Skrócona instrukcja instalacji

Skrócona instrukcja instalacji SUSE Linux Enterprise Server 12 SP1 Dokument zawiera spis wymagań systemowych oraz przewodnik krok po kroku po instalacji systemu SUSE Linux Enterprise Server z dysku DVD lub z obrazu ISO. Aby zainstalować nową wersję systemu SUSE Linux Enterprise Server 12 SP1, należy użyć poniższych procedur. Ten dokument zawiera krótkie omówienie domyślnej instalacji systemu SUSE Linux Enterprise Server w ramach architektury x86_64. Data wydania: December 16, 2015 Spis treści 1 1 SUSE Linux Enterprise Server zapraszamy! 2 2 Informacje prawne 15 3 Licencja GNU Free Documentation License 16

1 SUSE Linux Enterprise Server zapraszamy! Bardziej szczegółowe instrukcje instalacji oraz strategie wdrożeniowe opisano w dokumentacji systemu SUSE Linux Enterprise Server w witrynie http://www.suse.com/documentation/. 1.1 Minimalne wymagania systemowe Dowolny procesor AMD64/Intel* EM64T (procesory 32-bitowe nie są obsługiwane) Fizyczna pamięć RAM 512 MB (zalecana 1 GB lub większa) Dostępna przestrzeń dyskowa 3,5 GB (zalecana większa) Ekran o rozdzielczości 800 x 600 (zalecana 1024 x 768 lub większa) 1.2 Z tych instrukcji należy skorzystać, jeśli na komputerze nie ma systemu Linux lub jeśli istniejący system Linux ma zostać zastąpiony. 1. Umieść dysk DVD systemu SUSE Linux Enterprise Server w napędzie i zrestartuj kompu- ter w celu uruchomienia programu instalacyjnego. Na komputerach z tradycyjnym systemem BIOS zostanie wyświetlony graficzny ekran startu systemu przedstawiony poniżej. W przypadku komputerów z interfejsem UEFI używany jest nieco inny ekran startu systemu. Na komputerach z systemem UEFI obsługiwany jest bezpieczny start systemu. Naciśnij klawisz F2, aby zmienić język programu instalacyjnego. Odpowiedni układ kla- wiatury zostanie wybrany automatycznie. Więcej informacji o opcjach uruchamiania systemu zawierają sekcje Book Deployment Guide, Chapter 6 Installation with YaST, Section 6.2.2.1 The Boot Screen on Machines Equipped with Traditional BIOS i Book Deploy- ment Guide, Chapter 6 Installation with YaST, Section 6.2.2.2 The Boot Screen on Machines Equipped with UEFI. 2 SUSE Linux Enterprise Server zapraszamy!

2. W menu startowym wybierz pozycję Installation (Instalacja) i naciśnij klawisz Enter. Spowoduje to uruchomienie systemu i załadowanie instalatora systemu SUSE Linux Enterprise Server. 3. Wartości opcji Language (Język) i Keyboard Layout (Układ klawiatury) są inicjowane przy użyciu ustawień językowych wybranych na ekranie startu systemu. Te wartości można zmienić, jeśli jest to konieczne. Przeczytaj Umowę Licencyjną. Jest ona wyświetlana w języku wybranym na ekranie startu systemu. Dostępne są tłumaczenia licencji. Aby móc zainstalować system SUSE Linux Enterprise Server, należy zaakceptować umowę, zaznaczając pole wyboru I Agree to the License Terms (Zgadzam się na warunki Umowy Licencyjnej). Kliknij przycisk Next (Dalej), aby kontynuować. 3

4. Zostanie przeprowadzona analiza systemu, podczas której program instalacyjny sprawdzi urządzenia pamięci masowej i podejmie próbę wykrycia innych zainstalowanych syste- mów. Jeśli podczas instalacji systemu nie można automatycznie skonfigurować sieci, zostanie otwarte okno dialogowe Network Settings (Ustawienia sieciowe). Po skonfigurowaniu co najmniej jednego interfejsu sieciowego możesz zarejestrować swój system w witrynie SUSE Customer Center (SCC). Wprowadź adres e-mail skojarzony z Twoim kontem SCC oraz podaj kod rejestracji systemu SUSE Linux Enterprise Server. Po- myślna rejestracja jest warunkiem koniecznym otrzymywania aktualizacji produktu oraz uprawnia do korzystania z pomocy technicznej. Kliknij przycisk Next (Dalej), aby kontynuować. 4

Podpowiedź: Instalowanie poprawek do produktu w trakcie instalacji Jeśli system SUSE Linux Enterprise Server został pomyślnie zarejestrowany w witry- nie SUSE Customer Center, zostanie wyświetlone zapytanie o zainstalowanie najnowszych aktualizacji dostępnych online w trakcie instalacji. Wybranie opcji Tak spowoduje zainstalowanie w systemie najnowszych pakietów, co zwalnia z konieczności zainstalowania tych aktualizacji po instalacji. Zaleca się włączenie tej opcji. Uwaga: Informacje o wydaniu Począwszy od tego momentu, można wyświetlić informacje o wydaniu na dowolnym ekranie w trakcie procesu instalacyjnego, wybierając opcję Release Notes (Informacje o wydaniu). 5

