Uchwała Nr III/21/06 Rady Gminy Bochnia z dnia 29 grudnia 2006 r. w sprawie przyjęcia Lokalnego Programu Rewitalizacji Obszarów Wiejskich w Gminie Bochnia Na podstawie art.18 ust.2 pkt 6 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym /Dz. U. z 2001r. Nr 142, poz.1591 z późn.zm./ - Rada Gminy Bochnia uchwala, co następuje: Uchwala się Lokalny Program Rewitalizacji Obszarów Wiejskich w Gminie Bochnia o treści utrwalonej w załączniku nr l do uchwały. 1. 2. Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi Gminy. Uchwała wchodzi w Ŝycie z dniem podjęcia. 3.
ZAŁĄCZNIK DO UCHWAŁY NR III/21/06 RADY GMINY BOCHNIA Z DNIA 29 GRUDNIA 2006 PROGRAM REWITALIZACJI OBSZARÓW WIEJSKICH W GMINIE BOCHNIA
Spis Treści I. WPROWADZENIE... 4 II. CHARAKTERYSTYKA OBECNEJ SYTUACJI NA TERENIE GMINY BOCHNIA5 1. ANALIZA ZASOBÓW... 5 1.1 Środowisko przyrodnicze... 6 1.2 Turystyka... 8 1.3 Zagospodarowanie przestrzenne...10 1.4 Zaopatrzenie w wodę i odprowadzenie ścieków...11 1.5 Zaopatrzenie w gaz i energię elektryczną....13 1.6 Komunikacja...13 1.7 Gospodarka odpadami....14 1.8 Stan obiektów dziedzictwa kulturowego...14 1.9 Gospodarka...18 1.9.1 Przedsiębiorczość...18 1.9.2 Rolnictwo...19 2. IDENTYFIKACJA PROBLEMÓW...21 3. ANALIZA SWOT...21 III.... NAWIĄZANIE DO STRATEGICZNYCH DOKUMENTÓW ROZWOJU PRZESTRZENNO SPOŁECZNO - GOSPODARCZEGO GMINY I REGIONU 23 1. Polityka Państwa i Wspólnotowa...23 2. Polityka regionalna Województwo Małopolskie...24 3. Polityka lokalna...24 IV. ZAŁOśENIA PROGRAMU REWITALIZACJI...25 1. Zadania Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Bochnia....25 2. Zasięg terytorialny rewitalizowanego terenu...26 3. Oczekiwane rezultaty...27 V. SYSTEM WDRAśANIA, MONITOROWANIA ORAZ PROMOCJI PROGRAMU REWITALIZACJI OBSZARÓW WIEJSKICH W GMINIE BOCHNIA...31
LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI OBSZARÓW WIEJSKICH W GMINIE BOCHNIA I. WPROWADZENIE Rewitalizacja rozumiana jest jako proces przemian przestrzennych, społecznych i ekonomicznych na zdegradowanych terenach Gminy, przyczyniający się do poprawy jakości Ŝycia mieszkańców, przywrócenia ładu przestrzennego, do oŝywienia gospodarczego i odbudowy więzi społecznych. Celem rewitalizacji jest przywrócenie dotychczasowych funkcji zdegradowanego społecznie, ekonomicznie, środowiskowo obszaru, bądź zmiana jego dotychczasowych funkcji na nowe, czyli wyprowadzenie obszaru ze stanu kryzysowego i stworzenie warunków jego rozwoju. ZałoŜeniem programu rewitalizacji jest podejmowanie działań inwestycyjnych i nie inwestycyjnych mających na celu oŝywienie gospodarcze i społeczne, w tym zwiększenie potencjału turystycznego, stworzenie jak najkorzystniejszych warunków do rozwoju małej i średniej przedsiębiorczości, powstawania nowych inwestycji, czego konsekwencją będzie powstanie nowych miejsc pracy oraz spadek bezrobocia. Na szczególną uwagę zasługuje kompleksowość i interdyscyplinarny charakter rewitalizacji. Tym walorom towarzyszą specyficzne właściwości wieloletni okres realizacji programu rewitalizacji, partycypacja społeczna w poszczególnych jego etapach, konieczność pozyskiwania zewnętrznych źródeł finansowania programów, montaŝ finansowy przy szczegółowym planowaniu i publicznym nadzorze przepływu środków.
II. CHARAKTERYSTYKA OBECNEJ SYTUACJI NA TERENIE GMINY BOCHNIA 1. ANALIZA ZASOBÓW Gmina Bochnia połoŝona jest w środkowej części województwa małopolskiego w powiecie bocheńskim, Gmina rozciąga się wzdłuŝ rzeki Raby na przestrzeni ok. 50 km, która jest naturalną granicę administracyjną z sąsiednimi gminami. Gmina Bochnia połoŝona jest wzdłuŝ waŝnych traktów komunikacyjnych. Zasadniczą osią komunikacyjną gminy Bochnia jest droga międzynarodowa E4: Zgorzelec Wrocław Katowice Kraków Tarnów Rzeszów Medyka (bezpośrednio biegnie w gminie przez miejscowości: Chełm, Moszczenica i Łapczyca). Atutem gminy Bochnia jest połoŝenie w bezpośredniej bliskości miasta Bochnia oraz lotniska Balice k/krakowa. W związku z reformą administracyjną państwa, na podstawie, której dokonano nowego podziału administracyjnego kraju, tworząc znacznie większe obszarowo województwa i wprowadzając nowy szczebel administracji powiat, z dniem 01-01-1999r. Gmina Bochnia przynaleŝy do powiatu bocheńskiego w nowo utworzonym województwie małopolskim. Gmina Bochnia na tle powiatu bocheńskiego oraz województwa małopolskiego przedstawia się następująco: 1. Gmina Bochnia zajmuje powierzchnię 131 km 2, co stanowi 0,9 % powierzchni województwa małopolskiego oraz 20,74 % powierzchni powiatu bocheńskiego. 2. Liczba mieszkańców stałych wynosi około 18179 osób, co stanowi 0,56 % ludności województwa małopolskiego oraz 18,7 % ludności powiatu bocheńskiego. 3. Zaludnienie brutto w Gminie Bochnia wynosi 139 osób na km 2, co stawia gminę Bochnia wśród gmin mało zaludnionych, (gęstość zaludnienia średnio dla powiatu wynosi 153,9 osób na 1 km 2 a w województwie małopolskim 212,8 osób na 1 km 2 ). 4. Współczynnik feminizacji stanowi 103 kobiety na 100 męŝczyzn w gminie, w województwie 105,4/100męŜczyzn a w Polsce 105,6/100) 5. Wśród składowych miejscowego rynku pracy szczególne znaczenie ma zjawisko bezrobocia. Jak na warunki województwa małopolskiego lokalny rynek pracy wykazuje wysoki poziom bezrobocia 14,3% (stopa bezrobocia w powiecie
bocheńskim wynosi ok. 12,5%, natomiast stopa bezrobocia w województwie małopolskim wynosi zaledwie 16,6% przy średniej krajowej ok.20,6%). 6. Struktura wieku ludności gminy Bochnia w poszczególnych przedziałach wiekowych jest korzystniejsza niŝ średnie wielkości w powiecie bocheńskim i województwie małopolskim i wynosi odpowiednio: W gminie Bochnia 25%(przedprod.), 60%(prod.), 15%(poprod.) 