PREZESA URZĘDU LOTNICTWA CYWILNEGO. Warszawa, dnia 30 czerwca 2009 r. Nr 6. Nr 498/08... Nr 604/08...

DZIENNIK URZĘDOWY URZĘDU LOTNICTWA CYWILNEGO Warszawa, dnia 30 czerwca 2009 r. Nr 6 TREŚĆ: Poz. obwieszczenie 129 Nr 4 Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego z dnia 4 czerwca 2009 r. w srawie ołat trasowych 233 komunikaty: 130 Nr 55 Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego z dnia 30 kwietnia 2009 r. w srawie zdarzenia lotniczego Nr 728/08... 131 Nr 56 Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego z dnia 26 maja 2009 r. w srawie zdarzenia lotniczego Nr 559/08... 132 Nr 57 Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego z dnia 26 maja 2009 r. w srawie zdarzenia lotniczego Nr 604/08... 133 Nr 58 Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego z dnia 3 czerwca 2009 r. w srawie zdarzenia lotniczego Nr 432/07... 134 Nr 59 Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego z dnia 3 czerwca 2009 r. w srawie zdarzenia lotniczego Nr 308/06... 135 Nr 60 Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego z dnia 5 czerwca 2009 r. w srawie zdarzenia lotniczego Nr 498/08... 286 286 287 288 289 291 129 OBWIESZCZENIE Nr 4 PREZESA URZĘDU LOTNICTWA CYWILNEGO z dnia 4 czerwca 2009 r. w srawie ołat trasowych Na odstawie art. 23 ust. 2 kt 1 w zw. z art. 130 ust. 11 ustawy z dnia 3 lica 2002 r. Prawo lotnicze (Dz. U. z 2006 r. Nr 100, oz. 696, z óźn. zm. 1) ) oraz 1 ust. 2 rozorządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 7 kwietnia 2009 r. w srawie wrowadzenia do stosowania wymagań EUROCONTROL w zakresie rzeisów systemu ołat trasowych (Dz. U. Nr 61, oz. 500) ogłasza się nastęujące wymagania międzynarodowe w zakresie rzeisów systemu ołat trasowych, 1) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2006 r. Nr 104, oz. 708 i 711, Nr 141, oz. 1008, Nr 170, oz. 1217 i Nr 249, oz. 1829, z 2007 r. Nr 50, oz. 331 i Nr 82, oz. 558, z 2008 r. Nr 97, oz. 625, Nr 144, oz. 901, Nr 177, oz. 1095, Nr 180, oz. 1113 i Nr 227, oz. 1505 oraz z 2009 r. Nr 18, oz. 97 i Nr 42, oz. 340. ustanowione rzez Euroejską Organizację do Sraw Bezieczeństwa Żeglugi Powietrznej (EUROCON- TROL): 1) Warunki stosowania systemu ołat trasowych oraz warunki uiszczania należności stanowiące załącznik nr 1 do obwieszczenia; 2) Zasady określania odstawy kosztowej dla ołat trasowych oraz sosób obliczania stawek jednostkowych stanowiące załącznik nr 2 do obwieszczenia. Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego Grzegorz Kruszyński

Urzędu Lotnictwa Cywilnego Nr 6 234 Euroejska Organizacja do sraw Bezieczeństwa Żeglugi Powietrznej Załącznik nr 1 do obwieszczenia nr 4 Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego z dnia 4 czerwca 2009 r. Centralne Biuro Ołat Trasowych EUROCONTROL Warunki stosowania systemu ołat trasowych oraz warunki uiszczania należności Październik 2007 r. (PL)

Urzędu Lotnictwa Cywilnego Nr 6 235 EUROPEJSKA ORGANIZACJA DO SPRAW BEZPIECZEŃSTWA ŻEGLUGI POWIETRZNEJ EUROCONTROL WARUNKI STOSOWANIA SYSTEMU OPŁAT TRASOWYCH ORAZ WARUNKI UISZCZANIA NALEŻNOŚCI [Tekst zatwierdzony rzez rozszerzoną Komisję, wszedł w życie dnia 1.10.2007 r.] Wydrukowany w 2007 r. (Niniejsza wersja zastęuje wydanie nr 06.60.02/2) Październik 2007 r. Wydanie nr 07.60.02

Urzędu Lotnictwa Cywilnego Nr 6 236 WARUNKI STOSOWANIA SYSTEMU OPŁAT TRASOWYCH ARTYKUŁ 1 1. Za każdy lot, wykonany zgodnie z rocedurami określonymi na odstawie norm i zalecanych metod ostęowania Organizacji Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego w rzestrzeni owietrznej objętej zakresem odowiedzialności Umawiających się Państw, jest obierana ołata. Do celów ołat trasowych taka rzestrzeń owietrzna jest odzielona na strefy obierania ołat trasowych, określone rzez Umawiające się Państwa i wymienione w załączniku 1. 2. Ołata stanowi wynagrodzenie za koszty oniesione rzez Umawiające się Państwa w odniesieniu do trasowych urządzeń i służb żeglugi owietrznej, jak i eksloatacji systemu ołat trasowych, a także za koszty oniesione rzez EUROCONTROL rzy rowadzeniu tego systemu. 3. Ołaty naliczone w danej strefie obierania ołat mogą zostać obciążone odatkiem VAT. W takim rzyadku EUROCONTROL może odzyskać wsomniany odatek na warunkach i zgodnie z zasadami ustalonymi z danym(i) Umawiającym(i) się Państwem(ami). 4. Ołaty naliczone w danej strefie obierania ołat mogą zostać objęte systemem zachęt. EUROCONTROL może wdrożyć taki system na warunkach i zgodnie z zasadami ustalonymi z danym Umawiającym się Państwem. 5. Osobą zobowiązaną do wniesienia ołaty jest osoba, która eksloatowała statek owietrzny w czasie, kiedy wykonywany był lot. W rzyadku, gdy osoba eksloatująca statek jest nieznana, właściciel statku owietrznego jest uważany za eksloatującego, doóki nie wykaże, że to inna osoba była eksloatującym statek owietrzny. ARTYKUŁ 2 Za każdy lot wkraczający w rzestrzeń owietrzną stref obierania ołat wymienionych w załączniku 1, będzie obierana jedna ołata (R), równa sumie naliczonych ołat w odniesieniu do tego lotu w rzestrzeni owietrznej odowiednich stref obierania ołat: R = r i n Pojedyncza ołata (ri) za loty w strefie obierania ołat (i) jest obliczana zgodnie z ostanowieniami art. 3. ARTYKUŁ 3 Ołatę za lot wykonany w danej strefie obierania ołat (i) oblicza się według nastęującego wzoru: r i = t i N i gdzie (ri) jest ołatą, (ti) stawką jednostkową ołaty, a (N i ) liczbą jednostek usługowych odowiadającą temu lotowi. Październik 2007 r. Wydanie nr 07.60.02

