Recykling metali z obwodów drukowanych w działalności gospodarczej PHU Prumar Dariusz Pruchnicki Kraków, 31.05.2016
Wprowadzenie PHU Prumar działa na rynku recyklingu od 1998 r. Wyspecjalizowana kadra posiadająca wiedzę i doświadczenie. Segmenty działalności PHU PRUMAR: Przetwarzanie i recykling zużytego sprzętu elektrycznego; i elektronicznego (e-odpady); Przetwarzanie i recykling katalizatorów samochodowych; Przetwarzanie i recykling kabli i innych odpadów wielomateriałowych. Rozbudowane zaplecze technologiczne dwa oddziały (Kozy, Zator). Specjaliści PHU Prumar prowadzą samodzielnie i przy współpracy z Semido sp. z o.o. prace B+R nad nowymi technologiami recyklingowymi.
System zbierania ZSEiE
PCB printed circuit board - definicja Obwód drukowany płytka z materiału izolacyjnego z połączeniami elektrycznymi (tzw. ścieżkami) i punktami lutowniczymi, przeznaczona do montażu podzespołów elektronicznych. Obwód drukowany może być bazowym elementem konstrukcyjnym chassis dla urządzeń elektronicznych takich jak: telewizor, radioodbiornik, monitor i laptop.
Dlaczego e-odpady? * 50% płytek PCB w Europie obecnie nie podlega recyklingowi. * Na terytorium Polski w 2014r. wprowadzono łącznie 519 tys. Mg e-urządzeń (o 33 tys. Mg więcej niż w 2013 r.). * W 2014 r. zebrano w Polsce 162 tys. Mg e-odpadów (wskaźnik 31%).
Dlaczego e-odpady? Dlaczego e-odpady? E- odpad = odpad do opłacalnego odzysku Zawartość ZSEE: Miedź; Złoto; Srebro; Platyna; Cyna; Pallad; Tantal.
Dlaczego e-odpady? Dlaczego e-odpady? E- odpad = odpad niebezpieczny! Zawartość ZSEE: Ołów; Bromu; Rtęć; Kadm; Chrom; Beryl.
Dlaczego e-odpady? Monopol na rynku surowców - Chiny produkują ponad 95% wszystkich metali ziem rzadkich i pozwalają na ich eksport jedynie w formie własnych gotowych produktów.
Dlaczego e-odpady? Raport Komisji Europejskiej z 2012 r. w sprawie przeglądu wykazu kluczowych surowców dla UE (20 krytycznych surowców - m.in. TANTAL)
Dlaczego e-odpady? Stale rosnący popyt na metale nieżelazne wyczerpywanie się zasobów naturalnych Aby uzyskać 1 Mg miedzi, trzeba przetworzyć 1 000 Mg skały, albo przetworzyć 14 Mg e-odpadów. Uzyskanie 1 kg platyny, wymaga wydobycia aż 150 Mg rudy z głębokości 1 tys. m p.p.t.
Dlaczego e-odpady? Ograniczona liczba w Europie hut rafinujących metale z mieszanki ze zmielonych płyt PCB: Ögussa w Austrii, Boliden w Szwecji i Umicore Hoboken w Belgii (moce przerobowe od 10 do 120 tys. Mg rocznie).
Problem z nielegalnym wywozem Nielegalne wywozy złomowanych obwodów drukowanych z Unii Europejskiej do Chin, Indii, Nigerii i Ghany prowizoryczny recykling.