1.1 Środowisko przyrodnicze Gmina Bochnia połoŝona jest w dorzeczu rzeki Raby, w zachodniej części Pogórza Wielicko - Sandomierskiego. Usytuowana jest w krajobrazie mieszanym, równinno - pagórkowatym. Rozciąga się z południa na północ na przestrzeni około 45 km. Roślinność na obszarze gminy odznacza się wielką róŝnorodnością zbiorowisk naturalnych i zagospodarowanych. NajwaŜniejszymi są wielogatunkowe biocenozy leśne, zajmujące 23,4 procent powierzchni gminy (w powiecie jest to 25 %). Część południowa i środkowa naleŝąca do Pogórza Wiśnickiego o mocno pofałdowanym ukształtowaniu terenu charakteryzuje się parkami podworskimi występującymi na terenie Nieprześni, Dąbrowicy, Zawady oraz na północy Gminy w Ostrowie Szlacheckim. W tym rejonie znajdują się równieŝ wspaniałe drzewostany przykościelne. W składzie gatunkowym parków podworskich i drzewostanów przykościelnych są: lipa drobnolistna, dąb szypułkowy, modrzew europejski, grab pospolity, kasztanowiec biały, świerk pospolity, jesion wyniosły, robinia biała, topolai osika. W parkach podworskich i przykościelnych występują drzewa, które ze względu na szczególną wartość przyrodniczą i kulturową zostały ujęte zarządzeniem Wojewody Tarnowskiego z dn.26.02.1987 jako drzewa pomnikowe, wszystkie oznaczone tabliczkami. Północne tereny gminy połoŝone w dolinie rzeki Raby to rozległe równinne łąki i grunty. Największym obszarem leśnym jest Puszcza Niepołomicka, na terenie gminy częściowo połoŝony jest rezerwat leśny Dębina tworzy go wspaniały drzewostan, w którym górne piętro to dwustuletnie dęby. W południowej części Puszczy występują siedliska boru i boru mieszanego z nieduŝymi fragmentami olsów. W składzie gatunkowym dominuje sosna z niewielką domieszką brzozy, dębu i olszy. Są to przewaŝnie drzewostany o składzie gatunkowym zmienionym w wyniku wielowiekowej, intensywnej
gospodarki. Na terenie gminy Bochnia występują dwa typy klimatów: podgórskich nizin i kotlin obejmujący Kotlinę Sandomierską - północna część gminy oraz podgórski i górski obejmujący Pogórze Karpackie i północną część Beskidu Wyspowego - południowa część gminy. Południowe stoki Pogórza naleŝą do najcieplejszych terenów w Polsce. Gmina Bochnia leŝy w korzystnej strefie klimatycznej, ciepłego, suchego, średnia temperatura roczna wynosi 7-8 C przy rocznych opadach wahających się pomiędzy 600 a 700 mm. W rejonie tym okres wegetacyjny trwa około 220 dni. ZróŜnicowanie poszczególnych elementów klimatu zaleŝy od wysokości n.p.m. oraz od rzeźby terenu. Klimat Ziemi Bocheńskiej cechuje zmienność stanów pogodowych, jest umiarkowanie wilgotny, z dominacją wiatrów zachodnich i długim okresem wegetacyjnym co stwarza wyjątkowo korzystne warunki Ŝycia ludziom, zwierzętom i roślinom. Na obszarze gminy występują znaczne bogactwa naturalne; - pokłady soli kamiennej (Moszczenica, Siedlec), w latach 80-tych na terenie w/w miejscowości powstała najnowocześniejsza kopalnia soli. Niestety z powodu dekoniunktury na sól kopalnia ta od 1991 roku jest w stanie likwidacji; - obok złóŝ soli występują duŝe zasoby solanki bogatej w jod, brom, potas, w tym solanki lecznicze (Gierczyce, Siedlec, Łapczyca). Na bazie tych solanek rozpoczęto produkcję krystalicznego jodu w Łapczycy - jedynym tego rodzaju zakładzie w Polsce. Przy tej produkcji wytwarzana jest krystaliczna sól lecznicza. Występowanie tych solanek stwarza dogodne warunki do powstania ośrodka balneologiczno - uzdrowiskowego o zasięgu ponadregionalnym; - złoŝa wód geotermalnych w okolicach Cikowic i Brzeźnicy o duŝej wydajności (od 50-100 m 3 /h) - w miejscowościach połoŝonych wzdłuŝ rzeki Raby Damienice, Siedlec, Chełm, Stradomka, Proszówki eksploatowana jest pospółka Ŝwirowopiaskowa, a takŝe piasek z okolicy Puszczy Niepołomickiej; - w okolicach Gierczyc i Siedlca występuje waŝny surowiec dla przemysłu ceramicznego; glina, iły mioceńskie i zwietrzelina z łupków krośnieńskich. W większości surowiec ten był wykorzystywany do produkcji materiałów
budowlanych i sączków drenarskich w cegielni połoŝonej w Gierczycach, przeŝywającej swoją świetność w latach 50-90. 1.2 Turystyka Pod względem atrakcyjności historycznej Gmina Bochnia naleŝy do najciekawszych w Małopolsce. Osadnictwo z czasów państwa Wiślan rozkwitało w 2 bliskich sobie ośrodkach: Łapczycy i Chełmie juŝ od XII wieku. Rozwój tych ziem wiązał się z przebiegającym przez nie Szlakiem Bursztynowym zwanym później Drogą Królewską. Z tymi najstarszymi miejscowościami wiąŝe się bardzo ciekawa historia z ciągle jeszcze Ŝywymi miejscowymi tradycjami i duŝą ilością zachowanych zabytków. Na prawym, wysokim brzegu Raby połoŝona jest prastara miejscowość Chełm. Nie bez powodu pośród wielu dobrodziejstw, jakimi w 1253 r. obdarowani zostali mieszkańcy okolicznych wsi Bochni w akcie lokacyjnym, był przywilej dający im prawo połowu ryb w rzece. Dzisiejsza Raba - podobnie jak niektóre rzeki (Stradomka) i większe strumienie w gminie będące miejscem rekreacyjnych wypadów nad wodę w okresie lata - jest rzeką łaskawą dla wędkarzy. Przy odrobinie szczęścia moŝna złowić okazałego szczupaka, leszcza, bolenia, świnkę, klenia, węgorza a nawet pstrąga. Do najbardziej interesujących turystycznie obszarów naleŝą tereny sąsiadujące z Puszczą Niepołomicką, lasy w rejonie Łapczycy i Gorzkowa oraz tereny na południe od drogi E-4. Atrakcje turystyczne Via Regia Antiqua szlak turystyczny Dla entuzjastów zabytków godnym uwagi w gminie jest szlak turystyczny Via Regia Antiqua, utworzony na bazie Drogi Królewskiej. Ten historyczny szlak juŝ w XII wieku pełnił funkcję traktu komunikacyjnego łączącego Europę z Rusią i Węgrami. Przebiega on przez dwie prastare miejscowości; Łapczycę i Chełm. Ten niezwykły szlak obfituje w rozległe panoramy na przełom rzeki Raby i jej malowniczy bieg wokół wzgórza chełmskiego a takŝe na Beskid Wyspowy i Tatry. Atrakcją turystyczną szlaku są piękne kościoły;
gotycki z 1340r. w Łapczycy ufundowany przez Króla Kazimierza Wielkiego (jak mówi legenda jako pokuta za miłosne związki z Esterką, śliczną Ŝydówką z Kazimierza), Kościół Zakonu BoŜogrobców z XVII wieku w Chełmie, wraz z niezwykle interesującym Muzeum Zakonu StróŜów BoŜego Grobu. Pełne uroku są równieŝ miejsca zabytkowe jak Grodzisko w Chełmie i w Łapczycy czy Warzelnia Soli w Łapczycy. Zagospodarowanie szlaku w tarasy widokowe w najwyŝszych punktach (271 i 298 m n.p.m.), oraz wiaty turystyczne z wyposaŝeniem sprzyjają oglądaniu pięknych krajobrazów jak równieŝ organizowaniu pikników sezonowych. Schronisko turystyczne i wyciąg narciarski Z uwagi na górzyste ukształtowanie terenu, gmina posiada znakomite walory turystyczno-krajobrazowe, które zachęcają do wypoczynku, rekreacji a takŝe uprawiania sportów zimowych. Atrakcją rekreacyjno-sportową jest wyciąg narciarski wraz ze schroniskiem turystycznym w Woli Nieszkowskiej. Jest to piękna miejscowość usytuowana w południowej części gminy Bochnia, z dala od wszelkiego przemysłu, skąd rozpościera się panorama na Beskid Wyspowy a przy dobrej pogodzie na Trzy Korony. Funkcjonuje tu dobra komunikacja z centrum miasta Bochni (10 minut autobusem RPK). Puszcza Niepołomicka Najbardziej interesujące turystycznie obszary gminy to okolice Puszczy Niepołomickiej, w której liczne dukty leśne przecinające imponujący kompleks leśny wzdłuŝ i wszerz, zachęcają do spacerów o kaŝdej porze roku. Atrakcyjną formą spędzania wolnego czasu w puszczy mogą być wielokilometrowe wycieczki rowerowe, którym sprzyja płaskie ukształtowanie terenu jak i starannie wyasfaltowane ścieŝki rowerowe. W Puszczy Niepołomickiej na szczególne zainteresowanie zasługuje rezerwat leśny Dębina o powierzchni 12,66 ha ze wspaniałym drzewostanem, w którym górne piętro to dwustuletnie dęby. Gospodarstwa agroturystyczne
