Zarządzenie nr 44 Dyrektora Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego w Legnicy z dnia 5 lutego 2009 roku w sprawie: wprowadzenia procedury klinicznej zarządza się co następuje: 1 Z dniem 5 lutego 2009 roku wprowadza się do ogólnego stosowania procedurę kliniczną w sprawie postępowania po ekspozycji, stanowiąca załącznik nr 1 do niniejszego zarządzenia. 2 Procedurę kliniczną w sprawie postępowania poekspozycyjnego wprowadza się w celu ochrony pracowników szpitala przed zakażeniem. 3 1. Za wdrożenie i przestrzeganie zapisów INSTRUKCJI POSTĘPOWANIA PO EKSPOZYCJI NA MATERIAŁ POTENCJALNIE INFEKCYJNY oraz prowadzenie REJESTRU EKSPOZYCJI ZAWODOWYCH odpowiedzialnym czyni się kierownika komórki organizacyjnej. 2. Przyjęcie procedury do wiadomości i stosowania pracownicy potwierdzają datą i własnoręcznym podpisem. 4 Traci moc Zarządzenie nr 93 Dyrektora Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego w Legnicy z dnia 30 września 2005 roku w sprawie wprowadzenia procedury klinicznej. 5 Zarządzenie wchodzi w życie z dniem podpisania.
Załącznik nr 1 do Zarządzenia nr 44 Dyrektora Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego w Legnicy z dnia 5 lutego 2009 roku. PROCEDURA KLINICZNA WOJEWÓDZKI SZPITAL SPECJALISTYCZNY W LEGNICY TEMAT: POSTĘPOWANIE POEKSPOZYCYJNE CEL PROCEDURY: Ochrona pracowników szpitala przed zakażeniem ADRESAT: wszyscy pracownicy szpitala SPOSÓB WDROŻENIA PROCEDURY: szkolenia pracowników w trakcie szkoleń wstępnych, szkoleń okresowych wewnątrzszpitalnych i wewnątrzoddziałowych, instruktaże indywidualne stanowiskowe). Przyjęcie procedury do wiadomości i stosowania pracownicy potwierdzają datą i własnoręcznym podpisem LITERATURA: 1) MZiOS : Postępowanie zapobiegawcze i diagnostyczne w przypadku zakażenia HIV i zachorowania na AIDS Krajowe Biuro Koordynacyjne ds. Zapobiegania AIDS, Warszawa 1996 DATA OPRACOWANIA PROCEDURY: 29.08.2005 ; data aktualizacji: luty 2009 DATA WPROWADZENIA DO STOSOWANIA: ZAWARTOŚĆ: 1) Definicje 2) Sposób prowadzenia rejestru ekspozycji zawodowych 3) Instrukcja postępowania poekspozycyjnego 4) Organizacja postępowania AKCEPTACJA: Przewodniczący Komitetu Kontroli Pielęgniarka Dyrektor Szpitala Zakażeń Zakładowych naczelna
DEFINICJE EKSPOZYCJA jest to kontakt z krwią lub innym potencjalnie infekcyjnym materiałem (IPIM) mogącym zawierać HBV, HCV, HIV; kontakt ten może nastąpić przez skórę, spojówki, śluzówkę jamy ustnej, inną błonę śluzową (np.: nosa) EKSPOZYCJA ZAWODOWA to narażenie na zakażenie między innymi HBV, HCV, HIV w czasie wykonywania pracy zawodowej MATERIAŁ ZAKAŹNY: to każdy materiał biologiczny zawierający patogen w tym wirusa w ilości niezbędnej do zakażenia. Najniebezpieczniejszym źródłem zakażenia wirusami HBV, HCV, HIV jest krew i każda wydalina i wydzielina zawierająca krew (w przypadku HBV wystarczy 0,00004 ml a w przypadku HIV potrzeba 0,1 ml krwi). INNY MATERIAŁ POTENCJALNIE INFEKCYJNY (IPIM): nasienie, wydzielina pochwowa, płyn mózgowo-rdzeniowy, płyn opłucnowy, maź stawowa, płyn osierdziowy, płyn otrzewnowy, płyn owodniowy, mleko kobiece jakakolwiek oddzielona tkanka lub narząd człowieka żywego lub martwego komórki lub hodowle tkankowe zawierające HIV, HBV, HCV, hodowle narządów, pożywki zawierające HBV lub HCV lub HIV UWAGA!!!: mocz, kał, ślina, plwocina, wymiociny, wydzielina z nosa, pot i łzy (jeżeli nie zawierają domieszek krwi lub IPIM) NIE są zakaźne! Kontakt z nimi NIE wymaga profilaktyki poekspozycyjnej! RYZYKO ZAKAŻENIA:prawdopodobieństwo zakażenia po ekspozycji z uszkodzeniem skóry to: HBV - 30%, HCV -5-15%, HIV 0,3% SPOSÓB PROWDZENIA REJESTRU EKSPOZYCJI ZAWODOWYCH Rejestr ekspozycji zawodowych ( zeszyt zakłuć ) znajduje się w każdym oddziale, w którym istnieje ryzyko ekspozycji zawodowej. Rejestr jest przechowywany w miejscu umownym, znanym i dostępnym dla pracowników oddziału o każdej porze. W rejestrze odnotowywane są wszystkie ekspozycje zawodowe krwią i IMPI (kontakt z uszkodzoną skórą i błonami śluzowymi a także ze skórą i śluzówkami bez uszkodzeń). Dane uwzględnione w rejestrze: 3. data i godzina zdarzenia 4. imię i nazwisko pracownika- osoby eksponowanej 5. status serologiczny pracownika -osoby eksponowanej (np.: zaszczepiony przeciwko WZW B w 1998r w cyklu 0-1-6; po przebytym WZW B w 1985) 6. dokładny opis zdarzenia: miejsce i rodzaj ekspozycji, sytuacja (np. w trakcie zakładania wenflonu zakłucie w palec wskazujący ręki lewej igłą z krwią, przez rękawiczkę, głęboko z wyraźnym wyciekiem krwi z ranki...) 7. imię i nazwisko pacjenta, potencjalnego źródła zakażenia 8. wywiad medyczny dotyczący pacjenta - potencjalnego źródła zakażenia 9. opis wykonanych czynności po ekspozycji 10. podpis kierownika lub osoby odpowiedzialnej za dyżur Rejestr jest okresowo kontrolowany przez pielęgniarkę epidemiologiczną szpitala
