NIEAUTORYZOWANE GMO PROBLEM DLA HODOWLI ROŚLIN? Studium przypadku- len

Podobne dokumenty
System kontroli GMO w UE- laboratoria urzędowe i referencyjne

Założenia kontroli plantacji produkcyjnych w kierunku wykrywania autoryzowanych i nieautoryzowanych GMO

Problemy analiz GMO, niepewność i interpretacja wyników

Znakowanie genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy. Magdalena Żurawska-Zajfert Laboratorium Kontroli GMO IHAR-PIB

Ocena ryzyka stosowania GMO w środowisku jako element autoryzacji roślin GM do uprawy. Ewelina Żmijewska Laboratorium Kontroli GMO IHAR-PIB Radzików

Organizmy modyfikowane genetycznie

Wspieranie kontroli rynku w zakresie genetycznie zmodyfikowanych organizmów

Zakazy stosowania GMO w świetle prawa europejskiego i krajowego

Wspieranie kontroli rynku w zakresie genetycznie zmodyfikowanych organizmów

Badanie samosiewów rzepaku, ocena glebowego banku nasion oraz przechodzenie nasion rzepaku we wtórny stan spoczynku

Modernizacja i aktualizacja metodyk analizy GMO oraz wydawanie opinii w

DECYZJE. (Jedynie tekst w języku niemieckim jest autentyczny) (Tekst mający znaczenie dla EOG)

Znaczenie próbobrania w analizach genetycznie zmodyfikowanych organizmów

(Jedynie teksty w języku niderlandzkim i francuskim są autentyczne) (Tekst mający znaczenie dla EOG)

Departament Hodowli i Ochrony Roślin. Ochrona upraw małoobszarowych a zrównoważone stosowanie środków ochrony roślin

Sieć GENET i ruch przeciwny GM w Europie

Współistnienie upraw roślinnych genetycznie zmodyfikowanych z uprawami konwencjonalnymi i ekologicznymi

Przewidywane procedury rejestracji i kontroli uprawy odmian transgenicznych w Polsce

(Jedynie teksty w języku francuskim i niderlandzkim są autentyczne) (Tekst mający znaczenie dla EOG)

Wykrywanie, identyfikacja i ilościowe oznaczanie GMO w materiale siewnym wyzwania analityczne i interpretacja wyników.

DECYZJE. (Jedynie teksty w języku francuskim i niderlandzkim są autentyczne) (Tekst mający znaczenie dla EOG)

Możliwości substytucji genetycznie modyfikowanej soi krajowymi roślinami białkowymi w aspekcie bilansu paszowego

Paweł Połanecki. Organizmy Genetycznie Modyfikowane w rolnictwie Zagadnienia prawne

Ta uprawa się opłaca! Skąd wziąć nasiona soi?

Stryszów 156 Tel./fax. (033)

Rośliny modyfikowane genetycznie (GMO)

"Dlaczego NIE dla GMO w środowisku rolniczym" Prof. zw. dr hab. inż. Magdalena Jaworska

Koalicja Wolna od GMO

Polskie konopie przemysłowe rozpoznawalną marką na świecie

EKO i GMO z ekonomicznego punktu widzenia

Obowiązujące aktualnie przepisy wspólnotowe z zakresu GMO regulują następujące zagadnienia:

Ewolucja przemysłu nasiennego - co o niej decyduje?

Hodowla roślin genetyka stosowana

Produkcja biomasy a GMO

(Jedynie teksty w języku francuskim i niderlandzkim są autentyczne) (Tekst mający znaczenie dla EOG)

ŚWIATOWA PRODUKCJA ROŚLIN GM W ROKU 2006* WPROWADZENIE WZROST AREAŁU I ROZSZERZENIE UPRAW GM NA NOWE KRAJE

Działania prowadzone w ramach zadania

Organizm modyfikowany genetycznie, organizmy transgeniczne Konwencja o Różnorodności Biologicznej

Metody wykrywania genetycznie zmodyfikowanych organizmów

TWOJE ŹRÓDŁO INFORMACJI

Uprawa roślin na świecie. Zboża. Pszenica Rodzaje roślin uprawnych ze względu na przeznaczenie:

(Jedynie teksty w języku angielskim, francuskim i niderlandzkim są autentyczne) (Tekst mający znaczenie dla EOG)

PRODUKCJA ZBÓŻ ŚWIAT PSZENICA

Badania nad źródłem zanieczyszczenia pasz przez GMO z uwzględnieniem problematyki dróg zanieczyszczeń możliwych i niemożliwych do uniknięcia

KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH. Wniosek DECYZJA RADY

Opłacalność produkcji trzody chlewnej w kraju na tle krajów UE i możliwości jej poprawy

Sprawozdanie z Konferencji Nasiennej w Turcji w dniach Konferencja Nasienna w Turcji //

GMO trzy kolory; biotechnologia podstawą biogospodarki przyszłości. Senat RP Warszawa,

Wykrywanie, identyfikacja i ilościowe oznaczanie GMO w materiale siewnym wyzwania analityczne i interpretacja wyników.

