108 firmy, ludzie, produkty X1 cyfrowy system wideofonowy Bpt Andrzej Grodecki Artyku prezentuje najnowszy system wideofonowy X1 firmy Bpt, wykorzystujπcy tylko dwie øy y przewodu do jednoczesnej transmisji sygna Ûw i zasilania odbiornikûw wideo. X1 stanowi kolejny krok w rozwoju opracowanej wczeúniej technologii X2 Bpt, ktûra w odrûønieniu od X1, wymaga a prowadzenia oddzielnej pary przewodûw do zasilania odbiornikûw. Publikacja przedstawia zagadnienia projektowania instalacji wideofonowych w oparciu o system X1, poczπwszy od najprostszych uk adûw z jednym panelem wejúciowym i jednym odbiornikiem, do z oøonych systemûw wielo-budynkowych ze wspûlnymi wejúciami na teren i centralami portierskimi. Wartykule zaprezentowano zagadnienia zwiπzane z projektowaniem tylko instalacji wideofonowych, gdyø zarûwno systemy domofonowe X1, jak i X2 nie wymagajπ prowadzenia zasilania do s uchawek, a zatem nie ma istotnej korzyúci ze stosowania systemu X1 zamiast X2. Istota technologii X1 polega na po πczeniu transmisji sygna Ûw audio, wideo i sterujπcych z zasilaniem odbiornikûw, tak wiíc nowe urzπdzenia standardu X1 bídπ obejmowa y przede wszystkim aparaty wideofonowe oraz zasilacze systemowe tych aparatûw. Zasadnicza korzyúê wynikajπca z zastosowania systemu X1 wiπøe sií ze zredukowaniem o po owí liczby po πczeò, a tym samym iloúci materia Ûw i nak adu prac instalacyjnych. Struktura systemu X1 Najprostszy system X1 z odbiornikiem Ophera i panelem wejúciowym wideo HEV/301 z kamerπ czarno-bia π (lub HEVC/301 z kamerπ kolorowπ) przedstawiony jest na rysunku 1. Panel HEV/301 zasilany jest z zasilacza VA/301 napiíciem 18 VDC. Sygna y wizji, audio i sterowania przesy ane sπ z panelu po jednej parze skrítki do zasilacza VA/301, ktûry dodaje sk adowπ sta π (18 VDC) potrzebnπ do zasilenia odbiornika Ophera. Podstawowe zestawy wideo dostípne sπ w gotowych paczkach (rys. 2) obejmujπcych rûøne kombinacje aparatûw odbiorczych (Ophera, Nova, Lynea) i paneli wejúciowych (kolorowe i czarno-bia e). W tabeli 1 zestawiono wszystkie moøliwe warianty zestawûw wideofonowych X1. Nowe urzπdzenia standardu X1, wymienione w drugiej kolumnie tabeli 1, zosta y oznaczone pogrubionπ czcionkπ. OprÛcz zasilacza VA/301 sπ to odbiorniki serii Ophera (Ophera i Ophera Building), podstawka monitora serii Lynea (YKP/301 BB) oraz przystawki monitorowe serii Nova (NVM/301 BB, NVM/301 GR). Czytelnik 108 Rys. 1. Uk ad z jednym panelem wejúciowym i jednym odbiornikiem Rys. 2. Zestawy wideofonowe X1 znajπcy system X2 zauwaøy, øe wszystkie panele wejúciowe oraz pozosta e urzπdzenia i akcesoria sπ identyczne jak w systemie X2. Kaødy zestaw wideofonowy X1 moøe stanowiê bazí do rozbudowy systemu o dalsze panele wejúciowe i odbiorniki. Na rysunku 3 pokazano rozwiπzanie systemu z czterema panelami wejúciowymi wideo, czterema pionami instalacyjnymi oraz wiíkszπ liczbπ uøytkownikûw (odbiornikûw). W uk adzie tym zastosowano rûøne tyczerwiec 2006
firmy, ludzie, produkty 109 Rys. 3. Uk ad X1 z czterema panelami wejúciowymi i czterema pionami instalacyjnymi Rys. 4. Bloki X1 w Systemie 300 109
