PRZYKŁADOWY PROGRAM NAUCZANIA DLA ZAWODU OPERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ DO ROBÓT ZIEMNYCH I DROGOWYCH O STRUKTURZE MODUŁOWEJ

Transkrypt

1 PRZYKŁADOWY PROGRAM NAUCZANIA DLA ZAWODU OPERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ DO ROBÓT ZIEMNYCH I DROGOWYCH O STRUKTURZE MODUŁOWEJ TYP SZKOŁY: BRANŻOWA SZKOŁA I STOPNIA 3-LETNIA RODZAJ PROGRAMU: LINIOWY Warszawa 2017

2 Autorzy mgr inż. Krzysztof Koczur, mgr inż. Grzegorz Śliwiński, mgr inż. Paweł Siemiatkowski. Recenzenci: mgr inż. Katarzyna Sztabińska Ekspert wiodący: mgr inż. Joanna Ksieniewicz Menadżer projektu: mgr Anna Krajewska Publikacja powstała w ramach projektu Partnerstwo na rzecz kształcenia zawodowego. Etap 3: Edukacja zawodowa odpowiadająca potrzebom rynku pracy w Programie Operacyjnym Wiedza Edukacja Rozwój. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Publikacja jest dystrybuowana bezpłatnie. Copyright by Ośrodek Rozwoju Edukacji Warszawa 2017 Ośrodek Rozwoju Edukacji Warszawa Al. Ujazdowskie28 2

3 SPIS TREŚCI 1. PODSTAWY PRAWNE KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO OGÓLNE CELE I ZADANIA KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO INFORMACJE O ZAWODZIE OPERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ DO ROBÓT ZIEMNYCH I DROGOWYCH... 7 POWIĄZANIA ZAWODU OPERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ DO ROBÓT ZIEMNYCH I DROGOWYCH Z INNYMI ZAWODAMI...9 SZCZEGÓŁOWE CELE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE OPERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ DO ROBÓT ZIEMNYCH I DROGOWYCH...9 KORELACJA PROGRAMU NAUCZANIA DLA OPERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ DO ROBÓT ZIEMNYCH I DROGOWYCH ZAWODU Z PODSTAWĄ PROGRAMOWĄ KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO PLANY NAUCZANIA DLA ZAWODU OPERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ DO ROBÓT ZIEMNYCH I DROGOWYCH Plan nauczania dla zawodu OPERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ DO ROBÓT ZIEMNYCH I DROGOWYCH o strukturze przedmiotowej tabela Wykaz modułów i jednostek modułowych dla zawodu OPERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ DO ROBÓT ZIEMNYCH I DROGOWYCH tabela Mapa dydaktyczna dla zawodu OPERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ DO ROBÓT ZIEMNYCH I DROGOWYCH PROGRAMY NAUCZANIA DLA POSZCZEGÓLNYCH MODUŁÓW W ZAWODZIE OPERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ DO ROBÓT ZIEMNYCH I DROGOWYCH M1. Posługiwanie się dokumentacją techniczną maszyn i urządzeń drogowych M2. Wykonywanie robót ziemnych i nawierzchniowych M3. Przygotowanie do wejścia na rynek pracy ZAŁĄCZNIKI ZAŁĄCZNIK 1. EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU OPERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ DO ROBÓT ZIEMNYCH I DROGOWYCH Z ROZPORZĄDZENIA W SPRAWIE PODSTAWY PROGRAMOWEJ KSZTAŁCENIA W ZAWODACH ZAŁĄCZNIK 2. POGRUPOWANE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU OPERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ DO ROBÓT ZIEMNYCH I DROGOWYCH WYNIKAJĄCE Z PLANU NAUCZANIA.. 50 ZAŁĄCZNIK 3. USZCZEGÓŁOWIONE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU OPERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ DO ROBÓT ZIEMNYCH I DROGOWYCH

4 1. PODSTAWY PRAWNE KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO Program nauczania dla zawodu technik budowy dróg opracowano zgodnie z następującymi aktami prawnymi: Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn. Dz.U poz z późn. zm.), Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz.U poz. 59), Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe (Dz.U poz. 60), Ustawa z dnia 22 grudnia 2015 r. o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji (Dz.U poz. 64 z późn. zm.), Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 13 marca 2017 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego, Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach z dnia 21 marca 2017 r.; Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 13 grudnia 2016 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz.U poz. 2094), Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (Dz.U poz. 204 z późn. zm.), Projekt rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach z dnia 29 grudnia 2016 r.; Projekt rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie ramowych planów nauczania dla publicznych szkół z dnia 20 stycznia 2017 r., Projekt rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego z dnia 22 grudnia 2016 r.; Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej (Dz.U. 2017, poz. 356); Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach (Dz.U poz. 184 z późn. zm.), Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 15 grudnia 2010 r. w sprawie praktycznej nauki zawodu (Dz.U nr 244 poz z póżn. zm.), Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz.U nr 6 poz. 69 z późn. zm.), Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie charakterystyk drugiego stopnia Polskiej Ramy Kwalifikacji typowych dla kwalifikacji o charakterze ogólnym poziomy 1 4 (Dz.U poz. 520), 4

5 Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie charakterystyk drugiego stopnia Polskiej Ramy Kwalifikacji typowych dla kwalifikacji o charakterze zawodowym poziomy 1 8 (Dz.U poz. 537), Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 sierpnia 2014 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania Dz.U poz (z późn. zm), Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 8 lipca 2014 r. w sprawie dopuszczania do użytku szkolnego podręczników (Dz.U poz. 909), Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz.U poz. 532), Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 10 czerwca 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych (Dz.U poz. 843 z późn. zm.), Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 kwietnia 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobu przeprowadzania egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie (Dz.U poz. 673), Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U poz. 977 z poźn. zm.). 5

