30 kwietnia r. 1. Notowania zbóż w transakcjach terminowych na giełdach światowych. MATIF - Paryż Giełda Wyszczególnienie Termin dostaw konsumpcyjna Cena w Euro/t Cena w zł/t Maj 12 216,8 211,0 904,7 883,4 Sierpień 12 229,0 211,5 955,8 885,4 Listopad 12 202,3 200,5 844,2 839,4 Cena w GBP/t Cena w zł/t Maj 12 178,5 177,4 913,6 907,8 LIFFE - Londyn Lipiec 12 178,3 176,0 912,3 900,6 paszowa B Listopad 12 155,2 153,6 794,4 786,1 Cena w USD/t Cena w zł/t CBoT - Chicago konsumpcyjna Maj 12 229,6 230,0 730,4 733,3 Lipiec 12 231,5 233,5 736,5 744,4 Wrzesień 12 237,0 238,4 754,1 759,9 Cena w HUF/t Cena w zł/t BCE - Budapeszcie konsumpcyjna 19 kwietnia Maj 12 59000 61000 831,9 890,6 Sierpień 12 51500 52000 726,2 759,2 Wrzesień 12 53000 53000 747,3 773,8 - P. Paszowa Sierpień 12 49200 49500 693,7 722,7 1
Wrzesień 12 49200 50000 693,7 730,0 Jęczmień paszowy Sierpień 12 49100 49500 692,3 722,7 Kursy: 1 EURO=4,18 PLN 1 GBP=5,12 PLN 1 USD=3,16 PLN 2. Porównanie średnich cen ziarna w Polsce i UE: 12-18 marca r. (Kurs: 1 EURO=4,1804 PLN) konsumpcyjna paszowa Jęczmień paszowy [PLN/ [EUR/ [PLN/ [EUR/ [PLN/ [EUR/ Kraj Kraj Kraj Słowacja 763 183 Węgry 689 165 Węgry 689 165 Bułgaria 766 183 Słowacja 732 175 Finlandia 724 173 Rumunia 768 184 Litwa 749 179 Litwa 734 175 Litwa 775 185 Bułgaria 759 182 Czechy 744 178 Węgry 778 186 Łotwa 770 184 Bułgaria 753 180 Czechy 780 187 Czechy 772 185 Łotwa 778 186 Finlandia 790 189 Estonia 782 187 Estonia 804 192 Estonia 817 196 Polska 864 207 Słowacja 821 197 Austria 826 198 Niemcy 899 215 Szwecja 846 202 Łotwa 859 206 UK 907 217 Polska 869 208 Polska 884 211 Irlandia 925 221 Francja 869 208 Francja 894 214 Belgia 928 222 Austria 872 209 Szwecja 915 219 Niderlandy 961 230 UK 877 210 Niemcy 916 219 Portugalia 987 236 Belgia 911 218 Włochy 925 221 UE 837 200 Niemcy 913 219 Słowenia 925 221 Włochy 914 219 Belgia 936 224 Irlandia 924 221 UK 956 229 Niderlandy 957 229 Hiszpania 979 234 Hiszpania 958 229 UE 855 205 Portugalia 1007 241 UE 848 203 (wg MRiRW na podstawie Komisji Europejskiej) [PLN/ 1050 1000 950 900 850 800 750 700 650 600 Belgia Czechy Średnie ceny PSZENICY KONSUMPCYJNEJ w okresie 09-15.04. Hiszpania Niemcy Francja Austria Szwecja Polska Włochy Litwa Węgry UK Słowenia Słowacja Rumunia Bułgaria UE 2
[PLN/ 950 Średnie ceny PSZENICY KONSUMPCYJNEJ w wybranych krajach 900 850 800 750 700-02-26-03-04-03-11-03-18-03-25-04-01-04-08-04-15 Czechy Niemcy Węgry Polska Francja (wg MRiRW ZSRIR) 3. Średnie ceny (bez VAT) płacone dostawcom przez przedsiębiorstwa dokonujące zakupu zbóż 16-22 kwiecień r. TOWAR Rodzaj ZIARNA POLSKA Centralno- Wschodni MAKROREGION Południowy Północno- Zachodni Cena [zł/ Cena [zł/ Cena [zł/ Cena [zł/ Żyto Jęczmień -04-22 -04-15 -04-22 -04-15 -04-22 -04-15 -04-22 -04-15 konsumpcyjne 930 884 961 938 888 851 962 901 paszowe 892 864 860 844 923 844 908 876 konsumpcyjne 877 877 879 885 nld 890 871 862 paszowe 794 755 -- nld nld -- 792 756 konsumpcyjne 899 857 nld 865 nld -- 925 843 paszowe 890 869 816 827 841 810 914 880 browarniane 947 933 nld nld -- -- 949 939 Kukurydza paszowe 840 852 838 853 767 809 870 863 Owies konsumpcyjne 716 699 -- -- nld nld 724 705 paszowe 678 767 642 nld -- -- 699 769 Pszenżyto paszowe 864 853 778 778 -- 771 909 894 nld - niewystarczająca liczba danych do prezentacji Nazwa makroregionu Województwa wchodzące w skład makroregionu centralno-wschodni lubelskie, łódzkie, mazowieckie, podlaskie, warmińsko-mazurskie. południowy dolnośląskie, małopolskie, opolskie, podkarpackie, śląskie, świętokrzyskie. północno-zachodni kujawsko-pomorskie, lubuskie, pomorskie, wielkopolskie, zachodnio-pomorskie. Uwaga! - Daty w tabeli oznaczają ostatni dzień analizowanego tygodnia (poniedziałek - niedziela) (wg MRiRW ZSRIR) 3
