AEROKLUB KIELECKI ul. Jana Pawła II 9 26-001 Masłów Instrukcja zabudowy radiostacji pokładowej XCOM-760 w szybowcu typu SZD-38A Jantar 1 Nr rejestracyjny SP-2790 Nr fabryczny B-627 Niniejsza Instrukcja stanowi uzupełnienie do: Instrukcji Obsługi Technicznej oraz Instrukcji Użytkowania w Locie Wersja 1.0 Strona 1 z 15
Sprawdził i zatwierdził:... Dnia...... Projekt zabudowy radiostacji: Arkadiusz Stefańczyk Opracowanie niniejszej dokumentacji: Arkadiusz Stefańczyk Opracowanie graficzne schematu zabudowy: Krzysztof Miziołek Strona 2 z 15
Spis treści: 1 Wstęp... 4 2 Radiostacja XCOM-760... 5 2.1 Najważniejsze cechy... 5 2.2 Główne funkcje... 6 3 Schemat zabudowy radiostacji XCOM-760 w szybowcu... 7 4 Opis elementów składowych instalacji pokładowej... 8 5 Usytuowanie radiostacji XCOM-760... 9 6 Ograniczenia ciężarowe... 10 6.1 Dane ciężarowe poszczególnych elementów instalacji... 10 7 Schematy połączeń... 11 8 Obsługa i użytkowanie radiostacji XCOM-760... 14 9 Wykaz wprowadzonych zmian... 15 Strona 3 z 15
1 W s t ę p Konstrukcja szybowca SZD-38A Jantar 1 pozwala na zabudowanie i instalację dodatkowych urządzeń lub wyposażenia w ramach rozporządzalnej masy załadowania zgodnie z Instrukcją Obsługi Technicznej oraz Instrukcją Użytkowania w Locie. Zabudowa dodatkowych urządzeń jest uwarunkowana nie przekroczeniem w/w masy załadowania zgodnie z opisem załadowania oraz zachowania odpowiedniego rozłożenia poszczególnych mas składowych celem utrzymania środka ciężkości w określonych granicach. Zgodnie z Instrukcją Obsługi Technicznej zakres wyposażenia dodatkowego, które może być zabudowane w szybowcu tego typu jest następujący: wariometr elektryczny z przelicznikiem, sztuczny horyzont, radiostacja szybowcowa oraz instalacja tlenowa. Niniejsza instrukcja przedstawia sposób zabudowy radiostacji XCOM-760 firmy X-AIR w szybowcu typu SZD-38A Jantar 1, nr rejestracyjny SP-2790, nr fabryczny B-627, w którym poprzednio była zamontowana radiostacja typu RS-6101/1. Koncepcję zabudowy nowej aparatury radiowej opracowano w taki sposób, aby ograniczyć do minimum zmiany w instalacji. Założono przy tym również wykorzystanie niektórych elementów instalacji aparatury radiowej RS-6101/1. Pozostawiono bez zmian następujące elementy: Instalacja i zamocowanie zasilacza bateryjnego, Antena wraz z przeciwwagą umieszczona fabrycznie w usterzeniu kierunku, Przewód antenowy, Instalacja przycisku nadawania PTT, Miejsce usytuowania głośnika. Wykorzystano również rozgałęźnik (2)*, który łączy ze sobą wszystkie elementy instalacji: Blok radia, Zasilacz bateryjny, Głośnik, Gniazdo mikrofonowe oraz Przycisk nadawania (PTT). W projekcie zadbano również o to, aby zabudowa nowej aparatury radiowej była wykonana w ramach rozporządzalnej masy załadowania oraz przy zachowaniu wymaganego położenia środka ciężkości szybowca - zgodnie z Instrukcją obsługi technicznej oraz Instrukcją użytkowania w locie. Przypis: * W niniejszej dokumentacji wszystkie oznaczenia tego typu odnoszą się do Schematu zabudowy radiostacji XCOM-760 w szybowcu przedstawionego na Rysunku 2 (strona 7). Strona 4 z 15
2 Radiostacja X C O M -760 Rys 1. Radiostacja XCOM-760. Radiostacja XCOM 760 to jeden z szeregu innowacyjnych produktów X-Air Australia. Zbudowana w oparciu o udane modele Microair i Becker. Dzięki takim cechom jak bardzo mała waga oraz niski pobór mocy XCOM-760 doskonale nadaje się do zastosowania w szybowcach, jako radiostacja pokładowa. Moc wyjściowa 6W (nośna) i +20W (PEP) zapewnia dobrą słyszalność mimo zakłóceń w zatłoczonym eterze. Funkcja podwójnego nasłuchu podnosi poziom bezpieczeństwa, pozwalając pilotowi na odsłuchiwanie częstotliwości rezerwowej przy stale aktywnej częstotliwości podstawowej. XCOM-760 ma 99 pamięci, duże gałki regulacji głośności i wyboru częstotliwości oraz dobrze rozłożone przyciski. Radiostacja jest łatwa w obsłudze (nawet w rękawiczkach). Pozwala również sprawdzić stan akumulatora dzięki wbudowanemu woltomierzowi. XCOM 760 zapewnia możliwość uaktualniania oprogramowania, które można pobrać z witryny Internetowej producenta. 