5. Po pomyślnym zarejestrowaniu systemu program YaST wyświetla listę modułów oraz roz- szerzeń systemu SUSE Linux Enterprise Server dostępnych w witrynie SUSE Customer Center. Lista zawiera bezpłatne moduły, takie jak pakiet SUSE Linux Enterprise SDK, oraz rozszerzenia wymagające klucza rejestracyjnego i podlegające opłacie. Kliknij dowolną pozycję na liście, aby wyświetlić jej opis. Opcjonalnie wybierz moduł lub rozszerzenie do zainstalowania, aktywując jego symbol zaznaczenia. Proszę kliknąć przycisk Next (Dalej), aby kontynuować. 6. Okno dialogowe Add-on Product (Produkt dodatkowy) umożliwia dodanie do systemu SU- SE Linux Enterprise Server innych źródeł oprogramowania (tak zwanych repozytoriów ), które nie są dostępne w witrynie SUSE Customer Center. Wśród nich można znaleźć pro- dukty i sterowniki lub dodatkowe oprogramowanie innych firm przeznaczone dla danego systemu. Podpowiedź: Dodawanie sterowników podczas instalacji W oknie dialogowym Add-On Products (Produkty dodatkowe) można również dodać repozytoria aktualizacji sterowników. Aktualizacje sterowników dla systemu SUSE Linux Enterprise są dostępne pod adresem http://drivers.suse.com/. Te sterowniki zostały utworzone w ramach programu SUSE SolidDriver. 6

Jeśli chcesz pominąć ten krok, wybierz opcję Next (Dalej). W przeciwnym razie wybierz opcję I would like to Install an Add-on Product (Chcę zainstalować produkt dodatkowy). Określ typ nośnika, ścieżkę lokalną lub zasób sieciowy zawierający repozytorium i postępuj zgodnie z instrukcjami wyświetlanymi na ekranie. Zaznacz pole wyboru Download Repository Description Files (Pobierz pliki opisu repozyto- rium), aby od razu pobrać pliki opisujące repozytorium. Jeśli ta opcja nie zostanie wybrana, pliki zostaną pobrane po rozpoczęciu instalacji. Wybierz opcję Next (Dalej) i włóż nośnik, jeśli jest to wymagane. W zależności od zawartości produktu może okazać się konieczne zaakceptowanie dodatkowych umów licencyjnych. Kliknij przycisk Next (Dalej), aby kontynuować. W przypadku wybrania dodatku wymagającego klucza rejestracji zostanie wyświetlone żądanie jego wprowadzenia na stronie Extension and Module Registration Codes (Kody rejestracji rozszerzeń i modułów). 7

7. Zapoznaj się z układem partycji proponowanym przez system. W razie konieczności mo- żesz go zmienić. Dostępne są następujące opcje: Edit Proposal Settings (Edytuj proponowane ustawienia) Umożliwia zmianę opcji proponowanych ustawień, ale pozostawia bez zmian sugerowany układ partycji. Create Partition Setup (Utwórz konfigurację partycji) Wybierz dysk, na którym zostanie zainstalowane proponowane rozwiązanie. Expert Partitioner (Partycjonowanie zaawansowane) Otwiera okno dialogowe Expert Partitioner (Partycjonowanie zaawansowane) opisane w sekcji Book Deployment Guide, Chapter 14 Advanced Disk Setup, Section 14.1 Using the YaST Partitioner. Aby zaakceptować proponowaną konfigurację bez żadnych zmian, wybierz opcję Next (Dalej). 8

8. Wybierz strefę czasową używaną dla danego komputera. Aby ręcznie ustawić godzinę lub skonfigurować serwer NTP w celu zsynchronizowania czasu, wybierz opcję Other Settings (Inne ustawienia). Szczegółowe informacje można znaleźć w sekcji Book Deployment Guide, Chapter 6 Installation with YaST, Section 6.10 Clock and Time Zone. Kliknij przycisk Next (Dalej), aby kontynuować. 9. Aby utworzyć użytkownika lokalnego, wpisz jego imię i nazwisko w polu User's Full Name (Imię i nazwisko użytkownika), login w polu Username (Nazwa użytkownika) oraz hasło w polu Password (Hasło). Hasło powinno mieć co najmniej osiem znaków i powinno zawierać małe i duże litery oraz cyfry. Maksymalna długość hasła to 72 znaki. Hasła zapisywane są z rozróżnieniem małych i wielkich liter. Ze względów bezpieczeństwa zdecydowanie zaleca się nie włączać opcji Automatic Login (Automatyczne logowanie). Również nie należy korzystać z opcji Use this Password for the System Administrator (Użyj tego hasła dla administratora systemu), ale wybrać inne hasło dla użytkownika root w następnym kroku instalacji. Wiadomości poczty e-mail genero- 9

wane przez system są domyślnie przekazywane użytkownikowi root. Zaznacz pole wy- boru Receive System Mail (Otrzymuj pocztę systemową), jeśli chcesz otrzymywać wiadomości e-mail jako utworzony użytkownik. Wybranie opcji Change (Zmień) powoduje przejście do opcji zaawansowanych opisanych w Book Deployment Guide, Chapter 11 Managing Users with YaST. Proszę kliknąć przycisk Next (Dalej), aby kontynuować. 10. Proszę wpisać hasło administratora systemu (użytkownika root ). Hasła użytkownika root nie wolno zapomnieć! Po jego wprowadzeniu tutaj nie może być odzyskane. Więcej informacji na ten temat można znaleźć w sekcji Book Deployment Guide, Chapter 6 Installation with YaST, Section 6.12 Password for the System Administrator root. Kliknij przycisk Next (Dalej), aby kontynuować. 10

