Druk nr 2850 Warszawa, 24 lutego 2010 r.

Podobne dokumenty
o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej. Stąd też projekt zawiera propozycję dodania w art. 3 ust. 2a i 2b.

USTAWA z dnia 17 grudnia 1998 r. o zasadach użycia lub pobytu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej poza granicami państwa

USTAWA z dnia 17 grudnia 1998 r. o zasadach użycia lub pobytu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej poza granicami państwa

DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Druk nr 4254 Warszawa, 25 maja 2011 r.

Druk nr 486 Warszawa, 8 czerwca 2012 r.

Druk nr 3709 Warszawa, 24 stycznia 2005 r.

Druk nr 2061 Warszawa, 5 czerwca 2009 r.

- o zmianie ustawy - Prawo zamówień publicznych.

Druk nr 2894 Warszawa, 16 marca 2010 r.

- o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług.

Druk nr 415 Warszawa, 11 kwietnia 2008 r.

o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o strażach gminnych oraz niektórych innych ustaw (druk nr 1031).

Druk nr 4145 Warszawa, 27 kwietnia 2011 r.

- o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin.

- o zmianie ustawy o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.

Druk nr 1929 Warszawa, 4 lipca 2007 r.

- o zmianie ustawy o podatku rolnym oraz ustawy o podatku leśnym.

Druk nr 3019 Warszawa, 28 kwietnia 2010 r.

- o zmianie ustawy o dodatkach mieszkaniowych.

- o zmianie ustawy o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa oraz niektórych innych ustaw.

- o zmianie ustawy o pomocy społecznej.

Druk nr 193 Warszawa, 12 grudnia 2005 r.

Druk nr 2067 Warszawa, 2 czerwca 2009 r.

Druk nr 1309 Warszawa, 5 stycznia 2007 r.

SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VI kadencja Prezes Rady Ministrów RM Pan Grzegorz Schetyna Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA OBRONY NARODOWEJ z dnia 2009 r. w sprawie gratyfikacji urlopowej żołnierzy zawodowych

- o zmianie ustawy o ustanowieniu programu wieloletniego "Pomoc państwa w zakresie dożywiania".

- zmieniającej ustawę o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw.

Druk nr 323 Warszawa, 6 marca 2008 r.

Warszawa, dnia 31 stycznia 2019 r. Poz. 196

Druk nr 3390 Warszawa, 15 września 2010 r.

Druk nr 244 Warszawa, 10 stycznia 2006 r.

- o zmianie ustawy - Kodeks pracy.

SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VI kadencja Prezes Rady Ministrów RM Pan Bronisław Komorowski Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

USTAWA z dnia 24 maja 2007 r. o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej oraz o zmianie niektórych innych ustaw 1)

Druk nr 247 Warszawa, 9 grudnia 2005 r.

Druk nr 348 Warszawa, 18 marca 2008 r.

- o zmianie ustawy - Kodeks pracy.

- o zmianie ustawy o Policji.

Druk nr 3950 Warszawa, 18 kwietnia 2005 r.

Druk nr 172 Warszawa, 21 grudnia 2005 r.

- o zmianie ustawy o systemie oświaty.

Pan Marek Jurek Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

Druk nr 2311 Warszawa, 5 grudnia 2003 r.

Warszawa, dnia 30 czerwca 2017 r. Poz ROZPORZĄDZENIE. z dnia 29 czerwca 2017 r.

o zmianie ustawy o wojewodzie i administracji rządowej w województwie oraz o zmianie niektórych innych ustaw.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA OBRONY NARODOWEJ. z dnia 2010 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie świadczeń socjalno-bytowych dla żołnierzy zawodowych

Warszawa, dnia 30 czerwca 2017 r. Poz ROZPORZĄDZENIE. z dnia 29 czerwca 2017 r. w sprawie legitymacji pracowników ochrony

- o zmianie ustawy o Policji. Warszawa, dnia 9 maja 2013 r. Szanowna Pani Ewa Kopacz Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA SPRAWIEDLIWOŚCI. z dnia r.

