RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 172173 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21)Numer zgłoszenia 301436 (22) Data zgłoszenia 09.12.1993 (51) Int.Cl.6: H02G 1/14 (54)Sposób wykonywania połączenia kabla aluminiowego trójżyłowego z przewodem miedzianym trójżyłowym ekranowanym (43) Zgłoszenie ogłoszono: 13.06.1994 BUP 12/94 (73) Uprawniony z patentu: "ELEKTROBUDOWA" S.A., Katowice, PL (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: 29.08.1997 WUP 08/97 ( 7 2 ) Twórcy wynalazku: Ryszard Tomaszewski, Katowice, PL Bogdan Grygierzec, Katowice, PL PL 172173 B1 (57)Sposób wykonywania połączenia kabla aluminiowego trójzyfowego z przewodem miedzianym trójżyłowym ekranowanym, zwłaszcza połączenia kabla elektroenergetycznego na napięcie znamionowe do 10 kilowoltów o papierowej izolacji fazowej żył prądowych z przewodem o gumowej izolacji fazowej żył prądowych, polegający na tym, że odizolowane końce żył prądowych kabla i przewodu łączy się ze sobą za pomocą złączek aluminiowo - miedzianych, które się zaprasowuje a na fazowej izolacji końców połączonych ze sobą żył prądowych oraz na złączce obkurcza się co najmniej jedną wewnętrzną rurkę term okurczliwą oraz, że każdą z trzech par żył prądowych połączonych ze sobą owija się indywidualną taśm ą odporną na przegrzanie, po czym wszystkie pary żył prądowych oraz żyły pomocnicze owija się w spólną taśm ą odporną na przegrzanie i na tej taśmie, na pancerzu kabla oraz na oponie przewodu obkurcza się zewnętrzną rurkę termokurczliwą, znam ienny tym, że na ołowianej powłoce (2) kabla (K) oraz na części długości termokurczliwych wewnętrznych rurek (7), osadzonych na fazowej izolacji (4) jego prądowych żył (5), obkurcza się termokurczliwą rękawicę (8) a na oponie (9) przewodu (P) wykonuje się obwój (15) z drutu, pomiędzy ekranem (10) każdej z prądowych zył (12) przewodu a term okurczliwą w ew nętrzną rurką (17) tworzy się obwodową szczelinę (18), którą owija się sterującą taśmą (19) oraz, że końce dwóch pomocniczych żył (14) przewodu miedzianego przylutowuje się do ołowianej powłoki (2) kabla a koniec trzeciej żyły pomocniczej tego przewodu przylutowuje się do pancerza (1) kabla F ig. 1
Sposób wykonywania połączenia kabla aluminiowego trójżyłowego z przewodem miedzianym trójżyłowym e k ra n o w a n y m Zastrzeżenie patentowe Sposób wykonywania połączenia kabla aluminiowego trójżyłowego z przewodem miedzianym trójżyłowym ekranowanym, zwłaszcza połączenia kabla elektroenergetycznego na napięcie znamionowe do 10 kilowoltów o papierowej izolacji fazowej żył prądowych z przewodem o gumowej izolacji fazowej żył prądowych, polegający na tym, że odizolowane końce żył prądowych kabla i przewodu łączy się ze sobą za pomocą złączek aluminiowo - miedzianych, które się zaprasowuje a na fazowej izolacji końców połączonych ze sobą żył prądowych oraz na złączce obkurcza się co najmniej jedną wewnętrzną rurkę termokurczliwą oraz, że każdą z trzech par zył prądowych połączonych ze sobą owija się indywidualną taśmą odporną na przegrzanie, po czym wszystkie pary żył prądowych oraz żyły pomocnicze owija się wspólną taśmą odporną na przegrzanie i na tej taśmie, na pancerzu kabla oraz na oponie przewodu obkurcza się zewnętrzną rurkę termokurczliwą, znamienny tym, że na ołowianej powłoce (2) kabla (K) oraz na części długości termokurczliwych wewnętrznych rurek (7), osadzonych na fazowej izolacji (4) jego prądowych żył (5), obkurcza się termokurczliwą rękawicę (8) a na oponie (9) przewodu (P) wykonuje się obwój (15) z drutu, pomiędzy ekranem (10) każdej z prądowych żył (12) przewodu a termokurczliwą wewnętrzną rurką (17) tworzy się obwodową szczelinę (18), którą owija się sterującą taśmą (19) oraz, że końce dwóch pomocniczych żył (14) przewodu miedzianego przylutowuje się do ołowianej powłoki (2) kabla a koniec trzeciej żyły pomocniczej tego przewodu przylutowuje się do pancerza (1) kabla. * * * Przedmiotem wynalazku jest sposób wykonywania połączenia kabla aluminiowego trójżyłowego z przewodem miedzianym trójżyłowym ekranowanym, zwłaszcza kabla