11. Użyj ekranu Installation Settings (Ustawienia instalacji), aby przejrzeć i, w razie koniecz- ności, zmienić proponowane ustawienia instalacji. Dla każdego ustawienia przedstawiona jest aktualna konfiguracja. Aby zmienić ustawienie, kliknij jego nagłówek. Niektóre usta- wienia, takie jak zapora sieciowa czy protokół SSH, mogą zostać bezpośrednio zmienione kliknięciem odpowiednich łączy. Podpowiedź: Dostęp zdalny Dokonane tutaj zmiany mogą być również wprowadzone później w dowolnie wy- branym momencie, z już zainstalowanego systemu. Jednak jeśli natychmiast po instalacji potrzebny jest dostęp zdalny, ustawienia Firewall and SSH (Zapora sieciowa i protokół SSH) powinny zostać zmienione stosownie do potrzeb. 11

Software (Oprogramowanie) Domyślny zakres oprogramowania obejmuje system podstawowy, oprogramowanie X Window oraz pulpit GNOME. Kliknięcie opcji Software (Oprogramowanie) powoduje otwarcie ekranu Software Selection and System Tasks (Wybór oprogramowania i zadania systemowe), na którym można zmienić wybrane oprogramowanie, zaznaczając poszczególne wzorce lub usuwając ich zaznaczenie. Każdy wzorzec zawiera określoną liczbę pakietów niezbędną do wykonania zadanych funkcji (na przykład serwer sieci Web, serwer LAMP lub serwer drukowania). Bardziej szczegółowy wy- bór oparty na instalowanych pakietach oprogramowania można przeprowadzić po wybraniu opcji Details (Szczegóły) powodującej przejście do Menedżera oprogramowania programu YaST. Więcej informacji na ten temat można znaleźć w Book Deployment Guide, Chapter 8 Installing or Removing Software. Booting (Uruchamianie systemu) Niniejsza sekcja zawiera opis konfiguracji programu rozruchowego. Zmiana domyślnych ustawień jest zalecana wyłącznie w przypadku uzasadnionej potrzeby. Szczegółowe informacje można znaleźć w Book Administration Guide, Chapter 12 The Boot Loader GRUB 2. Firewall and SSH (Zapora sieciowa i protokół SSH) Domyślnie zapora sieciowa jest włączona, zaś aktywny interfejs sieciowy jest skonfigurowany jako strefa zewnętrzna. Szczegółowe informacje o konfiguracji zawiera sekcja Book Security Guide, Chapter 15 Masquerading and Firewalls, Section 15.4 SuSEFirewall2. Usługa SSH jest domyślnie wyłączona, a jej port (22) jest zamknięty. Z tego powodu zdalne logowanie nie jest domyślnie możliwe. Kliknij opcję enable and open (włącz i otwórz), aby przełączyć te ustawienia. Kdump Program Kdump zapisuje obraz pamięci ( zrzut pamięci ) w systemie plików w przy- padku awarii jądra. Umożliwia to późniejsze zbadanie przyczyny awarii poprzez debugowanie pliku ze zrzutem. Program Kdump jest wstępnie skonfigurowany i domyślnie włączony. Więcej informacji na ten temat można znaleźć w sekcji Book Sy- stem Analysis and Tuning Guide, Chapter 17 Kexec and Kdump, Section 17.7 Basic Kdump Configuration. 12

Default Systemd Target and Services (Domyślny demon systemu i usługi) Domyślnie system jest uruchamiany jako graficzny, sieciowy, wieloużytkownikowy i z obsługą menedżera wyświetlania. Przełącz do konfiguracji multi-user (wieloużytkownikowej), jeśli nie chcesz się logować przy użyciu menedżera wyświetlania. System Aby wyświetlić szczegółowe informacje o sprzęcie, kliknij opcję System. Na wyświe- tlonym ekranie można również zmienić opcje Kernel Settings (Ustawienia jądra) więcej informacji zawiera sekcja Book Deployment Guide, Chapter 6 Installation with YaST, Section 6.13.7 System. 12. Po zakończeniu konfiguracji systemu na ekranie Installation Settings (Ustawienia instalacji) kliknij opcję Install (Zainstaluj). W zależności od wybranego oprogramowania może oka- zać się konieczne wyrażenie zgody na umowy licencyjne przed pojawieniem się ekranu z potwierdzeniem instalacji. Aż do tego momentu w systemie nie wprowadzono żadnych zmian. Proces instalacji rozpoczyna się po kliknięciu po raz drugi opcji Install (Zainstaluj). 13

