MIERNICTWO GÓRNICZE PODSTAWY GIS 02 Dr inż. Jan Blachowski Politechnika Wrocławska Instytut Górnictwa Zakład Geodezji i GIS Pl. Teatralny 2 tel (71) 320 68 73 SYLLABUS Podstawowe pojęcia : dane, informacja przestrzenna, obiekt, atrybut Modele danych przestrzennych: konceptualny, logiczny, fizyczny Model obiektowy i model pól ciągłych Formaty danych: wektorowy, rastrowy Funkcje systemów informacji geograficznej Definicja GIS, SIP, SIT dr inż. Jan Blachowski 1
CO TO JEST GIS? FUNKCJE GIS ZARZĄDZANIE DANYMI (ORGANIZACJA, WYSZUKIWANIE, AKTUALIZACJA) ANALIZY PRZESTRZENNE (ROZWIĄZYWANIE PROBLEMÓW DOT. DANYCH PRZESTRZENNYCH, WSPOMAGANIE PODEJMOWANIA DECYZJI) WIZUALIZACJA DANYCH (INFORMACJA PRZESTRZENNA, ZWIĄZKI PRZESTRZENNE) KOMPONENTY PROGRAMÓW GIS APLIKACJA GRAFICZNA OPRACOWYWANIE MAP BAZA DANYCH NARZĘDZIA EDYCJI, ANALIZ, ZARZĄDZANIA 3 FUNKCJE SYSTEMÓW GIS Podstawowe operacje wykonywane przez oprogramowanie GIS POZYSKIWANIE DANYCH (DATA INPUT) PRZECHOWYWANIE DANYCH (STORAGE) PRZEGLĄDANIE (VIEWING) ZAPYTANIE (DATA QUERY) ANALIZOWANIE (DATA ANALYSIS) PREZENTACJA (VISUALISATION) PUBLIKOWANIE (OUTPUT DANYCH PRZESTRZENNIE ODNIESIONYCH DO POWIERZCHNI ZIEMI dr inż. Jan Blachowski 2
DO CZEGO SŁUŻY GIS? Znajduje odpowiedzi na (rozwiązanie problemu): 1. LOKALIZACJA (LOCATION) Co się znajduje pod...? np. Co mieści się pod adresem Pl. Teatralny 2, 50-051 Wrocław np. Co znajduje się w miejscu N 51º 06 20, E 17º 01 40 2. WARUNKI (CONDITIONS) Gdzie są warunki...? Wymaga danych przestrzennych np. Gdzie występują następujące warunki: obszar niezalesiony, o powierzchni 1ha, w odległości 100m od drogi, grunt nośny 3. TREND (TRENDS) Co zmieniło się od chwili...? Jak zmieniły się warunki np. o ile wzrosły ceny nieruchomości Wymaga posiadania danych 1 i 2 4. PRAWIDŁOWOŚCI (PATTERNS) W jaki sposób określone zjawiska są od siebie zależne? np. Czy trzęsienia ziemi występują częściej w rejonie zbiorników wodnych np. Czy osuwiska są związane z intensywnością opadów, rodzajem gleb,... 5. MODELOWANIE (MODELLING) Co się stanie jeśli...? np. Jak wzrośnie/zmieni się ruch samochodowy po wybudowaniu drogi? np. Co się stanie jeśli ścieki hodowlane przedostaną się do wód gruntowych? (Overview of GIS, http://www.gisdevelopment.net/tutorials) 5 DO CZEGO SŁUŻY GIS? Przykład identyfikacja potencjalnych lokalizacji restauracji Lokalizacje istniejących pizzerii, Wielkość populacji Strefy handlu i usług Istniejące pizzerie Liczba mieszkańców w wieku 18-54 Strefy handlowe Potencjalne lokalizacje nowych pizzerii 6 dr inż. Jan Blachowski 3
DO CZEGO SŁUŻY GIS? Przykłady zapytań przestrzennych i nieprzestrzennych 1. Jakie atrakcje turystyczne znajdują się w odległości 1 km od trasy rowerowej? 2. Jaka jest najkrótsza trasa przejazdu z Wrocławia do Poznania? 3. Jaka jest średnia liczba studentów chodzących na wykłady z GIS na uczelniach? 4. Ile osób mieszka w promieniu 2.5km od centrum handlowego Borek? 