SPIS TREŚCI *tm-*j-z ważniejszych skrótów 11 fcr~ruł pierwszy *TirL_i-v:vka i środki probacyjne w praktyce resocjalizacyjnej 13 " ;ktvka przestępczości nieletnich 13 1., Li^zoria crobacji - ogólna orezentac\a zagadnienia 33 3. Działalność probacyjna ja"ko~kontrdla, opieka! zmiana społeczna~będące resocjalizacją wspierającą z udziałem społeczeństwa 39 Rozdział drugi System probacji - kary średniej mocy i kary wolnościowe jako propozycja nowej filozofii karania 49 1. Wprowadzenie 49 2. Konwergencja 50 3. Odrodzenie orzekania w oparciu o reguły sprawiedliwości formalnej 51 4. Polityka karna oparta na podejściu systemowym 54 5. Uniwersalizm 56 6. Dywergencja 61 7. Władza wykonawcza a reformy 67 8. Ograniczenia fiskalne i prawne 71 9. Lokalna polityka karna źródłem systemu sprawiedliwego karania 73 10. Podsumowanie 78 Rozdział trzeci Modernizacja więzień jako próba reformowania systemu karania 82 1. Cele i funkcje systemu penitencjarnego 82 2. Więzienia w perspektywie aglomeracji miejskich 87 3. Kolonizacja przestępczości 90 4. Więzienia a infrastruktura społeczna 93 5. Technologie izolacji więziennej 95 6. Cele więzienne 98 7. Czas izolacji więziennej 100 8. Podsumowanie 103 5
Rozdział czwarty Reformowanie więzień w ujęciu religijnym i filozoficznym 105 1. Scena kary 105 2. Odosobnienie więźniów 108 3. Internowanie więźniów 111 4. Więzienia niepoddające się reformie 114 5. Więzienia a brutalizacja obyczajów 117 6. Więzienia a ideał braterstwa ludzi 120 7. Podsumowanie 125 Rozdział piąty Kryzys kary pozbawienia wolności w świetle teorii i praktyki penitencjarnej 127 1. Wprowadzenie 127 2. Kara pozbawienia wolności jako sytuacja deprywacyjna 128 3. Wpływ nieformalnej organizacji skazanych na efektywność procesów resocjalizacyjnych 130 4. Dehumanizacja instytucji penitencjarnych 131 5. Ograniczony zakres środków oddziaływania wychowawczego 132 6. Zakwestionowanie kary pozbawienia wolności jako środka poprawczego 133 7. Reperkusje niespójności poszczególnych stadiów polityki karnej 134 8. Efektywność kary pozbawienia wolności w świetle ważniejszych badań empirycznych 139 9. Współczesne niewolnictwo więźniów zatrudnionych w zakładach karnych 143 10. Krytyczna analiza prawa normatywnego w ustawie o Służbie Więziennej z 2010 r. 155 Rozdział szósty Odpowiedzialność karna a środki probacyjne 163 1. Polityka karania - jej mankamenty 163 2. Kary pośrednie 166 3. Rozbudowany system odpowiedzialności karnej 170 4. Teoria zasłużonej kary 177 5. Podsumowanie 182 Rozdział siódmy Wykluczenie społeczne recydywistów jako następstwo niesprawiedliwego i nieskutecznego karania 184 1. Wprowadzenie 184 2. Prawo karne i prawo penitencjarne pozbawione sumienia a wykluczenie społeczne jednostek 185 3. Diagnoza środowisk wychowawczych recydywistów 190 4. Stadium prekryminalne w dynamicznym ujęciu dewiacyjnych zachowań recydywistów 193 6
5. Kariera kryminalna badanych osób 194 6. Postawa pracownicza badanych recydywistów 195 7. Postawy recydywistów wobec własnych środowisk rodzinnych 197 8. Postawy recydywistów w miejscach publicznych 199 9. Postawa wobec prawa recydywistów w okresie badań katamnestycznych 201 10. Środki alternatywnego karania badanych osób 204 11. Podsumowanie 205 Rozdział ósmy Reintegracja społeczna skazanych wsparta na paradygmacie tożsamości osobowej, społecznej i kulturowo-cywilizacyjnej 208 1. Przedzałożeniowe myślenie aksjologiczne dotyczące procesu reintegracji społecznej 208 2. Diagnozowanie