ROGRAM NAUZANIA DLA ZAWODU TEHNIK DROGOWNITWA, 311206 O STRUKTURZE RZEDMIOTOWEJ Wersja po recenzjach Warszawa 2012 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 1
SIS TREŚI Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 1. TY ROGRAMU: RZEDMIOTOWY... 3 2. RODZAJ ROGRAMU: LINIOWY... 3 3. AUTORZY, REENZENI I KONSULTANI ROGRAMU NAUZANIA:... 3 4. ODSTAWY RAWNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO... 3 5. ELE OGÓLNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO... 4 6. RZEDMIOTY ROZSZERZONE W TEHNIKUM... 4 7. KORELAJA ROGRAMU NAUZANIA DLA ZAWODU TEHNIKA DROGOWNITWA Z ODSTAWĄ ROGRAMOWĄ KSZTAŁENIA OGÓLNEGO.. 4 8. INFORMAJA O ZAWODZIE TEHNIK DROGOWNITWA... 5 9. UZASADNIENIE OTRZEY KSZTAŁENIA W ZAWODZIE... 6 10. OWIĄZANIA ZAWODU TEHNIK DROGOWNITWA Z INNYMI ZAWODAMI... 6 11. ELE SZZEGÓŁOWE KSZTAŁENIA W ZAWODZIE TEHNIK DROGOWNITWA... 8 12. LAN NAUZANIA DLA ZAWODU TEHNIK DROGOWNITWA... 9 13. ROGRAMY NAUZANIA DLA OSZZEGÓLNYH RZEDMIOTÓW... 13 1. udownictwo ogólne... 14 2. Technologia robót ziemnych i nawierzchniowych... 21 3. Organizacja robót drogowych i utrzymaniowych... 36 4. Kosztorysowanie w budownictwie... 42 5. Język obcy zawodowy w drogownictwie... 46 6. Działalność gospodarcza w budownictwie... 51 7. Dokumentacja techniczna... 56 8. Roboty ziemne i nawierzchniowe... 63 9. Nadzór robót i utrzymanie dróg i obiektów mostowych... 71 10. Kosztorysowanie i dokumentacja przetargowa w budownictwie... 80 11. raktyki zawodowe 1 roboty ziemne i drogowe (2 klasa technikum)... 89 12. raktyki zawodowe 2 - utrzymanie dróg i obiektów mostowych (3 klasa technikum)... 98 ZAŁĄZNIK... 104 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 2
TY SZKOŁY: Technikum Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 1. TY ROGRAMU: RZEDMIOTOWY 2. RODZAJ ROGRAMU: LINIOWY 3. AUTORZY, REENZENI I KONSULTANI ROGRAMU NAUZANIA: Autorzy: dr inż. Elżbieta Suwała, inż. Krzysztof Zieliński Recenzenci: mgr inż. Anna Kusina, mgr inż. Robert Wanic Konsultanci: mgr inż. Mirosław Żurek 4. ODSTAWY RAWNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO rogram nauczania dla zawodu technik drogownictwa opracowany jest zgodnie z poniższymi aktami prawnymi: Ustawą z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw; Rozporządzeniem w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego z dnia 23 grudnia 2011 r.; Rozporządzeniem w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach z dnia 7 lutego 2012 r.; Rozporządzeniem w sprawie ramowych planów nauczania z dnia 7 lutego 2012 r.; Rozporządzeniem w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręczników z dnia 8 czerwca 2009 r.; Rozporządzeniem w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych z dnia 30 kwietnia 2007 z późn. zm.; Rozporządzeniem w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach z dnia 17 listopada 2010 r.; Rozporządzeniem w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach z dnia 31 grudnia 2002 r. z późn. zm.; Ustawą o drogach publicznych z dnia 21 marca 1985 r.; Rozporządzeniem w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie z dnia 2 marca 1999 r.; Rozporządzeniem w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać drogowe obiekty inżynierskie i ich usytuowanie z dnia 30 maja 2000 r.; Rozporządzeniem w sprawie sposobu numeracji i ewidencji dróg publicznych, obiektów mostowych, tuneli, przepustów i promów oraz rejestru numerów nadanych drogom, obiektom mostowym i tunelom z dnia 16 lutego 2005 r.; Rozporządzeniem w sprawie przepisów techniczno-budowlanych dotyczących autostrad płatnych z dnia 16 stycznia 2002 r.; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 3
5. ELE OGÓLNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Opracowany program nauczania pozwoli na osiągnięcie co najmniej następujących celów ogólnych kształcenia zawodowego: przygotowanie uczących się do życia w warunkach współczesnego świata, wykonywania pracy zawodowej i aktywnego funkcjonowania na zmieniającym się rynku pracy. Zadania szkoły i innych podmiotów prowadzących kształcenie zawodowe oraz sposób ich realizacji są uwarunkowane zmianami zachodzącymi w otoczeniu gospodarczo-społecznym, na które wpływają w szczególności: idea gospodarki opartej na wiedzy, globalizacja procesów gospodarczych i społecznych, rosnący udział handlu międzynarodowego, mobilność geograficzna i zawodowa, nowe techniki i technologie, a także wzrost oczekiwań pracodawców w zakresie poziomu wiedzy i umiejętności pracowników. W procesie kształcenia zawodowego ważne jest integrowanie i korelowanie kształcenia ogólnego i zawodowego, w tym doskonalenie kompetencji kluczowych nabytych w procesie kształcenia ogólnego, z uwzględnieniem niższych etapów edukacyjnych. Odpowiedni poziom wiedzy ogólnej powiązanej z wiedzą zawodową przyczyni się do podniesienia poziomu umiejętności zawodowych absolwentów szkół kształcących w zawodach, a tym samym zapewni im możliwość sprostania wyzwaniom zmieniającego się rynku pracy. W procesie kształcenia zawodowego są podejmowane działania wspomagające rozwój każdego uczącego się, stosownie do jego potrzeb i możliwości, ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnych ścieżek edukacji i kariery, możliwości podnoszenia poziomu wykształcenia i kwalifikacji zawodowych oraz zapobiegania przedwczesnemu kończeniu nauki. Elastycznemu reagowaniu systemu kształcenia zawodowego na potrzeby rynku pracy, jego otwartości na uczenie się przez całe życie oraz mobilności edukacyjnej i zawodowej absolwentów ma służyć wyodrębnienie kwalifikacji w ramach poszczególnych zawodów wpisanych do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego. 6. RZEDMIOTY ROZSZERZONE W TEHNIKUM Dla zawodu technik drogownictwa wybrano dwa obowiązkowe zajęcia edukacyjne z zakresu kształcenia ogólnego powiązane z zawodem, które realizowane będą w zakresie rozszerzonym: matematyka - 180 godz. oraz fizyka - 240 godz. rzy takiej propozycji ilości godz. matematyki i fizyki przedmiotem uzupełniającym jest historia i społeczeństwo w wymiarze 120 godz. Matematyka będzie realizowana w zakresie rozszerzonym od klasy 1, natomiast fizyka będzie realizowana w zakresie rozszerzonym od klasy II. Zgodnie z zapisami z ramowego planu nauczania dla technikum, łączna liczba godzin przedmiotów realizowanych w zakresie rozszerzonym oraz przedmiotu uzupełniającego wynosi 540 godzin. 7. KORELAJA ROGRAMU NAUZANIA DLA ZAWODU TEHNIKA DROGOWNITWA Z ODSTAWĄ ROGRAMOWĄ KSZTAŁENIA OGÓLNEGO rogram nauczania dla zawodu technik drogownictwa uwzględnia aktualny stan wiedzy o zawodzie ze szczególnym zwróceniem uwagi na nowe technologie i najnowsze koncepcje nauczania. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 4
