WPŁYW POTRZEB I OCZEKIWAŃ ŚRODOWISKA AKADEMICKIEGO NA KSZTAŁTOWANIE SIĘ ZBIORU WYDAWNICTW CIĄGŁYCH W BIBLIOTECE POLITECHNIKI WROCŁAWSKIEJ Agnieszka Wolańska Biblioteka Główna i OINT Politechniki Wrocławskiej
Cele badania Plan prezentacji W jaki sposób potrzeby i oczekiwania uŝytkowników wpływają na jakość i ilość zbioru wydawnictw ciągłych? Jak przebiega proces komunikacji między bibliotekarzem a uŝytkownikiem? Planowanie strategiczne i profilowanie klienta Wpływ uŝytkownika na poszczególne etapy pracy bibliotecznej Wnioski
Oddział Gromadzenia i Opracowania Wydawnictw Ciągłych (Oddział Czasopism) realizuje następujące zadania: Gromadzenie i opracowanie wydawnictw ciągłych polskich i zagranicznych w formie drukowanej i elektronicznej z róŝnych źródeł (prenumerata, wymiana, dary) Przygotowywanie szacunki finansowe i planuje prenumeratę w porozumieniu z wydziałami uczelni Organizowanie przetargi na dostawę czasopism i baz danych Aktualizowanie bazy katalogu komputerowego Administrowanie serwisów czasopism elektronicznych Działalność szkoleniowa Działalność Biblioteki Politechniki Wrocławskiej jest scentralizowana. Od 2002 roku funkcjonuje system Aleph.
Środowisko akademickie odbiorca usług biblioteki Kadra naukowa Politechniki Wrocławskiej studenci doktoranci Środowisko, które poprzez korzystanie z usług bibliotecznych ma aktywny udział w ich kształtowaniu.
Warunki dobrego zrozumienia uŝytkownika przygotowanie na wielość i róŝnorodność problemów informacyjnych Indywidualizacja obsługi połączona z profilowaniem klienta Określenie potrzeb uŝytkownika Customer Intelligence (poznanie motywów postępowania klienta stanowi klucz do zrozumienia ich potrzeb) Włączenie uŝytkownika w proces tworzenia usługi bibliotecznej
Warunki, które powinny występować jednocześnie, aby potrzeba odbiorcy została zaspokojona: 1. Sygnalizacja potrzeby uŝytkownika (lub jej brak): - otrzymanie aktualnej informacji w odpowiadającej mu formie 2. Realne moŝliwości spełnienia potrzeby: - głównie aspekt finansowy 3. Sposoby spełnienia potrzeby: - polityka zarządzania finansami na uczelni, - obowiązujące przepisy prawne
Gromadzenie (1) Realizacja zadań bibliotecznych a problemy z jakimi zgłaszaj aszają się uŝytkownicy 1. Realizacja zadania usługowego: ugowego: zainteresowanie tytułem bądźb jego brak (pytania dotyczące ce moŝliwo liwości zamówienia tytułu) u) - gromadzenie danych o czasopiśmie Czy dostępne w wersji elektronicznej? Jaka forma jest opłacalna ekonomicznie? Czy istnieje ryzyko powielenia tytułów w dwóch formach? - dostosowanie zamówienia do terminów przetargowych - podanie przez uŝytkownika źródeł finansowania - wdraŝanie procesu realizacji zamówienia - statystyki wykorzystania
Gromadzenie (2) Realizacja zadań bibliotecznych a problemy z jakimi zgłaszaj aszają się uŝytkownicy 2. Realizacja zadania korekcyjnego (optymalizacja usługi) ugi) - Reklamacja braku w prenumeracie bieŝą Ŝącej - informacja zwrotna: jakie tytuły są najbardziej wykorzystywane i oczekiwane 3. Realizacja zadania informacyjno-sygnalnego - Rozpoznanie nowych produktów w (np( np.. dziedzinowych baz danych) - informacja głównie dotycząca zasad dostępu i cennika 4.. Komunikaty kierowane bezpośrednio do uŝytkownika u ze strony Oddziału u Czasopism (oferty o szerokim zasięgu)
Opracowanie Empatia informacyjna obiektywne spojrzenie pod kątem domyślnych oczekiwań odbiorcy Brak uwag dotyczących opracowania moŝe (ale nie musi) wskazywać na dobre funkcjonowanie opisów Poprawność wprowadzania egzemplarzy oprawnych wymierny wpływ na satysfakcję uŝytkownika w postaci krótkiego czasu oczekiwania Łączenie opisów bibliograficznych tytułów drukowanych z pełnymi tekstami wersji elektronicznych
Organizacja dostępu do czasopism elektronicznych Wykaz pełnotekstowych czasopism elektronicznych (Lista a-z) Statystyki wykorzystania źródeł środek pozwalający na efektywne zarządzanie finansami i produktem najbardziej wartościowym dla odbiorcy Konsultacje dotyczące dostępu do czasopism elektronicznych (czasem mini szkolenia)
Selekcja Etapy: - Konsultant czyli tzw. Opiekun opiniuje przedstawiony wykaz tytułów wraz z rocznikami - akceptacja/negacja - lista dystrybucyjna bibliotek szkół technicznych/ powrót do zbiorów - w przypadku braku zainteresowania ekspozycja na witrynie internetowej w celu nieodpłatnego przekazania
Wnioski (1) Konieczne jest precyzyjne określenie potrzeb i oczekiwań uŝytkowników poprzez dokładne poznanie motywów jakimi się kierują (Customer Intelligence) Postawa bibliotekarza musi zawierać elementy marketingu (uŝytkownik klient) UŜytkownik powinien być włączony w proces informacyjny, poniewaŝ posiadanie wpływu na jakość usługi powoduje, iŝ efekt finalny jest wynikiem współtworzonym przez odbiorcę
Wnioski (2) SprzęŜenie zwrotne jakie następuje między bibliotekarzem a uŝytkownikiem ma wymierny skutek w postaci rodzaju i wielkości gromadzonych zbiorów Modyfikacje zbioru wydawnictw ciągłych są inicjowane przez uŝytkownika i ma on wpływ na kaŝdym etapie pracy nad zbiorem
Wnioski (3) Działania podejmowane w celu spełnienia potrzeb i oczekiwań kadry akademickiej dotyczących zbioru wydawnictw ciągłych są elementem realizacji zadań statutowych biblioteki akademickiej i mają zasadniczy wpływ na rozwój nauki. Rodzaj i jakość źródeł jakie słuŝą w procesach badawczych, odkryciach, wynalazkach są zaleŝne od uŝytkownika wyraŝającego swoje zainteresowania oraz bibliotekarza, który te źródła przygotowuje, dokonuje ich obróbki oraz udostępnia.
Dziękuję za uwagę Agnieszka Wolańska Agnieszka.Wolanska@pwr.wroc.pl