zł/tona 1000 Średnie ceny zbóż KONSUMPCYJNYCH w przedsiębiorstwach 950 900 850 800-03-04-03-11-03-18-03-25-04-01-04-08-04-15-04-22 Jęczmień Żyto Jęczmień brow arny (wg MRiRW ZSRIR) 4. Średnie ceny eksportowe zbóż na Ukrainie (fob porty M. Czarnego, spot) Wyszczególnienie konsumpcyjna kl. 3 (min 12 % białka) konsumpcyjna kl. 4 (min 11 % białka) paszowa Jęczmień paszowy Warunki Dostawy 11 kwietnia Ceny [USD/ 18 kwietnia 25 kwietnia Cena [zł/ 25 kwietnia FOB 267,5 267,5 207,5 845,3 EXW 225,0 225,0 228,5 722,0 EXW 209,5 211,5 207,5 655,7 FOB 265,0 265,0 265,0 837,4 źródło: FAMMU/FAPA na podst. Reuters 1 USD = 3,16 PLN 4
5. Komentarze UE: CENY W MIARĘ STABILNE W tym tygodniu notowania pszenicy miękkiej na paryskiej giełdzie nieznacznie zniżkowały. Przez ostatni tydzień pszenica potaniała o 2,7% do 211 EUR/tonę. Ceny kukurydzy pozostały stabilne, bez większych wahań. Notowania tego gatunku w kontrakcie czerwcowym wynosiły pod koniec bieżącego tygodnia 215,8 EUR/tonę, tj. o 0,5% więcej niż tydzień wcześniej. Wydaje się, że rynek trwa w oczekiwaniu na dalszy rozwój wydarzeń, a wcześniejsze doniesienia o skutkach mroźnej zimy i wiosennej suszy w Europie zostały już wcześniej zdyskontowane. Poprawa warunków pogodowych kwietniowe deszcze w niektórych rejonach Unii zmniejszyły nieco obawy o tegoroczne zbiory zbóż. Notowania zbóż na giełdzie w Chicago również były w miarę stabilne. Notowania kukurydzy w kontrakcie majowym umocniły się nieznacznie zaledwie o 0,5% - dochodząc do 245,7 USD/tonę, jeszcze mniejsze wahania cen miały miejsce w przypadku pszenicy miękkiej o 0,2% do 230 USD/tonę. 5
Łagodząco na ewentualne wzrosty cen kukurydzy powinny wpłynąć doniesienia o możliwym znacznym wzroście areału tego gatunku na Ukrainie. Po mroźnej zimie, w czasie której ucierpiały ozime odmiany zbóż, a zwłaszcza pszenica, ukraińscy rolnicy będą zmuszeni do dokonania przesiewów na znacznej powierzchni. Analitycy są przekonani, że pierwszym wyborem w siewie na tych obszarach będzie kukurydza, której ceny w kończącym się sezonie były wyjątkowo atrakcyjne przewyższając nawet ceny pszenicy miękkiej. Wszystko wskazuje na to, że Ukraina odnotuje po raz kolejny bardzo wysokie zbiory kukurydzy, prognozowane na od 24-25 mln ton, z czego ok. 14 mln ton może trafić na eksport. To dobre informacje dla rynku kukurydzy. W kwietniowym raporcie IGC podało pierwszą prognozę zbiorów kukurydzy na świecie w nadchodzącym sezonie, w wysokości aż 900 mln ton. Rynek kukurydzy staje się obecnie w USA wiodącym jeśli chodzi o kształtowanie się cen zbóż, podciągając w górę notowania pszenicy i pozostałych gatunków. Dzieje się to za sprawą zwiększającego się zużycia kukurydzy przez dynamicznie rosnący popyt ze strony przemysłu biopaliwowego. W kończącym się sezonie