Własność i inne prawa rzeczowe M G R J A K O B M A Z I A R Z K A T E D R A H I S T O R I I P R A W A P O L S K I E G O W Y D Z I A Ł U P R A W A I A D M I N I S T R A C J I U N I W E R S Y T E T U J A G I E L L O Ń S K I E G O S Ą D A P E L A C Y J N Y W K R A K O W I E
Plan zajęć 1. Prawo własności i inne prawa rzeczowe. Różnice między własnością, użytkowaniem wieczystym a ograniczonymi prawami rzeczowymi (użytkowaniem, służebnością, spółdzielczym własnościowym prawem do mieszkania). Wymagania w zakresie formy przy obrocie nieruchomościami. 2. Prawo rodzinne alimenty. Krąg osób uprawnionych i zobowiązanych do alimentów. Obliczanie wysokości świadczeń alimentacyjnych. Alimenty dla wiecznych studentów", rodziców i byłych małżonków. 3. Prawo spadkowe. Możliwość odrzucenia spadku. Dziedziczenie wprost i z dobrodziejstwem inwentarza. Testament forma i treść. Różnica między spadkobraniem a zapisem. Zachowek. Wydziedziczenie i uznanie za niegodnego dziedziczenia. 4. Różnica między przekazaniem majątku za życia (darowizną) a po śmierci (spadkobraniem). Możliwość i warunki odwołania darowizny. 5. Prawo zobowiązań. Sprzedaż na odległość i poza lokalem przedsiębiorstwa. Uprawnienia konsumentów związane z prawem odstąpienia od umowy sprzedaży i od umowy kredytowej. Niedozwolone klauzule stosowane w umowach z konsumentami. 6. Postępowanie sądowe. Jak zachować się w sądzie, jak wygląda rozprawa i posiedzenie. Dlaczego procesy sądowe trwają tak długo?
Prawa rzeczowe I. własność, II. użytkowanie wieczyste, III. ograniczone prawa rzeczowe: a) użytkowanie, b) służebność, c) spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, d) hipoteka, e) zastaw.
Co nie jest prawem rzeczowym? 1. posiadanie, 2. spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu, 3. prawo do grobu, 4. przewłaszczenie na zabezpieczenie, 5. prawo najmu i prawo dzierżawy.
Własność I. Co to jest rzecz? II. Na czym polega własność? art. 140 k.c.: w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego właściciel może, z wyłączeniem innych osób, korzystać z rzeczy zgodnie ze społecznogospodarczym przeznaczeniem swego prawa, w szczególności może pobierać pożytki i inne dochody z rzeczy. W tych samych granicach może rozporządzać rzeczą. III. Czy właściciel może zrobić z rzeczą? Własność = ius possidendi, disponendi, utendi fruendi et abutendi.
Jak daleko sięga własność? 1. W jaki sposób można udowodnić swoją własność (ruchomości i nieruchomości)? 2. Jakie elementy rzeczy obejmuje własność? 3. Górna i dolna granica prawa własności nieruchomości? 4. Co nie może być przedmiotem własności? woda w rzece, tlen w butli, powietrze, woda w butelce, nerka ludzka, niewyjęte z ziemi złoża mineralne, fałszywe pieniądze, piętro budynku, zwierze (pies? wieloryb?)
Użytkowanie wieczyste Podobieństwa z prawem własności: I. uprawnienie do korzystania z nieruchomości z wyłączeniem innych osób, II. uprawnienie do rozporządzania swoim prawem, III. granice treści prawa własności i użytkowania wieczystego wyznaczają ustawy i zasady współżycia społecznego. Różnice między użytkowaniem wieczystym a prawem własności: I. granice prawa użytkowania wieczystego określa również umowa o oddaniu terenu w użytkowanie wieczyste, II. konieczność uiszczania opłaty, III. czasowy charakter.
Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu a prawo do własności nieruchomości lokalowej. Podobieństwa: 1) prawo do użytkowania lokalu, 2) prawo do rozporządzania swoim prawem. Kto jest właścicielem mieszania w którym przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu? Różnice konieczność uzyskania zgody spółdzielni na pewne działania np. zmianę charakteru lokalu.
Użytkowanie Różnica między użytkowaniem a prawem własności? 1. niezbywalne, 2. ustanowione na rzecz osoby fizycznej wygasa najpóźniej wraz ze śmiercią, 3. użytkowanie wygasa wskutek niewykonywania przez 10 lat.
Służebność 3 rodzaje służebności: osobista, gruntowa, przesyłu. Dzieli się je na czynne (np. służebność przejazdu) i bierne (np. zakaz wznoszenia budynku ponad pewną wysokość).