Przegląd oprogramowania GIS do tworzenia map tematycznych

Transkrypt

1 MATERIAŁY SZKOLENIOWE OPROGRAMOWANIE GIS Jacek Jania Przegląd oprogramowania GIS do tworzenia map tematycznych 1

2 IV OPROGRAMOWANIE GIS Mapy tematyczne Mapy tematyczne to mapy eksponujące jeden lub kilka wybranych elementów treści mapy ogólnogeograficznej, bądź określone zjawiska i procesy przyrodnicze, gospodarcze, społeczne. Niezbędne do utworzenia map tematycznych są dane przestrzenne o środowisku. Dane przestrzenne - to dane dotyczące obiektów, zjawisk lub procesów, które lokalizowane są w przyjętym układzie współrzędnych. Dane te określają połoŝenie, wielkość, kształt oraz związki topologiczne zachodzące między tymi obiektami, zjawiskami lub procesami. Dane przestrzenne, w formie cyfrowej, mogą występować jako dane rastrowe lub dane wektorowe. GIS to system złoŝony ze sprzętu, oprogramowania, danych, ludzi (specjalistów), odpowiedniej organizacji i zasad słuŝących zbieraniu, przechowywani, analizowaniu, rozszerzaniu informacji o obszarach kuli ziemskiej (Dueker & Kjerne,1989). Pięć podstawowych funkcji GIS opracowanie map pomiary kartometryczne monitoring modelowanie zarządzanie 2

3 J. JANIA PRZEGLĄD OPROGRAMOWANIA GIS DO TWORZENIA MAP TEMATYCZNYCH Narzędzia i funkcje niezbędne do tworzenia map tematycznych Obsługa polskich układów współrzędnych Georeferencja obrazów rastrowych przypisywanie współrzędnych poszczególnym punktom znajdującym się na rastrze Digitalizacja proces tworzenia mapy cyfrowej z mapy klasycznej dociąganie dociąganie współrzędnych nowo wstawionych punktów do juŝ istniejących elementów na mapie Topologia funkcja umoŝliwiająca badanie relacji przestrzennych między obiektami Edycja atrybutów moŝliwość modyfikacji struktury i wartości informacji dołączonych do obiektu na mapie Dane punktowe z pliku txt przydatny w przypadku importu danych z GPS Obsługiwane formaty plików Narzędzia do komponowania map / wydruków Polska wersja programu Szkolenia, podręczniki, materiały dodatkowe 3

4 IV OPROGRAMOWANIE GIS Rodzaje pakietów oprogramowania GIS Business GIS oprogramowanie wykorzystywane w marketingu jako jedno z wielu narzędzi do podejmowania decyzji. Programy wyposaŝone są w bardzo proste funkcje do analizy danych umieszczonych na mapie (Business Map, Atlas GIS, Map Point) Desktop GIS programy charakteryzujące się prostotą obsługi przy jednoczesnej wysokiej funkcjonalnością. Zapewniają szeroki wybór efektywnych narzędzi, które znajdują róŝnorodne zastosowania (ArcView, MapInfo). Professional GIS systemy do zastosowań profesjonalnych. UmoŜliwiają zaawansowane funkcje do przetwarzania danych przestrzennych. Zawierają bogatszą funkcjonalność w standardzie niŝ programy Desktop GIS (ArcInfo, Geomedia Professional) Rodzaje licencji komercyjna - licencja pozwalająca najczęściej na uŝytkowanie programów w celach komercyjnych. Ograniczenia w tych licencjach dotyczą prawa uŝytkowania, kopiowania, rozpowszechniania, modyfikowania programów oraz często zabezpieczają ich kody źródłowe. shareware - program, który moŝna otrzymać i rozpowszechniać za darmo, jednak trzeba uzyskać zgodę autora. Korzystanie z niego jest juŝ jednak obwarowane pewnymi zasadami. JeŜeli po upływie okresu testowego (najczęściej 30-dniowego) uŝytkownik zdecyduje się zatrzymać program na dysku twardym, powinien potraktować to jako kupno produktu i zapłacić jego autorowi. freeware - to licencja oprogramowania umoŝliwiająca darmowe rozprowadzanie aplikacji bez ujawnienia kodu źródłowego. open source - to darmowe programy, których kod źródłowy jest ogólnie dostępny i rozprowadzany wraz z wersją instalacyjna, zaś kaŝdy programista moŝe poprawiać i modyfikować taki program. Przeanalizowane programy 4

5 J. JANIA PRZEGLĄD OPROGRAMOWANIA GIS DO TWORZENIA MAP TEMATYCZNYCH ArcView - ESRI Geomedia Professional Intergraph MapInfo Professional MapInfo TatukGIS Editor TatukGIS Manifold Professional Manifold QGIS Quantum GIS GVGIS IVER Krystyna GIS System Krystyna GIS udig - Refractions Research 5

6 IV OPROGRAMOWANIE GIS 6

7 J. JANIA PRZEGLĄD OPROGRAMOWANIA GIS DO TWORZENIA MAP TEMATYCZNYCH 7

8 IV OPROGRAMOWANIE GIS 8

9 J. JANIA PRZEGLĄD OPROGRAMOWANIA GIS DO TWORZENIA MAP TEMATYCZNYCH 9

10 IV OPROGRAMOWANIE GIS 10

11 J. JANIA PRZEGLĄD OPROGRAMOWANIA GIS DO TWORZENIA MAP TEMATYCZNYCH Wnioski Tworzenie cyfrowych map tematycznych nie musi się wiązać z duŝymi nakładami finansowymi na zakup specjalistycznego oprogramowania GIS. Istnieje szereg aplikacji dostępnych za darmo lub w rozsądnych granicach cenowych, które posiadają niezbędne do tego celu funkcje. Programy te mogą w niektórych aspektach zastąpić wyrafinowane oprogramowanie GIS, jednakŝe przy planach wykorzystania zaawansowanych funkcji analitycznych wydaje się celowe przemyślenie zakupu systemów profesjonalnych. Literatura, źródła: Longley P. A., Goodchild M. F., Maguire D. J., Rhind D. W., 2006: GIS Teoria I praktyka, Wydawnictwo Naukowe PWN, WarszawaLitwin L., Myrda G., 2005: Systemy Informacji Geograficznej, Zarządzanie danymi przestrzennymi w GIS, SIP, SIT, LIS, Wydawnictwo Helion, Gliwice Marciniak J., MoŜliwości i funkcje programu gvsig, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu