MONITORING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH W POWIECIE LIDZBARSKIM ZA 2011

POWIATOWY URZĄD PRACY w Lidzbarku Warmińskim MONITORING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH W POWIECIE LIDZBARSKIM ZA 2011 Lidzbark Warmiński, marzec 2012 1

Spis treści 1. WSTĘP... 2 1.1 Cel opracowania... 3 1.2 Podstawa opracowania... 3 1.3 Metodologia opracowania... 4 2. Analiza bezrobocia wg zawodów (grup zawodów)... 5 2.1 Struktura bezrobotnych wg zawodów (grup zawodów)... 5 2.2 Bezrobocie wśród kobiet... 11 2.3 Bezrobocie wśród absolwentów... 12 2.4 Zawody generujące długotrwałe bezrobocie... 12 2.5 Napływ bezrobotnych wg zawodów (grup zawodów)... 13 3. Analiza ofert pracy wg zawodów (grup zawodów)... 18 3.1 Oferty pracy według zawodów oraz grup zawodów... 18 3.2 Bezrobotni oraz oferty pracy według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD). 21 4. Analiza zawodów deficytowych i nadwyżkowych... 23 4.1 Zawody nadwyżkowe... 23 4.2 Zawody deficytowe... 25 4.3 Zawody zrównoważone... 27 5. Wnioski... 29 2

1. Wstęp Bezrobocie to zjawisko społeczne, polegające na tym, że część ludzi zdolnych do pracy oraz deklarujących chęć jej podjęcia nie znajduje faktycznego zatrudnienia. W obecnych czasach jest to jeden z najtrudniejszych problemów społecznych, gospodarczych a także politycznych. Przyczyn bezrobocia jest wiele. Chcąc lepiej poznać mechanizmy oraz zmiany zachodzące na rynku pracy, które mogą pomóc w walce z tym zjawiskiem, opracowywane są różnego rodzaju analizy. Jedna z nich to Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych, którego sporządzenie należy do zadań samorządu powiatu w zakresie polityki rynku pracy, realizowane jest przez powiatowy urząd pracy. Monitorowanie zawodów deficytowych i nadwyżkowych jest procesem systematycznego obserwowania zjawisk zachodzących na rynku pracy, formułowania ocen, wniosków i krótkotrwałych prognoz niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania systemów szkolenia bezrobotnych oraz kształcenia zawodowego. W ramach monitoringu określa się popyt i podaż na poszczególnych rynkach zawodowoterytorialnych. Przeprowadzenie rankingu zawodów deficytowych i nadwyżkowych jest bardzo istotne dla lokalnej edukacji oraz dla określenia potrzeb szkoleniowych bezrobotnych. Ponadto zdefiniowanie zawodów deficytowych i nadwyżkowych, na które występuje mniejsze lub większe zapotrzebowanie ze strony pracodawców, pozwoli na usprawnienie poradnictwa zawodowego oraz ułatwienie realizacji programów aktywizujących osoby bezrobotne w celu promowania ich zatrudnienia. Powiatowy Urząd Pracy w Lidzbarku Warmińskim zgodnie z zapisem Ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 roku, tekst jednolity z dnia 9 kwietnia 2008 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. Nr 69, poz. 415, z późn. zm. ) opracował Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie lidzbarskim za 2011r. 3

1.1 Cel opracowania Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie głównych parametrów, które charakteryzują rynek pracy powiatu lidzbarskiego. Dane dotyczące bezrobocia (stopa bezrobocia, bezrobocie według zawodów) oraz ofert pracy według zawodów (grup zawodowych) mogą posłużyć jako źródło informacji między innymi do: określenia kierunków szkoleń dla osób bezrobotnych, planowania działań w zakresie aktywizacji bezrobotnych, podnoszenia jakości poradnictwa zawodowego, podnoszenia jakości pośrednictwa pracy, opracowania strategii rozwoju miasta, gminy, powiatu, merytorycznego uzasadnienia realizacji projektów, które są współfinansowane ze środków Unii Europejskiej. Zakłada się, że głównymi użytkownikami informacji zawartych w opracowaniu będą: Wojewódzki Urząd Pracy w Olsztynie, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, lokalne władze oświatowe i dyrekcje szkół ponadpodstawowych, lokalne organy rządowe i samorządowe, instytucje i organizacje społeczno polityczne z terenu powiatu lidzbarskiego. 1.2 Podstawa opracowania Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych opracowywany jest dwa razy w roku. Jako główne źródło informacji posłużyły: Załącznik nr 2 do sprawozdania MPiPS-01 Bezrobotni według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy oraz ofert pracy. Stan za 2011 rok, Załącznik nr 3 do sprawozdania MPiPS-01 Bezrobotni oraz oferty pracy według zawodów i specjalności. Stan za 2011 rok, Ponadto monitoring został sporządzony w oparciu o: 4

Zalecenia metodyczne do prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych Ministerstwa Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej, Departamentu Rynku Pracy, Warszawa 2003, Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 27.04.2010 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (Dz. U. Nr 82, poz. 537), Ustawę o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z dnia 20 kwietnia 2004 r. (Dz. U. Nr 69, poz. 415 z późn. zm.), Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 grudnia 2007 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (Dz. U. Nr 251, poz. 1885). 1.3. Metodologia opracowania Dane liczbowe o bezrobociu i ofertach pracy opracowano posługując się nazwami grup zawodowych, zawodów i specjalności zgodnymi z Klasyfikacją Zawodów i Specjalności, wprowadzoną do powszechnego stosowania Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 kwietnia 2010 roku, obowiązującej od 01.07.2010 r. Zawód jest w niej definiowany jako zbiór zadań (zespół czynności) wyodrębnionych w wyniku społecznego podziału pracy, wykonywanych stale lub z niewielkimi zmianami przez poszczególne osoby i wymagających odpowiednich kwalifikacji (wiedzy i umiejętności) zdobytych w wyniku kształcenia lub praktyki. Wykonywanie zawodu winno stanowić źródło dochodu. Zawód może dzielić się na specjalności, które są wynikiem podziału pracy w ramach zawodu i zawierają czynności o podobnym charakterze wymagające pogłębionej lub dodatkowej wiedzy i umiejętności zdobytych w wyniku dodatkowego szkolenia lub praktyki. Struktura klasyfikacji zawodów obejmuje 10 grup wielkich, 43 grupy duże, 132 grupy średnie i 444 grupy elementarne. Grupy elementarne obejmują 2360 zawodów i specjalności (sześciocyfrowych kodów jednostkowych). Ponadto przy monitoringu uwzględniono również poziom i strukturę bezrobotnych oraz zgłaszanych ofert pracy według Polskiej Klasyfikacji Działalności która obowiązuje 5