rogram uwzględnia także zapisy zadań ogólnych szkoły i umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia w szkole ponadgimnazjalnej umieszczonych w podstawach programowych kształcenia ogólnego, w tym: 1) umiejętność zrozumienia, wykorzystania i refleksyjnego przetworzenia tekstów, prowadząca do osiągnięcia własnych celów, rozwoju osobowego oraz aktywnego uczestnictwa w życiu społeczeństwa; 2) umiejętność wykorzystania narzędzi matematyki w życiu codziennym oraz formułowania sądów opartych na rozumowaniu matematycznym; 3) umiejętność wykorzystania wiedzy o charakterze naukowym do identyfikowania i rozwiązywania problemów, a także formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody lub społeczeństwa; 4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w językach obcych; 5) umiejętność sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi i komunikacyjnymi; 6) umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji; 7) umiejętność rozpoznawania własnych potrzeb edukacyjnych oraz uczenia się; 8) umiejętność pracy zespołowej. W programie nauczania dla zawodu technik drogownictwa uwzględniono powiązania z kształceniem ogólnym polegające na wcześniejszym osiąganiu efektów kształcenia w zakresie przedmiotów ogólnokształcących stanowiących podbudowę dla kształcenia w zawodzie. Dotyczy to przede wszystkim takich przedmiotów jak: matematyka i fizyka a także podstawy przedsiębiorczości i edukacji dla bezpieczeństwa. 8. INFORMAJA O ZAWODZIE TEHNIK DROGOWNITWA Technik drogownictwa samodzielnie lub we współpracy z inżynierem drogownictwa może organizować, wykonywać i nadzorować zadania zawodowe związane z budową, eksploatacją i utrzymaniem dróg, ulic, lotnisk i autostrad oraz z budową i eksploatacją obiektów mostowych a także może wykonywać prace związaniem z wykonywaniem kosztorysów robót drogowych, z wytwarzaniem materiałów i elementów do budowy dróg oraz obiektów inżynierskich, z zarządzaniem drogami i obiektami mostowymi a także wykonywać prace związane z badaniem materiałów i nawierzchni drogowych. Ze względu na różnorodność stanowisk pracy technik drogownictwa wykonuje je przede wszystkim na wolnym powietrzu (budowa dróg i obiektów mostowych) w firmach wykonawczych. Technik drogownictwa może również pracować w pomieszczeniach urzędy administracji drogowej, pracownie projektowe, laboratoria drogowe. Technik drogownictwa prawie zawsze pracuje w zespole. W zależności od wielkości i rodzaju zadania liczebność zespołu jest różna. W czasie wykonywania pracy współpracuje ze swoimi zwierzchnikami i nadzorem technicznym. zęsto kontaktuje się z właścicielami lub użytkownikami terenów przylegających do dróg. W związku z tym w zawodzie technik drogownictwa ważna jest umiejętność nawiązywania kontaktów i bezkonfliktowego współżycia z ludźmi, zarówno z właścicielami terenów, jak i ze współpracownikami, którzy w tym zawodzie zmieniają się często chociażby ze względu na specyfikę robót, lub miejsce wykonywanych robót. Technika drogownictwa winna charakteryzować dobra pamięć (dotycząca ludzi, rzeczy, a szczególnie orientacji w terenie). raca przy zmiennych, niekorzystnych warunkach atmosferycznych i często nieprzewidzianych warunkach technicznych, wymaga cierpliwości i umiejętności szybkiego dostosowania do nowej sytuacji. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 5
Duże znaczenie w tym zawodzie ma dobra sprawność fizyczna oraz duża odporność na zmienne warunki atmosferyczne. Ważną cechą jest dobry wzrok, gdyż wiele pomiarów wykonywanych jest za pomocą przyrządów optycznych. rzydatny jest zmysł wyczucia odległości i oceny spadków terenu. Technik drogownictwa może być zatrudniony w: firmach drogowych budujących oraz utrzymujących drogi i obiekty mostowe, biurach projektów projektujących drogi i obiekty mostowe, organach administracji państwowej i samorządowej, wytwórniach materiałów budowlanych i drogowych, w laboratoriach drogowych. Technik drogownictwa może założyć własną firmę. W zawodzie technika drogownictwa można wyróżnić grupy stanowisk związanych z: wykonawstwem robót drogowych: ziemnych, odwodnieniowych oraz nawierzchniowych, kierowaniem robotami drogowymi, kosztorysowaniem robót, pełnieniem nadzoru w zakresie budowy dróg, ulic, autostrad i lotnisk oraz inżynierskich obiektów drogowych, eksploatacją, utrzymaniem oraz zarządzaniem drogami w urzędach administracji terytorialnej i samorządowej państwa. 9. UZASADNIENIE OTRZEY KSZTAŁENIA W ZAWODZIE o wejściu olski do Unii Europejskiej zaistniała konieczność dostosowania infrastruktury do wymagań europejskich, w tym budowy i przebudowy sieci dróg i autostrad a także obiektów mostowych. ołożenie olski w centrum Europy powoduje, że natężenie ciężkiego ruchu samochodowego, szczególnie w kierunku wschód - zachód, z roku na rok intensywnie wzrasta. udowa i utrzymanie nowoczesnych dróg i obiektów mostowych w dobie szybko rozwijającej się gospodarki wymaga zatrudniania wysoko wyspecjalizowanej kadry technicznej a w tym pracowników ze średnim wykształceniem technicznym. Technicy drogownictwa należą do grupy poszukiwanych pracowników. Rynek pracy oczekuje na pracowników elastycznie reagujących na zmieniające się warunki pracy, które w drogownictwie często mają miejsce ze względu na specyfikę tego zawodu. 