ROM PHI POL UKR NOR CHI THA HUN ILS BRA EUR CHF TUR USA SWE IDN CAN IND MAL CZE MEX SA KOR SGN RUS JAP UK CHL Dziennik Ekonomiczny Analizy Makroekonomiczne 5 stycznia 2016 Prognozy na 2016 Temat #2: Największy stymulus fiskalny od 2009 r. Prognozy na 2016 Temat #2: Największy stymulus fiskalny od 2009 r. Mimo dużej skali wzrostu wydatków w 2016 r. deficyt budżetowy może nie wzrosnąć. Znaczna część wydatków będzie finansowana jednorazowymi dochodami (np. z aukcji LTE) oraz oszczędnościami z budżetu z 2015 r. Duży wzrost wydatków strukturalnych w 2016 r. może przyczynić się do wzrostu deficytu budżetowego w 2017 r. powyżej 4% PKB, ze względu na wygaśnięcie jednorazowych źródeł finansowania wydatków. Stymulus fiskalny (1% PKB na poziomie rządu centralnego) będzie największy od 2009 r. Dzięki temu Polska znajdzie się wśród państw o największym impulsie fiskalnym na świecie. Temat dnia: Ożywienie na rynkach eksportowych Polski nadal trwa Globalny PMI spadł w grudniu do 50,9 pkt. (z 51,2 w listopadzie) przy wzmocnieniu wzrostu aktywności przemysłu strefy euro (wzrost PMI w grudniu do 53,2, najwyższego poziomu od 20 miesięcy) i pogłębieniu spadku aktywności przemysłu Chin (48,2 z 48,6 w listopadzie). PMI dla polskiego przemysłu ustabilizował się (52,1) przy czym istotne subindeksy dla zatrudnienia, produkcji i zamówień eksportowych wzrosły. PMI 10 głównych partnerów handlowych Polski pozostał niemal bez zmian (52,2 vs. 52,3 w listopadzie), co wraz z krajowym PMI sugeruje stabilizację tempa wzrostu polskiej gospodarki. Przegląd wydarzeń gospodarczych: POL: Inflacja CPI wyniosła w grudniu -0,5% r/r (odczyt flash) wobec -0,6% r/r w listopadzie (konsensus -0,4%). [GUS, 2016-01-04] GER: Inflacja HICP osiągnęła w grudniu 0,2% r/r (odczyt flash) wobec 0,3% r/r w listopadzie (konsensus 0,4%). [Reuters, 2016-01-04] Dziś w kalendarzu: Konsensus prognoz wskazuje na wzrost rocznej inflacji HICP w strefie euro w grudniu do 0,3% z 0,1% w listopadzie, ale wczorajszy wstępny odczyt dla Niemiec (spadek rocznej inflacji HICP do 0,2% z 0,3% zamiast oczekiwanego wzrostu do 0,4%) wskazuje na ryzyko w dół dla tej prognozy. Wykres dnia: Impuls fiskalny* dla wybranych krajów w 2016 r. (% PKB) 1,2 % PKB Główny Ekonomista Radosław Bodys radoslaw.bodys@pkobp.pl tel. 22 521 80 84 Zespół Analiz Makroekonomicznych analizy.makro@pkobp.pl imie.nazwisko@pkobp.pl Piotr Bujak Starszy Ekonomista Kierownik Zespołu tel. 22 521 81 34 Marcin Czaplicki Ekonomista (ceny, zagranica) tel. 22 521 54 50 Michał Rot Ekonomista (sfera realna) tel. 22 580 34 22 Karolina Sędzimir Ekonomista (rynek pracy) tel. 22 521 81 28 2015 2016 Realny PKB (%) 3,4 3,5 Produkcja przemysł. (%) 4,5 4,3 Stopa bezrobocia (%) 9,7 8,9 Inflacja CPI (%) -0,9 0,6 Inflacja bazowa (%) 0,3 0,8 0,9 0,6 0,3 0,0-0,3-0,6-0,9-1,2 poluzowanie zacieśnienie Podaż pieniądza M3 (%) 9,7 9,7 Saldo obrotów bieżących (%PKB) -0,5-1,4 Deficyt fiskalny (%PKB)* -3,2-3,0 Dług publiczny (%PKB)* 52,7 53,1 Stopa referencyjna (%) 1,50 1,50 EUR-PLN 4,26 4,40 Źródło: GUS, NBP, MF, Prognozy PKO BP (DAE); Prognozy PKO BP (BSR); *ESA2010. 1 Źródło: IMF Fiscal Monitor, PKO Bank Polski. *Zmiana strukturalnego salda pierwotnego. Polska - szacunki PKO.