około 40% wyprodukowanej w Stanach kukurydzy zostało przeznaczone na te cele. W rezultacie kurczą się zapasy tego gatunku. Stąd wszelkie informacje o większej podaży kukurydzy i to w kraju umacniającym swoją pozycję w światowym eksporcie powinno mieć znacznie dla rynku światowego. Źródło: Komentarz własny ekspertów FAMMU/FAPA z wykorzystaniem Reuters i innych źródeł UNIA EUROPEJSKA POLITYKA ROLNA I HANDLOWA UE: LICENCJE W EKSPORCIE I IMPORCIE W tym tygodniu KE wydała licencje eksportowe dla 223 tys. ton pszenicy miękkiej, 22 tys. ton mąki w ekwiwalencie ziarna, 5 tys. ton pszenicy twardej (durum), 20 tys. ton jęczmienia oraz 64 tys. ton kukurydzy. Łącznie od początku bieżącego sezonu handlowego unijny eksport zbóż osiągnie 18,8 mln ton, tj. o 22% mniej w porównaniu z tym samym okresem poprzedniego sezonu handlowego. 6
W imporcie KE wydała zezwolenia na przywóz 9 tys. ton pszenicy miękkiej, 55 tys. ton durum oraz 116 tys. ton kukurydzy. Od początku bieżącego sezonu import zbóż do Unii wyniósł 11,35 mln ton zbóż, czyli o 17% więcej w porównaniu do analogicznego okresu sezon wcześniej. UE NAUKOWCY WOBEC EUROPEJSKIEJ POLITYKI DOT. BIOPALIW Wg opracowania niezależnej grupy naukowców (BirdLife International, European Enviromental Buremu and Transport oraz Transport&Environment), działania mające na celu zastąpienie paliw płynnych bioenergią powodują więcej szkód w krótkim okresie niż dotychczas uważano, w tym powodują uwolnienie więcej węgla w postaci CO2 do atmosfery niż zakładają hipotetyczne oszczędności w emisji CO2. Pod koniec marca na briefingu politycznym ogłoszono konieczność większych zachęt w Unii do używania resztek z przemysłu drzewnego jak np. wiórów drewnianych, a nie drewna pochodzącego ze ścinki drzew w celach pozyskiwania bioenergii. Do 2020 roku w Unii 10% energii ma pochodzić z bioenergii jak np. peletów drewnianych, trawy czy innych bio resztek. Dotychczas nie opracowano zrównoważonych kryteriów dla biopaliw, które obowiązywałyby dla Rozporządzenia Biopaliwowego RED. Wg austriackiego instytutu badawczego Joanneum Reserch globalną emisję CO2 z użycia bioenergii uważa się za neutralną dla środowiska, jednak należy zwrócić uwagę, że emisja ze zużywania np. odpadów drewna czasowo jest bardzo szybka, natomiast wzrost drzew powodujący pochłanianie CO2 jest powolny. Zatem w krótkim do średniego okresie użycie biomasy daje gorsze skutki niż użycie paliw płynnych. Druga praca naukowa opracowana przez CE Delft ocenia wpływ użycia głównych biopaliw na kwestie klimatyczne, a w szczególności wpływ ekspansji upraw przeznaczonych pod biosurowce na środowisko czyli tzw. kwestia ILUC. Raport bazujący na wielu badaniach zleconych 7
przez Komisję oraz innych modelach badań ocenia, że większość stosowanych biopaliw jest tak samo szkodliwa dla klimatu jak paliwa płynne. Opracowanie proponuje konkretne metody dla poprawy oceny równowagi emisji CO2, aby kwestię ILUC można było kompleksowo ocenić. Naukowcy ostrzegają przed obecną polityką względem biomasy i biopaliw, gdyż według nich może ona mieć dalekosiężne skutki dla środowiska na całym ziemskim globie. Trzy grupy naukowców wzywają do posunięcia do przodu kwestii obowiązkowych zrównoważonych kryteriów dla biomasy oraz włączenia kwestii kalkulacji