Na terenie gminy funkcjonują gospodarstwa agroturystyczne, które promują nowoczesny zdrowy styl Ŝycia, oparty na pełnej harmonii człowieka z przyrodą. Gościnni gospodarze, smaczne regionalne potrawy, szeroka gama świadczonych usług oraz przystępne ceny zachęcają gości do spędzania urlopu w wiejskich zagrodach wśród uprawnych pól i domowych zwierząt. Wypoczynek w gospodarstwach agroturystycznych to autentyczny kontakt z przyrodą, zwierzętami domowym, gospodarskimi i dziko Ŝyjącymi, spacery wśród pól, lasów, zagajników, zapoznanie się z kulturą ludową (drewniane kościółki, przydroŝne kapliczki, kuźnie, stare młyny, dawne narzędzia pracy i sprzęty domowe, obrzędy wiejskie, zespoły ludowe), zapoznanie się z zabytkami i urokami Małopolski, zdrowe i tanie Ŝywienie. 1.3 Zagospodarowanie przestrzenne Gmina Bochnia połoŝona jest w dolinie rzeki Raby i jej dopływów oraz przy drodze międzynarodowej E-4, umoŝliwiającej łatwy dojazd do Krakowa i Tarnowa - w sposób istotny wpływa to na lokalizację sieci osiedleńczej. Powiązania gminy z miastem Bochnia są szczególnie silne ze względu na połoŝenie miasta pomiędzy dwoma częściami gminy oraz z powodu lokalizacji siedziby Urzędu Gminy w mieście Bochnia. Wsie połoŝone najbliŝej miasta Bochnia przekształcają się stopniowo w jego przedmieścia, co stwarza i generuje rozwój zasadniczych powiązań gminy z miastem Bochnia. Ogólną charakterystykę zagospodarowania przestrzennego przedstawia tabela nr 1. Tab.1 Ogólny bilans struktury uŝytkowania i zagospodarowania obszaru gminy Rodzaj powierzchni terenu 1. Powierzchnia terenów zainwestowanych, w tym: Powierzchnia terenu w ha 957,00 - tereny mieszkaniowe z komunikacją i usługami - tereny usług A, UK, UO, UH, UR, Ul, UZ - tereny obsługi rolnictwa RPU, RPO, RLU, RPZ - tereny usług sportu - tereny urządzeń infrastruktury 848,40 44,55 28,40 7,20 6,55 21,90
technicznej i gospodarki komunalnej - tereny przemysłu, baz i składów 2. Powierzchnia uŝytków rolnych 8804 3. Powierzchnia lasów 3095 4. Powierzchnia pozostałych terenów (wody i nieuŝytki) 241 Ogółem powierzchnia gminy 13097 1.4 Zaopatrzenie w wodę i odprowadzenie ścieków Zaopatrzenie w wodę na terenie Gminy odbywa się za pomocą wodociągu, którego łączna długość wynosi 217,4 km sieci głównej i 98.1 km przyłączy. Obecnie zwodociągowane jest 31 sołectw (100 % obszaru Gminy). Miejscowości w Gminie Bochnia zasilane są w wodę pitną z następujących ujęć wody: - z lokalnego ujęcia na studniach (głębinowych i tradycyjnych) połoŝonego w Siedlcu (13 wsi: Chełm, Siedlec Moszczenica, Gierczyce, Nieszkowice Małe, Stradomka, Buczyna, Zawada, Nieprześnia, Dąbrowica, Pogwizdów, Nieszkowice Wielkie,Buczyna, Grabina) - ilość wody pobranej z ujęcia średnio w roku wynosi 126,7 tyś. m 3. - z miejskiego ujęcia wody na rzece Rabie w Bochni (16 wsi: Łapczyca, Brzeźnica, Gorzków, Gawłów, Ostrów Szlachecki, Majkowice, Bogucice, Zatoka, Bessów, Cerekiew, Cikowice, Stanisławice, Damienice, Proszówki, KrzyŜanowice, Baczków, Słomka) ilość wody zakupionej wynosi 221,8 tyś. m 3. - jedna wieś Wola Nieszkowska zasilana jest z sieci gminnej w Łapanowie, bazującej na ujęciu na rzece Stradomce. Analiza stanu istniejącego gospodarki ściekowej PołoŜenie przewaŝającej części gminy w bezpośredniej zlewni rzeki Raby, w znacznej części bezpośrednio powyŝej ujęcia wody dla wodociągu Bochnia", a w pozostałej części dorzecza pokrytego stosunkowo gęstą siatką cieków i rowów nacinających terasy rzeki Raby i potoku Gróbka, przy równoczesnym objęciu prawie wszystkich wsi gminy siecią wodociągową- powoduje, iŝ głównym uwarunkowaniem rozwoju gminy jest sukcesywna realizacja kanalizacji zbiorczej na obszarze gminy, celem zahamowania degradacji wód powierzchniowych i podziemnych.
Dotychczas na obszarze gminy zrealizowano łącznie sieć kanalizacyjną o długości: 70,00 km (sieć główna), 31,35 km (przykanaliki). Kanalizację posiada dziewięć miejscowości gminy: Łapczyca, Siedlec, Gierczyce, Cikowice, Damienice, Chełm, Proszówki, Gorzków, Moszczenica, Słomka, KrzyŜanowice. Na etapie projektu są kanalizacje kolejnych wsi: Brzeźnica, Gawłów, Buczyna, Nieszkowice Małe, Stradomka, Bogucice, Ostrów Szlachecki, Stanisławice. Do kolektorów podłączone jest 1687 gospodarstw czyli 40% Ścieki komunalno-bytowe odprowadzane są do sześciu mechanicznobiologicznych oczyszczalni o łącznej przepustowości 976 m 3 /d. - oczyszczalnia ścieków w Damienicach o przepustowości 190 m 3 /d - oczyszczalnia ścieków w Łapczycy o przepustowości 220 m 3 /d - oczyszczalnia ścieków w Siedlcu o przepustowości 220 m 3 /d - oczyszczalnia ścieków w Chełmie o przepustowości 26 m 3 /d - oczyszczalnia ścieków w Proszówkach o przepustowości 220 m 3 /d - oczyszczalnia ścieków w Stanisławicach o przepustowości 100 m 3 /d Z uwagi na górzyste ukształtowanie terenu południowej części Gminy preferuje się stosowanie małych przydomowych oczyszczalni. Obecnie na południu Gminy działa dziewięć lokalnych biologiczno-mechanicznych oczyszczalni o przepustowościach od 4-13 m 3 /d oraz szereg oczyszczalni wierzbowych zainstalowanych przy pojedynczych gospodarstwach indywidualnych i budynkach uŝyteczności publicznej min.: - Gierczyce, Węgrzyn Kinga - Chełm, Ból Zygmunt - Przedszkole w Bogucicach - Zespół Szkół Podstawowych i Gimnazjum w Nieszkowicach Wielkich - Kryta Pływalnia i Zespół Szkół Podstawowych i Gimnazjum w Proszówkach Głównym problemem ochrony środowiska naturalnego pozostaje od szeregu lat; sprawa czystości wód powierzchniowych i podziemnych. Stąd stałe dąŝenie gminy do objęcia całego terenu gminy siecią kanalizacji sanitarnej.
