POWIATOWY URZĄD PRACY 97-200 Tomaszów Maz., ul. Konstytucji 3-go Maja 46 tel. (044) 724-60-79, (044) 724-62-82, (044) 724-26-75, fax (044) 724-26-75 e-mail: loto@praca.gov.pl strona WWW: www.puptomaszow.pl MONITORING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH w powiecie tomaszowskim raport diagnostyczny za 2011 rok marzec 2012 rok
SPIS TREŚCI 1.WSTĘP.3 2. ANALIZA BEZROBOCIA WG ZAWODÓW W 2011ROKU 2.1 Struktura bezrobocia wg zawodów..4 2.2 Napływ bezrobotnych wg zawodów.7 3. ANALIZA OFERT PRACY I MIEJSC AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ WG ZAWODÓW W 2011ROKU.... 3.1 Oferty pracy i miejsca aktywizacji zawodowej wg zawodów...9 3.2 Oferty pracy i miejsca aktywizacji zawodowej wg Polskiej Klasyfikacji Działalności.11 3.3 Wskaźniki szansy uzyskania oferty pracy w zawodzie...13 4. ANALIZA ZAWODÓW NADWYŻKOWYCH I DEFICYTOWYCH W 2011ROKU......16 5. WNIOSKI..24 2
1. WSTĘP Monitoring zawodów jest procesem systematycznego obserwowania zjawisk zachodzących na rynku pracy. Przeobrażenia społeczno-gospodarcze powodują, że popyt i podaż na określone zawody ulegają zmianie, w związku z tym niezbędna jest szybka ewaluacja kwalifikacji zawodowych, a gdy zachodzi konieczność nawet zupełna zmiana zawodu. W ramach monitoringu określa się rankingi zawodów deficytowych i nadwyżkowych, co jest istotne dla lokalnej edukacji jak i potrzeb szkoleniowych bezrobotnych. Zawody o najniższych i najwyższych wskaźnikach intensywności deficytu / nadwyżki uwzględniane są w systemie działań dopasowujących popyt na pracę do podaży pracy. Metodologia zawarta w zaleceniach metodycznych do prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych (wydanych przez Departament Rynku Pracy Ministerstwa Gospodarki,Pracy i Polityki Społecznej - Warszawa 2003) jednocześnie określa pojęcie zawodu deficytowego, nadwyżkowego, czy zrównoważonego poprzez wielkość wskaźnika intensywności nadwyżki / deficytu. Do zawodów deficytowych zaliczyć należy wszystkie zawody, dla których wskaźnik W n k (stosunek średniej miesięcznej liczby zgłoszonych ofert pracy w danym zawodzie do średniej miesięcznej liczby zarejestrowanych bezrobotnych w danym zawodzie) jest większy od 1,1. Zawody zrównoważone wykazujące równowagę na rynku pracy określa wskaźnik 0,9 «W k n«1,1. Zawody nadwyżkowe posiadają wskaźnik intensywności nadwyżki W k n <0,9. Statystyka z zakresu stosowania zawodów i specjalności zarejestrowanych bezrobotnych sporządzana jest na podstawie Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 kwietnia 2010r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (Dz. U. Nr 82, poz. 537). Klasyfikacja zawodowa jest pięciopoziomowym, hierarchicznie usystematyzowanym zbiorem zawodów i specjalności występujących na rynku pracy, który grupuje poszczególne zawody w coraz bardziej zagregowane grupy oraz ustala ich symbole i nazwy. Struktura klasyfikacji oparta jest na systemie pojęć, z których najważniejsze to: zawód, specjalność, umiejętność oraz kwalifikacje zawodowe. Zawód zdefiniowany został jako zbiór zadań (zespół czynności) wyodrębnionych w wyniku społecznego podziału pracy, wykonywanych stale lub z niewielkimi zmianami przez poszczególne osoby i wymagających odpowiednich kwalifikacji (wiedzy i umiejętności), zdobytych w wyniku kształcenia lub praktyki. Zawód może dzielić się na specjalności. Specjalność jest wynikiem podziału pracy w ramach zawodu, zawiera część czynności o podobnym charakterze (związanych z wykonywaną funkcją lub podmiotem pracy) wymagających pogłębionej lub dodatkowej wiedzy i umiejętności, zdobytych w wyniku dodatkowego szkolenia lub praktyki. Umiejętność określono jako sprawdzoną możliwość wykonywania odpowiedniej klasy zadań w ramach zawodu (specjalności), natomiast przez kwalifikacje zawodowe rozumiane są układy wiedzy i umiejętności wymagane do realizacji składowych zadań zawodowych. Struktura klasyfikacji jest wynikiem grupowania poszczególnych zawodów i specjalności w grupy elementarne, a te z kolei w bardziej zagregowane grupy średnie, duże i wielkie na podstawie podobieństwa kwalifikacji zawodowych wymaganych dla realizacji zadań danego zawodu (specjalności), z uwzględnieniem obydwu aspektów kwalifikacji, tj. ich poziomu i specjalizacji. 3
W końcowym efekcie struktura klasyfikacji obejmuje: 10 grup wielkich, 43 grupy duże (jako wewnętrzny podział grup wielkich), 132 grupy średnie (jako wewnętrzny podział grup dużych) i 444 grupy elementarne (jako wewnętrzny podział grup średnich), przy czym grupy elementarne obejmują 2360 zawodów i specjalności. 2. ANALIZA BEZROBOCIA WG ZAWODÓW W 2011R. 2.1 Struktura bezrobocia wg zawodów Na dzień 31.12.2011roku w Powiatowym Urzędzie Pracy w Tomaszowie Maz. zarejestrowanych było 8109 bezrobotnych, w tym 3939 kobiet. Stopa bezrobocia w powiecie tomaszowskim na koniec grudnia 2011 roku wynosiła 17,4 %. Na koniec analizowanego okresu w ewidencji Urzędu Pracy odnotowano: - 6913 bezrobotnych poprzednio pracujących - 85,3%, - 1196 osób dotychczas niepracujących - 14,7 %. Wśród ogółu bezrobotnych zarejestrowanych w PUP 29,4% (2384 osoby) stanowiły osoby pozostające bez pracy powyżej 12 m-cy. Osoby zarejestrowane w Urzędzie Pracy w okresie do 12 m-cy od dnia ukończenia nauki w liczbie 436 stanowiły 5,4 % ogółu bezrobotnych. Na koniec grudnia 2011roku 822 bezrobotnych tj. 10,1% nie posiadało zawodu. W grupie tej odnotowano: - 411 kobiet - 50,0% - 166 osób zarejestrowanych do 12 m-cy od dnia ukończenia nauki - 20,2% - 24 osoby pozostające bez pracy ponad 12 m-cy (dot. pracujące) - 2,9% Wśród 7287 bezrobotnych zarejestrowanych w ponad 600 zawodach najliczniejsze zawody to: Tabela 1. Liczba bezrobotnych zarejestrowanych w końcu 2011 roku w/g elementarnych zawodów (zawody z największą liczbą bezrobotnych) L.p. Nazwa zawodu Liczba bezrobotnych Udział % w ogółem 1 sprzedawca 532 6,6 2 robotnik budowlany 312 3,8 3 szwaczka 249 3,1 4 robotnik pomoc. w przem. przetwórczym 225 2,8 5 ślusarz 196 2,4 6 murarz 158 1,9 7 technik mechanik 139 1,7 8 technik ekonomista 135 1,7 9 kucharz 135 1,7 10 fryzjer 113 1,4 11 krawiec 111 1,4 12 technik żywienia i gospod. domowego 110 1,4 Warto nadmienić, że osoby zarejestrowane w powyższych zawodach stanowiły 29,9% wszystkich bezrobotnych w PUP oraz 33,1% osób z zawodem. Wśród bezrobotnych kobiet najliczniejsze zawody to: - sprzedawca w liczbie 478 osób tj.12,1% - szwaczka w liczbie 246 osób tj. 6,2% 4
