Wsparcie agroturystyki w ramach instrumentów w wdra anych anych przez Agencj Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa

Wsparcie agroturystyki w ramach instrumentów w wdra anych anych przez Agencj Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa Perspektywy rozwoju i promocji turystyki wiejskiej i agroturystyki w Polsce Kielce, 17-18 kwietnia 2009 1

ARiMR wspiera rozwój agroturystyki, oraz us ug jej towarzysz cych w ramach nast puj cych instrumentów pomocy: Pomoc krajowa (od 1995 do 30 kwietnia 2007 roku) dop aty do oprocentowania kredytów linia IP/05: 89,9 mln warto udzielonych kredytów; 1457 projektów Program SAPARD (lata 2002 2006): 103,8 mln z warto udzielonej pomocy; 1748 projektów Sektorowy Program Operacyjny Restrukturyzacja i modernizacja sektora ywno ciowego oraz rozwój obszarów wiejskich 2004 2006: 62,5 mln warto pomocy udzielonej; 1017 projektów cznie: PK, SAPARD i SPO: 4222 projekty Program Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007-2013 2

Pomoc krajowa linia IP/05 1994 1999 2000 2006 01.01 30.04. 2007 ogó em Liczba udzielonych kredytów 735 699 23 1 457 Kwota udzielonych kredytów (mln z ) rednia kwota udzielonego kredytu (tys. z ) 42,2 45,5 2,2 89,9 57,4 65,0 97,1 Od dnia przyst pienia do Unii Europejskiej do 30 kwietnia 2007 r. dzi ki wsparciu finansowemu udzielonemu w ramach pomocy krajowej utworzono 1434 kwatery agroturystyczne. 3

Program SAPARD Dzia anie anie 4 Ró nicowanie dzia alno alno ci gospodarczej na obszarach wiejskich Rodzaj przedsi wzi w ramach Schematu Liczba zrealizowanych projektów czna kwota Udzielonej pomocy (mln z ) Po czony dost pny limit finansowy (stan na 31.12.2006 r.) wynosi 438,4 mln z. Schemat 4.1 Tworzenie róde dodatkowego dochodu w gospodarstwach rolnych us ugi turystyczne, w tym agroturystyka Schemat 4.2 Tworzenie miejsc pracy na obszarach wiejskich us ugi turystyczne Schemat 4.3 Publiczna infrastruktura turystyczna na obszarach wiejskich budowa lub remont oraz modernizacja elementów publicznej infrastruktury turystycznej organizacja i tworzenie komunikacji lokalnej na potrzeby ruchu turystycznego tworzenie systemów informacji turystycznej w gminach lub zwi zkach mi dzygminnych oraz proporcja walorów gmin w celu zwi kszenia ich atrakcyjno ci turystycznej 1 028 30,5 293 39,5 427 33,8 4

Sektorowy Program Operacyjny Restrukturyzacja i modernizacja sektora ywno ciowego oraz rozwój j obszarów w wiejskich 2004-2006 Dzia anie 2.4 Ró nicowanie dzia alno ci rolniczej i zbli onej do rolnictwa w celu zapewnienia ró norodno ci dzia a lub alternatywnych róde dochodów Limit rodków dla ca ego Dzia ania 2.4 na lata 2004 2006 wynosi 305,5 mln z. Nabór wniosków od 15.09.2004 r. do 14.04.2006 r. O pomoc mog y ubiega si osoby fizyczne, rolnicy i domownicy oraz osoby prawne zajmuj ce si prowadzeniem dzia alno ci rolniczej. Do ko ca 2008 roku w ramach Dzia ania 2.4 w zakresie przedsi wzi zwi zanych z agroturystyk i us ugami zwi zanymi z turystyk i wypoczynkiem zrealizowano 1017 Projektów (781 agroturystyka, 236 turystyka i wypoczynek) (w tym 770 w gosp. do 4 ESU i 247 w gosp. powy ej 4 ESU) na które ARiMR wyp aci a 62,5 mln z (20,5% limitu dla dzia ania). 5

Sektorowy Program Operacyjny Restrukturyzacja i modernizacja sektora ywno ciowego oraz rozwój j obszarów w wiejskich 2004-2006 Efekty rzeczowe zachowano 634 istniej cych miejsc pracy utworzono 296 nowych miejsc pracy zachowano 2553 miejsc noclegowych utworzono 5482 nowych miejsc noclegowych. 6