Druk nr 108 Warszawa, 6 listopada 2007 r.

- o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej oraz o zmianie niektórych innych ustaw (druk nr 1175).

o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o ochronie granicy państwowej oraz niektórych innych ustaw (druk nr 2523)

Druk nr 2915 Warszawa, 31 marca 2010 r.

Druk nr 1890 Warszawa, 9 kwietnia 2009 r.

- o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii.

Druk nr 1301 Warszawa, 12 grudnia 2006 r.

Druk nr 4355 Warszawa, 10 czerwca 2011 r.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA OBRONY NARODOWEJ. z dnia 2010 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie należności żołnierzy niezawodowych za podróże służbowe

Druk nr 580 Warszawa, 12 maja 2006 r.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia r.

ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW. z dnia r.

ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW. w sprawie poddania kobiet obowiązkowi stawienia się do kwalifikacji wojskowej

U Z A S A D N I E N I E

Druk nr 2583 Warszawa, 9 grudnia 2009 r.

ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW. z dnia 2010 r.

- o zmianie ustawy o przebudowie i modernizacji technicznej oraz finansowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w latach

Druk nr 3172 Warszawa, 29 lipca 2004 r.

- o zmianie ustawy o fundacji - Zakład Narodowy imienia Ossolińskich.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA OBRONY NARODOWEJ. z dnia 23 marca 2012 r.

Warszawa, dnia 23 grudnia 2013 r. Poz ROZPORZĄDZENIE MINISTRA SPRAW WEWNĘTRZNYCH 1) z dnia 11 grudnia 2013 r.

ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW. z dnia 2009 r.

- o zmianie ustawy - Kodeks pracy.

UZASADNIENIE projekt r.

- zmieniającej ustawę o systemie oświaty oraz ustawę o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw (druk nr 2210).

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA OBRONY NARODOWEJ. z dnia 10 kwietnia 2008 r. w sprawie kart i tabliczek tożsamości. (Dz. U. z dnia 8 maja 2008 r.

ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW. z dnia 2012 r.

- o nadaniu nowej nazwy Akademii Ekonomicznej w Poznaniu.

o zmianie ustawy o orderach i odznaczeniach.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA OBRONY NARODOWEJ. z dnia 2010 r. w sprawie warunków i trybu wypłaty odprawy mieszkaniowej

Materiały dydaktyczne 18. Broń palna. Tablice poglądowe

Druk nr 890 Warszawa, 28 lipca 2008 r.

Druk nr 489 Warszawa, 5 kwietnia 2006 r.

Druk nr 1284 Warszawa, 22 grudnia 2006 r.

MIEJSCE I ROLA NACZELNEGO DOWÓDCY SIŁ ZBROJNYCH W POŁĄCZONEJ OPERACJI OBRONNEJ W WYMIARZE NARODOWYM I SOJUSZNICZYM

stanowisko wyrażone w sygnalizacji o sygn. akt S 5/10 i stwierdził, że w odniesieniu do upoważnień ustawowych zawartych w ustawach: o ABW, Straży

UCHWAŁA NR... R A I) Y M I N I S T R O W. z dnia r. w sprawie wyznaczenia Jednostki Krajowej CEPOL-u

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY 1) z dnia.2010 r.

Stany gotowości obronnej państwa. Zadania związane z podwyższaniem gotowości obronnej. Zadania wykonywane w ramach stałych dyżurów.

1) etap przygotowania pakietów inwestycyjnych (CP) Szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego;

- o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego.

Druk nr 2205 Warszawa, 5 listopada 2003 r.

Pan Marek Borowski Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

Druk nr 495 Warszawa, 13 czerwca 2012 r.

Warszawa, dnia 29 lipca 2013 r. Poz. 852 USTAWA. z dnia 21 czerwca 2013 r.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY 1) z dnia r. w sprawie sposobu przekazywania i obiegu informacji w zakresie ochrony żeglugi i portów

U Z A S A D N I E N I E

o zmianie ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.