Rynek e-odpadów Konieczność zagospodarowania e-odpadów, w sposób zgodny z przepisami prawnymi (Dyrektywa nr 2012/19/UE oraz Ustawa o e-odpadach) Niewywiązywanie się z obowiązków przez wprowadzających sprzęt oraz wyrzucanie e-odpadów łącznie z innymi odpadami podlega karom pieniężnym
Rynek e-odpadów W UE każdego roku powstaje ok. 8 mln Mg e-odpadów (roczny przyrost ich produkcji to 3-5%) Branża recyklingu e-odpadów w Polsce dynamicznie się rozwija Od 01.01.2016 weszła w życie znowelizowana ustawa o e- odpadach, która przyczyni się do wzrostu zapotrzebowania na usługę odzysku metali W latach 2016-2020 poziom zbierania zużytego sprzętu w Polsce ma wzrosnąć z 35% do 40% Od 2021 r. będzie obowiązywał wskaźnik zbiórki ZSEE na poziomie 65% masy sprzętu wprowadzonego do obrotu w trzech poprzednich latach lub 85% sprzętu wytworzonego w danym roku
Dlaczego e-odpady? Wartość rynku e-odpadów w Polsce szacuje się na 200 mln zł rocznie * Polska: 10 kg/mieszkańca * Niemcy: 21,7 kg/mieszkańca
Prace B+R będące podstawą wdrożenia wyniki CECHA / PARAMETR 1. Masa odzyskiwanych metali z 1 Mg płytek A-C: STANDARDOWA TECHNOLOGIA INNOWACYJNA TECHNOLOGIA FIRMY PRUMAR Miedź 200 kg 200 kg Złoto 120 g 150 g (+25%) Srebro 1,4 kg 1,5 kg (+8%) Pallad 50 g 70 g (+40%) Platyna 20 g 40 g (+100%) Siarczan rodu 120 g 200 g (+60%) 2. Pobór energii: 45,8 kw/h 20,06 kw/h (-56%) 3. Powstałe pyły: 80 kg z 1 Mg płytek 4. Wzrost temperatury rozdrabnianego materiału 30 o C w początkowej fazie i 50 C w końcowej fazie 8 kg z 1 Mg płytek (-90%) 1 o C
Nowe możliwości 2,5 tys. Mg płyt PCB rocznie Odzysk 8 METALI 500 Mg miedzi (Cu) 375 kg złota (Au) 3 750 kg srebra (Ag) CECHY NOWEJ TECHNOLOGII FIRMY PRUMAR niższy pobór energii z 114,5 MWh do 50,15 MWh (rocznie) wytwarzanie mniejszej ilości pyłu w toku mielenia z 200 Mg redukcja do 20 Mg/rok ograniczone tarcie elementów konstrukcyjnych mniejszy poziom utraty cząsteczek metali szlachetnych w procesie rozdrabniania bardzo niewielki wzrost temperatury w toku mielenia - tylko o 1 o C 250 kg tantalu (Ta) 175 kg palladu (Pd) 162,5 Mg cyny (Sn) 100 kg platyny (Pt) 500 kg siarczanu rodu
Potencjał rynkowy nowej usługi - konkurencyjność CECHA KONKURENCJA* PRUMAR Struktura odzyskiwanych metali Wskaźniki środowiskowe Odzysk 6 metali: Au, Ag, Cu, Pt, Pd, Rh Emisja pyłów: 80 kg /Mg Zużyta energia: 45,8 kw/h Odzysk 8 metali: Au, Ag, Cu, Pt, Pd, Rh, Sn, Ta Emisja pyłów: 8 kg/mg Zużyta energia: 20,06 kw/h Wzrost temperatury rozdrabnianego materiału: Czas realizacji procesu technologicznego Wymagany minimalny wsad 30 o C w początkowej fazie i 50 C w końcowej fazie Ok. 8 tygodni 1 o C Ok. 4 tygodnie 10 Mg 5 Mg Warunki cenowe Przychód 15 tys. zł/mg Przychód 25 tys. zł/mg *Helios, Geomar, Mairec, BASF, Umicore, Boliden, Ögussa
Potencjał rynkowy usługi PRUMAR rynek docelowy Organizacje odzysku e-odpadów Zakłady przetwarzania e-odpadów Niemcy POLSKA Firmy: BIOSYSTEM ELREKO EDELMET EKOPARTNER Zagraniczny (40%) Czechy Słowacja NIEMCY Firmy: Deusemann MS Beauty Miller Rynek Węgry Krajowy (60%) Polska
Potencjał rynkowy nowej usługi odpowiedź na potrzeby odbiorców Możliwość nawiązania wieloletniej współpracy Odzyskiwanie surowców wtórnych z płytek PCB w jak największej ilości i o jak najwyższym poziomie czystości Długofalowe umowy o współpracy 99,99% czystości Możliwości regularnego zbywania dużej ilości odpadów Krótki okres realizacji usługi recyklingowej 7,2 tys. Mg/rok Oddział w Kozach 1,4 tys. Mg/rok w oddział w Zatorze Ok. 4 tygodni (obecnie ok. 8 tygodni) Atrakcyjna cena usługi 5 tys. zł/mg płytek PCB Możliwość całodobowego pozostawiania odpadów Możliwość pozostawienia każdego rodzaju e-odpadu 24 h punkt w oddziale Kozach Wszystkie rodzaje e-odpadów Możliwość mobilnej obsługi Odbiór e-odpadów własnym transportem Prumar
Podsumowanie Zwiększenie skali podlegających przetworzeniu płytek PCB oraz skali recyklingu surowców metalicznych - min. 2,5 tys. Mg płytek PCB/miesiąc Odpowiedź na rosnącą produkcję e-odpadów w UE Odpowiedź na zaostrzające się przepisy unijne nt. pułapów zbierania, przetwarzania i recyklingu e-złomu Wdrożenie całkowicie nowego modelu biznesowego w branży recyklingu płytek PCB w Europie Zastosowanie w branży nowych standardów automatyzacji recyklingu, a także procesów fizyko-chemicznych metalurgii metali Zdynamizowanie rozwoju prac B+R nad poszczególnymi etapami procesu recyklingu płytek PCB
Dziękuję za uwagę