7 CZYM JEST GIS? GIS rozpatrujemy jako 1. Baza danych GIS to specyficzny rodzaj bazy danych tzw. bazy danych geograficznych (geobazy ang. geodatabase) czyli systemu informacyjnego dla danych przestrzennych (geograficznych), GIS opiera się na bazach danych o określonej strukturze, która opisuje świat językiem geograficznym 2. Mapa GIS to zestaw map, które pokazują obiekty oraz związki między nimi na powierzchni ziemi Mapy z informacją geograficzną są tworzone i wykorzystywane do wspomagania zapytań, analiz i edycji informacji (tzw. geowizualizacja - geovisualisation) 8 dr inż. Jan Blachowski 4
CZYM JEST GIS? GIS rozpatrujemy jako 3. Model GIS to zbiór narzędzi do otrzymywania nowych zestawów danych geograficznych pochodzących z istniejących zbiorów danych. Narzędzia geoprzetwarzania pobierają informacje z istniejących zestawów danych, stosują funkcje analityczne i zapisują rezultaty w nowych, pochodnych bazach danych Czyli Poprzez łączenie danych i stosowanie reguł analitycznych możesz stworzyć model, który da odpowiedź na zadane pytanie(rozwiąże problem) What is GIS? http://www.gis.com/whatisgis/index.html 9 GIS JAKO BAZA DANYCH W tym znaczeniu GIS to baza danych geograficznych inaczej geobaza(geodatabase) Każdy zestaw danych w bazie danych stanowi geograficzną reprezentację wybranego aspektu rzeczywistości Obiekty zebrane są w klasy obiektów, z których każda ma wspólną reprezentację geograficzną. Reprezentacja geograficzna może obejmować: Obiekty bazujące na grafice wektorowej inaczej zbiory punktów, linii i poligonów Dane rastrowe takie jak obrazy, numeryczne modele terenu Zestawy danych z pomiarów geodezyjnych Sieci Pozostałe informacje geograficzne, np. adresy, nazwy, itp. 10 dr inż. Jan Blachowski 5
GIS JAKO BAZA DANYCH Dane przestrzenne W GIS dane organizowane są w zestawach warstw tematycznych i danych tabelarycznych Zbiory dane geograficznych mają odniesienie przestrzenne rzeczywistą lokalizację stąd różne zestawy danych nakładają się na siebie Jednorodne zestawy (klasa obiektów) obiektów geograficznych są zorganizowane w warstwy np. budynki, studnie, obrazy rastrowe, zdjęcia lotnicze i inne. Zbiory danych mogą reprezentować: Nieprzetworzone dane pomiarowe (obrazy satelitarne), Informację, która została zebrana i zinterpretowana, Dane pochodzące z operacji geoprzetwarzania (analizy, modelowanie) Stąd zbiory danych GIS powinny być: łatwe do wykorzystania i zrozumienia, kompatybilne z innymi zestawami danych geograficznych, Właściwie przygotowane i zestawione, odpowiednio udokumentowane (treść, używanie, wykorzystanie), Komunikacja Użytkowanie terenu Obwody spisowe Budynki Kody pocztowe Obraz rastrowy 11 GIS JAKO BAZA DANYCH Dane atrybutowe (dane opisowe) Atrybuty opisowe zebrane w tabelach charakteryzują obiekty geograficzne Są z nimi powiązane poprzez wspólne pole (kolumnę) z zestawem unikalnych identyfikatorów Informacja tabelaryczna i związki między danymi opisowymi i przestrzennymi mają istotną rolę modelach danych GIS [ArcGIS Desktop Help, 2009] 12 dr inż. Jan Blachowski 6