6 2. OGÓLNE CELE I ZADANIA KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO Celem kształcenia zawodowego jest przygotowanie uczących się do życia w warunkach współczesnego świata, wykonywania pracy zawodowej i aktywnego funkcjonowania na zmieniającym się rynku pracy. Zadania szkoły i innych podmiotów prowadzących kształcenie zawodowe oraz sposób ich realizacji są uwarunkowane zmianami zachodzącymi w otoczeniu gospodarczo-społecznym, na które wpływają w szczególności: idea gospodarki opartej na wiedzy, globalizacja procesów gospodarczych i społecznych, rosnący udział handlu międzynarodowego, mobilność geograficzna i zawodowa, nowe techniki i technologie, a także wzrost oczekiwań pracodawców w zakresie poziomu wiedzy i umiejętności pracowników. W procesie kształcenia zawodowego ważne jest integrowanie i korelowanie kształcenia ogólnego i zawodowego, w tym doskonalenie kompetencji kluczowych nabytych w procesie kształcenia ogólnego, z uwzględnieniem niższych etapów edukacyjnych. Odpowiedni poziom wiedzy ogólnej powiązanej z wiedzą zawodową przyczyni się do podniesienia poziomu umiejętności zawodowych absolwentów szkół kształcących w zawodach, a tym samym zapewni im możliwość sprostania wyzwaniom zmieniającego się rynku pracy. W procesie kształcenia zawodowego są podejmowane działania wspomagające rozwój każdego uczącego się, stosownie do jego potrzeb i możliwości, ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnych ścieżek edukacji i kariery, możliwości podnoszenia poziomu wykształcenia i kwalifikacji zawodowych oraz zapobiegania przedwczesnemu kończeniu nauki. Elastycznemu reagowaniu systemu kształcenia zawodowego na potrzeby rynku pracy, jego otwartości na uczenie się przez całe życie oraz mobilności edukacyjnej i zawodowej absolwentów ma służyć wyodrębnienie kwalifikacji w poszczególnych zawodach wpisanych do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego. Opracowany program nauczania pozwoli na osiągnięcie powyższych celów ogólnych kształcenia zawodowego. 6

7 3. INFORMACJE O ZAWODZIE OPERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ DO ROBÓT ZIEMNYCH I DROGOWYCH W najbliższych latach cała branża budowlana w Polsce będzie się dynamicznie rozwijać. Poprawia się koniunktura w budownictwie. Polski rynek budowlany jest w czołówce krajów Unii Europejskiej i zarazem jednym z najszybciej rozwijających się w całej Europie. I wszystko wskazuje na to, że przed branżą kolejne lata prosperity - wobec rosnącej liczby zamówień, producenci materiałów budowlanych również prężnie się rozwijają. Sektor ten staje się coraz bardziej nowoczesny i konkurencyjny. Dlatego jednym z priorytetów pracodawców jest pozyskanie do pracy w branży budowlanej dobrze wykwalifikowanych pracowników z odpowiednimi uprawnieniami. Do takich pracowników należy operator maszyn i urządzeń do robót ziemnych i drogowych, który wykonuje różnorodne prace związane z budową obiektów ziemnych (nasypy, drogowe, kolejowe, zapory), podziemnych (tunele, schrony, zbiorniki), przygotowaniem mieszanek betonowych i bitumicznych a także z budową i eksploatacją dróg. Swoją prace operatorzy wykonują za pomocą urządzenia lub zespołu urządzeń sterowanych hydraulicznie a coraz częściej elektronicznie. Obowiązkiem każdego operatora jest zabezpieczanie i konserwacja sprzętu, nadzór nad jego transportem w przypadku przemieszczania się, kontrola stanu technicznego sprzętu, drobne naprawy i konserwacja maszyn. Bardzo ważnym elementem pracy operatora maszyn i urządzeń do robót ziemnych i drogowych jest dbałość o bezpieczeństwo i higienę pracy. Najważniejszym zadaniem operatora jest umiejętność użytkowania ich zgodnie z przeznaczeniem, przy uwzględnieniu w pełni ich możliwości i ograniczeń oraz obowiązujących norm i reguł eksploatacji. Operator maszyn i urządzeń do robót ziemnych i drogowych dróg samodzielnie lub we współpracy z technikiem drogownictwa może wykonywać zadania zawodowe związane z budową, eksploatacją i utrzymaniem dróg, ulic, lotnisk i autostrad oraz z budową i eksploatacją obiektów inżynierskich. Do zadań operatora maszyn i urządzeń do robót ziemnych i drogowych należy między innymi wykonywanie robót drogowych i mostowych, demontaż nawierzchni drogowych i mostowych, układanie nawierzchni drogowych i mostowych oraz ich utrzymywanie zgodnie z dokumentacją techniczną, a także utrzymywanie drogowych budowli inżynierskich, dokonywanie przeglądów technicznych, ocenianie stanu technicznego, konserwowanie i przygotowanie do transportu maszyn i urządzeń. Operator maszyn i urządzeń do robót ziemnych i drogowych wykonuje naprawy i konserwacje maszyn i urządzeń drogowych służących do budowy i utrzymania dróg kołowych, a także suwnic, żurawi, maszyn do wytwarzania i układania mas bitumicznych, walców samojezdnych, maszyn do prac ziemnych, maszyn do przerobu kruszyw, maszyn do odśnieżania dróg. 7

8 Praca w zawodzie odbywa się w przedsiębiorstwach budujących i eksploatujących drogi i mosty, w firmach posiadających sprzęt do robót ziemnych, drogowych i budowlanych oraz w wytwórniach mieszanki betonowej i asfaltowej. Praca operatora maszyn i urządzeń do robót ziemnych i drogowych odbywa się najczęściej na wolnym powietrzu, kabinach maszyn czasem w zamkniętych pomieszczeniach. Podczas wykonywania czynności, w pozycji stojącej, pochylonej lub leżącej, występuje zwiększony wysiłek fizyczny oraz hałas (pracujące maszyny), zmienną temperaturę (upał, mróz deszcz, wiatr), zapylenie (substancje chemiczne, pył) i wibracje. Operator często pracuje wśród ciężkich urządzeń i samochodów transportowych. Musi nieustannie zwracać uwagą na ludzi znajdujących się w zasięgu pracy jego maszyny. Operator maszyn i urządzeń do robót ziemnych i drogowych prawie zawsze pracuje w zespole. Jego kontakty zawodowe są najczęściej rozległe i obejmują pomocników, operatorów innych maszyn współpracujących, przełożonych, inspektorów nadzoru technicznego, administrację przedsiębiorstwa, robotników budowlanych. W zależności od wielkości i rodzaju zadania liczebność zespołu jest różna, często kontaktuje się z właścicielami lub użytkownikami terenów przylegających do dróg. W związku z tym w zawodzie operator maszyn i urządzeń do robót ziemnych i drogowych ważna jest umiejętność nawiązywania kontaktów i bezkonfliktowego współżycia z ludźmi, zarówno z właścicielami terenów, jak i ze współpracownikami, którzy w tym zawodzie zmieniają się często chociażby ze względu na specyfikę robót, lub miejsce wykonywanych robót. Operatora maszyn i urządzeń do robót ziemnych i drogowych winna charakteryzować dobra pamięć (dotycząca ludzi, rzeczy, a szczególnie orientacji w terenie). Praca przy zmiennych, niekorzystnych warunkach atmosferycznych i często nieprzewidzianych warunkach technicznych, wymaga cierpliwości i umiejętności szybkiego dostosowania do nowej sytuacji. Duże znaczenie w tym zawodzie ma dobra sprawność fizyczna oraz duża odporność na zmienne warunki atmosferyczne. Ważną cechą jest dobry wzrok, gdyż wiele pomiarów wykonywanych jest za pomocą przyrządów optycznych. Przydatny jest zmysł wyczucia odległości i oceny spadków terenu. Coraz częściej też przydatna staje się znajomość języka obcego niemieckiego lub angielskiego (dostęp do zagranicznych instrukcji, szkolenia organizowane przez zagranicznych kontrahentów) oraz umiejętność obsługi komputera (wpisywanie danych i kontrolowanie prac sterowanych komputerowo). Operator maszyn i urządzeń do robót ziemnych i drogowych może zostać samodzielnym operatorem, może awansować na stanowisko brygadzisty, mistrza lub kierownika robót, przy czym na tym ostatnim stanowisku wymagane jest średnie wykształcenie, które może uzyskać kończąc szkołę branżową II stopnia. 8

