ZARZĄDZANIE RYZYKIEM W PRACY KIEROWCÓW W jaki sposób zarządzać prowadzeniem pojazdów w pracy? Zarządzanie prowadzeniem pojazdów w pracy powinno stanowić zasadniczą część zakładowego systemu zarządzania ogółem zagadnień bhp, bez względu na liczbę zatrudnianych pracowników. Zarządzanie prowadzeniem pojazdów w pracy wymaga przeanalizowania trzech kluczowych kwestii: kierowca; pojazd samochodowy; przejazd. Po pierwsze, powinieneś ocenić, czy aktualne procedury bhp uwzględniają Twoje obowiązki jako pracodawcy zatrudniającego do pracy kierowców. Następnie, zalecane byłoby przygotowanie odpowiedniego programu zarządzania prowadzeniem pojazdów w trakcie pracy, który byłby częścią ogólnego systemu zarządzania zdrowiem i bezpieczeństwem w Twojej firmie. Aby Ci pomóc, nakreśliliśmy pięć kluczowych kroków, które można włączyć do programu zarządzania prowadzeniem pojazdów w pracy. Załącznik 3 to pełna lista kontrolna z pytaniami, które można wykorzystać do oceny obecnej lub przyszłej polityki firmy w zakresie prowadzenia pojazdów w pracy. 5 kluczowych kroków Krok 1 opracowanie polityki w zakresie prowadzenia pojazdów w trakcie pracy. Wspomniana polityka powinna: nakreślać główne cele, jakie zostały w niej wyznaczone; pokazywać zaangażowanie kierownictwa w jej wdrażanie; odwoływać się do właściwych przepisów regulujących kwestie prowadzenia pojazdów w trakcie pracy; wyjaśniać, jak przebiega zarządzanie prowadzeniem pojazdów w trakcie pracy i trzema kluczowymi elementami związanymi z: pojazdem, kierowcą i przejazdem; podawać szczegóły dotyczące dostępnych środków. Wskazane byłoby wyznaczenie członka kierownictwa wyższego szczebla do zarządzania realizacją wspomnianej polityki. Wyznaczona osoba powinna dobrze znać swoją rolę i mieć wystarczające uprawnienia, aby móc dopilnować faktycznego wcielenia polityki w życie i sprawdzać, czy wszyscy pracownicy rozumieją swoją rolę. W firmie powinny istnieć także właściwe struktury, pozwalające na współpracę pomiędzy osobami i wydziałami na przykład, pomiędzy kierownikiem ds. taboru samochodowego a kierownikiem ds. bhp oraz personelem ds. zaopatrzenia. Krok 2 Planowanie Krok ten obejmuje: nazwanie i ocenę poszczególnych zagrożeń związanych z prowadzeniem pojazdów w trakcie pracy; oraz 1
przygotowanie właściwych środków kontroli. Krok 3 Zastosowanie w praktyce Krok ten obejmuje: zdefiniowanie ról i obowiązków aby upewnić się, czy właściwe środki kontroli są stosowane w praktyce; wprowadzenie i udokumentowanie systemów aby upewnić się, że kierowcy i kierownicy mają odpowiednie umiejętności i właściwe przeszkolenie oraz są świadomi swoich obowiązków; komunikowanie się z pracownikami aby uświadamiać zarówno pracownikom, jak i klientom, że nie może być wyjątków od polityki związanej z prowadzeniem pojazdów w trakcie pracy; wychwytywanie i eliminowanie złych praktyk takich jak nadmierne obciążanie pojazdów, naruszanie przepisów o czasie pracy kierowców, korzystanie z pojazdów samochodowych lub przyczep nie spełniających wymogów dopuszczenia do ruchu po drogach publicznych; prowadzenie rejestrów dotyczących konserwacji i kontroli pojazdów, godzin i czasu pracy kierowców oraz ich uprawnień do prowadzenia pojazdów; wprowadzanie w życie bezpiecznych systemów pracy, pomocnych w zarządzaniu prowadzeniem pojazdów w pracy na przykład, dla