1.5 Zaopatrzenie w gaz i energię elektryczną. Wszystkie miejscowości w gminie posiadają sieć elektryczną i gazową. 3738 mieszkań tj 87% posiada instalację gazową zaopatrywaną z sieci a 298 tj. 7% gazem płynnym z butli indywidualnych. Gaz przewodowy wykorzystywany jest równieŝ do ogrzewania obiektów komunalnych i oświatowych. Stan czystości powietrza w skali całego obszaru jak i poszczególnych jednostek osadniczych mieści się w normach przewidzianych dla obszarów mieszkalnych. 1.6 Komunikacja. Gmina posiada dogodne połączenia komunikacyjne - leŝy na skrzyŝowaniu waŝnych szlaków komunikacyjnych; drogi międzynarodowej E-40 Wrocław - Lwów, przebiegająca przez Chełm Moszczenicę Łapczycę i Gorzków na długości 6,200 km. Stan techniczny nawierzchni oraz szerokość jezdni są absolutnie niewystarczające zwłaszcza w kontekście nasilającego się międzynarodowego ruchu tranzytowego. Równoległym korytarzem transportowym o znaczącym wpływie na funkcjonowanie gminy, ale o znikomym wpływie na komunikację wewnątrz gminną jest linia kolejowa Wrocław Medyka. Komunikacyjnie gmina graniczy z innymi gminami: Łapanowem - od południa, południowego-wschodu z Nowym Wiśniczem, z Rzezawą - od wschodu i Drwinią - od północnego-zachodu. Od zachodu naturalną granicą z gminą Kłaj jest rzeka Raba. Gmina otacza miasto Bochnia z dwóch stron. Przez gminę przebiegają równieŝ drogi powiatowe o długości 62 km i drogi wojewódzkie o długości 9,759 km prowadzące równieŝ ruch lokalny i podstawowy. Stan techniczny nawierzchni niezadowalający do dobrego. Siecią uzupełniającą jest struktura dróg i ulic gminnych o długości 48 km, w tym utwardzonych jest 42 km, stan techniczny jest na bieŝąco kontrolowany przez inspektorów, gmina corocznie modernizuje poszczególne etapy dróg wymagającym uzupełnienia w miarę swoich moŝliwości finansowych. Oprócz dróg zarządzanych przez odpowiednie Zarządy Dróg w gminie jest 262 km dróg wiejskich i innych administrowanych przez Urząd Gminy Bochnia. Wszystkie jednostki osadnicze obsługiwane są przez profesjonalną komunikację autobusową, zarówno publiczną jak i prywatną kursującą z wystarczającą częstotliwością uzaleŝnioną od obciąŝenia linii.
Wszystkie miejscowości w gminie posiadają naziemną sieć telefoniczną TP SA. Poprzez tą sieć osiągalny jest szerokopasmowy dostęp do sieci internetowej. Cała powierzchnia gminy pokryta jest sygnałem róŝnych sieci telefonii komórkowej. 1.7 Gospodarka odpadami. Od stycznia 2002 roku został zmieniony system zbiórki odpadów komunalnych z terenu gminy Bochnia. Dotychczasowy system kontenerowy został zastąpiony systemem workowym. Kontenery o pojemności 7 m 3 w ilości 119 sztuk rozmieszczone były w 30 sołectwach w miejscach ogólnie dostępnych dla mieszkańców. Kontenery przeznaczone były na odpady komunalne bez moŝliwości segregacji. Funkcjonująca od 10 lat taka forma zbiórki odpadów, okazała się mało ekonomiczna, w związku z tym wprowadzono system workowy. Worki o pojemności 120 l są rozprowadzane przez sołtysów poszczególnych sołectw w cenie 4 zł za sztukę. Wywóz worków odbywa się 2 razy w miesiącu. Ponadto rozpoczęto segregację odpadów do odpowiednio oznakowanych i opisanych pojemników, które opróŝniane są na koszt Gminy. W szkołach kontynuowana jest edukacja ekologiczna związana z segregacją śmieci, odzyskiwaniem surowców wtórnych i zapobieganiem powstawania dzikich wysypisk śmieci. 1.8 Stan obiektów dziedzictwa kulturowego Pod względem atrakcyjności swej historycznej przeszłości Gmina Bochnia naleŝy do ciekawszych w Małopolsce. Człowiek osiedlał się na tym terenie, w szczególności w dolinie rzeki Raby i jej dopływów juŝ od pradziejów. Świadczą o tym choćby pozostałości grodzisk w Chełmie i w Łapczycy.
To właśnie nad Rabą od najdawniejszych czasów powstawały grody i osiedlali się ludzie. Na prawym, wysokim brzegu Raby połoŝona jest prastara miejscowość Chełm. Chełm jest niewątpliwie jedną z najstarszych osad w regionie bocheńskim, wzmiankowaną juŝ w dokumencie patriarchy jerozolimskiego Monachusa z 1198r. W jego szczególną rolę w dziejach regionu bocheńskiego wpisuje się magia Grodziska (271 m n.p.m.) z odkrytymi przez archeologów śladami wczesnego osadnictwa. Chełm to takŝe oryginalne tradycje parafii, ze względu na jej włodaŝy BoŜogrobców; parafii dawnej być moŝe w ogóle najstarszej w regionie bocheńskim. Chełm to miejscowość niezwykle nasycona przeszłością, o której moŝna się wiele dowiedzieć odwiedzając Muzeum Parafialne im. StróŜów BoŜego Grobu. Prezentowane są tu cenne archiwalia parafialne (XVI-XXw.), zabytki dawnej sztuki złotniczej, stare księgi liturgiczne. DuŜe wraŝenie robi ekspozycja kilkunastu bogato zdobionych ornatów z XVII-XXw. TakŜe Łapczycę zalicza się do najstarszych miejscowości w Polsce południowej i głównych centrów osadniczych regionu bocheńskiego. Z racji swoich walorów zabytkowych i niepospolitej urody kościół w Łapczycy nazywany bywa czasem małą katedrą. Łapczycę wymienia juŝ dokument kardynała Idziego, wystawiony pomiędzy 1123 a 1125r. dla klasztoru benedyktów w Tyńcu. Z kolei w bulli papieŝa Grzegorza z 1229r., wyliczającej posiadłości tego klasztoru, znalazła się równieŝ wzmianka o wolnym targu i karczmie w Łapczycy. Miejscowość zawdzięczała to szczególnemu połoŝeniu tędy bowiem przebiegał, podobnie jak przez Chełm, międzynarodowy szlak handlowy z zachodu Europy na Ruś i Węgry. Dawną metrykę ma szereg innych miejscowości gminy Bochnia a ślady bogatej przeszłości tej ziemi spotykamy dosłownie na kaŝdym kroku. Środowisko kulturowe Gminy Bochnia tworzą występujące na tym terenie obiekty i zespoły zabytkowe, zachowane tradycyjne formy budownictwa zagrodowego, kapliczki, krzyŝe przydroŝne, pomniki i inne elementy małej architektury, stanowiska archeologiczne oraz inne charakterystyczne obszary tworzące środowisko kulturowe gminy. Zasoby kulturowe gminy, jak wszystkie inne zasoby dziedzictwa narodowego, podlegają ochronie zgodnie z ustawą o ochronie dóbr kultury. Forma ochrony jest zróŝnicowana i zaleŝy od historycznej wartości zasobów oraz od ich stanu zachowania. Do rejestru zabytków nieruchomych dawnego województwa tarnowskiego zostały wpisane następujące obiekty występujące w Gminie Bochnia:
L.p. Tab.2. Obiekty wpisane w rejestrze zabytków Nazwa zabytk u Lokalizacja Nr rejestru 1. Kościół parafialny Brzeźnica A 62 p.w. św. Stanisława 2. Dzwonnica Brzeźnica A63 3. Kościół parafialny Chełm A147 p.w. Narodzenia Jana Chrzciciela 4. Kościół parafialny Gawłów A202 p.w. św. Andrzeja Boboli 5. Kościół p.w. Nar. Łapczyca A4 NMP 6. Kościół parafialny Pogwizdów A294 p.w. Św. Szymona i Judy Tadeusza 7. Dwór z parkiem Zawada A297 8. Grodzisko Chełm A93 9. Chałupa nr 24 Bogucice A175 10. Stodoła w zagrodzie Gierczyce A185 nr 38 11. Kościół parafialny KrzyŜanowice A191 pw. św. Joachima 12. Spichlerz przy Łapczyca A200 zagrodzie nr 81 13. Park dworski Nieprześnia A209 14. Grodzisko Łapczyca A1243/291 15. Kościół parafialny p.w. św. Antoniego 16. Kościół p.w. św. Anny Cikowice Łapczyca A316 A317 Na terenie gminy zachowały się tradycyjne formy budownictwa, kapliczki, krzyŝe przydroŝne, cmentarze, miejsca pamięci narodowej, historyczne układy urbanistyczne, dominanty, parki i ogrody.