ILUC w sprawę obecnych zrównoważonych kryteriów dla biopaliw oraz bioenergii. Internet: http://www.birdlife.org/eu/eu_policy/biofuels/carbon_bomb.html Źródło: FAMMU/FAPA na podst.: BLI UNIA EUROPEJSKA I KRAJE KANDYDUJĄCE - SYTUACJA RYNKOWA UE: GORSZE PLONY JĘCZMIENIA OZIMEGO Zespół monitorujący zbiory, działający przy Komisji Europejskiej Mars, w ostatnim czasie obniżył prognozę unijnych plonów dla rzepaku i jęczmienia ozimego, ze względu na skutki mroźnej zimy w niektórych wschodnich krajach Unii oraz wiosenną suszę w Niemczech. Prognoza plonów dla rzepaku został skorygowana w dół do 2,88 t/ha z wcześniejszych 3,02 t/ha i 2,86 t/ha w poprzednim sezonie. Średnie plony jęczmienia ozimego w UE zostały zredukowane do 5,15 t/ha wobec 5,24 t/ha w poprzedniej prognozie. Jest to jednak nadal więcej niż sezon wcześniej 5,06 t/ha. Przeciętne plonowanie jęczmienia ozimego w Niemczech prognozowane jest na 6,27 ton/ha w porównaniu do 6,42 ton/ha miesiąc wcześniej. Na Węgrzech średnie plony obniżono z 3,97 ton/ha do 3,88 ton/ha. HISZPANIA: POPRAWA NA PÓŁNOCY, NADAL ŹLE NA POŁUDNIU Kraje Półwyspu Iberyjskiego doświadczają skutków dotkliwej, wiosennej suszy. Okres od grudnia do lutego br. był najsuchszym okresem od 65 lat. O ile w północnej części kraju kwietniowe deszcze dały nadzieję na poprawę kondycji upraw pszenicy ozimej i jęczmienia, o tyle na południu sytuacja nadal nie skłania do optymizmu. W południowej części Hiszpanii uprawia się pszenicę durum. Tegoroczna susza może oznaczać, że Hiszpania stanie się po raz pierwszy od dwóch dekad importerem netto tego gatunku zbóż. Kwiecień i maj są dwoma kluczowymi miesiącami dla hiszpańskich upraw zbóż ozimych, tak więc od przebiegu warunków pogodowych w maju br. zależeć będzie rzeczywisty poziom tegorocznej produkcji ozimych odmian zbóż, których zbiory wahają się od 9 mln ton do 20 mln ton rocznie. Według wstępnych szacunków straty w Andaluzji, regionie w którym produkuje się największe ilości durum w Hiszpanii, sięgają nawet 70% RYNKI POZA UNIĄ EUROPEJSKĄ UKRAINA SPODZIEWA SIĘ WYSOKICH ZBIORÓW KUKURYDZY Mroźna zima spowodowała nieodwracalne straty w uprawach ozimin na Ukrainie. Ucierpiała przede wszystkim pszenica ozima. Analitycy nie są zgodni co do areału, na którym konieczne będzie dokonanie przesiewów. Oceny wahają się od 2 mln ha do 5,5 mln ha. Preferowanym gatunkiem, ze względu na atrakcyjne ceny będzie kukurydza. Według UkrAgroConsult, tegoroczne zbiory tego gatunku na Ukrainie mogą osiągnąć 24-25 mln ton, z czego ok. 14 mln ton może zostać przeznaczone na eksport w przyszłym sezonie handlowym. Mniej będzie natomiast pszenicy ozimej, w zasiewach której mróz dokonał największego spustoszenia. Według Agritel, tegoroczna produkcja pszenicy na Ukrainie wyniesie 14,2 mln ton, chociaż spotykane są jeszcze mniej optymistyczne prognozy. UkrAgroConsult prognozuje ukraiński eksport pszenicy w nadchodzącym sezonie na zaledwie 7 mln ton. Dzięki zbożom jarym całkowita produkcja zbożowa Ukrainy, pomimo niekorzystnych warunków pogodowych podczas ostatniej zimy, zapowiada się nie najgorzej. Obecne prognozy wskazują na zbiory w przedziale od 46,8 mln ton do nawet 50 mln ton, z czego od 20-25 mln ton ma szansę trafić na eksport. Zmieni się prawdopodobnie struktura produktowa wywozu, wraz ze zmniejszeniem areału pszenicy i wzrostem powierzchni upraw zbóż jarych, przede wszystkim kukurydzy. Według UkrAgroConsult, do końca bieżącego roku raczej nie należy spodziewać się restrykcji w ukraińskim eksporcie zbóż. 8
