STAN I STRUKTURA BEZROBOCIA W POWIECIE CHRZANOWSKIM w lipcu 2008 roku POZIOM BEZROBOCIA I STOPA BEZROBOCIA Tendencja spadkowa w kształtowaniu się poziomu bezrobocia w powiecie chrzanowskim jest zauwaŝalna z roku na rok. PoniŜszy wykres przestawia jak kształtowała się liczba osób bezrobotnych z terenu powiatu chrzanowskiego od roku 2006. Wykres 1. Liczba bezrobotnych w powiecie chrzanowskim w latach 2006-2008 10000 9000 8000 7000 6000 5000 4000 3000 2000 1000 0 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Rok 2006 Rok 2007 Rok 2008 Według danych na koniec lipca 2008 roku stan bezrobotnych zarejestrowanych w PUP w Chrzanowie ukształtował się na poziomie 3591 osób. W porównaniu do czerwca 2008 r. liczba zarejestrowanych zmniejszyła się o 490 osób tj. 12 %, zaś w porównaniu do lipca 2007 r. zmniejszyła się aŝ o 32,4% (o 1719 osób). W strukturze bezrobotnych według miejsca zamieszkania dominują osoby z terenu gminy Chrzanów (1672 osoby, tj. 46,6% ogółu). Tabela 1. Bezrobotni według gmin stan na koniec lipca 2008r. Wyszczególnienie powiat gminy Chrzanów Trzebinia LibiąŜ Alwernia Babice bezrobotni ogółem 3591 1672 958 499 256 206 w tym kobiety 2351 1101 601 345 157 147 1
Wykres 2. Liczba osób bezrobotnych wg gmin stan na koniec lipca w 2007r. i 2008r. Babice Alwernia 206 323 256 493 powiat gminy 499 LibiąŜ 827 958 Trzebinia 1324 1672 Chrzanów 2343 3591 5310 0 1000 2000 3000 4000 5000 6000 Rok 2008 Rok 2007 W lipcu 2008r. wskaźnik stopy bezrobocia liczony dla powiatu chrzanowskiego osiągnął poziom 9,1% co w porównaniu do lipca 2007r. oznacza spadek o 3,9 punktu procentowego. Tabela 2. Stopa bezrobocia Wyszczególnienie powiat chrzanowski Małopolska kraj 2007 13% 9,3% 12,2% Lipiec 2008 9,1% 7,2% 9,4% Stopa bezrobocia liczona dla województwa małopolskiego w lipcu 2008 r. wyniosła 7,2% natomiast liczona dla kraju 9,4%. Zmiany stopy bezrobocia od roku 2006 przedstawia poniŝszy wykres. Wykres 3. Zmiany stopy bezrobocia w latach 2006 2008 25 20 19,7 18 17,4 16,9 15 10 5 15,7 14,1 15,1 13,3 12 11,6 11,4 9,1 8,8 9,6 7,2 II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII 2006 2007 2008 województwo powiat chrzanowski kraj 2
PŁYNNOŚĆ BEZROBOCIA Stan bezrobotnych zaleŝy od dwóch czynników: napływu, czyli liczby osób rejestrujących się jako bezrobotne w danym okresie, oraz odpływu, czyli liczby osób trącących status bezrobotnego w tym samym okresie. Jeśli napływ przewyŝsza odpływ, stan bezrobotnych wzrasta. Od początku roku 2008 do PUP w Chrzanowie w celu rejestracji zgłosiło się 4144 osoby 8,5 % mniej niŝ przed rokiem (wówczas napływ wyniósł 4529 osoby). Wśród bezrobotnych nowo zarejestrowanych 906 osób zarejestrowały się po raz pierwszy, a po raz kolejny zarejestrowało się 3238 osób. Spośród ogólnej liczby zarejestrowanych osób 2844 osoby poprzednio pracowały, natomiast 747 osób nie posiadało staŝu pracy. Największy udział wśród nowo rejestrujących się od początku roku 2008 mieli bezrobotni mieszkańcy gminy Chrzanów (1768 osób, tj. 42,7% ogólnego napływu). Status bezrobotnego od początku roku 2008 utraciły natomiast 5955 osób, z czego 33,4% (1987 osób) na skutek podjęcia zatrudnienia oraz 35,5% (2114 osób) w wyniku nie potwierdzenia gotowości do pracy. Największy udział wśród osób, które od początku br. utraciły status bezrobotnego równieŝ mają mieszkańcy gminy Chrzanów (2471 osób, tj. 41,5% ogólnego odpływu). W odniesieniu do liczby osób bezrobotnych figurujących na koniec lipca 2008 r. w ewidencji Powiatowego Urzędu Pracy w Chrzanowie, wzrosła w stosunku do analogicznego miesiąca roku poprzedniego, zarówno dynamika napływu jak i odpływu bezrobotnych. Wzrosła takŝe dynamika podjęć pracy. ZauwaŜa się takŝe procentowy wzrost liczby osób nie zgłaszających się w celu potwierdzenia gotowości do pracy. Wykres 4. Bilans bezrobocia w latach 2006-2008 1200 1100 1000 900 800 700 600 500 400 II III IV V VI VII NAPŁYW ODPŁYW VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII 2006 2007 2008 3