Program Rozwoju Obszarów w Wiejskich 2007-2013 O 3 (spo eczna) Jako ycia na obszarach wiejskich i ró nicowanie gospodarki wiejskiej Dzia anie 311 Ró nicowanie w kierunku dzia alno ci nierolniczej Bud et - 345,6 mln euro 1 nabór wniosków: 05.06 07.11.2008 2 nabór wniosków: trwa od 15.04.2009 Dzia anie 312 Tworzenie i rozwój mikroprzedsi biorstw Bud et 1 023,6 mln euro 1 nabór wniosków: planowany w okresie 05.05 18.05.2009 7

PROW 2007 2013 Ró nicowanie w kierunku dzia alno ci nierolniczej Forma i wysoko pomocy Zwrot cz ci kosztów kwalifikowalnych operacji (maksymalnie 50%), 100 tys. z na jednego beneficjenta w okresie realizacji Programu. 8

PROW 2007 2013 Ró nicowanie w kierunku dzia alno ci nierolniczej Beneficjent: Osoba fizyczna, tj. rolnik lub jego domownik w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu spo ecznym rolników lub ma onek tego rolnika, który: jest obywatelem pa stwa cz onkowskiego UE, jest pe noletni i nie uko czy 60 roku ycia. 9

PROW 2007 2013 Ró nicowanie w kierunku dzia alno alno ci nierolniczej KATEGORIA G ÓWNA: G Us ugi turystyczne oraz zwi zane zane ze sportem, rekreacj i wypoczynkiem 200 14,75 16,00 160 12,00 liczba z o onych wniosków 120 80 40 0 8,98 7,33 6,90 5,56 4,13 3,43 4,80 4,25 4,06 4,15 2,83 3,49 2,08 2,17 1,15 46 31 111 24 43 99 40 15 73 95 51 27 51 69 159 44 Dolno l skie Kujawsko-Pomorskie Lubelskie Lubuskie ódzkie Ma opolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie l skie wi tokrzyskie Warmi sko- Mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie 8,00 4,00 0,00 wniosk. pomoc w mln z liczba z o onych wniosków kwota wnioskowanej pomocy w mln z 10

PROW 2007 2013 Tworzenie i rozwój mikroprzedsi biorstw Forma i wysoko pomocy: Zwrot cz ci kosztów kwalifikowalnych operacji (maksymalnie 50%), od 100 do 300 tys. z na jednego beneficjenta w okresie realizacji Programu, w zale no ci od liczby utworzonych w wyniku operacji miejsc pracy w przeliczeniu na pe ne etaty. 11

PROW 2007 2013 Tworzenie i rozwój mikroprzedsi biorstw Beneficjent: Osoby fizyczne, osoby prawne lub jednostki organizacyjne nieposiadaj ce osobowo ci prawnej, które prowadz (podejmuj ) dzia alno jako mikroprzedsi biorstwo zatrudniaj ce do 9 osób i maj ce roczny obrót nieprzekraczaj cy równowarto ci w z otych 2 mln. euro. 12

Badanie wsparcia agroturystyki w ramach instrumentów pomocowych realizowanych przez ARiMR Typ badania badanie ankietowe Termin realizacji badania I po owa 2008 Badana populacja: 30 % beneficjentów Schematu 4.1 Programu SAPARD 30 % beneficjentów Schematu 4.2 Programu SAPARD 30 % beneficjentów Dzia ania 2.4 SPO Restrukturyzacja Przy uwzgl dnieniu kryterium regionalnego rozes ano cznie - 553 ankiety W wyniku przeprowadzonego badania otrzymano 294 wype nione ankiety (53,2% wys anych), co stanowi 16% beneficjentów ww. instrumentów wsparcia. 13

50 40 30 20 10 0 Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa Ilo odes anych ankiet wg województw 46 32 32 25 22 18 17 14 10 12 7 4 6 9 25 14 15 wielkopolskie zachodniopomorskie ilo odes anych ankiet kuj. - pom. lubelskie lubuskie ódzkie ma opolskie mazowieckie opolskie podkarpackie podlaskie pomorskie l skie wi tokrzyskie warm. - maz. dolno l skie

Charakterystyka respondentów Wiek respondentów P e respondentów powy ej 60 lat 5% do 30 lat 6% 30-39 lat 22% kobiety 45% m czy ni 55% 50-60 lat 27% 40-49 lat 40% Wielko gospodarstwa Rok rozpocz cia dzia alno ci agroturystycznej powy ej 10 ha 36% poni ej 1 ha 3% 1-2,9 ha 23% 1994-2003 34% 1987-1993 3% od 2004 63% 5-9,9 ha 21% 3-4,9 ha 17% 15