13. Podczas instalacji jej postęp jest pokazywany na ekranie Performing Installation (Wykony- wanie instalacji). 14

14. Po zakończeniu procedury instalacji komputer uruchamia się już w nowym, zainstalowa- nym systemie. Zaloguj się i uruchom program YaST w celu dostrojenia systemu. Jeśli nie używasz pulpitu graficznego lub pracujesz zdalnie, zapoznaj się z Book Administration Guide, Chapter 3 YaST in Text Mode w celu uzyskania informacji o korzystaniu z programu YaST z poziomu terminala. 2 Informacje prawne Copyright 2006 2015 SUSE LLC i współautorzy. Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie, rozpowszechnianie i/lub modyfikowanie tego dokumentu jest dozwolone zgodnie z warunkami licencji GNU Free Documentation License w wersji 1.2 lub (zgodnie z wyborem użytkownika) w wersji 1.3, przy czym niniejsze informacje o prawach autorskich i licencji są sekcją niezmienną. Kopia licencji w wersji 1.2 znajduje się w sekcji zatytułowanej Licencja GNU Free Documentation License. 15 Informacje prawne

Znaki towarowe firmy SUSE, patrz https://www.suse.com/company/legal/. Wszystkie znaki to- warowe osób trzecich należą do ich odpowiednich właścicieli. Symbol znaku towarowego (, itp.) oznacza znak towarowy firmy SUSE lub Novell, a symbol gwiazdki (*) oznacza znak towarowy innych firm. Wszelkie informacje w niniejszym dokumencie zostały zebrane z najwyższą dbałością o szcze- góły. Jednakże nie gwarantuje to pełnej dokładności. Firma SUSE LLC, jej podmioty stowarzy- szone, autorzy ani tłumacze nie ponoszą odpowiedzialności za ewentualne błędy i ich konsekwencje. Licencja GNU Free Documentation License Copyright (C) 2000, 2001, 2002 Free Software Foundation, Inc. 51 Franklin St, Fifth Floor, Boston, MA 02110-1301 USA. Zezwala się na kopiowanie i rozpowszechnianie wiernych kopii niniejszego dokumentu licencyjnego, jednak bez prawa do wprowadzania zmian. 0. PREAMBUŁA Niniejsza licencja ma na celu uczynienie instrukcji, podręczników i innych dokumentów użytkowych wolnymi, w sensie dostępnymi: aby zapewnić każdemu faktyczną wolność ich kopiowania i redystrybuowania ze zmianami lub bez nich, zarówno komercyjnie, jak i niekomercyjnie. Po drugie niniejsza licencja chroni prawa autora i wydawcy do uznania autorstwa utworu bez obciążania ich odpowiedzialnością za zmiany wprowadzone przez inne osoby. Niniejsza licencja jest typu copyleft, co oznacza, że zmienione wersje dokumentu muszą być wolne w tym samym znaczeniu. Jest ona uzupełnieniem licencji GNU General Public License, która jest licencją typu copyleft przeznaczoną dla wolnego oprogramowania. Niniejsza licencja powstała z myślą o instrukcjach obsługi wolnego oprogramowania, ponieważ wolne oprogramowanie potrzebuje wolnej dokumentacji: wolnym programom powinny towarzyszyć instrukcje, które również są wolne. Jednak zastosowania niniejszej licencji nie ograniczają się do instrukcji obsługi oprogramowania można jej używać dla dowolnych tekstów bez względu na to, czego dotyczą i czy zostały wydane jako książka drukowana. Zalecamy używanie tej licencji w szczególności dla utworów o charakterze instrukcji, podręcznika czy materiałów referencyjnych. 1. STOSOWANIE I DEFINICJE Niniejsza Licencja ma zastosowanie do instrukcji obsługi i innych utworów na dowolnym nośniku, które zawierają pochodzącą od właściciela praw autorskich informację, że można je rozpowszechniać na warunkach niniejszej licencji. Taka informacja daje obowiązującą na całym świecie, bezterminową, wolną od opłat licencję na wykorzystanie tego utworu na podanych tu warunkach. Poniżej termin dokument oznacza każdą taką instrukcję obsługi lub inny utwór. Licencjobiorcą i adresatem niniejszej licencji jest każdy czytelnik. Kopiowanie, modyfikowanie