Nadzór nad stosowaniem materiału siewnego (uprawą odmian GMO)

Ekologiczne aspekty wprowadzania roślinnych GMO do agroekosystemów

ROŚLINY GM: REALNE I POTENCJALNE ZAGROŻENIE

RYNEK MELASU. Aktualna sytuacja i perspektywy. XXXI Pokampanijna Konferencja Techniczno-Surowcowa

Wybrane problemy hodowli roślin strączkowych krajowe źródła białka paszowego

Aktualna i przewidywana sytuacja na rynku zbóż w Polsce i UE

(Jedynie teksty w języku francuskim i niderlandzkim są autentyczne) (Tekst mający znaczenie dla EOG)

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 344/59

Pasze GMO: diabeł tak straszny jak go malują?

Rejestr zamierzonego uwolnienia GMO

(Jedynie teksty w języku niderlandzkim, angielskim i francuskim są autentyczne) (Tekst mający znaczenie dla EOG)

Zwiększenie konkurencyjności polskich towarów roślinnych na rynkach międzynarodowych poprzez podniesienie ich jakości i bezpieczeństwa fitosanitarnego

Stanowisko. Sejmiku Województwa Kujawsko Pomorskiego z dnia 28 lutego 2005 r.

ZAGADNIENIA I ODPOWIEDZI ZE STRONY

Pałac Prezydenta Rzeczypospolitej Polski

Nowa propozycja Komisji Europejskiej w sprawie GMO. Państwa członkowskie w pełni odpowiedzialne za uprawy GMO na swoim terytorium

KOALICJA POLSKA WOLNA OD GMO ul. Chłodna 48/ Warszawa

Ocena wpływu upraw transgenicznych na produkcję roślinną oraz rolnictwo ekologiczne i konwencjonalne

Jaka będzie cena śruty sojowej?

ZAKŁAD NASIENNICTWA I NASIONOZNAWSTWA. Radzików, Błonie RYNEK NASION 2010

Dokument z posiedzenia B7-0000/2013 PROJEKT REZOLUCJI. złożony zgodnie z art. 88 ust. 2 i 3 Regulaminu

(Jedynie teksty w języku francuskim i niderlandzkim są autentyczne) (Tekst mający znaczenie dla EOG)

Dokument z posiedzenia PROJEKT REZOLUCJI. złożony zgodnie z art. 106 ust. 2 i 3 Regulaminu

(Jedynie teksty w języku francuskim, niderlandzkim i niemieckim są autentyczne) (Tekst mający znaczenie dla EOG)

GMO w pigułce oraz genetycznie zmodyfikowane uprawy na świecie. Janusz Zimny, Sławomir Sowa, Zakład Biotechnologii i Cytogenetyki Roślin IHAR 2015

DECYZJE. (Jedynie teksty w języku niderlandzkim, angielskim i francuskim są autentyczne) (Tekst mający znaczenie dla EOG)

BEZPIECZEŃSTWO PASZ W ASPEKCIE USTAWY O PASZACH. Olga Michalik-Rutkowska Departament Bezpieczeństwa Żywności i Weterynarii w MRiRW

KOMISJA EUROPEJSKA DYREKCJA GENERALNA DS. ZDROWIA I KONSUMENTÓW

Przegląd regulacji unijnych dotyczących GMO

Żniwa na świecie - kiedy zbiory w różnych częściach świata?

Transgeniczny rzepak na tle innych gatunków roślin modyfikowanych genetycznie

BIAŁKO OWADZIE JAKO ŹRÓDŁO BIAŁKA PASZOWEGO

Jak uchronić pola przed GMO

KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH. Wniosek dotyczący DECYZJI RADY

Współistnienie z GMO strategicznym wyzwaniem rozwoju rynku żywności ekologicznej

Uprawy GMO pod kontrolą - nowe przepisy!