na mocy Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 24 grudnia 2007 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (Dz. U. Nr 251, poz. 1885). 2. Analiza bezrobocia wg zawodów i grup zawodów 2.1 Struktura bezrobocia według zawodów i grup zawodów, według stanu na dzień 31.12.2011 r. Według stanu na dzień 31.12.2011 roku, w ewidencji bezrobotnych Powiatowego Urzędu Pracy w Lidzbarku Warmińskim pozostawało łącznie 3854 osób, w tym 2051 kobiet (tj. 53,21% ogółu bezrobotnych), 2156 osób zarejestrowanych ponad 12 miesięcy (tj. 55,94% wszystkich bezrobotnych), a także 226 absolwentów (tj. 5,86% ogółu bezrobotnych). Spośród bezrobotnych absolwentów 144 osoby (tj. 63,71%) stanowiły kobiety. Stopa bezrobocia ogłoszona przez GUS dla powiatu lidzbarskiego na koniec grudnia 2011 r. wyniosła 25,8%. Dla porównania, stopa bezrobocia dla województwa warmińsko-mazurskiego wyniosła 20,1 %, natomiast dla całego kraju 12,5 %. Charakterystyka bezrobocia wymaga szczegółowego zbadania struktury bezrobotnych pod względem posiadanego zawodu. Dzięki temu możliwe będzie wykazanie zawodów, które są najliczniej reprezentowane wśród osób bezrobotnych. Wśród osób bezrobotnych z terenu powiatu lidzbarskiego, zarejestrowanych na dzień 31.12.2011r., najliczniejszą grupę stanowiły osoby bez zawodu. Ich udział w ogólnej liczbie bezrobotnych wyniósł 992 osoby (tj. 25,73%), co oznacza, że niemal co czwarta osoba bezrobotna była zarejestrowana w PUP jako osoba bez zawodu. W tej grupie aż 573 osoby (tj. 57,76%) stanowiły kobiety, 184 (tj. 18,54%) - osoby pozostające w ewidencji powyżej 12 miesięcy, natomiast 81 osób (tj. 8,16%) - absolwenci. W grupie bezrobotnych absolwentów bez zawodu w liczbie 81, aż 52 osoby (tj. 64,19%) stanowiły kobiety. W tabeli poniżej zawarto 30 zawodów, które były najliczniej reprezentowane wśród osób zarejestrowanych jako osoby bezrobotne w Powiatowym Urzędzie Pracy w Lidzbarku Warmińskim. 6

Tabela nr 1. Liczba bezrobotnych wg 30 najliczniej reprezentowanych zawodów w powiecie lidzbarskim. Stan na dzień 31.12.2011 r. Lp Kod zawodu Bezrobotni ogółem Bezrobotne kobiety Bezrobotni absolwenci -razem Bezrobotni absolwenci -kobiety Bezrobotni powyżej 12 m-cyrazem Bezrobotni powyżej 12 m-cykobiety Nazwa zawodu 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 "000000" Bez zawodu 992 573 81 52 184 103 2 "522301" Sprzedawca* 315 291 16 13 137 129 Technik 196 166 23 20 37 33 3 331403 ekonomista* 4 "722204" Ślusarz* 120 2 6 0 50 1 5 "753303" Szwaczka 111 105 0 0 62 59 6 "753105" Krawiec* 98 97 0 0 41 41 7 "711202" Murarz* 75 1 4 0 25 0 8 "314207" Technik rolnik* 67 39 2 0 25 20 Technik 9 "311504" mechanik* 60 3 5 0 17 2 10 "931301" Robotnik budowlany 58 1 0 0 22 1 11 "752208" Stolarz meblowy 56 0 0 0 15 0 12 "515303" Robotnik gospodarczy 49 18 0 0 29 15 13 "512001" Kucharz* 49 45 0 0 23 22 14 "911207" Sprzątaczka biurowa 42 42 0 0 28 28 15 "723105" Mechanik samochodów osobowych 40 0 0 0 11 0 16 "751204" Piekarz* 39 8 2 0 12 4 Mechanik pojazdów 17 "723103" samochod. 38 0 5 0 7 0 18 "723190" 19 "522305" Pozostali mechanicy pojazdów samochod. 34 0 0 0 11 0 Technik handlowiec* 33 24 1 1 11 9 20 "722314" Tokarz w metalu 33 2 0 0 9 0 21 "514101" Fryzjer* 32 31 5 5 13 13 22 "263102" Ekonomista 30 11 0 0 3 3 23 "235107" Pedagog 30 24 4 3 7 6 24 "752205" Stolarz* 29 0 1 0 7 0 25 "621002" Robotnik leśny 28 8 0 0 8 2 7

26 "322002" Technik żyw. i gospod. dom.* 27 24 5 5 5 4 27 "751103" Przetwórca ryb 26 16 0 0 11 11 Kierowca ciągnika 28 "834101" rolniczego 23 0 0 0 9 0 29 "422402" Technik hotelarstwa* 22 10 10 8 0 0 "411004" Technik prac biurowych* 22 21 1 1 12 11 30 *Oznacza zawód szkolny Z analizy danych zawartych w tabeli nr 1 wynika, że: Pierwszą najliczniej reprezentowaną grupą osób bezrobotnych pozostających w ewidencji na dzień 31.12.2011 r. legitymujących się kwalifikacjami zawodowymi, byli sprzedawcy (w liczbie 315, tj. 12,15% ogółu osób posiadających kwalifikacje). Spośród sprzedawców 291 osób (tj. 92,38%) stanowiły kobiety, natomiast 129 osób (tj. 40,95%) - w ewidencji PUP powyżej 12 miesięcy. to kobiety pozostające Drugą grupą, na którą należałoby zwrócić szczególną uwagę, były osoby posiadające zawody z branży krawieckiej. Grupa ta liczyła 209 osób (tj. 8,06 % wszystkich osób bezrobotnych posiadających kwalifikacje zawodowe) w tym: szwaczka - 111 osób oraz krawiec - 98 osób. W tej grupie przeważający odsetek stanowiły kobiety: 105 szwaczek (tj. 94,59%) oraz 97 krawców (tj. 98,97%), osoby bezrobotne zarejestrowane powyżej 12 miesięcy stanowiły odpowiednio: 62 szwaczki (tj. 55,85%) oraz 41 krawców (tj. 41,83%). Trzecią co do wielkości grupę tworzyły osoby bezrobotne z zawodem technik ekonomista (w liczbie 196, tj. 7,56% ogółu osób z kwalifikacjami zawodowymi), wśród których 166 osób (tj. 84,69%) stanowiły kobiety, natomiast 37 (tj. 18,87%) - osoby zarejestrowane w PUP powyżej 12 miesięcy. Czwartą grupą, spośród osób posiadających kwalifikacje zawodowe byli ślusarze w liczbie 120 osób (tj. 4,2 % ogółu zarejestrowanych), w tym blisko połowa (50 osób) była zarejestrowana powyżej 12 miesięcy. 8

Licznie reprezentowane były również następujące zawody: Pracownicy branży budowlanej. W skład tej grupy wchodzą następujące zawody: murarze (75 osób) oraz robotnicy budowlani (58 osób), łącznie 133 osoby tj. 5,13% ogółu bezrobotnych z kwalifikacjami zawodowymi. W tej grupie bezrobotnych niemały odsetek stanowiły osoby zarejestrowane ponad 12 miesięcy: 37,93% robotników budowlanych oraz 33,34% murarzy. Mechanicy. W skład tej grupy wchodzą następujące specjalności: technicy mechanicy (60 osób), mechanicy pojazdów samochodowych (38 osób), pozostali mechanicy pojazdów samochodowych (34 osoby) oraz mechanicy samochodów osobowych (40 osób). Łącznie mechanicy stanowili 6,63% ogółu osób posiadających kwalifikacje zawodowe. Porównując powyższe dane liczbowe (na dzień 31.12.2011 r.) ze stanem na dzień 30.06.2011 r., należy stwierdzić, że największy wzrost osób bezrobotnych dotyczył osób z zawodem: technik ekonomista - o 19 osób (tj. 9,69 %) i krawiec - o 9 osób (tj. 9,18%). Największy spadek odnotowano natomiast w przypadku zawodu szwaczki - o 23 osoby (tj. 17,16%) oraz sprzedawcy - o 9 osób (tj. 2,86%). W tym miejscu należy wspomnieć o niepokojącym zjawisku, jakie stanowi wzrost liczby osób bezrobotnych bez zawodu - o 36 osób (tj. 3,76%). Sytuację dotyczącą struktury bezrobotnych według grup zawodów, zarejestrowanych w PUP na dzień 31.12.2011 roku, przedstawia tabela nr 2. 9