GIS JAKO BAZA DANYCH Związki przestrzenne Topologia Reguły topologiczne służą do zarządzania wspólnymi granicami między obiektami oraz definiowaniu reguł integralności Obiekty przestrzenne współdzielą geometrię może być ona opisana związkami między węzłami(node), krawędziami(edge) i powierzchniami (face) Sieci Opisują połączenia obiektów, które mogą być trawersowane Wykorzystywane do modelowania tras i nawigacji w transporcie, rurociągach, hydrologii i innych aplikacjach bazujących na sieciach Rys. Obiekty (drogi) reprezentowane przez krawędzie (edges) łączą się w węzłąch (junction). Skręt (turn) modeluje ruch między krawędziami (drogami) 13 GIS JAKO MAPA Przedstawienie zjawiska w funkcji czasu przykład śledzenie huraganów Nakładki tematyczne, wykorzystywane także w dedykowanych aplikacjach i udostępniane w Internecie Schematy przykład sieć gazociągów, wodociągowa, itp., zarządzanie sieciami Widoki 3D przykład wizualizacja tras wspinaczki na Mt. Everest Na podstawie The Geovisualization View pod http://www.esri.com/software/arcgis/concepts/geovisualization.html 14 dr inż. Jan Blachowski 7
GIS JAKO MODEL DANE + NARZĘDZIA = NOWE DANE Geoprzetwarzanie - przetwarzanie danych geograficznych (geoprocessing) dotyczy narzędzi i procesów używanych do generowania danych pochodnych na podstawie danych źródłowych. GIS można więc rozpatrywać jako zbiory danych geograficznych i narzędzi do ich przetwarzania. Narzędzia GIS wykorzystywane są do budowania złożonych operacji. Funkcje (np. łączenie warstw, buforowanie) stosują wybraną operację na istniejących danych do stworzenia nowych danych (pochodnych) Ciąg takich operacji tworzy model procesu, który jest używany do zadań geoprzetwarzania w GIS(rys poniżej). Tworzenie i stosowanie takich procedur to geoprzetwarzanie(przetwarzanie danych geograficznych) Na podstawie The Geoprocessing View pod http://www.esri.com/software/arcgis/concepts/geovisualization.html 15 MODELOWANIE PROCESÓW Przykład - wykrywanie obszarów potencjalnych osuwisk ziemi Wykorzystano dane: topograficzne, litologiczne, użytkowanie terenu, sieć hydrograficzną oraz sieć drogową, Zastosowano Weighted Linear Interpolation Method Określono czynniki zagrożenia (m.in. przyjęto nachylenie zboczy jako czynnik największego ryzyka) Poszczególnym czynnikom przypisano wagi Po przemożeniu czynników przez wagi otrzymano rezultaty dla pikseli, które uszeregowano w 5 klas zagrożenia 16 dr inż. Jan Blachowski 8
MODELOWANIE PROCESÓW Case Study - Wykrywanie obszarów potencjalnych osuwisk ziemi w prowincji Trabzon w Turcji (Selcuk Reis, Tahsin Yomralioglu, 2005) DO CZEGO SŁUŻY GIS? Studium przypadków Prawdopodobieństwo skażenia mleka związkami promieniotwóczymi przekraczające 75% normy w południowej części Białorusi. Wykorzystano metodę Krigingu. Na podst. Krivoruchko K., Using GIS and Spatial Statistics to Analyze the Chernobyl Consequences, http://www.esri.com/library/whitepapers/pdfs/chernobyl-consequences.pdf Przestrzenne prognozowanie konfliktu (fauna/człowiek) ma zostać wykorzystane w podejmowaniu decyzji o charakterze prewencyjnym na szczeblukrajowymi międzynarodowymdo jego minimalizacji. Na podst. Shipton M., Human Elephant Interaction Model http://www.esri.com/news/arcnews/spring05articles/helping-elephants.html dr inż. Jan Blachowski 9