- o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Karnym.

Transkrypt:

SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VI kadencja Prezes Rady Ministrów RM 10-15-10 Druk nr 2850 Warszawa, 24 lutego 2010 r. Pan Bronisław Komorowski Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Szanowny Panie Marszałku Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. przedstawiam Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej projekt ustawy - o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej oraz ustawy o zasadach użycia lub pobytu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej poza granicami państwa. W załączeniu przedstawiam także opinię dotyczącą zgodności proponowanych regulacji z prawem Unii Europejskiej. Jednocześnie uprzejmie informuję, że do prezentowania stanowiska Rządu w tej sprawie w toku prac parlamentarnych został upoważniony Minister Obrony Narodowej. Z poważaniem (-) Donald Tusk

Projekt z dnia U S T A W A o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej oraz ustawy o zasadach użycia lub pobytu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej poza granicami państwa Art. 1. W ustawie z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2004 r. Nr 241, poz. 2416, z późn. zm. 1) ) w art. 3 po ust. 2 dodaje się ust. 2a i 2b w brzmieniu: 2a. Siły Zbrojne, realizując zadania konstytucyjne, w zakresie ochrony niepodległości państwa, niepodzielności jego terytorium oraz zapewnienia bezpieczeństwa i nienaruszalności jego granic, mają prawo stosowania środków przymusu bezpośredniego, użycia broni i innego uzbrojenia, z uwzględnieniem konieczności i celu wykonania tych zadań, w sposób adekwatny do zagrożenia oraz w granicach zasad określonych w wiążących Rzeczpospolitą Polską ratyfikowanych umowach międzynarodowych. 2b. Siły Zbrojne użyte w celu określonym w art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o zasadach użycia lub pobytu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej poza granicami państwa (Dz. U. Nr 162, poz. 1117, z późn. zm. 2) ) mają prawo stosowania środków przymusu bezpośredniego, użycia broni i innego uzbrojenia na warunkach określonych w tej ustawie, w granicach zasad określonych w wiążących Rzeczpospolitą Polską ratyfikowanych umowach międzynarodowych, a także z uwzględnieniem celu użycia Sił Zbrojnych poza granicami państwa..

2 Art. 2. W ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o zasadach użycia lub pobytu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej poza granicami państwa (Dz. U. Nr 162, poz. 1117, z późn. zm. 2) ) po art. 7 dodaje się art. 7a 7c w brzmieniu: Art. 7a. Żołnierze pełniący służbę w jednostce wojskowej, o której mowa w art. 2 pkt 1, w czasie jej użycia poza granicami państwa mają prawo stosowania środków przymusu bezpośredniego, użycia broni i innego uzbrojenia w granicach zasad określonych w wiążących Rzeczpospolitą Polską ratyfikowanych umowach międzynarodowych, w sposób ustalony przez organ organizacji międzynarodowej, któremu jednostka została podporządkowana na czas operacji, z uwzględnieniem celu jej użycia poza granicami państwa oraz ograniczeń narodowych. Art. 7b. 1. Żołnierze, o których mowa w art. 7a, niezależnie od warunków stosowania środków przymusu bezpośredniego, warunków użycia broni i innego uzbrojenia, wynikających z zasad określonych przez organ organizacji międzynarodowej lub z celu użycia jednostki wojskowej poza granicami państwa, z zastrzeżeniem art. 7c, mają prawo stosowania środków przymusu bezpośredniego, użycia broni i innego uzbrojenia: 1) w celu odparcia bezpośredniego i bezprawnego zamachu na życie, zdrowie lub wolność osoby oraz w celu przeciwdziałania czynnościom zmierzającym bezpośrednio do takiego zamachu, 2) przeciwko osobie niepodporządkowującej się wezwaniu do natychmiastowego porzucenia broni lub innego niebezpiecznego narzędzia, którego użycie może zagrozić życiu, zdrowiu lub wolności osoby,