lub rozpowszechnianie utworu w dowolny sposób wymagający zgody na mocy prawa autorskiego oznacza zaakceptowanie licencji. Zmodyfikowana wersja" dokumentu oznacza dowolny utwór zawierający całość tego dokumentu lub jego część skopiowaną dosłownie albo ze zmianami i/lub przetłumaczoną na inny język. Część podrzędna" to mający nazwę dodatek lub część wstępna dokumentu dotyczące wyłącznie relacji wydawców lub autorów dokumentu do ogólnego przedmiotu tego dokumentu (lub spraw pokrewnych) i nie zawierające żadnej treści bezpośrednio dotyczącej tego ogólnego przedmiotu. (To znaczy, że jeśli część dokumentu jest podręcznikiem matematyki, część podrzędna nie może omawiać żadnej tematyki matematycznej). Relacja może polegać na historycznym związku z przedmiotem lub pokrewnymi sprawami albo prawnym, komercyjnym, filozoficznym, etycznym lub politycznym stosunku do nich. Części niezmienne" to określone części drugorzędne, których tytuły są wskazane jako tytuły części niezmiennych w informacji o wydaniu dokumentu na podstawie niniejszej licencji. Jeśli część nie spełnia powyższej definicji części drugorzędnej, nie może być wskazana jako niezmienna. Dokument może nie zawierać żadnych części niezmiennych. Jeśli dokument nie wskazuje żadnych części niezmiennych, to takich nie zawiera. Teksty okładek" to określone krótkie fragmenty tekstu wskazane jako teksty okładki przedniej i teksty okładki tylnej w informacji o wydaniu dokumentu na podstawie niniejszej licencji. Tekst okładki przedniej może mieć najwyżej 5 słów, a tekst okładki tylnej najwyżej 25 słów. Przejrzysta kopia dokumentu to kopia możliwa do przetwarzania komputerowego w formacie, którego specyfikacja jest dostępna dla ogółu odbiorców, i który umożliwia łatwe redagowanie dokumentu w zwykłych edytorach tekstu lub (w przypadku obrazów złożonych z pikseli) zwykłych programach graficznych lub (w przypadku rysunków) w ogólnie dostępnym edytorze rysunków, i który może służyć jako format wejściowy dla narzędzi do formatowania tekstu lub zostać automatycznie przekształcony na jeden z możliwych formatów wejściowych dla takich narzędzi. Kopia nie jest przejrzysta, jeśli jest zapisana w formacie generalnie przejrzystym, ale jej znaczniki lub brak znaczników mają umyślnie uniemożliwić lub utrudnić dalsze modyfikacje przez czytelników. Format graficzny nie jest przejrzysty, jeśli jest używany do przechowywania większej ilości tekstu. Kopia, która nie jest przejrzysta, jest nazywana kopią ciemną. Przykładowe formaty odpowiednie dla kopii przejrzystych to zwykły tekst ASCII bez znaczników, format wejściowy programu Texinfo, format wejściowy programu LaTeX, format SGML lub XML używający publicznie dostępnej definicji DTD oraz zgodne ze standardami proste pliki HTML, PostScript i PDF zapewniające możliwość modyfikacji przez człowieka. Przykłady przejrzystych formatów graficznych to PNG, XCF i JPG. Formaty ciemne to formaty zastrzeżone, które mogą być odczytywane i edytowane tylko przez edytory tekstu (których własność jest zastrzeżona prawnie), formaty SGML i XML, dla których nie są ogólnie dostępne definicje DTD i/lub narzędzia do przetwarzania, oraz wygenerowane komputerowo pliki HTML, PostScript i PDF tworzone przez niektóre edytory tekstu w sposób uniemożliwiający dalsze przetwarzanie. Strona tytułowa" oznacza w przypadku książki drukowanej samą stronę tytułową oraz następne strony potrzebne do zamieszczenia w czytelnej postaci materiału, którego ta licencja wymaga na stronie tytułowej. W przypadku utworów w formatach, które nie mają strony tytułowej jako takiej, Strona tytułowa" oznacza tekst w pobliżu najbardziej widocznego wystąpienia tytułu utworu przed początkiem zasadniczego tekstu. 16 Informacje prawne