Urzędu Lotnictwa Cywilnego Nr 6 237 ARTYKUŁ 4 Liczbę jednostek usługowych rzyadającą na dany lot, wyrażoną jako (Ni), o której mowa w orzednim artykule, oblicza się według nastęującego wzoru: Ni = di gdzie (di) jest wsółczynnikiem odległości w odniesieniu do strefy obierania ołat (i), zaś () wsółczynnikiem wagi dla danego statku owietrznego. ARTYKUŁ 5 1. Wsółczynnik odległości (di) uzyskuje się, dzieląc rzez sto (100) liczbę kilometrów ortodromicznej odległości omiędzy: lotniskiem startu znajdującym się w obrębie strefy obierania ołat (i) lub unktem wejścia w tę strefę a ierwszym lotniskiem docelowym znajdującym się w obrębie tej strefy obierania ołat (i) lub unktem wyjścia z tej strefy. Wyżej wymienione unkty wejścia i wyjścia, są unktami, w których boczne granice wsomnianej strefy obierania ołat krzyżują się z trasą oisaną w lanie lotu. Plan ten obejmuje wszelkie zmiany wrowadzone rzez użytkownika do oczątkowo złożonego lanu lotu oraz wszelkie zmiany zatwierdzone rzez użytkownika, wrowadzone wskutek rzeisów, dotyczących zarządzania rzeływem ruchu lotniczego. 2. W rzyadku lotów kończących się na lotnisku, na którym się rozoczęły, odczas których nie odbyło się międzylądowanie (loty okrężne), zastosowanie mają ostanowienia art. 5 ust. 1, z wyjątkiem nastęujących dwóch rzyadków: a) jeśli loty okrężne są wykonywane wyłącznie w obrębie jednej strefy obierania ołat, wówczas wsółczynnik odległości uzyskuje się, dzieląc rzez sto (100) liczbę kilometrów ortodromicznej odległości omiędzy lotniskiem a najdalszym unktem od lotniska i mnożąc ją rzez dwa (2); b) jeśli loty okrężne są wykonywane w obrębie więcej niż jednej strefy obierania ołat, wówczas zastosowanie mają ostanowienia art. 5 ust. 1, z wyjątkiem tej strefy obierania ołat, w obrębie której znajduje się unkt najdalszy od lotniska. W takim rzyadku wsółczynnik odległości uzyskuje się dzieląc rzez sto (100) liczbę kilometrów całkowitej ortodromicznej odległości omiędzy unktem wejścia w taką strefę obierania ołat a unktem najdalszym od lotniska oraz omiędzy takim unktem najdalszym od lotniska a unktem wyjścia z tej strefy obierania ołat. 3. Odległość, którą należy wziąć od uwagę, jest zmniejszana o dwadzieścia (20) kilometrów, w odniesieniu do każdego startu i lądowania na terytorium Umawiającego się Państwa. Październik 2007 r. Wydanie nr 07.60.02

Urzędu Lotnictwa Cywilnego Nr 6 238 ARTYKUŁ 6 1. Wsółczynnik wagi () wyrażony z dokładnością do dwóch miejsc o rzecinku jest ierwiastkiem kwadratowym wsółczynnika, który uzyskuje się dzieląc rzez ięćdziesiąt (50) liczbę ton metrycznych wyrażonych z dokładnością do jednego miejsca o rzecinku maksymalnej douszczalnej masy startowej statku owietrznego, określonej w świadectwie zdatności do lotu, odręczniku wykonywania lotu lub innym równoważnym oficjalnym dokumencie, w nastęujący sosób: = Maks. masa startowa 50 Jeśli organy odowiedzialne za obieranie ołat nie znają maksymalnej douszczalnej masy startowej statku owietrznego, wsółczynnik wagi oblicza się na odstawie masy najcięższego istniejącego statku owietrznego tego samego tyu. 2. Jeśli statek owietrzny ma więcej niż jedną douszczalną maksymalną masę startową, wsółczynnik wagi ustala się na odstawie najwyższej maksymalnej masy startowej, na którą wydało ozwolenie Państwo rejestracji tego statku. 3. Jeśli jednak użytkownik oinformował EUROCONTROL do ostatniego dnia roboczego miesiąca kalendarzowego, w którym uległa zmianie jego flota statków owietrznych, i co najmniej raz w roku że eksloatuje dwa lub więcej statków owietrznych, będących różnymi wersjami tego samego tyu, używa się średniej maksymalnej masy startowej wszystkich jego statków tego tyu, w celu obliczenia wsółczynnika wagi dla każdego statku owietrznego tego tyu. Obliczenie tego wsółczynnika dla każdego tyu statku owietrznego i każdego użytkownika jest dokonywane rzynajmniej raz w roku. ARTYKUŁ 7 1. Stawka jednostkowa ołaty (ti) jest ustalana w euro. 2. O ile dane Umawiające się Państwo nie zdecyduje inaczej, stawka jednostkowa ołaty dla strefy obierania ołat, w której euro nie jest walutą krajową, jest obliczana onownie co miesiąc rzy zastosowaniu średniego miesięcznego kursu wymiany euro na walutę krajową z miesiąca orzedzającego miesiąc, w którym został wykonany lot. Stosowany w tym celu kurs walutowy jest średnim miesięcznym krzyżowym kursem zamknięcia obliczonym rzez Gruę Reutera na odstawie dziennego kursu kuna. ARTYKUŁ 8 1. Nastęujące loty są zwolnione z ołat: a) loty wykonywane rzez statki owietrzne, których maksymalna douszczalna masa startowa (MTOW) wynosi mniej niż dwie (2) tony metryczne; b) loty wykonywane wyłącznie w celu rzewozu, w oficjalnej misji, anującego monarchy i jego/jej najbliższej rodziny, głów aństw, szefów rządu oraz ministrów. We wszystkich tych rzyadkach cel lotu musi być otwierdzony odowiednim oznaczeniem statusu lotu lub uwagą w lanie lotu; Październik 2007 r. Wydanie nr 07.60.02

Urzędu Lotnictwa Cywilnego Nr 6 239 c) loty oszukiwawczo-ratownicze autoryzowane rzez właściwy organ. 2. Ponadto, w odniesieniu do strefy obierania ołat objętej zakresem jego odowiedzialności, Umawiające się Państwo może zwolnić z ołat nastęujące loty: a) loty wojskowe wykonywane rzez wojskowe statki owietrzne jakiegokolwiek Państwa; b) loty szkoleniowe wykonywane wyłącznie w celu uzyskania licencji lub odowiedniego urawnienia w rzyadku członków ersonelu lotniczego, wchodzącego w skład załóg statków owietrznych, i od warunkiem, że jest to otwierdzone odowiednią uwagą w lanie lotu. Loty te muszą być wykonywane wyłącznie w takiej strefie obierania ołat. Nie mogą one służyć do rzewozu asażerów lub ładunku ani do rzebazowania statku owietrznego na miejsce wykonywania oeracji; c) loty wykonywane wyłącznie w celu srawdzenia bądź rzetestowania srzętu wykorzystywanego lub rzeznaczonego do wykorzystania w charakterze naziemnych omocy nawigacyjnych, z wyłączeniem lotów służących do rzebazowania danego statku owietrznego na miejsce wykonywania oeracji; d) loty kończące się na lotnisku, na którym się rozoczęły, odczas których nie odbyło się międzylądowanie (loty okrężne); e) loty wykonywane wyłącznie zgodnie z rzeisami wykonywania lotów z widocznością (VFR) w danej strefie obierania ołat; f) loty z omocą humanitarną douszczone rzez właściwy organ; g) loty służb celnych i olicji. ARTYKUŁ 9 Ołata będzie uiszczana w siedzibie organizacji EUROCONTROL, zgodnie z warunkami uiszczania należności, określonymi w załączniku 2. Stosowaną walutą obliczeniową będzie euro. ARTYKUŁ 10 Umawiające się Państwa oublikują warunki stosowania systemu ołat trasowych oraz stawki jednostkowe. Październik 2007 r. Wydanie nr 07.60.02

Urzędu Lotnictwa Cywilnego Nr 6 240 ZAŁĄCZNIK 1 STREFY POBIERANIA OPŁAT TRASOWYCH Nazwa strefy obierania Ois rzestrzeni owietrznej Umawiające się ołat Państwa Albania Rejon Informacji Powietrznej Tirana Reublika Albanii Górny Rejon Informacji Powietrznej Tirana Niemcy Górny Rejon Informacji Powietrznej Hanower Reublika Federalna Niemiec Górny Rejon Informacji Powietrznej Nadrenia Rejon Informacji Powietrznej Brema Rejon Informacji Powietrznej Langen Rejon Informacji Powietrznej Monachium Armenia Rejon Informacji Powietrznej Erywań Reublika Armenii 1 Austria Rejon Informacji Powietrznej Wiedeń Reublika Austrii Belgia Luksemburg Górny Rejon Informacji Powietrznej Bruksela Królestwo Belgii Rejon Informacji Powietrznej Bruksela Wielkie Księstwo Luksemburga Bośnia i Hercegowina Górny Rejon Informacji Powietrznej Sarajewo Bośnia i Hercegowina Rejon Informacji Powietrznej Sarajewo Bułgaria Rejon Informacji Powietrznej Sofia Reublika Bułgarii Rejon Informacji Powietrznej Warna Cyr Rejon Informacji Powietrznej Nikozja Reublika Cyryjska Chorwacja Rejon Informacji Powietrznej Zagrzeb Reublika Chorwacji Górny Rejon Informacji Powietrznej Zagrzeb Dania Rejon Informacji Powietrznej Koenhaga Królestwo Danii Hiszania kontynentalna Górny Rejon Informacji Powietrznej Madryt Królestwo Hiszanii Rejon Informacji Powietrznej Madryt Górny Rejon Informacji Powietrznej Barcelona Rejon Informacji Powietrznej Barcelona Wysy Kanaryjskie Górny Rejon Informacji Powietrznej Wysy Kanaryjskie Rejon Informacji Powietrznej Wysy Kanaryjskie Królestwo Hiszanii Finlandia Górny Rejon Informacji Powietrznej Finlandia Reublika Finlandii Rejon Informacji Powietrznej Finlandia 1 jeszcze nie zintegrowana technicznie. Październik 2007 r. Wydanie nr 07.60.02