3 3) przeciwko osobie, która usiłuje bezprawnie, przemocą odebrać broń żołnierzowi lub innej osobie uprawnionej do posiadania broni, 4) w celu odparcia gwałtownego, bezpośredniego i bezprawnego zamachu na jednostkę wojskową narodową lub sojuszniczą, 5) w celu odparcia niebezpiecznego, bezpośredniego, gwałtownego zamachu na obiekty i urządzenia ważne dla Sił Zbrojnych, 6) w celu odparcia zamachu na mienie, stwarzającego jednocześnie bezpośrednie zagrożenie życia, zdrowia lub wolności osoby, 7) w bezpośrednim pościgu za osobą, wobec której stosowanie środków przymusu bezpośredniego, użycie broni i innego uzbrojenia było dopuszczalne w przypadkach określonych w pkt 1 5, 8) w celu ujęcia osoby, o której mowa w pkt 1 3 i 6, jeżeli schroniła się w miejscu trudno dostępnym, a z okoliczności towarzyszących wynika, że może użyć broni lub innego niebezpiecznego narzędzia, których użycie zagrozić może życiu, zdrowiu lub wolności osoby, 9) w celu ujęcia lub udaremnienia ucieczki osoby zatrzymanej, jeżeli: a) istnieje uzasadnione podejrzenie, że osoba zatrzymana może użyć broni palnej, materiałów wybuchowych lub niebezpiecznego narzędzia, b) zatrzymanie nastąpiło w związku z uzasadnionym podejrzeniem lub stwierdzeniem popełnienia czynów, o których mowa w pkt 1 7 z zastrzeżeniem ust. 3.

4 2. Broni palnej nie używa się w przypadku określonym w ust. 1 pkt 7 w stosunku do kobiet o widocznej ciąży, osób, których wygląd wskazuje na wiek do 13 lat, starców oraz osób o widocznym kalectwie, chyba że okoliczności wskazują na konieczność użycia broni w stosunku do tych osób. 3. Żołnierze, o których mowa w art. 7a, mają prawo do wyprzedzającego stosowania środków przymusu bezpośredniego, użycia broni, innego uzbrojenia oraz wszelkich dozwolonych środków dla zapewnienia samoobrony, ochrony sprzętu i miejsca stacjonowania. 4. W działaniach oddziałów i pododdziałów Sił Zbrojnych stosowanie środków przymusu bezpośredniego, użycie broni i innego uzbrojenia może nastąpić tylko na rozkaz dowódcy jako szczególny i ostateczny środek. 5. Użycie broni i innego uzbrojenia powinno następować w sposób wyrządzający możliwie najmniejszą szkodę i nie narażać innych osób na niebezpieczeństwo utraty życia lub zdrowia. O ile sytuacja na to pozwala oraz nie wynika to wprost z celu realizacji zadania, użycie broni i innego uzbrojenia przeciwko osobie nie powinno zmierzać do pozbawienia jej życia. Art. 7c. Minister Obrony Narodowej ustala, dla każdej operacji zagranicznej z udziałem Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej: 1) ograniczenia narodowe w Polskich Kontyngentach Wojskowych dotyczące użycia jednostek wojskowych, 2) warunki i sposób stosowania środków przymusu bezpośredniego oraz użycia broni i innego uzbrojenia, w tym w sytuacjach, o których mowa w art. 7b ust. 3,