MAROKO: ZBIORY PSZENICY PROGNOZOWANE NA 3 MLN TON Tegoroczne zbiory pszenicy w Maroku przewidywane są w wysokości 3 mln ton, w tym 2 mln ton pszenicy miękkiej. Oznacza to znaczący spadek produkcji w porównaniu z poprzednim sezonem oraz znaczny wzrost importu nawet o 50% sezon do sezonu. Według ministra rolnictwa, Aziza Akhannoucha, w sezonie / 13 Maroko zbierze zaledwie 4,8 mln ton ziarna zbóż. W ubiegłym roku krajowa produkcja zbóż wyniosła 8,4 mln ton, w tym 4,17 mln ton pszenicy miękkiej, 1,85 mln ton pszenicy twardej i 2,34 mln ton jęczmienia. Maroko zaliczane jest do importerów zbóż z rejonu północnej Afryki. W bieżącym sezonie (do końca marca br.) import zbóż osiągnął 2,44 mln ton pszenicy, w tym 1,96 mln ton pszenicy miękkiej. Według USDA w sezonie / 13 marokański import zbóż ogółem przekroczy 5 mln ton wobec 3,2 mln ton w poprzednim sezonie. ROSJA: SPRZEDAŻ Z ZAPASÓW INTERWENCYJNYCH Dotychczasowa odsprzedaż zbóż z zapasów interwencyjnych w Rosji osiągnęła 912,978 tys. ton. Gros zbóż skierowanych na rynek stanowiła pszenica. W czasie siedmiu dotychczasowych przetargów odsprzedano 70,8 tys. ton pszenicy klasy 3 ( po cenach od 5325 do 6800 rubli za tonę), 375,35 tys. ton pszenicy klasy 4 (po cenach od 5000 do 7150 rubli za tonę), 336,3 tys. ton pszenicy klasy 5 (po cenach wahających się od 4550 do 4600 rubli za tonę). Poza tym sprzedano 42,66 tys. ton żyta konsumpcyjnego (po cenach od 4300 do 4600 rubli za tonę) oraz 87,8 tys. ton jęczmienia paszowego (po cenach od 4550 do 5200 rubli za tonę). Rosyjskie Ministerstwo Rolnictwa planuje w sumie odsprzedać 2 mln ton zbóż z zapasów interwencyjnych, zgromadzonych w poprzednich latach. Źródło: FAMMU/FAPA na podstawie Reuters LIBIA ZAIMPORTUJE 1 MLN TON PSZENICY W R. W bieżącym roku Libia zamierza zaimportować około 1 mln ton pszenicy. Tegoroczne zbiory prognozowane są na zbliżonym poziomie co sezon wcześniej, tj. w wysokości ok. 200 tys. ton wobec 160-170 tys. ton sezon wcześniej. Najbardziej prawdopodobnymi dostawcami są kraje europejskie, Kanada oraz Stany Zjednoczone. Uprawy zbóż w Libii skoncentrowane są przede wszystkim w południowej części kraju. W okresie najbliższych ośmiu lat Libia zamierza stopniowo zwiększyć produkcję zbożową, dzięki wdrożeniu nowego projektu nawadniania pól Great Man-made River" - docelowo do 800 tys. ton w roku 2020. Pomimo to Libia nadal pozostanie krajem uzależnionym w większym lub mniejszym stopniu od importu. KAZACHSTAN HANDLUJE ZBOŻEM Z IRANEM Iran jest zainteresowany dostawami zbóż z Kazachstanu a nawet rozważany jest tranzyt kazachskiego ziarna przez terytorium Iranu do innych krajów. W ostatnim czasie obie te kwestie poruszane były podczas spotkania na wysokim szczeblu w Astanie pomiędzy kazachskim ministrem ds. zagranicznych, a irańskim zastępcą ministra ds. zagranicznych. Kazachstan jest jednym z liczących się dostawców zbóż, w tym przede wszystkim pszenicy miękkiej z tzw. basenu Morza Czarnego, chociaż kraj nie ma bezpośredniego dostępu do Morza Czarnego, a