Grażyna Koba Program kształcenia zintegrowanego (edukacji wczesnoszkolnej) dla klas I-III w części dotyczącej zajęć komputerowych propozycja Zezwalamy na wykorzystywanie prezentowanego programu nauczania w całości lub części nauczycielom, którzy wybiorą dla uczniów klas I-III podręczniki wydawnictwa MIGRA z serii Zajęcia komputerowe dla szkoły podstawowej. 2009
2 SPIS TREŚCI 1. Od Autorki 3 2. Podstawa programowa dla klas I-III 3 3. Szczegółowe cele kształcenia i wychowania oraz treści nauczania 5 3.1. Szczegółowe cele kształcenia i wychowania oraz treści nauczania dla klasy I 6 3.2. Szczegółowe cele kształcenia i wychowania oraz treści nauczania dla klas II-III 11 4. Procedury osiągania celów kształcenia i wychowania 19 4.1. Czynności nauczyciela i uczniów w klasie I 19 4.2. Czynności nauczyciela i uczniów w klasie II i III 23 5. Opis założonych osiągnięć ucznia 33 5.1. Opis założonych osiągnięć ucznia po klasie I 33 5.2. Opis założonych osiągnięć ucznia po klasie III 36 6. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania osiągnięć ucznia 44 7. Uwagi o realizacji programu 47 7.1. Pomoce dydaktyczne 47 7.2. Kilka praktycznych uwag 47 Poradnik metodyczny. Zajęcia komputerowe. Klasy I-III
3 1. Od Autorki Prezentowany pogram nauczania jest zgodny z projektem rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 8 czerwca 2009 r. w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręczników (Dz. U. Nr 89, poz. 730). 2. Podstawa programowa dla klas I-III Podstawę programową określa rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. Dz. U. z 2009 r. Nr 4, poz. 17). Cele kształcenia wymagania ogólne Celem edukacji wczesnoszkolnej jest wspomaganie dziecka w rozwoju intelektualnym, emocjonalnym, społecznym, etycznym, fizycznym i estetycznym. Ważne jest również takie wychowanie, aby dziecko w miarę swoich możliwości było przygotowane do życia w zgodzie z samym sobą, ludźmi i przyrodą. Należy zadbać o to, aby dziecko odróżniało dobro od zła, było świadome przynależności społecznej (do rodziny, grupy rówieśniczej i wspólnoty narodowej) oraz rozumiało konieczność dbania o przyrodę. Jednocześnie dąży się do ukształtowania systemu wiadomości i umiejętności potrzebnych dziecku do poznawania i rozumienia świata, radzenia sobie w codziennych sytuacjach oraz do kontynuowania nauki w klasach IV-VI szkoły podstawowej. Zadaniem szkoły jest: 1) realizowanie programu nauczania skoncentrowanego na dziecku, na jego indywidualnym tempie rozwoju i możliwościach uczenia się; 2) respektowanie trójpodmiotowości oddziaływań wychowawczych i kształcących: uczeńszkoła-dom rodzinny; 3) rozwijanie predyspozycji i zdolności poznawczych dziecka; 4) kształtowanie u dziecka pozytywnego stosunku do nauki oraz rozwijanie ciekawości w poznawaniu otaczającego świata i w dążeniu do prawdy; 5) poszanowanie godności dziecka; zapewnienie dziecku przyjaznych, bezpiecznych i zdrowych warunków do nauki i zabawy, działania indywidualnego i zespołowego, rozwijania samodzielności oraz odpowiedzialności za siebie i najbliższe otoczenie, ekspresji plastycznej, muzycznej i ruchowej, aktywności badawczej, a także działalności twórczej; 6) wyposażenie dziecka w umiejętność czytania i pisania, w wiadomości i sprawności matematyczne potrzebne w sytuacjach życiowych i szkolnych oraz przy rozwiązywaniu problemów; 7) dbałość o to, aby dziecko mogło nabywać wiedzę i umiejętności potrzebne do rozumienia świata, w tym zagwarantowanie mu dostępu do różnych źródeł informacji i możliwości korzystania z nich; 8) sprzyjanie rozwojowi cech osobowości dziecka koniecznych do aktywnego i etycznego uczestnictwa w życiu społecznym. Poradnik metodyczny. Zajęcia komputerowe. Klasy I-II
4 Treści nauczania klasa I szkoły podstawowej Zajęcia komputerowe. Uczeń kończący klasę I: 1) posługuje się komputerem w podstawowym zakresie: uruchamia program, korzystając z myszy i klawiatury; 2) wie, jak trzeba korzystać z komputera, żeby nie narażać własnego zdrowia; 3) stosuje się do ograniczeń dotyczących korzystania z komputera. Treści nauczania wymagania szczegółowe na koniec klasy III szkoły podstawowej Zajęcia komputerowe. Uczeń kończący klasę III: 1) umie obsługiwać komputer: a) posługuje się myszą i klawiaturą, b) poprawnie nazywa główne elementy zestawu komputerowego; 2) posługuje się wybranymi programami i grami edukacyjnymi, rozwijając swoje zainteresowania; korzysta z opcji w programach; 3) wyszukuje i korzysta z informacji: a) przegląda wybrane przez nauczyciela strony internetowe (np. stronę swojej szkoły), b) dostrzega elementy aktywne na stronie internetowej, nawiguje po stronach w określonym zakresie, c) odtwarza animacje i prezentacje multimedialne; 4) tworzy teksty i rysunki: a) wpisuje za pomocą klawiatury litery, cyfry i inne znaki, wyrazy i zdania, b) wykonuje rysunki za pomocą wybranego edytora grafiki, np. z gotowych figur; 5) zna zagrożenia wynikające z korzystania z komputera, Internetu i multimediów: a) wie, że praca przy komputerze męczy wzrok, nadweręża kręgosłup, ogranicza kontakty społeczne, b) ma świadomość niebezpieczeństw wynikających z anonimowości kontaktów i podawania swojego adresu, c) stosuje się do ograniczeń dotyczących korzystania z komputera, Internetu i multimediów. Poradnik metodyczny. Zajęcia komputerowe. Klasy I-III
5 3. Szczegółowe cele kształcenia i wychowania oraz treści nauczania W Podstawie programowej wyodrębniono treści nauczania dla klasy I: Powodem wyodrębnienia klasy I szkoły podstawowej jest podkreślenie ciągłości procesu edukacji rozpoczętego w przedszkolu i kontynuowanego w szkole podstawowej. Chodzi też o uwzględnienie możliwości rozwojowych ucznia klasy I, a także o właściwe rozmieszczenie treści nauczania w ramach I etapu edukacyjnego. Edukacja wczesnoszkolna jest procesem rozłożonym na trzy lata nauki szkolnej. Oznacza to, że wiadomości i umiejętności zdobywane przez ucznia w klasie I będą powtarzane, pogłębiane i rozszerzane w klasie II i III. W proponowanym programie również wyodrębnione są treści nauczania dla klasy I (punkt 3.1). Następnie przedstawione są treści nauczania dla klas II-III (punkt 3.2). W Podstawie programowej cele kształcenia sformułowane są w języku wymagań ogólnych, a treści nauczania oraz oczekiwane umiejętności uczniów sformułowane są w języku wymagań szczegółowych. W prezentowanym programie również zastosowano taki sposób opisywania celów kształcenia i wychowania, treści nauczania i osiągnięć uczniów. Poradnik metodyczny. Zajęcia komputerowe. Klasy I-II
