INSTYTUCJE UNII EUROPEJSKIEJ PARLAMENT EUROPEJSKI

Podobne dokumenty
Instytucje Unii Europejskiej dr Artur Adamczyk.

Instytucje UE. Komisja Europejska. Komisja Europejska. Skład KE KE, PE, TS UE, ETO

Instytucje Unii Europejskiej

Parlament Europejski. Rola i funkcje w UE

Parlament Europejski. Katedra Studiów nad Procesami Integracyjnymi INPiSM UJ ul. Wenecja 2, Kraków.

Reforma ustroju UE w latach Traktat nicejski

Kto jest kim w UE? PFUE, 19 (22)

PARLAMENT EUROPEJSKI PODSTAWOWE INFORMACJE

Kto jest kim w UE? PFUE,

Jak działa Unia Europejska?

Unia Europejska KOMITET REGIONÓW

Komitet Regionów. Katedra Studiów nad Procesami Integracyjnymi INPiSM UJ ul. Wenecja 2, Kraków.

Europejski System Banków Centralnych

Katedra Studiów nad Procesami Integracyjnymi INPiSM UJ ul. Wenecja 2, Kraków.

3. INSTYTUCJE WSPÓLNOT EUROPEJSKICH

TRYBUNAŁ OBRACHUNKOWY

Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy. Wspólna waluta euro Po co komu Unia Europejska i euro? dr Urszula Kurczewska EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY

UE JAKO ORGANIZACJA MIĘDZYNARODOWA struktura instytucjonalna Unii

RADA EUROPY STRAŻNIK PRAW CZŁOWIEKA W SKRÓCIE

Ustrój Unii Europejskiej

Organy Unii Europejskiej

Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy. Wspólna waluta euro

państw w Unii Europejskiej Członków Parlamentu Europejskiego wybory europejskie 13 czerwca

RADA EUROPEJSKA I RADA UE W PIGUŁCE

RADA UNII EUROPEJSKIEJ

Każde pytanie zawiera postawienie problemu/pytanie i cztery warianty odpowiedzi, z których tylko jedna jest prawidłowa.

DECYZJE RADA. DECYZJA RADY z dnia 12 lutego 2008 r. ustanawiająca statut Agencji Dostaw Euratomu (2008/114/WE, Euratom)

Europejski Trybunał Sprawiedliwości

TRYBUNAŁ SPRAWIEDLIWOŚCI UNII EUROPEJSKIEJ

PODSTAWA PRAWNA CELE OSIĄGNIĘCIA

Komitet Regionów. Katedra Studiów nad Procesami Integracyjnymi INPiSM UJ ul. Wenecja 2, Kraków.

MODELE USTROJOWE PAŃSTW DEMOKRATYCZNYCH

WŁADZA USTAWODAWCZA W POLSCE. Sejm i Senat

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 165 I. Legislacja. Akty o charakterze nieustawodawczym. Rocznik lipca Wydanie polskie.

TRYBUNAŁ SPRAWIEDLIWOŚCI UNII EUROPEJSKIEJ

STUDIA PODYPLOMOWE "OCHRONA ŚRODOWISKA W PRAWIE UNII EUROPEJSKIEJ I W PRAWIE POLSKIM

System instytucjonalny i prawny Unii Europejskiej. Autor: Justyna Maliszewska-Nienartowicz CZĘŚĆ I. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA UNII EUROPEJSKIEJ

EUROPEJSKI RZECZNIK PRAW OBYWATELSKICH

Droga Polski do Unii Europejskiej

***I STANOWISKO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO

Obywatelski Parlament Seniorów reprezentacja interesów osób starszych na poziomie krajowym i partner w kreowaniu polityki senioralnej

STATUT MŁODZIEŻOWEJ RADY MIASTA ZIELONA GÓRA

Flaga Unii Europejskiej

USTAWA z dnia 27 lipca 2001 r. o Krajowej Radzie Sądownictwa

RADA EUROPEJSKA Bruksela, 17 czerwca 2013 r. (OR. en) AKTY PRAWNE DECYZJA RADY EUROPEJSKIEJ ustanawiająca skład Parlamentu Europejskiego

REGULAMIN DZIAŁALNOŚCI KRAJOWEJ SEKCJI PRZEMYSŁU CUKIERNICZEGO, MŁYNARSKIEGO I PIEKARNICZEGO NSZZ SOLIDARNOŚĆ

Artykuły 20, 24 oraz 228 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) oraz art. 43 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej.