10. OWIĄZANIA ZAWODU TEHNIK DROGOWNITWA Z INNYMI ZAWODAMI odział zawodów na kwalifikacje uelastycznia kształcenie zawodowe umożliwiając uczącemu się uzupełnianie kwalifikacji stosownie do aktualnych potrzeb rynku pracy jak również realizacji własnych potrzeb i ambicji zawodowych. W branży drogowej wspólną kwalifikację ma zawód kształcony na poziomie zasadniczej szkoły zawodowej mechanik maszyn i urządzeń drogowych i technik drogownictwa. Dla tych zawodów wyodrębniona została kwalifikacja.2, która stanowi wspólną kwalifikację kształcenia w zawodzie mechanik maszyn i urządzeń drogowych oraz technik drogownictwa. Dla obu tych zawodów wspólne efekty kształcenia stanowi podbudowa określona kodem KZ(.a). Umiejętności stanowiące podbudowę do kształcenia tylko w zawodzie technik drogownictwa stanowią efekty opisane kodem KZ(.j). Natomiast umiejętności stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach branży budowlanej obejmujące zawody: kominiarz, monter zabudowy i robót wykończeniowych w budownictwie, monter izolacji budowlanych, dekarz, cieśla, betoniarz-zbrojarz, kamieniarz, zdun, murarz-tynkarz, monter konstrukcji budowlanych, technik renowacji elementów architektury, technik budownictwa, technik dróg i mostów kolejowych, monter systemów rurociągowych, monter nawierzchni kolejowej, technik drogownictwa opisano kodem KZ(.c) rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 6
Wspólną kwalifikację.30 mają także zawody branży budowlanej kształcone na poziomie technikum tj. technik dróg i mostów kolejowych, technik drogownictwa i technik budownictwa co pozwala po jej potwierdzeniu na szybszą zmianę zawodu w ramach tego obszaru kształcenia. Inną grupą wspólnych efektów dotyczących obszaru budowlanego są efekty stanowiące podbudowę kształcenia w zawodach określone kodem KZ(.c). oniższa tabela przedstawia powiązanie kwalifikacji z innymi zawodami branży budowlanej oraz podstawowymi elementami wspólnymi w grupie zawodów budowlanych. Symbol Elementy Kwalifikacja Zawód zawodu wspólne.2..32..30. Wykonywanie robót drogowych Organizacja robót związanych z budową i utrzymaniem dróg i obiektów mostowych Sporządzanie kosztorysów oraz przygotowywanie dokumentacji przetargowej 834201 Mechanik maszyn i urządzeń drogowych 311206 Technik drogownictwa 311206 Technik drogownictwa 311207 Technik dróg i mostów kolejowych 311206 Technik drogownictwa 311204 Technik budownictwa KZ(.a) OMZ KZ(.a) KZ(.j) OMZ KZ(.c) KZ(.j) Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik drogownictwa po potwierdzeniu kwalifikacji.2. Wykonywanie robót drogowych,.32. Organizacja robót związanych z budową i utrzymaniem dróg i obiektów mostowych i.30. Sporządzanie kosztorysów oraz przygotowywanie dokumentacji przetargowej może uzyskać dyplom potwierdzający kwalifikacje w zawodzie technik budownictwa po potwierdzeniu dodatkowo kwalifikacji.16. Wykonywanie robót zbrojarskich i betoniarskich albo.18. Wykonywanie robót murarskich i tynkarskich albo.20. Montaż konstrukcji budowlanych i.33. Organizacja i kontrolowanie robót budowlanych lub w zawodzie technik dróg i mostów kolejowych po potwierdzeniu dodatkowo kwalifikacji.28. Organizacja robót związanych z budową i utrzymaniem dróg kolejowych i.29. Organizacja robót związanych z budową i utrzymaniem obiektów mostowych. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 7
11. ELE SZZEGÓŁOWE KSZTAŁENIA W ZAWODZIE TEHNIK DROGOWNITWA Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik drogownictwa powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych: 1) organizowania i prowadzenia robót ziemnych związanych z budową dróg i obiektów mostowych; 2) organizowania i koordynowania robót związanych z budową i utrzymaniem dróg oraz obiektów mostowych; 3) prowadzenia bieżących i okresowych przeglądów technicznych dróg i obiektów mostowych; 4) wykonywania prac związanych z budową i utrzymaniem dróg i obiektów mostowych; 5) sporządzania kosztorysów oraz przygotowywania dokumentacji przetargowej. Do wykonywania zadań zawodowych niezbędne jest osiągnięcie efektów kształcenia określonych w podstawie programowej kształcenia w zawodzie technik drogownictwa, które obejmują: efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów (H, DG, JOZ, KS, OMZ); efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru budowlanego stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie KZ(.a), KZ(.c), KZ(.j); efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie obejmujące: kwalifikację.2. Wykonywanie robót drogowych; kwalifikację.32. Organizacja robót związanych z budową i utrzymaniem dróg i obiektów mostowych. kwalifikację.30. Sporządzanie kosztorysów oraz przygotowywanie dokumentacji przetargowej; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 8
12. LAN NAUZANIA DLA ZAWODU TEHNIK DROGOWNITWA Zgodnie z Rozporządzeniem MEN w sprawie ramowych planów nauczania w technikum minimalny wymiar godzin na kształcenie zawodowe wynosi 1 600 godzin, z czego na kształcenie zawodowe teoretyczne zostanie przeznaczonych minimum 735 godzin, a na kształcenie zawodowe praktyczne 735 godzin. W podstawie programowej kształcenia w zawodzie technik drogownictwa minimalna liczba godzin na kształcenie zawodowe została określona dla efektów kształcenia i wynosi: - na kształcenie w ramach kwalifikacji.2. minimum 500 godzin, - na kształcenie w ramach kwalifikacji.32. minimum 260 godzin, - na kształcenie w ramach kwalifikacji.30. minimum 100 godzin, - na kształcenie w ramach efektów wspólnych dla wszystkich zawodów i wspólnych dla zawodów w ramach obszaru budowlanego na kształcenie przeznaczono minimum 330 godzin. Tabela 3. lan nauczania dla programu o strukturze przedmiotowej dla zawodu technik drogownictwa Klasa Liczba godzin w cyklu kształcenia Lp. Nazwa przedmiotu I II III IV tygodniowo łącznie Kształcenie zawodowe teoretyczne 1. udownictwo ogólne 1 2 3 90 2. Technologia robót ziemnych i nawierzchniowych 3 3 3 9 270 3. Organizacja robót drogowych i utrzymaniowych 2 6 8 240 4. Kosztorysowanie w budownictwie 0,5 1,5 2 60 5. Język obcy zawodowy w drogownictwie 0,5 1 1,5 45 6. Działalność gospodarcza w budownictwie 0,5 0,5 1 30 Łączna liczba godzin na kształcenie zawodowe teoretyczne 4 7 10,5 3 24,5 735 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 9