Największy stymulus fiskalny od 2009 r. Mimo dużo wyższych wydatków budżetowytch, deficyt nie wzrośnie w 2016 r. 70 65 Zmiany w budżecie na 2016 r. zaproponowane przez nowy rząd mld PLN 2,5-5,5-2,0 % PKB 3,9 3,6 60 12,3 3,3-9,2 55 3,0 50 2,8 45 54,6 52,7 2,5 40 Deficyt na 2016 r. (projekt rządu PO-PSL) 500 zł na dziecko* Wiek emerytalny Podatek bankowy Podatek od sklepów wielkopowierzchniowych Aukcja LTE Deficyt na 2016 r. (prognoza PKO BP) 2,2 Źródło: PKO Bank Polski. *Netto np. uwzględniające wzrost wpływów z VAT od towarów zakupionych za otrzymane środki. Deficyt budżetowy może nie wzrosnąć w bieżącym roku pomimo dużej skali poluzowania fiskalnego. Znaczna część wydatków będzie finansowana jednorazowymi dochodami (np. z aukcji LTE) oraz oszczędnościami z budżetu z 2015 r. 2
Największy stymulus fiskalny od 2009 r. W 2017 r. deficyt fiskalny może wzrosnąć do 4% PKB Symulacja deficytu budżetowego w 2017 r. przy założeniu braku zmian w polityce rządu 80 mld PLN % PKB 4,1 75 70 65 2,5-0,8 9,2 3,8 3,6 60 7,0 3,3 55 4,1 74,7 3,0 50 2,7 45 52,7 2,5 40 Deficyt na 2016 r. (prognoza PKO BP) 500 zł na dziecko* Wyższa kwota wolna od podatku Wiek emerytalny Podatek bankowy i od sklepów wielkopowierzchniowych^ Aukcja LTE** Deficyt na 2017 r. (prognoza PKO BP) Źródło: PKO Bank Polski. *Netto np. uwzględniające wzrost wpływów z VAT od towarów zakupionych za otrzymane środki. ^przyrosty w stosunku do 2016 r. **jednorazowe źródła finansowania wydatków budżetowych w 2016 roku. 2,2 Duży wzrost wydatków strukturalnych w 2016 r. doprowadzi najprawdopodobniej do wzrostu deficytu budżetowego w 2017 r. powyżej 4% PKB, z uwagi na wygaśnięcie jednorazowych źródeł finansowania wydatków rządu. 3
Największy impuls fiskalny od 2009 r. Polska wśród globalnych liderów stymulusu fiskalnego w 2016 r. Impuls fiskalny* dla wybranych krajów w 2016 r. (% PKB) 1,2 % PKB 0,9 0,6 poluzowanie 0,3 0,0-0,3-0,6-0,9 zacieśnienie -1,2 Źródło: IMF Fiscal Monitor, PKO Bank Polski. *Zmiana w strukturalnym saldzie pierwotnym budżetu. Dla Polski szacunki PKO Banku Polskiego. Stymulus fiskalny (1% PKB na poziomie rządu centralnego i 0,5-0,6% na poziomie całego sektora publicznego) będzie największym zanotowanym od 2009 r. Dzięki temu w tym roku Polska znajdzie się wśród państw o największym impulsie fiskalnym na świecie. 4
Temat dnia: Stabilny wzrost aktywności krajowego przemysłu Globalny PMI spadł w grudniu do 50,9 pkt. (z 51,2 pkt. w listopadzie) przy wzmocnieniu wzrostu aktywności przemysłu strefy euro (wzrost PMI w grudniu do 53,2, najwyższego poziomu od 20 miesięcy) i pogłębieniu spadku aktywności przemysłu Chin (48,2 z 48,6 w listopadzie). PMI dla polskiego przemysłu ustabilizował się (52,1) przy czym istotne subindeksy dla zatrudnienia, produkcji i zamówień eksportowych wzrosły. PMI 10 głównych partnerów handlowych Polski pozostał niemal bez zmian (52,2 vs. 52,3 w listopadzie), co wraz z krajowym PMI wskazuje na stabilizację tempa wzrostu polskiej gospodarki. Polski PMI w grudniu pozostał bez zmian wobec listopada (52,1 pkt.), wskazując na stabilną kontynuację tendencji wzrostowych w przemyśle. W strukturze wskaźnika nadal utrzymują się pozytywne trendy dotyczące popytu na pracę (wskaźnik zatrudnienia wzrósł do 52,9 vs. 52,7 w listopadzie, był to 29 miesiąc z rzędu wzrostu zatrudnienia). Wzrost subindeksu dla produkcji (53,1 vs. 52,7 w listopadzie) wraz z poprawą zatrudnienia neutralizują wolniejszy wzrost nowych zamówień (51,3 vs. 53,0 w listopadzie) wynikający głównie ze słabszych zamówień krajowych. Wskaźnik