Tabela nr 2. Struktura bezrobotnych wg 20 najliczniej reprezentowanych grup zawodowych. Stan na dzień 31.12.2011r. (dane przedstawione w %, zaokrąglone do dwóch miejsc po przecinku) Bezrobotni powyżej 12 m-cy - razem Bezrobotni powyżej 12 m-cy - kobiety Kod grup Nazwa grupy Bezrobotni Bezrobotne Bezrobotni absolwencirazekobiety Bezrobotni absolwenci- Lp zawod. zawodów ogółem kobiety 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 "75" 2 "72" 3 "52" 4 "5223" 5 "33" 6 "3314" 7 "31" 8 "71" 9 "51" Robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni 13,77 16,37 2,76 1,09 15,32 19,49 Robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni 12,40 0,81 8,28 1,09 11,42 0,80 Sprzedawcy i pokrewni 12,37 21,72 11,72 15,22 13,92 22,37 Sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) 12,23 21,45 11,72 15,22 13,83 22,21 Średni personel do spraw biznesu i administracji 8,70 13,46 18,62 23,91 4,92 6,87 Średni personel do spraw statystyki i dziedzin pokrewnych 6,92 11,23 15,86 21,74 3,53 5,27 Średni personel nauk fizycznych, chemicznych i technicznych 6,81 4,47 6,21 0,00 6,41 5,75 Robotnicy budowlani i pokrewni (z wyłączeniem elektryków) 6,67 0,27 4,83 0,00 6,78 0,32 Pracownicy usług osobistych 6,11 9,00 4,83 7,61 7,43 10,22 10

10 "7231" 11 "93" 12 "7222" 13 "7533" 14 "7531" 15 "61" 16 "7522" 17 "83" 18 "7112" 19 "91" 20 "3142" Mechanicy pojazdów samochodowych 4,37 0,00 3,45 0,00 3,16 0,00 Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie 4,30 1,35 0,00 0,00 4,83 1,76 Ślusarze i pokrewni 4,19 0,14 4,14 0,00 4,64 0,16 Szwaczki, hafciarki i pokrewni 3,88 7,10 0,00 0,00 5,76 9,42 Krawcy, kuśnierze, kapelusznicy i pokrewni 3,42 6,56 0,00 0,00 3,81 6,55 Rolnicy produkcji towarowej 3,11 3,79 0,00 0,00 4,09 4,63 Stolarze meblowi i pokrewni 3,07 0,00 0,69 0,00 2,04 0,00 Kierowcy i operatorzy pojazdów 2,80 0,00 0,00 0,00 2,79 0,00 Murarze i pokrewni 2,62 0,07 2,76 0,00 2,32 0,00 Pomoce domowe i sprzątaczki 2,55 4,19 0,69 1,09 3,81 5,91 Technicy rolnictwa i pokrewni 2,52 2,84 1,38 0,00 2,60 3,51 Analizując bezrobocie w oparciu o dwadzieścia najliczniej reprezentowanych grup zawodowych (tab. nr 2), należy stwierdzić, że: wśród ogółu bezrobotnych przeważali robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni (13,77%), robotnicy obróbki metali i mechanicy maszyn i urządzeń (12,40%), a także sprzedawcy i pokrewni (12,37%), z czego podgrupa sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) stanowiła 12,23% sumy osób bezrobotnych, zarejestrowanych na dzień 31.12.2011 r.; 11

w grupie bezrobotnych kobiet znaczący odsetek stanowiły kobiety w zawodach: sprzedawcy i pokrewni (21,72%), robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni (16,37%), a także średni personel do spraw biznesu i administracji (13,46%). wśród bezrobotnych absolwentów przeważał średni personel do spraw biznesu i administracji (18,62%), średni personel do spraw statystyki i dziedzin pokrewnych (15,86%), a także sprzedawcy i pokrewni (11,72%). kobiety stanowiły największy odsetek spośród osób pozostających w ewidencji bezrobotnych PUP powyżej 12 miesięcy, szczególnie wśród sprzedawców i pokrewnych (22,37%) oraz robotników w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewnych (19,49%). Porównując bieżącą strukturę bezrobotnych według grup zawodowych do adekwatnej z końca 2010 roku należy stwierdzić, że dane wyglądają bardzo podobnie. Najliczniej reprezentowane grupy zawodowe pozostały takie same, jedynie kolejność oraz dane liczbowe uległy niewielkim zmianom. Przeprowadzenie rzetelnej analizy rynku pracy wymaga dodatkowego przyjrzenia się tym grupom bezrobotnych, których udział w ogólnej liczbie osób zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Lidzbarku Warmińskim jest znaczny. Należą do nich kobiety, absolwenci oraz osoby długotrwale bezrobotne. 2.2 Bezrobocie wśród kobiet Bardzo dużą grupę bezrobotnych w powiecie lidzbarskim stanowią kobiety. Na koniec grudnia 2011 roku w ewidencji Powiatowego Urzędu Pracy w Lidzbarku Warmińskim pozostawało 2051 kobiet, które stanowiły 53,21% ogółu bezrobotnych. Największą grupę stanowiły kobiety bez zawodu w liczbie 573 osób tj. 57,76% wszystkich osób bezrobotnych nie posiadających zawodu. Najczęściej występującymi zawodami wśród wyżej wymienionej grupy były: sprzedawca 291 kobiet, technik ekonomista 166 kobiet, szwaczka - 105 kobiet, krawiec - 97 kobiet, kucharz 45 kobiet, sprzątaczka biurowa 42 kobiety, technik rolnik 39 kobiet. 12

Licznie były również reprezentowane takie zawody jak: fryzjer 31 kobiet, technik handlowiec 24 osoby, pedagog 24 osoby, technik żywienia i gospodarstwa domowego 24 osoby, oraz technik prac biurowych 21 osób. 2.3 Bezrobocie wśród absolwentów Kolejną grupą bezrobotnych, na którą należy zwrócić szczególną uwagę są absolwenci. Na koniec 2011 roku w ewidencji Powiatowego Urzędu Pracy w Lidzbarku Warmińskim pozostawało 226 absolwentów (w tym 144 kobiety). Stanowili oni niewielki odsetek ogółu bezrobotnych, jedyne 5,86%. Wskaźnik ten pokazuje, że młodzi ludzie mają również trudności ze znalezieniem pracy. To zmusza młodzież do zastanowienia nad wyborem kierunku kształcenia. Największa liczba osób z tej grupy nie posiadała zawodu 81 osób (w tym 52 kobiety). Wśród absolwentów posiadających zawód najliczniejsze profesje stanowili: technicy ekonomiści 23 osoby (w tym 20 kobiet), sprzedawcy 16 osób (w tym 13 kobiet), technik hotelarstwa 10 osób ( w tym 8 kobiet) Pozostałe zawody, gdzie liczba bezrobotnych absolwentów nie przekraczała 10 osób to między innymi: specjalista administracji publicznej, technik mechanik, ślusarz, fryzjer, technik żywienia i gospodarstwa domowego, murarz, mechanik pojazdów samochodowych, pedagog i specjalista administracji publicznej. 2.4 Zawody generujące długotrwałe bezrobocie Według stanu na 31.12.2011 roku wśród bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Lidzbarku Warmińskim było 2156 osób długotrwale bezrobotnych co stanowi 55,94% wszystkich bezrobotnych. Strukturę zawodów wśród osób długotrwale bezrobotnych prezentuje poniższy wykres. 13