Kształcenie zawodowe praktyczne* 7. Dokumentacja techniczna 1 2 3 90 8. Roboty ziemne i nawierzchniowe 2 4 2 8 240 9. Nadzór robót i utrzymanie dróg i obiektów mostowych 2 3,5 5,5 165 10. Kosztorysowanie i dokumentacja przetargowa w budownictwie 1 3 4 120 Łączna liczba godzin na kształcenie zawodowe praktyczne 3 8 6,5 3 20,5 615 raktyki zawodowe 5** 4 tyg. 320 *zajęcia odbywają się w pracowniach szkolnych, warsztatach szkolnych, centrach kształcenia praktycznego oraz u pracodawcy. **liczba godzin tygodniowo w przypadku praktyk realizowanych powyżej 4 tygodni. Egzamin potwierdzający pierwszą kwalifikację.2. odbywa się pod koniec pierwszego semestru klasy trzeciej. Egzamin potwierdzający drugą kwalifikację.32. odbywa się pod koniec klasy trzeciej. Egzamin potwierdzający trzecią kwalifikację.30. odbywa się pod koniec pierwszego semestru klasy czwartej. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 10
Wykaz działów programowych dla zawodu technik drogownictwa Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Nazwa przedmiotu 1. udownictwo ogólne Nazwa działu programowego Liczba godzin przewidziana na dział 1.1. Obiekty budowlane i technologie ich wykonywania 60 1.2. omiary stosowane w budownictwie i zagospodarowanie terenu budowy 30 2. Technologia robót ziemnych i nawierzchniowych 3. Organizacja robót drogowych i utrzymaniowych 4. Kosztorysowanie w budownictwie 5. Język obcy zawodowy w drogownictwie 6. Działalność gospodarcza w budownictwie 7. Dokumentacja techniczna 2.1. ezpieczne warunki pracy w drogownictwie 10 2.2. Wiadomości o drogach i mostach 150 2.3. Maszyny drogowe 30 2.4. race przygotowawcze i technologia robót ziemnych 40 2.5. Technologia robót nawierzchniowych 40 3.1. rzygotowanie i wykonywanie robót drogowych 140 3.2. Organizacja robót utrzymaniowych 100 4.1. Rodzaje kosztorysów i zasady ich sporządzania 30 4.2. Zasady i tryb udzielania zamówień publicznych 30 5.1. orozumiewanie się ze współpracownikami w języku obcym 30 5.2. Korzystanie z tekstowych źródeł informacji w języku obcym 15 6.1. odstawy formalno-prawne działalności gospodarczej 15 6.2. rowadzenie przedsiębiorstwa budownictwa drogowego 15 7.1. odstawy rysunku technicznego i mechaniki budowli 70 7.2. Dokumentacja techniczna maszyn drogowych 20 8. Roboty ziemne i 8.1. Wykonywanie robót ziemnych 100 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 11
nawierzchniowe 8.2. Wykonawstwo robót nawierzchniowych 140 9. Nadzór robót i utrzymanie dróg i obiektów mostowych 10. Kosztorysowanie i dokumentacja przetargowa w budownictwie 11. raktyki zawodowe 1 - roboty ziemne i drogowe 12. raktyki zawodowe 2 - utrzymanie dróg i obiektów mostowych 9.1. Nadzór robót w drogownictwie 80 9.2. Utrzymanie dróg i obiektów mostowych 85 10.1. rzedmiarowanie i obmiarowanie robót 40 10.2. Sporządzanie kosztorysów 50 10.3. rzetargi i umowy 30 11.1. Wykonawstwo robót drogowych 80 11.2. Miernictwo drogowe 80 11.3. adanie stanu nawierzchni dróg i obiektów mostowych 80 11.4. Ocena stanu nawierzchni dróg i obiektów mostowych 80 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 12
13. ROGRAMY NAUZANIA DLA OSZZEGÓLNYH RZEDMIOTÓW W programie nauczania dla zawodu technik drogownictwa zastosowano taksonomię celów A, i wg. Niemiecko. 1. udownictwo ogólne 90 godz. 2. Technologia robót ziemnych i nawierzchniowych 270 godz. 3. Organizacja robót drogowych i utrzymaniowych 240 godz. 4. Kosztorysowanie w budownictwie 60 godz. 5. Język obcy zawodowy w drogownictwie 45 godz. 6. Działalność gospodarcza w budownictwie 30 godz. 7. Dokumentacja techniczna 90 godz. 8. Roboty ziemne i nawierzchniowe 240 godz. 9. Nadzór robót i utrzymanie dróg i obiektów mostowych 165 godz. 10.Kosztorysowanie i dokumentacja przetargowa w budownictwie 120 godz. 11.raktyki zawodowe 160 godz. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 13
1. udownictwo ogólne 1.1. Obiekty budowlane i technologie ich wykonywania 1.2. omiary stosowane w budownictwie i zagospodarowanie terenu budowy 1.1. Obiekty budowlane i technologie ich wykonywania Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) H(1)1. wyjaśnić pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy H(1)2. wyjaśnić pojęcia związane z ochroną przeciwpożarową oraz ochroną środowiska H(1)3. wyjaśnić pojęcia związane z ergonomią H(2)1. wymienić instytucje oraz służby działające w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w olsce H(2)2. określić zadania instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w olsce H(2)3. określić uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w olsce H(3)1. wskazać prawa i obowiązki pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia ezpieczeństwa i higiena pracy, ochrona ppoż. i ochrona środowiska w budownictwie odstawy ergonomii Instytucje i służby działające w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w olsce rawa i obowiązki pracownika w zakresie bhp i ppoż. Klasyfikacja obiektów budowlanych Rodzaje obiektów budowlanych Elementy konstrukcyjne i niekonstrukcyjne budynku i ich zadania rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 14