Część Pod tytułem XYZ" oznacza mającą nazwę jednostkę podziału dokumentu, której tytuł to dokładnie XYZ lub zawiera XYZ w nawiasie po tekście będącym tłumaczeniem XYZ na inny język. (Tutaj XYZ oznacza jedną z nazw części wymienionych poniżej, takich jak Podziękowania", Dedykacje", Rekomendacje" lub Historia"). Zachować tytuł" takiej części podczas modyfikowania dokumentu oznacza, że pozostanie ona częścią Pod tytułem XYZ" zgodnie z tą definicją. Dokument może zawierać wyłączenia gwarancji obok informacji o zastosowaniu tej licencji do dokumentu. Te wyłączenia gwarancji są uznawane za zawarte przez wskazanie w tej licencji, ale jedynie jeśli chodzi o wyłączenia gwarancji: jakiekolwiek inne implikacje tych wyłączeń gwarancji są nieważne i nie mają wpływu na znaczenie tej licencji. 2. KOPIOWANIE DOSŁOWNE Dokument można kopiować i rozpowszechniać na dowolnym nośniku, komercyjnie lub niekomercyjnie, o ile niniejsza licencja, zastrzeżenia praw autorskich i informacja o licencji stwierdzająca, że ta licencja ma zastosowanie do dokumentu, są powielone na wszystkich kopiach i nie są dodane do tej licencji jakiekolwiek inne warunki. Nie wolno używać środków technicznych do utrudniania lub kontrolowania czytania lub dalszego kopiowania wykonanych lub rozpowszechnianych kopii. Można natomiast przyjmować zapłatę za kopie. W przypadku rozpowszechniania odpowiednio dużej liczby kopii trzeba również spełnić warunki podane w części 3. Kopie można również wypożyczać na powyższych warunkach oraz prezentować publicznie. 3. KOPIOWANIE DUŻEJ LICZBY EGZEMPLARZY W przypadku publikowania ponad 100 kopii drukowanych (lub kopii na nośnikach, które zwykle mają drukowane okładki) dokumentu, którego informacja o licencji wymaga tekstów okładek, kopie muszą znajdować się na okładkach, na których znajdują się wyraźne i czytelne wszystkie te teksty okładek: teksty okładki przedniej na okładce przedniej i teksty okładki tylnej na okładce tylnej. Obie okładki muszą ponadto wyraźnie i czytelnie wskazywać wydawcę tych kopii. Okładka przednia musi zawierać pełny tytuł, a wszystkie słowa tytułu muszą być jednakowo widoczne. Na okładkach można dodać inne materiały. Kopiowanie ze zmianami tylko na okładkach, o ile został zachowany tytuł dokumentu i spełnione są te warunki, można traktować jako kopiowanie dosłowne pod innymi względami. Jeśli teksty wymagane na którejś z okładek są zbyt obszerne, aby zmieścić je w czytelnej postaci, należy na samej okładce umieścić pierwsze z wymienionych tekstów (tyle ile można rozsądnie zmieścić), a dalsze na następnych stronach. W przypadku publikowania lub rozpowszechniania ponad 100 ciemnych kopii dokumentu, należy dołączyć do każdej kopii ciemnej możliwą do przetwarzania komputerowego kopię przejrzystą albo wskazać w każdej kopii ciemnej lub przy niej lokalizację w sieci komputerowej, z której każda osoba mająca dostęp do sieci może pobrać przy użyciu standardowych protokołów sieciowych pełną kopię przejrzystą dokumentu bez dodanego materiału. W przypadku wybrania tej drugiej możliwości należy w momencie rozpo- czynania rozpowszechniania kopii ciemnych podjąć odpowiednie kroki w celu zapewnienia, że kopie przejrzyste pozostaną dostępne we wskazanej lokalizacji przez co najmniej rok po zakończeniu rozpowszechniania kopii ciemnych (bezpośrednio lub przez pośredników lub sprzedawców detalicznych) tego wydania. Wskazane, choć nie wymagane, jest skontaktowanie się z autorami dokumentu przed rozpoczęciem rozpowszechniania dużej liczby kopii na tyle wcześnie, aby mieli możliwość dostarczenia zaktualizowanej wersji tego dokumentu. 4. MODYFIKACJE Zmodyfikowaną wersję dokumentu można kopiować i rozpowszechniać zgodnie z warunkami podanymi powyżej w części 2 i 3, o ile ta zmodyfikowana wersja będzie opublikowana na dokładnie tej licencji zmodyfikowana wersja staje się dokumentem w rozumieniu tej licencji, przez co każdy posiadacz kopii zmodyfikowanej wersji otrzyma licencję na jej rozpowszechnianie i modyfikowanie. Ponadto w zmodyfikowanej wersji należy: A. Na stronie tytułowej (i na okładkach, jeśli są) użyć tytułu innego niż tytuł dokumentu i tytuły poprzednich wersji (które, jeśli istniały, powinny być wymienione w dokumencie w części Historia). Jeśli wydawca poprzedniej wersji udzieli na to zgody, można użyć tytułu tamtej wersji. B. Na stronie tytułowej należy podać jako autorów co najmniej jedną osobę lub podmiot odpowiadający za wprowadzenie zmian w zmodyfikowanej wersji oraz co najmniej pięciu głównych autorów dokumentu (wszystkich głównych autorów, jeśli jest ich mniej niż pięciu), o ile nie zwolnią oni z tego obowiązku. C. Na stronie tytułowej należy podać jako wydawcę nazwę/nazwisko wydawcy zmodyfikowanej wersji. D. Należy zachować wszystkie zastrzeżenia praw autorskich z dokumentu. E. Obok innych zastrzeżeń praw autorskich należy dodać odpowiednie zastrzeżenie praw autorskich dotyczące modyfikacji. F. Bezpośrednio po zastrzeżeniu praw autorskich należy umieścić informację o licencji dającą odbiorcom prawo korzystania ze zmodyfikowanej wersji na warunkach niniejszej licencji w postaci wskazanej poniżej w Załączniku. G. W tej informacji o licencji należy zachować pełną listę części niezmiennych i wymaganych tekstów okładki podaną w informacji o licencji dokumentu. H. Należy dołączyć niezmodyfikowaną kopię niniejszej licencji. I. Należy zachować część pod tytułem Historia", zachować jej tytuł i dodać do niej pozycję podającą co najmniej tytuł, rok, nowych autorów i wydawcę zmodyfikowanej wersji zgodnie ze stroną tytułową. Jeśli dokument nie ma części pod tytułem Historia", należy ją utworzyć, podając tytuł, rok, autorów i wydawcę dokumentu zgodnie z jego stroną tytułową, a następnie pozycję opisującą zmodyfikowaną wersję, tak jak w poprzednim zdaniu. J. Należy zachować podaną w dokumencie lokalizację sieciową, jeśli była, umożliwiającą publiczny dostęp do kopii przejrzystej dokumentu, oraz podane w dokumencie lokalizacje sieciowe poprzednich wersji dokumentu. Te lokalizacje sieciowe można podać w części Historia". Można nie podawać lokalizacji sieciowej utworu, który został opublikowany co najmniej cztery lata przed opublikowaniem dokumentu, oraz lokalizacji sieciowej wersji, której oryginalny wydawca zgodził się na to. K. W przypadku wszystkich części pod tytułem Podziękowania" lub Dedykacje" należy zachować tytuł części oraz zasadniczą treść i tonację podziękowań i dedykacji każdego z autorów. L. Należy zachować wszystkie niezmienne części dokumentu zarówno ich tekst, jak i tytuły. Numery części lub odpowiedniki numerów nie są uważane za należące do tytułów części. M. 17 Należy usunąć części pod tytułem Rekomendacje". Takie części nie mogą znaleźć się w wersji zmodyfikowanej. Informacje prawne

