Pracodawcy i ich oferty, uczniowie, absolwenci, pracujący, samozatrudnieni, bezrobotni najważniejsze wyniki i rekomendacje Lubelskiego Obserwatorium Rynku Pracy Lublin 21 sierpnia 2013 r. Projekt współfinansowany jest ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego (85%) oraz ze środków krajowych w ramach budżetu państwa (15%)
PLAN PREZENTACJI 1. Zapotrzebowanie na pracowników w ofertach pracy. 2. Zapotrzebowanie na pracowników bezpośrednie badanie pracodawców. 3. Wybrane wyniki diagnozy sytuacji pracowników i samozatrudnionych 4. Wybrane wyniki badania losów absolwentów. 5. Wyniki badania opinii osób bezrobotnych o zawodach deficytowych i nadwyżkowych. 6. Najważniejsze rekomendacje z badań. Projekt współfinansowany jest ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego (85%) oraz ze środków krajowych w ramach budżetu państwa (15%)
Zapotrzebowanie na pracowników w regionie: monitoring ofert pracy Pierwsza dziesiątka specjalności w okresie I 2012 VI 2013 specjalnośd liczba wystąpieo Przedstawiciel handlowy 4 043 Specjalista do spraw sprzedaży 1 951 Programista aplikacji 1 896 Doradca klienta 1 576 Kierownik działu sprzedaży 1 224 Sprzedawca 916 Inżynier sprzedaży 749 Specjalista ds. rozwoju oprogramowania 623 Właściciel małego sklepu 584 Doradca finansowy 553
Zapotrzebowanie na pracowników w regionie: monitoring ofert pracy Najczęstsze specjalności zgodne z kierunkami kształcenia w szkołach zawodowych: Sprzedawca 916 Kucharz 265 Technik prac biurowych 183 Kelner 173 Elektryk 162 Mechanik pojazdów samochodowych 153 Ślusarz 132
Zapotrzebowanie na pracowników w regionie: oczekiwania pracodawców Absolwenci zatrudniani są przez 22% pracodawców (>9 pracowników) - w powiatach wschodnich nie więcej niż przez 10%. Im większy pracodawca, tym częściej potwierdzał zatrudnianie absolwentów. Dwa razy częściej pracodawca prywatny niż publiczny (2012 r., potwierdzenie w 2013 r.). Najwięcej absolwentów zatrudnianych jest w branży Informacja i komunikacja. Pracodawcy oczekują nie tyle doświadczenia liczonego w latach, co właściwego stopnia socjalizacji do wykonywanej pracy oraz 3 kluczowych grup kompetencji: społecznych, osobistych i informatycznych 57% przyjętych ostatnio do pracy osób zastąpiło na stanowisku pracy innych pracowników, którzy z pracy odeszli bądź zmienili stanowisko. W tej części zatem prowadzone rekrutacje były powodowane zamianą pracownika na innego (2013).
Jakie są oczekiwania wobec pracowników kluczowych? WYKSZTAŁCENIE Popyt na specjalistów w branżach: Edukacja Opieka zdrowotna i pomoc społeczna Kultura i rekreacja Nie ma to znaczenia Wyższe 13% 45% Handel i naprawa samochodów (zatrudniani w nim pracownicy usług i sprzedawcy ) Średnie Średnie zawodowe 13% 12% Przemysł Handel i naprawa samochodów Zasadnicze Zawodowe 17% 0% 10% 20% 30% 40% 50% Przemysł Budownictwo Handel i naprawa pojazdów samochodowych (zatrudnieni w nim operatorzy i monterzy maszyn i urządzeo) Transport i gospodarka magazynowa
58 % pracodawców poszukiwało pracowników w ostatnim roku dane z II fali badania Czy mieli problem ze znalezieniem pracowników? tak 26% * nie 74% * Dane z II fali badania. I fala badania 36 %, różnica istotna statystycznie. Nie dotyczy mikropracodawców.