Charakterystyka inwestycji 50-99 tys. 34% Ca kowita warto inwestycji ulepszenie dzia alno ci agroturyst 42% Cel zrealizowanej inwestycji rozpocz cie dzia alno ci agroturys. do 50 tys. 20% powy ej 500 tys. 3% 200-500 tys. 16% 100-199 tys. 27% 54% Struktura warto ci wyp aconych rodków w ramach realizowanej inwestycji do 50 tys. 65% powy ej 210 tys. 150-210 tys. 3% 3% 100-149 tys. 10% 50-99 tys. 19% 16

Na co przeznaczono otrzymane rodki pomocowe? 0% 20% 40% 60% 80% 100% adaptacja budynku mieszkalnego 83% remont budynku mieszkalnego 45% zagospodarowanie terenu wokó domu -zakup sprz tu turystyczno rekreacyjnego 32% 32% wyposa enie sypialni 0% 20% 40% 60% 80% 100% 62% zakup zwierz t 16% wyposa enie azienek 60% zakup sprz tu komputerowego/oprogramowania 14% wyposa enie kuchni 34% adaptacja budynków niemieszkalnych 14% inne pomieszczenia wspólne 30% inne 12% budowa nowego budynku mieszkalnego 9% zakup rodka transportu 3% 17

Na co przeznaczono otrzymane rodki pomocowe? 0% 20% 40% 60% 80% 100% adaptacja budynku mieszkalnego 83% remont budynku mieszkalnego 45% zagospodarowanie terenu wokó domu -zakup sprz tu turystyczno rekreacyjnego zakup zwierz t zakup sprz tu komputerowego/oprogramowania adaptacja budynków niemieszkalnych inne budowa nowego budynku mieszkalnego 16% 14% 14% 12% 9% 32% 32% Budowa kompleksu turystycznorekreacyjnego 9% Budowa domu jednorodzinnego / letniskowego/ pomieszcze gospodarskich 32% Budowa wietlicy 9% Budowa wypo yczalni sprz tu sportowego 5% Budowa altany/ ogrodu zimowego 9% Budowa stajni 18% Budowa restauracji/ pomieszcze gastronomicz. 18% zakup rodka transportu 3% 18

Na co przeznaczono otrzymane rodki pomocowe? 0% 20% 40% 60% 80% 100% adaptacja budynku mieszkalnego 83% remont budynku mieszkalnego 45% zagospodarowanie terenu wokó domu -zakup sprz tu turystyczno rekreacyjnego zakup zwierz t zakup sprz tu komputerowego/oprogramowania 16% 14% 32% 32% Adaptacja na wypo yczalni sprz tu sportowego 3% Remont budynku 10% Adpatacja na gara 3% Adaptacja budynku gospodarczego na cele agroturystyczne 35% adaptacja budynków niemieszkalnych inne budowa nowego budynku mieszkalnego zakup rodka transportu 14% 12% 9% 3% Adaptacja na potrzeby mieszkalne (dobudowa, rozbudowa) 38% Adaptacja na stajni 13% 19

Pozosta e us ugi Jazda konna, obozy je dzieckie, bryczki, saniekuligi 29% Rodzaj oferowanych us ug ug pozosta e 38% tylko us ugi nocleg. i gastron. 62% Sp ywy kajakowe, wycieczki odzi, eglarstwo, w dkowanie, nurkowanie Wycieczki krajoznawcze /rowerowe, samochodowe, piesze/ 19% 17% Organizacja imprez 11% Wypo yczalnie sprz tu sportowego 7% Organizacja szkole 7% Organizacja zaj sportowych 5% Polowania, zawody strzeleckie 2% Programy zdrowotne np. SPA 2% Wynajem pól namiotowych, sal konferencyjnych 1% 20

Sezonowo dzia alno alno ci agroturystycznej respondentów 44% 33% 67% Zachodniopomorskie 56% Pomorskie 67% 41% 59% Warmi sko-mazurskie 28% 72% Podlaskie 27% - tylko sezon letni 73% - dzia alno ca oroczna 33% Kujawsko-Pomorskie 30% 20% 25% 70% 75% 80% Mazowieckie Wielkopolskie 43% Lubuskie 57% ódzkie Dolno l skie 8% 92% Opolskie 7% 100% l skie 93% 24% wi tokrzyskie 77% 25% 17% 83% Lubelskie 26% 74% dzia alno w okresie letnim dzia alno ca oroczna 75% Ma opolskie Podkarpackie 21

Liczba miejsc noclegowych ( ó ek dla go ci) w gospodarstwie agroturystycznym 1-9 miejsc 44,6% ponad 40 miejsc 4,5% 20-39 miejsc 9,7% 10-19 miejsc 41,2% rednia liczba miejsc noclegowych ( ó ek dla go ci) w badanych gospodarstwach 12,8 miejsca 22