9 POWIĄZANIA ZAWODU OPERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ DO ROBÓT ZIEMNYCH I DROGOWYCH Z INNYMI ZAWODAMI Wspólne kwalifikacje z zawodem technik budowy dróg mają zawody kształcone na poziomie branżowa szkoła I stopnia, np.: Kwalifikacja Symbol zawodu Zawód Efekty wspólne BD.01 Eksploatacja maszyn i urządzeń do robót ziemnych i drogowych Technik budowy dróg PKZ(BD.a), SZCZEGÓŁOWE CELE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE OPERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ DO ROBÓT ZIEMNYCH I DROGOWYCH Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie operator maszyn i urządzeń do robót ziemnych i drogowych powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych: 1) obsługiwania maszyn i urządzeń stosowanych w robotach ziemnych i drogowych; 2) wykonywania czynności związanych z konserwacją maszyn i urządzeń drogowych; 3) wykonywania robót związanych z budową dróg i obiektów mostowych; 4) wykonywania robót związanych z utrzymaniem nawierzchni dróg i obiektów mostowych. Do wykonywania zadań zawodowych jest niezbędne osiągnięcie efektów kształcenia określonych w podstawie programowej kształcenia w zawodzie operator maszyn i urządzeń do robót ziemnych i drogowych: efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów (BHP, PDG, JOZ, KPS,); efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru budowlanego, stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie PKZ(BD.a); efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji BD.01. Eksploatacja maszyn i urządzeń do robót ziemnych i drogowych w zawodzie: operator maszyn i urządzeń do robót ziemnych i drogowych : Kształcenie zgodnie z opracowanym programem nauczania pozwoli na osiągnięcie wyżej wymienionych celów kształcenia. 9

10 KORELACJA PROGRAMU NAUCZANIA DLA ZAWODU OPERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ DO ROBÓT ZIEMNYCH I DROGOWYCH Z PODSTAWĄ PROGRAMOWĄ KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO Program nauczania dla zawodu operator maszyn i urządzeń do robót ziemnych i drogowych uwzględnia aktualny stan wiedzy o zawodzie ze szczególnym zwróceniem uwagi na nowe technologie i najnowsze koncepcje nauczania. W programie nauczania dla zawodu operator maszyn i urządzeń do robót ziemnych i drogowych uwzględniono powiązania z kształceniem ogólnym polegające na wcześniejszym osiąganiu efektów kształcenia w zakresie przedmiotów ogólnokształcących stanowiących podbudowę dla kształcenia w zawodzie. Dotyczy to przede wszystkim takich przedmiotów jak: matematyka, fizykę, informatykę oraz podstawy przedsiębiorczości i edukacji dla bezpieczeństwa. 10

11 4. PLANY NAUCZANIA DLA ZAWODU OPERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ DO ROBÓT ZIEMNYCH I DROGOWYCH W podstawie programowej kształcenia w zawodzie operator maszyn i urządzeń do robót ziemnych i drogowych minimalna liczba godzin na kształcenie zawodowe została określona dla efektów kształcenia i wynosi: 800 godzin na realizację kwalifikacji BD.01. Eksploatacja maszyn i urządzeń do robót ziemnych i drogowych, 250 godzin na realizację efektów wspólnych dla wszystkich zawodów i wspólnych dla zawodów w ramach obszaru kształcenia. Plan nauczania dla zawodu operator maszyn i urządzeń do robót ziemnych i drogowych tabela Lp. 1. Moduły M1. Posługiwanie się dokumentacją techniczną maszyn i urządzeń drogowych Modułowe kształcenie zawodowe Klasa Liczba godzin w okresie nauczania I II III tygodniowo łącznie M2. Wykonywanie robót ziemnych i nawierzchniowych M3. Przygotowanie do wejścia na rynek pracy Łączna liczba godzin na kształcenie zawodowe teoretyczne INFORMACJE DODATKOWE do celów obliczeniowych przyjęto 32 tygodni w ciągu jednego roku szkolnego zajęcia odbywają się w pracowniach szkolnych, warsztatach szkolnych, centrach kształcenia praktycznego oraz u pracodawcy w przypadku praktyk realizowanych w wymiarze ponad 4 tygodnie INFORMACJE O EGZAMINIE Egzamin potwierdzający kwalifikację BD.01. odbywa się pod koniec II semestru klasy trzeciej. 11

12 Wykaz modułów i jednostek modułowych dla zawodu operator maszyn i urządzeń do robót ziemnych i drogowych Nazwa modułu M1. Posługiwanie się dokumentacją techniczną maszyn i urządzeń drogowych Nazwa jednostki modułowej M1.J1. Maszyny i urządzenia do robót drogowych i mostowych Liczba godzin dla jednostki modułowej 360 M1.J2. Rysunek techniczny 120 M1.J3. BHP w robotach drogowych 96 Liczba godzin dla modułu 576 M2.J1. Zarys budownictwa 20 M2. Wykonywanie robót ziemnych i nawierzchniowych M2.J2.Roboty ziemne 200 M2.J3. Technologia robót nawierzchniowych M2.J.4. Wykonywanie robót ziemnych i nawierzchniowych 380 M3. Przygotowanie do wejścia na rynek pracy M3.J.1. Podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej 60 M3.J2. Język obcy zawodowy M3.J3. Kompetencje społeczne 60 12