2.1 Najważniejsze cechy Waga 403g Wymiary 61 x 61 x 148 mm Otwór w tablicy rozdzielczej 61 mm Moc 6W (nośna), +20W (PEP) Wbudowany woltomierz Podwójny nasłuch: możliwość jednoczesnego odsłuchiwania częstotliwości rezerwowej przy stale aktywnej częstotliwości podstawowej 99 pamięci Dopuszczona do eksploatacji w Polsce przez UKE Strona 5 z 15
2.2 Główne funkcje Cyfrowa regulacja głośności i wyciszania szumów (squelch) z frontowego panelu Cyfrowa regulacja głośności i głosowej aktywacji (VOX) interkomu z frontowego panelu Zdalny przełącznik - opcja (przełącza częstotliwości pomiędzy podstawową a rezerwową poprzez przycisk na drążku, lub przewija kanały pamięci) TX timeot rozłącza nadawanie po 30 sekundach. Ponowne uaktywnienie po zwolnieniu przycisku nadawania PTT (możliwość dezaktywowacji podczas konfigurowania) 99 pamięci częstotliwości z quasi-alfanumerycznym wyświetlaniem - definiowane przez użytkownika Szybki, jednym naciśnięciem, dostęp do częstotliwości alarmowej 121.5MHz Podwójny nasłuch pozwala monitorować zarówno podstawową jak i rezerwową częstotliwość, priorytet podstawowej Tryb rozszerzonego odbioru włączany przez użytkownika. Pozwala monitorować częstotliwości pomiędzy 137 i 163MHz z krokiem 12,5 khz. Można je zapamiętywać w pamięci. Dodatkowo VOR 108 118 MHz, bez danych nawigacyjnych, tylko odbiór. Interfejs RS 232 pozwalający na uaktualnianie oprogramowania przez Internet lub CD- ROM. Umożliwia również podłączenie radia do wielofunkcyjnych wyświetlaczy lub przenośnych komputerów. Alert niskiego stanu akumulatora, użytkownik określa poziom napięcie dla wyzwolenia alertu (domyślnie 10,5V DC). Strona 6 z 15
3 Schemat zabudowy radio s t a c j i XC O M -760 w szybowcu Rys 2. Schemat zabudowy radiostacji XCOM-760 w szybowcu. 1. Blok radia XCOM-760 2. Rozgałęźnik 3. Szybowcowy zasilacz bateryjny 12V 4. Głośnik 3W 8Ω 5. Gniazdo mikrofonowe 6. Przycisk PTT 7. Główny przewód magistralny 8. Przewód zasilający 12V 9. Przewód antenowy 50Ω Strona 7 z 15
4 Opis elementów s k ł a d o w y c h instalacji p o k ł a d o w e j Instalacja pokładowa związana z zabudową szybowcowej radiostacji XCOM-760 obejmuje następujące elementy składowe: Blok radia XCOM-760 (1). Szybowcowy zasilacz bateryjny 12V, 7-9Ah (3) ze standardowym męskim złączem SzP-3. Rozgałęźnik (2). Stanowi główne miejsce połączeniowe wszystkich elementów okablowania. Przewód zasilający 12V łączący, za pomocą standardowego żeńskiego złącza SzP-3, zasilacz bateryjny (3) z rozgałęźnikiem (2). Wykorzystane zostało istniejące połączenie kablowe. Przewód mikrofonowy łączący gniazdo mikrofonowe z rozgałęźnikiem (2). Zastosowano ekranowany przewód firmy HELUKABEL typu TRONIC-CY (LiY-CY) 3x0,5 mm². Został on poprowadzony i zamocowany pod miską siedzeniową. Gniazdo mikrofonowe typu 29ZS14 zostało zamocowane w podstawie tablicy przyrządów (z jej prawej strony). Przewód łączący, zlokalizowany na drążku sterowym, przycisk nadawania PTT (6) z rozgałęźnikiem (2). Wykorzystano istniejące połączenie kablowe. Przewód łączący głośnik (4) z rozgałęźnikiem (2) zakończony dwubiegunowym gniazdem mini-jack 3,5mm. Głośnik FSP-20 firmy INTEK, 8Ω, 5W z przewodem zakończonym dwubiegunowym wtykiem mini-jack 3,5mm. Główny przewód magistralny łączący blok radia (1) z rozgałęźnikiem (2) poprowadzony został wzdłuż prawej burty szybowca. Zastosowano ekranowany przewód firmy HELUKABEL typu TRONIC-CY (LiY-CY) 6x0,5 mm². Od strony bloku radia zakończony żeńskim gniazdem DB15. Fabrycznie zamontowana w stateczniku kierunku dipolowa prętowa antena z przeciwwagą. Pozostawiono bez zmian. Fabrycznie zamontowany koncentryczny przewód antenowy RK-19, o impedancji 50Ω, łączący blok radia (1) z zabudowaną fabrycznie w szybowcu anteną. Pozostawiono bez zmian. Jedynie, od strony bloku radia, przewód antenowy zakończony został złączem BNC. Strona 8 z 15