INSTRUKCJA POSTĘPOWANIA PO EKSPOZYCJI NA MATERIAŁ POTENCJALNIE INFEKCYJNY NATYCHMIAST PO EKSPOZYCJI NALEŻY: przemyć skórę wodą z mydłem nie tamować krwawienia nie wyciskać krwi z rany NIE używać środków dezynfekcyjnych takich jak: spirytus, jodyna, chloramina założyć jałowy opatrunek błony śluzowe i spojówki przepłukać kilkakrotnie wodą Udać się do lekarza odpowiedzialnego za postępowanie poekspozycyjne: - do lekarza zakładowego (tel. wew. 752 lub 730) lub - do lekarza dyżurnego SOR (tel wew. 801 lub 810) Zgłosić ekspozycję zawodową przełożonemu, odnotować wypadek w rejestrze ekspozycji zawodowych ( zeszyt zakłuć ), w raporcie pielęgniarskim/lekarskim, Bezpośredni przełożony zgłasza ekspozycję zawodową w ciągu 24 godzin: pielęgniarce epidemiologicznej tel. wew. 160 oraz zakładowemu inspektorowi BHP tel. wew. 163, Na zlecenie lekarza: Zażyć pierwszą dawkę Combiviru -profilaktyka Combivirem powinna być wdrożona najszybciej jak to możliwe (do dwóch godzin) i nie później niż 36 48 godzin od czasu ekspozycji. Profilaktyki HIV NIE stosuje się po ekspozycji na skórę nieuszkodzoną Pobrać po 5ml surowicy od osoby eksponowanej i osoby będącej potencjalnym źródłem zakażenia do badań serologicznych (przeciwciała anty -HIV, anty-hcv, HbsAg, anty Hbc i u osób szczepionych przeciw WZW typu B przeciwciała anty-hbs) w celu ustalenia statusu serologicznego obu osób w momencie ekspozycji. Badania należy powtórzyć: po 6 tygodniach, po 3 miesiącach i po 6 miesiącach od dnia ekspozycji lub w innych terminach wskazanych przez lekarza PÓŹNIEJ NALEŻY: Jak najszybciej zgłosić się do Poradni Poekspozycyjnej - przy szpitalu zakaźnymwe Wrocławiu ul. Koszarowa 5 tel. (071) 326012-23 centrala szpitala: (071) 326-13-25 (do 31) w celu kontynuacji postępowania.
ORGANIZACJA POSTĘPOWANIA: Postępowanie poekspozycyjne prowadzi lekarz medycyny pracy, wyjątkowo pod jego nieobecność rozpoczyna postępowanie lekarz SOR kontynuuje lekarz medycyny pracy. 1) Odpowiedzialność: poszkodowany pracownik: za wdrożenie postępowania poekspozycyjnego: pierwsza pomoc przedlekarska, wpis do rejestru, ustalenie źródła ekspozycji, wdrożenie zaleceń lekarza, dostarczenie skierowania na badania pacjenta źródła ekspozycji dla lekarza prowadzącego/dyżurnego pacjenta źródła, lekarz prowadzący/dyżurny pacjenta źródła : uzyskanie zgody pacjenta na badanie, przeprowadzenie badania lekarskiego pacjenta, wydanie polecenia poboru krwi do badań, lekarz medycyny pracy/lekarz SOR: badanie lekarskie poszkodowanego pracownika, wydanie skierowania na badania dodatkowe dla poszkodowanego i źródła ekspozycji (lekarz SOR na skierowaniu na badania dopisuje: wyniki badań przesłać do poradni medycyny pracy WSzS w Legnicy ), wydanie zlecenia na transport krwi do zakładu diagnostycznego wykonującego badania w kierunku HIV, udzielenie dokładnej informacji co do dalszego postępowania (gdzie i kiedy zgłosić się na kolejne badanie, zachowanie w okresie okienka serologicznego itd... jeżeli zaistnieje taka potrzeba wydanie informacji na piśmie). bezpośredni przełożony poszkodowanego pracownika: w ciągu 24 godzin zgłoszenie wypadku do inspektora BHP tel. wew. 163 oraz do pielęgniarek epidemiologicznych tel. wew. 160 2) Przechowywanie krwi na badania w kierunku HIV: komórka organizacyjna, w której pobierana jest krew na badania poekspozycyjne wysyła materiał wraz ze skierowaniami i zleceniem na transport do laboratorium szpitalnego. w laboratorium krew na badania w kierunku HIV jest odpowiednio przygotowana i opakowana do transportu wraz z kompletem dokumentacji UWAGA: ochrona danych osobowych!, czynności te wykonuje pracownik laboratorium, przygotowane próbki krwi są odbierane (z laboratorium i przewożone do laboratorium zewnętrznego wykonującego badania) przez pracowników transportu sanitarnego. 3) Obieg dokumentacji badań: wyniki badań poszkodowanego i źródła trafiają do lekarza medycyny pracy.
4) Koszty postępowania poekspozycyjnego (w tym badań i leków antyretrowirowych) ponosi pracodawca.