- robotnik pomocniczy w przem. przetwórczym w liczbie 123 osoby tj. 3,1% - technik ekonomista w liczbie 118 osób tj. 3,0% - kucharz w liczbie 106 osób tj. 2,7% - fryzjer w liczbie 105 osób tj. 2,7% - krawiec w liczbie 105 osób tj. 2,7% Kobiety zarejestrowane w tych 7 zawodach stanowiły aż 32,5% tej populacji oraz 36,3% kobiet z zawodem. W grupie osób zarejestrowanych do 12 m-cy od dnia ukończenia nauki dominowały zawody: - pedagog - 18 osób - fryzjer - 15 osób - technik żywienia i gospodarstwa domowego - 13 osób - kucharz małej gastronomii - 10 osób - technik ekonomista - 9 osób Osoby zarejestrowane w w/w wymienionych zawodach stanowiły 14,9% ogółu osób tej populacji oraz 24,1% osób z zawodem. Wśród bezrobotnych poprzednio pracujących pozostających bez pracy 12 m-cy i dłużej 22,8% to osoby zarejestrowane w pięciu poniższych zawodach: - sprzedawca - 161 osób - robotnik budowlany - 93 osoby - szwaczka - 92 osoby - robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym - 70 osób - ślusarz - 55 osób Tabela 2. Liczba osób bezrobotnych w końcu 2011 roku wg dwucyfrowego kodu grupy zawodów Kod grupy zawodów 75 93 Nazwa grupy zawodów Robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie Liczba bezrobotnych Udział w strukturze bezrobotnych 754 10,3472 689 9,4552 52 Sprzedawcy i pokrewni 654 8,9767 72 Robotnicy obróbki metali, mechan. maszyn i urządzeń 623 8,5494 i pokrewni 71 Robotnicy budowlani i pokrewni (z wyłącz. elektryków) 561 7,6987 51 Pracownicy usług osobistych 509 6,9850 31 Średni personel nauk fizycznych, chemicznych i 482 6,6143 technicznych 81 Operatorzy maszyn i urządzeń wydob. i przetwórczych 375 5,1462 33 Średni personel do spraw biznesu i administracji 264 3,6228 5
24 Specjaliści do spraw ekonomicznych i zarządzania 235 3,2247 73 Rzemieślnicy i robotnicy poligraficzni 198 2,7170 32 Średni personel do spraw zdrowia 196 2,6896 83 Kierowcy i operatorzy pojazdów 177 2,4291 23 Specjaliści nauczania i wychowania 160 2,1955 26 Specjaliści z dziedziny prawa, dziedzin społecznych 153 2,0996 i kultury 91 Pomoce domowe i sprzątaczki 153 2,0996 21 Specjaliści nauk fizycznych, matematycznych i techniczn. 144 1,9759 74 Elektrycy i elektronicy 135 1,8526 43 Pracownicy do spraw finansowo- statystycznych i ewidencji 129 1,7703 materiałowej 41 Sekretarki, operatorzy urządzeń biurowych i pokrewni 104 1,4272 96 Ładowacze nieczystości i inni prac. przy pracach prostych 103 1,4135 61 Rolnicy produkcji towarowej 71 0,9742 82 Monterzy 59 0,8096 42 Pracownicy obsługi klienta 48 0,6588 35 Technicy informatycy 45 0,6174 54 Pracownicy usług ochrony 37 0,5077 94 Pracownicy pomocniczy przygotowujący posiłki 32 0,4391 25 Specjaliści do spraw technologii informacyjno- 29 0,3980 komunikacyjnych 14 Kierownicy w branży hotelarskiej, handlu i innych 29 0,3979 branżach usługowych 22 Specjaliści do spraw zdrowia 29 0,3979 34 Średni personel z dziedziny prawa, spraw społecznych, 29 0,3979 kultury i pokrewni 53 Pracownicy opieki osobistej i pokrewni 20 0,2744 44 Pozostali pracownicy obsługi biura 14 0,1921 62 Leśnicy i rybacy 14 0,1921 13 Kierownicy do spraw produkcji i usług 11 0,1510 6
12 Kierownicy do spraw zarządzania i handlu 9 0,1235 92 Robotnicy pomocniczy w rolnictwie, leśnictwie 7 0,0960 i rybołówstwie 03 Żołnierze szeregowi 3 0,0412 01 Oficerowie sił zbrojnych 1 0,0137 11 Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy 1 0,0137 i dyrektorzy generalni 63 Rolnicy i rybacy pracujący na własne potrzeby 1 0,0137 Jak wynika z powyższej tabeli największe grupy zawodowe wśród bezrobotnych z dwucyfrowym kodem grupy zawodów stanowili: - robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni (kod 75-754 osoby, stanowili oni 10,35% bezrobotnych z zawodem. Grupa ta zawiera w sobie elementarne grupy zawodów: szwaczki (249 osób), krawców (111 osób), piekarzy (92 osoby), stolarzy (81 osób); - robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie (kod 93) -689 osób tj. 9,46 % ogółu bezrobotnych z zawodem. Najliczniejszą grupą elementarną w tej grupie zawodowej byli: robotnik budowlany (312 osób), robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym (225 osób); - sprzedawcy i pokrewni (kod 52) 654 osoby, 8,98% ogółu bezrobotnych z zawodem. Najwięcej zarejestrowanych z tej grupy było sprzedawców 532 osoby tj. 81,3%; - robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni (kod 72) 623 osoby, 8,55% ogółu bezrobotnych z zawodem. W tej grupie najliczniejsze zawody to: ślusarz -196 osób, mechanik pojazdów samochodowych- 85 osób, mechanik samochodów osobowych 65 osób, tokarz w metalu - 61 osób; - robotnicy budowlani i pokrewni (z wyłączeniem elektryków) - kod 71-561 osób tj. 7,70% bezrobotnych z zawodem. W większości byli to: murarze - 158 osób, betoniarze - 83 osoby; - pracownicy usług osobistych ( kod 51) 509 osób tj. 6,99% bezrobotnych z zawodem. Najliczniejsze zawody w tej grupie to: kucharz 135 osób, fryzjer 113 osób, robotnik gospodarczy 84 osoby. Bezrobotni zarejestrowani w PUP w w/w grupach stanowili blisko połowę ogółu bezrobotnych sklasyfikowanych w 41 dużych grupach zawodowych. 2.2 Napływ bezrobotnych wg zawodów W 2011 roku w Powiatowym Urzędzie Pracy w Tomaszowie Maz. zarejestrowano 10634 bezrobotnych (w tym 4979 kobiet - 46,8 %), spośród których 8667 osób to bezrobotni poprzednio pracujący (81,5 %), a 1967 osób tj.18,5% nie posiadało stażu pracy. Wśród napływu bezrobotnych w analizowanym roku odnotowano 1094 osoby zarejestrowane w okresie do 12 m-cy od dnia ukończenia nauki tj.1,3% ogółu bezrobot- 7