SYLLABUS Podstawowe pojęcia : dane, informacja przestrzenna, obiekt, atrybut Modele danych przestrzennych: konceptualny, logiczny, fizyczny Model obiektowy i model pól ciągłych Formaty danych: wektorowy, rastrowy Funkcje systemów informacji geograficznej Definicja GIS, SIP, SIT SYSTEM INFORMACJI PRZESTRZENNEJ Systemy Informacji Przestrzennej (SIP) Systemy Informacji Geograficznej (GIS) Systemy Informacji o Terenie (SIT) operują informacją wtórną (przetworzoną), pod względem dokładności i szczegółowości odpowiadają mapom średnio i małoskalowym, (skala 1:10 000 i mniejsze). operują informacją pierwotną (uzyskaną na podstawie bezpośrednich pomiarów terenowych lub na podstawie wielkoskalowych zdjęć lotniczych), pod względem dokładności odpowiadającą mapom wielkoskalowym (skale większe od 1:5000), Rys. Podział systemów informacji przestrzennych i ich miejsce w systemach informacyjnych [Izdebski, 2007] także system geoinformacyjny oraz nauki geoinformacyjne (GIScience) 20 dr inż. Jan Blachowski 10
SYSTEM INFORMACJI PRZESTRZENNEJ GIScience Nauka (wiedza) o informacji geograficznej (systemach geoinformacyjnych) Dziedzina badań zajmujących się teorią i pojęciami będącymi podstawą GIS, Badanie zagadnień związanych z pozyskiwaniem, zapisywaniem, przechowywaniem, analizami, odzyskiwaniem, syntezą i rozpowszechnianiem informacji geograficznej Rozwinęła się w wyniku narastania problemów związanych z rozwojem i ewolucją technologii bazujących na komputerach, Jest podstawą rozwoju technologii geoinformacyjnych 21 SYSTEM INFORMACJI GEOGRAFICZNEJ Definicja GIS Istnieje wiele definicji, które ewoluują wraz z rozwojem systemów informacyjnych, GIS to system pozyskiwania, przetwarzania, weryfikowania, integrowania, manipulowania, analizowania i prezentacji danych, które są przestrzennie odniesione do Ziemi. Obejmuje on zazwyczaj bazę danych przestrzennych oraz odpowiednie oprogramowanie. [Gaździcki, 1990] GIS to system informacji przestrzennej dotyczący danych geograficznych zawierający procedury umożliwiające przeprowadzenie analiz przestrzennych, termin ten stosowany jest również jako nazwa dziedziny zajmującej się geoinformacją oraz metodami i technikami GIS. [Gaździcki, 2002] 22 dr inż. Jan Blachowski 11
SYSTEM INFORMACJI GEOGRAFICZNEJ Definicja Systemem informacji geograficznej nazywa się system pozyskiwania, gromadzenia, weryfikowania, analizowania, transferowania i udostępniania danych przestrzennych, w szerokim rozumieniu obejmuje metody, środki techniczne tj. sprzęt i oprogramowanie, bazy danych przestrzennych, organizację, zasoby oraz ludzi zainteresowanych jego funkcjonowaniem [Gaździcki, 2001] An integrated collection of computer software and data used to view and manage information about geographic places, analyze spatial relationships, and model spatial processes. A GIS provides a framework for gathering and organizing spatial data and related information so that it can be displayed and analyzed. [GIS Dictionary, 2008] 23 SYSTEM INFORMACJI GEOGRAFICZNEJ CECHY WSPÓLNE DEFINICJI GIS Większość definicji określa GIS jako system informatyczny, na który składają się różne metody postępowania z danymi przestrzennymi, do realizacji których niezbędny jest sprzęt i oprogramowanie oraz ludzie potrafiący go obsługiwać [Litwin, Myrda, 2005] Rys. Elementy systemu informacji geograficznej [ESRI What is GIS?, 2002] 24 dr inż. Jan Blachowski 12