Wykres nr 1. Struktura zawodów wśród osób długotrwale bezrobotnych. Stan na dzień 31.12.2011r piekarz technik prac biurowych fryzjer stolarz meblowy technik mechanik robotnik budowalny kucharz murarz technik rolnik sprzątaczka biurowa robotnik gospodarczy technik ekonomista krawiec ślusarz szwaczka sprzedawca 12 12 13 15 17 22 24 25 25 28 29 37 41 50 62 137 0 20 40 60 80 100 120 140 160 Z analizy zebranych danych wynika, że dominujący, z bardzo dużą przewagą liczebną zawód wśród długotrwale bezrobotnych to sprzedawca (137 osób), następnie szwaczka (62 osoby), ślusarz 50 osób i krawiec 41 osób. 2.5. Napływ osób bezrobotnych wg zawodów. W okresie od 01.01.2011 r. do 31.12.2011 r. w Powiatowym Urzędzie Pracy w Lidzbarku Warmińskim odnotowano napływ 4705 osób, w tym 2226 kobiet oraz 494 absolwentów w tym 288 kobiet. Napływ osób bezrobotnych oznacza sumę rejestracji dokonanych w urzędzie pracy w danym okresie. Wśród osób rejestrowanych w omawianym okresie największy odsetek stanowiły osoby bez zawodu. Ich udział w 2011 r. wyniósł 27,54%, przy 25,62% w II półroczu 2010 r. oraz 24,52% w I półroczu 2010 r. Zauważalny jest więc wzrost liczby osób bezrobotnych bez zawodu. Wśród osób rejestrujących się (napływ) bez zawodu 671 osób 14

(tj. 51,77%) stanowiły kobiety, natomiast 215 (tj. 16,58%) - absolwenci. Sytuację dotyczącą napływu osób bezrobotnych w poszczególnych zawodach, w okresie od 01.01.2011 r. do 31.12.2011 r. obrazuje tabela nr 3. Tabela nr 3. Napływ osób w 2011 roku bezrobotnych wg zawodów w powiecie lidzbarskim Lp Bezrobotni absolwencirazem Bezrobotni absolwencikobiety Kod zawodu Nazwa zawodu Bezrobotni ogółem Bezrobotne kobiety 1 2 3 4 5 6 7 1 "000000" Bez zawodu 1296 671 215 134 2 "522301" Sprzedawca* 343 307 28 23 3 "331403" Technik ekonomista* 280 223 29 21 4 "722204" Ślusarz* 152 1 15 0 5 "753303" Szwaczka 95 90 1 1 6 "711202" Murarz* 93 1 8 0 7 "311504" Technik mechanik* 81 1 8 0 8 "753105" Krawiec* 79 78 0 0 9 "931301" Robotnik budowlany 78 0 1 0 10 "752208" Stolarz meblowy 71 0 2 1 11 "314207" Technik rolnik* 68 32 3 1 Mechanik pojazdów 12 "723103" samochodowych* 68 0 10 0 13 "751204" Piekarz* 64 9 5 1 14 "322002" Technik żywienia i gospodarstwa domowego* 58 49 10 0 15 "723105" Mechanik samochodów osobowych 59 0 1 0 16 "752205" Stolarz* 54 1 4 1 17 "723190" Pozostali mechanicy pojazdów samochodowych 53 0 0 0 19 "512001" Kucharz* 49 41 1 21 19 "235107" Pedagog 48 40 5 5 20 "722314" Tokarz w metalu 42 4 0 0 21 "522305" Technik handlowiec* 36 28 0 0 22 "514101" Fryzjer* 36 35 11 4 23 "515303" Robotnik gospodarczy 35 6 0 1 24 "263102" Ekonomista 35 24 1 0 25 "751201" Cukiernik* 27 15 2 0 15

26 "723307" 27 "833203" Mechanik maszyn i urządzeń przemysłowych 26 2 0 0 Kierowca samochodu ciężarowego 26 0 0 0 28 "834103" Mechanik - operator pojazdów i maszyn rolniczych* 25 0 0 1 29 "422402" Technik hotelarstwa* 23 18 15 10 30 "512002" Kucharz małej gastronomii* 22 13 6 11 *Oznacza zawód szkolny Analizując powyższe dane stwierdzić należy, że: Zawody najliczniej reprezentowane wśród bezrobotnych rejestrujących się (napływ) w okresie od 01.01.2011 r. do 31.12.2011 r., pokrywają się w dużej mierze ze strukturą osób bezrobotnych według zawodów, pozostających w ewidencji bezrobotnych na dzień 31.12.2011 r. (przedstawioną w punkcie 2.1 niniejszego opracowania). Spośród osób bezrobotnych rejestrujących się (napływ) w Powiatowym Urzędzie Pracy w Lidzbarku Warmińskim w okresie od 01.01.2011 r. do 31.12.2011 r., najliczniejszą grupę stanowili sprzedawcy - 343 osoby (stanowiący 7,29% ogółu osób rejestrujących się) oraz technicy ekonomiści - 280 osób (tj. 5,95% ogółu osób rejestrujących się). Podkreślić należy fakt, że wśród sprzedawców rejestrujących się w analizowanym okresie, aż 89,50% stanowiły kobiety, podczas gdy wśród techników ekonomistów odsetek ten wynosił 79,64%. Porównując dane dotyczące stanu osób bezrobotnych na dzień 31.12.2011 r. (tab. nr 1) z napływem bezrobotnych w okresie od 01.01.2011 r. do 31.12.2011 r. (tab. nr 3), można zauważyć, że osoby bez zawodu, sprzedawcy oraz technicy ekonomiści reprezentują najliczniejsze grupy osób w obu zestawieniach. Strukturę napływu bezrobotnych wg grup zawodowych 2011 r. obrazuje tabela nr 4. 16

Tabela nr 4. Struktura napływu bezrobotnych według grup zawodów w 2011 roku (dane przedstawione w procentach zaokrąglone do dwóch miejsc po przecinku) Lp Kod grupy zawodów Nazwa grupy zawodów Bezrobotni ogółem Bezrobotne kobiety Bezrobotni absolwencirazem Bezrobotni absolwencikobiety 1 2 3 4 5 6 7 1 "72" Robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni 13,73 0,64 10,04 1,30 2 "75" Robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni 12,76 13,38 5,02 1,95 3 "52" Sprzedawcy i pokrewni 11,38 22,00 10,04 14,93 4 "5223" Sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) 11,24 21,74 10,04 14,93 5 "33" 6 "3314" Średni personel do spraw biznesu i administracji 10,06 16,85 11,83 14,29 Średni personel do spraw statystyki i dziedzin pokrewnych 8,30 14,41 10,40 13,64 7 "31" Średni personel nauk fizycznych, chemicznych i technicznych 7,45 4,12 6,81 0,65 8 "71" 9 "7231" Robotnicy budowlani i pokrewni (z wyłączeniem elektryków) 6,42 0,19 5,38 0,00 Mechanicy pojazdów samochodowych 5,84 0,00 3,94 0,00 Pracownicy usług 10 "51" osobistych 5,37 8,55 7,89 12,99 11 "7222" Ślusarze i pokrewni 4,58 0,06 5,38 0,00 12 "93" Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie 4,17 1,16 0,36 0,00 13 "3115" Technicy mechanicy 2,90 0,06 2,87 0,00 15 "83" Kierowcy i operatorzy pojazdów 2,90 0,06 0,00 0,00 17