elektroenergetycznego na napięcie znamionowe do 10 kilowoltów o papierowej izolacji fazowej żył prądowych z przewodem o gumowej izolacji fazowej żył prądowych, zasadniczo polegającym na tym, że stosuje się złączki do połączenia odpowiadających sobie żył prądowych oraz rurki termokurczliwe. Z polskiego opisu patentowego nr 160 730 znany jest sposób wykonywania połączenia jednożyłowych elektroenergetycznych kabli średniego napięcia o izolacji z tworzyw sztucznych, mających żyły prądowe miedziane lub aluminiowe na napięcie znamionowe do 20 kilowoltów. Znany sposób polega na tym, że odizolowane końce żył prądowych obu elektroenergetycznych kabli jednożyłowych łączy się ze sobą za pośrednictwem złączki, którą się następnie zaprasowuje w znany sposób. Na zaprasowanej złączce oraz na obu skierowanych ku sobie końcach żył prądowych, na długości równej co najmniej grubości tej izolacji, nakłada się warstwę z tworzywa półprzewodzącego w postaci taśmy, kształtki lub rurki termokurczliwej, która jest wykonana z materiału o oporności właściwej nie większej niż 1000 omocentymetrów lub z materiału o przenikalności dielektrycznej nie mniejszej niż 8, a także z tworzywa stanowiącego kombinację obu tych materiałów, przy czym obie szczeliny utworzone pomiędzy złączką a izolacją żył prądowych wypełnia się tym samym materiałem. Następnie część każdego z obu ekranów oraz izolację każdej z obu połączonych żył prądowych owija się taśmą półprzewodzącą - tworząc warstwę, na którą nakłada się obwój z samospajalnej taśmy sterującej pole elektryczne żył prądowych. Połączenie owija się samospajalną taśmą izolacyjną, po czym całość owija się taśmą półprzewodzącą - tworząc warstwę, na którą nakłada się miedzianą plecionkę lub taśmę. Druty pomocniczych (powrotnych) żył obu kabli umieszcza się na obwodzie plecionki (taśmy) miedzianej,
1 7 2 173 3 tworząc z nich jedną lub dwie linki, które łączy się ze sobą za pomocą złączek, które się zaprasowuje w znany sposób. Na całym połączeniu oraz na złączkach żył pomocniczych wykonuje się obwój z taśmy poliestrowej, którego końce obejmują powłoki obu połączonych ze sobą kabli. Następnie na obwoju oraz na powłokach kabli obkurcza się zewnętrzną rurkę termokurczliwą, przy czym uprzednio wewnętrzną powierzchnię każdego z końców rurki powleka się klejem termotopliwym. Zagadnieniem technicznym wymagającym rozwiązania jest takie zmodyfikowanie znanego sposobu, aby możliwe było wykonanie efektywnie działającego oraz szczelnego połączenia elektroenergetycznego kabla aluminiowego trójżyłowego o izolacji papierowej z trój żyłowym przewodem miedzianym, ekranowanym o izolacji gumowej. Istota wynalazku polega na tym, że na ołowianej powłoce kabla aluminiowego oraz na części długości wewnętrznych rurek termokurczliwych, osadzonych na fazowej izolacji żył prądowych kabla obkurcza się termokurczliwą rękawicę a na oponie przewodu miedzianego wykonuje się obwój z drutu, pomiędzy ekranem każdej z prądowych żył przewodu miedzianego a termokurczliwą rurką tworzy się obwodową szczelinę, którą owija się taśmą sterującą. Końce dwóch pomocniczych żył przewodu miedzianego przylutowuje się do ołowianej powłoki kabla aluminiowego, a koniec trzeciej żyły pomocniczej tego przewodu przylutowuje się do pancerza kabla. Sposób według wynalazku umożliwia wykonanie szczelnego, efektywnie działającego oraz o wysokiej niezawodności połączenia żył prądowych, z których jedne wykonane są z aluminium a drugie z miedzi oraz mających izolację wykonaną z różnych materiałów. Sposób jest szczególnie przydatny do wykonywania bezpośredniego połączenia układów napędowych dużej mocy, z trasą elektroenergetyczną zawierającą sztywne, trójżyłowe kable aluminiowe, na przykład z trasą elektroenergetyczną wykorzystywaną dla potrzeb własnych elektrowni. Przedmiot wynalazku przedstawiony jest w przykładzie wykonania zilustrowanym rysunkiem, na którym fig. 1 przedstawia wykonane na gotowo połączenie w widoku z boku, z częściowym przekrojem wzdłużnym, fig. 2 - koniec kabla aluminiowego przygotowanego do wykonania połączenia, fig. 3 - koniec przewodu miedzianego