N. Nie wolno zmieniać tytułu żadnej istniejącej części na Rekomendacje" ani na tytuł identyczny z tytułem którejkolwiek części niezmiennej. O. Należy zachować wszystkie wyłączenia gwarancji. Jeśli zmodyfikowana wersja zawiera nowe części wstępne lub dodatki kwalifikujące się jako części drugorzędne i nie zawierające żadnego materiału skopiowanego z dokumentu, można niektóre lub wszystkie z nich wskazać jako niezmienne. W tym celu należy dodać ich tytuły do listy części niezmiennych w informacji o licencji zmodyfikowanej wersji. Te tytuły muszą się różnić od tytułów wszystkich pozostałych części. Można dodać część pod tytułem Rekomendacje", o ile zawiera ona tylko rekomendacje zmodyfikowanej wersji pochodzące od różnych podmiotów, na przykład informacje o recenzji specjalistów z danej dziedziny albo o uznaniu tekstu przez jakąś organizację za autorytatywną definicję standardu. Na końcu listy tekstów okładki w zmodyfikowanej wersji można dodać ustęp liczący maksymalnie pięć słów jako tekst okładki przedniej i ustęp liczący maksymalnie 25 słów jako tekst okładki tylnej. Jeden podmiot może dodać tylko jeden ustęp tekstu okładki przedniej i jeden ustęp tekstu okładki tylnej. Jeśli dokument zawiera już tekst okładki dla tej samej okładki dodany wcześniej przez ten sam podmiot, nie można dodać kolejnego. Można natomiast zastąpić ten wcześniejszy za wyraźną zgodą poprzedniego wydawcy, który go dodał. Autorzy i wydawcy dokumentu nie udzielają na mocy tej licencji zgody na wykorzystanie ich nazwisk do promowania żadnej zmodyfikowanej wersji ani na stwierdzanie lub implikowanie ich rekomendacji dla żadnej zmodyfikowanej wersji. 5. ŁĄCZENIE DOKUMENTÓW Dokument można łączyć z innymi dokumentami wydanymi na podstawie tej licencji zgodnie z określonymi powyżej w części 4 warunkami dotyczącymi zmodyfikowanych wersji, o ile w takim połączeniu dokumentów będą znajdować się wszystkie części niezmienne ze wszystkich dokumentów oryginalnych w niezmodyfikowanej postaci i wszystkie te części zostaną wymienione jako części niezmienne tego połączenia w jego informacji o licencji oraz zachowane zostaną wszystkie wyłączenia gwarancji z dokumentów oryginalnych. Utwór będący połączeniem musi zawierać tylko jedną kopię niniejszej licencji, a wiele identycznych części niezmiennych można zastąpić ich pojedynczą kopią. Jeśli jest wiele części niezmiennych o tym samym tytule, ale różnej treści, każdej z tych części należy nadać unikalny tytuł przez dodanie na końcu oryginalnego tytułu w nawiasie nazwiska oryginalnego autora lub wydawcy tej części albo unikalnego numeru, gdy nazwiska są nieznane. W taki sam sposób należy skorygować tytuły części na liście części niezmiennych w informacji o licencji utworu będącego połączeniem. W utworze będącym połączeniem należy połączyć wszystkie części pod tytułem Historia" z poszczególnych dokumentów oryginalnych, tworząc jedną część pod tytułem Historia". W taki sam sposób należy połączyć wszystkie części pod tytułem Podziękowania" i wszystkie części pod tytułem Dedykacje". Należy usunąć wszystkie części pod tytułem Rekomendacje". 6. KOLEKCJE DOKUMENTÓW Można utworzyć kolekcję składającą się z tego dokumentu i innych dokumentów wydanych na podstawie tej licencji, zastępując poszczególne kopie tej licencji w różnych dokumentach pojedynczą kopią umieszczoną w kolekcji, pod warunkiem przestrzegania pod wszystkimi innymi względami reguł tej licencji w kwestii kopiowania dosłownie każdego z dokumentów. Z takiej kolekcji można wyodrębnić pojedynczy dokument i rozpowszechniać go na podstawie tej licencji, pod warunkiem umieszczenia kopii tej licencji w wyodrębnionym dokumencie i przestrzegania pod wszystkimi innymi względami tej licencji w kwestii kopiowania dosłownie tego dokumentu. 7. WŁĄCZANIE DO ZBIORU Z NIEZALEŻNYMI UTWORAMI Zebranie tego dokumentu lub jego pochodnych razem z innymi odrębnymi i niezależnymi dokumentami lub utworami na jednym nośniku do przechowywania lub dystrybucji jest nazywane zbiorem, jeśli prawa autorskie wynikające z takiego zebrania nie służą do ograniczania praw użytkowników takiej kompilacji bardziej niż prawa autorskie dotyczące poszczególnych utworów. Gdy dokument jest włączony do zbioru, niniejsza licencja nie ma zastosowania do innych utworów z tego zbioru, które same nie są utworami pochodnymi względem tego dokumentu. Jeśli wymaganie dotyczące tekstu okładki z części 3 ma zastosowanie do tych kopii dokumentu, to jeśli dokument stanowi mniej niż połowę całego zbioru, teksty okładki dokumentu mogą znajdować się na okładkach obejmujących dokument w zbiorze lub w elektronicznym odpowiedniku okładek, gdy dokument ma postać elektroniczną. W przeciwnym razie muszą znajdować się na drukowanych okładkach obejmujących cały zbiór. 8. TŁUMACZENIE Tłumaczenie jest traktowane jako rodzaj modyfikacji, więc tłumaczenia dokumentu można rozpowszechniać na warunkach z części 4. Zastąpienie części niezmiennych tłumaczeniami wymaga specjalnej zgody właścicieli praw autorskich do nich, ale można dodać tłumaczenia niektórych lub wszystkich części niezmiennych obok ich oryginałów. Możliwe jest dołączenie tłumaczenia niniejszej licencji oraz wszystkich informacji o licencji z dokumentu oraz wszystkich wyłączeń gwarancji, o ile zamieszczona będzie też oryginalna angielskojęzyczna wersja tej licencji oraz oryginalne wersje tych informacji i wyłączeń. W przypadku niezgodności między tłumaczeniem a oryginalną wersją tej licencji, informacji o licencji lub wyłączenia gwarancji, pierwszeństwo ma wersja oryginalna. Jeśli istnieje część dokumentu pod tytułem Podziękowania", Dedykacje" lub Historia", wymaganie (część 4) zachowania jej tytułu (część 1) zwykle będzie wymagać zmiany faktycznego tytułu. 9. ROZWIĄZANIE Licencjobiorca nie może kopiować, modyfikować, podlicencjonować ani rozpowszechniać dokumentu w inny sposób niż to wyraźnie dozwolono w niniejszej Licencji. Każda inna próba skopiowania, zmodyfikowania, podlicencjonowania lub rozpowszechnienia dokumentu będzie nieważna i spowoduje automatyczne wygaśnięcie praw Licencjobiorcy wynikających z niniejszej Licencji. Niemniej jednak, stronom, które już otrzymały na mocy niniejszej Licencji kopie albo prawa od Licencjobiorcy, licencje te nie wygasają tak długo, jak długo strony te w pełni stosują się do ich postanowień. 18 Informacje prawne