6 3.1. Szczegółowe cele kształcenia i wychowania oraz treści nauczania dla klasy I I. Podstawowe zasady posługiwania się komputerem i programem komputerowym, w tym zasady zdrowej pracy przy komputerze Szczegółowe cele wychowania: Przestrzeganie dyscypliny na zajęciach, w tym zasad bezpiecznej pracy przy komputerze. Dbanie o porządek na stanowisku komputerowym. Stosowanie zasad zdrowej pracy przy komputerze, w tym planowanie przerw w pracy i rekreacji na świeżym powietrzu. Szanowanie pracy innych. Korzystanie z gier komputerowych przeznaczonych dla dzieci. Uświadamianie nierzeczywistości świata przedstawianego w grach komputerowych. Szczegółowe cele kształcenia Szczegółowe treści nauczania stara się podczas pracy przy komputerze zachować właściwą postawę; wie, że niewłaściwa podstawa przy komputerze męczy wzrok i nadwyręża kręgosłup; Poznanie zasad bezpiecznej i higienicznej pracy przy komputerze. Posługiwanie się komputerem w elementarnym zakresie. Poznanie prostych sposobów uruchamiania programów. nie wnosi do pracowni komputerowej i nie spożywa w niej napojów i posiłków (kanapek, owoców, słodyczy); robi przerwy w pracy przy komputerze i wychodzi na świeże powietrze; wie, że czas nauki i zabawy przy komputerze nie powinien być zbyt długi i że nie należy korzystać z komputera w godzinach przeznaczonych na sen; posługuje się myszą komputerową (klika lewym i prawym klawiszem; klika dwukrotnie, przytrzymuje odpowiedni klawisz); posługuje się klawiaturą w podstawowym zakresie naciska pojedyncze klawisze i dwa klawisze jednocześnie (m.in. klawisz Shift lub prawy Alt z wybranym klawiszem); uruchamia program, klikając ikonę na pulpicie; Poradnik metodyczny. Zajęcia komputerowe. Klasy I-III
7 wskazuje w oknie programu obszar roboczy, menu, narzędzia; Poznanie przeznaczenia elementów okna programu. Wykonywanie operacji w oknach różnych programów. wybiera opcje menu: o o klikając nazwę opcji w menu, a następnie na rozwiniętej liście wyboru, klikając przycisk na pasku narzędzi; zamyka okno programu, klikając odpowiedni przycisk; Poznanie sposobu tworzenia prostych dokumentów komputerowych i wykonywanie na nich podstawowych operacji. Poznanie sposobu otwierania dokumentu zapisanego w pliku, w folderze domyślnym. Modyfikowanie dokumentów komputerowych. tworzy nowy dokument komputerowy, m.in. rysunek w programie graficznym, scenę w programie edukacyjnym; otwiera dokument komputerowy zapisany w pliku, w folderze domyślnym; poprawia, uzupełnia dokumenty komputerowe; Stosowanie oprogramowania użytkowego do tworzenia prostych dokumentów komputerowych. Korzystanie z oprogramowania edukacyjnego do rozwiązywania zadań z różnych dziedzin. stosuje komputer i odpowiednie oprogramowanie do tworzenia dokumentów komputerowych (rysunków, scen) oraz do wspomagania nauki innych przedmiotów; wie, że komputer może służyć do nauki i rozrywki; Korzystanie z gier komputerowych edukacyjnych i innych, wspierających rozwój sprawności intelektualnej i manualnej. korzysta ze wskazanych przez nauczyciela programów edukacyjnych i gier komputerowych; wie, że świat gier jest nieprawdziwy, że to tylko zabawa. Propozycja stosowanego oprogramowania: system operacyjny Windows, edytor grafiki Paint, program edukacyjny Baltie lub inne wybrane przez nauczyciela programy i gry edukacyjne dostosowane do wieku dzieci. Poradnik metodyczny. Zajęcia komputerowe. Klasy I-II
8 Szczegółowe cele wychowawcze: II. Opracowywanie za pomocą komputera rysunków i wprowadzanie tekstu do pola tekstowego w obszarze rysunku Słuchanie poleceń nauczyciela i systematyczne wykonywanie ćwiczeń. Rozwijanie indywidualnych zdolności twórczych i wrażliwości estetycznej. Umiejętność współpracy w grupie. Przestrzeganie dyscypliny na zajęciach, w tym zasad bezpiecznej pracy przy komputerze. Dbanie o porządek na stanowisku komputerowym. Stosowanie zasad zdrowej pracy przy komputerze, w tym planowanie przerw w pracy i rekreacji na świeżym powietrzu. Szanowanie pracy innych osób. Przestrzeganie zasad ochrony zasobów komputera. Szczegółowe cele kształcenia Zdobywanie umiejętności tworzenia prostych rysunków w edytorze grafiki. Stosowanie kilku wybranych komputerowych narzędzi malarskich do tworzenia prostego rysunku. Zdobywanie umiejętności posługiwania się myszą. Poznanie sposobu wprowadzania tekstu do pola tekstowego w obszarze rysunku. Zdobywanie umiejętności posługiwania się klawiaturą. Szczegółowe treści nauczania tworzy lub modyfikuje komputerowe rysunki; korzysta z wybranych narzędzi malarskich, m.in. rysowanie ołówkiem, malowanie pędzlem, wypełnianie obszarów zamkniętych kolorem, usuwanie fragmentów rysunku gumką; koloruje rysunki, korzystając z podstawowej palety kolorów; zaznacza i usuwa fragmenty rysunków. umieszcza pole tekstowe w obszarze do rysowania, korzystając z odpowiedniego narzędzia, i wpisuje krótki tekst w miejscu położenia kursora tekstowego; zmienia rozmiar i kolor czcionki, korzystając z paska narzędzi tekstowych; pisze wielkie litery i litery z polskimi znakami diakrytycznymi. Propozycja stosowanego oprogramowania: system operacyjny Windows, edytor grafiki Paint lub inny prosty edytor graficzny. Poradnik metodyczny. Zajęcia komputerowe. Klasy I-III
9 III. Stosowanie programów edukacyjnych i programów użytkowych do wspomagania realizacji treści z innych obszarów edukacji Szczegółowe cele wychowania: Wykorzystanie oprogramowania edukacyjnego do utrwalania wiedzy z różnych dziedzin. Słuchanie poleceń nauczyciela i systematyczne wykonywanie ćwiczeń. Przestrzeganie dyscypliny na zajęciach, w tym zasad bezpiecznej pracy przy komputerze. Dbanie o porządek na stanowisku komputerowym. Stosowanie zasad zdrowej pracy przy komputerze, w tym planowanie przerw w pracy i rekreacji na świeżym powietrzu. Umiejętność współpracy w grupie. Szczegółowe cele kształcenia Szczegółowe treści nauczania Obszar edukacji Poznanie sposobu posługiwania się przykładowym programem edukacyjnym do rozwiązywania zadań i utrwalania wiedzy z różnych dziedzin. posługuje się wybranym programem edukacyjnym, korzystając z niezbędnych do wykonania ćwiczeń opcji programu; Wszystkie dziedziny edukacji Rozwijanie aktywności plastycznej z wykorzystaniem technologii informacyjnej, m.in. poznanie techniki tworzenia rysunków za pomocą edytora grafiki i sposobu tworzenia obrazów (scen) za pomocą programu edukacyjnego. Wykorzystanie edytora grafiki i programu edukacyjnego do tworzenia rysunków na wybrany temat. tworzy rysunki z wykorzystaniem edytora grafiki, stosując komputerowe narzędzia malarskie; dobiera kolory, wielkość, układ rysunku; tworzy obrazy (sceny) składające się z gotowych elementów (przedmiotów), m.in. ustawia na scenie przedmioty, przenosi je w inne miejsce sceny, kopiuje, zastępuje, usuwa ze sceny; Edukacja plastyczna Poradnik metodyczny. Zajęcia komputerowe. Klasy I-II