nych. W tej grupie przeważały kobiety i stanowiły 59,0% napływu absolwentów. Najliczniejszą grupę napływu bezrobotnych w okresie I-XII 2011r. stanowiły osoby bez zawodu - 1347 osób tj. 12,7% ogółu zarejestrowanych w tym czasie, w tym 600 kobiet i 353 absolwentów. Największy napływ bezrobotnych w 2011roku odnotowano w zawodach zawartych w tabeli 3. Tabela 3. Napływ osób bezrobotnych w 2011 roku wg zawodów L. p. Nazwa zawodu Liczba bezrobotnych ogółem 1 sprzedawca 697 2 robotnik budowlany 325 3 szwaczka 291 4 robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym 238 5 ślusarz 236 6 technik mechanik 207 7 technik ekonomista 206 8 murarz 188 9 technik żywienia i gospodarstwa domowego 177 10 kucharz 153 11 fryzjer 144 12 pedagog 138 13 mechanik pojazdów samochodowych 135 14 krawiec 134 Bezrobotni zarejestrowani w powyższych zawodach stanowili 30,7% ogółu napływu w 2011r. oraz 35,2% osób posiadających zawód. Największy napływ bezrobotnych kobiet w analizowanym roku odnotowano w następujących zawodach: - sprzedawca - 623 osoby - szwaczka - 288 osób - technik ekonomista - 182 osoby - krawiec - 127 osób - pedagog - 126 osób - fryzjer - 126 osób - technik żywienia i gospodarstwa domowego - 123 osoby - robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym - 116 osób - kucharz - 111 osób Kobiety zarejestrowane w tych dziewięciu zawodach stanowiły aż 36,6% wszystkich kobiet zarejestrowanych w tym czasie oraz aż 41,6% kobiet z zawodem. Wśród osób zarejestrowanych w okresie do 12 m-cy od dnia ukończenia nauki najliczniejsze zawody to: - pedagog - 54 osoby - technik żywienia i gospodarstwa domowego - 40 osób - technik ekonomista - 37 osób - fryzjer - 32 osoby - ekonomista - 24 osoby - sprzedawca - 23 osoby 8
- technik logistyk - 21 osób - kucharz małej gastronomii - 21 osób - mechanik pojazdów samochodowych - 21 osób Absolwenci zarejestrowani w tych zawodach stanowili 36,8% ogółu tej kategorii bezrobotnych posiadających zawód. Analizując napływ bezrobotnych w 2011 roku wg 2-cyfrowego kodu grupy zawodów stwierdzić należy, że najliczniejsze grupy zawodowe to: - 75 - robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstyl- - 951 osób (10,24%) nych i pokrewni - 52 - sprzedawcy i pokrewni - 880 osoby (9,48%) - 72 - robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni - 773 osób (8,37%) - 93 - robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie - 765 osób (8,24%) - 31 - średni personel nauk fizycznych, chemicznych i technicznych - 683 osób (7,35%) - 71 - robotnicy budowlani i pokrewni ( z wyłączeniem elektryków) - 669 osób (7.20%) - 51 pracownicy usług osobistych - 631 osób (6,79%) Należy podkreślić, że zarejestrowani bezrobotni w w/w grupach w badanym okresie stanowili blisko 60% ogólnej liczby zarejestrowanych osób z zawodem. Uwzględniając rodzaj działalności ostatniego miejsca pracy, najwięcej bezrobotnych zarejestrowało się z poniższych sekcji PKD: przetwórstwa przemysłowego 2301 osób handlu hurtowego i detalicznego; naprawy pojazdów samochodowych, włączając motocykle 1279 osób budownictwa 1066 osób 3. ANALIZA OFERT PRACY I MIEJSC AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ WG ZAWODÓW ( GRUP ZAWODÓW) W 2011ROKU. 3.1 Oferty pracy i miejsca aktywizacji zawodowej wg zawodów W okresie I - XII 2011 roku w Powiatowym Urzędzie Pracy w Tomaszowie Maz. zarejestrowano 1867 miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej. Najliczniejsze oferty dotyczyły poniższych zawodów: - robotnik gospodarczy - 301 ofert (16,1%) - technik prac biurowych ( głównie miejsca na staż) - 272 oferty (14,6%) - sprzedawca - 184 oferty (9,9%) Stanowiły one 40,6% wszystkich ofert pracy i miejsc aktywizacji zawodowej zgłoszonych w 2011 roku. Tabela 4. Struktura ofert pracy i miejsc aktywizacji zawodowej wg grup zawodowych w powiecie tomaszowskim w 2011roku L. p. Kod grupy zawodów Nazwa grupy zawodów Oferty pracy i miejsca aktywizacji zawodowej zgłoszone % 9
1 51 Pracownicy usług osobistych 19,2822 2 41 Sekretarki, operatorzy urządzeń biurowych i pokrewni 15,6400 3 52 Sprzedawcy i pokrewni 13,8189 4 93 5 75 6 71 Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie Robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrob. tekstylnych i pokrewni Robotnicy budowlani i pokrewni ( z wyłączeniem elektryków) 7,5522 4,7670 3,5885 7 91 Pomoce domowe i sprzątaczki 3,4280 8 43 9 72 Pracownicy do spraw finansowo- statystycznych i ewidencji materiałowej Robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni 3,2138 3,1064 10 83 Kierowcy i operatorzy pojazdów 3,0530 11 34 12 81 Średni personel z dziedziny prawa, spraw społecznych, kultury i pokrewni Operatorzy maszyn i urządzeń wydobywczych i przetwórczych 2,9459 2,6781 13 33 Średni personel do spraw biznesu i administracji 2,5710 14 32 Średni personel do spraw zdrowia 2,1425 15 53 Pracownicy opieki osobistej i pokrewni 1,5533 16 94 Pracownicy pomocniczy przygotowujący posiłki 1,5533 17 54 Pracownicy usług ochrony 1,3391 18 96 19 31 Ładowacze nieczystości i inni prac. przy pracach prostych Średni personel nauk fizycznych, chemicznych i technicznych 1,1783 0,8570 20 42 Pracownicy obsługi klienta 0,7499 21 22 Specjaliści do spraw zdrowia 0,6963 22 23 Specjaliści nauczania i wychowania 0,6963 23 26 Specjaliści z dziedziny prawa, dziedzin społecznych i kultury 0,6428 24 21 Specjaliści nauk fizycznych, matematycznych i technicznych 0,5356 25 92 Robotnicy pomocniczy w rolnictwie, leśnictwie i rybołówstwie 0,4821 26 35 Technicy informatycy 0,4285 27 74 Elektrycy i elektronicy 0,3750 28 44 Pozostali pracownicy obsługi biura 0,3749 29 24 Specjaliści do spraw ekonomicznych i zarządz. 0,1607 10
30 25 Specjaliści do spraw technologii informacyjno -komunikacyjnych 0,1607 31 13 Kierownicy do spraw produkcji i usług 0,1072 32 82 Monterzy 0,1072 33 61 Rolnicy produkcji towarowej 0,1071 34 12 Kierownicy do spraw zarządzania i handlu 0,0536 35 73 Rzemieślnicy i robotnicy poligraficzni 0,0536 36 01 Oficerowie sił zbrojnych 0,0000 37 03 Żołnierze szeregowi 0,0000 38 11 Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i dyrektorzy generalni 0,0000 39 14 Kierownicy w branży hotelarskiej, handlu i innych branżach usługowych 0,0000 40 62 Leśnicy i rybacy 0,0000 41 63 Rolnicy i rybacy pracujący na własne potrzeby 0,0000 Ogółem X 100,00 Jak wynika z powyższego zestawienia największa liczba ofert pracy i miejsc aktywizacji zawodowej charakteryzowała 3 poniższe grupy zawodowe: - pracownicy usług osobistych - 360 ofert (19,3%). Propozycje zatrudnienia były skierowane tutaj w większości do robotników gospodarczych 301 miejsc; - sekretarki, operatorzy urządzeń biurowych i pokrewni - 292 oferty tj.15,6% wszystkich zgłoszonych ofert. Były tu przede wszystkim propozycje pracy dla techników prac biurowych (272 miejsca, głównie na staże); - sprzedawcy i pokrewni 258 ofert tj. 13,8%. W tej grupie najwięcej zapotrzebowań dotyczyło sprzedawców ( 184 miejsca). Zgłoszone oferty pracy i miejsca aktywizacji zawodowej w w/w grupach zawodowych stanowiły prawie połowę wszystkich ofert zgłoszonych do Urzędu Pracy w analizowanym okresie. 3.2 Oferty pracy i miejsca aktywizacji zawodowej wg Polskiej Klasyfikacji Działalności Tabela 5. Oferty pracy i miejsca aktywizacji zawodowej zgłoszone w 2011 roku wg Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) Sekcja PKD Administracja publiczna i obrona narodowa ; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne Oferty pracy i miejsca aktywizacji zawodowej zgłoszone 418 11
Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle Przetwórstwo przemysłowe 300 Budownictwo 136 Opieka zdrowotna i pomoc społeczna 127 Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca 124 Edukacja 94 321 Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją 57 Pozostała działalność usługowa 52 Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi 44 Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna 41 Transport i gospodarka magazynowa 40 Działalność finansowa i ubezpieczeniowa 32 Informacja i komunikacja 31 Dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją 20 Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości 12 Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo 8 Górnictwo i wydobywanie 5 Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników; gospodarstwa domowe produkujące wyroby i świadczące 3 usługi na własne potrzeby Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów 2 klimatyzacyjnych Organizacje i zespoły eksterytorialne 0 Ogółem 1867 Tabela 5 informuje, że do PUP w Tomaszowie Maz. napłynęły oferty pracy z 20 sekcji klasyfikacji działalności. Wolne miejsca pracy zgłosili pracodawcy głównie z trzech sekcji PKD tj.: - administracji publicznej i obrony narodowej; obowiązkowego zabezpieczenia społecznego - 22,4 %, - handlu hurtowego i detalicznego, naprawy pojazdów samochodowych, włączając motocykle - 17,2%, - przetwórstwa przemysłowego - 16,1%. Oferty pracy i miejsca aktywizacji zawodowej pochodzące z powyższych sekcji stanowiły 55,7% wszystkich ofert zgłoszonych w 2011 roku. W tutejszym Urzędzie Pracy nie odnotowano ofert z sekcji -, organizacje i zespoły eksterytorialne. Na koniec 2011r. posiadaliśmy 8 wolnych miejsc pracy w następujących zawodach: portier - 3, grafik komputerowy multimediów - 1, nauczyciel języka niemieckiego - 1, technik prac biurowych - 1, kucharz - 1, cukiernik - 1. Uwzględniając sekcje PKD - 8 ofert, którymi dysponował Urząd Pracy na koniec grudnia 2011 roku dotyczyły: 12
- działalności w zakresie usług administrowania i działalności wspierającej - 4 miejsca - przetwórstwa przemysłowego - 2 miejsca - działalności związanej z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi - 1 miejsce - edukacji - 1 miejsce 3.3 Wskaźniki szansy uzyskania oferty pracy w zawodzie Ranking zawodów w ramach ofert pracy zgłoszonych do PUP w Tomaszowie Maz. w 2011 roku ze względu na wskaźnik szansy uzyskania oferty przedstawia poniższa tabela: Tabela 6. Ranking zawodów * zgłoszonych w ofertach pracy w powiecie tomaszowskim w 2011 roku ze względu na wskaźnik szansy uzyskania oferty L. p. Kod grupy zawodów Nazwa grupy zawodów Wskaźnik szansy uzyskania oferty (W k si 1 01 Oficerowie sił zbrojnych 0,0000 2 03 Żołnierze szeregowi 0,0000 3 11 Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i dyrektorzy generalni 0,0000 4 14 Kierownicy w branży hotelarskiej, handlu i innych branżach usługowych 0,0000 5 62 Leśnicy i rybacy 0,0000 6 63 Rolnicy i rybacy pracujący na własne potrzeby 0,0000 7 73 Rzemieślnicy i robotnicy poligraficzni 0,0004 8 24 Specjaliści do spraw ekonomicznych i zarządz 0,0015 9 61 Rolnicy produkcji towarowej 0,0024 10 31 Średni personel nauk fizycznych, chemicznych i technicznych 0,0025 11 82 Monterzy 0,0033 12 74 Elektrycy i elektronicy 0,0046 13 21 14 72 Specjaliści nauk fizycznych, matematycznych i technicznych Robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni 0,0078 0,0079 15 23 Specjaliści nauczania i wychowania 0,0085 16 26 17 25 18 75 Specjaliści z dziedziny prawa, dziedzin społecznych i kultury Specjaliści do spraw technologii informacyjno -komunikacyjnych Robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrob. tekstylnych i pokrewni 0,0088 0,0096 0,0101 13
19 71 20 81 Robotnicy budowlani i pokrewni ( z wyłączeniem elektryków) Operatorzy maszyn i urządzeń wydobywczych i przetwórczych 0,0105 0,0119 21 12 Kierownicy do spraw zarządzania i handlu 0,0119 22 33 Średni personel do spraw biznesu i administracji 0,0145 23 13 Kierownicy do spraw produkcji i usług 0,0148 24 35 Technicy informatycy 0,0151 25 93 Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie 0,0171 26 32 Średni personel do spraw zdrowia 0,0176 27 96 Ładowacze nieczystości i inni prac. przy pracach prostych 0,0186 28 42 Pracownicy obsługi klienta 0,0232 29 83 Kierowcy i operatorzy pojazdów 0,0278 30 52 Sprzedawcy i pokrewni 0,0331 31 22 Specjaliści do spraw zdrowia 0,0373 32 91 Pomoce domowe i sprzątaczki 0,0378 33 43 34 95 Pracownicy do spraw finansowo- statystycznych i ewidencji materiałowej Sprzedawcy uliczni i pracownicy świadczący usługi na ulicach 0,0396 0,0417 35 44 Pozostali pracownicy obsługi biura 0,0432 36 54 Pracownicy usług ochrony 0,0524 37 51 Pracownicy usług osobistych 0,0625 38 94 Pracownicy pomocniczy przygotowujący posiłki 0,0711 39 53 Pracownicy opieki osobistej i pokrewni 0,1028 40 92 Robotnicy pomocniczy w rolnictwie, leśnictwie i rybołówstwie 0,1579 41 34 Średni personel z dziedziny prawa, spraw społecznych, kultury i pokrewni 0,1594 42 41 Sekretarki, operatorzy urządzeń biurowych i pokrewni 0,1901 * Grupy zawodów wg kodu dwucyfrowego uszeregowane od najniższego do najwyższego wskaźnika W k s Z informacji zawartych w tab. 6 wynika, że w sześciu grupach zawodowych tj. oficerowie sił zbrojnych, żołnierze szeregowi, przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i dyrektorzy generalni, kierownicy w branży hotelarskiej, handlu i innych branżach usługowych, leśnicy i rybacy oraz rolnicy i rybacy pracujący na własne potrzeby wystąpił zerowy wskaźnik szansy uzyskania oferty pracy, tzn., że w tych grupach zawodowych średnia miesięczna liczba ofert pracy w 2011 roku była równa 0. 14