H(3)2. wskazać prawa i obowiązki pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy H(3)3. określić konsekwencje wynikające z nieprzestrzegania praw i obowiązków pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy KZ(.c)(1)1. rozróżnić i dokonać klasyfikacji obiektów budowlanych; KZ(.c)(1)2. określić kryteria podziału obiektów budowlanych; KZ(.c)(1)3. rozróżnić elementy niekonstrukcyjne obiektów budowlanych. KZ(.c)(2)1. rozróżnić elementy konstrukcyjne obiektów budowlanych; KZ(.c)(2)2. dokonać charakterystyki technologii wykonania konstrukcji budowlanych; KZ(.c)(2)3. określić zależności technologiczne pomiędzy różnymi procesami budowlanymi; KZ(.c)(2)4. dobrać technologię wykonania do konstrukcji obiektu budowlanego; KZ(.c)(3)1. rozróżnić elementy instalacji budowlanych; KZ(.c)(3)2. rozróżnić rodzaje instalacji budowlanych. KZ(.c)(4)1. rozpoznać materiały budowlane; KZ(.c)(4)2.określić zastosowanie materiałów budowlanych. KZ(.c)(7)1. rozróżnić rodzaje dokumentacji budowlanej; KZ(.c)(7)2. rozróżnić elementy składowe dokumentacji budowlanej; KS(2)1. zaproponować sposoby rozwiązywania problemów KS(2)2. dążyć wytrwale do celu KS(2)3. zrealizować działania zgodnie z własnymi pomysłami Rodzaje konstrukcji budynków Technologie wykonywania obiektów budowlanych Instalacje budowlane Materiały budowlane Dokumentacja budowlana rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 15
KS(2)4. zainicjować zmiany mające pozytywny wpływ na środowisko pracy KS(4)1. analizować zmiany zachodzące w branży KS(4)2. podejmować nowe wyzwania KS(4)3. wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowanych metod i technik pracy KS(6)1. przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego KS(6)2. wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych lanowane zadanie Otrzymałeś polecenie rozpoznania przedstawionych budynków, obiektów budowlanych oraz instalacji. Opisz ich poszczególne elementy oraz technologię wykonania. Zadanie powinieneś wykonać w dwuosobowym zespole korzystając z dostępnych w pracowni materiałów źródłowych. Do dyspozycji masz stanowisko komputerowe odpowiednio wyposażone, a także materiały będące na wyposażeniu pracowni dokumentacji. Sporządzone opracowanie będziesz prezentować wspólnie z kolegą/koleżanką na forum grupy. zas prezentacji około 10 minut. Opracowany materiał przekażecie w wersji elektronicznej i drukowanej do oceny. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Dział programowy Obiekty budowlane i technologie ich wykonywania powinien być prowadzony w pracowni dokumentacji wyposażonej w stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem i ze skanerem oraz z projektorem multimedialnym. Środki dydaktyczne Stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem, ze skanerem oraz z projektorem multimedialnym, pakiet programów biurowych, program do tworzenia prezentacji i grafiki, specyfikacje techniczne warunków wykonania oraz odbioru robót związanych z budową budynków i obiektów budowlanych, filmy, plansze, foliogramy, normy budowlane, przykładowe projekty budowlane, czasopisma budowlane itp. Zalecane metody dydaktyczne Dominującą metodą powinny być ćwiczenia. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w grupach do 15 osób w pracowni dokumentacji. Uczniowie powinni pracować samodzielnie bądź w zespołach 2-4 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 16
osobowych. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzenie efektów kształcenia tego działu powinno odbywać się na podstawie oddanej przez uczniów dokumentacji oraz sposobu prezentacji wykonanego zadania. Kryteria oceniania powinny uwzględniać także poziom oraz zakres opanowania przez uczniów wiadomości teoretycznych. Obserwując czynności ucznia podczas wykonywania zadania należy zwrócić uwagę na: posługiwanie się terminologią zawodową dot. budownictwa ogólnego, selekcjonowanie i interpretowanie informacji zawartych w dokumentacji projektowej i materiałach źródłowych, samodoskonalenie wyrażone sposobem korzystania z różnych źródeł informacji. Oceniając osiągnięcia uczniów należy zwrócić uwagę na umiejętność logicznego myślenia oraz dokładność i czas realizacji zadania, które należy wykonać w zespole a także jego sumienność w wywiązywaniu się z poleconych zadań. Formy indywidualizacji pracy uczniów Formy indywidualizacji pracy powinny uwzględniać pracę z uczniem zdolnym oraz pracę z uczniem słabym. Formy pracy powinny uwzględniać: dostosowanie do warunków, środków, metod i form kształcenia dla potrzeb ucznia. dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. 1.2. omiary stosowane w budownictwie i zagospodarowanie terenu budowy Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 17
H(7)1 wyjaśnić zasady organizacji stanowiska pracy podczas pomiarów zgodnie z wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego KZ(.c)(8)1. zakwalifikować przyrządy do określonych prac pomiarowych; KZ(.c)(8)2. omówić budowę przyrządów pomiarowych; KZ(.c)(8)3. określić zasady obsługi urządzeń pomiarowych; KZ(.c)(8)4. określić zastosowanie poszczególnych przyrządów pomiarowych; KZ(.c)(9)1. określić zasady dokonywania prac pomiarowych w terenie; KZ(.c)(9)2. ustalić tolerancje wymiarowe mierzonych wielkości; KZ(.c)(9)3. określić poprawność wykonanych prac pomiarowych; KZ(.c)(10)1. ustalić kolejność robót związanych z zagospodarowaniem terenu budowy; KZ(.c)(10)2. określić miejsca magazynowania materiałów budowlanych na placu budowy; KZ(.c)(10)3. ustalić rozmieszczenie obiektów biurowo socjalnych na placu budowy; KZ(.c)(11)1. rozróżnić środki transportu dalekiego i bliskiego; KZ(.c)(11)2. rozróżnić środki transportu pionowego i poziomego; KZ(.c)(11)3. dobrać środek transportu do określonego rodzaju materiału; KZ(.c)(11)4. określić współpracę poszczególnych środków transportu; KZ(.c)(12)1. określić zasady transportu materiałów budowlanych; Organizacja stanowisk pracy przy pracach budowlanych omiary w budownictwie rzyrządy pomiarowe stosowane w robotach budowlanych Zasady wykonywania pomiarów w robotach budowlanych Zagospodarowanie terenu budowy odstawowy zakres prac dotyczący przygotowania terenu budowy Rodzaje transportu budowlanego Środki transportu budowlanego odstawowe zasady transportu i składowania materiałów budowlanych Rusztowania budowlane Zasady montażu, użytkowania i demontażu rusztowań rogramy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań budowlanych rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 18