każdego kierowcy pracodawca powinien mieć: zapis dotyczący kategorii jego prawa jazdy; szczegółowe informacje na temat wszelkich kolizji, rejestr liczby kilometrów przejechanych w trakcie pracy w ciągu poszczególnych lat; daty i wyniki ocen, a w razie wymaganego ponownego przeszkolenia w prowadzeniu pojazdów, zapis, czy faktycznie się ono odbyło; systemy stosowane w celu sprawdzenia, czy kierowcy utrzymują swoje pojazdy zgodnie z wymogami najwyższych standardów. Czynniki ryzyka Na tym etapie ważne jest ustalenie i dokładne udokumentowanie bezpiecznych systemów pracy. Powinny one wymieniać zasady w sprawie określania czynników ryzyka związanego z prowadzeniem pojazdów w trakcie pracy. Będą to więc zasady w sprawie: 2
zmęczenia kierowców; upoważnień dla kierowców; kontroli praw jazdy kierowców; czynników rozpraszających uwagę, takich jak używanie w pojeździe telefonów komórkowych lub innych urządzeń; przewozu pasażerów; nadmiernej prędkości; używania narkotyków i alkoholu; wypełniania i uzupełniania dziennej kontrolki pojazdu (por. Załącznik 1) zakupu lub wynajmu pojazdów; awarii pojazdów; konserwacji pojazdów i rejestrowania czynności konserwacyjnych; procedur awaryjnych w razie wypadku; bezpieczeństwa przewożonych ładunków; holowania pojazdów; używania pasów bezpieczeństwa; cofania; parkowania; zgłaszania kolizji i zdarzeń które mogły do nich doprowadzić (por. Załącznik 2); bezpieczeństwa osobistego i sprzętu ochronnego; pracy w pojedynkę; używania świateł do jazdy w dzień; niekorzystnych warunków pogodowych; załadunku i rozładunku pojazdów; podczepiania i odczepiania pojazdów; używania dodatkowych urządzeń, np. sprzętu podnoszącego; tankowania pojazdów; nagród za wyjątkowo dobrą pracę (jeżeli są uzasadnione); korzystania z kierowców z agencji/ zaangażowanych na podstawie umów cywilno-prawnych; rekrutacji kierowców; oceny jakości pracy kierowców; rejestrów kierowców w tym zapisów z tachografów, zgłoszonych błędów i kart kierowców, jeśli istnieją. Podręczniki dla kierowców Podręczniki dla kierowców mogą być użyteczne również jako pomoc w poprawie jakości prowadzenia pojazdów w trakcie pracy. Wspomniany podręcznik powinien określać obowiązki, jakie ma kierowca, aby wspierać politykę i procedury firmy w zakresie prowadzenia pojazdów w trakcie pracy. Krok 4 Ocena realizacji polityki Krok ten obejmuje sprawdzenie, czy firma realizuje swoje cele określone w programie zarządzania prowadzeniem pojazdów w trakcie pracy. Firma powinna także monitorować skuteczność stosowanych środków kontroli. Przedsiębiorstwo na kilka sposobów może regularnie monitorować bezpieczeństwo swoich kierowców, na przykład: analizując raporty o wszelkich incydentach i wypadkach; regularnie sprawdzając prawa jazdy kierowców; wymagając od kierowców, aby niezwłocznie informowali o wszelkich punktach karnych, jakie otrzymali; wykorzystując zapisy z rejestratorów jazdy i innych rejestratorów danych z pojazdu; kontrolując stan zdrowia kierowców; kontrolując, czy kierowcy przestrzegają przepisów o okresach jazdy, przerw i odpoczynku; sprawdzając codziennie, czy wszystkie pojazdy, w tym autobusy, ciężarówki i przyczepy, są przygotowane do ruchu po drogach publicznych i upewniając się, czy kierowcy utrzymują te pojazdy w dobrym stanie technicznym i możliwie jak najszybciej usuwają wszelkie usterki; monitorując jakość pracy kierowców i eliminując wszelkie słabe punkty, takie jak na przykład przyczyny zmęczenia kierowców. 3