5 Usytuowanie radiostacji XCOM-760 Fot 1. Widok na tablicę przyrządów pokładowych z miejsca pilota. Fot 2. Usytuowanie gniazda mikrofonowego. Strona 9 z 15
6 Ograniczenia ciężarowe Zabudowanie radiostacji XCOM-760, wraz wszystkimi elementami instalacji pokładowej, w miejsce radiostacji RS-6101/1 na pokładzie szybowca SZD-38A Jantar 1 nie powoduje ograniczenia rozporządzalnego ciężaru załadowania. Łączny ciężar elementów instalacyjnych radiostacji pokładowej RS-6101/1 wynosił 5,4 kg (zgodnie z: Załącznik do Opisu Technicznego i Instrukcji Obsługi Technicznej szybowca SZD-38 Jantar-1 wyposażonego w radiostację RS-6101/1, zabudowaną wg proj.nr 108). Natomiast łączny ciężar elementów instalacyjnych radiostacji XCOM-760 w tym szybowcu wynosi 4,1 kg. Zatem, rozporządzalny ciężar załadowania szybowca wzrasta o 1,3 kg. Mała waga bloku radia XCOM-760 oraz sposób rozmieszczenia poszczególnych elementów instalacji pokładowej powodują, że szybowiec nie wymaga dodatkowego wyważenia ciężarkami. 6.1 Dane ciężarowe poszczególnych elementów instalacji 1. Blok radia XCOM-760 0,40 kg 2. Zasilacz bateryjny 3,00 kg 3. Głośnik 0,30 kg 4. Przewody i rozgałęźnik 0,40 kg Łączny ciężar wszystkich elementów instalacji pokładowej wynosi: 4,10 kg Strona 10 z 15
7 Schematy połączeń Rys 3. Schemat połączeń głównego przewodu łączącego blok radia (1) z rozgałęźnikiem (2). Rys 4. Rozgałęźnik (2). Strona 11 z 15
Tabela 1. Sposób połączenia przewodu magistralnego LiYCY 6x0,5mm² łączącego blok radia (1) z rozgałęźnikiem (2). Lp. Złącze DB15 żeńskie Nr pinu Kolor przewodu w kablu LiYCY 6x0,5mm² Rozgałęźnik nr zacisku (L-lewy P-prawy) 1 10 Biały 3 P 2 9 Brązowy 3 P 3 7 Zielony 5 P 4 1 Różowy 10 L 5 15 Żółty 13 L 6 4 Szary 14 L 7 12 Oplot kabla 15 L Tabela 2. Sposób połączenia przewodu mikrofonowego LiYCY 3x0,5mm² łączącego gniazdo mikrofonowe (5) z rozgałęźnikiem (2). Lp. Gniazdo mikrofonowe 29ZS14 Kolor przewodu w kablu LiYCY 3x0,5mm² Rozgałęźnik nr zacisku (L-lewy P-prawy) 1 Biały 2 + Brązowy 10 P 3 Zielony 15 P 4 Oplot kabla 15 P Tabela 3. Sposób połączenia przewodu PTT łączącego przycisk nadawania (6) z rozgałęźnikiem (2). Lp. Przycisk PTT Przewody w kablu PTT (rozróżnienie nie ma znaczenia) Rozgałęźnik nr zacisku (L-lewy P-prawy) 1 Zacisk 1 Przewód 1 2 L 2 Zacisk 2 Przewód 2 5 L Strona 12 z 15
Tabela 4. Sposób połączenia przewodu zasilającego łączącego zasilacz bateryjny (3) z rozgałęźnikiem (2). Lp. Gniazdo SzP-3 symbol pinu Przewody w kablu zasilającym Rozgałęźnik Nr zacisku (L-lewy P-prawy) 1 W 12 V 1 L 2 A + 12V 3 L Tabela 5. Sposób połączenia przewodu głośnikowego łączącego głośnik (4) poprzez gniazdo mini-jack 3,5mm z rozgałęźnikiem (2). Lp. Gniazdo mini-jack 3,5mm Przewody w kablu głośnikowym Rozgałęźnik nr zacisku (L-lewy P-prawy) 1 + + 12V 13 P 2 12 V 14 P Strona 13 z 15
8 Obsługa i użytkowanie radiostacji XCOM-760 Radiostację pokładową XCOM-760 należy obsługiwać zgodnie z zaleceniami producenta zawartymi w Instrukcji Instalacji i Użytkowania Radiostacji Lotniczej VHF XCOM-760. Nie jest wymagane wykonywanie na radiostacji czynności okresowych, jedynie na początku sezonu lotnego konieczne jest sprawdzenie na szybowcu prawidłowego podłączenia zespołów aparatury oraz jej działania. Strona 14 z 15
9 Wykaz wprowadzonych zmian Lp. Strona Zmiany Data Podpis Strona 15 z 15