110 firmy, ludzie, produkty Tabela 1. Warianty zestawûw wideofonowych X1 LYNEAKIT/00 Zestaw wideofonowy serii YV Lynea z czarnobia ym monitorem LYNEAKIT/01 i kolorowym monitorem serii YVC Lynea OPHERAKIT/00 i kolorowym monitorem 3.5î serii Ophera OPHERAKIT/01 i kolorowym monitorem 3.5î serii Ophera/B NOVAKIT/00 i kolorowym monitorem serii Nova w wykonaniu antracytowym NOVAKIT/01 Zestaw wideofonowy z czarno-bia ym monitorem serii Nova w wykonaniu antracytowym NOVAKIT/02 i kolorowym monitorem serii Nova w wykonaniu bia ym NOVAKIT/03 Zestaw wideofonowy z czarno-bia π kamerπ i monitorem serii Nova w wykonaniu bia ym py paneli wejúciowych wideo w wersji przyciskowej: stalowo-antracytowe HEV/301 ST + HEP/306 ST, srebrno-szare HEV/301 GH ï YV modu monitora ï YKP/301 BB podstawka monitora ze s uchawkπ ï panel wejúciowy z czarno-bia π kamerπ HEV/301 GH ï YVC modu monitora kolor ï YKP/301 BB podstawka monitora ze s uchawkπ ï panel wejúciowy z kolorowπ kamerπ HEVC/301 GH ï modu kolorowego monitora Ophera ï HEVC/301 GH panel wejúciowy z kolorowπ kamerπ ï modu kolorowego monitora Ophera Building ï HEVC/301 GH panel wejúciowy z kolorowπ kamerπ ï modu audio g oúnomûwiπcy NC/321 GR ï modu monitora NVM/301 GR ï panel wejúciowy z kolorowπ kamerπ HEVC/301 GH ï antracytowa, plastikowa ramka ozdobna NPT/6V GR ï modu audio g oúnomûwiπcy NC/321 GR ï modu monitora NVM/301 GR ï panel wejúciowy z czarno-bia π kamerπ HEV/301 GH ï antracytowa, plastikowa ramka ozdobna NPT/6V GR ï modu audio g oúnomûwiπcy NC/321 BB ï modu monitora NVM/301 BB ï panel wejúciowy z kolorowπ kamerπ HEVC/301 GH ï bia a, plastikowa ramka ozdobna NPT/6V BI ï modu audio g oúnomûwiπcy NC/321 BB ï modu monitora NVM/301 BB ï panel wejúciowy z czarno-bia π kamerπ HEV/301 GH ï bia a, plastikowa ramka ozdobna NPT/6V BI + HEP/306 GH, wandaloodporne HEV/301 VR + HEP/306 VR oraz w wersji audio HET/301 GH + HEP/306 GH przystosowanej do pod πczenia zewnítrznej kamery kolorowej CCTV. Rozdzielacz XDV/304A umoøliwia rozdzia magistrali X1 na cztery ga Ízie bez straty wzmocnienia sygna u wizji. Rozdzielacze piítrowe wideo XDV/304 umoøliwiajπ rozdzia magistrali X1 do poszczegûlnych odbiornikûw. Rozdzielacze te sπ przezroczyste dla sk adowej sta ej sygna- u X1, a zatem oprûcz rozdzielenia sygna u wizji (jak w systemie X2) umoøliwiajπ takøe rozdzia zasilania 18 VDC do odbiornikûw. Zasilacz VA/301 wystarczy do zasilenia 64 odbiornikûw wideo i jednego panelu wejúciowego wideo. Kaøde kolejne dwa panele wejúciowe wymagajπ zastosowania dodatkowego zasilacza VAS/100.20. Pe ne moøliwoúci systemu X1 to: ï cztery panele wejúciowe wideo przyciskowe lub cyfrowe z klawiaturπ numerycznπ, ï 64 odbiorniki wideo z panelami przyciskowymi lub 100 odbiornikûw z panelami cyfrowymi HAC/300 LR, ï maksymalna odleg oúê 650 m od panelu wejúciowego do najdalszego odbiornika (przy zastosowaniu wzmacniaczy XAS/301), ï po πczenia interkomowe w obríbie grup 6 (dla Lynea) lub 8 (dla Ophera) odbiornikûw, ï dodatkowe dwa sterowania dostípne w kaødym panelu wejúciowym w czasie jego aktywacji (zapalanie úwiat a, otwieranie bram), ï moøliwoúê pod πczenia przycisku dzwonka drzwiowego do kaødego odbiornika wideo i audio, ï modu y przekaünikowe RC/300 na magistrali X1 aktywowane od po πczenia do wybranego odbiornika, ï przystawka telefoniczna IT/300 umoøliwiajπca wykorzystanie zwyk ych aparatûw telefonicznych do πcznoúci wideofonowej i sterowania otwarciem rygli za pomocπ kodûw DTMF, ï moøliwoúê po πczenia sií z dowolnym panelem wejúciowym z kaødego odbiornika w celu obserwacji obrazu z kamery i aktywacji sterowaò. X1 i System 300 Rys. 5. Odbiorniki Ophera System X1 moøna rozbudowaê do wersji wieloblokowej korzystajπc z urzπdzeò systemu 300. Rozwaøane wczeúniej autonomiczne uk ady wideofonowe X1 stanπ sií w uk adzie 300 tzw. blokami X1, odpowiadajπcymi za πcznoúê w poszczegûlnych klatkach lub budynkach wielo-blokowego uk adu. Na rysunku 4 pokazano 110 czerwiec 2006
