MONITORING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH W POWIECIE PŁOŃSKIM

Transkrypt

1 Powiatowy Urząd Pracy w Płońsku MONITORING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH W POWIECIE PŁOŃSKIM RAPORT ZA 2011 ROK CZĘŚĆ II: SYTUACJA ABSOLWENTÓW SZKÓŁ POWIATU PŁOŃSKIEGO NA LOKALNYM RYNKU PRACY Płońsk, lipiec 2012 r.

2 SPIS TREŚCI: Wstęp Sytuacja absolwentów szkół ponadgimnazjalnych powiatu płońskiego oraz absolwentów zarejestrowanych w PUP Płońsk Struktura zawodowa absolwentów według poziomu wykształcenia i zawodów w powiecie płońskim w roku 2011, przewidywany napływ w 2012 roku oraz przedląd sytuacji absolwentów zarejestrowanych Absolwenci zasadniczych szkół zawodowych Absolwenci szkół policealnych i średnich zawodowych Absolwenci liceów ogólnokształcących...15 Podsumowanie Spis wykresów..18 Spis tabel

3 Wstęp W 2011 roku Powiatowe Urzędy Pracy - zgodnie z zaleceniami Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej (MPiPS) nie przeprowadzały badań ankietowych w szkołach ponadgimnazjalnych na terenie powiatu płońskiego. Informacja o liczbie absolwentów według zawodów, którzy ukończyli szkołę i typy szkół za 2011 rok, została przekazana przez System Informacji Oświatowej (SIO) do aplikacji Monitoring Zawodów, z pouczeniem wprowadzenia w terminie najpóźniej do dnia 02 lipca bieżącego roku. W opracowaniu monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych pojawia się pojęcie absolwenta, które w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy już nie występuje. Absolwenci określani są tam, jako osoby, które występują w rejestrach PUP do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki. Informacje, które umieszczono w monitoringu stanowić będą ważne źródło wiedzy o sytuacji na rynku pracy młodych ludzi, którzy z jednej strony kończą szkoły ponadgimnazjalne, a z drugiej strony muszą już się zmierzyć z bezrobociem na lokalnym rynku pracy. 1. Sytuacja absolwentów szkół ponadgimnazjalnych powiatu płońskiego oraz absolwentów zarejestrowanych w PUP Płońsk. W oparciu o dane statystyczne zamieszczone w aplikacji Monitoring Zawodów na stronie internetowej w 2011 roku szkoły ponadgimnazjalne ukończyło 1440 absolwentów powiatu płońskiego. Prognozy na rok 2012 ukazują, że szkoły ponadgimnazjalne ukończy 1427 absolwentów (spadek o 0,9%). W zestawieniu z danymi z 2011 roku w zakresie napływu absolwentów na rynek pracy z terenu powiatu płońskiego, 3

4 można stwierdzić, iż w 2012 roku liczba absolwentów zmniejszy się o 13 osób. Dane te ukazuje Tabela 1.1 Tabela 1.1 Dane absolwentów szkół ponadgimnazjalnych z powiatu płońskiego w 2011 roku oraz przewidywani absolwenci w 2012 roku Rodzaj szkół Absolwenci, którzy ukończyli szkołę w 2011 roku Przewidywani absolwenci w 2012 roku Zasadnicze szkoły zawodowe Liczba absolwentów % Liczba absolwentów % , ,1 Szkoły średnie techniczne (technika i , ,8 licea zawodowe) Licea ogólnokształcące , , , ,6 Szkoły policealne Suma , ,0 Źródło: obliczenia własne, Na dzień roku w rejestrach Powiatowego Urzędu Pracy w Płońsku było 321 osób, które w okresie 12 miesięcy poprzedzających rejestrację, ukończyły naukę w szkołach ponadgimnazjalnych. Relatywnie najliczniejszą grupę bezrobotnych wśród absolwentów stanowiły osoby kończące licea ogólnokształcące os. (67%), następnie absolwenci zasadniczych szkół zawodowych - 69 os. (21,5%) i szkół średnich technicznych - 37os. (11,5%). Spośród absolwentów szkół policealnych nie zarejestrowała się żadna osoba. Dane te odzwierciedla poniżej tabela 1.2 4