15 "7533" Szwaczki, hafciarki i pokrewni 2,79 5,79 0,36 0,65 16 "26" Specjaliści z dziedziny prawa, dziedzin społecznych i kultury 2,76 3,54 6,45 5,19 17 "7112" Murarze i pokrewni 2,73 0,06 2,87 0,00 18 "23" Specjaliści nauczania i wychowania 2,55 4,50 4,30 6,49 19 "7531" 20 "9313" Krawcy, kuśnierze, kapelusznicy i pokrewni 2,32 5,02 0,00 0,00 Robotnicy pomocniczy w budownictwie ogólnym 2,29 0,00 0,36 0,00 Analizując dane przedstawione w tabeli nr 4, należy stwierdzić, że: Najwięcej osób bezrobotnych rejestrowało się (napływ) w 2011 r. w następujących grupach zawodowych: robotnicy obróbki metali i mechanicy maszyn i urządzeń (13,73%), robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni (12,76%) oraz sprzedawcy i pokrewni (11,38%). Największa liczba bezrobotnych kobiet rejestrowała się (napływ) w 2011 r. w następujących grupach zawodowych: sprzedawcy i pokrewni (22,00%), sprzedawcy sklepowi (21,74%), średni personel do spraw biznesu i administracji (16,85%), średni personel do spraw statystyki i dziedzin pokrewnych (14,41%) a także robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni (13,38%). Najwięcej absolwentów rejestrowało się (napływ) w 2011 r. w następujących grupach zawodowych: średni personel do spraw biznesu i administracji (11,83%), średni personel do spraw statystyki i dziedzin pokrewnych (10,40%) robotnicy obróbki metali i mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni (10,04%) oraz sprzedawcy i pokrewni (10,04%). 18

3. Analiza ofert pracy wg zawodów (grup zawodowych) W okresie od stycznia do grudnia 2011roku w Powiatowym Urzędzie Pracy w Lidzbarku Warmińskim zgłoszonych i pozyskanych zostało łącznie 1018 ofert pracy, w analogicznym okresie tj. od stycznia do grudnia 2010 roku liczba ofert pracy wyniosła 1689. Nastąpił więc znaczny spadek liczby ofert pracy, o około 39%. Tendencja spadkowa zauważalna była niemal we wszystkich powiatach województwa warmińskomazurskiego. Należy podkreślić, że przy jednoczesnym spadku ogólnej liczby ofert pracy, nastąpił wzrost ofert niesubsydiowanych z 428 ofert w 2010 r. do 688 ofert w 2011 r. co stanowi 62%. 3.1 Oferty pracy według zawodów oraz grup zawodowych W okresie od 01.01.2011 r. do 31.12.2011 r. w Powiatowym Urzędzie Pracy w Lidzbarku Warmińskim zgłoszonych i pozyskanych zostało łącznie 1018 ofert pracy. W tabeli nr 5 ukazane zostały oferty pracy według 40 najliczniej reprezentowanych zawodów (uszeregowane malejąco). Tabela nr 5. Oferty pracy wg zawodów w powiecie lidzbarskim w 2011 r. - w porównaniu do napływu osób bezrobotnych w 2011 r. Lp Kod zawodu Nazwa zawodu Oferty pracy zgłoszone w 2011roku Napływ bezrobotnych 2011 roku 1 2 3 4 1 "515303" Robotnik gospodarczy 191 35 2 "931301" Robotnik budowlany 81 78 3 "411004" Technik prac biurowych* 60 15 4 "522301" Sprzedawca* 39 343 5 "753303" Szwaczka 35 95 6 "334306" Technik administracji* 32 27 7 "513101" Kelner* 29 22 8 "911203" Pokojowa 24 2 9 "833203" Kierowca samochodu ciężarowego 24 26 10 "911206" Salowa 21 9 11 "432103" Magazynier 17 14 12 "513202" Barman 15 7 13 "723103" Mechanik pojazdów samochodowych* 15 68 14 "512001" Kucharz* 14 49 19

15 "721290" Pozostali spawacze i pokrewni 12 2 16 "832202" Kierowca samochodu dostawczego 10 1 17 "722204" Ślusarz* 10 152 18 "751103" Przetwórca ryb 10 10 Pozostali pracownicy sprzedaży i pokrewni gdzie indziej 19 "524990" niesklasyfikowani 10 0 Pozostali operatorzy urządzeń telekomunikacyjnych 10 0 20 "352290" 21 "941201" Pomoc kuchenna 10 5 22 "752205" Stolarz* 9 54 23 "811105" Operator koparko - ładowarki 9 1 24 "411003" Pracownik kancelaryjny 8 0 25 "731508" Szlifierz szkła płaskiego 8 0 26 "933304" Robotnik magazynowy 8 6 27 "332203" Przedstawiciel handlowy 7 3 28 "711202" Murarz* 7 93 29 "962902" Dozorca 6 7 30 "432190" Pozostali magazynierzy i pokrewni 6 3 31 "514101" Fryzjer* 6 36 32 "752208" Stolarz meblowy 6 71 33 "911207" Sprzątaczka biurowa 6 21 Pomocniczy robotnik przy konserwacji terenów zieleni 6 0 34 "921401" 35 "331301" Księgowy 5 6 36 "722314" Tokarz w metalu 5 42 37 "751201" Cukiernik* 5 27 38 "931202" Kopacz 5 3 39 "243106" Specjalista do spraw marketingu i handlu 4 7 40 "341202" Opiekun osoby starszej* 4 0 *Oznacza zawód szkolny Analizując dane przedstawione w tabeli nr 5, należy stwierdzić, że: Najwięcej ofert, gdyż 191 (tj. 18,76%), zostało zgłoszonych w zawodzie robotnik gospodarczy. Należy dodać, że w przypadku tego zawodu przeważały oferty pracy subsydiowanej (prace interwencyjne oraz staże). Liczba osób rejestrowanych (napływ) znacznie przewyższała liczbę zgłoszonych w tym samym okresie ofert pracy, w przypadku następujących zawodów: sprzedawca, ślusarz, szwaczka, murarz, stolarz meblowy, mechanik pojazdów samochodowych, kucharz, stolarz, tokarz w metalu. Liczba ofert pracy zgłoszonych w 2011r. przekraczała liczbę osób rejestrowanych (napływ) w poszczególnych zawodach, w przypadku następujących zawodów: 20

robotnik gospodarczy, technik prac biurowych, pokojowa, salowa, oraz pozostali spawacze i pokrewni. Należy zwrócić uwagę na fakt, że są to zawody, które nie wymagają posiadania wykształcenia kierunkowego, a jedynie posiadania pewnych umiejętności. Liczba ofert pracy zgłoszonych w 2011r. była podobna do napływu bezrobotnych w 2011 w przypadku następujących zawodów: robotnik budowlany, kierowca samochodu ciężarowego, przetwórca ryb, dozorca, księgowy, kelner i technik administracji. Strukturę ofert pracy według grup zawodowych w okresie od 01.01.2011 r. do 31.12.2011 r. przedstawia tabela nr 6. Tabela nr 6. Struktura ofert pracy wg grup zawodowych w powiecie lidzbarskim w 2011r. - (dane przedstawione w % zaokrąglone do dwóch miejsc po przecinku) Lp Kod zawodu Nazwa zawodu Oferty pracy zgłoszone w 2011 roku 1 2 3 4 1 "51" Pracownicy usług osobistych 25,93 2 "5153" Gospodarze budynków 18,76 3 "93" 4 "9313" 5 "75" Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie 9,73 Robotnicy pomocniczy w budownictwie ogólnym 7,96 Robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni 7,66 6 "41" Sekretarki, operatorzy urządzeń biurowych i pokrewni 7,56 7 "4110" Pracownicy obsługi biurowej 7,07 8 "52" Sprzedawcy i pokrewni 6,29 Robotnicy obróbki metali, mechanicy 9 "72" maszyn i urządzeń i pokrewni 6,29 10 "91" Pomoce domowe i sprzątaczki 5,60 Pomoce i sprzątaczki biurowe, hotelowe i 11 "9112" pokrewne 5,01 12 "83" Kierowcy i operatorzy pojazdów 4,72 13 "33" Średni personel do spraw biznesu i administracji 4,42 14 "5223" Sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) 4,32 15 "7533" Szwaczki, hafciarki i pokrewni 3,73 21