społeczne a teorie naukowe 211 3. Funkcjonalność struktur społecznych 216 4. Reintegracja wsparta na wartościach 224 5. Podsumowanie 228 Rozdział dziewiąty Podmiotowość osoby i dobro wspólne w procesie reintegracji społecznej a system probacji 231 1. Podmiotowość a przedmiotowość osoby w procesie reintegracji 231 2. Autonomia i godność osoby a reintegracja społeczna 236 3. Wzmacnianie procesu destygmatyzacji eksdewianta jako warunek reintegracji społecznej 245 4. Podsumowanie 252 Rozdział dziesiąty Metodyka oddziaływania pedagogicznego a skuteczność procesu reintegracji społecznej w warunkach probacji 254 1. Funkcjonalność systemu reintegracji a stopień jego koherencji 254 2. Terapia indywidualna, na rzecz grupy i środowiska oraz podejście rezydencjalne 257 3. Dekalog praktycznych oddziaływań pomocowych w systemie reintegracji i probacji 262 4. Terapia środowiskowa i rezydencjalna jako kierunek pomocy, zmiany i kontroli społecznej 269 5. Proces integracji społecznej dewiantów w ujęciu terapii systemów 272 6. Inkluzja, faworyzacja i integracja społeczna podstawą przeciwdziałania wykluczeniu i marginalizacji jednostki 276 7. Podsumowanie 283
Rozdział jedenasty Obozy dyscyplinujące jako kary średniej mocy w Stanach Zjednoczonych Ameryki 285 1. Poszukiwanie alternatywnych rozwiązań 285 2. Uniwersalna wymowa obozów dyscyplinujących 286 3. Stanowe obozy dyscyplinujące dla dorosłych 289 4. Cechy obozu dyscyplinującego 298 5. Obozy dyscyplinujące dla dorosłych prowadzone przez wlad/r lokalne 303 6. Obozy dyscyplinujące dla więźniów federalnych 304 7. Obozy dyscyplinujące dla nieletnich 305 8. Czy idea obozów dyscyplinujących się sprawdza? 309 9. Podsumowanie 313 Rozdział dwunasty Efektywność aresztu domowego z elektronicznym monitoringiem na przykładzie stanu Arizona Ameryki Północnej 316 1. Określenie problemu 316 2. Ekonomiczna efektywność kar średniej mocy 321 3. Program społecznego karania na przykładzie stanu Arizona 323 4. Organizacja wykonywania kary średniej mocy na przykładzie stanu Arizona 326 4.1. Wyposażenie systemu monitoringu elektronicznego 327 4.2. Procedury weryfikacyjne w przypadku naruszenia zasad monitoringu 328 5. Badania nad ekonomiczną efektywnością aresztu domowego z elektronicznym monitoringiem 329 Rozdział trzynasty Humanistyczny model kurateli wychowującej w Wielkiej Brytanii 343 1. Uwagi wstępne 343 2. Historia rozwoju stosunków między sędziami pokoju a urzędem kuratora 345 Rozdział czternasty Resocjalizacja wspierająca przestępców oparta na wartościach z udziałem społeczeństwa 366 1. Casework jako podstawowa strategia i procedura oddziaływania resocjalizacyjnego w warunkach probacji 366 2. Terapia grupowa, praca środowiskowa i opieka rezydencjalna 369 3. Praktyka pracy resocjalizacyjnej w warunkach probacji oparta na podejściu systemowym 375 8
Rozdział piętnasty Resocjalizacja wspierająca w społeczeństwie wobec skazanych w warunkach probacji 384 1. Fazy oddziaływania wychowawczego 384 2. Potrzeby podopiecznych, których zaspokojenie stanowi warunek powodzenia procesu resocjalizacji 388 3. Metody wykorzystywane w probacji organizowanej strategia indywidualnych przypadków 394 Rozdział szesnasty Kuratela dla dorosłych - pomoc w przystosowaniu do życia w społeczeństwie 402 1. Interwencje w sytuacji kryzysowej a praca długoterminowa 402 2. Oddziaływanie na środowisko rodzinne 406 3. Praca terenowa i etapy procesu adaptacyjnego 413 Wybrana literatura i inne materiały źródłowe 423