5 3) sposób, tryb dokumentowania oraz meldowania o zastosowaniu środków przymusu bezpośredniego oraz użycia broni i innego uzbrojenia, przypadki, w których ich zastosowanie lub użycie jest związane z ograniczeniem obowiązku meldowania bezpośrednim przełożonym, z zachowaniem zasady, że ograniczony obowiązek meldowania nie dotyczy sytuacji, w których nastąpiła śmierć osoby albo naruszenie czynności narządów ciała lub rozstrój zdrowia albo znaczna szkoda w mieniu mając na uwadze wiążące Rzeczpospolitą Polską ratyfikowane umowy międzynarodowe, cel użycia Sił Zbrojnych poza granicami państwa, sytuację i warunki na terytorium, na którym jest prowadzona operacja zagraniczna, oraz niezbędne w tych warunkach prawo do samoobrony.. Art. 3. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. 1) 2) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 277, poz. 2742, z 2005 r. Nr 180, poz. 1496, z 2006 r. Nr 104, poz. 708 i 711 i Nr 220, poz. 1600, z 2007 r. Nr 107, poz. 732 i Nr 176, poz. 1242, z 2008 r. Nr 171, poz. 1056, Nr 180, poz. 1109, Nr 206, poz. 1288, Nr 208, poz. 1308 i Nr 223, poz. 1458 oraz z 2009 r. Nr 22, poz. 120, Nr 97, poz. 801, Nr 161, poz. 1278, Nr 190, poz. 1474 i Nr 219, poz. 1706. Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 210, poz. 2135 oraz z 2009 r. Nr 79, poz. 669 i Nr 161, poz. 1278. 02_09zb

UZASADNIENIE W dotychczasowym stanie prawnym obowiązujące przepisy, w szczególności ustawa z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2004 r. Nr 241, poz. 2416, z późn. zm.) oraz ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o zasadach użycia lub pobytu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej poza granicami państwa (Dz. U. Nr 162, poz. 1117, z późn. zm.), nie określają zasad oraz warunków użycia broni, innego uzbrojenia lub środków przymusu bezpośredniego, zwanych dalej użyciem siły przez żołnierzy pełniących służbę poza granicami państwa, w celu udziału w konflikcie zbrojnym lub dla wzmocnienia sił państwa albo państw sojuszniczych, w misji pokojowej, w akcji zapobieżenia aktom terroryzmu lub ich skutkom. Do tej pory jedyną podstawą prawną regulującą zasady i warunki użycia siły przez żołnierzy Sił Zbrojnych poza granicami państwa były ratyfikowane umowy międzynarodowe oraz akty normatywne wydane przez organy organizacji międzynarodowych, którym jednostki wojskowe zostały podporządkowane na czas operacji. W zakresie umów międzynarodowych najistotniejsze znaczenie miały umowy składające się na Międzynarodowe Prawo Humanitarne Konfliktów Zbrojnych (tzw. konwencje genewskie z 1949 r. wraz z protokołami dodatkowymi z 1977 r.), konwencje haskie z 1907 r., Konwencja Haska z 1954 r. o ochronie dóbr kulturalnych oraz Konwencja o zakazie lub ograniczeniu użycia pewnych broni konwencjonalnych, które mogą być uważane za powodujące nadmierne cierpienia lub mające niekontrolowane skutki, wraz z załącznikami z 1980 r. Brak określenia wyżej wymienionych zasad w polskim prawie istotnie ogranicza poczucie bezpieczeństwa prawnego żołnierzy pełniących służbę w Polskich Kontyngentach Wojskowych w sytuacjach, w których występuje konieczność użycia siły. Tylko wyraźna podstawa prawna, mająca swoje źródło w ustawie, może zezwolić żołnierzom Sił Zbrojnych na użycie siły w sytuacjach innych niż działanie w celu samoobrony. Określenie prawa użycia siły, w warunkach użycia Sił Zbrojnych poza granicami państwa, powinno być poprzedzone odpowiednią regulacją w akcie normatywnym podstawowym dla funkcjonowania Sił Zbrojnych, jakim jest ustawa z dnia 21 listopada 1967 r.