13 Mapa dydaktyczna dla zawodu operator maszyn i urządzeń do robót ziemnych i drogowych Mapa dydaktyczna dla zawodu: operator maszyn i urządzeń do robót ziemnych i drogowych M M1.J M1.J M1.J M M2.J M2.J M2.J M2.J M M3.J M3.J M3.J3. 13

14 5. PROGRAMY NAUCZANIA DLA POSZCZEGÓLNYCH MODUŁÓW W ZAWODZIE OPERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ DO ROBÓT ZIEMNYCH I DROGOWYCH M1. Posługiwanie się dokumentacją techniczną maszyn i urządzeń drogowych M1.J1. Maszyny i urządzenia do robót drogowych i mostowych Treści kształcenia Podstawowe wiadomości z maszynoznawstwa. Klasyfikacja maszyn i urządzeń drogowych: maszyny do robót ziemnych, maszyny do produkcji i uszlachetniania kruszyw, maszyny do stabilizacji gruntów, maszyny do układania nawierzchni bitumicznych, maszyny do układania nawierzchni z betonu cementowego, maszyny do robót utrzymaniowych, maszyny do robót zbrojarskich i betoniarskich, maszyny i sprzęt do budowy mostów i przepustów. Budowa i zasada działania podstawowych maszyn i urządzeń stosowanych w drogownictwie. Wymagania stawiane maszynom drogowym. Materiały konstrukcyjne i eksploatacyjne stosowane w maszynach drogowych. Metale i ich stopy. Klasyfikacja maszyn i urządzeń mostowych: maszyny do robót mostowych, maszyny i sprzęt do budowy mostów i przepustów, maszyny przeznaczone do transportu, Budowa i zasada działania podstawowych maszyn i urządzeń stosowanych do robót mostowych. Wymagania stawiane maszynom do robót mostowych. Materiały konstrukcyjne i eksploatacyjne stosowane w maszynach mostowych. Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: BHP(4)(1) przestrzegać zasad bezpieczeństwa pracy podczas obsługi maszyn i urządzeń do robót drogowych; PKZ(BD.a)(3)1 sklasyfikować maszyny i urządzenia drogowe według określonych kryteriów; PKZ(BD.a)(3)2 wyjaśnić budowę, zasady działania oraz przeznaczenie maszyn i urządzeń stosowanych w robotach drogowych; PKZ(BD.a)(3)3 objaśnić działanie napędów w maszynach i urządzeniach drogowych; PKZ(BD.a)(3)4 określić wymagania, jakim powinny odpowiadać maszyny i urządzenia drogowe; PKZ(BD.a)(4)1 sklasyfikować materiały stosowane w drogownictwie wg różnych kryteriów; PKZ(BD.a)(4)2 rozróżnić materiały konstrukcyjne i eksploatacyjne stosowane w maszynach i urządzeniach drogowych; PKZ(BD.a)(4)3 scharakteryzować rodzaje oraz właściwości metali i ich stopów; PKZ(BD.a)(4)4 składować materiały eksploatacyjne do maszyn i urządzeń drogowych na placu budowy; PKZ(BD.a)(14)1 sklasyfikować środki transportu stosowane w drogownictwie; PKZ(BD.a)(14)3 scharakteryzować rodzaje i środki transportu na podwoziach kołowych i gąsienicowych; BD.01.1(1)1 sklasyfikować maszyny i urządzenia do robót ziemnych i drogowych pod względem ich przeznaczenia, zasad działania i budowy; BD.01.1(1)2 scharakteryzować rodzaje maszyn stosowanych w drogownictwie oraz ich zastosowanie; 14

15 BD.01.1(1)3 objaśnić działanie napędów w maszynach i urządzeniach drogowych; BD.01.1(2)1 rozróżnić podstawowe elementy i mechanizmy maszyn drogowych; BD.01.1(2)2 opisać budowę i zasady działania układów roboczych, sterujących i zabezpieczających maszyn drogowych; BD.01.1(2)3 rozróżnić rodzaje, budowę i przeznaczenie narzędzi roboczych; BD.01.1(3).1 posłużyć się dokumentacją techniczną, warsztatową i technologiczną maszyny drogowej; BD.01.1(3).2 posłużyć się instrukcją obsługi urządzeń do robót drogowych; BD.01.1(3)3 skorzystać z katalogów maszyn i urządzeń drogowych; BD.01.1(4)1 dobrać maszyny do robót ziemnych i stabilizacji gruntu; BD.01.1(4)2 dobrać maszyny do wytwarzania i uszlachetniania kruszyw; BD.01.1(4)3 dobrać maszyny do budowy nawierzchni drogowych; BD.01.1(4)4 dobrać maszyny do robót utrzymaniowych na drogach; BD.01.2(1)1 zinterpretować zjawiska i procesy powodujące zmiany stanu technicznego podczas eksploatacji; BD.01.2(1)2 ocenić stan techniczny maszyny na podstawie przeprowadzonych badań; BD.01.2(1)3 określić przyczyny utraty sprawności technicznej maszyny; BD.01.2(1)4 określić wpływ czynników na zużycie i starzenie się części i mechanizmów maszyny lub urządzenia; BD.01.2(7)1 wypełnić dokumentację warsztatową; BD.01.2(7)2 wypełnić dokumentację eksploatacyjną maszyny lub urządzenia do robót drogowych; BD.01.4(7)1 dobrać środek transportu do przewozu maszyny i urządzenia drogowego; BD.01.4(7)2 zabezpieczyć maszynę na czas transportu; BD.01.4(7)3 wyznaczyć drogę przejazdu do przewozu maszyn ponadgabarytowych; BHP(4)(2) przestrzegać zasad bezpieczeństwa w trakcie obsługi maszyn i urządzeń do robót mostowych; 15