Funkcjonowanie środowiska kulturowego: 1.Zasoby archeologiczne Gmina posiada bardzo bogate zasoby archeologiczne. Stały rozwój zainwestowania niesie z sobą powaŝne zagroŝenia dla tych zasobów. 2.Miejsca pamięci narodowej i cmentarze Cmentarze wojenne oraz miejsca pamięci narodowej otaczane są opieką władz gminnych i utrzymane w odpowiednim stanie: są to cmentarze wojenne we wsi: Nieprześnia, Grabina, Wola Nieszkowska oraz 4 mogiły z 1806r. na cmentarzu ewangelickim w Gawłowie i 6 mogił z pierwszej wojny światowej na cmentarzu w Chełmie. Cmentarze czynne (parafialne) są zlokalizowane w taki sposób, Ŝe stworzone są warunki przestrzenne wpisujące je w krajobraz kulturowy gminy. Opieki wymaga utrzymanie starych nagrobków i drzewostanu. 3.Obiekty architektury sakralnej, kapliczki, krzyŝe przydroŝne Stan zachowania i utrzymania obiektów sakralnych jest dobry. Dla właściwej ekspozycji obiektów konieczne jest w przyszłych planach miejscowych utrzymanie obecnych stref ochrony konserwatorskiej oraz wprowadzenie nowych stref przy obiektach, które ich nie posiadają. Stan zachowania kapliczek i krzyŝy przydroŝnych jest dobry, jednak istnieje potrzeba stałej opieki w zakresie konserwacji i remontów. 4.Budownictwo rezydencjonalne, budynki uŝyteczności publicznej, folwarki i załoŝenia parkowe Gmina Bochnia posiada niewiele takich obiektów, jednak te, które są, pełnią istotną rolę w krajobrazie kulturowym i decydują o jego charakterze i ciągłości kulturowej i tradycji tego obszaru. Są to obiekty: - wieś Zawada dwór z załoŝeniem parkowym, obiekt w rękach prywatnych, poddany remontowi (obiekt wpisany do rejestru zabytków), - wieś Nieprześnia załoŝenie parkowo-dworskie wraz z XX-wiecznymi zabudowaniami dworskimi, stan zachowania załoŝenia parkowego średni (obiekt wpisany do rejestru zabytków) obiekt w rękach prywatnych, - wieś Ostrów Szlachecki zespół zabudowań pofolwarcznych, wraz z towarzyszącym załoŝeniem parkowym stan zachowania średni, obiekt uŝytkowany przez Rolniczy Zakład Doświadczalny,
- wieś Damienice Domek Myśliwski wraz z ogrodem stan zachowania dobry, uŝytkowany przez Nadleśnictwo, - wieś Damienice budynek szkolny (budynek szkoły wiejskiej z okresu przedwojennego), uŝytkowany jako szkoła stan zachowania dobry, - wieś Majkowice budynek szkoły wiejskiej z okresu przedwojennego uŝytkowany jako szkoła stan zachowania średni, - wieś Łapczyca budynek uŝyteczności publicznej na działce nr 900, zlokalizowany przy drodze krajowej Kraków-Tarnów budynek po remoncie, - wieś Zatoka budynek szkoły wiejskiej z okresu przedwojennego stan zachowania średni, - wieś Proszówki budynek nr 744/2 o charakterze rezydencjonalnym dawniej uŝytkowany jako szkoła stan dobry. 5. Architektura i budownictwo mieszkaniowe Tradycyjne obiekty budowlane to głównie budownictwo siedliskowe zagrodowe (budynki mieszkalne i gospodarcze). Głównie są to budynki drewniane, rzadziej murowane, szczególnie drewniane w złym stanie technicznym. Istniejące budownictwo tradycyjne zwykle nie jest modernizowane do standardów i potrzeb współczesnych, lecz jest wymieniane na nowe, zwykle obce w formie architektonicznej, nie mające nic wspólnego z tradycją danego obiektu. 1.9 Gospodarka 1.9.1 Przedsiębiorczość Dobrze rozwinięta infrastruktura techniczna a takŝe korzystne połoŝenie geograficzne (tylko 30 km od Krakowa) czynią z bocheńskiej gminy interesującego i wiarygodnego partnera gospodarczego. Wszystkie miejscowości w gminie posiadają sieć gazową, wodociągową i telefoniczną. Dobrze funkcjonująca komunikacja miejska jest istotnym czynnikiem atrakcyjności gminy nie tylko dla mieszkańców ale takŝe dla potencjalnych inwestorów. Na terenie Gminy działają 706 podmioty gospodarcze (stan na 18 grudzień 2006r.), z czego większość skoncentrowana jest w obrębie handlu i usług. Do największych podmiotów działających na terenie Gminy naleŝą:
Stacja benzynowa AS w Gierczycach wraz z zapleczem gastronomicznym, Stacja benzynowa w Gorzkowie, Motel Lech w Siedlcu z restauracją, Piekarnia w Stanisławicach, Zakład wyrobów mięsnych P. Kołdrasa w Proszówkach, Firma Handlowa Gold-Drop, Zakład Przeróbki Solanek Jodowo-Bromowych Salco, Firma Meblowa Nawrocki, Zakład Produkcji Opakowań Wall Kraków Sp. z o.o, Zakład Produkcyjny w Stanisławicach Najlepszą bazą produkcyjną dysponują zakłady gastronomiczne. Działalność gospodarczą prowadzą głównie osoby fizyczne w formie jednoosobowej. Są to jednak we wszystkich przypadkach mali przedsiębiorcy, wykonujący działalność samodzielnie lub przy niewielkim zatrudnieniu od 1 do 10 osób. Znaczna liczba przedsiębiorców łączy po kilka rodzajów działalności. Częste jest zjawisko zmian poszerzania działalności. Dominująca rola rolnictwa w strukturze gospodarowania w gminie idąca w parze z zróŝnicowaniem geograficznym stwarza dobre warunki do rozwoju agroturystyki na terenie gminy. Bazę turystyczną w Gminie tworzy kilka zajazdów, mniejsze restauracyjki, bary oraz gospodarstwa agroturystyczne. WaŜnym osiągnięciem Gminy jest znalezienie się w 1998 roku w "Złotej Setce Gmin Polskich" opracowanym przez Centrum Badań Regionalnych w Warszawie. Gmina otrzymała to wyróŝnienie za jeden z najwyŝszych w kraju wskaźników w zakresie prowadzonych inwestycji, dochodów własnych, gminnej przedsiębiorczości a takŝe za zgodne z prawem gospodarowanie majątkiem gminy 1.9.2 Rolnictwo Gmina Bochnia jest typową gminą wiejską blisko 70% gospodarstw domowych uŝytkuje indywidualne gospodarstwo rolne. Z charakterystyki gminy wynika, Ŝe rolnictwo jest podstawową dziedziną gospodarki gminy, występują głównie małoobszarowe gospodarstwa indywidualne do 5 ha, o produkcji roślinnozwierzęcej. Na terenie gminy dominują uŝytki rolne, które stanowią prawie 75% jej powierzchni. Wskaźnik ten jest zdecydowanie wyŝszy od wskaźnika krajowego (ok. 60%).