KOMPONENTY GIS LUDZIE Administratorzy systemów, Programiści, Kadra zarządzająca, Specjaliści GIS. Analitycy, Użytkownicy końcowi(adresaci) DANE Zbiory danych przechowywanych, przetwarzanych, przygotowywanych w programach komputerowych GIS PROCEDURY Operacje przetwarzania wykonywane na danych przestrzennych procedury formalne postępowania z danmi KOMPONENTY GIS SPRZĘT Komputery, Komputery przenośne, Sieć komputerowa, Urządzenia do wprowadzania danych (np. skaner, digitizer) Urządzenia do przenoszenia danych na formaty tradycyjne (np. ploter drukarka) OPROGRAMOWANIE Podstawowe kategorie pakietów (Litwin, Myrda, 2005), Professional oferują zaawansowane funkcje GIS, obsługiwane przez specjalistów GIS Desktop standardowe, licencje stanowiskowe Business wspomagają podejmowanie decyzji, nie wymagają zaawansowanej wiedzy GIS Podstawowe rodzaje licencji oprogramowania Stanowiskowe (Desktop) Sieciowe (Multiuser) dla instytucji, departamentów, przedsiębiorstw, itp. dr inż. Jan Blachowski 13
KOMPONENTY GIS LUDZIE LUDZIE PROGRAMY SPRZĘT GIS DANE PROGRAMY PROCEDURY SPRZĘT Rys. Komponenty GIS SIEĆ PROCEDURY DANE Na podst. (Longley i inni, 2006) 27 PODSUMOWANIE Podstawowe funkcje: pozyskiwanie, przeglądanie, zapytania, analizowanie, prezentacja, publikowanie Rozwiązywanie problemów dotyczących: lokalizacji, warunków, trendów, prawidłowości, modelowanie GIS to baza danych (geobaza), mapa (tradycyjna, mobilna, interaktywna), model (model procesu)? Narzędzia geoprzetwarzania (przetwarzania danych przestrzennych) otrzymywanie nowych zestawów danych przestrzennych pochodzących z istniejących zbiorów danych. dr inż. Jan Blachowski 14
SYLLABUS Podstawowe pojęcia : dane, informacja przestrzenna, obiekt, atrybut Modele danych przestrzennych: konceptualny, logiczny, fizyczny Model obiektowy i model pól ciągłych Formaty danych: wektorowy, rastrowy Funkcje systemów informacji geograficznej Definicja GIS, SIP, SIT Funkcjonalność oprogramowania GIS KOMPONENTY OPROGRAMOWANIA GIS Desktop GIS (zainstalowane na jednym komputerze) Enterprise GIS(niezależne, na oddzielnych komputerach połączonych siecią) Dostęp do funkcjonalności Organizacja danych Dostęp do narzędzi 30 dr inż. Jan Blachowski 15
Funkcje systemu informacji geograficznej wykonywane przez oprogramowanie W każdym występuje wspólna, stała, grupa funkcji. Są to: WPROWADZANIE DANYCH ZARZĄDZANIE DANYMI PRZETWARZANIE DANYCH UDOSTĘPNIANIE DANYCH 31 WPROWADZANIE DANYCH POZYSKIWANIE DANYCH PRZESTRZENNYCH WPROWADZANIE DANYCH OPISOWYCH WYKRYWANIE BŁĘDÓW DANYCH PRZESTRZENNYCH WYKRYWANIE BŁĘDÓW DANYCH OPISOWYCH 32 dr inż. Jan Blachowski 16