Jako pracodawca powinieneś zachęcać swoich kierowców do zgłaszania wszelkich wypadków (lub zdarzeń, które mogły zakończyć się wypadkiem), do jakich doszło w trakcie prowadzenia pojazdów w związku z wykonywaną pracą, ponieważ są to informacje, które pomogą eliminować główne przyczyny wypadków drogowych i w ten sposób ratować ludzkie życie. Powinieneś także prowadzić rejestr wszelkich kolizji i zdarzeń potencjalnie wypadkowych, analizować je i podejmować dalsze działania w tych sprawach zmierzające do oceny skuteczności programu dotyczącego prowadzenia pojazdów w trakcie pracy. Krok 5 Przegląd realizacji polityki Istotne znaczenie ma regularne dokonywanie przeglądu programu dotyczącego prowadzenia pojazdów w trakcie pracy. Przegląd taki powinien obejmować szczegóły dotyczące wszelkich obserwowanych tendencji oraz ocenę, czy pracownicy stosują się do programu. Wyniki takich przeglądów mogą być następnie wykorzystywane do regularnego udoskonalania programu i procedur zarządzania prowadzeniem pojazdów w trakcie pracy. Najlepsze praktyki w zarządzaniu prowadzeniem pojazdów w pracy Podczas opracowywania własnego programu bezpiecznego prowadzenia pojazdów w ruchu drogowym, przydatne jest korzystanie z doświadczeń innych pracodawców, którzy odnieśli sukces w tym zakresie. Pracodawcy mający dobre wyniki w tej dziedzinie mają pewne cechy wspólne. Dla takich pracodawców, bezpieczeństwo: jest kluczowym elementem kultury przedsiębiorstwa; jest oceniane i zarządzane w ramach zaplanowanego i świadomego procesu; jest wynikiem wspólnego wysiłku; ma na celu bardziej identyfikację przyczyn niż skutków; jest równie ważne jak osiąganie zysków. Ocena ryzyka związanego z ruchem drogowym Czym jest ocena ryzyka? Przeprowadzając ocenę ryzyka, musisz: zidentyfikować wszystkie zagrożenia, ocenić ryzyko, jakie mogą one stwarzać dla zdrowia i bezpieczeństwa pracowników; a następnie podjąć działania, aby zapobiegać temu ryzyku lub je zmniejszyć. Przeprowadzenie oceny ryzyka pozwoli sprawdzić, czy w miejscu pracy jest coś mogącego spowodować szkody lub obrażenia u Twoich pracowników. Następnie można oszacować poziom ryzyka i zadecydować, czy jest ono akceptowalne, lub czy należy podjąć działania zapobiegające ewentualnym szkodom i urazom. Zawsze należy dokumentować wyniki wszystkich ocen ryzyka i wyznaczyć osobę mającą odpowiednie umiejętności do przeprowadzania takich ocen. Wspomniana osoba powinna dobrze znać prace poddawane ocenie oraz najlepsze praktyki w zakresie zarządzania prowadzeniem pojazdów w pracy. Jaka jest różnica pomiędzy zagrożeniem i ryzykiem? Zagrożeniem jest wszystko, co może spowodować szkody (jedną lub równocześnie kilka) w postaci urazów, pogorszenia stanu zdrowia, zniszczenia ruchomości i nieruchomości oraz zanieczyszczenia środowiska naturalnego. Ryzyko jest to prawdopodobieństwo wystąpienia szkody, jeżeli zagrożenie nie zostanie skutecznie opanowane. Poziom ryzyka zależy od nasilenia powstałej szkody, jeżeli nie zastosuje się właściwych procedur kontroli zagrożeń. 4