firmy, ludzie, produkty Tabela 2. Zestawienie urzπdzeò uk adu 300 (rys. 4) Symbol Szt. Opis XDV/304A 1 Bezstratny, 4-krotny rozdzielacz wideo XA/300LR 1 G Ûwna jednostka sterujπco-zasilajπca LonWorks XAV/300 1 Modulator wizji z funkcjπ OSD ICB/300 1 Selektor centrali portierskiej RIR/300LR 1 Repetytor (wzmacniacz/rozdzielacz) magistrali LonWorks VAS/100.20 2 Zasilacz centrali portierskiej i panelu wejúciowego VPM/240U 1 Gniazdo centrali portierskiej IPD/300LR 1 Centrala portierska HPV/1 2 Pokrywka frontowa panelu wejúciowego HTS 4 Puszka podtynkowa panelu wejúciowego HAV/200 2 Modu fonii i kamery HIA/300 2 Interfejs konwertujπcy sygna y audio, wideo i sterowaò HAC/300LR 2 Cyfrowy panel wejúciowy z klawiaturπ i kartotekπ lokatorûw AVT/300 1 Interfejs wideo do pod πczenia kamery CCTV ICP/LR 1 Interfejs LonWorks sterujπcy wyborem kamery CCTV IOD/303LR 1 Modu 3 przekaünikûw do sterowania bramy przyk ad rozwiπzania uk adu z dwoma blokami X1, dwoma g Ûwnymi panelami wejúciowymi na teren osiedla, centralπ portierskπ oraz kolorowπ kamerπ do obserwacji wjazdu z moøliwoúciπ otwierania bramy. Moøliwoúci rozbudowy systemu stajπ sií nieporûwnywalnie wiíksze i wynikajπ z ogûlnych w aúciwoúci systemu 300, ktûre by y obszernie omawiane w artyku ach zamieszczonych wczeúniej na amach magazynu ELEKTROSYSTEMY. G Ûwne parametry systemu 300 to: ï 2000 uøytkownikûw, ï 256 BlokÛw X1, ï 64 g Ûwne panele wejúciowe i centrale portierskie, ï 100 odbiornikûw w kaødym bloku, ï cztery panele wejúciowe w kaødym bloku. Odbiorniki serii X1 W systemie X1 moøna zastosowaê dowolny odbiornik audio systemu X2. Odbiorniki wideo serii X1 dostípne sπ w trzech liniach stylistycznych: Ophera, Nova i Lynea. W kaødym uk adzie systemu X1 moøna jednoczeúnie stosowaê rûøne odbiorniki wideo i audio. R E K L A M A Rys. 6 Odbiorniki Nova
112 firmy, ludzie, produkty Ophera Odbiornik Ophera (rys. 5) jest najnowszπ propozycjπ firmy Bpt i jako pierwszy odbiornik z ca ej serii zosta opracowany wy πcznie w technologii cyfrowej wideo. Konstrukcja urzπdzenia oparta jest na kolorowym monitorze ciek okrystalicznym. Rys. 8. Panele Targha w wersji srebrnej i stalowej 112 Rys. 7. Odbiorniki Lynea Odbiornik nie posiada klasycznej s uchawki i jest montowany w puszce wpuszczonej w úcianí. Przekπtna monitora LCD wynosi 3,5î, zaú g ÍbokoúÊ ekranu wystajπcego ze úciany wynosi zaledwie 17,5 mm. Ophera ma 128,4 mm wysokoúci, 158,8 mm szerokoúci i jest montowana w puszce podtynkowej o g Íbokoúci 55 mm, dostípnej w komplecie. Jako jedyny odbiornik ma regulowany kπt ustawienia ekranu w zakresie od 0 o do 20 o, dziíki czemu moøe byê instalowany na niøszej wysokoúci. Opera posiada w komplecie plastikowe ramki w trzech kolorach (bia y, pomaraòczowy i szaro-niebieski), ktûre moøna dopasowaê do wystroju wnítrza. Odbiornik Ophera jest takøe kompatybilny z systemem X2 (wybûr X1 lub X2 odbywa sií za pomocπ zworki). Odbiorniki Ophera dostípne sπ w dwûch wersjach: standardowej i wielo-lokatorskiej (tzw. building), ktûre rûøniπ sií miídzy sobπ funkcjπ i opisem trzech przyciskûw. Wersja standardowa