WPROWADZANIE DANYCH POZYSKIWANIE DANYCH PRZESTRZENNYCH WPROWADZANIE DANYCH OPISOWYCH Pierwotne Wtórne WYKRYWANIE BŁĘDÓW DANYCH PRZESTRZENNYCH WYKRYWANIE BŁĘDÓW DANYCH OPISOWYCH pozyskiwane w wyniku bezpośrednich pomiarów i przeznaczone specjalnie do wykorzystania w systemach geoinformacyjnych 33 WPROWADZANIE DANYCH POZYSKIWANIE DANYCH PRZESTRZENNYCH WPROWADZANIE DANYCH OPISOWYCH WYKRYWANIE BŁĘDÓW DANYCH PRZESTRZENNYCH Pierwotne Wtórne WYKRYWANIE BŁĘDÓW DANYCH OPISOWYCH pochodzą z wcześniejszych prac lub z innych systemów, występują w postaci cyfrowej lub analogowej, pierwotnie pozyskane do innych celów stąd muszą być przetworzone do formatu cyfrowego do użycia w systemie geoinformacyjnym, 34 dr inż. Jan Blachowski 17
WPROWADZANIE DANYCH POZYSKIWANIE DANYCH PRZESTRZENNYCH WPROWADZANIE DANYCH OPISOWYCH WYKRYWANIE BŁĘDÓW DANYCH PRZESTRZENNYCH WYKRYWANIE BŁĘDÓW DANYCH OPISOWYCH Tab. Podział danych przestrzennych wg metody gromadzenia (na podst. Longley i inni, 2006) DANE RASTROWE DANE WEKTOROWE Dane pierwotne Cyfrowe obrazy satelitarne Pomiary geodezyjne Cyfrowe zdjęcia lotnicze Pomiary GPS Dane wtórne Zeskanowane mapy Mapy topograficzne Zeskanowane zdjęcia Bazy danych topograficznych Cyfrowe modele terenu 35 WPROWADZANIE DANYCH POZYSKIWANIE DANYCH PRZESTRZENNYCH WPROWADZANIE DANYCH OPISOWYCH WYKRYWANIE BŁĘDÓW DANYCH PRZESTRZENNYCH WYKRYWANIE BŁĘDÓW DANYCH OPISOWYCH PLANOWANIE PRZYGOTOWANIE EDYCJA TRANSFER Rys. Podstawowe etapy gromadzenia (pozyskiwania) danych pierwotnych OCENA 36 dr inż. Jan Blachowski 18
WPROWADZANIE DANYCH POZYSKIWANIE DANYCH PRZESTRZENNYCH WPROWADZANIE DANYCH OPISOWYCH WYKRYWANIE BŁĘDÓW DANYCH PRZESTRZENNYCH WYKRYWANIE BŁĘDÓW DANYCH OPISOWYCH kontrolowanie danych przestrzennych pod względem formalnym czyli pod względem formatu i dopuszczalnych wartości, automatyczne wykrywanie błędów topologicznych, ich sygnalizowanie i możliwość interaktywnego usuwania, interaktywna edycja obiektów (usuwanie, modyfikacja), 37 WPROWADZANIE DANYCH POZYSKIWANIE DANYCH PRZESTRZENNYCH WPROWADZANIE DANYCH OPISOWYCH WYKRYWANIE BŁĘDÓW DANYCH PRZESTRZENNYCH WYKRYWANIE BŁĘDÓW DANYCH OPISOWYCH kontrolowanie danych opisowych pod względem formalnym, wykrywanie brakujących opisów, wyszukiwanie i modyfikacja grupy danych, interaktywna edycja danych opisowych. 38 dr inż. Jan Blachowski 19
Zarządzanie danymi to zespół czynności, których głównym celem jest utrzymanie w należytym stanie zasobów informacyjnych systemu. ZARZĄDZANIE DANYMI OKREŚLENIE PRAW DOSTĘPU UŻYTKOWNIKÓW WYSZUKIWANIE DANYCH NA PODSTAWIE KRYTERIÓW KONTROLA POPRAWNOŚCI DANYCH ARCHIWIZACJA DANYCH 39 PRZETWARZANIE DANYCH KONWERSJA LUB ZMIANA STRUKTURY DANYCH TRANSFORMACJA ANALIZY PRZESTRZENNE ANALIZY STATYSTYCZNE Przy czym niektóre funkcje przetwarzania mogą: Wykonywać operacje na obiektach bez ich zmian, Generować nowe obiekty na podstawie istniejących, Modyfikować jedynie obiekty istniejące. 40 dr inż. Jan Blachowski 20