W poszczególnych wsiach gminy udział uŝytków rolnych w powierzchni ogólnej jest zróŝnicowany i waha się od prawie 90% w Bessowie i Cerekw i do niecałych 60% w Gorzkowie, Brzeźnicy i Zawadzie. Generalnie uŝytki rolne dominują zdecydowanie w części północnej i zachodniej gminy. Główne uprawy to: zboŝa, ziemniaki, buraki pastewne, warzywa i owoce. Drugą pod względem udziału w powierzchni ogólnej, grupą uŝytków są lasy oraz tereny zadrzewione i zakrzewione, które średnio w gminie stanowią 15,5% powierzchni ogólnej. Udział lasów w poszczególnych wsiach jest bardzo zróŝnicowany i waha się od zaledwie 1,2% w Bogucicach do aŝ 36% w Dąbrowicy. Tab. 4. Charakterystyka gospodarstw rolnych względem rodzaju gruntów. Rodzaj gruntów Powierzchnia [ha] A. UŜytki rolne 9326 71,3 Grunty orne 5523 42,2 Sady 405 3,1 Łąki 833 6,4 Pastwiska 473 3,6 B. Lasy i grunty 23,5 3075 leśne C. Pozostałe 5,2 686 grunty Razem: 13087 100 Udział procentowy Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych statystycznych Większość gospodarstw prowadzi produkcję tylko na własne potrzeby, stąd występuje niska ich produktywność, a obniŝenie dochodów rolników jest takŝe spowodowane bardzo wysoką obsadą siły roboczej. Bezpośrednie sąsiedztwo miasta Bochni stwarza gminie moŝliwości pełnienia roli zaopatrzeniowej dla miasta w produkty Ŝywnościowe. Pomimo tego faktu moŝna stwierdzić, iŝ produkcja rolnicza nie będzie mogła w przyszłości stanowić wystarczającego źródła utrzymania mieszkańców gminy, stąd celowe są inwestycje wspierające bazę edukacyjną wykorzystywaną następnie przez młodych ludzi do budowania podstaw dla swojej przyszłości społecznej i zawodowej, co w sposób bezpośredni wspiera niniejszy projekt. Tab. 5. Charakterystyka gospodarstw rolnych względem powierzchni.
Powierzchn ia [ha] Liczba gospodarstw do 1 1-5 5-10 > 10 Razem 1503 1947 180 32 3662 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych statystycznych 2. IDENTYFIKACJA PROBLEMÓW 1. Potrzeba stworzenia systemu wspierającego tworzenie nowych miejsc pracy dających alternatywne źródło dochodu dla zuboŝałych rolników. 2. Zapewnienie rozwoju w strefach zdegradowanych przez istniejącą trasę E4 oraz projektowaną autostradę A4 i zjazd z węzła Bochnia. 3. Poszerzenie w planie zagospodarowania przestrzennego gminy uzbrojonych terenów dla potencjalnych inwestorów zewnętrznych. 4. Potrzeba wdroŝenia systemu ulg podatkowych dla osób tworzących nowe miejsca pracy. 5. Zagospodarowanie obiektów i terenu nieczynnych przedsiębiorstw: kopalni soli Siedlec Moszczenica, terenów po Rolniczym Zakładzie Doświadczalnym w Ostrowie Szlacheckim i Cerekwi. 6. Zagospodarowanie wolnych nieruchomości. 7. Potrzeba utworzenie w Urzędzie Gminy systemu informacji o dostępnych dotacjach z Unii Europejskiej dla rolników i przedsiębiorców oraz preferencyjnych liniach kredytowych dla MŚP. 3. ANALIZA SWOT Mocne strony połoŝenie wzdłuŝ waŝnych szlaków komunikacyjnych (międzynarodowa trasa E4, projektowana autostrada A4, istniejąca sieć kolejowa Kraków-Rzeszów) dobre warunki do rozwoju turystyki i agroturystyki zabytki architektoniczne atrakcyjne tereny do mieszkania: bezpośrednie sąsiedztwo miasta Bochni oraz Krakowa lotnisko Balice k/ Krakowa
dobrze rozwinięta i funkcjonująca sieć szkół podstawowych rezerwy terenowe pod budownictwo zasoby niewykorzystanej siły roboczej obszar chroniony Natura 2000 zasoby wód geotermalnych stałe, cykliczne imprezy kulturalne Słabe strony niewielka liczba firm stosujących nowoczesne technologie dominacja małych firm w ogólnej liczbie podmiotów gospodarczych brak przemysłu struktura gospodarstw rolnych, duŝe rozdrobnienie niewystarczająco rozbudowana sieć usług okołoturystycznych niski standard bazy turystycznej niedostatki kapitału własnego niedostatki w sieci kanalizacyjnej niski standard nawierzchni dróg niski poziom wykształcenia ludności brak duŝych i wyposaŝonych w media terenów inwestycyjnych brak wykorzystania potencjału odnawialnych źródeł energii niski poziom wykształcenia mieszkańców Szanse moŝliwość zewnętrznego finansowania inwestycji ukierunkowanych na rozwój gminy ze środków UE dostępność do środków pomocowych moŝliwość rozwoju turystyki krajobrazowej dobry wizerunek gminy ZagroŜenia pogarszające się warunki bytowe ludności powiększające się róŝnice w dochodach ludności przywiązanie do tradycyjnych form gospodarowania na wsi koncentracja instytucji wspierających rozwój przedsiębiorczości w ośrodkach miejskich
niedoinwestowanie małych i średnich przedsiębiorstw trudności w pozyskiwaniu kredytów dla przedsiębiorstw i rolnictwa III. NAWIĄZANIE DO STRATEGICZNYCH DOKUMENTÓW ROZWOJU PRZESTRZENNO SPOŁECZNO - GOSPODARCZEGO GMINY I REGIONU 1. Polityka Państwa i Wspólnotowa Strategia Rozwoju Kraju 29 listopada 2006 Rada Ministrów przyjęła Strategię Rozwoju Kraju na lata 2007-2015. Jest to pierwszy tego typu dokument przyjęty przez Radę Ministrów. Oznacza rozpoczęcie nowego etapu w zakresie programowania rozwoju społecznogospodarczego kraju. Strategia Rozwoju Kraju 2007-2015 (SRK) jest podstawowym dokumentem strategicznym określającym cele i priorytety polityki rozwoju w perspektywie najbliŝszych lat oraz warunki, które powinny ten rozwój zapewnić. Strategia Rozwoju Kraju jest nadrzędnym, wieloletnim dokumentem strategicznym rozwoju społeczno-gospodarczego kraju, stanowiącym punkt odniesienia zarówno dla innych strategii i programów rządowych, jak i opracowywanych przez jednostki samorządu terytorialnego. Głównym celem strategii jest podniesienie poziomu i jakości Ŝycia mieszkańców Polski: poszczególnych obywateli i rodzin. Przez podniesienie poziomu Ŝycia rozumiemy wzrost dochodów w sektorze gospodarstw domowych, ułatwienie dostępu do edukacji i szkolenia, co prowadzi do podwyŝszenia poziomu wykształcenia społeczeństwa i podnoszenia kwalifikacji obywateli, wzrost zatrudnienia i wydajności pracy, skutkujące zarówno obniŝeniem bezrobocia, jak i zwiększeniem poziomu aktywności zawodowej oraz poprawę zdrowotności mieszkańców Polski. Lokalny Program rewitalizacji Gminy Bochnia wpisuje się w Priorytet 2. Poprawa stanu infrastruktury technicznej i społecznej, Priorytet 5 Rozwój obszarów wiejskich, Priorytet 6 Rozwój regionalny i podniesienie spójności terytorialnej.
2. Polityka regionalna Województwo Małopolskie Priorytet 4. Insfrastruktura dla rozwoju regionalnego, Projekt: Modernizacja dojazdów do autostrady A4: drogi wojewódzkie nr 975, 768, 965, 987, 964 Projekt: Strefy inwestycyjne przy autostradzie A4: Trzebinia Chrzanów, Balice, Skawina, Niepołomice, Brzesko, Bochnia, Wojnicz, Tarnów. 3. Polityka lokalna a. Strategia Rozwoju Powiatu Bocheńskiego b. Strategia Rozwoju Gminy Bochnia
IV. ZAŁOśENIA PROGRAMU REWITALIZACJI 1. Zadania Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Bochnia. Aktualna sytuacja gospodarcza i społeczna Gminy Bochnia tj. brak perspektyw powrotu do pracy w kopalni soli Siedlec - Moszczenica, Cegielni w Gierczykach, Hucie im. T. Sendzimira w Bochni, a z drugiej zaś strony moŝliwości jakie tworzą walory środowiska kulturowego i naturalnego w Gminie Bochnia, jak równieŝ korzystne połoŝenie komunikacyjne Gminy (Gmina Bochnia połoŝona jest w środkowej części województwa małopolskiego w powiecie bocheńskim, prawie w połowie przecina ją międzynarodowa trasa E-4 Drezno-Kraków-Lwów, linia kolejowa a w niedalekiej przyszłości autostrada A-4) skłaniają do poszukiwania nowych moŝliwości tworzenia miejsc pracy dla mieszkańców, wzrost atrakcyjności turystycznej i inwestycyjnej gminy. Projekty realizowane w Lokalnym Programie Rewitalizacji zainicjują proces przemian przestrzennych, społecznych i ekonomicznych, przyczyniając się do poprawy jakości Ŝycia mieszkańców, oŝywienia gospodarczego oraz stworzenia warunków ekonomicznych dla potencjalnych inwestorów. Dokonując wyboru działań, których realizacja jest niezbędna dla rozwoju gminy kierowano się przede wszystkim ich wpływem na sferę społeczno-gospodarczą i ekologiczno-przestrzenną. W wyniku Realizacji Lokalnego Programu Rewitalizacji zostaną osiągnięte następujące cele: wzrost atrakcyjności inwestycyjnej obszaru rewitalizowanego zmniejszenie bezrobocia, rozwój przedsiębiorczości, poprawa warunków Ŝycia i pracy mieszkańców, poprawa infrastruktury drogowej i technicznej, rozwój infrastruktury turystyczno-rekreacyjnej, ochrona czystości wód rzeki Raby poprzez budowę systemów kanalizacji sanitarnej w miejscowościach połoŝonych nad rzeką Rabą i jej dopływami,
rewitalizacja obiektów i terenów zdegradowanych, przez zmianę ich dotychczasowych funkcji na gospodarcze, edukacyjne, zdrowotne, rekreacyjne i turystyczne, odzyskanie wartości kulturowej. 2. Zasięg terytorialny rewitalizowanego terenu. Proces degradacji społeczno-ekonomicznej występuje na terenie całej Gminy Bochnia i jest spowodowany wieloma czynnikami, w tym likwidacją Kopalni Soli Siedlec-Moszczenica oraz Huty im. T. Sendzimira w Bochni. Proces ten wpływa na środowisko, gospodarkę i społeczeństwo. NaleŜy jednak zauwaŝyć, iŝ jest on zróŝnicowany w róŝnych miejscowościach i uzaleŝniony od zakresu negatywnego oddziaływania czynników degradacyjnych. Procesem degradacji kontynuowanej objęte są takŝe tereny leŝące w pobliŝu międzynarodowej drogi E4. Oprócz degradacji w zakresie środowiska naturalnego następuje, a nawet powiększa się degradacja związania z obostrzeniami w zakresie budownictwa mieszkaniowego i lokalizacji obszarów przemysłowych. WaŜnym czynnikiem świadczącym o degradacji danego obszaru gminy jest podwyŝszony stan bezrobocia wśród mieszkańców oraz występujące objawy patologii społecznych takich jak alkoholizm. Wielu mieszkańców Gminy Bochnia korzysta ze wsparcia socjalnego udzielanego przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej. Znaczną grupę osób korzystających z pomocy tutejszego Ośrodka stanowią osoby bezrobotne oraz niepełnosprawne i rodziny wielodzietne. Z pomocy korzystają takŝe osoby z rodzin patologicznych. Działania realizowane w ramach Programu Rewitalizacji Obszarów Wiejskich w Gminie Bochnia obejmuje swoim zasięgiem teren całej Gminy Bochnia. Rewitalizacja pozwoli na ograniczenie występowania negatywnych zjawisk na terenie gminy oraz poprawi z pewnością atrakcyjność inwestycyjną, co z kolei da ogromną szansę mieszkańcom na znalezienie stałego zatrudnienia. Dzięki realizacji zadań w ramach Lokalnego Programu Rewitalizacji powstaną równieŝ ścieŝki rowerowe, szlaki turystyczne oraz ogólnodostępne strefy rekreacji dziecięcej, co pozwoli na zagospodarowanie czasu wolnego dzieci i młodzieŝy, a tym samym ograniczy patologie społeczne występujące wśród dzieci.