16 "71" Robotnicy budowlani i pokrewni (z wyłączeniem elektryków) 3,63 17 "3343" Pracownicy administracyjni i sekretarze biura zarządu 3,14 18 "5131" Kelnerzy 2,85 19 "43" Pracownicy do spraw finansowostatystycznych i ewidencji materiałowej 2,75 20 "8332" Kierowcy samochodów ciężarowych 2,36 Analizując strukturę ofert pracy wg grup zawodowych (tab. nr 6), należy stwierdzić, że na terenie działania tutejszego urzędu pracy, w 2011 roku, zatrudnienie znajdowały przede wszystkim osoby w następujących grupach zawodów: pracownicy usług osobistych (29,93% ofert pracy ogółem), ze szczególnym uwzględnieniem podgrupy gospodarze budynków (18,76%), w mniejszym stopniu również robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie (9,73%), przede wszystkim w podgrupie robotnicy pomocniczy w budownictwie ogólnym (7,96%) a także robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni (7,66%). 3.2 Bezrobotni oraz oferty pracy według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) Sytuację dotyczącą udziału procentowego osób bezrobotnych zarejestrowanych w 2011 r. w odniesieniu do ofert pracy zgłoszonych w tym samym roku, według sekcji PKD, obrazuje tabela nr 7. Tabela nr 7. Liczba osób bezrobotnych zarejestrowanych w 2011 r., w odniesieniu do ofert pracy wg PKD (zgłoszonych w tym samym okresie) Lp. Sekcja PKD Bezrobotni zarejestrowani w 2011 roku Oferty pracy zgłoszone w 2011 roku 1 2 3 4 1 Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo 175 23 2 Górnictwo i wydobywanie 0 0 3 Przetwórstwo przemysłowe 743 165 4 Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych 10 5 22

Dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami 5 oraz działalność związana z rekultywacją 54 13 6 Budownictwo 398 150 Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów 7 samochodowych, włączając motocykle 681 174 Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami 8 gastronomicznymi 91 96 9 Transport i gospodarka magazynowa 108 43 10 Informacja i komunikacja 20 10 11 Działalność finansowa i ubezpieczeniowa 29 16 12 Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości 16 5 13 Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna 89 14 Działalność w zakresie usług administrowania i 14 działalność wspierająca 67 25 Administracja publiczna i obrona narodowa; 15 obowiązkowe zabezpieczenia społeczne 393 209 16 Edukacja 79 11 17 Opieka zdrowotna i pomoc społeczna 81 38 18 Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją 35 10 19 Pozostała działalność usługowa 91 11 Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników; gospodarstwa domowe produkujące wyroby i świadczące 20 usługi na własne potrzeby 9 0 21 Organizacje i zespoły eksterytorialne 0 0 22 Działalność nie zidentyfikowana 542 0 Z analizy danych zawartych w tabeli nr 7 wynika, że liczba osób bezrobotnych pozostających w ewidencji w omawianym okresie przekroczyła sumę ofert pracy zgłoszonych do realizacji prawie trzykrotnie. Jednak w przypadku pewnych sekcji, takich jak administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne deficyt nie był aż tak znaczący, gdyż na 393 zarejestrowanych osób, przypadało 209 ofert zatrudnienia. Procentowo, wśród zgłoszonych w 2011 r. ofert pracy, przeważały następujące sekcje: administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne (20,53% ofert pracy), handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle (17,09%), przetwórstwo przemysłowe (16,20%) oraz budownictwo (14,73%) Wśród bezrobotnych rejestrowanych w analizowanym okresie, przeważał napływ w następujących sekcjach PKD: przetwórstwo przemysłowe (20,02%), handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle (18,35%), 23

budownictwo (10,72%) a także administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne (10,59%) 4. Analiza zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie lidzbarskim w 2011 Analizę zawodów deficytowych i nadwyżkowych przeprowadzono w oparciu o wskaźniki zawarte w zaleceniach metodycznych do prowadzenia monitoringu. Właściwa interpretacja danych wymaga zapoznania się z definicją wskaźnika intensywności deficytu lub nadwyżki zawodów (wyjaśnienie zostało przytoczone poniżej). W Wskaźnik intensywności deficytu lub nadwyżki zawodów (iloraz średniej miesięcznej liczby ofert pracy w danym zawodzie zgłoszonych w danym roku do średniej miesięcznej napływu bezrobotnych w danym zawodzie w takim samym okresie Poniżej przedstawione zostały 3 rankingi: zawodów nadwyżkowych deficytowych i zrównoważonych, sporządzone na podstawie analizy danych statystycznych. Ranking dotyczący zawodów deficytowych i nadwyżkowych zgodnie z zaleceniami Departamentu Pracy Ministra Pracy i Polityki Społecznej zawiera 30 zawodów deficytowych i 30 zawodów nadwyżkowych. 4.1 Zawody nadwyżkowe Przez zawód nadwyżkowy rozumiemy taki zawód, na który występuje na rynku pracy mniejsze zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. W < 0,9 24

Tabela nr 8. Ranking zawodów nadwyżkowych w powiecie lidzbarskim w 2011 r. wg zawodów kodu sześciocyfrowego. Średnia Średnia miesięczna liczba ofert Średnia miesięczna liczba miesięczna nadwyżka (deficyt) Wskaźnik pracy zarejestrowanych podaży siły intensywności Kod zgłoszonych bezrobotnych w roboczej w nadwyżki Lp zawodu Nazwa zawodu w 2011 roku 2011 roku 2011 roku zawodów 1 2 3 4 5 6 7 Mechanik samochodów 1 "723105" osobowych 0,1667 4,9167 4,75 0,0339 2 "723307" Mechanik maszyn i urządzeń przemysłowych 0,0833 2,1667 2,0833 0,0385 3 "751204" Piekarz* 0,25 5,3333 5,0833 0,0469 4 "712601" Hydraulik 0,0833 1,5833 1,5 0,0526 5 "522305" Technik handlowiec* 0,1667 3 2,8333 0,0556 6 "311204" Technik budownictwa* 0,0833 1,5 1,4167 0,0556 7 "351203" Technik informatyk* 0,0833 1,3333 1,25 0,0625 8 "722204" Ślusarz* 0,8333 12,6667 11,8333 0,0658 9 "711202" Murarz* 0,5833 7,75 7,1667 0,0753 10 "752208" Stolarz meblowy 0,5 5,9167 5,4167 0,0845 11 "711503" Stolarz budowlany 0,0833 0,9167 0,8333 0,0909 12 "228301" Fizjoterapeuta 0,1667 1,5833 1,4167 0,1053 13 "723104" Mechanik samochodów ciężarowych 0,1667 1,5833 1,4167 0,1053 14 "621002" Robotnik leśny 0,1667 1,5833 1,4167 0,1053 15 "931205" Robotnik drogowy 0,0833 0,75 0,6667 0,1111 16 "722314" Tokarz w metalu 0,4167 3,5 3,0833 0,119 17 "522301" Sprzedawca* 3,25 28,5833 25,3333 0,1137 18 "751105" Rzeźnik - wędliniarz* 0,0833 0,6667 0,5833 0,125 19 "712904" Technolog robót wykończeniowych w budownictwie* 0,0833 0,6667 0,5833 0,125 20 "341205" Pracownik socjalny 0,1667 1,1667 1 0,1429 21 "834101" Kierowca ciągnika rolniczego 0,25 1,5833 1,3333 0,1579 22 "514101" Fryzjer* 0,5 3 2,5 0,1667 23 "512002" Kucharz małej gastronomii* 0,3333 1,8333 1,5 0,1818 24 "751201" Cukiernik* 0,4167 2,25 1,8333 0,1852 25 "921201" Pomocniczy robotnik przy hodowli zwierząt 0,0833 0,4167 0,3333 0,2 26 "741101" Elektromonter instalacji elektrycznych 0,0833 0,4167 0,3333 0,2 27 "832203" Kierowca samochodu osobowego 0,3333 1,5833 1,25 0,2105 28 "723103" Mechanik pojazdów samochodowych* 1,25 5,6667 4,4167 0,2206 25