Urzędu Lotnictwa Cywilnego Nr 6 241 Nazwa strefy obierania Ois rzestrzeni owietrznej Umawiające się ołat Państwa Francja Górny Rejon Informacji Powietrznej Francja Reublika Francuska Rejon Informacji Powietrznej Paryż Rejon Informacji Powietrznej Brest Rejon Informacji Powietrznej Bordeaux Rejon Informacji Powietrznej Marsylia Rejon Informacji Powietrznej Reims Zjednoczone Królestwo Górny Rejon Informacji Powietrznej Szkocja Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej Rejon Informacji Powietrznej Szkocja Górny Rejon Informacji Powietrznej Londyn Rejon Informacji Powietrznej Londyn Grecja Górny Rejon Informacji Powietrznej Ateny Reublika Grecka Rejon Informacji Powietrznej Ateny Węgry Rejon Informacji Powietrznej Budaeszt Reublika Węgierska Irlandia Górny Rejon Informacji Powietrznej Shannon Irlandia Rejon Informacji Powietrznej Shannon Oceaniczny Obszar Przejściowy Shannon wyznaczony rzez nastęujące wsółrzędne geograficzne: 51 N 15 W, 51 N 8 W, 48 30 N 8 W, 49 N 15 W, 51 N 15 W rzy oziomie FL55 i owyżej Północny Oceaniczny Obszar Przejściowy wyznaczony rzez nastęujące wsółrzędne geograficzne: 57 N 15 W, 54 N 15 W, 57 N 10 W, 54 34 N 10 W rzy oziomie FL55 i owyżej Włochy Górny Rejon Informacji Powietrznej Mediolan Reublika Włoska Rejon Informacji Powietrznej Mediolan Górny Rejon Informacji Powietrznej Rzym Rejon Informacji Powietrznej Rzym Górny Rejon Informacji Powietrznej Brindisi Rejon Informacji Powietrznej Brindisi Litwa Rejon Informacji Powietrznej Wilno Reublika Litewska 1 Była Jugosłowiańska Reublika Macedonii Rejon Informacji Powietrznej Skoie Była Jugosłowiańska Reublika Macedonii Malta Górny Rejon Informacji Powietrznej Malta Reublika Malty Rejon Informacji Powietrznej Malta 1 jeszcze nie zintegrowana technicznie. Październik 2007 r. Wydanie nr 07.60.02

Urzędu Lotnictwa Cywilnego Nr 6 242 Nazwa strefy obierania Ois rzestrzeni owietrznej Umawiające się ołat Państwa Mołdowa Rejon Informacji Powietrznej Kiszyniów Reublika Mołdowy Norwegia Górny Rejon Informacji Powietrznej Norwegia Królestwo Norwegii Rejon Informacji Powietrznej Norwegia Oceaniczny Rejon Informacji Powietrznej Bodř Holandia Rejon Informacji Powietrznej Amsterdam Królestwo Niderlandów Polska Rejon Informacji Powietrznej Warszawa Rzeczosolita Polska 1 Lizbona Górny Rejon Informacji Powietrznej Lizbona Reublika Portugalska Rejon Informacji Powietrznej Lizbona Santa Maria Rejon Informacji Powietrznej Santa Maria Reublika Portugalska Rumunia Rejon Informacji Powietrznej Bukareszt Rumunia Belgrad Górny Rejon Informacji Powietrznej Belgrad Reublika Serbii Rejon Informacji Powietrznej Belgrad Reublika Czarnogóry Słowacja Rejon Informacji Powietrznej Bratysława Reublika Słowacka Słowenia Rejon Informacji Powietrznej Lublana Reublika Słowenii Szwecja Górny Rejon Informacji Powietrznej Szwecja Królestwo Szwecji Rejon Informacji Powietrznej Szwecja Szwajcaria Górny Rejon Informacji Powietrznej Szwajcaria Konfederacja Szwajcarska Rejon Informacji Powietrznej Szwajcaria Reublika Czeska Rejon Informacji Powietrznej Praga Reublika Czeska Turcja Rejon Informacji Powietrznej Ankara Reublika Turcji Rejon Informacji Powietrznej Stambuł Ukraina Rejon Informacji Powietrznej Kijów Ukraina 1 Rejon Informacji Powietrznej Symferool Rejon Informacji Powietrznej Odessa Rejon Informacji Powietrznej Charków Rejon Informacji Powietrznej Lwów 1 jeszcze nie zintegrowana technicznie. Październik 2007 r. Wydanie nr 07.60.02

Urzędu Lotnictwa Cywilnego Nr 6 243 ZAŁĄCZNIK 2 WARUNKI UISZCZANIA NALEŻNOŚCI KLAUZULA 1 1. Kwoty, na które wystawiono rachunek, będą uiszczane w siedzibie organizacji EUROCONTROL w Brukseli. 2. Jednakże EUROCONTROL uzna właty na konta założone w jej imieniu w bankach znajdujących się na terenie danego Państwa, wyznaczonych rzez właściwe organy systemu ołat trasowych, za wykonanie zobowiązania rzez łatnika. 3. Należność z tytułu ołaty owstaje w dniu wykonania lotu. Najóźniejszy termin łatności, rzed którym EUROCONTROL ma otrzymać załatę, musi być wskazany na rachunku i rzyada na 30 dni od daty wystawienia rachunku. KLAUZULA 2 1. Z zastrzeżeniem ostanowień ust. 2 niniejszej klauzuli, ołata będzie uiszczana w euro. 2. Każdy użytkownik będący obywatelem Umawiającego się Państwa, dokonując właty do wyznaczonego banku znajdującego się na terenie Państwa, którego jest obywatelem, może słacać dług w wymienialnej walucie tego Państwa. 3. Jeśli użytkownik korzysta z możliwości wsomnianej w orzednim ustęie, wymiana kwoty w euro na kwotę w walucie krajowej będzie dokonana o dziennym kursie walutowym, stosowanym w rzyadku transakcji handlowych w dniu i miejscu dokonania właty. KLAUZULA 3 Uznaje się, że organizacja EUROCONTROL otrzymała załatę w dniu, w którym należna kwota została rzekazana na rachunek EUROCONTROL w wyznaczonym banku. Dzień ten jest dniem, w którym EUROCONTROL może wykorzystać fundusze. KLAUZULA 4 1. Ołaty owinny być oatrzone oświadczeniem, w którym są odane odniesienia, daty i kwoty w euro dotyczące załaconych rachunków oraz wszelkich odliczonych not kredytowych. Wymóg odnośnie do rzedstawienia kwot rachunków w euro stosuje się również do użytkowników korzystających z możliwości uiszczania ołat w walucie krajowej. 2. Jeśli ołata nie jest oatrzona informacjami określonymi w ust. 1 owyżej, tak aby można ją odnieść do określonego rachunku lub rachunków, EUROCONTROL odniesie ołatę: najierw do odsetek, a nastęnie do najstarszych niezałaconych rachunków. Październik 2007 r. Wydanie nr 07.60.02