10 Korzystanie z programu edukacyjnego i poznanych programów użytkowych do rozwiązywania zadań matematycznych i utrwalania wybranych treści z edukacji matematycznej. Stosowanie zdobytych umiejętności posługiwania się programami użytkowymi do wykonywania prostych ćwiczeń matematycznych. Korzystanie z programu edukacyjnego i innych programów użytkowych do utrwalania treści z edukacji polonistycznej. Korzystanie z poznanych programów komputerowych w celu przygotowania tematycznych obrazów (rysunków, scen) dotyczących edukacji przyrodniczej, społecznej i zdrowotnej. zapisuje liczby (w zakresie do 10), liczy obiekty, dodaje i odejmuje w zakresie 10, poprawnie zapisuje te działania; zapisuje rozwiązanie zadania z treścią, stosując zapis cyfrowy i znaki działań; zna będące w obiegu polskie monety i banknot o nominale 10 zł; ustala równoliczność mimo obserwowanych zmian w układzie elementów w porównywanych zbiorach; układa obiekty w serie rosnące i malejące, numeruje je; klasyfikuje obiekty: tworzy kolekcje, np. zwierzęta, zabawki, rzeczy do ubrania; określa położenie obiektów względem obranego obiektu; kontynuuje regularny wzór (np. szlaczek); zna wszystkie litery alfabetu, czyta ze zrozumieniem proste, krótkie teksty; posługuje się ze zrozumieniem określeniami: wyraz, głoska, litera, sylaba, zdanie; odczytuje uproszczone rysunki, piktogramy, znaki informacyjne i napisy; pisze proste, krótkie zdania: przepisuje, pisze z pamięci; tworzy (lub modyfikuje gotowe) rysunki na wybrany temat związany z edukacją przyrodniczą (np. dotyczący roślin, zwierząt, pogody); rozpoznaje rośliny i zwierzęta żyjące w różnych środowiskach przyrodniczych; charakteryzuje poszczególne pory roku; wie, jak należy segregować śmieci; tworzy (lub modyfikuje gotowe) rysunki na wybrany temat związany z edukacją społeczną (np. o szkole, miejscowości, ojczyźnie, symbolach narodowych); Edukacja matematyczna Edukacja polonistyczna Edukacja przyrodnicza Edukacja społeczna tworzy (lub modyfikuje gotowe) rysunki na wybrany temat związany z edukacją zdrowotną (np. o zasadach zdrowej pracy przy komputerze, warunkach sprzyjających uzależnieniu się od komputera, aktywnym wypoczynku). Edukacja zdrowotna Propozycja stosowanego oprogramowania: system operacyjny Windows, edytor grafiki Paint, program edukacyjny Baltie oraz wybrane przez nauczyciela programy edukacyjne dostosowane do wieku dzieci. Poradnik metodyczny. Zajęcia komputerowe. Klasy I-III
11 3.2. Szczegółowe cele kształcenia i wychowania oraz treści nauczania dla klas II-III I. Podstawowe zasady posługiwania się komputerem i programem komputerowym, w tym zasady zdrowej pracy przy komputerze Szczegółowe cele wychowania: Przestrzeganie dyscypliny na zajęciach, w tym zasad bezpiecznej pracy przy komputerze. Dbanie o porządek na stanowisku komputerowym. Stosowanie zasad zdrowej pracy przy komputerze, w tym planowanie przerw w pracy i rekreacji na świeżym powietrzu. Szanowanie pracy innych. Przestrzeganie zasad ochrony zasobów komputera. Rozumienie konieczności korzystania z licencjonowanego oprogramowania komputerowego. Korzystanie z gier komputerowych przeznaczonych dla dzieci. Uświadamianie sobie nierzeczywistości świata przedstawianego w grach komputerowych. Szczegółowe cele kształcenia Szczegółowe treści nauczania Poznanie zasad pracy w pracowni komputerowej i zasad bezpiecznej i higienicznej pracy przy komputerze. Świadomość istnienia wirusów komputerowych. Posługiwanie się komputerem w podstawowym zakresie. Poznanie sposobów uruchamiania programów. Wykonywanie operacji w oknach różnych programów. zna i stosuje zasady bezpiecznej i higienicznej pracy przy komputerze, takie jak: zakaz regulowania parametrów monitorów, zakaz odłączania i przyłączania myszy i klawiatury, zakaz dotykania palcami ekranu monitora, wyznaczony (nie za długi) czas nauki i zabawy przy komputerze, nakaz robienia przerw i wyjścia na świeże powietrze; wie, że długa praca przy komputerze ogranicza kontakty społeczne; podaje przykłady działania wirusów komputerowych; poprawnie nazywa główne elementy zestawu komputerowego; zna przeznaczenie monitora, myszy, napędów optycznych, nośników pamięci masowej (m.in. dysku twardego, płyt CD, DVD) tylko na praktycznych przykładach; uruchamia programy na dwa sposoby: o o kliknięcie ikony na pulpicie, kliknięcie nazwy programu w wykazie programów w menu Start; korzysta z pasków przewijania w oknie programu; korzysta z wybranych opcji w programach, wybierając je z menu i pasków narzędzi. Poradnik metodyczny. Zajęcia komputerowe. Klasy I-II
12 Poznanie sposobów tworzenia prostych dokumentów komputerowych i wykonywanie na nich podstawowych operacji. Modyfikowanie dokumentów komputerowych. Poznanie sposobu zapisywania dokumentu w folderze domyślnym. tworzy nowy dokument komputerowy, m.in. rysunek, dokument tekstowy, prezentację multimedialną; nazywa i zapisuje dokument w pliku, w folderze domyślnym; poprawia, uzupełnia i ponownie zapisuje dokument pod tą samą lub inną nazwą, w folderze domyślnym; Poznanie i korzystanie z metod pracy najczęściej stosowanych w programach komputerowych funkcjonujących w środowisku graficznym. Poznanie kilku praktycznych zastosowań komputera. Stosowanie oprogramowania użytkowego do tworzenia prostych dokumentów komputerowych. Korzystanie z oprogramowania edukacyjnego do rozwiązywania zadań z różnych dziedzin. Korzystanie z gier komputerowych edukacyjnych i innych, wspierających rozwój sprawności intelektualnej i manualnej. zmienia położenie elementu za pomocą metody przeciągnij i upuść; kopiuje i wkleja obraz lub jego fragment, tekst lub jego fragment, z wykorzystaniem Schowka; podaje przykłady zastosowania komputera w życiu codziennym oraz w pracy ludzi dorosłych; stosuje komputer i odpowiednie oprogramowanie do tworzenia dokumentów komputerowych (rysunków, tekstów, prezentacji multimedialnych) oraz do wspomagania nauki innych przedmiotów; korzysta ze wskazanych przez nauczyciela programów edukacyjnych i gier komputerowych; wie, że świat gier jest nieprawdziwy, podaje przykłady zagrożeń wynikających z korzystania z niewłaściwych gier (wielokrotne życie, przemoc, elementy okrucieństwa); Propozycja stosowanego oprogramowania: system operacyjny Windows, programy standardowe systemu Windows (Paint, WordPad, Eksplorator Windows), programy z pakietu Microsoft Office (PowerPoint) oraz wybrane przez nauczyciela programy i gry edukacyjne dostosowane do wieku dzieci. Poradnik metodyczny. Zajęcia komputerowe. Klasy I-III