16 PKZ(BD.a)(3)5 sklasyfikować maszyny i urządzenia do robót mostowych; PKZ(BD.a)(14)2 dobrać środki transportu odpowiednie do realizowanego zadania; BD.01.4(7)1 dobrać środek transportu do przewozu maszyny i urządzenia drogowego; BD.01.4(7)2 zabezpieczyć maszynę na czas transportu; BD.01.4(7)3 wyznaczyć drogę przejazdu do przewozu maszyn ponadgabarytowych; Planowane zadania Dobieranie maszyn drogowych. Korzystając z katalogu KNR dobierz zestaw maszyn i sprzętu do wykonania warstwy ścieralnej oraz podbudowy konstrukcji jezdni wskazanej w zadaniu. Dla każdej z dobranych maszyn lub sprzętu opracuj zestaw czynności, które można wykonać przy ich użyciu. Zadanie wykonaj samodzielnie. Opis maszyn i czynności przygotuj w formie tabeli (w układzie dowolnym), Efekty swojej pracy zaprezentuj na forum grupy, a następnie w wersji papierowej oddaj do oceny. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne W module programowym Maszyny i urządzenia do robót drogowych efekty kształcenia będą możliwe do osiągnięcia, jeżeli w procesie kształcenia będzie wykorzystana dokumentacja techniczna, instrukcje obsługi oraz prezentacja wizualna maszyn lub urządzeń stosowanych w robotach drogowych. Środki dydaktyczne W pracowni, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne, powinny się znajdować instrukcje obsługi maszyn i urządzeń drogowych, a także czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne dotyczące maszyn i urządzeń drogowych. Zalecane metody dydaktyczne W procesie kształcenia powinny być wykorzystana metoda ćwiczeń wspomagana tekstem przewodnim. Formy organizacyjne Zajęcia mogą być prowadzone indywidualnie lub grupowo. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz testu praktycznego. Formy indywidualizacji pracy uczniów dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. 16

17 M1. Posługiwanie się dokumentacją techniczną maszyn i urządzeń drogowych M1.J2. Rysunek techniczny Treści kształcenia Uszczegółowione efekty kształcenia Formaty arkuszy rysunkowych. Elementy arkusza rysunkowego. Rodzaje linii rysunkowych i ich przeznaczenie. Opisywanie rysunków technicznych. Wymiarowanie rysunków technicznych. Podziałki rysunkowe. Oznaczenia graficzne materiałów budowlanych. Rzuty aksonometryczne. Rzuty prostokątne. Dokumentacja techniczna obiektów budowlanych. Podstawy planowania i przestrzennego zagospodarowania terenu. Komputerowe wspomaganie przygotowywania dokumentacji technicznej. Podstawy statyki budowli, Wytrzymałość materiałów. Rodzaje rysunków maszynowych. Rodzaje szkiców w rysunku maszynowym. Widoki i przekroje. Tolerowanie wymiarów w rysunku maszynowym. Połączenia rozłączne i nierozłączne. Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: PKZ(BD.a)(1)1 rozróżnić rodzaje szkiców; PKZ(BD.a)(1)2 rozróżnić rodzaje rysunków technicznych; PKZ(BD.a)(1)3 przygotować arkusz rysunkowy do sporządzenia rysunku technicznego; PKZ(BD.a)(1)4 dobrać rodzaje i odmiany linii rysunkowych do sporządzenia szkicu i rysunku technicznego; PKZ(BD.a)(1)5 opisać i zwymiarować szkice i rysunki techniczne; PKZ(BD.a)(2)1 rozróżnić oznaczenia graficzne stosowane na rysunkach technicznych budowlanych; PKZ(BD.a)(2)2 rozróżnić uproszczenia i oznaczenia graficzne stosowane na rysunkach technicznych maszynowych; PKZ(BD.a)(2)3 odczytać kształty i wymiary przedmiotów na rysunkach technicznych budowlanych; PKZ(BD.a)(2)4 odczytać kształty i wymiary przedmiotów na rysunkach technicznych maszynowych; Planowane zadania 1. Wykonanie rysunku technicznego części maszyn. Wykonaj szkic, rysunek techniczny oraz zwymiaruj na nim następujące części maszyn: wałek, sprężyna, koło zębate, połączenie nierozłączne i rozłączne. Zadanie wykonaj samodzielnie, korzystając z dostępnych w pracowni pomocy dydaktycznych. 2. Wykonanie rysunku technicznego szczegółu odwodnienia jezdni. Narysuj szczegół odwodnienia jezdni drogowej w podziałce zwiększającej, na podstawie wykonanego przekroju poprzecznego ulicy. Rysunek wykonaj przy użyciu sprzętu kreślarskiego, zwymiaruj go, 17

18 zastosuj odpowiednie oznaczenia graficzne materiałów budowlanych i podłoża gruntowego, a także opisz pismem technicznym. Rysunek przedstaw do oceny. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w pracowni rysunku technicznego. Środki dydaktyczne Stanowiska komputerowe podłączone do sieci, przykładowe dokumentacje techniczne maszyn i urządzeń drogowych, przekroi normalnych dróg, ulic, autostrad oraz zestaw Polskich Norm dotyczących wykonywania rysunków technicznych. Zalecane metody dydaktyczne Dominującymi metodami powinny być metoda ćwiczeń. Metody te zawierają opisy czynności niezbędne do wykonania zadania, a uczniowie pracują samodzielnie. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w grupach do 15 osób. Należy zapewnić jedno stanowisko komputerowe na jednego ucznia. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzenie efektów kształcenia będzie przeprowadzone na podstawie oceny wykonania szkicu i rysunku technicznego. Formy indywidualizacji pracy uczniów dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. 18

19 M1. Posługiwanie się dokumentacją techniczną maszyn i urządzeń drogowych M1.J3. BHP w robotach drogowych Treści kształcenia Bezpieczeństwa i higiena pracy, ochrona ppoż. I ochrona środowiska w budownictwie. Podstawy ergonomii. Instytucje i służby działające w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce. Prawa i obowiązki pracownika w zakresie bhp i ppoż. Organizacja stanowisk pracy przy pracach budowlanych. Podstawowe zasady transportu i składowania materiałów budowlanych. Rusztowania budowlane. Zasady montażu, użytkowania i demontażu rusztowań. Zagrożenia dla zdrowia i życia oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych przy robotach drogowych. Środki ochrony indywidualnej i zbiorowej stosowane w robotach drogowych na placu budowy. Zasady udzielania pomocy przedlekarskiej w sytuacjach zagrożenia zdrowia i życia pracownika. Ochrona środowiska w drogownictwie. Bhp na placu budowy. Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: BHP(1)1 wyjaśnić pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy; BHP(1)2 wyjaśnić pojęcia związane z ochroną przeciwpożarową oraz ochroną środowiska; BHP(1)3 wyjaśnić pojęcia związane z ergonomią; BHP(2)1 wymienić instytucje oraz służby działające w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce; BHP(2)2 określić zadania instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce; BHP(2)3 określić uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce; BHP(3)1 wskazywać prawa i obowiązki pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; BHP(3)2 wskazywać prawa i obowiązki pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa higieny pracy; BHP(3)3 określić konsekwencje wynikające z nieprzestrzegania praw i obowiązków pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; BHP(4)3 określić zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka związane z wykonywaniem zadań zawodowych; BHP(4)4 określić zagrożenia dla mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; BHP(4)5 zapobiegać zagrożeniom dla zdrowia i życia człowieka związanym z wykonywaniem zadań zawodowych; BHP(4)6 zapobiegać zagrożeniom dla mienia i środowiska związanym z wykonywaniem zadań zawodowych; BHP(5)3 rozpoznać źródła i czynniki szkodliwe występujące w środowisku pracy; BHP(5)4 scharakteryzować zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy; BHP(5)5 zapobiegać zagrożeniom 19