przewidziana jest g Ûwnie do instalacji jednorodzinnych, natomiast wersja building do instalacji wielo-lokatorskich z centralπ portierskπ IPD/300LR. Wersja standardowa moøe byê rûwnieø stosowana w budynkach wielorodzinnych, w ktûrych nie ma πcznoúci z portierem. Odbiorniki Ophera posiadajπ siedem przyciskûw funkcyjnych przeznaczonych Rys. 9. Panel Targha w wersji wandaloodpornej do: odbierania po πczenia i roz πczania rozmowy, otwierania drzwi, prze πczania obrazu z kamer paneli wejúciowych, sterowania (np. zapalania úwiat a, otwierania bram), chwilowego wyciszenia fonii (mute), πcznoúci z portierem, blokowania wszystkich po πczeò (funkcja prywatnoúci), wezwania pomocy (w instalacji z centralπ portiera). Ophera moøe pracowaê w dwûch reøimach transmisji fonii. Podstawowy tryb umoøliwia jednoczesne mûwienie i s uchanie. Drugi tryb jest odpowiednikiem πcznoúci Ñwalkie-talkieî, w ktûrym wciúniície przycisku umoøliwia mûwienie, zaú zwolnienie przycisku s uchanie. Nova Seria Nova (rys. 6) charakteryzuje sií estetykπ, subtelnoúciπ i ma ymi wymiarami. Odbiorniki Nova oparte sπ na kolorowych monitorach LCD 2,5î, nie posiadajπ klasycznej s uchawki i sπ montowane Rys. 10. Panel Targha w wersji retro czerwiec 2006
firmy, ludzie, produkty w úcianie. DostÍpne sπ w wersji antracytowej NC/321 GR + NVM/301 GR i bia ej NC/321 BB + NVM/301 BB. Ramki do odbiornikûw Nova wystípujπ w wielu wzorach i kolorach, dziíki czemu urzπdzenia mogπ byê dopasowane do kaødego wystroju wnítrza. Modu y audio i wideo mogπ byê montowane w oddzielnych ramkach obok siebie. Lynea Seria Lynea (rys. 7) dostípna jest w wersji czarno-bia ej YKP/301 BB + YV i kolorowej LCD YKP/301 BB + YVC. Lynea moøe byê wyposaøona w funkcjí interkomu, dodatkowe przyciski sterujπce i modu prywatnoúci z regulacjπ g oúnoúci dzwonka i sygnalizacjπ LED. Odbiornik Lynea moøe byê montowany na biurku z wykorzystaniem przystawki YKT/F. Panele wejúciowe kompatybilne z systemem X1 Panele serii Targha w wersji przyciskowej i z klawiaturπ numerycznπ, wykonane z anodyzowanego aluminium, produkowane sπ w dwûch wersjach kolorystycznych (rys. 8): stalowej z antracytowymi dodatkami oraz srebrnej z szarymi dodatkami. Wykonanie wandaloodporne paneli z klawiaturπ i przyciskami przedstawione jest na rysunku 9, zaú wykonanie w stylu retro na rysunku 10. Panele Targha moøna πczyê w poziomie lub w pionie, montowaê podtynkowo lub natynkowo. Panele przyciskowe posiadajπ szeúê pojedynczych klawiszy lub 12 klawiszy podwûjnych. Przewody Firma Bpt zaleca stosowanie w systemie X1 firmowego przewodu VCM/1D (dwa skrícone, cynowane øy y o przekroju 1 mm 2 ), ktûry gwarantuje uzyskanie wszystkich maksymalnych parametrûw technicznych podawanych w specyfikacji. Moøliwe jest rûwnieø uøycie skrítki nieekranowanej UTP kat. 5, a nawet dwûch øy zwyk ego przewodu nieparowanego. Podsumowanie Technologia X1 stanowi czwartπ generacjí rozwiπzania po πczeò i komunikacji pomiídzy odbiornikami a jednostkami zasilajπco-sterujπcymi w systemach wideofonowych Bpt. Umoøliwia zastosowanie minimalnej iloúci przewodûw, minimalnej liczby po πczeò, u atwia i przyspiesza wykonanie instalacji oraz wp ywa na zwiíkszenie niezawodnoúci dzia ania systemu. Andrzej Grodecki Autor jest pracownikiem firmy ADD R E K L A M A ADD ul. Zπbkowska 18 03-735 Warszawa tel./fax (22) 670 24 20, (22) 670 24 57 e-mail add@add.pl www.add.pl