dla nowych zamówień eksportowych (53,5 vs. 51,6 w listopadzie) był najwyższy od lipca 2015 r. Obliczany przez nas PMI dla 10 głównych partnerów handlowych Polski pozostał bez większych zmian (52,2 vs. 52,3 w listopadzie), sygnalizując stabilny wzrost kluczowych dla Polski rynków eksportowych. PMI w Niemczech wzrósł do 53,2 (vs. 52,9 w listopadzie), potwierdzając dobrą kondycję głównego partnera handlowego Polski i jego odporność na spowolnienie gospodarki Chin (spadek PMI w Chinach do 48,2 vs. 48,6 w listopadzie). PMI wzrósł również dla dwóch pozostałych najważniejszych gospodarek strefy euro, tj. Francji (51,4 vs. 50,6) i Włoch (55,6 vs. 54,9). PMI dla przemysłu całej strefy euro wzrósł do 53,2 (vs. 52,8 w listopadzie). Wśród najważniejszych krajów naszego regionu PMI w Czechach wzrósł do 55,6 (z 54,2 w listopadzie), a na Węgrzech spadł do 49,1 (z 56,2 w listopadzie) przy typowej dla tego wskaźnika wysokiej zmienności). Krajowy PMI sygnalizuje stabilizację trendu wzrostowego w przetwórstwie przemysłowym w 4q2015 Stabilizacja polskiego PMI oraz indeksu dla głównych rynków eksportowych Polski wskazują na stabilizację tempa wzrostu polskiej gospodarki przy utrzymaniu stabilnego (i solidnego) wzrostu popytu zewnętrznego. Stabilizacja polskiego PMI oraz indeksu dla głównych rynków eksportowych Polski wskazują na stabilizację tempa wzrostu polskiej gospodarki przy utrzymaniu stabilnego (i solidnego) wzrostu popytu zewnętrznego. PMI 10 głównych partnerów handlowych Polski* Źródło: Markit, Datastream, PKO Bank Polski. *średnia ważona udziałami krajów w eksportowanej wartości dodanej. 5 60 58 56 54 52 50 48 46 pkt. PMI 10 głównych partnerów handlowych Polski (L) Produkcja przemysłowa (sa, P) 44 sty 11 sty 12 sty 13 sty 14 sty 15 %, r/r 16 14 12 10 8 6 4 2 0-2 -4-6
Przegląd wydarzeń gospodarczych POL: Za 3-4 lata Polska powinna rozwijać się w tempie 5-5,5% PKB rocznie. (P. Szałamacha, minister finansów) [PAP, 2016-01-03] POL: W 2016 r. ściągalność podatków da się poprawić o 7-10 mld zł. (M. Morawiecki, wicepremier, minister rozwoju) [Reuters, 2015-12-31] POL: MinFin uważa, że zasadne jest wyłączenie listów zastawnych z podstawy opodatkowania od niektórych instytucji finansowych. (K. Raczkowski, MinFin) [PAP, 2015-12-30] POL: MinFin chce sfinansować w 1q2016, jeśli sytuacja rynkowa pozwoli, ok. 50% potrzeb pożyczkowych na 2016 r. Obecnie poziom prefinansowania wynosi ok. 20%. [PAP, 2015-12-30] POL: Wprowadzenie minimalnej stawki godzinowej przy umowach zleceniach w wysokości 12 zł może zacząć obowiązywać w drugiej połowie 2016 r. (MRPiPS) [PAP, 2015-12-30] POL: W wyniku zmian prawnych w systemie podatkowym, nad którymi pracuje Ministerstwo Finansów, resort liczy na "pewne" 15 mld zł dodatkowych wpływów rocznie. (K. Raczkowski, MinFin) [PAP, 2015-12-30] POL: PiS nie wyklucza, że podatkiem od instytucji finansowych mogą być w przyszłości objęte TFI. (B. Bubula, posłanka PiS) [PAP, 2015-12-30] ŚWIAT: Sektor finansowy w wielu krajach nadal ma pewne słabości, a ryzyka finansowe na rynkach wschodzących zwiększają się. To wszystko oznacza, że globalny wzrost będzie rozczarowujący i nierówny w 2016 r." (Ch. Lagarde, dyrektor zarządzajaca MFW) [Reuters/Handelsblatt 2015-12-30] POL: Koniunktura w sektorze przedsiębiorstw poprawiła się. O dobrej sytuacji ekonomicznej sektora przedsiębiorstw świadczy też rozmiar prowadzonych inwestycji, NBP obserwuje wzmożone inwestycje również mniejszych firm. (raport Sytuacja finansowa przedsiębiorstw w III kwartale 2015 r.) [NBP, 2015-12-30] POL: Sejm