20 wynikającym z wykonywania zadań zawodowych; BHP(6)1 wskazywać skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka; BHP(6)2 scharakteryzować skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka; BHP(7)3 zorganizować stanowiska pracy do nadzoru robót w drogownictwie zgodnie z wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BHP(8)1 rozróżnić i scharakteryzować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej; BHP(8)2 dobrać środki ochrony indywidualnej do wykonywanych zadań zawodowych w drogownictwie; BHP(8)3 dobrać środki ochrony zbiorowej do wykonywanych zadań zawodowych w drogownictwie; BHP(9)1 dokonać analizy przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisów ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas wykonywania zadań zawodowych przez technika drogownictwa; BHP(9)2 przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisów ochrony przeciwpożarowej podczas wykonywania zadań zawodowych technika drogownictwa; BHP(9)3 przestrzegać zasad ochrony środowiska podczas wykonywania zadań zawodowych technika drogownictwa; BHP(10)1 udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w stanach zagrożenia zdrowia i życia podczas wykonywaniu zadań zawodowych; BHP(10)2 powiadomić system pomocy medycznej w przypadku sytuacji stanowiącej zagrożenie zdrowia i życia przy wykonywaniu zadań zawodowych technika drogownictwa; BHP(10)3 określić stany zagrożenia zdrowia i życia pracownika; 20

21 Planowane zadania Identyfikacja zagrożeń na placu budowy Zidentyfikuj zagrożenia występujące na placu budowy, dobierz do nich środki ochrony indywidualnej i zbiorowej oraz zaproponuj rozmieszczenie tablic informacyjnych. Zadanie należy wykonać w 2-osobowych zespołach. Informacje na temat zagrożeń przygotuj w formie prezentacji. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Moduł programowy Zasady BHP w drogownictwie wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania zadań zawodowych technika drogownictwa. Powinny być kształtowane umiejętności analizowania i selekcjonowania informacji z zakresu bezpiecznego wykonywania zadań zawodowych na placu budowy. Należy także kształtować postawę odpowiedzialności pracownika za bezpieczeństwo na placu budowy. Środki dydaktyczne W pracowni, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne powinny się znajdować: zbiory przepisów prawa w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy zestawy przepisów ppoż., komputer z dostępem do Internetu (1 stanowisko dla dwóch uczniów), urządzenia multimedialne, czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne dotyczące bhp, zestawy ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów. Zalecane metody dydaktyczne Dominującą metoda będą ćwiczenia, które zaleca się uzupełniać o metodę przypadków, mapę myśli, czy dyskusję dydaktyczną. Ćwiczenia będą poprzedzane pokazem z objaśnieniem. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie lub grupowo. Zajęcia można prowadzić w grupach 2-3 osobowych. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia W przypadku ćwiczeń należy zwracać uwagę na zawartość merytoryczną, sposób argumentacji, prezentacji, umiejętność współpracy w grupie. Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się na zakończenie działu proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru. Formy indywidualizacji pracy uczniów dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. 21

22 M2. Wykonywanie robót ziemnych i nawierzchniowych M2.J1. Zarys budownictwa Treści kształcenia Bezpieczeństwa i higiena pracy, ochrona ppoż. I ochrona środowiska w budownictwie. Podstawy ergonomii. Instytucje i służby działające w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce. Prawa i obowiązki pracownika w zakresie bhp i ppoż. Klasyfikacja obiektów budowlanych. Rodzaje obiektów budowlanych. Elementy konstrukcyjne i niekonstrukcyjne budynku i ich zadania. Rodzaje konstrukcji budynków. Technologie wykonywania obiektów budowlanych. Instalacje budowlane. Materiały budowlane. Dokumentacja budowlana. Organizacja stanowisk pracy przy pracach budowlanych. Pomiary w budownictwie. Przyrządy pomiarowe stosowane w robotach budowlanych. Zasady wykonywania pomiarów w robotach budowlanych. Zagospodarowanie terenu budowy. Podstawowy zakres prac dotyczący przygotowania terenu budowy. Rodzaje transportu budowlanego. Środki transportu budowlanego. Podstawowe zasady transportu i składowania materiałów budowlanych. Rusztowania budowlane. Zasady montażu, użytkowania i demontażu rusztowań. Programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań budowlanych Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: PKZ(BD.a)(7)1 rozróżnić rodzaje drogowych obiektów inżynierskich; PKZ(BD.a)(7)2 sklasyfikować drogowe obiekty inżynierskie ze względu na przeznaczenie; PKZ(BD.a)(7)3 sklasyfikować drogowe obiekty inżynierskie ze względu na materiały z jakich zostały wykonane; PKZ(BD.a)(8)1 rozróżnić części składowe mostów; PKZ(BD.a)(8)2 opisać funkcje przęseł i podpór oraz konstrukcję jezdni na przęśle; 22