Czy mieli problem ze znalezieniem pracowników? tak 26% Zgłasza się wielu kandydatów, ale nie spełniają oczekiwao pracodawcy (88% - 2013, zaś w 76% w 2012) CZĘŚCIEJ Podmioty prywatne Przemysł (34%), Handel i naprawa pojazdów samochodowych (38%) Stanowisko: robotnik przemysłowy i rzemieślnicy (45%) RZADZIEJ pracownicy biurowi (11% rekrutujących zgłasza problemy) specjaliści (16%)
Czy pracodawcy będą rekrutować nowych pracowników? 37% zrekrutowanych zastąpi na stanowisku innych pracowników tak 17% W 57% przypadków powodem rekrutowania jest wzrost skali działalności instytucji CZĘŚCIEJ: podmioty prywatne, podmioty działające w branżach budownictwo oraz handel i naprawa pojazdów CZĘŚCIEJ: robotnicy budowlani i pokrewni z wyłączeniem elektryków robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeo i pokrewni
odsetek wskazao o w pełni spełnionych oczekiwaniach Czego brakuje kandydatom? 100% 90% Sprawnośd fizyczna 80% Obsługa komputera i korzystanie z Internetu 70% Dyspozycyjnośd 60% 50% Organizowanie i prowadzenie prac biurowych Wykonywanie obliczeo Kontakty z innymi ludźmi 40% 30% Zdolności artystyczne i twórcze Zdolności kierownicze i organizacja pracy innych Obsługa, montowanie i naprawa urządzeo technicznych Wyszukiwanie i analiza informacji oraz wyciąganie wniosków Samoorganizacja pracy i przejawianie inicjatywy 20% 10% 0% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% odsetek wskazao jako ważna cecha
Diagnoza sytuacji osób pracujących i samozatrudnionych większość pracujących uzyskało zatrudnienie dzięki umiejętnościom i kwalifikacjom wymaganym na stanowisku dłuższy staż pracy os. pracujących i działalności samozatrudnionych = mniejsza skłonność do podnoszenia kwalifikacji zawodowych pracownicy są bardziej pewni utrzymania zajęcia w ciągu kolejnych 2 lat niż właściciele firm ich utrzymania samozatrudnieni proszeni o podanie cech osób (kwalifikacji i umiejętności), które chcieliby zatrudnić, najczęściej wymieniali współpracę w grupie i predyspozycje do obsługi klienta, wykształcenie zajęło dopiero 7. miejsce na liście cech i jest to wykształcenie zawodowe problemy ze znalezieniem zatrudnienia były głównym powodem, dla którego samozatrudnieni podjęli działalność
Możliwości rozwojowe firm II fala I fala 10,2% 10,8% 33,8% 28,6% 16,6% 9,6% 9,0% 33,8% 34,8% 12,8% 0% 20% 40% 60% 80% 100% bardzo małe małe średnie duże bardzo duże osoby prowadzące działalność gospodarczą o charakterze transportowym, logistycznym, motoryzacyjnym lepiej postrzegają możliwości rozwojowe swoich firm niż respondenci prowadzący działalność o profilach: finanse, handel, budownictwo, usługi
Rynek białych i zielonych miejsc pracy własne zainteresowanie prowadzeniem działalności w branży ocena zapotrzebowania rynku na usługi opieka nad osobami chorymi opieka nad osobami niepełnosprawnymi opieka nad osobami starszymi profilaktyka zdrowotna pierwsza pomoc przedmedyczna odnawialne źródła energii ekoturystyka rolnictwo ekologiczne rozwój i utrzymanie terenów zielonych praca socjalna gospodarka energią gospodarka odpadami komunalnymi i przemysłowymi gospodarka wodno-ściekowa 8,8% 9,2% 8,6% 8,8% 8,6% 19,0% 17,2% 14,4% 15,4% 8,6% 17,4% 16,2% 14,4% 64,2% 64,0% 64,0% 63,2% 61,2% 57,8% 57,2% 54,0% 51,8% 51,4% 50,6% 49,0% 46,2% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70%
Plany i losy zawodowe absolwentów szkół ponadgimnazjalnych i uczelni wyższych Podsumowanie wyników własnych 30. indywidualnych wywiadów pogłębionych z absolwentami, po roku od ukończenia szkoły: szkół zawodowych i policealnych 10 respondentów IDI korzyścią z faktu ukooczenia szkoły są głównie umiejętności praktyczne (lecz niewystarczające) podejmowali dalsze kształcenie raczej jako cel sam w sobie, czasem dla większego prestiżu ABSOLWENCI techników i liceów 10 respondentów IDI dzięki szkole nawiązali cenione relacje rówieśnicze dalsze kształcenie było prestiżowe lub oczywiste (dla licealistów) szkół wyższych 10 respondentów IDI na studiach rozszerzyli perspektywę myślenia, także o rynku pracy raczej poszerzali niż pogłębiali zakres kwalifikacji, są niezadowoleni z ilości i jakości praktyk