Urzędu Lotnictwa Cywilnego Nr 6 244 KLAUZULA 5 1. Reklamacje dotyczące rachunków należy rzedłożyć organizacji EUROCONTROL na iśmie lub w formie elektronicznej, zatwierdzonej urzednio rzez EUROCONTROL. Najóźniejsza data, rzed którą reklamacje muszą zostać otrzymane rzez EUROCONTROL, owinna być wskazana na rachunku i rzyada na 60 dni od daty wystawienia rachunku. 2. Data rzedstawienia reklamacji będzie datą jej otrzymania rzez EUROCONTROL. 3. Reklamacje muszą być szczegółowe. Powinny im towarzyszyć wszelkie istotne dowody na ich oarcie. 4. Przedstawienie reklamacji rzez użytkownika nie uoważnia go do jakichkolwiek odisów od właściwego rachunku, o ile nie zezwala na to EUROCONTROL. 5. Jeśli EUROCONTROL i użytkownik są wobec siebie zarówno dłużnikami, jak i wierzycielami, rekomensaty nie będą dokonywane bez wcześniejszej zgody organizacji EUROCONTROL. KLAUZULA 6 1. Ołata nie uiszczona w terminie zostanie zwiększona rzez dodanie odsetek, naliczanych na odstawie stoy rocentowej uzgodnionej rzez właściwe organy, oublikowanej rzez Umawiające się Państwa, zgodnie z art. 10 Warunków stosowania systemu ołat trasowych. Odsetki oatrzone nazwą odsetki za sóźnione właty, będą odsetkami rostymi, naliczanymi codziennie od niezałaconej zaległej kwoty. 2. Odsetki będą obliczane i ujęte w rachunkach w euro. KLAUZULA 7 Jeśli dłużnik nie uiścił należnej kwoty, mogą być zastosowane odowiednie środki w celu ściągnięcia należności. Środki te mogą obejmować odmowę zaewnienia służb, zatrzymanie statku owietrznego lub inne środki egzekucyjne, zgodne z obowiązującym rawem. Październik 2007 r. Wydanie nr 07.60.02

Urzędu Lotnictwa Cywilnego Nr 6 245 Załącznik nr 2 do obwieszczenia nr 4 Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego z dnia 4 czerwca 2009 r. Euroejska Organizacja do sraw Bezieczeństwa Żeglugi Powietrznej Centralne Biuro Ołat Trasowych EUROCONTROL ZASADY OKREŚLANIA PODSTAWY KOSZTOWEJ DLA OPŁAT TRASOWYCH ORAZ SPOSÓB OBLICZANIA STAWEK JEDNOSTKOWYCH Dok. nr 07.60.01 Październik 2007 r. (PL)

Urzędu Lotnictwa Cywilnego Nr 6 246 EUROPEJSKA ORGANIZACJA DO SPRAW BEZPIECZEŃSTWA ŻEGLUGI POWIETRZNEJ E U R O C O N T R O L ZASADY OKREŚLANIA PODSTAWY KOSZTOWEJ DLA OPŁAT TRASOWYCH ORAZ SPOSÓB OBLICZANIA STAWEK JEDNOSTKOWYCH [Tekst zatwierdzony rzez rozszerzoną Komisję w dniu 18/9/2007. Wszedł w życie dnia 1/10/2007] Wydrukowano w 2007 r. (Niniejszy dokument zastęuje dokument nr 04.60.01 z listoada 2004 r.) Październik 2007 r. Dok. nr 07.60.01

Urzędu Lotnictwa Cywilnego Nr 6 247 SPIS TREŚCI Strona ROZDZIAŁ 1 OGÓLNE 1 ROZDZIAŁ 2 ZASADY RACHUNKOWOŚCI OGÓLNE 7 ROZDZIAŁ 3 DODATKOWE INFORMACJE NA TEMAT KOSZTÓW UJĘTYCH W PODSTAWIE KOSZTOWEJ 9 3.1 Wydatki inwestycyjne 9 3.2 Koszty oeracyjne 11 3.3 Koszty ersonelu 11 3.4 Koszty zarządzania ruchem lotniczym (ATM) 12 3.5 Koszty zaewniania łączności, nawigacji i dozorowania (CNS) 12 3.6 Koszty szkolenia odstawowego i zaawansowanego 12 3.7 Koszty w odniesieniu do badań, testów i rób 13 3.8 Koszty administracyjne 13 3.9 Koszty służby informacji lotniczej (AIS) 13 3.10 Koszty informacji meteorologicznej (MET) 13 3.11 Koszty służby oszukiwania i ratownictwa (SAR) 14 3.12 Koszty EUROCONTROL 14 ROZDZIAŁ 4 SPOSÓB OBLICZANIA STAWKI JEDNOSTKOWEJ 15 4.1 Wyniki finansowe roku n 1 15 4.2 Loty zwolnione z ołat trasowych 16 4.3 Określenie liczby jednostek usługowych 16 ROZDZIAŁ 5 SPOSÓB OBLICZANIA REGIONALNEJ ADMINISTRACYJNEJ 17 STAWKI JEDNOSTKOWEJ ROZDZIAŁ 6 MONITOROWANIE ZGODNOŚCI 17 6.1 Odwołanie 17 6.2 Kontrola ołat 17 ROZDZIAŁ 7 ŚRODKI EGZEKUCYJNE 18 Październik 2007 r. Dok. nr 07.60.01

Urzędu Lotnictwa Cywilnego Nr 6 248 ROZDZIAŁ 8 WEJŚCIE W ŻYCIE 18 Załącznik I Przykład obliczania kosztu kaitału 19 Załącznik II Wzory tabel srawozdawczych 20 Załącznik III Sosób obliczania stawki jednostkowej 28 Załącznik IV Koszty globalnego satelitarnego systemu nawigacji (GNSS) 30 Załącznik V Definicja kaitału zaangażowanego 31 Załącznik VI Glosariusz terminów 32 Załącznik VII Wskazówki dla Państw zamierzających rzyjąć mechanizm ocjonalny 35 Październik 2007 r. Dok. nr 07.60.01

Urzędu Lotnictwa Cywilnego Nr 6 249 1. OGÓLNE Umawiające się Państwa rzystęujące do Umowy wielostronnej w srawie ołat trasowych zgodziły się rzyjąć wsólną olitykę w odniesieniu do sosobu obliczania ołat trasowych oraz ich odstawy kosztowej. Z tego względu, Umawiające się Państwa rzyjęły nastęujące zasady: 1.1. Niniejsze zasady owstały na odstawie zasad oisanych w Polityce Organizacji Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego (International Civil Aviation Organisation ICAO) w srawie ołat dla ortów lotniczych i służb żeglugi owietrznej, zawartych w dokumencie ICAO 9082 oraz w Podręczniku ekonomiki służb żeglugi owietrznej, zawartym w dokumencie ICAO 9161, oddanych wszelkim zmianom, które mają na celu uwzględnienie innych metod charakterystycznych dla systemu ołat trasowych EUROCONTROL. 1.2. Umawiające się Państwa ustanawiają strefy obierania ołat trasowych w rzestrzeni owietrznej objętej zakresem ich odowiedzialności, w której użytkownikom rzestrzeni owietrznej są zaewniane trasowe służby żeglugi owietrznej. Strefy takie są wyznaczane w sosób zgodny z działaniami i służbami kontroli ruchu lotniczego, o rzerowadzeniu konsultacji z rzedstawicielami użytkowników rzestrzeni owietrznej. Strefa obierania ołat trasowych rozciąga się od owierzchni ziemi do górnej rzestrzeni owietrznej włącznie, z zastrzeżeniem możliwości ustanowienia rzez Umawiające się Państwo secjalnej strefy obejmującej złożoną strukturę rzestrzeni terminalowej, o rzerowadzeniu konsultacji z rzedstawicielami użytkowników rzestrzeni owietrznej. Jeśli strefy obierania ołat trasowych obejmują rzestrzeń owietrzną więcej niż jednego Umawiającego się Państwa, wówczas zainteresowane Umawiające się Państwa dokonują odowiednich ustaleń w celu sójnego i jednolitego stosowania niniejszych zasad w danej rzestrzeni owietrznej. Umawiające się Państwa informują o tym organizację EUROCONTROL. 1.3. Ołaty trasowe odzwierciedlają koszty oniesione bezośrednio lub ośrednio w celu zaewnienia trasowych służb żeglugi owietrznej, w tym także koszty EUROCONTROL. Koszty trasowych służb żeglugi owietrznej są finansowane z ołat trasowych nakładanych na użytkowników takich służb, z zastrzeżeniem możliwości finansowania zwolnień udzielanych niektórym użytkownikom wsomnianych służb z innych źródeł finansowania, zgodnie z ostanowieniami ust. 4.2. Należy wziąć od uwagę całość trasowych służb żeglugi owietrznej oraz urządzeń do ich zaewniania, za które jest odowiedzialne każde Umawiające się Państwo na mocy umów regionalnych w srawie żeglugi owietrznej Organizacji Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego (ICAO) oraz związanego z nimi Regionalnego lanu żeglugi owietrznej, na odstawie którego są tworzone lany krajowe. Oznacza to, że mogą zostać ujęte jedynie urządzenia oraz służby wykorzystywane rzez cywilny i wojskowy ruch lotniczy, wykonywany zgodne z zasadami i rzeisami Organizacji Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego (ICAO) (Ogólny ruch lotniczy General Air Traffic, GAT). Umawiające się Państwa będą stosować niniejsze zasady w odniesieniu do wszystkich swoich instytucji zaewniających urządzenia oraz służby żeglugi owietrznej, których koszty są zawarte w odstawie kosztowej tych Państw. Październik 2007 r. 1 Dok. nr 07.60.01