5 Tabela 1.2 Dane bezrobotnych absolwentów szkół ponadgimnazjalnych z powiatu płońskiego w końcu 2011 roku Rodzaj szkół Bezrobotni absolwenci, zarejestrowani w rejestrach PUP w Płońsku w końcu 2011 roku Liczba absolwentów % Zasadnicze szkoły zawodowe 69 21,5 Szkoły średnie techniczne (technika i licea zawodowe) 37 11,5 Licea ogólnokształcące ,0 Szkoły policealne 0 0,0 Suma ,0 Źródło: obliczenia własne, 2. Struktura zawodowa absolwentów według poziomu wykształcenia i zawodów w powiecie płońskim w roku 2011, przewidywany napływ w 2012 roku oraz przegląd sytuacji absolwentów zarejestrowanych w PUP Płońsk. W niniejszym rozdziale przedstawiona zostanie struktura zawodowa absolwentów według poziomu wykształcenia i wykonywanych przez nich zawodów w powiecie płońskim w roku 2011, a także ich przewidywany napływ w roku W zamieszczonej poniżej Tabeli 2.1 zawarte zostały informacje o: absolwentach szkół ponadgimnazjalnych, którzy ukończyli szkołę na terenie powiatu płońskiego w 2011roku, zawodach, w których absolwenci byli zarejestrowani jako osoby bezrobotne w końcu 2011 roku, 5

6 przewidywanym napływie absolwentów w roku Tabela 2.1 Struktura zawodowa absolwentów według poziomu wykształcenia i zawodów w powiecie płońskim w roku 2011 i przewidywany napływ w 2012 roku. Kod zawodu Nazwa zawodu Absolwenci, którzy ukończyli szkołę na terenie powiatu w roku 2011 Bezrobotni absolwenci zarejestrowani w PUP w końcu roku 2011 w tym Bezrobotni absolwenci ze szkół danego powiatu Przewidywani absolwenci w roku 2012 (5):(3) Wykształcenie policealne i średnie zawodowe "311204" Technik budownictwa* ,0000 "311410" Technik mechatronik* ,0000 "311504" Technik mechanik* ,0909 Technik "311512" mechanizacji rolnictwa* ,2353 "311513" Technik pojazdów samochodowych* ,0000 "314207" Technik rolnik* ,0909 "322002" Technik żywienia i gospodarstwa domowego* "331402" Technik agrobiznesu* "331403" Technik ekonomista* , , ,0000 Technik organizacji "343403" usług ,2609 gastronomicznych* "343602" Muzyk* ,0000 "351203" Technik informatyk* ,0204 "514105" Technik usług fryzjerskich* ,0000 "522305" Technik handlowiec* ,1250 OGÓŁEM Wykształcenie średnie ogólnokształcące "000000" Bez zawodu ,2560 Wykształcenie zasadnicze zawodowe 6

7 "512002" Kucharz małej gastronomii* ,1667 "514101" Fryzjer* ,1176 "522301" Sprzedawca* ,5882 Monter instalacji i "712604" urządzeń sanitarnych* ,5000 Technolog robót "712904" wykończeniowych ,2632 w budownictwie* "713201" Lakiernik* ,2500 "721301" Blacharz* ,0000 "722204" Ślusarz* ,2500 Operator "722307" obrabiarek ,0000 skrawających* Mechanik "723103" pojazdów samochodowych* ,1667 "741103" Elektryk* ,0000 "741201" Elektromechanik* ,0000 "742102" Monter - elektronik* "751105" Rzeźnik , ,0000 wędliniarz* "751201" Cukiernik* ,8333 "751204" Piekarz* ,0000 "752205" Stolarz* ,0000 "753105" Krawiec* ,2857 "834103" "834201" Mechanik - operator pojazdów i maszyn rolniczych* ,1333 Mechanik maszyn i urządzeń drogowych* OGÓŁEM Źródło: obliczenia własne, ,0000 W tabeli powyżej, w kolumnie nr 7, umieszczono wskaźnik, ukazujący stosunek zarejestrowanych bezrobotnych absolwentów do ogólnej liczby absolwentów, którzy w 2011 roku ukończyli szkołę na terenie powiatu płońskiego. Im wyższy jest ten wskaźnik, tym więcej absolwentów ze szkół 7