13 Opracowywanie za pomocą komputera rysunków, tekstów i prezentacji multimedialnych Szczegółowe cele wychowania: Słuchanie poleceń nauczyciela i systematyczne wykonywanie ćwiczeń. Rozwijanie indywidualnych zdolności twórczych i wrażliwości estetycznej. Umiejętność współpracy w grupie. Przestrzeganie dyscypliny na zajęciach, w tym zasad bezpiecznej pracy przy komputerze. Dbanie o porządek na stanowisku komputerowym. Stosowanie zasad zdrowej pracy przy komputerze, w tym planowanie przerw w pracy i rekreacji na świeżym powietrzu. Szanowanie pracy innych osób. Przestrzeganie zasad ochrony zasobów komputera. II. Opracowywanie za pomocą komputera rysunków Szczegółowe cele kształcenia Szczegółowe treści nauczania Zdobywanie umiejętności tworzenia prostych rysunków w edytorze grafiki. Stosowanie komputerowych narzędzi malarskich do tworzenia rysunku. Wpisywanie krótkiego tekstu do pola tekstowego w obszarze rysunku. Stosowanie metody kopiowania przez Schowek do wykonywania operacji na fragmencie rysunku. Stosowanie metody przeciągnij i upuść do zmiany położenia zaznaczonego fragmentu rysunku. tworzy nowe komputerowe rysunki i modyfikuje istniejące; korzysta z poznanych wcześniej narzędzi malarskich i stosuje nowe, m.in.: rysowanie kół, prostokątów, kwadratów, linii poziomych i pionowych; koloruje rysunki, korzystając z szerszej palety kolorów. korzysta z paska narzędzi tekstowych w celu: zmiany kroju, stosowania pochylenia, pogrubienia i podkreślenia. zaznacza, kopiuje i wkleja fragment rysunku w inne miejsce na tym samym rysunku; usuwa zaznaczony fragment; zaznacza fragment rysunku, przenosi go w inne miejsce. Poradnik metodyczny. Zajęcia komputerowe. Klasy I-II
14 III. Opracowywanie za pomocą komputera tekstów Szczegółowe cele kształcenia Zdobywanie umiejętności posługiwania się klawiaturą podczas pisania prostych tekstów w edytorze tekstu. Poznanie podstawowych zasad tworzenia prostych dokumentów tekstowych w edytorze tekstu. Stosowanie podstawowych sposobów formatowania tekstu. Szczegółowe treści nauczania modyfikuje gotowy i tworzy nowy dokument tekstowy; przemieszcza się po tekście za pomocą kursora myszy i klawiszy sterujących kursorem, poprawia i uzupełnia tekst; pisze tekst zawierający wielkie litery i polskie litery ze znakami diakrytycznymi; zmienia rozmiar, krój i kolor czcionki, stosuje pochylenie, pogrubienie i podkreślenie tekstu; wyrównuje tekst: do lewej, do prawej, do środka. IV. Opracowywanie za pomocą komputera prezentacji multimedialnych Szczegółowe cele kształcenia Zdobywanie umiejętności tworzenia prezentacji multimedialnych. Poznanie podstawowych zasad i sposobów przygotowania prostej prezentacji multimedialnej. Rozwijanie umiejętności gromadzenia i selekcjonowania materiałów (tekstów i rysunków). Wpisywanie krótkiego tekstu do pola tekstowego umieszczonego na slajdzie prezentacji. Korzystanie ze zdobytych wcześniej umiejętności pisania tekstów i tworzenia rysunków podczas przygotowania materiałów potrzebnych do prezentacji. Szczegółowe treści nauczania modyfikuje gotową prezentację, wstawiając animacje na obrazy i teksty; tworzy prostą prezentację multimedialną składającą się z kilku slajdów zawierających animowany tekst i grafikę; stosuje zasady tworzenia prezentacji multimedialnej, m.in. dobiera odpowiedni rozmiar, krój i kolor czcionki, stosuje odpowiednie tło; umieszcza (wpisuje lub wkleja) na slajdzie tekst, wstawia obrazy (zdjęcia, rysunki), dodaje animacje na wstawione obiekty, zapisuje i uruchamia prezentację. Propozycja stosowanego oprogramowania: system operacyjny Windows, edytor grafiki Paint, edytor tekstu WordPad, program do tworzenia prezentacji multimedialnych z pakietu Microsoft Office: Microsoft PowerPoint. Poradnik metodyczny. Zajęcia komputerowe. Klasy I-III
15 V. Komputer jako źródło informacji wprowadzenie do Internetu Szczegółowe cele wychowania: Uświadomienie niebezpieczeństwa związanego z nawiązywaniem poprzez Internet kontaktów z nieznajomymi osobami. Przestrzeganie zasad właściwego zachowania w Internecie. Słuchanie poleceń nauczyciela i systematyczne wykonywanie ćwiczeń. Przestrzeganie dyscypliny na zajęciach, w tym zasad bezpiecznej pracy przy komputerze. Dbanie o porządek na stanowisku komputerowym. Stosowanie zasad zdrowej pracy przy komputerze, w tym planowanie przerw w pracy i rekreacji na świeżym powietrzu. Umiejętność współpracy w grupie. Szczegółowe cele kształcenia Szczegółowe treści nauczania Postrzeganie Internetu jako źródła informacji i narzędzia komunikacji. Wyszukiwanie informacji na stronach internetowych o adresach podanych przez nauczyciela. Poznanie sposobu przeglądania strony internetowej w przeglądarce internetowej. Świadome korzystanie z Internetu. otwiera wskazaną przez nauczyciela stronę internetową w przeglądarce; dostrzega elementy aktywne na stronie; klika wyróżniony obraz i tekst; nawiguje po stronach w określonym zakresie przechodzi do poprzedniej strony i do następnej strony; zna zagrożenia wynikające z korzystania z Internetu (m.in. wynikające z anonimowości kontaktów i podawania swojego adresu nieznajomym). Propozycja stosowanego oprogramowania: system operacyjny Windows, przeglądarka internetowa Mozilla Firefox lub Internet Explorer. Poradnik metodyczny. Zajęcia komputerowe. Klasy I-II
16 VI. Stosowanie programów edukacyjnych i programów użytkowych do wspomagania realizacji treści z innych obszarów edukacji Szczegółowe cele wychowania: Wykorzystanie oprogramowania edukacyjnego do utrwalania wiedzy z różnych dziedzin. Słuchanie poleceń nauczyciela i systematyczne wykonywanie ćwiczeń. Przestrzeganie dyscypliny na zajęciach, w tym zasad bezpiecznej pracy przy komputerze. Dbanie o porządek na stanowisku komputerowym. Stosowanie zasad zdrowej pracy przy komputerze, w tym planowanie przerw w pracy i rekreacji na świeżym powietrzu. Umiejętność współpracy w grupie. Szczegółowe cele kształcenia Szczegółowe treści nauczania Obszar edukacji Poznanie sposobu posługiwania się przykładowymi programami edukacyjnymi do rozwiązywania zadań i utrwalania wiedzy z różnych dziedzin. Rozwijanie aktywności plastycznej z wykorzystaniem technologii informacyjnej. Wykorzystanie edytora grafiki i programu edukacyjnego do tworzenia obrazów (rysunków, scen) na wybrany temat. posługuje się wybranymi programami edukacyjnymi, korzystając z niezbędnych do wykonania ćwiczeń opcji tych programów; podejmuje działalność twórczą, wykorzystując określone komputerowe narzędzia i techniki plastyczne; dobiera kolory, wielkość, układ rysunku; potrafi przedstawić, za pomocą prostych rysunków tworzonych w edytorze grafiki, różne sytuacje (realne lub fantastyczne) inspirowane wierszem, baśnią, opowiadaniem lub wyobraźnią (każdy uczeń na swój sposób); Wszystkie dziedziny edukacji Edukacja plastyczna Poradnik metodyczny. Zajęcia komputerowe. Klasy I-III