uchwalił ustawę o podatku od niektórych instytucji finansowych, zgodnie z którą od lutego 2016 r. banki i firmy ubezpieczeniowe będą obłożone tzw. podatkiem bankowym, wynoszącym rocznie 0,44% wartości ich aktywów (odpowiednio 0,0366% miesięcznie). W przypadku banków oraz SKOK wartość aktywów wolnych od podatku wynosi 4 mld zł, dla ubezpieczycieli jest to 2 mld zł, a dla firm pożyczkowych 200 mln zł. Ustawę skierowano do Senatu. [PAP, 2015-12-29] POL: MinFin szacuje koszt programu 500 plus" (500 zł na dziecko) w 2016 r. na 17,1 mld zł. [PAP, 2015-12-29] POL: MinFin proponuje wprowadzenie górnego pułapu dochodów przy świadczeniach 500 plus" (500 zł na dziecko). [PAP, 2015-12-29] POL: Wpływy z podatku bankowego szacowane są na 4,4 mld zł po poprawce zaproponowanej przez PiS. (K. Raczkowski MinFin) [PAP, 2015-12-29] POL: Minister finansów P. Szałamacha postuluje, aby podatek od sklepów wielkopowierzchnowych wszedł w życie 1 marca. Resort zrezygnował z koncepcji 250 m 2 jako powierzchni granicznej. [PAP, 2015-12-29] 6
Tygodniowy kalendarz makroekonomiczny Wskaźnik Godz. Kraj Poprzednie dane Konsensus Odczyt/ PKO BP Komentarz Poniedziałek, 4 stycznia PMI w przemyśle (gru.) 03:45 CHN 48,6 pkt. 49,0 pkt. 48,2 pkt. PMI w przemyśle (gru.) 09:00 POL 52,1 pkt. 52,4 pkt. 52,1 pkt. PMI w przemyśle (gru., ost.) 09:55 GER 52,9 pkt. 53,0 pkt. 53,2 pkt. PMI w przemyśle (gru., ost.) 10:00 EMU 52,8 pkt. 53,1 pkt. 53,2 pkt. Inflacja CPI (gru., wst.) 14:00 POL -0,6% r/r -0,4% r/r -0,5% r/r Inflacja HICP (gru., wst.) 14:00 GER 0,3% r/r 0,4% r/r 0,2% r/r ISM w przemyśle (gru.) 16:00 USA 48,6 pkt. 49,0 pkt. 48,2 pkt. Wtorek, 5 stycznia PMI w Chinach nieoczekiwanie spadł w grudniu, podsycając obawy o kondycję drugiej największej gospodarki na świecie. Stabilny trend wzrostowy w polskim przemyśle, przy poprawie istotnych wskaźników dla zatrudnienia, produkcji i nowych zamówień w eksporcie. Potwierdzenie pozytywnych trendów w przemyśle Niemiec i całej strefy euro. PMI dla strefy euro osiągnął najwyższy poziom od 20 miesięcy, w kontraście do rozczarowujących wskaźników dla Chin. Wstępny odczyt wskazuje na niewielki wzrost inflacji w grudniu, na skutek efektu niskiej bazy. Spadek inflacji w wyniku obniżenia dynamiki cen zywności. Rozczarowujący wynik, wzmacniający obawy o kondycję amerykańskiego przemysłu i zmniejszenie jego wkładu do wartości dodanej i PKB w USA. Inflacja HICP (gru., wst.) 11:00 EMU 0,1% r/r 0,3% r/r -- Czwartek, 7 stycznia Konsensus prognoz wskazuje na wzrost rocznej inflacji HICP w strefie euro w grudniu do 0,3% z 0,1% w listopadzie, ale wczorajszy wstępny odczyt dla Niemiec (spadek rocznej inflacji HICP do 0,2% z 0,3% zamiast oczekiwanego wzrostu do 0,4%) wskazuje na ryzyko w dół dla tej prognozy. Zamówienia w przemyśle (lis.) 08:00 GER 1,8% m/m 0,5% m/m -- Wnioski o zasiłek dla bezrobotnych 14:30 USA 287 tys. 272 tys. -- Piątek, 8 stycznia Listopadowy odczyt PMI wskazuje na utrzymanie wzrostu zamówień w przemysle. FOMC wskazuje na strukturalną poprawę na rynku pracy jako jedną z głównych determinant kolejnych podwyżek stóp procentowych w USA. Produkcja przemysłowa (lis.) 08:00 GER 0,2% m/m 0,5% m/m -- Zatr. w sektorze pozarolniczym (gru.) 14:30 USA 211 tys. 190 tys. -- Stopa bezrobocia (gru.) 14:30 USA 5,0% 5,0% -- Wysoki odczyt PMI za listopad wskazuje na kontynuację wzrostu produkcji przemysłowej. FOMC wskazuje na strukturalną poprawę na rynku pracy jako jedną z głównych determinant kolejnych podwyżek stóp procentowych w USA. Źródło: GUS, NBP, Parkiet, PAP, Reuters, PKO Bank Polski. 7