PSZENŻYTO JARE WYNIKI DOŚWIADCZEŃ

12/06/2013. Copa europejscy rolnicy Zrzesza 60 europejskich organizacji rolniczych

wyrok, w którym orzekł, że Rzeczypospolita Polska uchybiła zobowiązaniom ciążącym na niej na mocy art. 31 ust. 3 lit. b) tej dyrektywy.

ZAKŁAD NASIENNICTWA I NASIONOZNAWSTWA. Radzików, Błonie RYNEK NASION 2011

TEKSTY PRZYJĘTE. Odnowienie zezwolenia na ziarna genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy MON 810

HISTORIA ROZWOJU I NAUKOWEGO WSPARCIA HODOWLI, UPRAWY I PRODUKCJI KUKURYDZY W POLSCE

PSZENŻYTO JARE WYNIKI DOŚWIADCZEŃ

Typy rolnictwa TYPY ROLNICTWA według przeznaczenia produkcji rolniczej. TYPY ROLNICTWA według poziomu nowoczesności

EKONOMICZNE I RYNKOWE ASPEKTY WSPÓŁISTNIENIA PRODUKTÓW MODYFIKOWANYCH GENETYCZNIE I NIEZMIENIONYCH W ŁAŃCUCHACH DYSTRYBUCJI ŻYWNOŚCI I PASZ

POLITYKA PAŃSTWA WZGLĘDEM GMO I JEJ WPŁYW NA POTENCJAŁ OBSZARÓW WIEJSKICH GOVERNMENT GMO POLICY AND ITS IMPACT ON RURAL AREAS.

Warunki rozwoju rolnictwa. Czynniki wpływające na rolnictwo

Próbobranie na obecność GMO zasady i metodyka działania w laboratorium kontrolnym

Izba Gospodarcza Handlowców, Przetwórców Zbóż i Producentów Pasz UWARUNKOWANIA EKONOMICZNE I PRAWNE W POLSCE

Znaczenie walidacji metod wykrywania i ilościowego oznaczania organizmów zmodyfikowanych genetycznie dla celów kontroli GMO w Unii Europejskiej

2 Dopilnować, by w przypadku dużych ilości żywności pobieranie próbek przeprowadzono zgodnie z rozdziałem IV 2.1 zalecenia 2004/787/WE

Transkrypt:

NIEAUTORYZOWANE GMO PROBLEM DLA HODOWLI ROŚLIN? Studium przypadku- len Sławomir Sowa, Laboratorium Kontroli GMO Zakład Biotechnologii i Cytogenetyki Roślin IHAR-PIB Radzików

Stan autoryzowanych modyfikacji genetycznych Świat 2014 65 (37 +EU) krajów wydało decyzje autoryzacji roślin GM: import, żywność i pasze, uprawy. 28 krajów uprawiało rośliny GM Wydano 3083 autoryzacji (1,458 żywność, 958 pasza, 667 uprawy) dla 357 modyfikacji dla 27 gatunków. Japonia autoryzowała 201, U.S.A. 171, Kanada 155, Meksyk 144, Południowa Korea 121, Australia 100, Nowa Zelandia 8, Taiwan 79, Filipiny 75, UE 73 (łącznie z wycofanymi), Kolumbia 73, RPA 57, Chiny 55. ASYNCHRONICZNA AUTORYZACJA UE i kraje trzecie Unia Europejska (28 krajów) 6 krajów uprawiało rośliny GM w 2014 3 modyfikacje autoryzowano do uprawy (MON810, T25, Amflora) Firmy wycofały z autoryzacji do uprawy (kukurydza NK603, soja GTS-40-3-2) ISAAA Brief : Global Status of Commercialized Biotech/GM Crops: 2014 http://ec.europa.eu/food/food/biotechnology/index_en.htm

mln ha Kraje łącznie rozwinięte rozwijające się GLOBALNY AREAŁ UPRAW GM w mln ha (1996-2014) C. James, ISAAA, 2014 28 krajów z uprawami GMO 18 mln rolników w 28 krajach uprawiało 181,5 mln ha (wzrost o 6,3 mln ha)

Udział roślin GM w uprawach światowych mln ha Konwencjonalne Genetycznie zmodyfikowane Soja Bawełna Kukurydza Rzepak C.James, ISAAA, 2014

Asynchroniczna autoryzacja autoryzowane modyfikacji kraje kukurydza 136 29 bawełna 52 21 rzepak 32 13 ziemniak 31 10 soja 30 28 Odmiany stack, różne regulacje prawne