Najwyższe szanse uzyskania oferty pracy odnotowano w poniższych grupach: - sekretarki, operatorzy urządzeń biurowych i pokrewni (0,1901) gównie na staż i inne formy subsydiowane; - średni personel z dziedziny prawa, spraw społecznych, kultury i pokrewni ( 0,1594); - robotnicy pomocniczy w rolnictwie, leśnictwie i rybołówstwie ( 0,1579) - pracownicy opieki osobistej i pokrewni (0,1028). Dla pozostałych 32 grup wskaźnik wahał się w przedziale 0,0004 0,0711. Jest to informacja bardzo ogólna. Bardziej szczegółową informację dla danego zawodu można uzyskać na podstawie rankingu zawodów zgłoszonych w ofertach pracy wg 4-cyfrowego kodu grupy zawodów. W powiecie tomaszowskim wystąpiło 319 takich grup zawodowych, z których aż 156 wykazuje zerowe szanse uzyskania oferty pracy. Wymienić tu można m.in.: - w grupie pierwszej wielkiej: kierowników w gastronomii, w hotelarstwie, kierowników do spraw budownictwa, kierowników do spraw logistyki i pokrewni; - w grupie drugiej wielkiej: matematyków, statystyków i pokrewnych, nauczycieli szkół specjalnych, szkół podstawowych, chemików, fizyków i astronomów, inżynierów mechaników, inżynierów elektroników, inżynierów chemików i pokrewnych, specjalistów do spraw społecznych, specjalistów do spraw ochrony środowiska, architektów, artystów plastyków; - w grupie trzeciej wielkiej: techników elektryków, techników leśnictwa, techników weterynarii, techników analityki medycznej, techników medycznych i dentystycznych, agentów ubezpieczeniowych, fotografów, operatorów aparatury medycznej, operatorów urządzeń telekomunikacyjnych i teleinformatycznych; - w grupie czwartej wielkiej:recepcjonistów hotelowych, listonoszy i pokrewnych, planistów produkcyjnych, operatorów centrali telefonicznych, pracowników do spraw transportu; - w grupie piątej wielkiej: sprzedawców ulicznych żywności, pracowników domowej opieki osobistej, pracowników obsługi technicznej biur, hoteli, i innych obiektów, strażaków; - w grupie szóstej wielkiej: hodowców drobiu, rolników upraw polowych i upraw mieszanych, rolników produkcji roślinnej i zwierzęcej, rybaków morskich; - w grupie siódmej wielkiej: kaletników, rymarzy i pokrewnych, tapicerów i pokrewnych, obuwników i pokrewnych, mechaników precyzyjnych, introligatorów, monterów linii elektrycznych, drukarzy, krawców, kuśnierzy, kapeluszników i pokrewni, jubilerów i złotników; - w grupie ósmej wielkiej: marynarzy i pokrewnych, maszynistów kolejowych i metra, monterów sprzętu elektronicznego, monterów maszyn i urządzeń mechanicznych, operatorów maszyn do szycia, dyżurnych ruchu, manewrowych; - w grupie dziewiątej wielkiej: pomoce domowe i sprzątaczki, robotników pomocniczych w kopalniach i kamieniołomach. Trzy grupy zawodowe tj. sekretarze medyczni i pokrewni, urzędnicy do spraw podatków oraz mechanicy pojazdów jednośladowych posiadały wskaźnik szansy uzyskania oferty max, przy których średni miesięczny poziom rejestrowanego bezrobocia był równy 0 (średnia miesięczna liczba ofert pracy w tych zawodach też była niewielka). W pozostałych grupach zawodowych wskaźnik wahał się w przedziale 0,0005-3,5000. 15
4. ANALIZA ZAWODÓW NADWYŻKOWYCH I DEFICYTOWYCH W 2011 ROKU. Zawody nadwyżkowe to takie zawody, w których liczba zarejestrowanych bezrobotnych jest większa niż zapotrzebowanie na rynku pracy. Przyjęto, że zawody nadwyżkowe posiadają wskaźnik intensywności nadwyżki zawodów W k n< 0,9. Zawody zrównoważone to zawody, które wykazują równowagę na rynku pracy pomiędzy średnią miesięczną liczbą zgłoszonych ofert pracy, a średnią miesięczną liczbą zarejestrowanych bezrobotnych w danym zawodzie. Wskaźnik intensywności nadwyżki / deficytu zawodów zrównoważonych waha się w przedziale od 0,9 do 1,1 (0,9 «W k n «1,1). Zawody deficytowe charakteryzujące się mniejszą liczbą zarejestrowanych bezrobotnych niż liczba ofert pracy w danym zawodzie posiadają wskaźnik W k n >1,1. Monitoring zawodów nadwyżkowych i deficytowych przeprowadzono w oparciu o zgłoszone oferty pracy i liczbę zarejestrowanych bezrobotnych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Tomaszowie Mazowieckim. Tabela 7. Ranking zawodów x deficytowych i nadwyżkowych w powiecie tomaszowskim w 2011 roku. L.p. Kod grupy zawodów Nazwa grupy zawodów Wskaźnik intensywności nadwyżki/ deficytu zawodów (W k n ) 1 01 Oficerowie sił zbrojnych 0,0000 2 03 Żołnierze szeregowi 0,0000 3 11 4 14 Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i dyrektorzy generalni 0,0000 Kierownicy w branży hotelarskiej, handlu i innych branżach usługowych 0,0000 5 62 Leśnicy i rybacy 0,0000 6 63 Rolnicy i rybacy pracujący na własne potrzeby 0,0000 7 95 Sprzedawcy uliczni i pracownicy świadczący usługi na ulicach 0,0000 8 73 Rzemieślnicy i robotnicy poligraficzni 0,0047 9 24 Specjaliści do spraw ekonomicznych i zarządzania 0,0108 10 31 Średni personel nauk fizycznych, chemicznych i technicznych 0,0234 11 82 Monterzy 0,0299 12 61 Rolnicy produkcji towarowej 0,0323 13 74 Elektrycy i elektronicy 0,0412 16
14 23 Specjaliści nauczania i wychowania 0,0526 15 21 Specjaliści nauk fizycznych, matematycznych i technicznych 0,0543 16 26 Specjaliści z dziedziny prawa, dziedzin społecznych i kultury 0,0548 17 25 Specjaliści do spraw technologii informacyjno- komunikacyjnych 0,0652 18 72 Robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni 0,0746 19 12 Kierownicy do spraw zarządzania i handlu 0,0833 20 75 Robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni 0,0936 21 71 Robotnicy budowlani i pokrewni ( z wyłączeniem elektryków) 0,1001 22 81 Operatorzy maszyn i urządzeń wydobywczych i przetwórczych 0,1124 23 35 Technicy informatycy 0,1176 Średni personel do spraw biznesu 24 33 i administracji 0,1218 25 32 Średni personel do spraw zdrowia 0,1325 26 13 Kierownicy do spraw produkcji i usług 0,1538 Robotnicy pomocniczy w górnictwie, 27 93 przemyśle, budownictwie i transporcie 0,1843 28 42 Pracownicy obsługi klienta 0,1918 29 83 Kierowcy i operatorzy pojazdów 0,2184 30 22 Specjaliści do spraw zdrowia 0,2241 Ładowacze nieczystości i inni pracownicy 31 96 przy pracach prostych 0,2391 32 52 Sprzedawcy i pokrewni 0,2932 Pracownicy do spraw finansowostatystycznych 33 43 i ewidencji materiałowej 0,2985 34 91 Pomoce domowe i sprzątaczki 0,3951 35 44 Pozostali pracownicy obsługi biura 0,4118 36 51 Pracownicy usług osobistych 0,5705 37 54 Pracownicy usług ochrony 0.6098 Pracownicy pomocniczy przygotowujący 38 94 posiłki 0,7436 17
