Przywracanie systemu Przywracanie systemu (ang. System restore) to komponent systemów operacyjnych Windows ME, Windows XP, Windows Vista czy Windows 7. Do czego służy Przywracanie systemu? Narzędzie Przywracanie systemu służy do automatycznego monitorowania i rejestrowania zmian wprowadzanych w podstawowych plikach systemowych i Rejestrze systemu Windows. Pozwala cofnąć zmianę, która spowodowała niestabilność systemu. Możliwość taką daje okresowe tworzenie punktu kontrolnego systemu, który pozwala cofnąć system do punktu w czasie, w którym komputer działał poprawnie. Należy pamiętać narzędzie to nie jest dezinstalatorem ani programem do tworzenia kopii zapasowych. Monitorowane typy plików Przywracanie systemu monitoruje większość plików systemowych z rozszerzeniami exe vxd dll com sys Pełna lista monitorowanych plików jest wyjątkowo długa. Każdy plik zlokalizowany na dowolnym chronionym dysku, który znajduje się na liście, zostaje uwzględniony w bazie danych programu Przywracanie sytemu. Archiwizowane są również wszystkie klucze rejestru powiązane z systemem i użytkownikami. W czasie wykonywania operacji odtwarzania jej zakresem nie są obejmowane klucze rejestru opisującego aktualne środowisko sprzętowe, ani też baza danych zabezpieczeń SAM. Dodatkowo program Przywracanie systemu nie monitoruje:
plików utworzonych przez użytkownika (na przykład plików z rozszerzeniami.txt,.doc i.xls) folderu Moje dokumenty tymczasowych plików internetowych (w tym plików w folderach Historia, Pliki cookie i Ulubione programu Internet Explorer) Kosza pliku wymiany systemu Windows (.swp). Kiedy są tworzone punkty przywracania Punkty przywracania są tworzone po to, aby umożliwić wybór pomiędzy poprzednimi stanami systemu. W każdym z punktów przywracania gromadzone są informacje niezbędne do dokładnego przywrócenia wybranego stanu systemu. Występują trzy rodzaje punktów przywracania: Systemowe (utworzone automatycznie) punkty przywracania (zaplanowane przez komputer) w ustawieniu standardowym, funkcja przywracania ustawień systemu tworzy punkt przywracania każdego dnia, w którym komputer jest uruchomiony. Jeśli komputer jest wyłączany na dłużej niż dzień, nowy punkt przywracania zostanie utworzony po następnym włączeniu komputera. Instalacyjne (tworzone przez zdarzenia) punkty przywracania (podczas instalacji programu) - punkty przywracania włączane przez zdarzenia są tworzone przed wprowadzeniem do systemu istotnych zmian. Funkcja przywracania ustawień systemu automatycznie tworzy punkt przywracania przed wystąpieniem następujących zdarzeń: Instalacje aplikacji - funkcja Przywracanie systemu tworzy punkt przywracania przed rozpoczęciem instalacji aplikacji przeznaczonej do pracy w systemie Windows XP. Przed rozpoczęciem instalacji starszego programu, możliwe jest manualne utworzenie punktu przywracania. Instalacja automatycznego uaktualnienia - po wybraniu instalacji uaktualnienia, funkcja przywracanie ustawień systemu tworzy punkt przywracania przed rozpoczęciem bieżącej instalacji uaktualnienia. Operacja przywracania - operacja przywracania także tworzy punkt przywracania, umożliwiający cofnięcie przywracania. Program narzędziowy przywracania z kopii zapasowych Microsoft Backup Utility - przed wykonaniem przywrócenia systemu z kopii zapasowych przez program Microsoft Backup Utility (wyłącznie w wersji Windows XP Professional), funkcja przywracania ustawień systemu tworzy punkt przywracania. Instalacja nieautoryzowanego sterownika - Instalator INF systemu Windows wykrywa próbę instalacji nieautoryzowanego sterownika urządzenia. Sterowniki
autoryzowane (posiadające elektroniczny certyfikat producenta urządzenia) nie generują punktu przywracania. Manualne punkty przywracania (tworzone w razie potrzeby przez użytkownika) - po zalogowaniu do komputera jako administrator lub użytkownik z prawami administratora, możliwe jest utworzenie i nadanie nazwy punktu przywracania na żądanie. (W celu uzyskania informacji o rodzajach kont użytkownika, patrz "Jak dodać użytkowników".) Kiedy tworzyć punkty przywracania? Ręczne punkty przywracania można tworzyć przed instalowaniem sterowników urządzeń i oprogramowania, jeśli nie ma pewności, w jaki sposób wpłyną one na ogólną wydajność systemu Windows. Jeśli do usunięcia oprogramowania nie można użyć dezinstalatora, można cofnąć system do utworzonego ręcznego punktu przywracania. Magazyn danych Rozmiar Magazynu danych jest określony przez rozmiar dysku z systemem Windows i jest następujący: Minimalny rozmiar Magazynu danych wynosi 200 megabajtów (MB). Jeśli po zainstalowaniu systemu na dysku jest mniej niż 200 MB wolnego miejsca, narzędzie Przywracanie systemu jest domyślnie wyłączone i trzeba je włączyć ręcznie po zwolnieniu wystarczającej ilości miejsca na dysku Jeśli narzędzie Przywracanie systemu zostanie wyłączone z powodu powiadomienia o zbyt małej ilości miejsca na dysku, po zwolnieniu wystarczającej ilości miejsca na dysku narzędzie Przywracanie systemu zostaje automatycznie włączone ponownie Na dyskach logicznych o rozmiarze mniejszym niż 4 gigabajty (GB) maksymalnym rozmiarem Magazynu danych jest 400 MB Na dyskach logicznych o rozmiarze 4 GB lub większym Magazyn danych zajmuje około 12 % dysku (Windows Vista 15%) Gdy Magazyn danych osiągnie 90 procent przydzielonego rozmiaru, system zaczyna czyścić starsze punkty przywracania, poczynając od najwcześniej utworzonego, dopóki Magazyn danych nie osiągnie 50 procent przydzielonego rozmiaru. Rzeczywista liczba punktów przywracania dostępnych po tej operacji może być różna, w zależności od tego, jakie oprogramowanie niedawno zainstalowano.