Dane i prognozy makroekonomiczne 15-wrz 15-paź 15-lis 15-gru 4q14 1q15 2q15 3q15 2015 2016 Sfera realna PKB (% r/r) x x x x 3,3 3,7 3,3 3,5 3,4 3,5 Popyt krajowy (% r/r) x x x x 4,6 2,9 3,1 3,2 3,4 4,0 Spożycie indywidualne (% r/r) x x x x 2,8 3,1 3,1 3,1 3,2 4,0 Inwestycje w środki trwałe (% r/r) x x x x 9,5 11,5 6,1 4,6 6,4 2,9 Sprzedaż krajowa (% r/r)* x x x x 5,4 4,3 3,5 3,3 3,8 3,6 Zapasy (pkt. proc.) x x x x -0,8-1,4-0,4-0,1-0,4 0,4 Eksport netto (pkt. proc.) x x x x -1,2 0,9 0,2 0,4-0,1-0,5 Produkcja przemysłowa (% r/r) 4,1 2,4 7,8 5,5 2,8 5,3 3,9 4,3 4,5 4,3 Produkcja budow.-montażowa (% r/r) -2,5-5,2 1,2 2,5 1,0 1,4 2,4 0,5 x x Sprzedaż detaliczna (% r/r) 0,1 0,8 3,3 4,1 1,3 0,6 1,4 0,3 x x PKB (mld PLN) x x x x 477 415 432 439 1786 1868 Rynek pracy Stopa bezrobocia rejestrowanego^(%) 9,7 9,6 9,7 9,8 11,4 11,5 10,2 9,7 9,8 8,9 Zatrudnienie przedsiębiorstwa (% r/r) 1,0 1,1 1,2 1,2 0,9 1,2 1,0 1,0 1,1 0,7 Płace przedsiębiorstwa (% r/r) 4,1 3,3 4,0 3,7 3,3 3,9 3,1 3,6 3,6 4,1 Procesy inflacyjne Inflacja CPI (% r/r) -0,8-0,7-0,6-0,5-0,7-1,5-0,9-0,7-0,9 0,6 Inflacja bazowa (% r/r) 0,2 0,3 0,2 0,2 0,4 0,4 0,3 0,4 0,3 0,8 15% średnia obcięta (% r/r) -0,1-0,1-0,1 x -0,2-0,3-0,2 0,0 x x Inflacja PPI (% r/r) -2,8-2,3-1,8-1,1-1,8-2,7-2,0-2,4-2,2-0,1 Agregaty monetarne^ Podaż pieniądza M3 (mld PLN) 1107,5 1122,7 1132,0 1161,4 1059,2 1066,4 1078,9 1107,5 1161,4 1272,3 Podaż pieniądza M3 (% r/r) 8,4 9,1 9,5 9,7 8,2 8,8 8,3 8,4 9,7 9,7 Podaż pieniądza M3 realnie (% r/r) 9,2 9,8 10,1 10,2 9,2 10,1 9,1 9,2 10,2 9,1 Kredyty ogółem (mld PLN) 1070,2 1073,1 1078,2 1075,4 1009,6 1032,7 1053,8 1070,2 1075,4 1128,9 Kredyty ogółem (% r/r) 7,4 7,7 7,3 6,8 7,1 7,4 7,6 7,4 6,8 5,0 Depozyty ogółem (mld PLN) 1026,1 1019,5 1039,7 1029,3 972,3 989,1 989,0 1026,1 1029,3 1090,7 Depozyty ogółem (% r/r) 7,6 6,3 7,6 5,9 9,3 8,9 5,8 7,6 5,9 6,0 Bilans płatniczy Rachunek obrotów bieżących (%PKB) -0,5-0,4-0,4-0,5-2,0-1,3-0,4-0,4-0,5-1,4 Bilans handlowy (% PKB) 0,1 0,3 0,4 0,4-0,8-0,2 0,1 0,1 0,4 0,0 Bezpośrednie inwestycje zagr. (%PKB) 1,2 1,3 1,4 1,3 2,0 1,6 1,3 1,2 1,3 2,2 Polityka fiskalna Deficyt fiskalny (% PKB) x x x x x x x x -3,2-3,0 Dług publiczny (% PKB) x x x x x x x x 52,7 53,1 Polityka pieniężna Stopa referencyjna NBP^ (%) 1,50 1,50 1,50 1,50 2,00 1,50 1,50 1,50 1,50 1,50 Stopa lombardowa^ (%) 2,50 2,50 2,50 2,50 3,00 2,50 2,50 2,50 2,50 2,50 Stopa depozytowa^ (%) 0,50 0,50 0,50 0,50 1,00 0,50 0,50 0,50 0,50 0,50 WIBOR 3M x^ (%) 1,73 1,73 1,73 1,73 2,06 1,65 1,72 1,73 1,73 1,72 WIBOR 3M x^ realnie (%)** 2,53 2,43 2,33 2,13 2,76 3,15 2,62 2,43 2,13 1,12 Kursy walutowe^x EUR-PLN 4,24 4,27 4,26 4,26 4,26 4,09 4,19 4,24 4,26 4,40 USD-PLN 3,78 3,87 4,03 3,90 3,51 3,81 3,77 3,78 3,90 4,31 CHF-PLN 3,88 3,93 3,91 3,94 3,54 3,91 4,02 3,88 3,94 4,11 EUR-USD 1,12 1,10 1,06 1,09 1,21 1,07 1,12 1,13 1,09 1,02 Źródło: GUS, NBP, PKO Bank Polski, x prognoza PKO BP BSR, *popyt krajowy z wyłączeniem zapasów, **deflowane bieżącą stopą inflacji CPI; ^ wartość na koniec okresu. 8