o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej. Stąd też projekt zawiera propozycję dodania w art. 3 ust. 2a i 2b. Projektowane przepisy ust. 2a i 2b ustalają ogólną podstawę oraz generalną zasadę stosowania środków przymusu oraz użycia broni i innego uzbrojenia przy realizacji przez Siły Zbrojne konstytucyjnych zadań związanych z ochroną państwa, o których mowa w art. 26 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483, z późn. zm.), oraz zadań związanych z ich użyciem poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, do którego nawiązuje art. 117 Konstytucji, stanowiąc jednocześnie ustawową (określoną w przepisach prawa krajowego) podstawę do stosowania tzw. siły wojskowej. Przywołane powyżej działania, wskazane w art. 3 ust. 2a, nawiązujące do treści art. 26 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, odnoszą się do sytuacji zaistnienia konieczności użycia Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w celu przeciwstawienia się zewnętrznemu zagrożeniu państwa, zbrojnej napaści na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub gdy z umowy międzynarodowej będzie wynikać zobowiązanie do wspólnej obrony przeciwko agresji. Działania wskazane w art. 3 ust. 2b (nawiązujące do treści art. 117 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej) odnoszą się do sytuacji opisanych w treści art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o zasadach użycia lub pobytu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej poza granicami państwa, tj. udziału w konflikcie zbrojnym lub dla wzmocnienia sił państwa albo państw sojuszniczych, misji pokojowej, akcji zapobieżenia aktom terroryzmu lub ich skutkom. Przykładem tego typu działań mogą być trwające (lub już zakończone): operacja ACTIVE ENDEAVOUR na Morzu Śródziemnym, operacja ENDURING FREEDOM i operacja Międzynarodowych Sił Wspierania Bezpieczeństwa (ISAF) w Islamskiej Republice Afganistanu, operacja Międzynarodowych Sił Stabilizacyjnych w Republice Iraku. Nowelizacja ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o zasadach użycia lub pobytu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej poza granicami państwa uszczegóławia wskazane powyżej ogólne zasady i warunki, wypełniając tym samym lukę w systemie prawa polskiego. 2

Projektowany art. 7a odnosi się wprost do warunków i sposobu użycia siły określanych przez organizację międzynarodową, tzw. Zasady Użycia Siły (ang. Rules of Engagement ROE), opracowywanych na potrzeby danej misji (np. ISAF). Przepis ten legalizuje wprost na poziomie ustawowym stosowanie postanowień przewidzianych dla międzynarodowych ROE, w tym stosowania siły nie tylko do działań samoobronnych, ale także w postaci aktywnej. Stwarza on jednocześnie możliwość wprowadzania tzw. ograniczeń narodowych w Polskich Kontyngentach Wojskowych w stosunku do ustaleń sposobu prowadzenia danej międzynarodowej misji, co powinno wynikać wprost z przepisu ustawy. Projektowany przepis art. 7b stanowi prawne usankcjonowanie przypadków i podstawowych warunków użycia siły, niezależnych od Zasad Użycia Siły (ROE) opracowywanych na potrzeby danej misji, w szczególności w przypadku braku mandatu organizacji międzynarodowej, np. w sytuacji tzw. misji koalicyjnych (ang. coalition of the willing), i będzie stanowił dodatkowo podstawę prawną (wytyczną) dla ROE opracowanego narodowo (szczegółowych instrukcji działania dla polskich żołnierzy). W ust. 3 tego artykułu wprowadzono uprawnienie żołnierzy do wyprzedzającego stosowania środków przymusu bezpośredniego, użycia broni i innego uzbrojenia oraz innych dozwolonych prawem środków w samoobronie. Uprawnienie to żołnierze będą mogli realizować w celu zwalczania zagrożeń spowodowanych przez zamachowców samobójców, działających w tłumie (obwieszonych ładunkami bombowymi) lub kierujących pojazdami z ładunkami wybuchowymi skierowanymi w kierunku baz wojskowych, kolumn lub konwojów wojskowych, lub innych urządzeń i obiektów wojskowych. Użyte w tym przepisie określenie wszelkie dozwolone środki dotyczy przedmiotów, które nie mieszczą się w pojęciu środków przymusu bezpośredniego, broni i innego uzbrojenia, których stosowanie nie jest zabronione, a w samoobronie mogą w konkretnych okolicznościach okazać się jako jedynie skuteczne dla odparcia zamachu. Projektowany przepis art. 7c stanowi upoważnienie dla Ministra Obrony Narodowej do określania dla każdej operacji zagranicznej z udziałem Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej tzw. ograniczeń narodowych w Polskich Kontyngentach Wojskowych (tj. ograniczeń lub ich braku dotyczących zakresu użycia jednostek wojskowych w danej operacji), warunków i sposobu użycia środków przymusu bezpośredniego, broni 3