STRUKTURA BEZROBOCIA W lipcu 2008r. w odniesieniu do analogicznego miesiąca roku 2007 odnotowano spadek stanu osobowego niemal kaŝdej grupy składającej się na strukturę bezrobocia. Szczególnie istotny spadek nastąpił wśród długotrwale bezrobotnych (o 40,9%), bezrobotnych bez kwalifikacji zawodowych (o 34,8%), kobiet (o 33,2 %) oraz młodzieŝy do 25 roku Ŝycia (o 31,7%). Wykres 5. Wybrane elementy struktury bezrobotnych (w liczbach bezwzględnych) kobiety 2351 3517 2008 2007 z prawem do zasiłku 399 495 do 25 roku Ŝycia 742 1086 długotrwale bezrobotni 1946 3293 powyŝej 50 roku Ŝycia 690 943 bez kwalifikacji zawodowych 928 1424 niepełnosprawni 150 128 0 1000 2000 3000 4000 Wraz ze zmianami ilościowymi w lipcu 2008 r. zmianie uległ takŝe udział poszczególnych grup bezrobotnych w ogólnej liczbie zarejestrowanych: kobiety w liczbie 2351 osób stanowiły 65,5 % ogółu (przed rokiem 66,2%), pobierający zasiłek dla bezrobotnych w liczbie 399 osób stanowili 11,1% ogółu (przed rokiem 9,3%), młodzieŝ do 25 roku Ŝycia w liczbie 742 osoby stanowiła 20,7% ogółu (przed rokiem 20,4%), osoby długotrwale bezrobotne (1946 osób) to 54,2% ogółu (przed rokiem 62%), bezrobotni powyŝej 50 roku Ŝycia (690 osób) to 19,2% ogółu (przed rokiem 17,7%), osoby bez kwalifikacji zawodowych w liczbie 928 osób stanowiły 25,8% ogółu (przed rokiem 26,8%), osoby niepełnosprawne w liczbie 150 osób stanowiły 4,2% ogółu (przed rokiem 2,4%). Jednym z najtrudniejszych problemów na rynku pracy jest długotrwałe bezrobocie. Długotrwale bezrobotnych cechuje brak wiary w siebie i utrwalone przekonanie, Ŝe nic od nich nie zaleŝy. Podstawowy sposób przywrócenia do aktywności zawodowej tej grupy osób 4
to zachęcenie ich do tego, Ŝeby uwierzyli, Ŝe mogą pracować, Ŝe nie muszą czuć się niepotrzebni czy wykluczeni. W znacznej mierze sytuacja powyŝsza wynika z faktu, Ŝe osoby długotrwale bezrobotne są starsze w porównaniu z ogólną populacją zarejestrowanych bezrobotnych i gorzej wykształcone. Natomiast wiek i poziom wykształcenia mają istotny wpływ na czas pozostawania bez pracy. NiŜszy wiek i wyŝszy poziom wykształcenia zwiększają szanse na szybsze znalezienie zatrudnienia. NiezaleŜnie od niekorzystnej struktury długotrwale bezrobotnych poziom bezrobocia w tej grupie zmniejsza się bardzo dynamicznie, choć nadal w końcu lipca 2008 r. długotrwale bezrobotnymi było aŝ 54,2% (1946 osób) ogółu zarejestrowanych - mniej niŝ w roku ubiegłym kiedy to osoby długotrwale bezrobotne stanowiły 62% ogółu bezrobotnych. Wysoki udział wśród osób bezrobotnych ogółem moŝna zaobserwować takŝe wśród kobiet. Zarejestrowane kobiety stanowiły na koniec czerwca 2008 r. aŝ 64,5% ogółu bezrobotnych. Innym problemem są kwalifikacje zawodowe. Bezrobotnym bez kwalifikacji zawodowych oznacza się bezrobotnego nie posiadającego kwalifikacji do wykonywania jakiegokolwiek zawodu poświadczonych dyplomem, świadectwem, zaświadczeniem instytucji szkoleniowej lub innym dokumentem uprawniającym do wykonywania zawodu. Na koniec lipca 2008 r. liczba osób bezrobotnych bez kwalifikacji zawodowych wyniosła 928 osób i stanowiła 25,8% udziału w liczbie bezrobotnych ogółem. POŚREDNICTWO PRACY Od początku roku 2008 do PUP w Chrzanowie zgłoszonych zostało 2018 ofert pracy więcej o 44 oferty niŝ przed rokiem (wówczas PUP dysponował 1974 ofertami pracy). Pośrednicy pracy odbyli w tym okresie 187 wizyt u pracodawców i pozyskali z tego tytułu 247 ofert pracy. Spośród wszystkich 1987 osób, które od stycznia br. utraciły status bezrobotnego na skutek podjęcia zatrudnienia, 89,8% (1785 osób) stanowią osoby podejmujące zatrudnienie niesubsydiowane. Ponadto na prace interwencyjne skierowano 38 osób. Doświadczenie zawodowe zdobędzie równieŝ dzięki skierowaniu na staŝ 494 osoby oraz na przygotowanie zawodowe 205 osób. 5