Jak przeprowadzić ocenę ryzyka związanego z prowadzeniem pojazdów w pracy? We wspomnianych przypadkach ocenę ryzyka można przeprowadzić według następujących etapów. Krok 1 Spisać rodzaje pojazdów używanych w firmie uwzględniając także własne samochody pracowników, jeżeli używają ich do pracy w firmie. Krok 2 Określić rodzaje wykonywanych przejazdów Przeanalizuj rodzaje przejazdów, jakie wykonują kierowcy, na przykład: przejazdy na krótkich lub długich trasach; częste lub rzadkie przejazdy; przejazdy drogami lokalnymi, krajowymi czy autostradami; przejazdy w miastach, miasteczkach lub na wsi; przejazdy w ciągu dnia lub nocą. Podobnie, przeanalizuj cel przejazdu samochodem np. czy kierowca jedzie na spotkanie, przewozi ładunki lub został wezwany w związku z sytuacją awaryjną. Krok 3 Zidentyfikować zagrożenia Przeanalizuj zagrożenia związane z trzema elementami powiązanymi z prowadzeniem pojazdów: kierowcą możliwe zagrożenia wynikają z wieku kierowcy, jego doświadczenia, przeszkolenia, możliwości intelektualnych, stresu/zmęczenia, stanu zdrowia i sprawności, używania alkoholu i narkotyków; pojazdem możliwe zagrożenia wynikają z nieprzygotowania pojazdu do ruchu po drogach publicznych, czynników rozpraszających uwagę kierowcy (takich jak telefony komórkowe), zaznajomienia kierowcy z pojazdem, ładunków przeznaczonych do przewozu, stanu pojazdu i uwarunkowań decydujących o poziomie bezpieczeństwa pojazdu; przejazdem możliwe zagrożenia wynikają z rodzajów dróg, odległości do pokonania, czasu przeznaczonego na przejazd, godzin przejazdu (w tym tych stwarzających najwyższe ryzyko, takich jak godzinny poranne i wieczorne lub najwyższego natężenia ruchu), warunków pogodowych, ograniczeń prędkości oraz znajomości trasy przez kierowcę. Pamiętaj, aby poprosić swoich pracowników, kierowców i przedstawicieli ds. bezpieczeństwa o ich opinie na temat wymienionych zagrożeń, ponieważ to oni mają bezpośrednie doświadczenie i wiedzą, co faktycznie się dzieje podczas jazdy. Należy zebrać opinie tych, którzy prowadzą pojazdy w trakcie pracy sporadycznie oraz tych, którzy robią to regularnie. Krok 4 Rozstrzygnąć, komu grozi ryzyko Trzeba brać pod uwagę ryzyko nie tylko dla zatrudnianych przez siebie kierowców, ale także dla pasażerów, lub innych użytkowników dróg i przechodniów. Szczególnie narażone na ryzyko mogą być pewne grupy osób np. młodzi lub niedawno wyszkoleni kierowcy oraz osoby jeżdżące na długich trasach. Należy również rozważyć, co niepożądanego może się zdarzyć. Czy pojazd może mieć zderzenie lub awarię? Czy kierowca może zasnąć za kierownicą? 5
Czy kierowca może być pod wpływem narkotyków lub alkoholu? Czy przewożone ładunki mogą spaść z pojazdu? Czy kierowca może mieć rozproszoną uwagę urządzeniami, takimi jak telefony komórkowe lub nawigacja satelitarna? Czy na przejazd mogą mieć wpływ czynniki opóźniające, takie jak korki i roboty drogowe, co spowoduje stres kierowcy? Krok 5 Oceń ryzyko Zdecyduj, czy obecne środki kontroli są wystarczające, czy też trzeba je poprawić, aby zapobiec nieszczęśliwym zdarzeniom. Powinieneś również wziąć pod uwagę ogólne zasady prewencji zamieszczone w Ustawie o zdrowiu, bezpieczeństwie i dobrostanie w pracy z 2005 roku. Możesz, na przykład: Uniknąć ryzyka zastanów się, czy kierowca rzeczywiście musi odbyć planowaną podróż, czy też można skorzystać ze środków transportu publicznego bądź zorganizować wideokonferencję; Zmniejszyć ryzyko u źródła upewnij się, że środki