KZ(.c)(12)2. określić zasady składowania materiałów w magazynach otwartych; KZ(.c)(12)3 określić zasady składowania materiałów w magazynach zamkniętych; KZ(.c)(12)4. dobrać środki transportu do przewożonych materiałów lub elementów budowlanych. KZ(.c)(13)1. scharakteryzować rusztowanie; KZ(.c)(13)2. dostosować rusztowanie do określonych robót; KZ(.c)(13)3. scharakteryzować rusztowanie; KZ(.c)(14)1. rozróżnić programy komputerowe stosowane przy budowie dróg; KZ(.c)(14)2. określić funkcje programów komputerowych stosowanych przy budowie i utrzymaniu dróg; KZ(.c)(14)3. obsłużyć programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań zawodowych technika drogownictwa lanowane zadania Otrzymałeś polecenie opracowania planu zagospodarowania terenu budowy placu manewrowego o nawierzchni betonowej w zakresie: 1) ogrodzenia terenu i wyznaczenia stref niebezpiecznych; 2) wykonania dróg manewrowych, wyjść i przejść dla pieszych; 3) doprowadzenia mediów, tj. energii elektrycznej i wody oraz odprowadzania lub utylizacji ścieków; 4) urządzenia pomieszczeń higieniczno-sanitarnych i socjalnych; 5) urządzenia składowisk materiałów i wyrobów. lan zagospodarowania terenu budowy przygotuj na podstawie planu sytuacyjnego. racę wykonaj samodzielnie i przekaż do oceny prowadzącemu w formie elektronicznej i drukowanej. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Dział programowy omiary stosowane w budownictwie i zagospodarowanie terenu budowy powinien być prowadzony w pracowni miernictwa drogowego, wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela z drukarką, skanerem oraz projektorem multimedialnym, pakiet programów biurowych; stanowiska (jedno stanowisko dla sześciu uczniów), wyposażone w sprzęt do pomiarów terenowych, taki jak: teodolit, niwelator, łaty i żabki niwelacyjne, libelle, tyczki geodezyjne, stojaki, węgielnice, taśmy geodezyjne, szpilki, ruletki geodezyjne, piony sznurkowe, paliki, szkicowniki, rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 19
busole, instrukcje obsługi sprzętu pomiarowego i geodezyjnego. Środki dydaktyczne Stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem, ze skanerem oraz z projektorem multimedialnym, pakiet programów biurowych, program do tworzenia prezentacji i grafiki, przykładowe plany zagospodarowania budowy Zalecane metody dydaktyczne Zajęcia należy prowadzić w pracowni dokumentacji oraz pracowni miernictwa. Uczniowie powinni pracować samodzielnie bądź w zespołach 2-4 osobowych. Stanowiska dla uczniów powinny być wyposażone w niezbędne pomoce dydaktyczne. odczas realizacji programu należy zwrócić uwagę na posługiwanie się uczniów terminologią techniczną z zakresu wykonywania pomiarów oraz organizacji i zagospodarowania terenu budowy. Zaleca się, aby podczas realizacji programu uczniowie opracowali projekt zagospodarowania terenu budowy co najmniej na etapie koncepcji odczas sporządzania projektów należy umożliwić uczniom korzystanie z norm, instrukcji, poradników, katalogów, czasopism zawodowych, Internetu oraz innych źródeł informacji. Wzbogacenie procesu dydaktycznego pokazami, filmami dydaktycznymi wycieczkami na teren budowy, ułatwi osiągnięcie założonych celów kształcenia. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 16 osobowe. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzenie efektów kształcenia tego działu powinno odbywać się na podstawie oddanej przez uczniów dokumentacji dotyczącej opracowania projektu zagospodarowania terenu budowy oraz sposobu jego prezentacji. Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się również przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru. Formy indywidualizacji pracy uczniów powinny uwzględniać: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia. dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 20
2. Technologia robót ziemnych i nawierzchniowych 2.1. ezpieczne warunki pracy w drogownictwie 2.2. Wiadomości o drogach i mostach 2.3. Maszyny drogowe 2.4. race przygotowawcze i technologia robót ziemnych 2.5. Technologia robót nawierzchniowych 2.1. ezpieczne warunki pracy w drogownictwie Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) H(4)1. określić zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka związane z wykonywaniem zadań zawodowych H(4)2. określić zagrożenia dla mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych H(4)3. zapobiegać zagrożeniom dla zdrowia i życia człowieka związanym z wykonywaniem zadań zawodowych H(4)4. zapobiegać zagrożeniom dla mienia i środowiska związanym z wykonywaniem zadań zawodowych H(5)1. rozpoznać źródła i czynniki szkodliwe występujące w środowisku pracy H(5)2. scharakteryzować zagrożenia związane z Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia Zagrożenia dla zdrowia i życia oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych przy robotach drogowych Środki ochrony indywidualnej i zbiorowej stosowane w robotach drogowych na placu budowy Zasady udzielania pomocy przedlekarskiej w sytuacjach zagrożenia zdrowia i życia pracownika rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 21
występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy H(5)3. zapobiegać zagrożeniom wynikającym z wykonywania zadań zawodowych H(6)1. wskazać skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka H(6)2. scharakteryzować skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka H(8)1 rozróżnić i scharakteryzować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej; H(8)2 dobrać środki ochrony indywidualnej do wykonywanych zadań zawodowych w drogownictwie; H(8)3 dobrać środki ochrony zbiorowej do wykonywanych zadań zawodowych w drogownictwie; H(9)1. dokonać analizy przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisów ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas wykonywania zadań zawodowych przez technika drogownictwa; H(9)2. przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisów ochrony przeciwpożarowej podczas wykonywania zadań zawodowych technika drogownictwa; H(9)3. przestrzegać zasad ochrony środowiska podczas wykonywania zadań zawodowych technika drogownictwa; H(10)1 powiadomić system pomocy medycznej w przypadku sytuacji stanowiącej zagrożenie zdrowia i życia przy wykonywaniu zadań zawodowych technika drogownictwa; H(10)2 zapobiegać zagrożeniom życia i zdrowia w miejscu wykonywania czynności zawodowych technika drogownictwa H(10)3 zidentyfikować stany zagrożenia zdrowia i życia pracownika; Ochrona środowiska w drogownictwie hp na placu budowy rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 22