17 Korzystanie z programu edukacyjnego i poznanych programów użytkowych do rozwiązywania zadań matematycznych i utrwalania treści z edukacji matematycznej. Stosowanie zdobytych umiejętności posługiwania się programami użytkowymi do wykonywania prostych ćwiczeń matematycznych. Korzystanie z programu edukacyjnego i innych programów użytkowych do utrwalania treści z edukacji polonistycznej. Stosowanie zdobytych umiejętności posługiwania się edytorem tekstu, edytorem grafiki, programem do tworzenia prezentacji multimedialnych w celu utrwalania treści z edukacji polonistycznej. liczy (w przód i w tył) po jeden od danej liczby, dziesiątkami od danej liczby w zakresie 100 i setkami od danej liczby w zakresie 1000; zapisuje liczby cyframi, odczytuje liczby oraz porównuje liczby w zakresie 1000; dodaje i odejmuje liczby w zakresie 100; zna na pamięć tabliczkę mnożenia w zakresie 100; sprawdza wyniki dzielenia za pomocą mnożenia; rozwiązuje łatwe równania jednodziałaniowe z niewiadomą w postaci okienka (bez przenoszenia na drugą stronę); rozwiązuje zadania tekstowe wymagające wykonania jednego działania (w tym zadania na porównywanie różnicowe); odczytuje temperaturę; wykonuje łatwe obliczenia pieniężne; odczytuje wskazania zegarów; wykonuje proste obliczenia zegarowe (pełne godziny); rozpoznaje i nazywa koła, kwadraty, prostokąty i trójkąty; rysuje drugą część figury symetrycznej względem osi; rysuje figury w powiększeniu i pomniejszeniu; kontynuuje regularność w prostych motywach (np. szlaczki, rozety); tworzy teksty, m.in.: krótkie opowiadanie i opis, list prywatny, życzenia, zaproszenie; dba o poprawność gramatyczną, ortograficzną oraz interpunkcyjną; dostrzega różnicę pomiędzy literą i głoską; dzieli wyrazy na sylaby; oddziela wyrazy w zdaniu, zdania w tekście; czyta i rozumie teksty przeznaczone dla dzieci na I etapie edukacyjnym; tworzy rysunki na podstawie przeczytanego tekstu; przepisuje teksty, pisze z pamięci i ze słuchu; tworzy prostą prezentację multimedialną na wybrany temat związany z edukacją polonistyczną, np. dotyczący wierszy, scen lub postaci z wybranych legend i baśni. Edukacja matematyczna Edukacja polonistyczna Poradnik metodyczny. Zajęcia komputerowe. Klasy I-II
18 Stosowanie zdobytych umiejętności posługiwania się programem do tworzenia prezentacji multimedialnych w celu przygotowywania prostych prezentacji związanych z edukacją przyrodniczą, społeczną i zdrowotną. Korzystanie z edytora grafiki w celu przygotowania tematycznych rysunków dotyczących edukacji przyrodniczej, społecznej i zdrowotnej. Korzystanie z edytora tekstu w celu przygotowania (lub modyfikowania gotowych) tekstów dotyczących edukacji przyrodniczej, społecznej i zdrowotnej. tworzy prostą prezentację multimedialną i rysunki na wybrany temat związany z edukacją przyrodniczą, dotyczący np. roślin, zwierząt, pogody; opisuje życie w wybranych ekosystemach: w lesie, ogrodzie, parku, na łące i w zbiornikach wodnych; nazywa charakterystyczne elementy typowych krajobrazów Polski: nadmorskiego, nizinnego, górskiego; wymienia zwierzęta i rośliny typowe dla wybranych regionów Polski; rozpoznaje i nazywa niektóre zwierzęta egzotyczne. tworzy prostą prezentację multimedialną i rysunki na wybrany temat związany z edukacją społeczną, np. o szkole, miejscowości, ojczyźnie, tradycjach; zna najbliższą okolicę, jej ważniejsze obiekty, tradycje; wie, w jakim regionie mieszka; zna symbole narodowe (barwy, godło, hymn narodowy) i najważniejsze wydarzenia historyczne; wie, czym zajmuje się np. kolejarz, aptekarz, policjant, weterynarz. tworzy prostą prezentację multimedialną i rysunki na wybrany temat związany z edukacją zdrowotną, np. o zasadach zdrowej pracy przy komputerze, o warunkach sprzyjających uzależnieniu się od komputera, o aktywnym wypoczynku. Edukacja przyrodnicza Edukacja społeczna Edukacja zdrowotna Propozycja stosowanego oprogramowania: system operacyjny Windows, edytor grafiki Paint, edytor tekstu WordPad, program do tworzenia prezentacji multimedialnych z pakietu Microsoft Office (Microsoft PowerPoint), program edukacyjny Baltie oraz wybrane przez nauczyciela programy edukacyjne dostosowane do wieku dzieci. Poradnik metodyczny. Zajęcia komputerowe. Klasy I-III
19 4. Procedury osiągania celów kształcenia i wychowania 4.1. Czynności nauczyciela i uczniów w klasie I I. Podstawowe zasady posługiwania się komputerem i programem komputerowym, w tym zasady zdrowej pracy przy komputerze Czynności nauczyciela Wyjaśnia uczniom zasady właściwego zachowania się w pracowni komputerowej, zwracając uwagę na bezpieczeństwo i higieniczny sposób pracy przy komputerze. Zwraca uwagę na zachowanie porządku przy stanowisku komputerowym, poszanowanie mienia. Przed pierwszymi zajęciami nauczyciel przygotowuje odpowiednio stanowiska komputerowe (m.in. umieszcza potrzebne ikony programów na pulpicie, przygotowuje łatwe do zapamiętania loginy i hasła). Włącza komputery, pomaga uczniom zalogować się do sieci. Czynności uczniów Zapoznają się zasadami bezpiecznej i higienicznej pracy przy komputerze i zasadami zachowania się w pracowni komputerowej. Stopniowo starają się je zapamiętać i przestrzegać na kolejnych zajęciach. Z pomocą nauczyciela logują się do sieci (stopniowo uczą się logować samodzielnie). Korzystają z myszy i klawiatury zgodnie z ich przeznaczeniem. Wyjaśnia sposób uruchamiania programów. Pomaga nieradzącym sobie uczniom uruchamiać programy. Na przykładzie konkretnego programu (edytora grafiki) wskazuje elementy okna potrzebne do wykonania danych ćwiczeń. W trakcie ćwiczeń stopniowo zapoznaje uczniów z operacjami wykonywanymi w oknie programu i sposobami pracy z danym programem komputerowym. Pomaga uczniom wykonać ćwiczenia praktyczne w przynajmniej dwóch różnych programach. Zadaje uczniom pytania o podobieństwa i różnice w wyglądzie okien programów oraz w wykonywaniu podstawowych operacji w oknie programu. Przygotowuje i odpowiednio porządkuje foldery na dysku, aby uczniowie mogli otwierać pliki z folderu domyślnego lub folderu wskazanego przez nauczyciela. Zapisuje w nim pliki ćwiczeniowe. Na konkretnych przykładach pokazuje, w jaki Uruchamiają programy, klikając ikony na pulpicie. Wykonując systematycznie ćwiczenia, zapoznają się z przeznaczeniem elementów okien różnych programów, np. obszaru roboczego, menu, narzędzi. Za pomocą myszy wykonują różne operacje w oknie programu, m.in.: tworzą dokument, np. rysują obrazy, przemieszczają elementy w oknie programu, zaznaczają fragment obrazu, usuwają go, piszą teksty w obszarze roboczym okna, wybierają opcje z menu, rozwijając listę wyboru lub klikając odpowiedni przycisk, zamykają okna programów. Odpowiadając na pytania nauczyciela, wymieniają podobieństwa i różnice w wyglądzie okien programów, z których korzystają. Zauważają, że w różnych programach wiele operacji wykonuje się podobnie. Tworzą nowe dokumenty komputerowe, m.in. rysunki, sceny. Otwierają istniejący dokument z pliku zapisanego w folderze domyślnym (lub folderze wskazanym przez nauczyciela). Poradnik metodyczny. Zajęcia komputerowe. Klasy I-II
20 sposób otworzyć istniejący dokument z pliku. Pomaga uczniom otwierać pliki ćwiczeniowe. Przeglądają dokument komputerowy, a następnie poprawiają go, uzupełniają. Dyskutuje z uczniami na temat gier komputerowych. Wyjaśnia na konkretnych przykładach, w jaki sposób gry mogą bawić i uczyć, ale również wpływać na negatywne zachowania. Dyskutuje z uczniami na temat rozsądnego planowania czasu przeznaczonego na pracę i zabawę przy komputerze. Podaje przykłady uzależnienia się od komputera, mówi o warunkach sprzyjających uzależnieniu oraz informuje, jak mu zapobiec. Dyskutują o znanych im grach komputerowych, podając przykłady, m.in. gier przeznaczonych dla dzieci, gier dydaktycznych. Opowiadają, ile czasu spędzają przy komputerze, a ile na świeżym powietrzu, np. grając w piłkę. Starają się samodzielnie, krytycznie ocenić, czy jest to właściwe gospodarowanie czasem. II. Opracowywanie za pomocą komputera rysunków i wprowadzanie tekstu do pola tekstowego w obszarze rysunku Czynności nauczyciela Przygotowuje kilka przykładowych plików graficznych, potrzebnych do ćwiczeń lub korzysta z gotowych plików (dołączanych zwykle do podręcznika lub poradnika metodycznego) i umieszcza je w folderze przeznaczonym dla uczniów. Krótko wyjaśnia przeznaczenie edytorów grafiki i na konkretnym przykładzie pokazuje stosowanie narzędzi malarskich w edytorze grafiki. Pomaga uczniom nieradzącym sobie z korzystaniem z poszczególnych narzędzi malarskich. Na konkretnym przykładzie pokazuje wprowadzanie napisów do pola tekstowego w obszarze rysunku. Wyjaśnia, w jaki sposób zmienić parametry czcionki, jak uzyskać wielkie litery i polskie litery ze znakami diakrytycznymi. Czynności uczniów Tworzą prosty rysunek w edytorze grafiki, stosując początkowo tylko kilka narzędzi malarskich, np. wypełnianie kolorem obszarów zamkniętych, rysowanie ołówkiem. Na początkowych zajęciach tworzą rysunki na podstawie wzorcowego rysunku i schematu postępowania, a dopiero potem na podstawie poleceń zawartych w treści ćwiczenia. Stopniowo wypróbowują działanie innych narzędzi malarskich (np. malowanie pędzlem, usuwanie fragmentów rysunku gumką). Uczą się korzystania z opisu sposobu postępowania przedstawionego w postaci schematu. Kolorują rysunki (gotowe i własne), korzystając z podstawowej palety kolorów. Wprowadzają napisy do pola tekstowego w obszarze rysunku. Zmieniają krój, rozmiar i kolor czcionki. Piszą wielkie litery i litery z polskimi znakami diakrytycznymi. Poradnik metodyczny. Zajęcia komputerowe. Klasy I-III
21 III. Stosowanie programów edukacyjnych i programów użytkowych do wspomagania realizacji treści z innych obszarów edukacji Obszar edukacji Czynności nauczyciela Na konkretnych przykładach pokazuje, jak posługiwać się wybranym (dostosowanym do wieku uczniów) programem edukacyjnym. Stopniowo, w trakcie wykonywania ćwiczeń, wskazuje uczniom podstawowe możliwości programu. Przygotowuje kilka przykładowych plików graficznych, potrzebnych do ćwiczeń lub korzysta z gotowych (dołączanych zwykle do podręcznika lub poradnika metodycznego) i umieszcza je w folderze przeznaczonym dla uczniów. Poleca uczniom, aby podczas wykonywania konkretnych ćwiczeń przypomnieli sobie sposoby korzystania z wybranych narzędzi malarskich w programie graficznym. Naprowadza uczniów, zadając pytania pomocnicze. Pomaga nieradzącym sobie uczniom podczas wykonywania ćwiczeń. Przygotowuje kilka przykładowych plików, potrzebnych do ćwiczeń lub korzysta z gotowych (dołączanych zwykle do podręcznika lub poradnika metodycznego) i umieszcza je w folderze przeznaczonym dla uczniów. Poleca uczniom, aby podczas wykonywania konkretnych ćwiczeń przypomnieli sobie wybrane treści z edukacji matematycznej. W razie potrzeby zadaje pytania pomocnicze. Pomaga nieradzącym sobie uczniom podczas wykonywania ćwiczeń. Poradnik metodyczny. Zajęcia komputerowe. Klasy I-II Czynności uczniów Zapoznają się z wybranym programem edukacyjnym w trakcie wykonywania konkretnych ćwiczeń. Korzystając z tego programu, rozwiązują zadania i utrwalają wiedzę z różnych obszarów edukacji. Podczas dyskusji wymieniają znane im techniki tworzenia rysunków oraz materiały potrzebne do tradycyjnego rysowania i malowania. Wykonując konkretne ćwiczenia, zapoznają się z tworzeniem rysunków z wykorzystaniem technologii informacyjnej (tu: edytora grafiki). Tworzą rysunki, korzystając z komputerowych narzędzi malarskich. Dobierają kolory, uwzględniają wielkość, układ i kształt rysunku. Tworzą obrazy (sceny) składające się z gotowych elementów (przedmiotów), m.in. ustawiają przedmioty na scenie, przenoszą je w inne miejsce sceny, kopiują, zastępują innym przedmiotem, usuwają przedmiot ze sceny. Ilustrują sytuacje (realne i fantastyczne) inspirowane fragmentem wiersza lub wyobraźnią. Korzystając z programów i gier edukacyjnych oraz z przygotowanych plików, utrwalają: zapisywanie liczb (zakres do 10), liczenie obiektów, dodawanie i odejmowanie w zakresie do 10, zapisywanie tych działań; zapisywanie rozwiązania zadania z treścią, przy pomocy zapisu cyfrowego i znaków działań; ustalanie równoliczności mimo obserwowanych zmian w układzie elementów w porównywanych zbiorach; układanie obiektów w serie rosnące i malejące, numerowanie ich; klasyfikowanie obiektów: tworzenie kolekcji, np. zwierząt, zabawek, rzeczy do ubrania; określanie położenia obiektów względem obranego obiektu; Korzystając z edytora grafiki i programu edukacyjnego, kontynuują regularny wzór (np. szlaczek); porównują liczebności zbiorów. Wszystkie dziedziny edukacji Edukacja plastyczna Edukacja matematyczna