oraz innego uzbrojenia, sposobu i trybu dokumentowania oraz meldowania o użyciu środków przymusu bezpośredniego, broni oraz innego uzbrojenia, a także przypadków, w których ich użycie jest związane z ograniczeniem obowiązku meldowania do bezpośrednich przełożonych (jednak z zachowaniem zasady, że ograniczony obowiązek meldowania nie dotyczy sytuacji, w których nastąpiła śmierć człowieka albo naruszenie czynności narządów ciała lub rozstrój zdrowia albo znaczna szkoda w mieniu). Wydając wskazany powyżej akt, Minister Obrony Narodowej będzie zobowiązany uwzględniać wiążące Rzeczpospolitą Polską ratyfikowane umowy międzynarodowe z zakresu Międzynarodowego Prawa Humanitarnego Konfliktów Zbrojnych oraz innych umów zawartych przez Rzeczpospolitą Polską w celu realizacji celów operacji zagranicznej, mandat organizacji międzynarodowej (jeżeli dla danej operacji będzie ustanowiony), sytuację i warunki na terytorium, na którym jest prowadzona operacja zagraniczna, oraz niezbędne w tych warunkach prawo do samoobrony. Przy projektowaniu treści art. 7c rozważano również, aby warunki i sposób użycia środków przymusu bezpośredniego, broni oraz innego uzbrojenia, jak również sposób i tryb dokumentowania ich użycia, były określane przez Radę Ministrów w drodze rozporządzenia, co odpowiadałoby utrwalonej w naszym państwie praktyce legislacyjnej. Jednak pogłębiona analiza tego zagadnienia doprowadziła do wniosku wykluczającego taką możliwość. Nie jest bowiem możliwe ustalenie w sposób z jednej strony kazuistyczny, z drugiej natomiast uniwersalny w jednym akcie prawa powszechnie obowiązującego wszelkich warunków i sposobu użycia siły wojskowej przez żołnierzy Polskich Kontyngentów Wojskowych. Każda misja jest inna oraz różne są wymagania w zakresie zasad użycia siły przez wojska operujące w danej misji. Polskie jednostki wojskowe mogą wykonywać różnego typu zadania w ramach mandatu różnych organizacji międzynarodowych (np. NATO, ONZ, UE czy koalicji państw), z uwzględnieniem odmiennych celów poszczególnych misji oraz w różnych warunkach operacyjnych. W sytuacji takiej to organizacja międzynarodowa, w ramach której będą działać Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej, będzie ustanawiać zasady użycia siły (warunki i sposób postępowania) w danej, konkretnej misji. Jak już wspomniano, każda 4