Polityka pieniężna Członkowie RPP Jastrzębiomierz* Wybrane wypowiedzi A. Rzońca 1,1 Moim zdaniem kolejna RPP powinna myśleć o normalizacji stóp procentowych, czyli o ich stopniowym podwyższaniu. Jeśli uda się uniknąć wstrząsów w otoczeniu, to bez dostosowania polityki pieniężnej nasza gospodarka zacznie być wytrącana z niemal idealnej równowagi, w której się dzisiaj znajduje, bo jej wzrost będzie za szybki w porównaniu do fundamentów. (16.11.2015, PAP) A. Kaźmierczak 1,1 Inwestorzy mają zwyczaj zachowania stadnego, łącznego traktowania sytuacji w Polsce z całym obszarem +emerging markets+. Splot tych czynników skłania nas do tego, żeby utrzymywać nadal obecny poziom stóp procentowych, który podtrzymuje jednak stabilność finansową oraz ma pozytywny wpływ na kurs złotego. ( ) Kolejne ruchy na stopach będą już zadaniem następnej Rady. (16.10.2015, PAP) J. Winiecki 1,0 Nie widzę żadnych powodów, dla których stopy procentowe powinny być niższe. Pieniądz nie powinien być darmowy." (16.12.2015, Reuters/ TVN24 BiŚ) A. Glapiński 0,8 Rada w obecnym składzie podtrzymuje, że zakończyła cykl obniżek stóp. Uważa ich obecny poziom za właściwy. ( ) Osobiście oceniam, że stopy procentowe mogłyby być o 25 pb niższe, ale z punktu widzenia gospodarki nic by to nie zmieniło. ( ) Natomiast biorąc pod uwagę sytuację w sektorze bankowym, w sektorze spółdzielczym, obniżka stóp wydawałaby się obecnie niewłaściwa. (07.12.2015, PAP) J. Hausner 0,3 Jeżeli dziś ktoś buduje swój rachunek ekonomiczny w oparciu o założenie trwałości obecnego poziomu stóp, to co do poziomu nominalnego można być moim zdaniem spokojnym mniej więcej w perspektywie roku. Jednak później nowa RPP z całą pewnością będzie musiała rozważać wzrost stóp. I to uczestnicy rynku muszą brać pod uwagę w swoich kalkulacjach. (22.06.2015, PAP) M. Belka -0,2 Trudno mi sobie wyobrazić, żeby stopy zacząć podnosić [w 2016 roku PAP]. Jeden powód będzie, mianowicie realne stopy procentowe będą zasadniczo się obniżać w związku z tym, że inflacja - dzisiaj ujemna -0,7 proc. przekształci się prawdopodobnie w dodatnią, powiedzmy sobie 1,0 proc. ( ) Mówi się o możliwych obniżkach, bo przecież wszyscy słyszymy. Trochę to zależy od tego, jakie będzie nastawienie nowej Rady i jaka będzie sytuacja gospodarcza. ( ) Wyobrażam sobie tylko tak: jeśli sytuacja gospodarcza ulegnie jakiemuś istotnemu pogorszeniu - bo żyjemy w tak niepewnym świecie, wokół nas dzieją się straszne rzeczy - ale ja się tego nie spodziewam, to jest bardzo mało prawdopodobne. Wtedy można wyobrazić sobie taką sytuację, ale ja bym zalecał przede wszystkim spokój i powściągliwość. ( ) Także obniżanie stóp - nagle - nie ma sensu. (17.11.2015, PAP) A. Zielińska- Głębocka -0,6 Jest pewien poziom stóp procentowych, który nie powoduje narastania nierównowag. (...) Jeśli ta nasza stopa (...) nie spowodowała głębokich nierównowag wewnętrznych i zewnętrznych, to można powiedzieć, że nasza polityka była efektywna. (06.10.2015, PAP) E. Chojna-Duch -1,2 Rada podtrzymuje swoje wcześniejsze stanowisko, że nie widzi wystarczających podstaw, aby zaostrzać bądź luzować politykę pieniężną. (15.10.2015, PAP) J. Osiatyński -1,5 Dobrze byłoby zbadać warunki i przestrzeń do obniżek. ( ) Jak ją badamy, to ta skuteczność, efektywność tych działań nie byłaby istotna zarówno dla dynamiki wzrostu, jak i cen. ( ) W miarę, jak to badamy, tym bardziej przesłanki, by podjąć tego typu decyzję, wydają mi się wątpliwe, przynajmniej w tej chwili. (06.10.2015, PAP) A. Bratkowski -1,7 Nie spodziewam się, by nowa RPP prezentowała wyraźnie jastrzębie nastawienie, dlatego raczej nie należy spodziewać się podwyżek wcześniej niż w połowie przyszłego roku, a jeśli nie będziemy mieli do czynienia z silnym odpływem kapitału, to także w całym 2016 r. ( ) Z drugiej strony obniżki stóp procentowych nie miałyby obecnie sensu, zarówno ekonomicznego (działanie procykliczne), jak i politycznego. (06.12.2015, PAP/www.forwardlooking.pl) *im wyższy wskaźnik tym bardziej jastrzębie poglądy. Metodologia: na podstawie wyników głosowań za każdy głos odbiegający