logistyka zbóż jest dotychczas największym problemem w dalszej ekspansji kazachskiej pszenicy i docieraniu do bardziej odległych rynków zbytu. BIOPALIWA NOVOZYMES ZAANGAŻOWAŁ SIĘ W PRODUKCJĘ BIOETANOLU II GENERACJI Duńska firma Novozymes, produkująca enzymy stosowane m.in. w produkcji bioetanolu z celulozy, dołączyła się do grupy planującej budowę zakładów produkujących zaawansowany bioetanol i biogaz z odpadów roślinnych, pozostających po produkcji rolnej. Partnerem Novozymes w tym przedsięwzięciu jest konsorcjum Maabjerg Energy Concept oraz firmy Vestforsyning A/S, Struer Forsyning A/S i Nomi I/S. Novozymes jest liderem w światowej produkcji enzymów, wykorzystywanych w produkcji przemysłowej. Jest jednocześnie jednym z dwóch największych dostawców enzymów do produkcji bioetanolu pierwszej generacji, z surowców roślinnych, przede wszystkim z kukurydzy. Nowy zakład produkcyjny ma docelowo produkować 94 mln metrów sześciennych biogazu i 73 mln litrów bioetanolu drugiej generacji, do wytwarzania którego będzie wykorzystywana słoma i inne 9
pozostałości roślinne z produkcji rolniczej w Danii. Realizacja projektu nie będzie tania. Koszt inwestycji szacuje się w przeliczeniu na 354 mln USD. Udział Novozymes w projekcie będzie polegał przede wszystkim na dostarczaniu enzymów do produkcji bioetanolu z celulozy i uczestnictwie w rozwoju procesu produkcyjnego. Nowa inwestycja będzie drugim zakładem tego typu na terytorium Danii. Pierwsza fabryka powstała w Kalundborg. Projekt Maabjerg Energy Concept nie jest unikatowy w skali świata. Podobne przedsięwzięcia zostały lub są realizowane w różnych krajach. Zakłady produkujące bioetanol drugiej generacji o znacznej skali produkcji powstają m.in. np. obecnie we Włoszech. Inwestycja realizowana jest przez włoską grupę Mossi & Ghisolfi Group (M&G). Źródło: FAMMU/FAPA na podstawie Reuters 6. Przegląd prasy WSTĘPNA OCENA PRZEZIMOWANIA UPRAW OZIMYCH W r. - GUS Z przeprowadzonych przez rzeczoznawców wojewódzkich w marcu badań polowych wynika, że w bieżącym roku uprawy ozime przezimowały znacznie gorzej niż w roku ubiegłym. Największe uszkodzenia ozimin wystąpiły w województwach: kujawsko-pomorskim, lubuskim, lubelskim, łódzkim i wielkopolskim. Główną przyczyną wystąpienia szkód zimowych były silne mrozy, duże wahania temperatury powietrza i wysuszające wiatry, a w mniejszym stopniu pleśń śniegowa i wyprzenia. Ponadto uszkodzenia były spowodowane utrzymującymi się na polach zastoiskami wody na przedwiośniu. Znaczne wahania temperatury między dniem i nocą powodowały na przemian zamarzanie i rozmarzanie ornej warstwy gruntu. Wpływało to niekorzystnie na system korzeniowy roślin i powodowało uszkadzania roślin. W efekcie konieczne było dokonywanie zaorań i przesiewów. Wznowienie wegetacji roślin w zachodniej części Polski nastąpiło w połowie marca, a na pozostałym obszarze kraju w trzeciej dekadzie tego miesiąca. Do siewów i sadzenia roślin uprawnych przystąpiono pod koniec marca tj. w podobnym terminie jak w roku ubiegłym. Jednak występujące w marcu duże dobowe wahania temperatury oraz utrzymujące się w wielu rejonach kraju przesuszenie wierzchniej warstwy gruntu powodowały, że wschody upraw były powolne. Ocieplenie w drugiej dekadzie kwietnia wpłynęło na