"242222" Specjalista do spraw organizacji usług gastronomicznych, hotelarskich i turystycznych 0,0833 0,3333 0,25 0,25 29 30 "325905" Opiekunka dziecięca* 0,0833 0,3333 0,25 0,25 Wśród zawodów nadwyżkowych najniższe wskaźniki intensywności nadwyżki przypadły następującym zawodom: mechanik samochodów osobowych 0,0339, mechanik maszyn i urządzeń przemysłowych 0,0385, Piekarz 0,0469, hydraulik 0,0526, technik handlowiec - 0,0556. Z powyższego wynika, że osoby bezrobotne posiadające ww. zawody są w najgorszej sytuacji na rynku pracy. W grupie 30 najbardziej nadwyżkowych zawodów w powiecie lidzbarskim w 2011, gdzie występowała największa przewaga zarejestrowanych bezrobotnych nad ofertami pracy należy wyróżnić zawód sprzedawcy, dla którego wskaźnik intensywności nadwyżki wynosi 0,1137 przy 3,25 średniej miesięcznej liczba ofert pracy zgłoszonych w 2011 roku oraz 28,5833 średniej miesięcznej liczbie zarejestrowanych bezrobotnych w 2011 roku. 4.2. Zawody deficytowe Przez zawód deficytowy rozumiemy taki zawód, na który występuje na rynku pracy wyższe zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. W > 1,1 26

Tabela Nr 9. Ranking zawodów deficytowych w powiecie lidzbarskim w 2011 r. wg zawodów kodu sześciocyfrowego. Lp Średnia miesięczna liczba ofert pracy zgłoszonych w 2011 roku Średnia miesięczna liczba zarejestrowanych bezrobotnych w 2011 roku 27 Średnia miesięczna nadwyżka (deficyt) podaży siły roboczej w 2011 roku Wskaźnik intensywności deficytu zawodów Kod zawodu Nazwa zawodu 1 2 3 4 5 6 7 1 "911203" Pokojowa 2 0,1667-1,8333 12 1 "832202" 2 "811105" 3 "515303" 4 "411004" Kierowca samochodu dostawczego 0,8333 0,0833-0,75 10 Operator koparko - ładowarki 0,75 0,0833-0,6667 9 Robotnik gospodarczy 15,9167 2,9167-13 5,4571 Technik prac biurowych* 5 1,25-3,75 4 Rejestratorka 5 "422603" medyczna 0,3333 0,0833-0,25 4 6 "721301" Blacharz* 0,3333 0,0833-0,25 4 7 "711301" Kamieniarz* 0,25 0,0833-0,1667 3 8 "911206" Salowa 1,75 0,75-1 2,3333 Przedstawiciel 9 "332203" handlowy 0,5833 0,25-0,3333 2,3333 10 "513202" Barman 1,25 0,5833-0,6667 2,1429 11 "441203" Listonosz 0,1667 0,0833-0,0833 2 12 "612102" Hodowca bydła 0,1667 0,0833-0,0833 2 Monter sieci wodnych i 13 "712612" kanalizacyjnych 0,1667 0,0833-0,0833 2 14 "732205" 15 "912103" Maszynista maszyn offsetowych 0,1667 0,0833-0,0833 2 Prasowaczka ręczna 0,1667 0,0833-0,0833 2 16 "941201" Pomoc kuchenna 0,8333 0,4167-0,4167 2 Pomocniczy robotnik przy uprawie roślin i 17 "921301" hodowli zwierząt 0,1667 0,0833-0,0833 2 18 "931202" Kopacz 0,4167 0,25-0,1667 1,6667 19 "711601" Brukarz 0,25 0,1667-0,0833 1,5

20 "712303" Tynkarz 0,25 0,1667-0,0833 1,5 21 "932910" Pomocnik piekarza 0,25 0,1667-0,0833 1,5 Robotnik 22 "933304" magazynowy 0,6667 0,5-0,1667 1,3333 23 "513101" Kelner* 2,4167 1,8333-0,5833 1,3182 24 "432103" Magazynier 1,4167 1,1667-0,25 1,2143 25 "334306" 26 "731508" Technik administracji* 2,6667 2,25-0,4167 1,1852 Szlifierz szkła płaskiego 0,6667 0-0,6667 MAX Pracownik 27 "411003" kancelaryjny 0,6667 0-0,6667 MAX Pomocniczy robotnik przy konserwacji 29 "621401" terenów zieleni 0,5 0-0,6667 MAX 29 "341202" Opiekun osoby starszej 0,3333 0-0,3333 MAX 30 "524902" Doradca klienta 0,3333 0-03333 MAX Największe wskaźniki deficytu (największe zapotrzebowanie) w powiecie lidzbarskim w 2011 roku występowało w następujących zawodach: pokojowa wskaźnik deficytu 12, kierowca samochodu dostawczego 10, operator koparko ładowarki - 9, robotnik gospodarczy - 5,4571. Wysoki wskaźnik deficytu na poziomie 4 odnotowano również w zawodach technik prac biurowych, rejestratorka medyczna oraz blacharz. 4.3 Zawody zrównoważone Zawodami zrównoważonymi są te, w których do Powiatowego Urzędu Pracy w analizowanym okresie wpływa podobna ilość ofert w stosunku do liczby rejestrujących się bezrobotnych. 0,9 W 1,1 28

Tabela nr 10. Zawody zrównoważone w powiecie lidzbarskim w 2011 r. wg zawodów kodu sześciocyfrowego. Średnia miesięczna nadwyżka (deficyt) podaży siły roboczej w 2011 Średnia miesięczna Lp Kod zawodu Nazwa zawodu liczba ofert pracy zgłoszonych w 2011 roku Średnia miesięczna liczba zarejestrowanych bezrobotnych w 2011 roku roku 1 2 3 4 5 6 7 1 "242109" 2 "325402" Wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów Specjalista do spraw pozyskiwania funduszy 0,0833 0,0833 0 1 Technik masażysta* 0,1667 0,1667 0 1 3 "441201" Ekspedient pocztowy 0,0833 0,0833 0 1 4 "532901" Pomoc apteczna 0,0833 0,0833 0 1 Pomoc 5 "532902" dentystyczna 0,1667 0,1667 0 1 6 "612201" Hodowca drobiu 0,0833 0,0833 0 1 Lakiernik 7 "713203" samochodowy 0,0833 0,0833 0 1 8 "721306" Blacharz samochodowy* 0,1667 0,1667 0 1 9 "732304" Operator maszyn introligatorskich 0,0833 0,0833 0 1 10 "833203" Kierowca samochodu ciężarowego 2 2,1667 0,1667 0,9231 11 "741201" Elektromechanik* 0,0833 0,0833 0 1 12 "751103" Przetwórca ryb 0,8333 0,8333 0 1 13 "812118" Tłoczarz w metalu 0,0833 0,0833 0 1 14 "962906" Woźny 0,0833 0,0833 0 1 Robotnik 15 "931301" budowlany 6,75 6,5-0,25 1,0385 W tabeli nr 10 zaprezentowano zawody, dla których według wskaźnika intensywności, między popytem a podażą na rynku pracy zachodzi względna równowaga. W powiecie lidzbarskim w 2011 roku w grupie zawodów zrównoważonych 29