Urzędu Lotnictwa Cywilnego Nr 6 250 Instytucje te określą koszty onoszone w celu zaewnienia służb trasowych, w odniesieniu do urządzeń oraz służb rzewidzianych i wdrożonych zgodnie z odowiednim Regionalnym lanem żeglugi owietrznej Organizacji Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego (ICAO) w strefach obierania ołat trasowych, objętych ich zakresem odowiedzialności. Koszty te obejmują wydatki administracyjne, szkolenia, badania, testy i róby oraz działalność badawczo rozwojową rowadzoną w związku z tymi służbami. Umawiające się Państwa mogą określić nastęujące koszty, jeśli są one onoszone w związku z zaewnianiem służb trasowych: a) koszty onoszone rzez właściwe organy krajowe; b) koszty onoszone rzez uznane organizacje, tj. działające w imieniu wsomnianych organów krajowych; c) koszty wynikające z umów międzynarodowych. Bez uszczerbku dla innych źródeł finansowania oraz w celu zaewnienia wysokiego oziomu bezieczeństwa, efektywności kosztowej i zaewniania służb, ołaty trasowe mogą być wykorzystywane na sfinansowanie kosztów rojektów służących wsarciu oszczególnych kategorii użytkowników rzestrzeni owietrznej lub instytucji zaewniających służby żeglugi owietrznej, realizowanych w celu orawy wsólnej infrastruktury żeglugi owietrznej, zaewnianych służb trasowych i wykorzystania rzestrzeni owietrznej zgodnie z obowiązującymi rzeisami rawa. 1.4. Umawiające się Państwa określają swoją odstawę kosztową w celu okrycia kosztów systemów trasowej żeglugi owietrznej, które odlegają ich jurysdykcji. W celu kalkulacji stawki jednostkowej dla roku n + 1 należy ustalić odowiednie rognozowane rachunki oeracyjne, zgodnie z którymi należy określić koszty dla roku n + 1 na odstawie rzeczywistych kosztów oniesionych w ostatnim ełnym roku obrachunkowym (rok n 1 ), uaktualnionych zgodnie z dostęnymi danymi, a w szczególności na odstawie rognoz budżetowych na lata n oraz n + 1. Należy oczynić odowiednie kroki w celu uniknięcia odwójnego uwzględniania tych samych ozycji. Jednak Umawiające się Państwa mogą odjąć decyzję o ustaleniu stawek jednostkowych z wyrzedzeniem na okres od trzech do ięciu lat. W takim rzyadku Umawiające się Państwa określają odowiednie rzewidywane koszty oraz liczbę jednostek usługowych na każdy właściwy rok. W rzyadku niesodziewanych oważnych zmian ruchu lub kosztów, stawki jednostkowe mogą być zmieniane w trakcie roku. 1.5. Urządzenia oraz służby mogą zostać uwzględnione, jeśli będą wykorzystywane lub jeżeli rzewiduje się, że wejdą do eksloatacji rzed końcem roku n + 1. Urządzenia wrowadzone w trakcie roku zostaną uwzględnione jedynie w roorcjonalnej części. Nie będzie brane od uwagę jakiekolwiek czasowe wyłączenie urządzenia z użytku (n. z owodu awarii lub konserwacji). 1.6. Okres obrachunkowy trwa od 1 stycznia do 31 grudnia. Październik 2007 r. 2 Dok. nr 07.60.01

Urzędu Lotnictwa Cywilnego Nr 6 251 1.7. Umawiające się Państwa określają odstawę kosztową w walucie krajowej lub w euro. Wstęne dane wraz z danymi dodatkowymi należy rzekazać do Centralnego Biura Ołat Trasowych (Central Route Charges Office CRCO) organizacji EUROCONTROL nie óźniej niż 1 czerwca roku n. Dane ostateczne wraz z danymi dodatkowymi należy rzekazać w terminie do 1 listoada roku n, zgodnie z wzorami tabel srawozdawczych, zawartymi w załączniku II. Niezależnie od okresu, na jaki są ustalone stawki jednostkowe, koszty i dodatkowe dane owinny obejmować okres do roku n + 5. 1.8. W celu ustalenia wsólnej odstawy walutowej, Centralne Biuro Ołat Trasowych (CRCO) rzeliczy zgłoszone kwoty odstaw kosztowych na euro. Stosowany w tym celu kurs walutowy jest średnim miesięcznym krzyżowym kursem zamknięcia, obliczonym rzez Gruę Reutera na odstawie dziennego kursu kuna różnych walut krajowych w odniesieniu do euro dla miesiąca kwietnia roku n, w rzyadku danych wstęnych oraz dla miesiąca września roku n, w rzyadku danych ostatecznych. Umawiające się Państwa o wysokim oziomie inflacji mogą rzeliczyć koszty ustalone na rok n + 1 rzy stałych cenach (tj. nieskorygowanych o oziom inflacji) bezośrednio na euro, stosując kurs walutowy obowiązujący w momencie dokonywania obliczeń. Jest to referowana metoda i owinny ją stosować wszystkie Umawiające się Państwa o wysokiej stoie inflacji, tj. rzewyższającej 15% w stosunku rocznym. Alternatywnie, Umawiające się Państwo może rzeliczyć na euro swoje koszty ustalone na rok n + 1 w cenach bieżących, według rognozowanego średniego kursu walutowego na rok n + 1. W takim rzyadku rognozowany kurs walutowy owinien zasadniczo odzwierciedlać rognozowaną różnicę stoy inflacji dla tego Państwa oraz krajów Unii Gosodarczej i Walutowej (UGW) na rok n + 1. W obu rzyadkach obliczona stawka jednostkowa owinna ozostać na stałym oziomie rzez cały rok n + 1. 1.9. Mechanizm korekty Ponieważ ołaty oblicza się na rok n + 1 na odstawie kosztów oraz ruchu lotniczego szacowanych na ten okres, stosuje się mechanizm korekty, aby zaewnić, że ostatecznie zwracane są jedynie rzeczywiste koszty służb. Jeśli stawki jednostkowe ustala się z wyrzedzeniem na okres od trzech do ięciu lat, stosuje się mechanizm korekty, aby zaewnić, że ostatecznie zwracane są wyłącznie rzeczywiste koszty zaewniania służb. Mechanizm korekty oisano szczegółowo w załącznikach II i III, a także w ust. 4 oniżej. 1.10 Konsultacje z użytkownikami rzestrzeni owietrznej 1.10.1. Umawiające się Państwa zaewniają rzerowadzanie regularnych konsultacji w srawie olityki obierania ołat z rzedstawicielami użytkowników rzestrzeni owietrznej. W tym celu dostarczają takim rzedstawicielom niezbędnych informacji na temat mechanizmów obierania ołat, o których mowa w załączniku II, oraz organizują efektywne i jawne osiedzenia konsultacyjne w celu zarezentowania tych informacji oraz informacji wymienionych w ust. 1.10.2 oniżej, w obecności zainteresowanych instytucji zaewniających służby żeglugi owietrznej. Październik 2007 r. 3 Dok. nr 07.60.01

