Badanie Nmin w glebie i wykorzystanie tych wyników w nawożeniu roślin uprawnych Dr inż. Rafał Lewandowski OSCHR Gorzów Wlkp.
Rola azotu w roślinach: materiał budulcowy białek i kwasów nukleinowych większy plon i jego jakość, składnik witamin, nukleotydów, alkaloidów i chlorofilu lepsza wartość biologiczna plonu, pobudza wzrost części podziemnych i nadziemnych roślin, którym nadaje intensywnie zieloną barwę, poprzez wydłużanie okresu wegetacji roślin reguluje też pobieranie innych składników pokarmowych, takich jak fosfor czy potas.
Nadmiar azotu powoduje: nadmierny wzrost roślin uprawnych, wyleganie i opóźnianie dojrzewania, zwiększenie podatności roślin na choroby i szkodniki, słabe zimowanie roślin, pogorszenie się wartości biologicznej i żywieniowej roślin i ziarna.
Niedobór azotu powoduje: hamowanie wzrostu roślin (w szczególności liści), słabe krzewienie się roślin, chlorozy (odbarwienia) liści od najstarszych do najmłodszych, liście szybko żółkną, zasychają i opadają, przedwczesne dojrzewanie = skrócenie procesu wegetacji.
Terminy i głębokości poboru próbek glebowych na zawartość Nmin: Do celów doradztwa nawozowego: próbki pobieramy z głębokości 0-30cm i 30-60cm przed zastosowaniem nawozów azotowych, termin: wczesna wiosna przed siewem roślin jarych lub przed ruszeniem wegetacji roślin ozimych, czas badań: 7-14 dni od uiszczenia opłaty i dostarczenia próbek do Stacji Chemiczno-Rolniczej;
Terminy i głębokości poboru próbek glebowych na zawartość Nmin: Dla oceny skutków nawożenia: próbki pobieramy z głębokości 0-30cm, 30-60cm i 60-90cm, termin: po zbiorach roślin uprawnych,
Instrukcja pobierania próbek glebowych na podstawie PN-R-04028:1997 próbki pobieramy za pomocą zestawu lasek glebowych o rosnącej długości i malejącej średnicy, kolejno z poziomów: 0-30 cm, 30-60 cm i 60-90 cm, w tych samych otworach wykonanych w glebie, ilość próbek pierwotnych zależna jest od wielkości pola, zmienności glebowej, przedplonu oraz faktu stosowania nawozu naturalnego i ich ilość na 1 próbkę zbiorczą powinna wynosić 10-15 szt. oddzielnie dla każdego poziomu, próbka zbiorcza nie powinna przekraczać powierzchni 4 ha nie należy pobierać próbek z obrzeży pól w pasie do 4m, próbkę zbiorczą tworzy się poprzez połączenie próbek pierwotnych (oddzielnie dla każdego poziomu), które dokładnie się miesza, oczyszcza z resztek roślin, drobnych kamieni i innych zanieczyszczeń. Masa takiej próbki to około 25 dkg,
Instrukcja pobierania próbek glebowych na podstawie PN-R-04028:1997 próbki zbiorcze umieszczamy w szczelnych, czystych woreczkach foliowych, które potem szczegółowo opisujemy, podając numer próbki oraz poziom pobrania (np. 1 0-30, 2 30-60 itd., wartości cyfrowe poziomów możemy zastąpić ich literowymi odpowiednikami: A, B,), jeżeli badanych próbek azotowych w danym gospodarstwie jest więcej, wskazane jest w porozumieniu z rolnikiem sporządzenie szkicu lub mapy poboru próbek, bezpośrednio po pobraniu próbki, wraz ze szkicem/mapą pola należy jak najszybciej dostarczyć pracownikowi terenowemu Stacji lub bezpośrednio do Stacji. Przy zlecaniu opracowania dawek azotu dołącza się kartę informacyjną o polu i uprawianej roślinie (jej wzór otrzymać w Stacji), próbki azotowe można przechowywać do 2-3 dni w temperaturze 2-5 o C, dłuższe przechowywanie wymaga ich zamrożenia do temperatury -18 o C.