bezpieczeństwa w pojazdach są w jak najlepszym stanie (im wyższe jest oznaczenie pojazdu w skali Euro NCAP (Europejski program oceny poziomu bezpieczeństwa nowych samochodów), tym lepiej); analogicznie upewnij się również, że wykorzystywane pojazdy i przyczepy są w dobrym stanie technicznym i gotowe do ruchu po drogach publicznych; Dostosuj pracę do wykonującej ją osoby nie twórz sytuacji, w których pracownicy czują się pod presją; zamiast tego daj pracownikom wystarczającą ilość czasu, aby mogli dojechać do miejsca przeznaczenia i bezpiecznie stamtąd wrócić. Upewnij się również, że pracownicy przestrzegają zasad dotyczących czasu jazdy, przerw i okresów odpoczynków oraz zaplanuj ich zajęcia tak, aby mieli możliwość przestrzegania powyższych zasad; Zastępuj: zawsze zastępuj niebezpieczne pojazdy bezpiecznymi; Zapewnij instruktaż i szkolenia upewnij się, że twoi kierowcy odbyli stosowne szkolenia na dany pojazd i posiadają stosowną kategorię prawa jazdy, jak również, że dobrze poznali oni swój pojazd, zasady drogowe i politykę firmy, a także systemy bezpiecznej pracy i że mają odpowiednie dokumenty na każdą podróż; Zapewnij swoim pracownikom środki ochronne upewnij się, że wszyscy pracownicy korzystający z motocykli lub rowerów mają odzież ochronną i wysokiej jakości sprzęt; upewnij się, że pracownicy, którzy jeżdżą w pracy posiadają kurtki bądź kamizelki odblaskowe, obuwie oraz inną odzież ochronną oraz, że kierowcy mają łatwy dostęp do tych środków w kabinie pojazdu, aby nie musieli opuszczać pojazdu chcąc z nich skorzystać. Krok 6 Udokumentuj swoje ustalenia z oceny ryzyka Zawsze dokumentuj przeprowadzoną ocenę ryzyka. Jeżeli odnajdziesz słabe punkty w stosowanych dotychczas środkach kontrolnych, sporządź plan wprowadzenia usprawnień i priorytetów działań. Poinformuj pracowników o swoich ustaleniach i przeprowadzonych działaniach. Powinieneś również prowadzić dokumentację dotyczącą wszelkich kolizji i zdarzeń niebezpiecznych. Krok 7 Dokonuj przeglądu oceny ryzyka 6
Regularnie przeglądaj ocenę ryzyka, uwzględniając wszelkie zaistniałe zmiany, nowe trasy, pracowników lub pojazdy. Jeżeli będzie to konieczne, powinieneś zweryfikować ocenę ryzyka zmieniając ją w odpowiedni sposób. Ważne jest, abyś przeprowadził ocenę ryzyka w zakresie wszystkich zadań związanych z prowadzeniem pojazdów, takich jak, np.: podróż na spotkania bądź dostarczanie produktów. Powinieneś również upewnić się, że pracownicy posiadają właściwą wiedzę i szkolenia, aby móc przeprowadzić samodzielną ocenę ryzyka przed każdą podróżą (patrz przykładowe formularze załącznik 1). Problem zmęczenia kierowców Ponad jeden na 10 ankietowanych kierowców (14%) przyznał, że zdrzemnął się lub zasnął podczas jazdy, a ponad połowa irlandzkich kierowców (53%) próbuje zwalczyć senność za kierownicą stosując nieskuteczne środki, jak np. otwarcie okna. Zmęczenie kierowców zawodowych jest jedną z przyczyn kolizji drogowych oraz czynnikiem, który zawsze należy brać pod uwagę oceniając ryzyko wypadku kierowcy. Z powodu bardzo dużego zmęczenia, kierowca może zasnąć za kierownicą lub czuć się zbyt zmęczony, by dalej prowadzić pojazd. Twoim obowiązkiem jest zagwarantowanie, że kierowcy mają możliwość odpoczynku przed jazdą oraz że nie staną się zbyt zmęczeni wykonując swoje obowiązki związane z