22 Przygotowuje kilka przykładowych plików, potrzebnych do ćwiczeń lub korzysta z gotowych (dołączanych zwykle do podręcznika lub poradnika metodycznego) i umieszcza je w folderze przeznaczonym dla uczniów. Poleca uczniom, aby podczas wykonywania konkretnych ćwiczeń przypomnieli sobie sposób wprowadzania tekstu do pola tekstowego w edytorze grafiki. W razie potrzeby zadaje pytania pomocnicze. Pomaga nieradzącym sobie uczniom podczas wykonywania ćwiczeń. Przygotowuje kilka przykładowych plików, potrzebnych do ćwiczeń lub korzysta z gotowych (dołączanych zwykle do podręcznika lub poradnika metodycznego) i umieszcza je w folderze przeznaczonym dla uczniów. Pomaga nieradzącym sobie uczniom w wykonaniu rysunków. Inspiruje uczniów do wykazywania się jak największą inwencją twórczą. Wspólnie z uczniami ocenia wykonane prace, zwłaszcza ich oryginalność i pomysłowość. Korzystając z edytora grafiki (narzędzia do wprowadzania tekstu) oraz przygotowanych plików, utrwalają znajomość liter i pisania wyrazów. Korzystając z programu edukacyjnego, utrwalają znajomość liter, łączenie sylab w wyrazy, uzupełnianie wyrazów. Korzystając z gry edukacyjnej, uczą się segregacji śmieci. Modyfikują rysunki, określając cechy charakterystyczne dla poszczególnych pór roku. Tworzą (lub modyfikują gotowe) rysunki lub sceny na wybrany temat związany z edukacją przyrodniczą (np. dotyczący roślin, zwierząt, pogody, krajobrazów). Tworzą (lub modyfikują gotowe) rysunki na wybrany temat związany z edukacją społeczną (np. o szkole, miejscowości, ojczyźnie; o symbolach narodowych); Tworzą (lub modyfikują gotowe, np. kolorują) rysunki na wybrany temat związany z edukacją zdrowotną (np. o zasadach zdrowej pracy przy komputerze, o warunkach sprzyjających uzależnieniu się od komputera, o aktywnym wypoczynku). Edukacja polonistyczna Edukacja przyrodnicza Edukacja społeczna Edukacja zdrowotna Poradnik metodyczny. Zajęcia komputerowe. Klasy I-III
23 4.2. Czynności nauczyciela i uczniów w klasie II i III I. Podstawowe zasady posługiwania się komputerem i programem komputerowym, w tym zasady zdrowej pracy przy komputerze Czynności nauczyciela Przypomina uczniom zasady właściwego zachowania się w pracowni komputerowej, zwracając uwagę na bezpieczeństwo. Omawia wybrane zasady korzystania z komputera. Pomaga nieradzącym sobie uczniom włączać komputery i logować się do sieci. Inicjuje dyskusję z uczniami na temat przeznaczenia niektórych urządzeń, m.in. myszy, klawiatury, monitora, napędu optycznego oraz nośników pamięci: dysku twardego, płyt CD i DVD. Pokazuje przykładowe nośniki pamięci. Wyjaśnia sposób uruchamiania programów. Pomaga nieradzącym sobie uczniom uruchamiać programy. Na przykładzie konkretnego programu (edytora grafiki) wskazuje przeznaczenie poszczególnych elementów okna. W trakcie ćwiczeń, stopniowo zapoznaje uczniów ze sposobami pracy z danym programem komputerowym. Pomaga uczniom wykonać ćwiczenia praktyczne w przynajmniej dwóch różnych programach. Zadaje uczniom pytania o podobieństwa i różnice w wyglądzie okien programów oraz w wykonywaniu podstawowych operacji w oknie programu. Czynności uczniów Przypominają zasady bezpiecznej pracy przy komputerze i zasady zachowania się w pracowni komputerowej. Starają się je zapamiętać i przestrzegać ich na kolejnych zajęciach. Włączają komputery i logują się do sieci (niektórzy uczniowie z pomocą nauczyciela). Określają przeznaczenie monitora, myszy i klawiatury oraz dysku twardego, płyt CD i DVD. Wskazują te urządzenia. Odszukują w obudowie komputera napęd optyczny. Korzystają ze wskazanych urządzeń zgodnie z ich przeznaczeniem. Uruchamiają programy, klikając ikonę na pulpicie lub wybierając nazwę programu z menu Start. Wykonując systematycznie ćwiczenia, zapoznają się z przeznaczeniem elementów okien różnych programów, np. obszaru roboczego, pasków (m.in. tytułu, menu, narzędzi i przewijania). Za pomocą myszy wykonują różne operacje w oknie programu, m.in.: tworzą dokument, np. rysują obrazy, piszą teksty, tworzą prezentacje multimedialne, wybierają opcje z menu, rozwijając listę wyboru lub klikając odpowiedni przycisk, korzystają z pasków przewijania: pionowego i poziomego, zamykają okno programu. Odpowiadając na pytania nauczyciela, wymieniają podobieństwa i różnice w wyglądzie okien programów, z których korzystają. Zauważają, że w różnych programach wiele operacji wykonuje się podobnie. Poradnik metodyczny. Zajęcia komputerowe. Klasy I-II
24 Przygotowuje i odpowiednio porządkuje foldery na dysku, aby uczniowie mogli zapisywać pliki w folderze domyślnym i otwierać je z folderu domyślnego lub folderu wskazanego przez nauczyciela. Na konkretnych przykładach pokazuje, w jaki sposób nazwać dokument i zapisać go w pliku oraz jak otworzyć istniejący dokument z pliku. Wyszukuje z uczniami podobieństwa w nazywaniu, zapisywaniu i otwieraniu dokumentów w różnych programach. Na konkretnym przykładzie pokazuje zastosowanie metody przeciągnij i upuść. Zadaje uczniom pytanie, w jakich sytuacjach w życiu codziennym spotkali się z przeciąganiem i upuszczaniem elementów, np. biorąc papier i wrzucając go do kosza. Dobiera odpowiednie oprogramowanie do ćwiczeń. Pierwszym programem może być gra, w której wykonuje się wiele czynności przeciągania i upuszczania elementów. Na konkretnym przykładzie pokazuje metodę kopiowania przez Schowek. Podczas wykonywania ćwiczeń tłumaczy uczniom, że w różnych programach komputerowych stosuje się podobne metody pracy. Wyjaśnia konieczność posiadania licencjonowanego oprogramowania. Zwraca uczniom uwagę na szanowanie pracy innych, przede wszystkim nieusuwanie z dysków plików utworzonych przez inne osoby. Krótko wyjaśnia, czym są wirusy komputerowe i zwięźle omawia inne niebezpieczeństwa związane z użytkowaniem komputera, (zwłaszcza z korzystaniem z Internetu). Inicjuje dyskusję z uczniami na temat zastosowania komputera w pracy osób dorosłych. Organizuje (w miarę możliwości) wyjście do miejsc, w których wykorzystuje się komputery, np. do biblioteki szkolnej. Tworzą nowe dokumenty komputerowe, m.in. rysunki, dokumenty tekstowe, prezentacje multimedialne. Nazywają i zapisują dokument w pliku, w folderze domyślnym. Otwierają istniejący dokument z pliku zapisanego w folderze domyślnym (lub w folderze wskazanym przez nauczyciela). Przeglądają dokument komputerowy, a następnie poprawiają go, uzupełniają i ponownie zapisują pod tą samą lub