Urzędu Lotnictwa Cywilnego Nr 6 252 Stosowną dokumentację, z wyjątkiem jakichkolwiek oufnych informacji, należy udostęnić rzedstawicielom użytkowników rzestrzeni owietrznej oraz organizacji EUROCONTROL na trzy tygodnie rzed osiedzeniem konsultacyjnym. 1.10.2. Umawiające się Państwa lub instytucje zaewniające służby żeglugi owietrznej organizują wymianę informacji na temat odstaw kosztowych, lanowanych inwestycji i rzewidywanego ruchu z rzedstawicielami użytkowników rzestrzeni owietrznej, jeśli wyrażą oni takie życzenie. Nastęnie rzedstawiają w rzejrzysty sosób swoje koszty, określone zgodnie z ust. 1.3, rzedstawicielom użytkowników rzestrzeni owietrznej i organizacji EUROCONTROL. Informacje o charakterze jawnym, o których mowa owyżej, odaje się na odstawie tabel srawozdawczych i szczegółowych zasad określonych w załączniku II (Tabela srawozdawcza nr 1 oraz dodatkowe informacje). 1.10.3. Rozszerzony Komitet ds. Ołat Trasowych konsultuje się z rzedstawicielami użytkowników rzestrzeni owietrznej, w szczególności w zakresie szacowanej kwoty wstęnej i ostatecznej odstawy kosztowej na rok n + 1 oraz w zakresie wszelkich zmian w dokumencie EUROCONTROL Zasadach określania odstawy kosztowej ołat trasowych i sosobie obliczania stawek jednostkowych. Konsultacje dotyczące wstęnych i ostatecznych danych rzerowadza się w terminie około trzech tygodni od dat odanych w ust. 1.7. Dane te owinny być udostęnione użytkownikom rzestrzeni owietrznej rzynajmniej na trzy tygodnie rzed ustalonymi datami konsultacji. 1.11. Systemy zachęt, w tym niezależna regulacja ekonomiczna 1.11.1. Umawiające się Państwa mogą ustanawiać lub zatwierdzać systemy zachęt, olegających na korzystnych bądź niekorzystnych finansowo rozwiązaniach stosowanych w sosób niedyskryminacyjny i rzejrzysty, w celu romowania uleszeń w zakresie zaewniania służb trasowych, rowadzących do zmian w kalkulacji ołat, zgodnie z odanymi oniżej informacjami. Zachęty te mogą dotyczyć instytucji zaewniających służby żeglugi owietrznej lub użytkowników rzestrzeni owietrznej. Jeśli Umawiające się Państwo ostanowi zastosować system zachęt skierowany do instytucji zaewniających służby żeglugi owietrznej, Państwo to, o rzerowadzeniu konsultacji, o których mowa w ust. 1.10.1, określi z góry warunki dotyczące ustalenia maksymalnego oziomu stawki jednostkowej lub rzychodów za oszczególne lata w okresie wynoszącym maksymalnie ięć lat. Warunki te ustala się w odniesieniu do rzewidywanego oziomu kosztów (włączając koszt kaitału) w tym okresie, mogą one onadto rzewidywać modulacje finansowe (owyżej lub oniżej sodziewanych kosztów) oarte na oszczególnych asektach działania danej instytucji zaewniającej służby żeglugi owietrznej, takich jak: wydajność, jakość zaewniania służb, realizacja określonych rojektów lub etaów, kometencje bądź oziom wsółracy z innymi instytucjami zaewniającymi służby żeglugi owietrznej, w celu uwzględnienia efektu sieci. Jeśli Umawiające się Państwo ostanowi zastosować skierowany do użytkowników rzestrzeni owietrznej system zachęt, który może olegać na stosowaniu innych warunków w godzinach nocnych, Państwo to, o rzerowadzeniu konsultacji, o których mowa w ust. 1.10.1, moduluje Październik 2007 r. 4 Dok. nr 07.60.01

Urzędu Lotnictwa Cywilnego Nr 6 253 ołaty onoszone rzez tych użytkowników w sosób odzwierciedlający dokonywane rzez nich wysiłki w kierunku zotymalizowania korzystania ze służb trasowych, ograniczenia ogólnego kosztu tych służb i zwiększenia ich wydajności, co może olegać w szczególności na obniżaniu ołat na odstawie osiadania srzętu zwiększającego rzeustowość lub niwelowaniu niedogodności wynikających z wybierania mniej zatłoczonych tras. System zachęt jest ograniczony od względem czasu trwania, zakresu i ilości. Szacunkowe oszczędności wynikające z orawy wydajności oeracyjnej, muszą co najmniej równoważyć koszt zachęt w rozsądnych ramach czasowych. Programy zachęt odlegają regularnym rzeglądom z udziałem rzedstawicieli użytkowników rzestrzeni owietrznej. Umawiające się Państwa, które ustanowiły lub zatwierdziły systemy zachęt, monitorują ich właściwą realizację rzez instytucje zaewniające służby żeglugi owietrznej. 1.11.2. Zgodnie z ostanowieniami ust. 1.11.1 owyżej oraz niezależnie od innych owyższych ostanowień zawartych w Zasadach, w rzyadku gdy: trasowe służby żeglugi owietrznej, za które jest odowiedzialne Umawiające się Państwo, są zaewniane rzez organ ( instytucję zaewniającą służby ) odlegający niezależnej regulacji ekonomicznej, regulacja ta ma na celu m.in. wrowadzenie zachęt, z wykorzystaniem mechanizmu obierania ołat, do wydajnego i skutecznego zaewniania służb rzy możliwie najniższych kosztach, takie Umawiające się Państwo może nie zastosować się ani do ostanowień ust. 1.4, ani do mechanizmu korekty, o którym mowa w ust. 1.9 owyżej oraz w rozdziale 4 i w załączniku III; w tym rzyadku mają zastosowanie nastęujące ostanowienia: I) władza nadzorująca 1 odda okresowym rzeglądom rzyszłe ołaty oraz ustali z wyrzedzeniem, na okres nierzekraczający ięciu lat, warunki, na odstawie których jest określany maksymalny oziom stawek jednostkowych na każdy rok okresu objętego rzeglądem; II) roonowaną stawkę jednostkową oblicza się co roku zgodnie z warunkami, o których mowa w unkcie I owyżej, oraz rzedstawia rozszerzonej Komisji zgodnie z ust. 1.11.3 unkt III; III) w wyjątkowych sytuacjach władza nadzorująca może wrowadzić tymczasową zmianę warunków regulujących, nałożonych na instytucję zaewniającą służby. 1.11.3. Każde Umawiające się Państwo ragnące rzyjąć niezależną regulację ekonomiczną, zgodnie z ostanowieniami ust. 1.11.2, musi zastosować się do Zasad oraz uwzględnić w ełni wskazówki ujęte w załączniku VII. Zastosowanie mają nastęujące warunki: I) Przed utworzeniem nowego systemu, Umawiające się Państwa owinny się skonsultować z użytkownikami rzestrzeni owietrznej, z odowiednią instytucją zaewniającą służby oraz z organizacją EUROCONTROL w srawie celów, rocedur oraz harmonogramu roonowanego systemu, a także wziąć od uwagę wyrażone oinie. 1 Władza nadzorująca jest zdefiniowana jako osoba lub organ, któremu Umawiające się Państwo owierzyło zarządzanie systemem regulacji ekonomicznej utworzonym zgodnie z Zasadami. Październik 2007 r. 5 Dok. nr 07.60.01