Autoryzowane versus nieautoryzowane GMO Cel autoryzacji: uprawa, żywność, pasze, przetwarzanie, autoryzowane - legalne wg. konkretnego prawa (EU, USA, Japonia, Australia, Chiny, etc.) nieautoryzowane nielegalne wg. konkretnego prawa Asynchroniczna autoryzacja (GMOs autoryzowane w jednym kraju ale jescze nieautoryzowane w drugim kraju) Asymetryczna autoryzacja- GMO, które nie są przeznaczone na konkretne rynki

GMO progi w UE Autoryzowane GMO 0.9% dla żywności i paszy (domieszka niezamieżona lub technicznie nieunikniona) Rozporządzenie (WE) 1829/2003 Nieustalone dla nasion (limit wykrywalności (LOD) często praktycznie 0.1% - limit oznaczalności LOQ). Nieautoryzowane GMO Zero tolerancji dla żywności i paszy, Zero tolerancji dla nasion Do 0.1% dla paszy (Rozporządzenie (WE) 619/2011) (GMO autoryzowane w krajach trzecich, pozytywna opinia oceny ryzyka EFSA, dostępne CRM, metoda zwalidowana przez EURLFF)

Źródła nieautoryzowanych GMO w hodowli roślin Hodowla odmian GM i nie GM w jednej lokalizacji Uwolnienie GMO do środowiska w celach doświadczalnych (Dyrektywa 2001/18/WE) Wycofanie z rynku zarejestrowanych odmian GM Wymiana genotypów pomiędzy hodowcami Przemieszczanie żywych genetycznie zmodyfikowanych organizmów (Rozporządzenie (WE) 1946/2003) GMO stacking (np. przekrzyżowanie dwóch autoryzowanych odmian GM)

Separacja programów hodowlanych GM i niegm Hodowcy muszą przedsięwziąć specjalne środki aby uniknąć zamieszania nasion GM i nie GM Konieczna jest absolutna separacja Próg 0% stwarza duże zagrożenie wycofania partii nasion Hodowcy bardzo restrykcyjnie podchodzą do separacji hodowli (hodowla GMO odbywa się poza granicami UE) Wiele hodowli wycofało się z wytwarzania odmian GM

300 Uwolnienia do środowiska w celach doświadczalnych, UE 1991-2012 250 200 150 100 50 0 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2709 uwolnień do środowiska (1991-2012) http://gmoinfo.jrc.ec.europa.eu/overview/dbcountries.asp

1000 Doświadczenia polowe gatunki roślin GM 900 800 700 600 500 400 300 200 100 0 Field trials with 85 plant species have been conducted in EU

700 Rośliny GM doświadczenia polowe, UE 1991-2012 600 592 617 500 400 300 297 200 100 140 203 193 122 244 0 2709 uwolnień do środowiska (1991-2012)

100 Francja doświadczenia polowe GMO 1991-2012 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

Zamierzone uwolnienie GMO w celach doświadczalnych (doświadczenia polowe, rośliny)

Wyzwania do wykrywania GMO 1. GMO w pełni scharakteryzowane GMO autoryzowane Dyrektywa 2001/18/WE, Rozporządzenie 1829/2003 GMO autoryzowane w UE ale wycofane z rynku GMO na paszę Rozporzadzenie 619/2011 2. GMO zawierające te same konstrukty genetyczne jak w punkcie 1 Piramidyzowanie cech (stacking), tylko linie rodzicielskie są dobrze scharakteryzowane 4. GMO zawierające kombinacje elementów genetycznych, z których przynajmniej jeden element jest znany 5. GMO zawierające wyłącznie nowe elementy genetyczne Łatwe wykrywanie Trudne wykrywanie

Nieautoryzowany kanadyjski len Triffid Ekonomiczne oddziaływanie śladowych domieszek GMO na import do Europy. Przypadek kanadyjskiego lnu Triffid w kontekście polityki zero tolerancji dla nieautoryzowanych GMO. Wytworzony w późnych latach 80 przez Crop Development Centre na Uni. Saskatchewan (tolerancyjne na herbicydy z grupy sulfonylomoczników ) 1998, Triffid uzyskał autoryzację w Kanadzie i USA do produkcji żywności i paszy, rozpoczęto program multiplikacji nasion 1999, Europa zagroziła, że zaprzestanie importowania lnu z Kanady jeśli len GMO zostanie wprowadzony do uprawy. 2001, autoryzacja dla Triffid cofnięta i wszystkie pozostałości nasion zniszczone Koniec 2009, len Triffid został nieoczekiwanie wykryty w UE w żywności i imporcie lnu z Kanady (RASFF) UE natychmiastowo wstrzymała import lnu z Kanady.