Wykres 6. Oferty pracy i podjęcia pracy 2313 Rok 2007 Rok 2008 podejmujący pracę 1987 1974 oferty pracy 2018 1800 1900 2000 2100 2200 2300 2400 PODSUMOWANIE Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej podało, Ŝe w lipcu tego roku bez pracy pozostawało 1,42 mln osób. To ponad 320 tysięcy osób mniej niŝ na początku tego roku. Dzięki tak dynamicznej poprawie sytuacji na rynku pracy wskaźnik bezrobocia obniŝył się w lipcu do poziomu 9,4%. To najmniej od lipca 1991 roku, kiedy wskaźnik bezrobocia takŝe wynosił 9,4%. Jednak następnie szybko rósł, aby w lutym 2003 roku (po spadku w latach 1996-1999) osiągnąć rekordowy poziom 20,7%. Tegoroczny lipcowy wynik oznacza, Ŝe poziom bezrobocia w Polsce jest najniŝszy od 17 lat. Jak wskazuje resort racy, spadek bezrobocia w lipcu tego roku trzeba uznać za korzystny, biorąc pod uwagę, Ŝe w tym okresie rozpoczyna się wzmoŝona rejestracja osób kończących szkoły. Resort zauwaŝa, Ŝe w lipcu wyŝsza niŝ przed miesiącem była liczba nowo zarejestrowanych bezrobotnych, bo rejestrowali się absolwenci szkół, a takŝe osoby, które zakończyły prace sezonowe. Poprawę na polskim rynku pracy odnotowuje takŝe unijny urząd statystyczny Eurostat. Z najnowszych jego danych (nieco inaczej wylicza wskaźnik bezrobocia) wynika, Ŝe Polska jest krajem, w którym bezrobocie maleje najszybciej ze wszystkich krajów UE. CO więcej Polska nie jest juŝ na szarym końcu, jeśli chodzi o wskaźnik bezrobocia. W czerwcu tego roku wyniósł on 7,3% i wyprzedziliśmy sześć krajów UE Hiszpanię, Słowację, Grecję, Węgry, Francję i Portugalię. Tam wskaźnik waha się od 7,4% do 10,7% 1. Według danych na koniec lipca 2008 roku stan bezrobotnych zarejestrowanych w PUP w Chrzanowie ukształtował się na poziomie 3591 osób. W porównaniu do czerwca 1 Bezrobocie w Polsce jest najniŝsze od 17 lat, Gazeta Prawna z dn. 07.08.2008r. 6
2008 r. liczba zarejestrowanych zmniejszyła się o 490 osób tj. 12 %, zaś w porównaniu do lipca 2007 r. zmniejszyła się aŝ o 32,4% (o 1719 osób). Szczególnie istotny spadek nastąpił wśród długotrwale bezrobotnych (o 40,9%), bezrobotnych bez kwalifikacji zawodowych (o 34,8%), kobiet (o 33,2 %) oraz młodzieŝy do 25 roku Ŝycia (o 31,7%). W lipcu br. stopa bezrobocia w powiecie chrzanowskim ukształtowała się na poziomie 9,1% ludności aktywnej zawodowo. Natomiast stopa bezrobocia liczona dla województwa małopolskiego w lipcu 2008 r. wyniosła 7,2% natomiast liczona dla kraju 9,4%. W lipcu 2008 r. w PUP zarejestrowanych było 742 bezrobotnych do 25 roku Ŝycia, 690 bezrobotnych powyŝej 50 roku Ŝycia oraz 1946 długotrwale bezrobotnych. Osoby te określone w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy jako będące w szczególnej sytuacji na rynku pracy, stanowiły odpowiednio 20,7%, 19,2% oraz 54,2% w stosunku do bezrobotnych ogółem. WyŜsza niŝ w roku ubiegłym była liczba oferowanych przez zakłady miejsc pracy. W dyspozycji PUP w lipcu br. pozostawało 2018 propozycji zatrudnienia (w 2007 r. 1974 oferty). NiŜsza o 14,1 % była natomiast liczba podejmujących pracę (w 2008 r. 1987 osób, w 2007 r. 2313 osób). Opracowanie: Katarzyna Bocheniak Chrzanów, sierpień 2008 7