Urzędu Lotnictwa Cywilnego Nr 6 254 II) Przed rozoczęciem każdego okresu objętego rzeglądem lub jeśli władza nadzorująca rozważa tymczasową zmianę, zgodnie z ust. 1.11.2 unkt III, Umawiające się Państwo owinno: a) zaewnić użytkownikom rzestrzeni owietrznej dostę do odowiednich informacji, określonych w załączniku VII, aby umożliwić im świadomy udział w konsultacjach; b) zaewnić rzerowadzenie odowiednich merytorycznych konsultacji między władzą nadzorującą, instytucją zaewniającą służby i użytkownikami rzestrzeni owietrznej, w celu ustalenia rozsądnych i uzasadnionych rognoz i zasad, które mają być stosowane rzy ustalaniu warunków regulujących kwestię maksymalnego oziomu stawek jednostkowych; c) owiadomić rozszerzony Komitet o tych rognozach oraz: o rognozowanych kosztach na okres objęty rzeglądem, określonych rzez władzę nadzorującą, rzy użyciu wzorów tabel srawozdawczych zawartych w załączniku II; warunkach ustalonych rzez władzę nadzorującą oraz maksymalnym oziomie stawki jednostkowej, określonej na odstawie tych warunków. III) W trakcie każdego okresu objętego rzeglądem, Umawiające się Państwo owinno co roku: zgłosić rognozowane i rzeczywiste koszty rzy użyciu wzorów tabel srawozdawczych zawartych w załączniku II, zgodnie ze wsólnymi rocedurami oisanymi w ust. 1.7; oraz zwrócić się do rozszerzonej Komisji z wnioskiem o zatwierdzenie roonowanej stawki jednostkowej. IV) Umawiające się Państwa ustanowią odowiednią rocedurę odwoławczą, jeśli jest to zgodne z ich krajowymi systemami rawnymi. 1.11.4. Aby zachęcić do wydajnego i efektywnego zaewniania służb rzy możliwie najniższych kosztach, ostanowienia ust. 1.11.2 unkty I, II oraz III, a także ust. 1.11.3 unkty I, II, III oraz IV stosują się analogicznie rzy założeniu, że dokonano wszelkich koniecznych zmian do tych Umawiających się Państw, które zdecydowały się na ustalenie stawek jednostkowych z wyrzedzeniem na okres od trzech do ięciu lat oraz których instytucja zaewniająca służby nie odlega niezależnej regulacji ekonomicznej. Październik 2007 r. 6 Dok. nr 07.60.01

Urzędu Lotnictwa Cywilnego Nr 6 255 2. ZASADY RACHUNKOWOŚCI OGÓLNE 2.1. Umawiające się Państwa zaewnią sorządzenie, rzedłożenie do celów kontroli oraz ublikację srawozdań finansowych rzez instytucje zaewniające służby żeglugi owietrznej, niezależnie od ich struktury własności i formy rawnej. Takie srawozdania muszą być zgodne z międzynarodowymi standardami rachunkowości. Jeśli z uwagi na status rawny instytucji zaewniającej służby, nie jest możliwe zachowanie rzez nią ełnej zgodności z takimi standardami rachunkowości, Umawiające się Państwo zaewnia osiągnięcie takiej zgodności rzez wsomnianą instytucję w maksymalnym możliwym zakresie. We wszystkich rzyadkach Umawiające się Państwa zaewniają ublikację rocznego srawozdania rzez instytucje zaewniające służby żeglugi owietrznej oraz ich regularne kontrole rzez niezależne organy. Umawiające się Państwa gwarantują, że instytucje zaewniające służby żeglugi owietrznej, w rzyadku zaewniania większej liczby służb, określą w swojej wewnętrznej księgowości koszty i rzychody służb trasowych w rozbiciu zgodnym z Zasadami oraz, jeśli ma to zastosowanie, będą rzygotowywać skonsolidowane srawozdania finansowe dla usług innych niż służby żeglugi owietrznej, jak to byłoby od nich wymagane, gdyby usługi, o których mowa, były zaewniane rzez odrębne rzedsiębiorstwa. Umawiające się Państwa wyznaczają właściwe organy, które mają rawo dostęu do ksiąg rachunkowych instytucji zaewniających służby trasowe w rzestrzeni owietrznej, objętej ich zakresem odowiedzialności. 2.2. Koszty kwalifikujących się służb, urządzeń i działań, w rozumieniu ust. 1.3, są określane w sosób zgodny z księgami rachunkowymi, o których mowa w ust. 2.1 owyżej, za okres od 1 stycznia do 31 grudnia. Jednorazowe skutki wynikające z wrowadzenia międzynarodowych standardów rachunkowości, mogą być rozłożone na okres nierzekraczający 15 lat. Koszty takie są rozbijane na: koszty ersonelu, ozostałe koszty oeracyjne, koszty amortyzacji, koszt kaitału oraz koszty wyjątkowe, obejmujące nieodlegające zwrotowi załacone cła i odatki, a także wszelkie inne owiązane koszty. Koszty ersonelu obejmują wynagrodzenia brutto, łatności za racę w nadgodzinach, racownicze składki na ubezieczenie sołeczne oraz koszty emerytur i innych świadczeń. Pozostałe koszty oeracyjne obejmują koszty onoszone w wyniku zakuu towarów i usług wykorzystywanych w celu zaewnienia służb trasowych, w szczególności obejmują usługi zlecone, takie jak: łączność, zewnętrzny ersonel, taki jak konsultanci, materiały, energię, narzędzia, wynajem budynków, wyosażenie i urządzenia, konserwację, koszty ubezieczenia i koszty odróży. W rzyadku, gdy instytucja zaewniająca służby ruchu lotniczego nabywa inne trasowe służby żeglugi owietrznej, wlicza ona faktyczne wydatki oniesione na te służby do swoich ozostałych kosztów oeracyjnych. Koszty amortyzacji dotyczą łącznej wartości środków trwałych wykorzystywanych do celów trasowych służb żeglugi owietrznej. Środki trwałe są amortyzowane zgodnie ze swoim oczekiwanym okresem eksloatacji, rzy zastosowaniu metody liniowej w odniesieniu do historycznego kosztu amortyzowanych środków. Jeśli środki należą do instytucji zaewniającej służby żeglugi owietrznej, która jest objęta systemem zachęt wymienionym w ust. 1.11.1, rzy obliczaniu amortyzacji można zastosować księgowanie kosztów bieżących zamiast księgowania kosztów historycznych. Metoda nie może być zmieniana w okresie amortyzacji. Październik 2007 r. 7 Dok. nr 07.60.01