od decyzji RPP dot. stopy referencyjnej przyznano +1 lub -1 w zależności od kierunku głosowania odpowiednio bardziej jastrzębiego lub bardziej gołębiego. Dodatkowo przyznano +0,5 lub -0,5 za każdy głos odbiegający od decyzji RPP dot. istotnej zmiany nastawienia lub zmiany stopy rezerwy obowiązkowej. Ważone czasem wartości zostały wyrażone w punktach odchylenia standardowego. Wskaźnik opracowano na podstawie Raportów o inflacji. Stopy procentowe prognozy PKO BP vs. oczekiwania rynkowe 1M 2M 3M 4M 5M 6M 7M 8M 9M Data 04-sty 04-lut 04-mar 04-kwi 04-maj 04-cze 04-lip 04-sie 04-wrz 04-paź WIBOR 3M/FRA 1,73 1,67 1,61 1,57 1,50 1,50 1,47 1,47 1,48 1,48 implikowana zmiana (p. b.) -0,06-0,12-0,16-0,23-0,23-0,26-0,26-0,25-0,25 Posiedzenie RPP 14-sty 03-lut 09-mar 06-kwi 13-maj 08-cze 06-lip -- 07-wrz 05-paź prognoza PKO BP* 1,50 1,50 1,50 1,50 1,50 1,50 1,50 1,50 1,50 1,50 wycena rynkowa* 1,44 1,38 1,34 1,27 1,27 1,24 1,24 1,25 1,25 WIBOR 3M na ostatnim fixingu, transakcje FRA oparte na stawce WIBOR 3M za kolejne okresy, w punktach bazowych, *prognoza PKO BP stopy referencyjnej NBP. 9
Stopy NBP prognoza PKO BP vs. oczekiwania rynkowe Nominalne i realne rynkowe stopy procentowe w Polsce 2,75 2,50 2,25 % oczekiwania rynkowe (FRA) prognoza PKO BP 8 6 % 2,00 4 1,75 2 1,50 obecnie 1,25 3 miesiące temu 1,00 sty-15 lip-15 sty-16 lip-16 0 WIBOR 3M WIBOR deflowany bieżącą inflacją CPI -2 WIBOR deflowany inflacją CPI (t+12) sty-03 sty-05 sty-07 sty-09 sty-11 sty-13 sty-15 Rynek pieniężny główne stopy procentowe Dynamika cen wybranych surowców (w PLN) 8 6 % 50 25 % r/r GSCI rolnictwo GSCI GSCI ropa 4 0 2-25 WIBOR 3M POLONIA st. referencyjna NBP 0 sty-03 sty-05 sty-07 sty-09 sty-11 sty-13 sty-15-50 lip-11 lip-12 lip-13 lip-14 lip-15 Realny efektywny kurs PLN (REER) i długookresowy trend Bilateralne kursy PLN vs. EUR, USD i CHF 125 4,6 4,5 2003-2010 = 100 115 4,4 4,0 105 4,2 3,5 95 85 REER 5-letnia średnia krocząca ap recjacja 75 sty-03 sty-05 sty-07 sty-09 sty-11 sty-13 sty-15 4,0 3,0 EUR/PLN (L) USD/PLN (P) CHF/PLN (P) 3,8 2,5 sty-10 sty-11 sty-12 sty-13 sty-14 sty-15 sty-16 Źródło: Datastream, Eurostat, obliczenia własne. 10
Polska w makro-pigułce Sfera realna - realny PKB (%) 3,4 3,5 Procesy inflacyjne - inflacja CPI (%) -0,9 0,6 Agregaty monetarne - podaż pieniądza M3 (%) 9,7 9,7 Handel zagraniczny 2015 2016 Komentarz - saldo obrotów bieżących (% PKB) -0,5-1,4 Polityka fiskalna - deficyt fiskalny (% PKB) -3,2-3,0 Polityka pieniężna - stopa referencyjna NBP (%) 1,50 1,50 Źródło: GUS, NBP, Eurostat, PKO Bank Polski. Zagranica w makro-pigułce USA - realny PKB (%) 2,5 2,6 - inflacja CPI (%) 0,1 1,8 2015 2016 Komentarz Strefa euro - realny PKB (%) 1,5 1,8 - inflacja CPI (%) 0,3 1,0 Chiny - realny PKB (%) 6,8 6,4 - inflacja CPI (%) 1,6 2,0 Źródło: FED, Eurostat, MFW, PKO Bank Polski. Wzrost PKB w 3q2015 przyspieszył, a bieżące dane sugerują, że w 4q dynamika PKB nie powinna być słabsza. Średnioroczny wzrost PKB w 2015 i 2016 r. powinien wynieść 3,3-3,6%. Szacunkowi dynamiki PKB towarzyszą ryzyka zarówno negatywne, głównie w otoczeniu zewnętrznym (Chiny, afera spalinowa), jak i pozytywne (dalsza stymulacja monetarna/fiskalna). Inflacja CPI wzrosła w grudniu do -0,5% r/r (flash) z -0,6% r/r w listopadzie. Inflacja CPI jest w trendzie wzrostowym, ale przekroczy 0% r/r dopiero w 1q2016 za sprawą ponownego spadku cen ropy. Ścieżkę inflacji CPI w 2016 r. obniża styczniowa redukcja taryf za energię elektr. i gaz. Przewidujemy utrzymanie znacznego tempa wzrostu podaży pieniądza (M3), przy lekkim