależności N t, liczby jąder danego izotopu w próbce, od czasu,
26 Energetyka jądrowa. Reaktory i broń jądrowa Energetyka jądrowa, reaktory a broń jądrowa. potrafi wymienić główne zalety i zagrożenia związane z wykorzystaniem energii jądrowej do celów pokojowych, wie, że bomba atomowa to urządzenie, w którym zachodzi niekontrolowana reakcja łańcuchowa, wie, że bomba wodorowa to urządzenie, w którym zachodzi gwałtowna fuzja jądrowa. potrafi zapisać reakcję jądrową, uwzględniając zasadę zachowania ładunku i liczby nukleonów. potrafi sporządzić bilans energii w reakcji rozszczepienia, potrafi objaśnić, jaką reakcję nazywamy egzoenergetyczną a jaką endoenergetyczną, potrafi wyjaśnić, na czym polega reakcja fuzji jądrowej, czyli reakcja termojądrowa i rozumie, dlaczego warunkiem jej zachodzenia jest wysoka temperatura, wie, jakie cząstki nazywamy pozytonami, potrafi opisać budowę i zasadę działania reaktora jądrowego potrafi objaśnić, na czym polega zjawisko anihilacji wie, że dotąd nie udało się zbudować urządzenia do pokojowego wykorzystania fuzji jądrowej 27 Promieniotwórczość i jej zastosowania Promieniotwórczość, jej zastosowania i zagrożenia wie, że promieniowanie jądrowe niszczy komórki żywe i powoduje zmiany genetyczne potrafi podać przykłady wykorzystania promieniowania jądrowego w diagnostyce i terapii medycznej 28 Sprawdzian BUDOWA I EWOLUCJA WSZECHŚWIATA
29 Cząstki elementarne. Obserwacyjne podstawy kosmologii. Czas-przestrzeń-materia-energia. Cząstki elementarne a historia Wszechświata. Obserwacyjne podstawy kosmologiczne. na podstawowy podział cząstek elementarnych, wie, jak zbudowana jest plazma i w jakich warunkach można ją uzyskać. wie, że wszystkie cząstki o niezerowej masie dzielimy na hadrony i leptony, potrafi podać przykłady, wie, że hadrony składają się z kwarków, potrafi wyjaśnić dlaczego hadronów nie można rozłożyć na pojedyncze kwarki, wie, co to jest i w jakich warunkach występuje plazma kwarkowo-gluonowa, potrafi objaśnić zmiany stanu materii przy wzroście temperatury. potrafi podać definicję parseka, potrafi wymienić obserwacje, jakie doprowadziły do odkrycia prawa Hubble'a, potrafi objaśnić, jak na podstawie prawa Hubble'a można obliczyć odległości galaktyk od Ziemi, potrafi objaśnić, jak na podstawie prawa Hubble'a wnioskujemy, że galaktyki oddalają się od siebie, potrafi wymienić argumenty na rzecz idei rozszerzającego się i stygnącego Wszechświata, potrafi objaśnić, dlaczego odkrycie promieniowania reliktowego potwierdza teorię rozszerzającego się Wszechświata.
30 Modele kosmologiczne. Ewolucja galaktyk i gwiazd JEDNOŚĆ MIKRO- I MAKROŚWIATA 31 Zjawiska interferencyjne w rozpraszaniu cząstek. Wpływ pomiaru w mikroświecie na stan obiektu FIZYKA A FILOZOFIA Galaktyki i ich układy. Ewolucja gwiazd Fale materii, dowody eksperymentalne falowych cech cząstek elementarnych, dualizm falowo-korpuskularny. Pomiar makroskopowy a pomiary w mikroświecie kwantowym, niepewności pomiarowe a zasada nieoznaczoności potrafi podać kilka kolejnych obiektów w hierarchii Wszechświata, potrafi zapisać i zinterpretować prawo Hubble'a, wie, że odkryto promieniowanie elektromagnetyczne, zwane promieniowaniem reliktowym, które potwierdza teorię rozszerzającego się Wszechświata, wie o istnieniu ciemnej materii, wie, że rozszerzający się Wszechświat jest efektem Wielkiego Wybuchu potrafi wykorzystać poznane pojęcia i prawa do tworzenia prostych modeli fizycznych. potrafi podać hipotezę de Broglie'a fal materii potrafi uzasadnić, dlaczego dla ciał makroskopowych nie obserwujemy zjawisk falowych, potrafi uzasadnić, dlaczego dla cząstek falowych powinno się obserwować zjawiska falowe potrafi opisać wykres