8 ponadgimnazjalnych zarejestrowanych było w PUP Płońsk jako osoby bezrobotne. Analizując dane zamieszczone w powyższej tabeli, przedstawiającej strukturę zawodową absolwentów wg poziomu wykształcenia i zawodów w powiecie płońskim w roku 2011 daje się zauważyć zarówno wzrost jak i spadek liczby absolwentów w 2012 roku w zależności od kierunku kształcenia. Wzrost napływu absolwentów kończących naukę następuje w poniższych kierunkach kształcenia: technik budownictwa (z 0 w 2011 r. do 37 w 2012 r.); technik mechanizacji rolnictwa (z 17 do 22); technik ekonomista (z 18 do 22); muzyk(z 11 do 16); technik informatyk(z 49 do 60); technik handlowiec (z 16 do 19); fryzjer ( z 17 do 22); monter instalacji i urządzeń sanitarnych (z 2 do 4); mechanik pojazdów samochodowych (z 24 do 35); monter-elektronik (z 1do 3); elektryk (z 1 do 2); elektromechanik (z 0 do 1); stolarz (z 0 do 13). Natomiast spadek liczby absolwentów w powiecie płońskim w 2012 roku w porównaniu z rokiem 2011 zauważa się w następujących kierunkach 8

9 kształcenia: technik rolnik (z 33 w 2011 r. do 12 w 2012 r.); technik agrobiznesu (z 94 do 76); technik organizacji usług gastronomicznych (z 23 do 16); kucharz małej gastronomii (z 90 do 63); technik żywienia i gospodarstwa domowego ( z 22 do 21); sprzedawca (z 34 do 24); mechanik operator pojazdów i maszyn rolniczych (30 do 28); technolog robót wykończeniowych w budownictwie (z 19 do 17); lakiernik (z 4 do 1); ślusarz (z 36 do 24); operator obrabiarek skrawających (z 3 do 2); rzeźnik-wędliniarz (z 4 do 2); cukiernik (z 6 do 3); piekarz (z 6 do 0); krawiec (z 7 do 0). Nieznaczny spadek liczby absolwentów dotyczyć będzie również osób kończących licea ogólnokształcące. W 2011 roku na obszarze powiatu płońskiego wykształcenie średnie ogólnokształcące uzyskało 840 absolwentów, natomiast w bieżącym roku wykształcenie to uzyska 834 uczniów - prognoza na podstawie danych z Systemu Informacji Oświatowej (SIO). W przypadku jednego kierunku kształcenia liczba absolwentów w 2012 roku będzie taka sama jak w roku ubiegłym: 9

10 technik mechanik (33 w 2011 r. i 33 w 2012 r.). 2.1 Absolwenci zasadniczych szkół zawodowych Według stanu na dzień roku, spośród absolwentów zasadniczych szkół zawodowych najliczniejszą grupę bezrobotnych (wskaźnik procentowy) - stanowili reprezentanci następujących zawodów: CUKIERNIK (6 absolwentów w 2011 r., 5 z nich zarejestrowanych jako bezrobotni); SPRZEDAWCA (34 absolwentów w 2011 r., 20 z nich zarejestrowanych jako bezrobotni); MONTER INSTALACJI I URZĄDZEŃ SANITARNYCH (2 absolwentów w 2011 r., 1 z nich zarejestrowany jako bezrobotny); KRAWIEC (7 absolwentów w 2011 r., 2 z nich zarejestrowanych jako bezrobotni); LAKIERNIK (4 absolwentów w 2011 r., 1 z nich zarejestrowany jako bezrobotny); ŚLUSARZ (36 absolwentów w 2011 r., 9 z nich zarejestrowanych jako bezrobotni); KUCHARZ MAŁEJ GASTRONOMII (90 absolwentów w 2011 r., 15 z nich zarejestrowanych jako bezrobotni); MECHANIK POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH (24 absolwentów w 2011 r., z nich zarejestrowanych jako bezrobotni); MECHANIK-OPERATOR POJAZDÓW I MASZYN ROLNICZYCH (30 absolwentów w 2011 r., 4 z nich zarejestrowanych jako bezrobotni); FRYZJER (17 absolwentów w 2011 r., 2 z nich zarejestrowanych jako bezrobotni). Opisaną powyżej sytuację zawodową absolwentów zasadniczych szkół zawodowych, zarejestrowanych jako osoby bezrobotne w Powiatowym Urzędzie Pracy w Płońsku, obrazuje zamieszczony poniżej wykres oraz tabela