KS(1)1. stosować zasady kultury osobistej Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego KS(1)2. stosować zasady etyki zawodowej KS(4)1. analizować zmiany zachodzące w branży KS(4)2. podejmować nowe wyzwania KS(4)3. wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowanych metod i technik pracy KS(6)1. przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego KS(6)2. wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych ropozycja zadania W zespole dwuosobowym zidentyfikujcie zagrożenia występujące na placu budowy, dobierzcie do nich środki ochrony indywidualnej i zbiorowej oraz zaproponujcie rozmieszczenie tablic informacyjnych. Zadanie wykonaj w zespole. Efekt swojej pracy przygotujcie w formie prezentacji. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Dział programowy ezpieczne warunki pracy w drogownictwie wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania zadań zawodowych technika drogownictwa. owinny być kształtowane umiejętności analizowania i selekcjonowania informacji z zakresu bezpiecznego wykonywania zadań zawodowych na placu budowy. Należy także kształtować postawę odpowiedzialności pracownika za bezpieczeństwo na placu budowy. Środki dydaktyczne W pracowni, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne powinny się znajdować: zbiory przepisów prawa w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy zestawy przepisów ppoż., komputer z dostępem do Internetu (1 stanowisko dla dwóch uczniów), urządzenia multimedialne, czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne dotyczące bhp, zestawy ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów. Zalecane metody dydaktyczne Dominującą metoda będą ćwiczenia, które zaleca się uzupełniać o metodę przypadków, mapę myśli, czy dyskusję dydaktyczną. Ćwiczenia będą poprzedzane pokazem z objaśnieniem. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie lub grupowo. Zajęcia można prowadzić w grupach 2-3 osobowych. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 23
ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia W przypadku ćwiczeń należy zwracać uwagę na zawartość merytoryczną, sposób argumentacji, prezentacji, umiejętność współpracy w grupie. Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się na zakończenie działu proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. 2.2. Wiadomości o drogach i mostach Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia KZ(.a)(12)5zastosować oznaczenia graficzne elementów i odstawowe definicje w drogownictwie materiałów budowlanych; Klasyfikacja funkcjonalna i techniczna dróg KZ(.a)(12)3 zanalizować elementy dokumentacji technicznej z Zarządcy dróg publicznych w olsce zakresu konstrukcji dróg i mostów; zęści składowe pasa drogowego i ich zadania KZ(.a)(12)4 dobrać elementy dokumentacji do planowanego Droga w planie zadania z zakresu budowy dróg; Droga w przekroju poprzecznym KZ(.a)(8)1 określić rolę i znaczenie dróg w gospodarce Droga w profilu podłużnym narodowej; odstawowe zasady projektowania dróg KZ(.a)(8)2 dokonać podziału dróg na klasy techniczne; Drogowe obiekty inżynierskie KZ(.a)(8)3 określić wymagania techniczne dla różnych klas dróg; Rodzaje obiektów mostowych rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 24
KZ(.a)(8)4 dokonać podziału dróg ze względu na zarządcę drogi; Klasyfikacja mostów KZ(.a)(9)1 rozróżnić części składowe pasa drogowego i ich zadania; KZ(.a)(9)2 rozróżnić elementy drogi w przekroju poprzecznym; KZ(.a)(9)3 rozróżnić elementy drogi w profilu podłużnym; KZ(.a)(9)4 określić funkcje poszczególnych elementów pasa drogowego; KZ(.a)(10)1 rozróżnić rodzaje obiektów mostowych; zęści składowe mostu odstawowe funkcje podpór i przęseł mostów Konstrukcja jezdni na moście Dokumentacja drogi Dokumentacja obiektu mostowego KZ(.a)(10)2 sklasyfikować mosty ze względu na przeznaczenie KZ(.a)(10)3 sklasyfikować mosty ze względu na materiały z jakich zostały wykonane; KZ(.a)(11)1 rozróżnić części składowe mostów; KZ(.a)(11)2 opisać funkcje przęseł i podpór oraz konstrukcję jezdni na przęśle; lanowane zadania Na planie warstwicowym między dwoma punktami wytycz przebieg trasy drogi w dwóch wariantach dla podanej przez nauczyciela klasy drogi. Wybierz wariant uwzględniając warunki terenowe a następnie wykonaj: profil podłużny terenu wybranego wariantu, uwzględniając punkty stałe niwelety narysuj jej przebieg, oblicz pochylenia i spadki niwelety, rzędne niwelety, wykonaj oznaczenia barwne odcinków nasypowych i wykopowych. Wykonaj również przekroje normalne tej drogi na odcinku prostym i na łuku. Ćwiczenie wykonaj samodzielnie na papierze milimetrowym a następnie oddaj do oceny nauczycielowi. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Z uwagi na obszerne treści kształcenia działu Wiadomości o drogach i mostach należy położyć szczególny nacisk na dobrą organizację zajęć. Nauczyciel powinien kierować się zasadą stopniowania trudności. roces kształcenia należy rozpocząć od zagadnień ogólnych i łatwych, wykorzystując rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 25