39 92 Robotnicy pomocniczy w rolnictwie, leśnictwie i rybołówstwie 1,0000 40 53 Pracownicy opieki osobistej i pokrewni 1,3810 41 34 Średni personel z dziedziny prawa, spraw społecznych, kultury i pokrewni 1,4865 Sekretarki, operatorzy urządzeń 42 41 biurowych i pokrewni 1,9467 * Grupy zawodów wg kodu dwucyfrowego uszeregowane od najniższego do najwyższego wskaźnika W k n Badając wskaźnik intensywności nadwyżki bądź deficytu zawodów wg dwucyfrowego kodu grupy zawodów stwierdzić należy, że w 38 dużych grupach odnotowano wskaźnik W k n<0,9, co oznacza, że są to grupy zawodów nadwyżkowych, przy czym 7 z nich posiadało wskaźnik zerowy (średnia miesięczna liczba ofert pracy zgłoszonych w 2011 roku w tych zawodach wyniosła 0). Grupa zawodów 92 - robotnicy pomocniczy w rolnictwie, leśnictwie i rybołówstwie posiadała wskaźnik 0,9 W k n 1,1 i została zakwalifikowana do grupy zawodów zrównoważonych. Trzy grupy zawodowe - pracownicy opieki osobistej i pokrewni (1,3810), średni personel z dziedziny prawa, spraw społecznych, kultury i pokrewni (1,4865), sekretarki, operatorzy urządzeń biurowych i pokrewni (1,9467) - charakteryzował wskaźnik W k n >1,1 i tym samym uznane zostały za zawody deficytowe. Najbardziej szczegółowy obraz zawodów deficytowych, zrównoważonych i nadwyżkowych daje prezentacja zawodów wg kodu sześciocyfrowego. Spośród 737 zawodów 639 to zawody nadwyżkowe posiadające W k n <0,9, przy czym aż 505 zawodów wykazało wskaźnik zerowy, co oznacza, że średnia miesięczna liczba ofert pracy zgłoszonych w 2011r. w tych zawodach była równa 0. Są to m.in. takie zawody jak: kierownik budowy, kierownik magazynu, chemik, geograf, matematyk, biolog, biotechnolog, inżynier ogrodnictwa, rolnictwa, rybactwa, zootechniki, inżynier inżynierii środowiska - gospodarka wodna i hydrologia, inżynier mechanik - maszyny i urządzenia energetyczne, inżynier mechanik - środki transportu, inżynier technologii chemicznej, inżynier technologii żywności, inżynier włókiennik, inżynier elektronik, architekt krajobrazu, lekarz weterynarii, nauczyciel biologii, geografii, historii, wychowania fizycznego, nauczania początkowego, pedagog szkolny, specjalista bankowości, specjalista do spraw logistyki, specjalista administracji publicznej, specjalista do spraw marketingu i handlu, prawnik legislator, socjolog, historyk, technik analityk, technik elektryk, technik mechatronik, technik mechanizacji rolnictwa, technik technologii chemicznej, technik włókiennik, technik rolnik, technik ochrony środowiska, technik logistyk, technik organizacji usług gastronomicznych, technik hotelarstwa, opiekunka domowa, robotnik leśny, zbrojarz, monter instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnych, spawacz ręczny gazowy, mechanik maszyn i urządzeń do obróbki metali, przędzarz, rzeźnik - wędliniarz, tapicer, obuwnik przemysłowy, kaletnik, aparatowy procesów chemicznych, operator maszyn przędzalniczych, operator maszyn wykończalniczych wyrobów włókienniczych, operator urządzeń do produkcji wyrobów cukierniczych, operator urządzeń przemysłu ceramicznego, monter pojazdów i urządzeń transportowych, monter sprzętu gospodarstwa domowego, mechanik - operator pojazdów i maszyn rolniczych, pomoc domowa, ładowacz, robotnik na rampie, dozorca. 18
Inne zawody nadwyżkowe, dla których średnia miesięczna liczba zarejestrowanych bezrobotnych w 2011 roku jest 5, to: - pedagog 0,0000 - technik budownictwa 0,0122 - technik elektronik 0,0312 - technik mechanik 0,0097 - technik technologii odzieży 0,0000 - technik żywienia i gospodarstwa domowego 0,0000 - technik ekonomista 0,0049 - magazynier 0,3025 - kucharz 0,1046 - kucharz małej gastronomii 0,0081 - fryzjer 0,1181 - sprzedawca 0,2640 - technik handlowiec 0,0377 - murarz 0,0638 - betoniarz 0,0185 - malarz budowlany 0,0667 - ślusarz 0,0424 - tokarz w metalu 0,0000 - mechanik pojazdów samochodowych 0,0815 - mechanik samochodów osobowych 0,0879 - tkacz 0,0000 - piekarz 0,0236 - stolarz 0,1239 - krawiec 0,0000 - szwaczka 0,0584 - operator urządzeń przetwórstwa drobiu 0,0380 - kierowca samochodu ciężarowego 0,2533 - kierowca operator wózków jezdniowych 0,2967 - sprzątaczka biurowa 0,6111 - robotnik budowlany 0,1631 - robotnik pomocniczy w przem. przetwórczym 0,1765 - robotnik magazynowy 0,0667 - robotnik placowy 0,0000 Spośród w/w zawodów najwyższe średnie miesięczne nadwyżki podaży siły roboczej w 2011 roku nad średnimi miesięcznymi liczbami ofert pracy zgłoszonymi w tym okresie odnotowano w następujących zawodach: - sprzedawca - szwaczka - robotnik budowlany - ślusarz - technik mechanik - technik ekonomista - robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym - technik żywienia i gospodarstwa domowego - murarz 22 zawody posiadały wskaźnik intensywności nadwyżki /deficytu 0,9«W n k«1,1, co oznacza, że uznaje się te zawody jako zrównoważone na rynku pracy. Są to: - kierownik działu sprzedaży 1,0000 - inżynier budowy dróg 1,0000 - inżynier elektryk automatyk 1,0000 19
- nauczyciel przedmiotów zawodowych technicznych 1,0000 - nauczyciel chemii 1,0000 - nauczyciel informatyki 1,0000 - programista aplikacji 1,0000 - dziennikarz 1,0000 - spedytor 1,0000 - asystent dyrektora 1,0000 - kasjer bankowy 1,0000 - doradca klienta 1,0000 - pracownik obsługi monitoringu 1,0000 - monter instalacji centralnego ogrzewania i ciepłej wody 1,0000 - pozostali spawacze i pokrewni 1,0000 - pozostali ślusarze i pokrewni 1,0000 - garmażer 1,0000 - operator urządzeń przemysłu chemicznego 1,0000 - operator wtryskarki 1,0000 - operator przewijarek i skręcarek nitek 1,0000 - operator urządzeń przetwórstwa owocowo- warzywnego 1,0000 - pomocnik piekarza 1,0000 Analizując tabelę rankingu zawodów deficytowych i nadwyżkowych pod względem intensywności nadwyżki /deficytu zawodów, stwierdzić należy, że przy 45 zawodach odnotowano wskaźnik - max. Oznacza to, że w tych zawodach średnia miesięczna liczba zarejestrowanych bezrobotnych w 2011 roku wyniosła 0. Są to m.in.: grafik komputerowy multimediów, nauczyciel