Wyznaczając obszary problemowe wzięto pod uwagę: Poziom bezrobocia, Poziom ubóstwa oraz trudne warunki mieszkaniowe, Poziom przedsiębiorczości na analizowanym terenie, Poziom wykształcenia mieszkańców, Poziom degradacji infrastruktury technicznej i budynków, Poziom zanieczyszczeń środowiska naturalnego, Poziom bezpieczeństwa mieszkańców. Główne obszary objęte rewitalizacją powinny obejmować między innymi: Tereny nieekonomicznie wykorzystywanej przestrzeni o duŝym potencjale gospodarczym (np. tereny po byłej Kopalni Soli Siedlec Moszczenica, Cegielni w Gierczykach), Tereny o słabej dynamice rozwoju, stanowiące barierę w harmonijnym rozwoju całej gminy, Tereny o niedostatecznym wyposaŝeniu w sieci infrastruktury technicznej z zakresu ochrony środowiska, Tereny ze złym stanem infrastruktury drogowo mostowej, Tereny, na których wspierany będzie rozwój infrastruktury turystyczno rekreacyjno- sportowej. 3. Oczekiwane rezultaty Realizacja zadań w ramach Lokalnego Programu Rewitalizacji Obszarów Wiejskich w Gminie Bochnia, musi spowodować wzrost atrakcyjności terenów objętych rewitalizacją pod wieloma względami. Oczekuje się osiągnąć większą atrakcyjność inwestycyjną, turystyczną oraz znaczną poprawę stanu środowiska naturalnego rewitalizowanych terenów. Zwiększenie atrakcyjności inwestycyjnej i turystycznej terenów powinno spowodować powstanie wielu przedsiębiorstw oraz miejsc pracy równieŝ w sektorze usług turystycznych. Planowane działania na obszarze rewitalizowanym w latach 2007-2013 oraz źródła ich finansowania Lp. Nazwa działania Okres realizacji Szacunkowa wartość projektu (w zł.) Źródła finansowan ia
1 Ochrona czystości wód rzeki Raby poprzez budowę oczyszczalni ścieków w Brzeźnicy oraz kanalizacji sanitarnej w Brzeźnicy i Baczkowie 2 Kanalizacja Górnej Raby: Buczyna, Nieszkowice Małe Stradomka 3 Kanalizacja Północ: Gawłów, Bogucice, Ostrów Szlachecki, Majkowice, Zatoka, Bessów, Cerekiew 4 Rozbudowa sieci wodociągowej Grabina Buczyna 5 Budowa sztucznego lodowiska w Proszówkach 6 Kanalizacja wsi Stanisławice oraz rozbudowa oczyszczalni ścieków w Damienicach 7 Kanalizacja Południe: Pogwizdów, Zawada, Nieszkowice Wielkie, Nieprześnia, Wola Nieszkowska 8 Remont mostów wiszących w Damienicach, Proszówkach i Majkowicach 9 Modernizacja i odbudowa dróg gminnych 10 Budowa kortów tenisowych 2007-2008 8 000 000 BudŜet gminy/ fundusze UE 2007-2009 1 991 028 BudŜet gminy/ fundusze UE 2007-2009 5 600 000 BudŜet gminy/ fundusze UE 2007 335 000 BudŜet gminy/ fundusze UE 2007-2008 570 000 BudŜet gminy/ fundusze UE 2007-2008 1 653 000 BudŜet gminy/ fundusze UE 2007-2013 5 700 000 BudŜet gminy/ fundusze UE 2007-2009 1 800 000 BudŜet gminy/ fundusze UE 2007-2010 8 000 000 BudŜet gminy/ fundusze UE 2007-2008 270 000 BudŜet gminy/ fundusze UE
w Proszówkach 11 Budowa Lokalnego Centrum Kulturalno- Społecznego 12 Utworzenie ogólnodostępnych stref rekreacji dziecięcej w Gminie Bochnia 13 Zakup i montaŝ wyciągu narciarskiego jako element rozbudowy infrastruktury sportowej schroniska turystycznego w Woli Nieszkowskiej Budowa chodników 14 (w ramach inwestycji wspólnych z Województwem Samorządowym i Powiatem Bocheńskim) przy drogach wojewódzkich i powiatowych w: 2007-2010 4 500 000 BudŜet gminy/ fundusze UE 2008 122 000 BudŜet gminy/ fundusze UE 2007-2008 763 500 BudŜet gminy/ fundusze UE Proszówkach 2007 300 000 BudŜet Gierczycach Siedlec Nieszkowice Wielkie 2007 2008 2008 200 000 200 000 100 000 gminy/starostw o Powiatowe/ Fundusze UE Gawłów 2008 100 000 BudŜet gminy/ Proszówki 2008 300 000 Urząd Baczków 2008 100 000 Marszałkowski/ Fundusze UE 15 Modernizacja oświetlenia ulicznego w Gminie Bochnia 2007-2009 1 500 000 BudŜet gminy/ fundusze UE 16 Przygotowanie parków 2008-2009 10 300 000 BudŜet gminy/
przemysłowych poprzez budowę bezkolizyjnych połączeń z istniejącą drogą krajową E4, projektowaną autostradą A4 i drogą wojewódzką 965 Fundusze UE/ Inne Działania planowane do realizacji przez Gminę Bochnia będą finansowane z budŝetu gminy oraz ze środków unijnych a takŝe z środków samorządu wojewódzkiego i powiatowego (według porozumień). Biorąc pod uwagę prognozę dopuszczalnej wysokości zobowiązań w poszczególnych latach i wysokość środków, jakie mogą być wydatkowane bezpośrednio z budŝetu, moŝliwości finansowe Gminy wskazują, Ŝe na realizację przyjętych celów zabezpieczają 25% wkładu w stosunku do uzyskanych środków wspólnotowych. Przy realizacji zadań planuje się nawiązanie współpracy z lokalnymi partnerami, społecznością lokalną oraz przedsiębiorcami działającymi na terenie Gminy. Taka współpraca pozwoli na wymianę spostrzeŝeń, aktywny udział społeczności w niektórych działaniach rewitalizacyjnych, a takŝe zagwarantuje sprawne funkcjonowanie przedmiotu projektu po jego realizacji.
V. SYSTEM WDRAśANIA, MONITOROWANIA ORAZ PROMOCJI PROGRAMU REWITALIZACJI OBSZARÓW WIEJSKICH W GMINIE BOCHNIA Program Rewitalizacji Obszarów Wiejskich w Gminie Bochnia to dokument otwarty. Odzwierciedla on potrzeby oraz działania związane z rozwojem społecznym i gospodarczym Gminy Bochnia. Program ten będzie okresowo analizowany i oceniany, a w razie potrzeby aktualizowany w zakresie dostosowania do zmieniających się potrzeb i uwarunkowań. WdraŜanie Programu Rewitalizacji Obszarów Wiejskich w Gminie Bochnia będzie wspierać realizację zapisów Strategii Rozwoju Gminy Bochnia. Za wdraŝanie PROW w Gminie Bochnia, będzie odpowiedzialny specjalnie powołany zespół pracowników kierowany przez operatora programu. Odpowiedzialność za realizację poszczególnych projektów, w ramach PROW w Gminie Bochnia, będzie podzielona pomiędzy poszczególne wydziały Urzędu Gminy. Monitoring PROW w Gminie Bochnia jest elementem koniecznym w celu aktywnej i prawidłowej realizacji zapisów dokumentów. Pozwala równieŝ na sprawne reagowanie na zaistniałe nieprawidłowości oraz na zachodzące zmiany. Do właściwego prowadzenia monitoringu oraz prezentacji jego rezultatów konieczne jest zapewnienie właściwej struktury organizacyjnej. Konieczność taką podkreśla dodatkowo fakt, iŝ monitoring jest procesem ciągłym nie moŝna go więc prowadzić sporadycznie, traktując jako jeden z dodatkowych czy wręcz uciąŝliwych obowiązków. Nad procesem monitoringu i wdraŝania będzie czuwał specjalnie powołany zespół pracowników kierowany przez operatora programu. Dodatkowo ocena realizacji programu naleŝeć będzie do komisji stałych Rady Gminy oraz Wójta Gminy. Zadaniem komisji oraz Wójta Gminy, będzie ocena i analiza zebranych informacji dotyczących realizowanych zadań oraz ich zgodność z PROW w Gminie Bochnia. Realizacja Promocji poszczególnych projektów ujętych w niniejszym Programie będzie przeprowadzana w zaleŝności od charakteru realizowanego projektu. Do instrumentów tych naleŝą:
Strona internetowa Urzędu Gminy www.bochnia-gmina.pl Tablice reklamowe (lub bilbordy) informujące o zakresie realizowanego projektu i uzyskanym dofinansowaniu z Unii Europejskiej, Tablice pamiątkowe, których celem jest pozostawienie trwałej informacji o wsparci projektu przez Unię Europejską, Umieszczenie logo UE na wszystkich dokumentach związanych z realizacją projektów. Wszystkie materiały promocyjne, informacyjne, dokumenty stosowane podczas realizacji projektu będą zawierać logo Unii Europejskiej. Zostaną przeprowadzone akcje informacyjno promocyjne związane z waŝnymi etapami realizacji projektów. Podobne informacje zostaną przekazane prasie lokalnej i regionalnej oraz telewizji. KaŜdy ze zrealizowanych projektów zaopatrzony zostanie w logo programu, z którego został sfinansowany. Promocja projektów będzie realizować dwa podstawowe cele działań informacyjnych i promocyjnych: skutecznie informować beneficjentów o moŝliwościach zgłoszenia projektów do realizacji w ramach Programu oraz o obowiązujących w tym zakresie procedurach, podnosić świadomość opinii publicznej o przebiegu realizacji i rezultatach Programu.