Funkcjonowanie Unii Europejskiej. UE jako organizacja międzynarodowa

Test z wiedzy o społeczeństwie dla kl. III gimnazjum z działu: Unia Europejska

Konwergencja nominalna versus konwergencja realna a przystąpienie. Ewa Stawasz Katedra Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych UŁ

Spis treści. Wykaz literatury... XVII Przedmowa... XIX

ROZPORZĄDZENIE WYKONAWCZE KOMISJI (UE)

PARLAMENT EUROPEJSKI

USTRÓJ SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO. Autorzy: Zbigniew Bukowski, Tomasz Jędrzejewski, Piotr Rączka. Wykaz skrótów Wstęp

Rada Unii Europejskiej Bruksela, 23 października 2015 r. (OR. en)

UNIA EUROPEJSKA W FORMACIE KIESZONKOWYM

RADA EUROPEJSKA PODSTAWA PRAWNA HISTORIA ORGANIZACJA

Wniosek DECYZJA RADY

UNIA EUROPEJSKA PARLAMENT EUROPEJSKI

TRYBUNAŁ SPRAWIEDLIWOŚCI

Źródło: Unia Europejska historia, traktaty i struktura, [za:] z dn

STATUT STOWARZYSZENIA WSPÓLNOTA SAMORZĄDOWA ZIEMI ŚWIDNICKIEJ. Rozdział 1

Instytucje UE. Podstawy prawa międzynarodowego i europejskiego Dwiczenia

Projekt Statutu stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego Związek Samorządów Polskich z siedzibą w Warszawie

ROZDZIAŁ I POSTANOWIENIA OGÓLNE

ROZPORZĄDZENIE WYKONAWCZE KOMISJI (UE)

REGULAMINY WEWNĘTRZNE

PARLAMENT EUROPEJSKI

Status Rzecznika Praw Obywatelskich

A8-0061/19 POPRAWKI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO * do wniosku Komisji

STATUT ZWIAZKU PRACODAWCÓW TECHNOLOGII CYFROWYCH LEWIATAN POSTANOWIENIA OGÓLNE

Rada Unii Europejskiej RADA EUROPEJSKA. Strategiczna instytucja UE

Czy warto mieć polską walutę?

Sekretariat Komitetu COPA został utworzony w Brukseli 1 kwietnia 1959, a 1 grudnia 1962 połączył sie z sekretariatem Komitetu COGECA.

Unia Europejska - charakterystyka (zarys treści na potrzeby ćwiczeń z zakresu KPP UE)

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

Trybunał Obrachunkowy

TAK/NIE + uzasadnienie

ANNA BIERNACKA-RYGIEL TEAM EUROPE

Wniosek DECYZJA RADY. w sprawie przyjęcia przez Litwę euro w dniu 1 stycznia 2015 r.

TEST WIEDZY O UNII EUROPEJSKIEJ

Konwergencja nominalna versus konwergencja realna a przystąpienie. Ewa Stawasz Katedra Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych UŁ

TEKSTY PRZYJĘTE. Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 7 lutego 2018 r. w sprawie składu Parlamentu Europejskiego (2017/2054(INL) 2017/0900(NLE))

PODSTAWA PRAWNA CELE OSIĄGNIĘCIA

USTAWA z dnia 8 października 2010 r.

EUROPEJSKI BANK CENTRALNY (EBC)

Pytania i odpowiedzi w sprawie inicjatywy obywatelskiej

Instytucje Unii Europejskiej

badanie potrzeby i możliwości wprowadzenia dyrektywy w sprawie transgranicznego przenoszenia siedzib statutowych spółek.