PRZETWARZANIE DANYCH KONWERSJA / ZMIANA STRUKTURY DANYCH TRANSFORMACJA ANALIZY PRZESTRZENNE ANALIZY STATYSTYCZNE Warstwa źródłowa Warstwa docelowa Przykłady operacji konwersji danych to: Automatyczne lub interaktywne łączenie dwóch fragmentów bazy z uzgodnieniem styków, Generalizacja, Generowanie warstwic na podstawie regularnej lub nieregularnej siatki punktów terenowych, Wygładzanie linii przez aproksymację jej przebiegu linia krzywą, 41 PRZETWARZANIE DANYCH KONWERSJA / ZMIANA STRUKTURY DANYCH TRANSFORMACJA ANALIZY PRZESTRZENNE ANALIZY STATYSTYCZNE Łącznik Przed transformacją Po transformacji Przykłady transformacji danych to: Transformacja danych wektorowych lub rastrowych do układu określonego współrzędnymi punktów wspólnych (łączników), Obliczanie współrzędnych w różnych odwzorowaniach kartograficznych 42 dr inż. Jan Blachowski 21
PRZETWARZANIE DANYCH KONWERSJA / ZMIANA STRUKTURY DANYCH TRANSFORMACJA ANALIZY PRZESTRZENNE ANALIZY STATYSTYCZNE Przykłady analiz danych przestrzennych to: Nakładanie warstw (Overlay), Ekstrakcja (Extract), Agregowanie, Tworzenie obszarów buforowych, Analizy sieciowe, Obliczanie powierzchni, Obliczanie objętości obiektów kubaturowych, Wykonywanie przekrojów powierzchni, Analizy widoczności. 43 PRZETWARZANIE DANYCH KONWERSJA / ZMIANA STRUKTURY DANYCH TRANSFORMACJA Próg częściowy Próg ANALIZY PRZESTRZENNE ANALIZY STATYSTYCZNE Przykłady analiz statystycznych: Ocena dokładności danych, Analiza regresji i wariancji Nugget Zasięg Odległość semiwariogram 44 dr inż. Jan Blachowski 22
Udostępnianie danych następuje w formie tradycyjnej (papierowej) lub numerycznej: Określenie znaków umownych(symbolika) Wykonywanie rysunków na monitorach, ploterach, drukarkach,... Generowanie zestawień, Przekazywanie danych w ustalonych formatach zapisu Sporządzanie mapy obejmuje: Wybór sposobu symbolizacji w zależności od obiektu z możliwością interaktywnej modyfikacji, interaktywne umieszczanie, tytułów, legend, i opisów map,... 45 PODSUMOWANIE Funkcje systemów informacji geograficznej: wprowadzanie, zarządzanie, przetwarzanie, udostępnianie danych Wprowadzanie obejmuje: pozyskiwanie danych przestrzennych (pierwotnych i wtórnych) i wprowadzanie danych opisowych oraz wykrywanie błędów przestrzennych i opisowych Przetwarzanie może dotyczyć: konwersji lub zmiany struktury danych, transformacji danych rastrowych lub wektorowych (do układów współrzędnych), analiz przestrzennych i statystycznych, Zarządzanie dotyczy konserwacji zasobów informatycznych i może obejmować: określanie praw dostępu użytkowników, kontroli poprawności danych, wyszukiwanie danych wg kryteriów (położenia, atrybutu), archiwizacji danych Udostępnianie następuje w formie cyfrowej lub tradycyjnej i dotyczy: określenie znaków umownych, wykonanie rysunków, generowanie zestawień, przekazywanie danych ustalonych formatach zapisu Przykłady analiz przestrzennych obejmują: nakładanie warstw, agregowanie, tworzenie obszarów buforowych, wyznaczanie pola części wspólnej obszarów, analizy sieciowe, obliczanie i bilansowanie, objętości mas ziemnych, wykonywanie przekrojów powierzchni, analizy widoczności. dr inż. Jan Blachowski 23