23 Planowane zadania 1. Charakterystyka budynków, obiektów budowlanych i instalacji Otrzymałeś polecenie rozpoznania przedstawionych budynków, obiektów budowlanych oraz instalacji. Opisz ich poszczególne elementy oraz technologię wykonania. Zadanie należy wykonać w dwuosobowych zespołach, korzystając z dostępnej w pracowni dokumentacji i materiałów źródłowych. Sporządzone opracowanie zaprezentuj wspólnie z kolegą/koleżanką na forum grupy. Czas prezentacji 10 minut. Opracowany materiał w wersji elektronicznej i papierowej przekaż do oceny. 2. Opracowanie planu zagospodarowania terenu budowy Otrzymałeś polecenie opracowania planu zagospodarowania terenu budowy placu manewrowego o nawierzchni betonowej w zakresie: 1)ogrodzenia terenu i wyznaczenia stref niebezpiecznych; 2)wykonania dróg manewrowych, wyjść i przejść dla pieszych; 3)doprowadzenia mediów, tj. energii elektrycznej i wody oraz odprowadzania lub utylizacji ścieków; 4)urządzenia pomieszczeń higieniczno-sanitarnych i socjalnych; 5)urządzenia składowisk materiałów i wyrobów. Plan zagospodarowania terenu budowy przygotuj na podstawie planu sytuacyjnego. Pracę wykonaj samodzielnie i przekaż do oceny prowadzącemu w formie elektronicznej i papierowej. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Moduł powinien być prowadzony w pracowni dokumentacji wyposażonej w stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem i ze skanerem oraz z projektorem multimedialnym. Środki dydaktyczne Stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem, ze skanerem oraz z projektorem multimedialnym, pakiet programów biurowych, program do tworzenia prezentacji i grafiki, specyfikacje techniczne warunków wykonania oraz odbioru robót związanych z budową budynków i obiektów budowlanych, filmy, plansze, foliogramy, normy budowlane, przykładowe projekty budowlane, czasopisma budowlane itp. Moduł może być prowadzony w pracowni miernictwa drogowego, wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela z drukarką, skanerem oraz projektorem multimedialnym, pakiet programów biurowych; stanowiska (jedno stanowisko dla sześciu uczniów), wyposażone w sprzęt do pomiarów terenowych, taki jak: teodolit, niwelator, łaty i żabki niwelacyjne, libelle, tyczki geodezyjne, stojaki, węgielnice, taśmy geodezyjne, szpilki, ruletki geodezyjne, piony sznurkowe, paliki, szkicowniki, busole, instrukcje obsługi sprzętu pomiarowego i geodezyjnego, przykładowe plany zagospodarowania budowy. Zalecane metody dydaktyczne Dominującą metodą powinny być ćwiczenia. Zajęcia należy prowadzić w pracowni dokumentacji oraz pracowni miernictwa. Uczniowie powinni pracować samodzielnie bądź w zespołach 2-4 osobowych. Stanowiska dla uczniów powinny być wyposażone w niezbędne pomoce dydaktyczne. Podczas realizacji programu należy zwrócić uwagę 23

24 na posługiwanie się uczniów terminologią techniczną z zakresu wykonywania pomiarów oraz organizacji i zagospodarowania terenu budowy. Zaleca się, aby podczas realizacji programu uczniowie opracowali projekt zagospodarowania terenu budowy co najmniej na etapie koncepcji. Podczas sporządzania projektów należy umożliwić uczniom korzystanie z norm, instrukcji, poradników, katalogów, czasopism zawodowych, Internetu oraz innych źródeł informacji. Wzbogacenie procesu dydaktycznego pokazami, filmami dydaktycznymi wycieczkami na teren budowy, ułatwi osiągnięcie założonych celów kształcenia. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w grupach do 15 osób w pracowni dokumentacji. Uczniowie powinni pracować samodzielnie bądź w zespołach 2-4 osobowych. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzenie efektów kształcenia tego działu powinno odbywać się na podstawie oddanej przez uczniów dokumentacji oraz sposobu prezentacji wykonanego zadania. Kryteria oceny powinny uwzględniać także poziom oraz zakres opanowania przez uczniów wiadomości teoretycznych. Obserwując czynności ucznia podczas wykonywania zadania należy zwrócić uwagę na: posługiwanie się terminologią zawodową dot. budownictwa ogólnego, selekcjonowanie i interpretowanie informacji zawartych w dokumentacji projektowej i materiałach źródłowych, samodoskonalenie wyrażone sposobem korzystania z różnych źródeł informacji. Oceniając osiągnięcia uczniów należy zwrócić uwagę na umiejętność logicznego myślenia oraz dokładność i czas realizacji zadania, które należy wykonać w zespole, a także jego sumienność w wywiązywaniu się z poleconych zadań. Formy indywidualizacji pracy uczniów Formy indywidualizacji pracy powinny uwzględniać pracę z uczniem zdolnym oraz pracę z uczniem słabym. Formy pracy powinny uwzględniać: dostosowanie do warunków, środków, metod i form kształcenia dla potrzeb ucznia. dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. 24

25 M2. Wykonywanie robót ziemnych i nawierzchniowych M2.J2. Roboty ziemne Treści kształcenia Analiza makroskopowa gruntów. Badanie laboratoryjne gruntów. Mechanizacja robót ziemnych. Transport w robotach ziemnych. Obliczanie objętości robót ziemnych w robotach liniowych. Metody wykonywania nasypów. Metody wykonywania wykopów. Zagęszczanie gruntów. Obliczanie kosztów robocizny i pracy sprzętu w robotach ziemnych. Metody wzmacniania gruntów podłoża. Stabilizacja mechaniczna podłoża. Zagęszczanie gruntu. Transport w robotach ziemnych. Obliczanie objętości robót ziemnych w robotach liniowych. Metody wykonywania nasypów. Metody wykonywania wykopów. Zagęszczanie gruntów. Obliczanie kosztów robocizny i pracy sprzętu w robotach ziemnych. Metody wzmacniania gruntów podłoża. Stabilizacja mechaniczna podłoża. Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: BHP 5 (1) rozróżnić rodzaje czynników szkodliwych występujących w środowisku robót drogowych; BHP 5 (2) rozróżnić sposoby zabezpieczania się przed czynnikami szkodliwymi w pracy robót drogowych; BHP(7)1 zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska w budownictwie drogowym; BHP(7)2 zastosować zasady organizacji stanowiska pracy w drogownictwie; PKZ (BD.a)(10)1 rozpoznać grunt na podstawie analizy makroskopowej; PKZ (BD.a)(10)2 określić rodzaje gruntów i ich podział na kategorie na podstawie wyników badań; PKZ (BD.a)(10)3 określić sposoby badania gruntów; PKZ (BD.a)(13)1 sklasyfikować przyrządy pomiarowe stosowane w robotach ziemnych; PKZ (BD.a)(13)2 określić zasady wykonywania pomiarów liniowych i wysokościowych przy robotach ziemnych; PKZ (BD.a)(13)3 dobrać przyrządy i osprzęt pomiarowy do pomiarów przy poszczególnych rodzajach robót ziemnych; PKZ (BD.a)(13)4 wykonać pomiary cech geometrycznych podczas wykonywania robót nawierzchniowych; PKZ (BD.a)(13)5 wykonać pomiary po zakończeniu robót ziemnych i nawierzchniowych; BHP 5 (1) rozróżnić rodzaje czynników szkodliwych występujących w środowisku robót drogowych; BHP 5 (2) rozróżnić sposoby zabezpieczania się przed czynnikami 25