11 Wykres Absolwenci zasadniczych szkół zawodowych zarejestrowanych w PUP Płońsk wg zawodów. Mechanik maszyn i urządzeń drogowych* Stolarz* Piekarz* Rzeźnik - wędliniarz* Monter - elektronik* Elektromechanik* Elektryk* Operator obrabiarek skrawających* Blacharz* Fryzjer* Mechanik - operator pojazdów i maszyn rolniczych* zarejestrowani absolwenci wg zawodów ispecjalności Mechanik pojazdów samochodowych* Kucharz małej gastronomii* Ślusarz* Lakiernik* Technolog robót wykończeniowych w budownictwie* Krawiec* Monter instalacji i urządzeń sanitarnych* Sprzedawca* Cukiernik* 0,0000 0,2000 0,4000 0,6000 0,8000 1,

12 Tabela Absolwenci zasadniczych szkół zawodowych zarejestrowanych w PUP Płońsk wg zawodów nazwa zawodu wskaźnik Cukiernik* 0,8333 Sprzedawca* 0,5882 Monter instalacji i urządzeń sanitarnych* 0,5000 Krawiec* 0,2857 Technolog robót wykończeniowych w budownictwie* 0,2632 Lakiernik* 0,2500 Ślusarz* 0,2500 Kucharz małej gastronomii* 0,1667 Mechanik pojazdów samochodowych* 0,1667 Mechanik - operator pojazdów i maszyn rolniczych* 0,1333 Fryzjer* 0,1176 Blacharz* 0,0000 Operator obrabiarek skrawających* 0,0000 Elektryk* 0,0000 Elektromechanik* 0,0000 Monter - elektronik* 0,0000 Źródło: obliczenia własne, Absolwenci szkół policealnych i średnich zawodowych W przypadku absolwentów szkół policealnych i średnich zawodowych najczęściej rejestrowali się przedstawiciele następujących zawodów: TECHNIK ŻYWIENIA I GOSPODARSTWA DOMOWEGO (22 absolwentów 2011 r., 9 z nich zarejestrowanych jako bezrobotni); TECHNIK ORGANIZACJI USŁUG GASTRONOMICZNYCH (23 absolwentów 2011 r., 6 z nich zarejestrowanych jako bezrobotni); TECHNIK MECHANIZACJI ROLNICTWA (17 absolwentów 2011 r., 4 z nich zarejestrowanych jako bezrobotni), TECHNIK HANDLOWIEC (16 absolwentów 2011 r., 2 z nich zarejestrowanych jako bezrobotni), TECHNIK AGROBIZNESU (94 12

13 absolwentów 2011 r., 9 z nich zarejestrowanych jako bezrobotni), TECHNIK MECHANIK (33 absolwentów 2011 r., 3 z nich zarejestrowanych jako bezrobotni), TECHNIK ROLNIK (33 absolwentów 2011 r., 3 z nich zarejestrowanych jako bezrobotni), TECHNIK INFORMATYK (49 absolwentów 2011 r., 1 z nich zarejestrowany jako bezrobotny). Opisaną powyżej sytuację zawodową absolwentów szkół policealnych i średnich zawodowych, zarejestrowanych jako osoby bezrobotne w PUP w Płońsku, obrazuje zamieszczony poniżej wykres oraz tabela Wykres Absolwenci szkół policealnych i średnich zawodowych zarejestrowani w PUP Płońsk wg zawodów. Technik usług fryzjerskich* Muzyk* Technik ekonomista* Technik pojazdów samochodowych* Technik mechatronik* Technik budownictwa* Technik informatyk* Technik rolnik* Technik mechanik* Technik agrobiznesu* absolwenci zarejestrowani wg zawodów i specjalności Technik handlowiec* Technik mechanizacji rolnictwa* Technik organizacji usług gastronomicznych* Technik żywienia i gospodarstwa domowego* 0,0000 0,2000 0,4000 0,