Urzędu Lotnictwa Cywilnego Nr 6 256 Koszt kaitału jest równy iloczynowi: I) sumy średniej wartości księgowej netto środków trwałych aktualnie eksloatowanych lub w trakcie budowy, wykorzystywanych rzez instytucję zaewniającą służby żeglugi owietrznej, oraz średniej wartości majątku obrotowego netto, niezbędnego do zaewniania służb żeglugi owietrznej; oraz II) ważonej średniej stoy orocentowania zadłużenia i stoy zwrotu z kaitału własnego. Koszty wyjątkowe to jednorazowe koszty oniesione w danym roku w związku z zaewnianiem trasowych służb żeglugi owietrznej. Dla celów unktu II wsółczynniki wagowe są oarte na stosunku między finansowaniem ze środków ochodzących z zadłużenia a finansowaniem z kaitału własnego. Stoa orocentowania zadłużenia jest równa średniej stoie orocentowania zadłużenia, mającej zastosowanie do danej instytucji zaewniającej służby żeglugi owietrznej. Stoa zwrotu z kaitału własnego uwzględnia ryzyko finansowe onoszone rzez instytucję zaewniającą służby żeglugi owietrznej, rzy czym wyznacznikiem jest stoa orocentowania obligacji aństwowych. Jeśli instytucja zaewniająca służby żeglugi owietrznej jest objęta systemem zachęt wymienionym w ust. 1.11.1, może zostać zastosowana dodatkowa remia zaewniająca odowiednie uwzględnienie secyficznego ryzyka finansowego, onoszonego rzez taką instytucję. W rzyadku, gdy majątek nie należy do instytucji zaewniającej służby żeglugi owietrznej, ale jest uwzględniony w wyliczeniu kosztu kaitału, Umawiające się Państwa zaewniają, aby koszty tego majątku nie były rozliczane dwukrotnie. 2.3. Koszty kwalifikujących się służb, urządzeń i działań, w rozumieniu ust. 1.3, są rzyisywane w rzejrzysty sosób do stref obierania ołat trasowych, w odniesieniu do których zostały one faktycznie oniesione. Jeśli onoszone koszty dotyczą różnych stref obierania ołat trasowych, są one rzyisywane roorcjonalnie na odstawie rzejrzystej metodologii sełniającej wymogi ust. 1.10.2. Koszty służb trasowych odnoszą się do wsomnianych owyżej kosztów, z wyjątkiem kosztów służb terminalowych określonych w nastęujący sosób: a) służby kontroli lotniska, lotniskowe służby informacji owietrznej, w tym służby doradcze ruchu lotniczego, oraz służby alarmowe; b) służby ruchu lotniczego obsługujące rzyloty i odloty statków owietrznych w określonej odległości od ortu lotniczego, zgodnie z wymaganiami oeracyjnymi; c) odowiednią część kosztów wszelkich ozostałych składników służb żeglugi owietrznej, odzwierciedlającą roorcjonalny odział między trasowymi służbami żeglugi owietrznej i terminalowymi służbami żeglugi owietrznej. W rzyadku, gdy lotom z widocznością (VFR) udziela się zwolnienia z ołat trasowych, zgodnie z ust. 4.2, instytucja zaewniająca służby żeglugi owietrznej wykazuje koszty trasowych służb żeglugi owietrznej zaewnianych lotom VFR oddzielnie od kosztów służb dla lotów IFR. Koszty te mogą być ustalane za omocą metody kosztów krańcowych z uwzględnieniem korzyści dla lotów IFR, wynikających z udostęnienia służb lotom VFR. Październik 2007 r. 8 Dok. nr 07.60.01

Urzędu Lotnictwa Cywilnego Nr 6 257 Podziału kosztów na trasowe i terminalowe służby żeglugi owietrznej należy dokonać na odstawie statystycznej. W rzyadku urządzeń i służb zaewnianych zarówno na trasie, jak i na terminalu lotniczym, koszty należy odzielić na odstawie co najmniej jednego z nastęujących kryteriów: a) roorcjonalnie do liczby wydzielonych stanowisk kontroli; b) roorcjonalnie do liczby wydzielonych sektorów; c) roorcjonalnie do liczby lotów; d) roorcjonalnie do szacowanego czasu wykorzystania wyosażenia; e) roorcjonalnie do liczby ersonelu; f) roorcjonalnie do metrażu omieszczeń; g) roorcjonalnie do liczby kanałów radiowych; h) roorcjonalnie do średniej długości lotu lub ilości czasu; i) zgodnie ze strukturą organizacyjną służb ruchu lotniczego. 3. DODATKOWE INFORMACJE NA TEMAT KOSZTÓW UJĘTYCH W PODSTAWIE KOSZTOWEJ 3.1. Wydatki inwestycyjne Wydatki inwestycyjne, które należy ująć w odstawie kosztowej, obejmują amortyzację środków trwałych (majątku trwałego oraz wartości niematerialnych i rawnych) oraz koszt kaitału. 3.1.1. Środki trwałe obejmują wyosażenie i budynki włącznie z owiązanymi robotami budowlanymi grunty, odstawowe orogramowanie oraz, tam gdzie ma to zastosowanie, orogramowanie użytkowe. Nakłady inwestycyjne obejmują odatki i uiszczone ołaty celne tam, gdzie ma to zastosowanie. 3.1.2. Wielkości rocentowe, stosowane rzy obliczaniu amortyzacji nakładów inwestycyjnych, są określane zgodnie z rzewidywanym okresem eksloatacji oraz odowiednimi standardami MSR/ MSSF. Okres ten: a) wynosi od 20 do 40 lat w rzyadku własnych budynków, włącznie z owiązanymi robotami budowlanymi; b) obejmuje okres najmu w rzyadku budynków dzierżawionych; c) wynosi od 10 do 15 lat w rzyadku mebli i wyosażenia; d) wynosi od 4 do 10 lat w rzyadku ojazdów mechanicznych; e) wynosi od 7 do 15 lat w rzyadku srzętu elektronicznego (w tym srzętu telekomunikacyjnego); Październik 2007 r. 9 Wydanie nr 07.60.02

Urzędu Lotnictwa Cywilnego Nr 6 258 f) wynosi od 7 do 10 lat w rzyadku wyosażenia ogólnego; g) wynosi od 3 do 10 lat w rzyadku srzętu komuterowego; h) wynosi od 3 do 8 lat w rzyadku odstawowego orogramowania oraz, tam gdzie ma to zastosowanie, orogramowania użytkowego; i) wynosi od 10 do 20 lat w rzyadku statku owietrznego. Jeśli okaże się, że okres eksloatacji amortyzowanego składnika majątku jest krótszy, niż było to rzewidziane w momencie sorządzania ierwotnego harmonogramu amortyzacji, należy zastosować jedną z dwóch oniższych metod: wartość księgowa składnika majątku może być odisywana w ozostałych latach skorygowanego okresu eksloatacji; dokładna wartość rezydualna, omniejszona o wszelkie dochody ze zbycia, może zostać dodana w całości do amortyzacji naliczonej w roku obrachunkowym, w którym ma miejsce taka sytuacja. Amortyzacja nie będzie naliczana dla gruntów. W rzyadku Umawiających się Państw o wysokiej stoie inflacji, może okazać się konieczne zastosowanie alternatywnych metod naliczania amortyzacji. Metody takie owinny być oarte na owszechnie rzyjętych zasadach rachunkowości. Przy obliczaniu rocznej amortyzacji można stosować metodę olegającą na skorygowaniu części niezamortyzowanej ierwotnej wartości księgowej składnika majątku, rzez zwiększenie jej o rocent oarty na stoie inflacji, zmierzonej za omocą oficjalnego wskaźnika lub odzwierciedlonej w zmianie kursu walutowego w stosunku do euro w momencie obliczania rocznej wartości amortyzacji. W takich rzyadkach koszt kaitału jest odzwierciedlony według stoy netto, która obejmuje jedynie stoę inflacji w wybranej twardej walucie. Jeśli na rzykład stosuje się euro jako walutę wymienialną, należy użyć stoy rocentowej dla euro. Inna metoda to określenie kosztów bezośrednio w euro oraz stosowanie odowiadającego kosztu kaitału dla euro. 3.1.3. Koszt kaitału obejmuje dwie odstawowe kategorie. Pierwsza to odsetki łacone dostawcom kaitału obcego (innego niż kaitał własny), tj. ożyczkodawcom na różne cele finansowe, związane zazwyczaj z nabyciem lub rzekazaniem aktywów. Druga kategoria to odowiedni koszt kaitału zastosowany do kaitału własnego. Koszt kaitału zastosowany do kaitału własnego, którym należy się osłużyć, musi być zatwierdzony rzez Umawiające się Państwo (lub inną władzę nadzorującą ds. ekonomicznych) z uwzględnieniem niskiego ryzyka finansowego związanego z zaewnianiem służb trasowych. W obu rzyadkach jako wskazówkę można otraktować wysokość orocentowania obligacji aństwowych lub, ocjonalnie, stó rocentowych stosowanych na rynkach finansowych wobec rzedsiębiorstw o orównywalnym niskim ryzyku finansowym. Przykład jest rzedstawiony w załączniku I. 3.1.4. Koszt kaitału należy obliczać co roku, na odstawie kaitału zaangażowanego w organizacji. Kaitał zaangażowany należy określić na odstawie definicji rzedstawionych w Podręczniku ekonomiki służb żeglugi owietrznej Organizacji Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego (ICAO) (dok. ICAO 9161, ust. 4.38 i nast.). Październik 2007 r. 10 Dok. nr 07.60.01