Camille D. Ryan and Stuart J. Smyth AgBioForum Volume 15 // Number 1 // Article 3 Eksport lnu do UE (tysiące ton) 19 października, 2009, FCC (Farm Credit Canada) i CFIA (Canadian Food Inspection Agency) spotkały się w Brukseli z DG SANCO Metoda wykrywania została natychmiastowo opracowana i wdrożona na Kanadyjski rynek, Próby pozytywne (zawartość większa lub równa ) 0.01% Triffid nie były akceptowane w imporcie do EU (FCC, 2009). w drugiej połowie 2009 aż 20% kanadyjskiego lnu w portach UE nie spełniało wymagań.

Wzrost cen lnu na rynkach Camille D. Ryan and Stuart J. Smyth AgBioForum Volume 15 // Number 1 // Article 3

Pozytywne wynik analiz dla lnutrifid w Kanadzie Ponad połowa z producentów (z 52) straciła 100% zysków w 2009 roku. Camille D. Ryan and Stuart J. Smyth AgBioForum Volume 15 // Number 1 // Article 3

Całkowite koszty związane z przypadkiem lnu Triffid w Kanadzie Odszkodowania / kwarantanna Koszty analiz Koszty segregacji, inne koszty hodowców, sprzedawców certyfikowanego materiału siewnego, producentów, firm nasiennych, AAFC i SaskFlax Całkowite koszty Na szczęście Chiny kupiły większość kanadyjskiej produkcji lnu w 2010 Rosja i Ukraina zwiększyły produkcję o 45% aby zaspokoić potrzeby UE Kanada straciła ogromna część rynku UE Camille D. Ryan and Stuart J. Smyth AgBioForum Volume 15 // Number 1 // Article 3

Nieautoryzowany rzepak GM w Szwajcarii Port na Renie w Bazylei Stacja kolejowas t. Johann Rzepak nie-gmo GT73 rzepak GMO MS8xRF3, MS8 lub RF3 rzepak GMO Nasiona nie-gm z nie-gm rzepaku Nasiona GT73 z nie-gm rzepaku

Rzepak GM w porcie na Renie w Bazylei i w przeładunkowej stacji kolejowej St. Johann Schulze J, Frauenknecht T, Brodmann P, Bagutti C (2014) Unexpected Diversity of Feral Genetically Modified Oilseed Rape (Brassica napus L.) Despite a Cultivation and Import Ban in Switzerland. PLoS ONE 9(12): e114477. doi:10. 1371/journal.pone.0114477

Ziemniak Amflora zanieczyszczony ziemniakiem Amadea Podczas lustracji pól z ziemniakiem Amflora w Szwecji znaleziono rośliny o białej barwie kwietów Według firmy BASF, poziom domieszki był mniejszy niż 0.01%, co stanowi 47 roślin odmiany Amadea pośród 680,000 roślin Amflora Po tym incydencie pola w Niemczech i Czechach zostały poddane monitorowanieu. Nie wykryto żadnych domieszek odmiany Amadea. http://www.euractiv.com/cap/unauthorised-gm-potato-found-swedish-fields-news-497498

Nieautoryzowany rzepak Oxy-235 w UE Westar (linia OXY 235) odporna na bromoksynil dzięki obecnooeci genu bxn kodującego nitrylazę hydrolizującą herbicyd, producent Bayer CropScience Domieszki wykryto w doświadczeniach rejestracyjnych w Anglii Metoda wykrywania udostępniona, Materiały kontrolne dostarczone przez EURL http://www.cera-gmc.org/gmcropdatabaseevent/oxy-235

Wzrost liczby modyfikacji genetycznych na świecie Soja Rzepak Ryż Inne Kukurydza Bawełna Ziemniaki A. Stein, E. Rodriquez-Cerezo, The Global pipeline of new GM crops implications of asynchronous approval for international trade JRC 2009

Nieautoryzowane GMO problem dla hodowli? Asynchroniczna autoryzacja Asymetryczna autoryzacja Tolerancja dla śladowych domieszek (konieczne przepisy prawne) Niezamierzone stacks na polach Polityka zero tolerancji zagrożeniem dla handlu Nowe techniki hodowlane Separacja programów hodowlanych Stosowanie certyfikowanego materiału siewnego Wyzwania dla wykrywania nieautoryzowanych GMO

Dziękuję!