26 szkodliwymi w pracy robót drogowych; BHP(7)1 zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska w budownictwie drogowym; BHP(7)2 zastosować zasady organizacji stanowiska pracy w drogownictwie; PKZ (BD.a)(10)1 rozpoznać grunt na podstawie analizy makroskopowej; PKZ (BD.a)(10)2 określić rodzaje gruntów i ich podział na kategorie na podstawie wyników badań; PKZ (BD.a)(10)3 określić sposoby badania gruntów; PKZ (BD.a)(13)1 sklasyfikować przyrządy pomiarowe stosowane w robotach ziemnych; PKZ (BD.a)(13)2 określić zasady wykonywania pomiarów liniowych i wysokościowych przy robotach ziemnych; PKZ (BD.a)(13)3 dobrać przyrządy i osprzęt pomiarowy do pomiarów przy poszczególnych rodzajach robót ziemnych; PKZ (BD.a)(13)4 wykonać pomiary cech geometrycznych podczas wykonywania robót nawierzchniowych; PKZ (BD.a)(13)5 wykonać pomiary po zakończeniu robót ziemnych i nawierzchniowych; Planowane zadania 1. Obmiarowanie nasypu drogowego Oblicz objętości nasypu drogowego o podanej przez nauczyciela długości, o zadanych pochyleniach skarp i szerokości korony nasypu oraz stałej jego wysokości. Oblicz również powierzchnię korony i skarp analizowanego nasypu, którą należy wyprofilować. Zadanie wykonaj samodzielnie. Po zakończeniu zadania zaprezentuj wyniki obliczeń, np. w przygotowanej przez nauczyciela tabeli 26

27 w celu porównania zmian objętości, w zależności od pochylenia skarp i szerokości korony nasypu. Dokonaj analizy/porównania swoich wyników z obliczeniami kolegów. 2. Korzystając z dokumentacji projektowej dotyczącej wykonania parkingu dla samochodów osobowych na terenie osiedla domków jednorodzinnych oraz katalogu KNR. - oblicz koszty robocizny, - koszty pracy maszyn i sprzętu niezbędnych do wykonania robót ziemnych pod nawierzchnię parkingu, - objętość gruntu, który należy odspoić z terenu pod parking. Koszty robocizny powinny uwzględniać koszty pracy poszczególnych pracowników oraz koszty pracy całej brygady. W tym celu zapoznaj się z planem sytuacyjnym parkingu, przekrojami poprzecznymi nawierzchni parkingu oraz szczegółami konstrukcyjnymi elementów nawierzchni parkingu. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą odbywać się w pracowni drogowo-mostowej oraz pracowni materiałoznawstwa. Nauczyciel powinien kierować się zasadą stopniowania trudności. Proces nauczania proponuje się rozpocząć od zagadnień ogólnych i łatwych przechodząc kolejno do spraw trudniejszych. Realizując moduł należy zwrócić uwagę na kształtowania cech osobowości niezbędnych w zawodzie takich jak: uczciwość, rzetelność w wykonywaniu badań, utrzymanie porządku na stanowisku pracy i konieczność przestrzegania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Środki dydaktyczne W pracowni, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne podczas realizacji tego modułu powinny się znajdować: przykładowe projekty dróg, mostów, skrzyżowań drogowych i innej dokumentacji drogowej, zestawy przykładowych ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, dokumentacje projektowe, dokumentacje budowy, Katalogi Nakładów Rzeczowych, cenniki materiałów, komputer z dostępem do Internetu (1 stanowisko dla jednego ucznia) oraz urządzenia multimedialne. Zestawy ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów Zalecane metody dydaktyczne Dominującą metodą powinny być ćwiczenia. Uczniowie powinni otrzymywać zróżnicowane pomoce dydaktyczne do ćwiczenia umiejętności prowadzących do sporządzenia kalkulacji. Ćwiczenia należy poprzedzać pokazem z objaśnieniem. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w formie pracy indywidualnie prowadzonej pod nadzorem nauczyciela. Dominującą metodą kształcenia powinny być ćwiczenia wspomagane metodą tekstu przewodniego, który ułatwi uczniom samodzielne zbieranie i analizowanie informacji, a także jej zastosowanie do własnego/określonego przypadku. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz testu praktycznego. Formy indywidualizacji pracy uczniów dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia; dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. 27

28 M2. Wykonywanie robót ziemnych i nawierzchniowych M2.J3.Technologia robót nawierzchniowych Treści kształcenia Materiały stosowane do budowy nawierzchni drogowych. Badanie materiałów do budowy nawierzchni drogowych. Magazynowanie i składowanie materiałów do budowy nawierzchni dróg. Przyrządy pomiarowe stosowane w robotach nawierzchniowych. Programy komputerowe stosowane przy budowie i utrzymaniu dróg. Części składowe pasa drogowego i ich zadania. Technologia układania warstw konstrukcyjnych nawierzchni drogowej. Przedmiar i obmiar robót nawierzchniowych. Maszyny do robót nawierzchniowych. Zabezpieczanie robót prowadzonych w pasie drogowym. Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: PKZ(BD.a)(5)1 sklasyfikować drogi według kryteriów technicznych; PKZ(BD.a)(5)2 sklasyfikować drogi według kryteriów użytkowych; PKZ(BD.a)(5)3 sklasyfikować drogi według kryteriów materiałowych PKZ(BD.a)(6)1 rozróżnić elementy jezdni; PKZ(BD.a)(6)2 określić funkcje elementów jezdni; PKZ(BD.a)(6)3 rozróżnić elementy chodnika; PKZ(BD.a)(6)4 określić funkcje elementów chodnika; PKZ(BD.a)(6)5 rozróżnić elementy jezdni na obiektach mostowych; PKZ(BD.a)(6)6 określić funkcje elementów jezdni na obiektach mostowych; PKZ(BD.a)(11)1 rozróżnić właściwości materiałów do budowy dróg i drogowych obiektów inżynierskich; PKZ(BD.a)(11)2 rozróżnić właściwości materiałów do budowy drogowych obiektów inżynierskich; PKZ(B.a)(11)5 określić przydatność materiałów do budowy dróg i drogowych obiektów inżynierskich; PKZ(B.a)(11)6 określić przydatność materiałów do budowy dróg i drogowych obiektów inżynierskich; PKZ(BD.a)(12)1 rozróżnić przyrządy pomiarowe stosowane podczas robót drogowych; PKZ(BD.a)(12)2 rozróżnić przyrządy pomiarowe stosowane do kontroli jakości wykonania robót drogowych; BD (1)1 rozróżnić elementy pasa drogowego w przekroju poprzecznym; BD (1)2 rozróżnić elementy pasa drogowego w profilu podłużnym; BD (1)3 rozróżnić elementy pasa 28