14 Tabela Absolwenci szkół policealnych i średnich zawodowych zarejestrowani w PUP Płońsk wg zawodów. Nazwa zawodu wskaźnik Technik żywienia i gospodarstwa domowego* 0,4091 Technik organizacji usług gastronomicznych* 0,2609 Technik mechanizacji rolnictwa* 0,2353 Technik handlowiec* 0,1250 Technik agrobiznesu* 0,0957 Technik mechanik* 0,0909 Technik rolnik* 0,0909 Technik informatyk* 0,0204 Technik budownictwa* 0,0000 Technik mechatronik* 0,0000 Technik pojazdów samochodowych* 0,0000 Technik ekonomista* 0,0000 Muzyk* 0,0000 Technik usług fryzjerskich* 0,0000 Źródło: obliczenia własne, Absolwenci liceów ogólnokształcących Zauważalna jest tendencja spadku naboru do ogólniaków, a więcej przyjęć uczniów do techników i zawodówek. To odpowiedź na oczekiwania rynku pracy. Dzisiaj brakuje wykwalifikowanych robotników i techników. Zmiany te mają na celu dostosowywanie struktur szkół ponadgimnazjalnych do możliwości edukacyjnych uczniów i potrzeb rynku pracy. W przypadku absolwentów liceów ogólnokształcących - w odniesieniu do danych statystycznych - można stwierdzić, że ten typ szkół na obszarze powiatu płońskiego ukończyło 840 osób, a 215 z nich pod koniec 2011 roku 14

15 było już zarejestrowanych jako bezrobotni w PUP w Płońsku. Jest to największa liczba spośród zarejestrowanych absolwentów. Tendencja ta utrzymuje się na lokalnym rynku pracy. Świadczy to o nadprodukcji absolwentów liceów ogólnokształcących młodych ludzi bez zawodu, przy jednoczesnym niedoborze absolwentów szkół średnich, kierunków technicznych. W wyniku tego na polskim rynku pracy brak fachowców o wykształceniu technicznym i zawodowym. Podsumowanie > W porównaniu z 2010 rokiem liczba zarejestrowanych absolwentów w końcu 2011 roku zwiększyła się o 70 bezrobotnych i wyniosła 321osób. > Najtrudniejsza sytuacja jest wśród młodych osób, które ukończyły szkoły ponadgimnazjalne, a które są w grupie absolwentów szkół ogólnokształcących, gdyż brak wyuczonego zawodu i tym samym ograniczone kwalifikacje zawodowe mogą być przyczyną generowania długotrwałego bezrobocia. > Osoby młode wchodzące na rynek pracy, absolwenci szkół już na samym początku zderzają się z trudną sytuacją na rynku pracy. Niedopasowanie kwalifikacji zawodowych do potrzeb pracodawców jest znaczącą barierą w poszukiwaniu pracy. > Konieczne jest poszerzenie współpracy Urzędu Pracy z pracodawcami i instytucjami kształcącymi, aby nie pogarszała się sytuacja niedostosowania absolwentów do rynku pracy i tym samym wymogów pracodawców. 15