Zainteresowanie noclegami w gospodarstwach agroturystycznych rednia liczba osobodni w gospodarstwie: 2006 r.: 455,0 (na 1 miejsce noclegowe przypada 34,5 osobodni) 2007 r.: 602,8 (na 1 miejsce noclegowe przypada 46,0 osobodni) 5000,0 rednia liczba osobodni 2006 2007 4448,8 4000,0 3661,7 3000,0 2000,0 1000,0 161,6 258,6 399,3 514,8 629,5 898,3 0,0 1-9 miejsc 10-19 miejsc 20-39 miejsc ponad 40 miejsc liczba miejsc noclegowych w gospodarstwie 23

maj dominuj cy udzia w dochodach gospodarstwa domowego Dochody z dzia alno ci agroturystycznej s bez znaczenia 6% stanowi jedyne ród o utrzymania 4% 12% stanowi wa ny udzia w dochodach gosp odarstwa domowego 78% 24

20% 80% Zachodniopomorskie 50% 50% Lubuskie Dolno l skie 45% 55% 06% Pomorskie 24% 76% 84% 67% 100% 67% 33% Kujawsko-Pom orskie Wielkopolskie Opolskie Czy planowane sa inwestycje w dzia alno agroturystyczn Dla kraju cznie: 28% nie planuje; 72% planuje 57% 43% ódzkie 65% 35% Warm i sko-mazurskie l skie 27% 16% 73% Mazowieckie 23% 84% 100% 77% 25% wi tokrzyskie Ma opolskie 75% Podlaskie 54% 46% Czy planowane s s inwestycje w dzia alno alno agroturystyczn? 67% 33% Lubelskie Podkarpackie Kraj: 28% - nie planuje dalszych inwestycji 72% - planuje dalsze inwestycje TAK NIE 25

Planowane kolejne inwestycje w dzia alno alno agroturystyczn Zakup rodka transportu 4% Remont budynku mieszkalnego/ niemieszkalnego 7% Zakup sprz tu turystycznorekreacyjnego 11% Zakup sprz tu komputerowego/ oprogramowania Zakup zwierz t 3% 1% Budowa budynku mieszkalnego, budowa infrastruktury 32% Zagospodarowanie terenu 16% Adaptacja budynku mieszkalnego na cele agroturystyczne 26% 26

Przynale no no do organizacji zrzeszaj cej gospodarstwa agroturystyczne 56% 41% 53% 44% Pomorskie 59% Warmi sko-mazurskie 41% 47% Zachodniopomorsk ie 56% 59% Podlaskie Kraj: 47% - nale y 53% - nie nale y 50% 52% 50% Lubusk ie 48% Wielkopolskie Dolno l skie 33% 67% 33% 44% Kujawsko-Pomorskie Opolsk ie 14% ódzkie l skie 31% Mazowieck ie 63% 38% 86% 57% 43% wi tokrzyskie 67% 59% 69% 41% 50% 50% Lubelsk ie 44% 56% Podk arpack ie Ma opolskie w a ciciel gospodarstw a nale y do organizacji zrzeszaj cej gosp. agroturyst. w a ciciel gospodarstw a nie nale y do organizacji zrzeszajacej gosp. agroturyst. 27

Dlaczego w a ciciel w gospodarstwa nie nale y y do organizacji zrzeszaj cej gospodarstwa agroturystyczne? nie ma takiej potrzeby 15% zbyt wysokie koszty uczestnictwa 23% brak takich organizacji w regionie 27% brak informacji o takich organizacjach 35% 28

Jakie dzia ania ania ze strony instytucji rz dowych i / lub pozarz dowych przyczyni yby yby si, Pana(i) ) zdaniem, do rozwoju dzia alno alno ci agroturystycznej i poprawy kondycji Pana(i) gospodarstwa w zakresie dzia alno alno ci agroturystycznej? promocja regionu i agroturystyki 24% poprawa infrastruktury na wsi 16% uproszczenie procedur pozyskiwania rodków finansowych 16% fachowe doradztwo i szkolenia ( atwy dost p do informacji nt rodków UE) 10% programy dofinansowuj ce dzia alno agroturystyczn 7% tanie kredyty 6% dzia ania prawne wspieraj ce rozwój agroturystyki, np. przywileje podatkowe, zniesienie ogranicze dotycz cych sprzeda y ywno ci w asnej produkcji 5% lepsza wspó praca z samorz dami 4% uproszczenie przepisów dotycz cych uruchomienia dzia alno ci agroturystycznej; 4% zwi kszenie wysoko ci kwot wsparcia finansowego 3% 29

Dzi kuj kuj za uwag Iwona Nurzy ska Dyrektor Departamentu Analiz i Sprawozdawczo ci w ARiMR 30