szkół zawodowych i policealnych 10 respondentów IDI zdobywają doświadczenie zawodowe, także poza zawodem, liczą, że z czasem uzyskają lepsze warunki zatrudnienia ABSOLWENCI techników i liceów 10 respondentów IDI podejm(uj)ą pracę, która będzie do pogodzenia z nauką, bez związku z profilem kształcenia szkół wyższych 10 respondentów IDI do pracy motywuje czynnik finansowy, nie zawód wyuczony, problemem zdobycie doświadczenia w zawodzie nie wszyscy podejmowali działania zaplanowane rok wcześniej, nawet jeśli były w ich zasięgu oczekują dużych możliwości godzenia pracy z życiem prywatnym, towarzyskim, rodzinnym rozumieją regionalny rynek pracy, sądzą, że mają szybki dostęp do informacji o nim, ale nie przywiązują do tych informacji bardzo dużej wagi frustruje ich, zwłaszcza absolwentów techników i liceów, wymóg doświadczenia przy małej ilości pracodawców chętnych zatrudniad absolwentów oczekują, aby więcej praktyk zawodowych było organizowanych przez szkołę poważną barierą dla kształcenia jest koniecznośd dyspozycyjności w miejscu pracy, a nie finanse
Kompleksowa analiza zawodów deficytowych i nadwyżkowych w województwie lubelskim rok 2012
Kompleksowa analiza zawodów deficytowych i nadwyżkowych w województwie lubelskim rok 2013 zawody deficytowe zawody nadwyżkowe cieśla animator kultury kierowca samochodu ciężarowego sprzedawca - przedstawiciel handlowy lekarz opieka nad osobami zależnymi rejestratorka medyczna inżynier ogrodnictwa mechanik pojazdów samochodowych pedagog - nauczyciel specjalista administracji publicznej pracownik administracyjny pracownik biurowy
Rekomendacje 1. Popularyzacja szkoleń, zajęć kształtowania umiejętności miękkich (transferowalnych), kompetencji społecznych, które stanowią czynnik ułatwiający uzyskanie i utrzymanie zatrudnienia. 2. Wprowadzenie na większą skalę szkoleń uświadamiających ryzyka związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Promowanie rozpoczynania działalności o profilach dobrze rokujących na utrzymanie i rozwój. 3. Zwiększenie wymiany informacji między pracodawcami oraz instytucjami rynku pracy, w zakresie zapotrzebowania na pracowników, ich wiedzę, kwalifikacje i umiejętności. Dostosowywanie kompetencji osób bez pracy poprzez prowadzenie celowanych praktyk i staży, w porozumieniu z pracodawcami. 4. Poprawa jakości obowiązkowych praktyk uczniowskich i studenckich. Zachęcanie do podejmowania pozaetatowych sposobów zdobywania doświadczenia (zwłaszcza wśród mężczyzn). Promocja wolontariatu w tym kontekście. Projekt współfinansowany jest ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego (85%) oraz ze środków krajowych w ramach budżetu państwa (15%)
5. Większe zaangażowanie pracodawców i absolwentów przez szkoły do: a) uruchamiania nowych profilów, kierunków, b) współuczestnictwa w tworzeniu programów, scenariuszy zajęć, c) przygotowania ucznia, studenta w zakładzie pracy, m.in. aby pracodawcy lepiej identyfikowali absolwentów szkół. 6. Zdobywanie uprawnień i certyfikatów powinno rozpoczynać się już w systemie szkolnym. Upowszechnienie doradztwa zawodowego (systemowa organizacja) ze zróżnicowana formą i treścią, w zależności od typu szkoły. Realizowanie doradztwa uwzględniającego sytuację lokalnego rynku. Promowanie wśród uczniów gimnazjów różnych możliwości kształcenia w szkołach zawodowych, utrzymujących związek z lokalnym rynkiem pracy. 7. Bieżące lokalne monitorowanie zapotrzebowania na kwalifikacje i umiejętności, w tym zawodów deficytowych i nadwyżkowych wg metodyki uwzględniającej szerokie spektrum pracodawców. Promocja wyników monitoringu wśród uczniów, studentów, bezrobotnych. Promocja ośrodków kształcenia, które uzasadniają ofertę edukacyjną i włączają do niej wyniki badań i analiz lokalnego rynku. Projekt współfinansowany jest ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego (85%) oraz ze środków krajowych w ramach budżetu państwa (15%)
Dziękuję za uwagę Projekt współfinansowany jest ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego (85%) oraz ze środków krajowych w ramach budżetu państwa (15%)