H-R. Wie, ze dokonywaine pomiaru w makroswiecie nie wpływa na stan obiektu, potrafi sformułować i zinterpretować zasadę nieoznaczonosci Heisenberga 32 Fizyka a filozofiaomówienie projektu Zakres stosowalności teorii fizycznych. Determinizm i indeterminizm w opisie przyrody. Elementy metodologii nauk, metoda indukcyjna i hipotetycznodedukcyjna, metody statystyczne Potrafi objaśnić na czym polega rozumowanie indukcyjne Potrafi objaśnić na czym polega determinizm w opisie przyrody potrafi opisać na czym polega metoda indukcyjna i hipotetyczno-dedukcyjna NARZĘDZIA WSPÓŁCZESNEJ FIZYKI 33 Narzędzia współczesnej fizyki-omówienie projektu Laboratoria i metody badawcze współczesnych fizyków. Współczesne obserwatoria astronomiczne. Osiągnięcia naukowe minionego wieku i ich znaczenie. Wymienia osiągnięcia naukowe minionego wieku Wymienia i opisuje osiągnięcia naukowe minionego wieku
1.System oceniania jest zgodny z WSO. Ocenie podlegają:ocenie podlegają umiejętności i wiedza określone programem nauczania. 2.Wykaz umiejętności i wiadomości przedstawiany jest uczniom i rodzicom z początkiem każdego roku szkolnego - poprzez omówienie 3.Uczeń winien starać się o systematyczne uzyskiwanie co najmniej 3 ocen w semestrze. 4.Ocenie podlegają następujące formy aktywności ucznia : wypowiedzi ustne wypowiedzi pisemne: "kartkówki" - sprawdziany polegające na sprawdzeniu opanowania umiejętności i wiadomości z 1-3 lekcji poprzednich, prace klasowe, aktywność na lekcji, czyli zaangażowanie w tok lekcji, udział w dyskusji, wypowiedzi w trakcie rozwiązywania problemów, prace domowe: - krótkoterminowe - ( z lekcji na lekcję, ) - długoterminowe : * wykonanie: referatu, opracowania, projektu, pomocy dydaktycznej, * prowadzenie zeszytu, samodzielnych notatek z lekcji, praca w grupie - wykonywanie zadań zespołowych na lekcji. 5.Kryteria oceny umiejętności i wiadomości są następujące : Nie każda odpowiedź ucznia musi być oceniania. wypowiedź ustna : bezbłędna, samodzielna, wykraczająca poza program - stopień celujący, bezbłędna, samodzielna, wyczerpująca - stopień bardzo dobry, bezbłędna, samodzielna, niepełna - stopień dobry, z błędami, samodzielna, niepełna - stopień dostateczny, z błędami, z pomocą nauczyciela, niepełna - stopień dopuszczający, nie udzielenie odpowiedzi mimo pomocy nauczyciela - stopień niedostateczny. sprawdziany i testy ocenianie są według skali przyjętej w WSO Poza tym : stwierdzenie niesamodzielności pracy - stopień niedostateczny, nieobecność - uczeń zalicza pracę klasową w trybie określonym przez nauczyciela, Za szczególną aktywność uczeń może otrzymać dodatkową ocenę. prace domowe wg kryteriów określonych w punkcie a), praca grupy wg kryteriów określonych w punkcie a), z uwzględnieniem wkładu pracy. 6.Praca klasowa jest zapowiadana, co najmniej z dwutygodniowym wyprzedzeniem. 7.Warunki poprawy stopni:
-Uczeń ma prawo poprawić stopień z klasówki w trybie określonym przez nauczyciela, nie później niż w ciągu 7 dni od terminu pracy. -Uczeń może poprawić każdy stopień poprzez uzyskanie wyższego stopnia, 8.Uzyskane stopnie w poszczególnych formach aktywności ucznia stanowią podstawę stopnia semestralnego. Stopnie mają różne wagi. Ocena semestralna nie jest średnią ocen cząstkowych. Przy ustalaniu oceny semestralnej i końcowej nauczyciel bierze pod uwagę stopnie ucznia z poszczególnych form działalności ucznia w następującej kolejności : 1. - prace klasowe - (największy wpływ na kształt oceny semestralnej i końcowej). 2. - sprawdziany ("kartkówki"), - odpowiedź ustna,. - prace domowe.. - aktywność na lekcji.. - praca w grupie.. - referaty 9.Po każdym roku szkolnym następuje ewaluacja przedmiotowego systemu nauczania fizyki.