10. PRZYSZŁE WERSJE TEJ LICENCJI Free Software Foundation może co pewien czas publikować nowe poprawione wersje licencji GNU Free Documentation License. Takie nowe wersje będą napisane w duchu podobnym do obecnej wersji, jednakże mogą różnić się w szczegółach odnoszących się do nowych problemów czy zagadnień. Zobacz http://www.gnu.org/copyleft/. Każdej wersji licencji nadawany jest wyróżniający ją numer. Jeżeli w dokumencie podano, że ma do niego zastosowanie licencja o konkretnym, wskazanym numerze wersji lub dowolna nowsza wersja", licencjobiorca ma do wyboru przestrzeganie postanowień i warunków tej wskazanej wersji lub dowolnej późniejszej wersji, która została opublikowana (nie jako wersja robocza) przez Free Software Foundation. Jeżeli w dokumencie nie podano numeru wersji niniejszej Licencji, Licencjobiorca może wybrać dowolną wersję kiedykolwiek opublikowaną (nie jako wersja robocza) przez Free Software Foundation. ZAŁĄCZNIK: Jak używać tej licencji dla dokumentów swojego autorstwa Copyright (c) YEAR YOUR NAME. Permission is granted to copy, distribute and/or modify this document under the terms of the GNU Free Documentation License, Version 1.2 or any later version published by the Free Software Foundation; with no Invariant Sections, no Front-Cover Texts, and no Back-Cover Texts. A copy of the license is included in the section entitled GNU Free Documentation License. Jeśli masz części niezmienne, teksty okładki przedniej i teksty okładki tylnej, zastąp wiersz z...tekstami". tym wierszem: with the Invariant Sections being LIST THEIR TITLES, with the Front-Cover Texts being LIST, and with the Back-Cover Texts being LIST. Jeśli masz części niezmienne bez tekstów okładek lub jakieś inne połączenie tych trzech elementów, połącz te dwie opcje odpowiednio do sytuacji. Jeśli dokument zawiera nietrywialne przykłady kodu oprogramowania, zalecamy równoczesne opublikowanie tych przykładów na wybranej licencji wolnego oprogramowania, na przykład GNU General Public License, aby umożliwić ich wykorzystanie w wolnym oprogramowaniu. 19 Informacje prawne