jazdą. Kierowcy mogą być zbyt zmęczeni, aby bezpiecznie prowadzić pojazd z kilku powodów, takich jak: brak wystarczającego odpoczynku przed jazdą i w czasie jazdy; zbyt długi czas jazdy; prowadzenie pojazdu nocą; konieczność odpoczynku poza domem; wibracje kabiny ciężarówki podczas jazdy; konieczność znoszenia niewygód w kabinie kierowcy. Możesz zastosować szereg rozwiązań umożliwiających kierowcom lepsze radzenie sobie ze zmęczeniem. Należą do nich: planowanie grafików jazdy w taki sposób, aby kierowcy, mogli przespać się i odpocząć, kiedy najbardziej tego potrzebują, np. w nocy; uwzględnienie pewnego zapasu czasu w grafikach jazdy w związku z typowymi opóźnieniami i wymuszonymi przerwami; zapewnienie, aby kierowcy nadrabiali brak snu robiąc im przerwy pomiędzy kolejnymi jazdami; równoważenie długich wyjazdów w trasę poprzez zwiększenie okresu odpoczynku bezpośrednio po zakończeniu trasy i wyznaczenie krótszej trasy następnego dnia; oraz zrozumienie, że w grafikach należy również uwzględnić codzienne potrzeby kierowców, jak posiłki, przerwy, odpoczynek, dojazd do i z miejsca pracy oraz życie prywatne. Ocena ryzyka związanego z prowadzeniem pojazdów Poniższy rozdział opisuje kluczowe obszary, które powinieneś uwzględnić oceniając, na ile skutecznie kierujesz zadaniami związanymi z prowadzeniem pojazdów w swojej firmie. Załącznik 3 zawiera pełną listę kontrolną z pytaniami, które możesz wykorzystać oceniając każdy z poniższych aspektów. 7
Trzy kluczowe obszary, które powinieneś wziąć pod uwagę oceniając prace związane z prowadzeniem pojazdów w swojej firmie to: kierowca, pojazd, trasa. Kierowca Oceniając kierowcę pod względem prowadzenia pojazdów w pracy powinieneś zwrócić uwagę na następujące czynniki: Pojazd kompetencje kierowcy według "Raportu nt. kolizji drogowych" opublikowanego przez irlandzki Urząd ds. Bezpieczeństwa Drogowego w 2007 roku, błąd kierowcy był przyczyną ponad 82% wypadków śmiertelnych, Powinieneś sprawdzić, czy kierowca jest w stanie wykonać powierzoną mu pracę, posiada odpowiednie doświadczenie, ważne prawo jazdy, wiedzę na temat polityki firmy dotyczącej prowadzenia pojazdów w pracy oraz spełnia określone standardy niezbędne do wykonania danego zadania. Powinieneś również sprawdzić, czy kierowca zna pojazd, który będzie prowadził oraz jego wyposażenie, np. przyczepy, urządzenia podnośnikowe i mechanizmy kontrolne; ocena i szkolenie na przykład sprawdzenie czy: kierowca nie potrzebuje dodatkowego szkolenia, aby bezpiecznie wykonać powierzone mu zadania (w szczególności te o największym poziomie ryzyka), otrzymał stosowne szkolenie wstępne, wie jak korzystać ze środków bezpieczeństwa i jak zachować się w sytuacjach kryzysowych, takich jak kolizja drogowa, zna pojazd i jego charakterystykę oraz czy nie potrzebuje dodatkowych informacji na temat bezpieczeństwa drogowego; zdrowie i kondycja fizyczna sprawdzenie, czy kierowca jest zdrowy i sprawny fizycznie, aby prowadzić pojazd w pracy i że nie stwarza zagrożenia dla siebie i innych osób. Oceniając pojazd pod względem przygotowania do jazdy, powinieneś wziąć pod uwagę następujące czynniki: właściwy wybór pojazdu na przykład sprawdzenie czy pojazd został dopuszczony do ruchu, jest odpowiedni do wykonania danego zadania, spełnia normy bhp, przeszedł okresowe badania kontrolne i ma