wyhamowaniu wzrostu gotówki w obiegu oraz stabilnym wzroście depozytów ogółem. Mimo kontynuacji części pozytywnych trendów (niższy import ropy, zawężanie deficytu dochodów wskutek niższych płatności odsetkowych, przesunięcia wypłat dywidend i kumulacji płatności z UE) prognozujemy wzrost defcytu CAB ze względu na pogorszenie salda handlowego wobec ożywienia wzrostu importu przy silnym popycie krajowym. Niższy od planu deficyt fiskalny za 2014 r. (co umożliwiło zdjęcie z Polski procedury nadmiernego deficytu) oraz uwarunkowania polityczne stwarzają przestrzeń do złagodzenia polityki fiskalnej. Wydźwięk komunikatu i wypowiedzi na konferencji prasowej RPP po grudniowym posiedzeniu potwierdzają, że Rada obecnej kadencji nie zamierza już dokonywać zmian parametrów polityki pieniężnej. W bazowym scenariuszu zakładamy, że stopy procentowe NBP pozostaną bez zmian do końca 2016 r., ale jeśli ryzyka dezinflacyjne związane m.in. z cenami ropy będą się materializować i inflacja CPI pozostanie poniżej zera do początku 2016 r., to nowa RPP może wznowić obniżki stóp procentowych (blisko 50% prawdopodobieństwa). Wzrost PKB w 3q2015 wyniósł zwolnił do 2,0% k/k saar (vs. 3,9% k/k saar w 2q2015). Tempo wzrostu konsumpcji utrzymuje się na stabilnym poziomie (3,0% k/k saar vs 3,6% k/k saar w 2q), dzięki wzrostowi dochodów Amerykanów. Za spadek tempa wzrostu PKB w 3q odpowiedzialna była przede wszystkim ujemna kontrybucja zapasów. Na grudniowym posiedzeniu FOMC podniósł stopę Fed funds o 25pb (do 0,25%-0,50%) zapowiadając dalsze stopniowe podwyżki w 2016 r. W 3q2015 dynamika PKB strefy euro wyniosła 0,3% k/k sa i 1,6% r/r nsa w ujęciu rocznym najwięcej od 4 lat, ale kwartalny wzrost był najsłabszy od roku. Gospodarce strefy euro sprzyjają: (1) ogłoszony przez EBC w styczniu program skupu obligacji (sprzyjający osłabieniu euro) oraz (2) spadek cen ropy. Pozytywny wpływ tych czynników stopniowo wygasa, a ryzykiem jest spowolnienie gospodarek wschodzących, na które relatywnie duża jest ekspozycja eksportowa strefy euro, głównie Niemiec. Wzrost PKB w 3q2015 spowolnił nieznacznie do 6,9% r/r, nieco poniżej celu władz na 7,0% r/r (tyle wzrost wyniósł w 1q i 2q). Nadal słabnie przemysł, ale pojawiają się oznaki ożywienia w sektorze budowlanym. Poluzowanie polityki pieniężnej i fiskalnej w ostatnich kwartałach oraz dewaluacja CNY powinny pozwolić na utrzymanie spowolnienia gospodarczego pod kontrolą i uniknięcie twardego lądowania. Niniejszy materiał ma charakter wyłącznie informacyjny, jest przeznaczony wyłącznie dla klientów Grupy PKO Banku Polskiego i nie stanowi oferty w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny. Informacje zawarte w niniejszym materiale nie mogą być traktowane, jako propozycja nabycia jakichkolwiek instrumentów finansowych, usługa doradztwa inwestycyjnego, podatkowego lub jako forma świadczenia pomocy prawnej. Grupa PKO BP SA dołożyła wszelkich starań, aby zamieszczone w niniejszym materiale informacje były rzetelne oraz oparte na wiarygodnych źródłach. Klienci Grupy PKO BP SA ponoszą odpowiedzialność za skutki swoich decyzji inwestycyjnych, podjętych z uwzględnieniem informacji zamieszczonych w niniejszym materiale. Niniejszy materiał został przygotowany i/lub przekazany przez Powszechną Kasę Oszczędności Bank Polski Spółka Akcyjna, zarejestrowany w Sądzie Rejonowym dla m.st. Warszawy w Warszawie, XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod nr KRS 0000026438; NIP: 525-000-77-38 REGON: 016298263; kapitał zakładowy (kapitał wpłacony) 1 250 000 000 zł. 11