pod inną nazwą. Zauważają, że zapisywanie i odczytywanie dokumentów z pliku wykonuje się podobnie w różnych programach. Wykonując różne ćwiczenia, stosują metodę przeciągnij i upuść, m.in. do: zmiany położenia elementu w oknie gry lub programu edukacyjnego, zmiany położenia obrazu bądź jego fragmentu w oknie edytora grafiki lub na slajdzie prezentacji multimedialnej. Zauważają, że w wielu programach, zwłaszcza w grach, często przeciągają i upuszczają różne elementy. Ćwiczą korzystanie ze Schowka, m.in. podczas kopiowania, wycinania i wklejania obrazu bądź tekstu (lub ich fragmentu). Zauważają podobieństwo metod stosowanych w różnych programach. Poznają ważną zasadę: konieczność posiadania licencji na programy zainstalowane na komputerze. W trakcie pracy przy swoim stanowisku komputerowym wykonują określone przez nauczyciela ćwiczenia. Nie usuwają ani nie modyfikują plików innych użytkowników komputera. Zapoznają się ze skutkami działania wirusów komputerowych. Dyskutują na temat zastosowania komputera w życiu codziennym oraz w pracy osób dorosłych. W trakcie wykonywania ćwiczeń poznają zastosowanie komputera i odpowiedniego oprogramowania do tworzenia dokumentów komputerowych: rysunków, tekstów, prezentacji multimedialnych oraz wspomagania nauki innych przedmiotów. Poradnik metodyczny. Zajęcia komputerowe. Klasy I-III
25 Dyskutuje z uczniami na temat gier komputerowych. Wyjaśnia na konkretnych przykładach, w jaki sposób gry mogą bawić i uczyć, ale również wpływać na negatywne zachowania. Dyskutuje z uczniami na temat rozsądnego planowania czasu przeznaczonego na pracę i zabawę przy komputerze. Podaje przykłady uzależnienia się od komputera, mówi o warunkach sprzyjających uzależnieniu oraz informuje, jak mu zapobiec. Dyskutują o znanych im grach komputerowych, podając przykłady, m.in. gier przeznaczonych dla dzieci, gier dydaktycznych. Starają się samodzielnie ocenić, jakie elementy gry są nieodpowiednie, np. elementy przemocy i okrucieństwa. Opowiadają, ile czasu spędzają przy komputerze, a ile na świeżym powietrzu, np. grając w piłkę. Starają się samodzielnie, krytycznie ocenić, czy jest to właściwe gospodarowanie czasem. Opracowywanie za pomocą komputera rysunków, tekstów i prezentacji multimedialnych II. Opracowywanie za pomocą komputera rysunków Czynności nauczyciela Przygotowuje kilka przykładowych plików graficznych, potrzebnych do ćwiczeń lub korzysta z gotowych plików (dołączanych zwykle do podręcznika lub poradnika metodycznego) i umieszcza je w folderze przeznaczonym dla uczniów. Krótko wyjaśnia przeznaczenie edytorów grafiki i na konkretnym przykładzie pokazuje stosowanie narzędzi malarskich w edytorze grafiki. Pomaga uczniom nieradzącym sobie z korzystaniem z poszczególnych narzędzi malarskich. Na konkretnym przykładzie przypomina wprowadzanie napisów do pola tekstowego w obszarze rysunku. Na konkretnym przykładzie pokazuje, jak stosowanie operacji na fragmencie rysunku umożliwia tworzenie różnorodnych kompozycji. Czynności uczniów Stopniowo wypróbowują działanie nowych narzędzi malarskich (m.in. do rysowania figur geometrycznych). Korzystają z opisu sposobu postępowania przedstawionego w postaci schematu. Kolorują rysunki (gotowe i własne), korzystając z podstawowej palety kolorów. Wprowadzają napisy do pola tekstowego w obszarze rysunku. Zmieniają krój, rozmiar i kolor czcionki. Na podstawie wyglądu przycisków: Kursywa, Pogrubienie, Podkreślenie, określają ich działanie. Tworzą kompozycje, stosując operacje na fragmencie rysunku: zaznaczają, kopiują i wklejają go w inne miejsce na tym samym rysunku. Zaznaczają i usuwają fragment rysunku. Poradnik metodyczny. Zajęcia komputerowe. Klasy I-II
26 Zadając pomocnicze pytania, wprowadza uczniów do dyskusji nad podobieństwami tradycyjnych i komputerowych narzędzi do tworzenia grafiki oraz nad zaletami komputerowego tworzenia rysunków. Drukuje kilka wybranych prac uczniowskich. Na konkretnym przykładzie pokazuje, jak stosowanie operacji na fragmencie tekstu usprawnia modyfikowanie jego treści. Inicjuje dyskusję na temat zalet opracowywania tekstów za pomocą programu komputerowego. Drukuje kilka wybranych tekstów uczniowskich. Odpowiadając na pomocnicze pytania nauczyciela, doszukują się podobieństw w działaniu narzędzi komputerowych i tradycyjnych: gumki, ołówka, pędzli i farb. Dyskutują nad zaletami tworzenia rysunków za pomocą edytora grafiki. Obserwują drukowanie rysunków. Wykonują operacje na fragmencie tekstu: zaznaczają, wycinają, kopiują i wklejają go w inne miejsce w tym samym tekście. Dyskutują nad zaletami pisania tekstów z wykorzystaniem edytora tekstu. Obserwują drukowanie dokumentów. III. Opracowywanie za pomocą komputera prezentacji multimedialnych Czynności nauczyciela Przygotowuje kilka przykładowych prezentacji, zdjęć, rysunków i tekstów, potrzebnych do ćwiczeń lub korzysta z gotowych plików (dołączanych zwykle do podręcznika lub poradnika metodycznego) i umieszcza je w folderze przeznaczonym dla uczniów. Korzystając z projektora i przygotowanej, przykładowej prezentacji multimedialnej, omawia ogólnie jej budowę i sposób uruchamiania pokazu. Zwraca uwagę na rozmieszczenie obiektów na slajdach, kolor tła, czytelność napisów i animacje. Poleca uczniom, aby zmodyfikowali prezentację, zmieniając np. parametry czcionki, rozmieszczenie elementów na slajdach. Na konkretnym przykładzie pokazuje, w jaki sposób tworzy się nową prezentację i wstawia na slajdy obrazy z pliku. Pomaga nieradzącym sobie uczniom w wykonywaniu ćwiczeń. Na konkretnym przykładzie pokazuje, w jaki sposób wstawia się animacje na obiekty umieszczone na slajdzie. Pomaga nieradzącym sobie uczniom w dodawaniu animacji. Czynności uczniów Uruchamiają (najlepiej kilka razy) przykładową prezentację multimedialną. Zapoznają się z ogólną budową prezentacji. Odpowiadając na pomocnicze pytania nauczyciela, oceniają rozmieszczenie obiektów na slajdzie oraz zastosowane animacje. Oceniają kolorystykę tła i czcionki. Korzystając z gotowego pliku, modyfikują prezentację. Zmieniają np. rozmiar i kolor czcionki oraz rozmieszczenie niektórych elementów na slajdach, stosując metodę przeciągnij i upuść. Otwierają nowy dokument i przygotowują prezentację składającą się najwyżej z trzech slajdów, na których umieszczają tylko obrazy (rysunki lub zdjęcia). Wstawiają je z pliku. Nie korzystają z szablonów slajdów. Korzystając z gotowej prezentacji, dodają animacje na elementy umieszczone na slajdzie. Uruchamiają prezentację. Poradnik metodyczny. Zajęcia komputerowe. Klasy I-III