ekranowanego przygotowanego do wykonania połączenia, fig. 4 - wykonane na gotowo połączenie prądowej żyły kabla aluminiowego z prądową żyłą przewodu miedzianego, przy zastosowaniu termokurczliwej rurki wewnętrznej w widoku z boku, z częściowym przekrojem wzdłużnym, a fig. 5 przedstawia połączenie, przy zastosowaniu wewnętrznego obwoju z taśmy samospajalnej. Jak pokazano na fig. 2, z połączeniowego końca aluminiowego, trójżyłowego elektroenergetycznego kabla K na napięcie znamionowe do 10 kilowoltów usuwa się: stalowy pancerz 1, warstwy ochronne (na rysunku nie pokazane) znajdujące się pod pancerzem, ołowianą powłokę 2, rdzeniową papierową izolację 3 obejmującą trzy żyły prądowe kabla oraz usuwa się papierową fazową izolację 4 prądowych żył 5 kabla. Na odizolowanym końcu każdej z prądowych żył 5 kabla zaprasowuje się w znany sposób aluminiową część złączki 6 aluminiowo - miedzianej i nasuwa się termokurczliwą, wewnętrzną rurkę 7, którą się obkurcza na fazowej izolacji 4 prądowej żyły 5 oraz na aluminiowej części złączki 6. Ołowianą powłokę 2 oraz pancerz 1 kabla cynuje się, po czym na tę powłokę, rdzeniową izolację 3, fazową izolację 4 każdej z trzech prądowych żył 5 oraz na część długości każdej z obkurczonych wewnętrznych, termokurczliwych rurek 7 nasuwa się termokurczliwą rękawicę 8, którą się obkurcza. Jak pokazano na fig. 3, z połączeniowego końca miedzianego, trójżyłowego przewodu P usuwa się: oponę 9, ekran 10, gumową fazową izolację 11 z każdej z trzech prądowych żył 12 przewodu oraz usuwa się izolację 13 z każdej z trzech pomocniczych żył 14 tego przewodu, a na oponie 9 wykonuje się obwój 15 z drutu miedzianego. Na oponę 9 przewodu miedzianego nasuwa się termokurczliwą, zewnętrzną rurkę 16, a na każdą z trzech par prądowych żył 5, 12 kabla i przewodu nasuwa się, jedna na drugą, dwie termokurczliwe rurki 17. Każdą z prądowych żył 12 przewodu miedzianego łączy się z miedzianą częścią przyporządkowanej tej parze złączki 6 i części te zaprasowuje się - w ten sposób odpowiadające sobie prądowe żyły 5, 12 kabla i przewodu są ze sobą połączone elektrycznie.
4 1 7 2 173 Następnie termokurczliwe, wewnętrzne rurki 17 nasuwa się na połączenie prądowych żył 5,12 tak, aby obejmowały: zaprasowaną złączkę 6, termokurczliwą wewnętrzną rurkę osadzoną na fazowej izolacji 4 prądowej żyły 5 kabla oraz fazową izolację 11 prądowej żyły 12 przewodu miedzianego, przy czym pomiędzy ekranem 10 przewodu a termokurczliwą wewnętrzną rurką 17 tworzy się obwodową szczelinę 18, po czym obie rurki 17 wspólnie się obkurcza. Na końcu ekranu 10 przewodu, obwodowej szczelinie 18 oraz na części długości termokurczliwych wewnętrznych rurek 17 nawija się warstwę taśmy sterującej pole elektryczne przewodu miedzianego. Końce, tworzących parę, połączonych ze sobą prądowych żył 5,12 oraz ich złączkę 6 owija się indywidualną (przyporządkowaną parze), odporną na przegrzanie taśmą 20 alkidowo - szklaną. Następnie wzdłuż trzech par prądowych żył 5, 12 kabla i przewodu układa się trzy pomocnicze żyły 14 przewodu miedzianego. Odizolowane końce dwóch z nich przylutowuje się do ołowianej powłoki 2 kabla, a koniec trzeciej żyły pomocniczej przylutowuje się do jego pancerza 1. Trzy pary połączonych ze sobą prądowych żył 5, 12 kabla i przewodu oraz trzy pomocnicze żyły 14 owija się wspólną taśmą 21 odporną na przegrzanie. Następnie na pancerzu 1 kabla aluminiowego, wspólnej taśmie 21 odpornej na przegrzanie oraz na oponie 9 przewodu miedzianego obkurcza się termokurczliwą, zewnętrzną rurkę 16. Podczas wykonywania połączenia prądowych żył 5, 12 kabla i przewodu, dla każdej z trzech par, stosuje się w niektórych przypadkach wewnętrzny obwój 22 z taśmy samospajalnej, (fig. 5), zamiast dwóch termokurczliwych rurek 17 (fig. 4). Pomiędzy wewnętrznym obwojem 22 a ekranem 10 przewodu miedzianego tworzy się obwodową szczelinę 23, którą owija się sterującą taśmą 19 obejmującą również częściowo ekran 10 oraz wewnętrzny obwój 22 z taśmy samospajalnej.
Fig.2
Fig.3
Fig. 4
Fig.5
Fig.1 Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 90 egz. Cena 2,00 zł