bibliotekarz, redaktor wydawniczy, opiekunka dziecięca,opiekun w domu pomocy społecznej, dekorator wnętrz, animator kultury, operator sprzętu komputerowego, pracownik kancelaryjny, mechanik monter maszyn i urządzeń, mechanik pojazdów jednośladowych, operator koparki, operator ładowarki, operator maszyny papierniczej, kierowca mechanik, pomocnik mechanika. Wskaźnik W k n >1,1 charakteryzuje zawody deficytowe. Takich zawodów w 2011 roku było 31, a mianowicie: opiekun osoby starszej 15,0000 asystent nauczyciela przedszkola 10,5000 ekspedient w punkcie usługowym 7,0000 operator urządzeń do formowania wyrobów ceramicznych 6,0000 brakarz wyrobów przemysłowych 5,0000 pomocnik biblioteczny 4,0000 technik prac biurowych 3,5325 rejestratorka medyczna 3,5000 robotnik gospodarczy 3,1684 pozostali kucharze 3,0000 sprzedawca w branży mięsnej 2,5000 pozostali pośrednicy handlowi 2,3750 woźny 2,3333 asystent prawny 2,0000 organizator imprez sportowych 2,0000 sekretarka medyczna 2,0000 pomoc apteczna 2,0000 pracownik ochrony fizycznej bez licencji 2,0000 cieśla 2,0000 wulkanizator ` 2,0000 pomocniczy robotnik przy konserwacji terenów zieleni 2,0000 20
sortowacz surowców wtórnych 2,0000 go goniec 2,0000 telemarketer ` 1,9333 sekretarka 1,6667 asystent do spraw księgowości 1,6250 kosztorysant budowlany 1,5000 opiekunka dziecięca domowa 1,5000 sprzedawca w branży spożywczej 1,3333 praczka 1,2500 fakturzystka 1,2000 Należy podkreślić, że w zawodach, które charakteryzowały wysokie wskaźniki intensywności deficytu zawodów jak np. opiekun osoby starszej, asystent nauczyciela przedszkola, nie odnotowano wysokich średnich miesięcznych deficytów podaży siły roboczej ( średnie miesięczne liczby ofert pracy zgłoszonych i średnie miesięczne liczby zarejestrowanych bezrobotnych były niewielkie). Najwyższy średni miesięczny deficyt podaży siły roboczej w 2011r. nad średnią miesięczną liczbą ofert pracy zgłoszonych w tym okresie odnotowano w zawodzie - robotnik gospodarczy (zarejestrowanych bezrobotnych - 95, zgłoszonych ofert pracy i miejsc aktywizacji zawodowej - 301) oraz w zawodzie technik prac biurowych (zarejestrowanych bezrobotnych - 77, zgłoszonych ofert pracy i miejsc aktywizacji zawodowej 272). Oferty dotyczące zawodu pracownik biurowy były zgłaszane głównie na zorganizowanie staży i nie obrazują w pełni cech tomaszowskiego rynku pracy, gdyż na tę formę pomocy bezrobotnym i w tym zawodzie można kierować wszystkie osoby ze średnim wykształceniem, dlatego nie było problemu z ich realizacją. Tabela 8. Ranking zawodów x generujących długotrwałe bezrobocie w powiecie tomaszowskim w 2011 roku. L.p. Kod grupy zawodów Nazwa grupy zawodów. Wskaźnik długotrwałego bezrobocia W k d 1 01 Oficerowie sił zbrojnych 1,0000 2 63 Rolnicy i rybacy pracujący na własne potrzeby 1,0000 3 14 Kierownicy w branży hotelarskiej, handlu i innych branżach usługowych 0,4828 4 96 Ładowacze nieczystości i inni pracownicy przy pracach prostych 0,4466 5 62 Leśnicy i rybacy 0,4286 6 94 Robotnicy pomocniczy przygotowujący posiłki 0,4062 7 73 Rzemieślnicy i robotnicy poligraficzni 0,3939 Sekretarki, operatorzy urządzeń biurowych 8 41 I pokrewni 0,3846 9 44 Pozostali pracownicy obsługi biura 0,3571 21
10 53 Pracownicy opieki osobistej i pokrewni 0,3500 11 61 Rolnicy produkcji towarowej 0,3239 Operatorzy maszyn i urządzeń wydobywczych 12 81 i przetwórczych 0,3227 13 83 Kierowcy i operatorzy pojazdów 0,3107 Średni personel z dziedziny prawa, spraw spo- 14 34 łecznych, kultury i pokrewni 0,3103 15 91 Pomoce domowe i sprzątaczki 0,3007 Robotnicy pomocniczy w górnictwie, 16 93 przemyśle, budownictwie i transporcie 0,2975 17 52 Sprzedawcy i pokrewni 0,2920 18 82 Monterzy 0,2881 19 75 Robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni 0,2851 20 51 Pracownicy usług osobistych 0,2849 21 71 Robotnicy budowlani i pokrewni / z wyłączeniem elektryków/ 0,2709 22 72 Robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn I urządzeń i pokrewni 0,2648 23 21 Specjaliści nauk fizycznych, matematycznych I technicznych 0,2639 24 31 Średni personel nauk fizycznych, chemicznych I technicznych 0,2614 25 74 Elektrycy i elektronicy 0,2519 26 33 Średni personel do spraw biznesu i administr. 0,2462 Specjaliści do spraw ekonomicznych 27 24 I zarządzania 0,2426 28 22 Specjaliści do spraw zdrowia 0,2414 29 23 Specjaliści nauczania i wychowania 0,2375 Pracownicy do spraw finansowo-statystycznych 30 43 i ewidencji materiałowej 0,2326 31 54 Pracownicy usług ochrony 0,2162 Specjaliści z dziedziny prawa, dziedzin spo- 32 26 łecznych i kultury 0,2092 33 32 Średni personel do spraw zdrowia 0,1786 34 35 Technicy informatycy 0,1778 22
35 42 Pracownicy obsługi klienta 0,1667 Robotnicy pomocniczy w rolnictwie, leśnictwie 36 92 i rybołówstwie 0,1429 Specjaliści do spraw technologii informacyjno 37 25 - komunikacyjnych 0,1034 38 13 Kierownicy do spraw produkcji i usług 0,0909 39 03 Żołnierze szeregowi 0,0000 Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi 40 11 urzędnicy i dyrektorzy generalni 0,0000 41 12 Kierownicy do spraw zarządzania i handlu 0,0000 * Grupy zawodów wg kodu dwucyfrowego uszeregowane od najwyższego do najniższego wskaźnika W k d Wskaźnik długotrwałego bezrobocia W k d wyrażony jest stosunkiem liczby zarejestrowanych bezrobotnych w zawodzie k, pozostających bez pracy powyżej 12 miesięcy (dotychczas pracujących) wg stanu na koniec badanego okresu do liczby bezrobotnych zarejestrowanych w tym zawodzie na koniec analizowanego okresu. Analizując ranking zawodów generujących długotrwałe bezrobocie w powiecie tomaszowskim w 2011 roku wg dwucyfrowego kodu grupy zawodów, zauważa się, że najwyższy wskaźniki W k d rzędu 1,0000 charakteryzował 2 duże grypy tj. oficerowie sił zbrojnych oraz rolnicy i rybacy pracujący na własne potrzeby. Nie oznacza to jednak, że w grupach powyższych było najwięcej bezrobotnych pozostających bez pracy 12 miesięcy i dłużej, ponieważ na koniec 2011 roku odnotowano tylko po 1 osobie z tej kategorii, ale również w tych grupach liczba bezrobotnych ogółem w tym czasie wynosiła 1. Należy podkreślić, że w innych grupach zawodowych dużych było o wiele więcej zarejestrowanych osób pozostających bez pracy powyżej 12 m-cy, ale w tych grupach odnotowano także większą