16 Aktualna sytuacja gospodarcza ma bezpośrednie przełożenie na sytuację młodzieży na rynku pracy. Z danych statystycznych wynika, że gwałtownie kurczy się rynek pracy absolwentów tuż po szkole. Kryzys najboleśniej uderza właśnie w młodych ludzi. Na wysoki poziom bezrobocia wśród osób młodych mają wpływ również czynniki zewnętrzne jakie kształtują lokalny rynek pracy tj. między innymi: pogarszająca się sytuacja gospodarcza w całym kraju likwidacja zakładów pracy, brak nowych miejsc pracy, brak zakładów przemysłowych, zła sytuacja ekonomiczna przedsiębiorstw, położenie geograficzne, zamieszkanie w małych miejscowościach i na terenach wiejskich oraz brak głównych węzłów komunikacyjnych. W czasie kryzysu w całej gospodarce spada zapotrzebowanie na pracowników, a szczególnie na tych bez doświadczenia. Pracodawcy wolą bowiem zatrudniać doświadczonych fachowców i nie mają czasu i pieniędzy na szkolenia dla wkraczających na zawodową ścieżkę. Rynek pracy od lat dodatkowo zmaga się z problemem strukturalnego niedopasowania gdzie szkoły kształcą specjalistów w zawodach, na które brak popytu lub ludzi z wykształceniem ogólnym, a firmy nie mogą się doczekać fachowców. Dodatkowo umiejętności zdobyte w trakcie nauki szkolnej nie pokrywają się często z wyzwaniami rynku pracy. Pojawia się problem niedopasowania struktury podaży i popytu na pracę pod względem kierunków kształcenia młodym ludzi. Doprowadziło to do nadprodukcji w niektórych zawodach i specjalnościach, przy jednoczesnym niedoborze absolwentów szkół średnich, kierunków technicznych i szkół zawodowych. W 2011 roku zorganizowano 245 staży, w Dzięki udziałowi w stażu młode osoby nabywają praktyczne umiejętności niezbędne pracownikom oraz uzyskują możliwość sprawdzenia się i zaprezentowania wyników swojej pracy, co może wpłynąć na ich dalsze zatrudnienie 16

17 u pracodawcy. Pracodawcom zaś realizacja staży pozwala wpłynąć na uformownie umiejętności i nawyków przyszłych pracowników bez konieczności ponoszenia kosztów zatrudnienia w okresie realizacji stażu. Innym sposobem na aktywację zawodową osób młodych bezrobotnych jest założenie własnej działalności gospodarczej. Młode osoby często posiadają znakomite pomysły na rozkręcenie własnego interesu, brakuje im jednak dostępu do środków finansowych. Środki przeznaczone na rozpoczęcie działalności gospodarczej umożliwiają, osobom o sprecyzowanych planach zawodowych, zrealizowanie planów związanych z pracą na własny rachunek poprzez dostęp do środków na preferencyjnych warunkach. Sprawdzonym rozwiązaniem jest łączenie dotacji z uprzednim przeszkoleniem w zakresie prowadzenia firmy, w trakcie którego kandydaci na przedsiębiorców nabywają wiedzę niezbędną biznesmenowi. Opracowanie: Powiatowy Urząd Pracy w Płońsku Zatwierdził: Dyrektor Powiatowego Urzędu Pracy w Płońsku 17

18 Spis wykresów: Wykres Absolwenci zasadniczych szkół zawodowych zarejestrowani w PUP Płońsk wg zawodów Wykres Absolwenci szkół policealnych i średnich zawodowych zarejestrowani w PUP Płońsk wg zawodów. 13 Spis tabel: Tabela 1.1 Dane absolwentów szkół ponadgimnazjalnych z powiatu płońskiego w 2011 roku oraz przewidywani absolwenci w 2012 roku. 4 Tabela 1.2 Dane bezrobotnych absolwentów szkół ponadgimnazjalnych z powiatu płońskiego w końcu 2011 roku... 5 Tabela 2.1 Struktura zawodowa absolwentów według poziomu wykształcenia i zawodów w powiecie płońskim w roku 2011 i przewidywany napływ w 2012 roku....6 Tabela Absolwenci zasadniczych szkół zawodowych zarejestrowanych w PUP Płońsk wg zawodów. 12 Tabela Absolwentów szkół policealnych i średnich zawodowych zarejestrowani w PUP Płońsk wg zawodów