(4) Belgia, Niemcy, Francja, Chorwacja, Litwa i Rumunia podjęły decyzję o zastosowaniu art. 11 ust. 3 rozporządzenia

Wniosek DECYZJA RADY. ustalająca skład Komitetu Ekonomiczno-Społecznego

Tryb wyłaniania, organizacja i kompetencje Parlamentu Europejskiego

Regulamin Rady Wydawców Kart Bankowych Związku Banków Polskich

Regulamin Klubu Parlamentarnego PRAWO I SPRAWIEDLIWOŚĆ

TRAKTAT KONSTYTUCYJNY UNII EUROPEJSKIEJ STRUKTURA

Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Walutowa wieża Babel

Regulamin Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska z dnia 8 listopada 2011 r. ROZDZIAŁ I Postanowienia ogólne

STATUT OGÓLNOPOLSKIEGO ZWIĄZKU PRACODAWCÓW ZAKŁADÓW AKTYWNOŚCI ZAWODOWEJ I INNYCH PRZEDSIĘBIORSTW SPOŁECZNYCH

WK AD RANCJI I NIEMIEC DO PRAC KONWENTU EUROPEJSKIEGO DOTYCZ CYCH ARCHITEKTURY INSTYTUCJONALNEJ UNII EUROPEJSKIEJ

Transkrypt:

PARLAMENT EUROPEJSKI SIEDZIBA Mimo że siedziba PE mieści się w Strasburgu, to eurodeputowani pracują również w Brukseli i Luksemburgu (gdzie mieści się Sekretariat Parlamentu) z przyczyn historycznych: Europejską Wspólnotę Węgla i Stali (EWWiS) powołano bowiem w 1952 roku w Luksemburgu, a Europejską Wspólnotę Energii Atomowej (EURATOM) i Europejską Wspólnotę Gospodarczą (EWG) w Brukseli w 1958 roku. Natomiast Strasburg wybrano jako symbol francusko-niemieckiego pojednania. Miasto to najpierw zostało siedzibą Rady Europy, a potem (w 1952 roku) - Parlamentu Europejskiego. Zgodnie ze sformułowaniem Traktatu Rzymskiego z 1957 roku, parlament reprezentuje "narody państw zespolonych we Wspólnocie Europejskiej". Unia liczy 454 milionów obywateli, a liczba europarlamentarzystów wynosi do 732. Do 1979 roku deputowanych do PE desygnowały spośród swoich członków parlamenty państw członkowskich Wspólnot. Pierwsze bezpośrednie wybory do PE odbyły się w czerwcu 1979 roku. Od tego czasu, co pięć lat, wybierają oni swoich eurodeputowanych w wyborach bezpośrednich i powszechnych. Kadencja Parlamentu Europejskiego trwa pięć lat i nie może on być rozwiązany przed jej upływem. PE obraduje w trybie sesyjnym. Obecnie funkcjonuje w nim 20 stałych komisji parlamentarnych, specjalizujących się w różnych dziedzinach. Mandat do Parlamentu Europejskiego ma charakter mandatu wolnego, co oznacza, że deputowani nie są związani instrukcjami państw, których są obywatelami. Z tego powodu organizują się oni w Parlamencie według kryterium przynależności partyjnej - we frakcje. Na czele Parlamentu Europejskiego stoi przewodniczący, który reprezentuje PE na spotkaniach oficjalnych i w kontaktach międzynarodowych. Przewodniczy też posiedzeniom plenarnym, zebraniom Prezydium i Konferencji Przewodniczących. Prezydium Parlamentu Europejskiego odpowiada za politykę budżetową parlamentu, za sprawy administracyjne, organizacyjne i za politykę kadrową. Członków prezydium PE wybiera się na dwa i pół roku.