liczbę bezrobotnych ogółem i tym samym wskaźniki długotrwałego bezrobocia W k d były niższe. Przykładem takiej sytuacji są m.in. grupy zawodowe: - 75 - robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni - na koniec 2011r. odnotowano 215 osób pozostających bez pracy powyżej 12 m-cy i 754 bezrobotnych ogółem ( W k d = 0,2851), - 93 - robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie - na koniec 2011r. odnotowano 205 osób pozostających bez pracy powyżej 12 m-cy i 689 bezrobotnych ogółem ( W k d = 0,2975), - 52 - sprzedawcy i pokrewni - na koniec 2011r. odnotowano 191 osób pozostających bez pracy powyżej 12 m-cy i 654 bezrobotnych ogółem ( W k d = 0,2920), - 72 - robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn I urządzeń i pokrewni - na koniec 2011r. odnotowano 165 osób pozostających bez pracy powyżej 12 m-cy i 623 bezrobotnych ogółem ( W k d = 0,2648). Bliższe informacje o długotrwałym bezrobociu można uzyskać uwzględniając klasyfikację bezrobotnych wg czterocyfrowego kodu grupy zawodów. I tak najwyższy wskaźnik W k d =1,0000 (liczba bezrobotnych pow. 12 m-cy dotychczas pracujących jest równa liczbie bezrobotnych ogółem) posiadało 16 grup zawodowych, a mianowicie: nauczyciele kształcenia zawodowego, oficerowie sił zbrojnych, kierownicy w gastronomii, kierownicy w hotelarstwie, mistrzowie produkcji w przemyśle przetwórczym, inżynierowie budownictwa, hodowcy zwierząt gdzie indziej niesklasyfikowani, robotni- 23
cy czyszczący konstrukcje budowlane i pokrewni, rolnicy produkcji roślinnej i zwierzęcej pracujący na własne potrzeby, operatorzy urządzeń telekomunikacyjnych, sprzedawcy uliczni żywności, specjaliści do spraw szkoleń zawodowych i rozwoju kadr, specjaliści ochrony zdrowia gdzie indziej niesklasyfikowani, projektanci grafiki i multimediów, takielarze i monterzy konstrukcji liniowych, robotnicy pomocniczy w kopalniach i kamieniołomach. Zaznaczyć należy, że w większości z tych grup zawodowych odnotowano tylko po jednej osobie bezrobotnej. Wskaźnik W k d równy zero wykazały 94 grupy zawodowe, przy których liczba zarejestrowanych bezrobotnych na 31.12.2011r. pozostających bez pracy powyżej 12 miesięcy (dotychczas pracujących) wyniosła 0. Do grupy tej zaliczani są min.: dyrektorzy generalni i wykonawczy, kierownicy do spraw marketingu i sprzedaży, kierownicy do spraw logistyki i pokrewni, kierownicy do spraw produkcji przemysłowej, nauczyciele szkół specjalnych, dietetycy specjaliści do spraw żywienia, fizjoterapeuci, fizycy i astronomowie, inżynierowie elektrycy, specjaliści do spraw społecznych, architekci, dziennikarze, ratownicy medyczni, zaopatrzeniowcy, technicy weterynarii, pracownicy bibliotek, galerii, muzeów i informacji naukowej, asystenci dentystyczni, maszynistki i operatorzy edytorów tekstu, windykatorzy i pokrewni, pracownicy obsługi płacowej, pomocniczy personel medyczny, opiekunowie dziecięcy, strażacy, hodowcy drobiu, mechanicy pojazdów jednośladowych, operatorzy maszyn do prania, sortowacze odpadów. Przy pozostałych 184 grupach zawodowych wskaźnik długotrwałego bezrobocia wahał się w granicach 0,8000 0,0357. Spośród nich 13 grup posiadało wskaźnik W k d równy 0,5000, w których liczba bezrobotnych pozostających bez pracy powyżej 12 miesięcy jest o połowę niższa od liczby zarejestrowanych bezrobotnych ogółem w tej grupie zawodów. Są to m.in.: sekretarki, fotografowie, specjaliści do spraw księgowości i rachunkowości, ceramicy i pokrewni, szlifierze narzędzi i polerowacze metali. Analizując bezrobotnych wg zawodów dotychczas pracujących pozostających bez pracy powyżej 12 miesięcy zauważa się, że najwięcej osób zarejestrowanych było w poniższych zawodach: sprzedawca - 161 osób, robotnik budowlany - 93 osoby szwaczka - 92 osoby. 5. WNIOSKI Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych przeprowadzony zgodnie z metodologią zawartą w Zaleceniach metodycznych wskazuje na następujące fakty: 1. tomaszowski rynek pracy charakteryzuje się dużym udziałem osób bez zawodu. Na dzień 31.12.2011r. grupa ta stanowiła 10,1% ogółu bezrobotnych. W stosunku do stanu z grudnia 2010 roku nastąpił wzrost udziału tej kategorii bezrobotnych o 2,1 punktu procentowego. Z analizy napływu bezrobotnych wynika, że wskaźnik osób nie posiadających zawodu rejestrujących się w PUP w 2011 roku był również wyższy ( o 0,6 punktu procentowego) niż w 2010 roku; 2. wśród ogółu bezrobotnych zarejestrowanych w naszym Urzędzie Pracy na przestrzeni 12 miesięcy 2011roku jak również na koniec grudnia analizowanego roku najliczniejsze grupy stanowili: sprzedawcy, robotnicy budowlani, szwaczki, robotnicy pomocniczy w przemyśle 24
przetwórczym oraz ślusarze; 3. w 2011 roku spośród ogółu ofert pozyskanych przez PUP najwięcej zapotrzebowań dotyczyło: robotników gospodarczych (głównie na zatrudnienie w ramach robót publicznych), techników prac biurowych (w większości były to miejsca aktywizacji zawodowej w ramach umów stażowych), sprzedawców. 4. wciąż duży udział osób bez zawodu i bez kwalifikacji, których szanse na podjęcie zatrudnienia są małe, sprawia, że lokalny rynek jest wysoce nadwyżkowy. Wskaźnik nadwyżki zawodów W k n<0,9 odnotowano aż w 639 zawodach, przy czym największe nadwyżki podaży siły roboczej charakteryzowały zawody: sprzedawca, szwaczka, robotnik budowlany, ślusarz, technik mechanik, technik ekonomista, robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym, technik żywienia i gospodarstwa domowego, murarz; 5. w analizowanym okresie na lokalnym rynku pracy występowało duże zapotrzebowanie na sprzedawców, co przy jednocześnie dużym napływie bezrobotnych w tym zawodzie wskazuje na niestabilność rynku pracy i dużą fluktuację kadr w wymienionym zawodzie; 6. najwyższy średni miesięczny deficyt podaży siły roboczej w 2011r. nad średnią miesięczną liczbą ofert pracy zgłoszonych w tym okresie odnotowano w zawodach: robotnik gospodarczy, technik prac biurowych. Nie oznacza to jednak, że oferty pracy w wymienionych zawodach nie są zrealizowane, bowiem w ramach tych ofert zatrudnienie podejmują również osoby z innymi zawodami. W związku z powyższym wykaz zawodów deficytowych i nadwyżkowych nie odzwierciedla w pełni faktycznej sytuacji na lokalnym rynku pracy. Opracowała: Krystyna Płuciennik St. inspektor 25