przyśpieszenie przeprowadzania prac polowych oraz na stosunkowo dobre i wyrównane wschody wcześniej zasianych zbóż jarych. Uprawy sadownicze przezimowały na ogół bez większych strat, natomiast w niektórych rejonach kraju, zwłaszcza w południowo-zachodniej i centralnej części Polski zanotowano większe uszkodzenia mrozowe na plantacjach truskawek. Ostateczna ocena strat zimowych, jak i wiosennych oraz ocena stanu zasiewów upraw rolnych i ogrodniczych zostanie przeprowadzona w drugiej połowie maja br. Wstępna ocena przezimowania zbóż i rzepaku Rośliny w stan zimowego spoczynku jesienią 2011 r. weszły prawidłowo lub nadmiernie wyrośnięte i rozkrzewione. Trudne warunki agrometeorologiczne w zimie i na przedwiośniu spowodowały w niektórych województwach duże straty w uprawach ozimych. Według oceny rzeczoznawców terenowych GUS, w kraju do zaorania kwalifikuje się około 30,3% powierzchni zasiewów zbóż ozimych oraz 29,2% rzepaku i rzepiku ozimego. Największe straty w powierzchni sięgające 50% i więcej powierzchni plantacji upraw ozimych odnotowano w województwach: kujawsko-pomorskim, lubuskim, lubelskim, łódzkim i wielkopolskim. Nieznaczne szkody w uprawach ozimych obserwuję się w województwach: podlaskim, warmińsko-mazurskim, podkarpackim i małopolskim. Występujący w marcu niedobór opadów przyczynił się w wielu rejonach kraju do przesuszenia wierzchniej warstwy gleby, co niekorzystnie wpłynęło na stan zasiewów upraw ozimych. Plantacje zbóż ozimych oraz rzepaku i rzepiku ozimego rolnicy zaorują i przesiewają rzepakiem jarym, zbożami jarymi oraz kukurydzą. Przewiduje się więc zwiększenie powierzchni zasiewów zbóż jarych, a także powierzchni uprawy ziemniaków, kukurydzy oraz strączkowych pastewnych. Z badań polowych przeprowadzonych przez rzeczoznawców wojewódzkich pod koniec lutego wynika, że uprawy ozime w wielu rejonach kraju przezimowały znacznie gorzej niż w roku ubiegłym. Najgorzej przezimował rzepak i rzepik oraz pszenica, a jedynie nieco lepiej pozostałe gatunki zbóż. Największe straty zimowe zaobserwowano w wyniku uszkodzeń roślin spowodowane przez: występowanie silnych mrozów, występowanie dużych wahań temperatury pomiędzy nocą a dniem, 10
występowanie silnych mroźnych wiatrów wysuszających powodujących wysmalanie roślin na plantacjach bez okrywy śnieżnej, występowanie pleśni śniegowej i wyprzenie roślin na plantacjach na których długo zalegała gruba pokrywa śnieżna, wymoknięcie roślin w zastoiskach wodnych na przedwiośniu, rozmarzanie w dzień i zamarzanie w nocy wody z topniejącego śniegu, co znacznie osłabiało system korzeniowy ozimin. W badanych próbach polowych udział roślin żywych i nasion kiełkujących wyniósł w bieżącym roku dla pszenicy ozimej 91,2% (o 1,1 pkt proc. mniej niż w roku ubiegłym), dla żyta 88,2% (o 1,2 pkt proc. mniej), dla jęczmienia ozimego 91,8% (o 2,2 pkt proc. więcej), dla pszenżyta ozimego 87,0% (o 6,3 pkt proc. mniej niż w roku ubiegłym), a dla rzepaku i rzepiku ozimego 83,9% (o 8,1 pkt proc. więcej niż w roku ubiegłym). Decydujący wpływ na plonowanie plantacji upraw ozimych będą miały warunki agrometeorologiczne Tabela: Straty w zasiewach upraw zbóż ozimych według województw w okresie dalszej wegetacji. Gus.gov.pl 25.04. Biuro Krajowej Federacji Producentów Zbóż 11