PARLAMENT EUROPEJSKI Podobnie, jak inne parlamenty, również Parlament Europejskie ma trzy podstawowe uprawnienia: władzę ustawodawczą (jednak bez prawa inicjatywy ustawodawczej), uprawnienia budżetowe i uprawnienia do kontroli władzy wykonawczej. Procedura ustawodawcza w Parlamencie Europejskim jest podobna do procedury stosowanej w innych parlamentach i obejmuje następujące kroki: o Komisja Europejska przedkłada PE propozycję legislacyjną; o odpowiednia komisja parlamentarna wyznacza posłasprawozdawcę, który przygotowuje projekt raportu na temat propozycji KE. (poszczególni posłowie i inne komisje parlamentarne mogą również być proszeni o opinię); o sprawozdawca przedstawia komisji parlamentarnej projekt raportu do dyskusji; o po rozpatrzeniu ewentualnych poprawek projekt raportu jest przedmiotem głosowania w komisji; o grupy polityczne oceniają raport z punktu widzenia ich interesów; o raport trafia na sesję plenarną Parlamentu, a po wprowadzeniu ewentualnych poprawek - następuje głosowanie. o Przyjęty w ten sposób dokument wyraża stanowisko Parlamentu w danej sprawie. Procedura ustalenia stanowiska Parlamentu wobec propozycji Komisji może wymagać nawet trzech czytań. Uprawnienia budżetowe PE dotyczą przede wszystkim ustalania wysokości niektórych (nieobligatoryjnych) wydatków Wspólnoty i dają mu możliwość odrzucenia projektu budżetu w całości. Współdecydowanie o kształcie unijnego budżetu polega na tym, że co roku w grudniu PE uchwala budżet na nadchodzący rok, przyznając niezbędne środki finansowe, a warunkiem wejścia budżetu w życie jest podpisanie go przez przewodniczącego Parlamentu. Parlament Europejski kontroluje wszystkie dziedziny działalności Unii Europejskiej, sprawując demokratyczny nadzór nad wszystkimi instytucjami UE, przede wszystkim nad Komisją Europejską, m.in. na bieżąco bada przedkładane przez Komisję sprawozdania nt. wdrażania legislacji, wykonania budżetu i realizacji celów politycznych. Uprawnienia kontrolne PE obejmowały najpierw tylko działalność Komisji, potem rozszerzono je na Radę Ministrów, Radę Europejską, a także ciała odpowiedzialne za politykę zagraniczną i sprawy bezpieczeństwa. Komisja, podobnie jak Rada UE, zobowiązane są do udzielenia pisemnej lub ustnej odpowiedzi na pytania postawione przez Parlament lub jego członków.

KOMISJA EUROPEJSKA ODPOWIE- DZIALNOŚĆ DECYZJE Komisja Europejska liczy 25 członków (po jednym z każdego kraju członkowskiego). Na czele Komisji Europejskiej stoi przewodniczący i pięciu wiceprzewodniczących. Kierują oni pracą komisarzy, z których każdy jest odpowiedzialny za jeden lub kilka obszarów polityki. Komisarzom podlega 26 dyrekcji generalnych i kilkanaście służb, zajmujących się rozmaitymi dziedzinami. Na czele dyrekcji stoi dyrektor generalny (odpowiednik najwyższego szczeblem urzędnika służby cywilnej w ministerstwie). Od czasu Komisji Romano Prodiego dyrekcje otrzymały nazwy, przedtem były oznaczone numerami. Każdy komisarz ma własny gabinet polityczny, a w nim 6 doradców. Pracę Komisji koordynuje Sekretariat Generalny. Kadencja Komisji trwa 5 lat (tak jak Parlamentu Europejskiego). Komisja jest głównym organem wykonawczym Wspólnot Europejskich. proponuje akty ustawodawcze - propozycje przedstawia Radzie Ministrów i Parlamentowi Europejskiemu, wydaje samodzielne akty prawne (po zasięgnięciu opinii przez komitety doradcze bądź zarządzające, kontrolowane przez państwa członkowskie) - mogą być anulowane przez Radę Ministrów, czuwa nad przestrzeganiem prawa Unii (może wszcząć działania prawne przeciw państwom członkowskim lub firmom; nakłada grzywny na osoby prawne lub fizyczne), wciela w życie politykę Unii (realizuje postanowienia Rady Ministrów), zarządza budżetem Unii i funduszami strukturalnymi. Odpowiada przed Parlamentem Europejskim. Ma on prawo wnioskowania o votum nieufności i może zmusić Komisję do zbiorowej rezygnacji, jeśli przegłosuje to większością 2/3 głosów. W praktyce jeszcze się to nie zdarzyło, choć w 1999 roku Parlament zdecydowaną krytyką Komisji oskarżanej o korupcję, nepotyzm i marnotrawienie publicznych środków przyczynił się do podania się przez wszystkich Komisarzy do dymisji. Komisja zbiera się na posiedzeniu raz w tygodniu, w środę rano. Zatwierdza wówczas swe propozycje i finalizuje opracowanie dokumentów politycznych. Decyzje zapadają większością głosów, każdy członek ma jeden głos. Rutynowe sprawy Komisja załatwia w uproszczonej procedurze, drogą pisemną.