znalazło się 15 zawodów, m.in.: robotnik budowlany, kierowca samochodu ciężarowego, blacharz samochodowy, pomoc dentystyczna, technik masażysta oraz przetwórca ryb. WNIOSKI 1. Wśród osób bezrobotnych z terenu powiatu lidzbarskiego, pozostających w ewidencji na dzień 31.12.2011r., najliczniejszą grupę stanowiły osoby bez zawodu. Ich udział w ogólnej liczbie bezrobotnych wyniósł 992 osoby (tj. 25,73%), co oznacza, że niemal co czwarta osoba bezrobotna nie posiadała zawodu. W tej grupie aż 573 osoby (tj. 57,76%) stanowiły kobiety, 184 (tj. 18,54%) - osoby pozostające w ewidencji powyżej 12 miesięcy, natomiast 81 osób (tj. 8,16%) - absolwenci. 2. Najliczniej reprezentowanym zawodem wśród osób bezrobotnych był zawód sprzedawcy (w liczbie 315, tj. 12,15% ogółu osób posiadających kwalifikacje). Spośród sprzedawców 291 osób (tj. 92,38%) stanowiły kobiety, natomiast 129 osób (tj. 40,95%) - kobiety pozostające w ewidencji PUP powyżej 12 miesięcy. 3. Wśród ogółu osób bezrobotnych przeważali robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni (13,77%), robotnicy obróbki metali i mechanicy maszyn i urządzeń (12,40%), a także sprzedawcy i pokrewni (12,37%), z czego podgrupa sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) stanowiła 12,23% sumy osób bezrobotnych, zarejestrowanych na dzień 31.12.2011 r.; 4. W grupie bezrobotnych kobiet znaczący odsetek stanowili sprzedawcy i pokrewni (21,72%), robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni (16,37%), a także średni personel do spraw biznesu i administracji (13,46%). 5. Wśród bezrobotnych absolwentów przeważał: średni personel do spraw biznesu i administracji (18,62%), średni personel do spraw statystyki i dziedzin pokrewnych (15,86%), a także sprzedawcy i pokrewni (11,72%). 30

6. Najwięcej ofert, w liczbie 191 (tj. 18,76%), zostało zgłoszonych w zawodzie robotnik gospodarczy. Należy dodać, że w przypadku tego zawodu przeważały oferty pracy subsydiowanej (prace interwencyjne oraz staże). 7. Liczba osób rejestrowanych (napływ) znacznie przewyższała liczbę zgłoszonych w tym samym okresie ofert pracy, w przypadku następujących zawodów: sprzedawca, ślusarz, szwaczka, murarz, stolarz meblowy, mechanik pojazdów samochodowych, kucharz, stolarz, tokarz w metalu. 8. Liczba ofert pracy zgłoszonych w 2011r. przekraczała liczbę osób rejestrowanych (napływ) w poszczególnych zawodach, w przypadku następujących zawodów: robotnik gospodarczy, technik prac biurowych, pokojowa, salowa, oraz pozostali spawacze i pokrewni. Należy zwrócić uwagę na fakt, że są to zawody, które nie wymagają posiadania wykształcenia kierunkowego, a jedynie posiadania pewnych umiejętności. 9. W zawodach robotnik budowlany, kierowca samochodu ciężarowego, przetwórca ryb, dozorca, księgowy, kelner i technik administracji, liczba ofert pracy zgłoszonych w 2011r. była podobna do napływu bezrobotnych w 2011 r. 10. Wśród zgłoszonych w 2011 r. ofert pracy, przeważały następujące sekcje: administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne (20,53% ofert pracy), handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle (17,09%), przetwórstwo przemysłowe (16,20%) oraz budownictwo (14,73%). 11. Wśród zawodów nadwyżkowych najniższe wskaźniki intensywności nadwyżki przypadły następującym zawodom: mechanik samochodów osobowych 0,0339, mechanik maszyn i urządzeń przemysłowych 0,0385, Piekarz 0,0469, hydraulik 0,0526, technik handlowiec - 0,0556. W grupie 30 najbardziej nadwyżkowych zawodów w powiecie lidzbarskim w 2011, gdzie występowała największa przewaga zarejestrowanych bezrobotnych nad ofertami pracy należy wyróżnić zawód sprzedawcy, dla którego wskaźnik intensywności nadwyżki wynosi 0,1137. 31

12. Największe wskaźniki deficytu (największe zapotrzebowanie na pracowników) w powiecie lidzbarskim w 2011 roku występowało w następujących zawodach: pokojowa wskaźnik deficytu -12, kierowca samochodu dostawczego 10, operator koparko ładowarki - 9, robotnik gospodarczy - 5,4571. 13. W powiecie lidzbarskim w 2011 roku w grupie zawodów zrównoważonych znalazło się 15 zawodów, m.in.: robotnik budowlany, kierowca samochodu ciężarowego, blacharz samochodowy, pomoc dentystyczna, technik masażysta oraz przetwórca ryb. Wnioski wypływające z analizy pozwalają stwierdzić, że rynek pracy w powiecie lidzbarskim w 2011 roku charakteryzował się głęboką nierównowagą między podażą a popytem. W większości zawodów i specjalności występuje nadmiar osób bezrobotnych poszukujących zatrudnienia. Należy stwierdzić, że obecnie wzrasta zapotrzebowania na pracowników w nowych zawodach i specjalnościach, natomiast rośnie napływ bezrobotnych posiadających zdezaktualizowane kwalifikacje. Procesy zachodzące w życiu społecznym i gospodarczym powodują zmiany na rynku pracy, które z kolei wymuszają na społeczeństwie zmianę podejścia do pracy, elastyczności zawodowej oraz aktywności edukacyjnej przez całe życie. Kształcenie zawodowe jest niewątpliwie jednym z ważniejszych czynników determinujących powodzenie jednostki na rynku pracy. W procesie projektowania zmian polegających na dostosowaniu kierunków kształcenia do potrzeb rynku pracy istotne jest zwrócenie uwagi na prognozę odnoszącą się do regionu, informującą o relacjach między tempem rozwoju rolnictwa, przemysłu i usług oraz możliwości wprowadzania nowych technologii. Dane te pozwolą na określenie kierunków i programów kształcenia. Zaprezentowany raport nie stanowi kompleksowej analizy lokalnego rynku pracy. Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych bazuje bowiem wyłącznie na danych pochodzących z rejestrów Powiatowego Urzędu Pracy dotyczących bezrobotnych i ofert pracy. Dane te nie obejmują wszystkich osób poszukujących zatrudnienia a jedynie osoby posiadające status osób bezrobotnych. W przypadku ofert pracy w analizie ujęte są wyłącznie te zgłoszone do Powiatowego Urzędu Pracy w Lidzbarku Warmińskim i wprowadzone do systemu komputerowego. 32

Mimo tego prowadzenie monitoringu lokalnego rynku pracy jest elementem niezbędnym w warunkach gospodarki rynkowej, stanowiącym istotne źródło informacji dla jego uczestników. Przedstawia on, bowiem obraz sytuacji, który może stać się podstawą do kreowania działań na rzecz aktywizacji bezrobotnych zarówno na lokalnym jak i regionalnym rynku pracy. Opracowanie: Urszula Czyrko 33