posiadaną już przez uczniów wiedzę i umiejętności. Elementy ćwiczenia uczeń powinien wykonywać etapami po wysłuchaniu wprowadzenia przez nauczyciela. Wykonane samodzielnie przez ucznia ćwiczenie pozwala nabyć przede wszystkim na nabycie umiejętności: czytania dokumentacji drogowej, zrozumienia korelacji sytuacyjno-wysokościowych między planem sytuacyjnym i profilem podłużnym, rozróżniania przekrojów normalnych i ich elementów. Środki dydaktyczne W pracowni dokumentacji, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne, powinny się znajdować: przykładowe projekty dróg, w tym szczególnie rysunki przekrojów poprzecznych drogi różnych klas technicznych, plansze edukacyjne przedstawiające elementy przekroju poprzecznego dróg, zestawy przykładowych ćwiczeń, wytyczne projektowania i budowy dróg. Zalecane metody dydaktyczne Dział programowy Wiadomości o drogach i mostach wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, tekstu przewodniego. Dominującymi metodami powinny być metoda ćwiczeń, metoda tekstu przewodniego. Metody te zawierają opisy czynności niezbędne do wykonania zadania, a uczniowie pracują samodzielnie. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w formie pracy indywidualnej. Dominująca metodą kształcenia powinna być metoda ćwiczeń, która ułatwi uczniom wykonanie ćwiczenia samodzielnie. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzeniem efektów kształcenia w tym dziale programowym będzie ocena wykonania przez ucznia ćwiczenia rysunkowego z elementami obliczeniowymi. W ocenie należy uwzględnić terminowość oddawania poszczególnych załączników ćwiczenia, poprawność merytoryczną, stronę graficzną opracowania a także poprawność stosowania poprawnej terminologii. Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się także przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia; dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. 2.3. Maszyny drogowe rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 26
Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: KZ(.a)(3)1 sklasyfikować maszyny i urządzenia drogowe według określonych kryteriów; KZ(.a)(3)2 wyjaśnić budowę, zasady działania oraz przeznaczenie maszyn i urządzeń stosowanych w robotach drogowych; KZ(.a)(3)3 objaśnić działanie napędów w maszynach i urządzeniach drogowych; KZ(.a)(3)4 określić wymagania, jakim powinny odpowiadać maszyny i urządzenia drogowe. KZ(.a)(5)1 sklasyfikować materiały stosowane w drogownictwie wg różnych kryteriów; KZ(.a)(5)2 rozróżnić materiały konstrukcyjne i eksploatacyjne stosowane w maszynach i urządzeniach drogowych; KZ(.a)(5)3 scharakteryzować rodzaje oraz właściwości metali i ich stopów; KZ(.a)(5)4 składować materiały eksploatacyjne do maszyn i urządzeń drogowych na placu budowy. oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia odstawowe wiadomości z maszynoznawstwa Klasyfikacja maszyn i urządzeń drogowych: maszyny do robót ziemnych, maszyny do produkcji i i uszlachetniania kruszyw, maszyny do stabilizacji gruntów, maszyny do układania nawierzchni bitumicznych, maszyny do układania nawierzchni z betonu cementowego, maszyny do robót utrzymaniowych, maszyny do robót zbrojarskich i betoniarskich, maszyny i sprzęt do budowy mostów i przepustów udowa i zasada działania podstawowych maszyn i urządzeń stosowanych w drogownictwie Wymagania stawiane maszynom drogowym Materiały konstrukcyjne i eksploatacyjne rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 27
stosowane w maszynach drogowych Metale i ich stopy lanowane zadanie Korzystając z katalogu KNR dobierz zestaw maszyn i sprzętu do wykonania warstwy ścieralnej oraz podbudowy konstrukcji jezdni wskazanej w zadaniu. Dla każdej z dobranych maszyn lub sprzętu opracuj zestaw czynności, które można wykonać przy ich użyciu. Zadanie wykonaj samodzielnie a efekty swojej pracy zapisz w formie tabeli, której układ przygotuj samodzielnie. Wykonane zadanie zaprezentuj na forum grupy a następnie w wersji papierowej oddaj nauczycielowi do oceny. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne W dziale programowym Maszyny drogowe efekty kształcenia będą możliwe do osiągnięcia, jeżeli w procesie kształcenia będzie wykorzystana dokumentacja techniczna, instrukcje obsługi oraz prezentacja wizualna maszyn lub urządzeń stosowanych w robotach drogowych. Środki dydaktyczne W pracowni, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne, powinny się znajdować instrukcje obsługi maszyn i urządzeń drogowych, a także czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne dotyczące maszyn i urządzeń drogowych. Zalecane metody dydaktyczne W procesie kształcenia powinny być wykorzystana metoda ćwiczeń wspomagana tekstem przewodnim. Formy organizacyjne Zajęcia mogą być prowadzone indywidualnie lub grupowo. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz testu praktycznego. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 28
2.4. race przygotowawcze i technologia robót ziemnych Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) KZ(.a)(13)1 rozpoznać grunt na podstawie analizy makroskopowej; KZ(.a)(13)2 określić właściwości gruntów na podstawie przeprowadzonych badań; KZ(.a)(13)3 wymienić sposoby badania gruntów KZ(.a)(13)4 sklasyfikować grunt na podstawie wyników badań; KZ(.a)(15)1 rozróżnić przyrządy pomiarowe stosowane w robotach ziemnych; KZ(.a)(17)1 sklasyfikować środki transportu stosowane w drogownictwie; KZ(.a)(17)2 dobrać środki transportu odpowiednie do realizowanego zadania; KZ(.a)(17)3 scharakteryzować rodzaje i zastosowanie środków transportu na podwoziach kołowych i gąsienicowych..2.1(2)1 określić rodzaje robót podczas wykonywania robót ziemnych;.2.1(2)2 określić czynności związane z wykonywaniem podbudowy drogi; Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia Analiza makroskopowa gruntów adanie laboratoryjne gruntów Mechanizacja robót ziemnych Zagęszczanie gruntu Transport w robotach ziemnych Obliczanie objętości robót ziemnych w robotach liniowych Metody wykonywania nasypów Metody wykonywania wykopów Zagęszczanie gruntów Obliczanie kosztów robocizny i pracy sprzętu w robotach ziemnych Metody wzmacniania gruntów podłoża Stabilizacja mechaniczna podłoża rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 29