misja międzynarodowa różni się od pozostałych, a w ślad za tym różne są wymagania w zakresie zasad użycia siły dla operujących wojsk. Z tego względu w NATO również nie funkcjonują stałe zasady użycia siły na wypadek działania Sojuszu. Nie sposób przewidzieć charakteru przyszłych misji, sposobu wykonywania zadań, a przede wszystkim celu, jaki Sojusz (lub inna organizacja międzynarodowa) ma osiągnąć przez swój udział. Operacje międzynarodowe są prowadzone zgodnie z prawem międzynarodowym (głównie Międzynarodowego Prawa Humanitarnego Konfliktów Zbrojnych), realizując rezolucję Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych wydawaną na podstawie Karty Narodów Zjednoczonych (Dz. U. z 1947 r. Nr 23, poz. 90, z późn. zm.). Na szczeblu międzynarodowych dowództw i sztabów są tworzone plany operacyjne (tzw. OPLAN) obejmujące swoją treścią (w formie załącznika) również kwestie dotyczące zasad użycia siły wojskowej. Dokumenty te są opracowywane z uwzględnieniem Międzynarodowego Prawa Konfliktów Zbrojnych oraz wytycznych polityczno-militarnych, a także ograniczeń wynikających z polityki prowadzonej przez państwa uczestniczące w operacji. Państwa uczestniczące w danej misji muszą uwzględniać zawarte w nich ustalenia, przy czym mogą zgłaszać określonej treści zastrzeżenia narodowe. Przywołane dokumenty (plany operacyjne wraz z załącznikami) mają charakter niejawny. Tym samym formułowanie określonych postanowień w podlegającym publikacji akcie prawa powszechnie obowiązującego wydaje się niedopuszczalne. Z jednej strony dochodziłoby do powszechnego ujawniania traktowanych w innych krajach jako poufne informacji, z drugiej strony prowadziłoby to do zagrożenia bezpieczeństwa polskich żołnierzy ze względu na fakt, że potencjalny przeciwnik wchodziłby bez trudu w posiadanie danych dotyczących szczegółowych warunków i sposobu działania żołnierzy. Dla procedur określania szczegółowych warunków i sposobu użycia siły wojskowej istotne znaczenie ma również fakt, że sytuacja panująca w rejonie działania wojsk ma charakter dynamiczny, co skutkuje koniecznością zmian w tworzonych na szczeblu międzynarodowych dowództw i sztabów planach operacyjnych, a to z kolei wymusza odpowiednią reakcję w zakresie zmian w dokumentach narodowych. 5

Z tych też względów projektowane kompetencje wykonawcze zostały przewidziane do realizacji przez Ministra Obrony Narodowej, który ustalałby opisane powyżej ograniczenia, sposób, warunki i tryb postępowania w decyzji niepodlegającej ogłoszeniu. Projekt ustawy nie wymaga notyfikacji Komisji Europejskiej. Dodatkowo, mając na uwadze, iż w ramach Unii Europejskiej w zakresie ustawodawstwa dotyczącego spraw obronności oraz bezpieczeństwa militarnego państwa, prawodawcy krajowemu została pozostawiona autonomia w zakresie tworzenia prawa, można stwierdzić, iż projekt jest zgodny z prawem Unii Europejskiej, zgodnie z art. 296 ust. 1 lit. b Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską. Zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414 oraz z 2009 r. Nr 42, poz. 337) projekt ustawy został zamieszczony w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie internetowej Ministerstwa Obrony Narodowej. Żaden podmiot nie zgłosił zainteresowania pracami nad projektem ustawy w trybie przepisów wymienionej ustawy. 6

OCENA SKUTKÓW REGULACJI 1. Podmioty, na które oddziaływuje projektowana regulacja Projektowane przepisy dotyczą przede wszystkim żołnierzy pełniących służbę w Polskich Kontyngentach Wojskowych, dowódców tych kontyngentów oraz organów wojskowych i innych podmiotów uczestniczących w procesie przygotowania oddziałów i pododdziałów Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej do użycia poza granicami państwa oraz kierujących ich działaniami. 2. Konsultacje społeczne Uwzględniając zakres i treść regulacji, projekt nie podlega konsultacjom społecznym. 3. Wpływ regulacji na sektor finansów publicznych, w tym na budżet państwa i budżety jednostek samorządu terytorialnego Projektowana ustawa nie spowoduje dodatkowych skutków finansowych dla sektora finansów publicznych, w tym budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego. 4. Wpływ regulacji na rynek pracy Projektowana ustawa nie będzie miała wpływu na rynek pracy. 5. Wpływ na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym na funkcjonowanie przedsiębiorstw Projektowana ustawa nie będzie miała wpływu na konkurencyjność wewnętrzną i zewnętrzną gospodarki oraz na przedsiębiorczość, a także na funkcjonowanie przedsiębiorstw. 6. Wpływ regulacji na sytuację i rozwój regionów Projektowana ustawa nie będzie miała wpływu na sytuację i rozwój regionów. 02_10zb 7