odpowiednie ubezpieczenie dla pojazdów firmowych; stan techniczny na przykład sprawdzenie, czy pojazd jest bezpieczny i sprawny oraz podlega regularnej kontroli i serwisowaniu zgodnie z zaleceniami producenta, ma właściwy tachograf i blokadę prędkości oraz że może przewozić ładunki i nie przekracza dopuszczalnej ładowności; środki bezpieczeństwa czy właściwe środki bezpieczeństwa zostały zamontowane i działają, np. pasy bezpieczeństwa, zagłówki, blokady prędkości (jeśli są potrzebne) oraz lusterka i hamulce; informacje kluczowe dla bezpieczeństwa sprawdzenie, czy kierowcy mają dostęp do informacji, które pomogą im zmniejszyć ryzyko oraz zbadanie możliwości większego udostępnienia tych informacji kierowcom; 8
czynniki ergonomiczne sprawdzenie, czy: zdrowie i bezpieczeństwo kierowcy nie są narażone przez czynniki takie jak niewygodne siedzenie bądź pozycja ciała podczas jazdy, pojazd spełnia odpowiednie warunki ergonomiczne, a kierowca ma dostęp do informacji na temat odpowiedniej pozycji ciała podczas jazdy i możliwości regulacji ustawień siedzenia. Pamiętaj: pozytywny wynik badania kontrolnego oznacza jedynie, że w czasie badania pojazd spełniał minimalne standardy dopuszczenia do ruchu. Trasa Oceniając trasę pod względem przygotowania do jazdy, powinieneś wziąć pod uwagę następujące czynniki: droga na przykład sprawdzając, czy: odpowiednio zaplanowałeś trasę, czy też można skorzystać z bezpieczniejszych, bardziej odpowiednich dróg, wziąłeś pod uwagę możliwe utrudnienia lub zagrożenia w ruchu, takie jak mosty, tunele, ograniczenia wysokości pojazdów lub skrzyżowania; planowanie grafików jazdy na przykład sprawdzenie, czy grafiki są realistyczne, zapewnienie stosownych przerw i odpoczynku dla kierowców, wzięcie pod uwagę możliwych opóźnień, wzięcie poprawki na praktykantów i nowych kierowców, unikanie okresów największego natężenia ruchu; czas na przykład sprawdzając, czy: kierowca ma wystarczająco dużo czasu na ukończenie trasy, czy też będzie musiał zatrzymać się na noc w czasie jazdy, trasa uwzględnia rodzaje dróg i warunki drogowe oraz przerwy w czasie jazdy, a kierowca ma świadomość zagrożeń związanych z powrotem do domu po skończonym kursie, kiedy jest wyjątkowo zmęczony z powodu nieregularnego czasu pracy; odległość na przykład sprawdzając, czy można zmniejszyć liczbę lub uniknąć długich tras poprzez zmianę grafików lub wybór innych środków transportu oraz czy jazda na długich dystansach bez stosownych przerw nie zagrozi bezpieczeństwu kierowcy z uwagi na jego zmęczenie; warunki pogodowe sprawdzając, czy uwzględniliście złą pogodę oraz przygotowanie pojazdów do radzenia sobie w trudnych warunkach pogodowych oraz czy grafiki jazdy i same trasy można zmienić z uwagi na złą pogodę. Oceniając zaplanowaną trasę powinieneś również wziąć pod uwagę następujące kwestie: Czy dana podróż jest konieczna? Czy zachęcasz personel do ograniczenia jazdy samochodem i/lub korzystania ze środków transportu publicznego? Czy należy skorzystać z noclegu w trasie? Czy można odbyć daną trasę na zmianę z innym pracownikiem? Czy kontrolujesz i sprawdzasz czas pracy swoich kierowców? Czy kontrolujesz i sprawdzasz prędkość jazdy i odległości pokonywane przez kierowców? Na podstawie materiałów Urzędu ds. Zdrowia i Bezpieczeństwa (Health and Safety Authority) w Irlandii. 9