Dla każdego monitorowanego dysku pliki.cab punktów przywracania są zlokalizowane w katalogu System Volume Information, które przechowuje od 7 do 90 dni, zależnie od wolnej przestrzeni dyskowej i maksymalnej, która została przydzielona programowi. Domyślnie w przypadku dysków NTFS dostępem do tego katalogu nie dysponuje żaden użytkownik, nawet administrator. Można jednak odczytać zawartość katalogu posługując się konsolą CMD i wpisując następującą sekwencję: cd \ cacls System Volume Information /E /G Administrator:R cacls wyświetla lub modyfikuje listy kontroli ACL /E przełącznik umożliwia modyfikację listy ACL zamiast jej zamieniania /G - użytkownik uprawniony przyznaje prawa dostępu określonemu użytkownikowi. Uprawnienia mogą być następujące: R Odczyt, W Zapis, C Zmiana (zapis), F Pełna kontrola Zapis oznacza, że nadaliśmy uprawnienia Administratorowi do odczytania zawartości folderu System Volume Information Po sprawdzeniu zawartości katalogu System Volume Information należy pamiętać, aby cofnąć nadane uprawnienia Cacls System Volume Information /E /R Administrator
Kopia zapasowa i konsola odzyskiwania systemu Przywracanie systemu ma jedną poważną słabość. Jeśli po naniesionych zmianach lub na skutek uszkodzeniu rejestru XP się nie uruchomi, wykonane punkty przywracania są mało przydatne. Rozwiązaniem, które może wyeliminować ten kłopot, jest wykonanie kopii zapasowej stanu systemu lub kopii automatycznego odzyskiwania systemu. Na pierwszy rzut oka jest to propozycja bez większego sensu. Jeśli uszkodzenie systemu będzie na tyle poważne, że Windows się nie uruchomi, szybkie odtworzenie danych wydaje się niemożliwe. Aby odtworzyć rejestr, trzeba zainstalować powtórnie system. Twierdzenie to jest jak najbardziej prawdziwe, gdy pominiemy jedną istotną funkcję backupu. W czasie wykonywania kopii zapasowej stanu systemu (System State) Windows realizuje dodatkowe czynności, o których nie informuje użytkowników. Jedną z nich jest automatyczne sporządzenie kopii plików rejestru. Bezpośrednio w katalogu Windows można odnaleźć folder Repair. Jest to miejsce, do którego kopiowany jest rejestr systemu. Jeśli nigdy nie wykonano kopii zapasowej, w katalogu będzie się znajdować archiwum rejestru z momentu instalacji Windows. Po sporządzeniu kopii stanu systemu lub automatycznego odzyskiwania systemu, zawartość folderu Repair jest uaktualniana. Dzięki temu można odtworzyć rejestr bez reinstalacji Windows. Jeżeli uszkodzenie systemu będzie na tyle poważne, że archiwum rejestru nie wystarczy do naprawy XP, to kopia stanu Windows pomoże wrócić do ustawień sprzed awarii. Jeżeli Windows działa na tyle poprawnie, że pozwala na zalogowanie użytkownika, do odtworzenia kopii stanu systemu wykorzystuje się narzędzie Kopia zapasowa. Jeśli każda próba startu zakończy się niepowodzeniem, należy odtworzyć rejestr z Konsoli odzyskiwania. Cała czynność polega na zastąpieniu uszkodzonej gałęzi rejestru tą, która jest przechowywana w katalogu Repair. Jeśli np. zostanie uszkodzona gałąź System, należy po kolei wpisać następujące polecenia: REN C:\WINDOWS\SYSTEM32\CONFIG\SYSTEM C:\WINDOWS\SYSTEM32\CONFIG\SYSTEM.BAK, COPY C:\WINDOWS\REPAIR\SYSTEM C:\WINDOWS\SYSTEM32\CONFIG\ Pierwsze służy do zmiany nazwy starej gałęzi SYSTEM na SYSTEM.BAK, drugie kopiuje gałąź z folderu Repair do folderu C:\WINDOWS\SYSTEM32\CONFIG