Sprzęt do pobierania próbek Nmin Wiertnica spalinowa do poboru próbek na zawartość N min Młotki oraz laski do pobierania próbek na zawartość N min z głębokości 0-90 cm
Ocena potrzeb nawożenia azotem w oparciu o aktualne wyniki badań gleb Potrzeby nawożenia azotem w stosunku do pierwszej dawki azotu (kg/ha) na podstawie zawartości w glebie Nmin (kg / ha) do głębokości 60 cm wczesną wiosną. Kategoria Zawartość N min (kg/ha) agronomiczna gleby bardzo bardzo niska średnia wysoka niska wysoka bardzo lekka do 30 31-50 51-70 71-90 pow. 90 lekka do 40 41-60 61-80 81-100 pow. 100 średnia, ciężka do 50 51-70 71-90 91-100 pow. 100
Ocena potrzeb nawożenia azotem w oparciu o aktualne wyniki badań gleb Potrzeby nawożenia azotem w stosunku do pierwszej dawki azotu (kg/ha) na podstawie zawartości w glebie Nmin (kg / ha) do głębokości 90 cm. Kategoria Zawartość N min (kg/ha) agronomiczna gleby bardzo bardzo niska średnia wysoka niska wysoka bardzo lekka do 40 41-65 66-85 86-120 pow. 120 lekka do 50 51-80 81-105 106-130 pow. 130 średnia, ciężka do 60 61-90 91-115 116-140 pow. 140
Ocena potrzeb nawożenia azotem w oparciu o aktualne wyniki badań gleb Wariant 1 Jeżeli wynik testu laboratoryjnego wskazuje na wysoką lub bardzo wysoką zawartość N w glebie, to planowaną dawkę azotu (ustaloną na podstawie pobrania lub zaleceń tabelarycznych *) można zmniejszyć o różnicę pomiędzy zawartością Nmin stwierdzonego w glebie pobranej z pola i górną granicą zawartości średniej dla takiej gleby. Przykład: Za pomocą testu Nmin w glebie średniej (do głębokości 60 cm) stwierdzono 130 kg/ha N to planowaną dawkę azotu zmniejszamy o: 130 90 = 40 kg/ha N. * - Zalecenia tabelaryczne pt.: Zalecenia nawozowe dla roślin uprawy polowej i trwałych użytków zielonych do nabycia/zamówienia za pośrednictwem Okręgowej Stacji Chemiczno-Rolniczej w Gorzowie Wlkp.
Ocena potrzeb nawożenia azotem w oparciu o aktualne wyniki badań gleb Wariant 2 W przypadku zawartości bardzo niskiej lub niskiej zalecaną dawkę N należy zwiększyć o różnicę pomiędzy dolną granicą zawartości średniej a oznaczoną ilością Nmin w glebie. Przykład: Zawartość Nmin w glebie lekkiej (do głębokości 60 cm) wynosi 40 kg/ha N to planowaną dawkę azotu zwiększamy o: 61 40 = 21 kg/ha N. Wariant 3 Jeżeli wynik testu mieści się w przedziale zawartości średniej, dawka N pozostaje bez zmian.
KONTAKT W celu uzyskania szczegółowych informacji, instrukcji pobierania prób oraz złożenia zamówienia/zlecenia na badania zawartości Nmin w glebie prosimy o kontakt: siedziba Stacji: Okręgowa Stacja Chemiczno Rolnicza w Gorzowie Wlkp., ul. Św. Jerzego 26, 66-400 Gorzów Wlkp., w godzinach 7-15, pod numerami telefonów: (95) 720 30 20 lub 603 547 441; pracowników terenowych Stacji (dojadą na wskazane miejsce spotkania), których dane kontaktowe można uzyskać bezpośrednio w siedzibie Stacji, jak i na stronach : www.oschr-gorzow.pl lub www.schr.gov.pl
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