RADA EUROPEJSKA Rada Europejska to regularne - dwa razy do roku - spotkania szefów państw i rządów krajów członkowskich Wspólnoty. Rada Europejska istnieje od 1974 roku, ale jej obecność w instytucjach Wspólnoty potwierdził dopiero Jednolity Akt Europejski wyznaczając jej rolę nadrzędną wobec Rady UE. W każdym spotkaniu Rady Europejskiej - poza głowami państw, szefami rządów i ministrami spraw zagranicznych - uczestniczy przewodniczący Komisji Europejskiej. Posiedzeniom Rady przewodniczy szef rządu tego państwa członkowskiego, który w danym półroczu przewodniczy Unii Europejskiej, a jej spotkania odbywają się właśnie w tym państwie. Od 2002 roku, zgodnie z postanowieniami Traktatu Nicejskiego, od 1 maja, czyli po rozszerzeniu wszystkie spotkania szefów państw i rządów krajów członkowskich Unii będą się odbywały w brukselskim budynku Justus Lipsius. Wcześniej szefowie państw i rządów spotykali się w różnych miastach państwa, które akurat przewodniczyło UE. Rada Europejska pozostaje poza instytucjonalnym systemem unijnych traktatów i nie ma formalnego statusu organu Unii Europejskiej. wytycza główne kierunki polityki UE, ustala priorytety polityki, rozwiązuje problemy sporne, którym nie podołała Rada Ministrów, rozstrzyga problemy Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa. Po każdym szczycie przewodniczący Rady Europejskiej składa sprawozdanie Parlamentowi Europejskiemu, a co roku przedkłada pisemny raport na temat postępów integracji.

RADA UNII EUROPEJSKIEJ Rada Unii Europejskiej, wcześniej nazywana Radą Ministrów Wspólnot Europejskich lub Radą, jest najważniejszym organem decyzyjnym Wspólnot Europejskich. Tworzą ją ministrowie poszczególnych resortów każdego z państw członkowskich, a przewodniczą kolejno wszystkie państwa członkowskie - każde przez pół roku. Radę Unii Europejskiej tworzą ministrowie poszczególnych resortów każdego z państw członkowskich. W jednym posiedzeniu Rady uczestniczy minister odpowiedzialny za resort, którego tematyka jest omawiana. Rada UE może występować jako Rada Ogólna (ministrowie spraw zagranicznych) lub jako Rada Specjalistyczna tzw. branżowa (ministrowie rolnictwa, przemysłu, spraw wewnętrznych, itp.). Rada Ogólna zajmuje się sprawami najistotniejszymi. Koordynuje też pracę pozostałych ministrów i przygotowuje spotkania Rady Europejskiej. Za głównych przedstawicieli w Radzie UE uważani są ministrowie spraw zagranicznych. Rada Generalna zbiera się co miesiąc, pozostałe rady - 2-4 razy w roku. Spotkania odbywają się w Brukseli lub w Luksemburgu (w kwietniu, czerwcu i październiku). tworzy prawodawstwo dla Unii (niektóre decyzje podejmuje wspólnie z Parlamentem Europejskim ) ustala cele polityczne koordynuje politykę gospodarczą państw członkowskich zawiera porozumienia międzynarodowe w imieniu UE podejmuje decyzje w kwestiach Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa

RADA UNII EUROPEJSKIEJ DECYZJE Najczęściej stosowaną procedurą podczas podejmowania decyzji przez Radę jest "głosowanie większością kwalifikowaną". Oznacza to, że przyjęcie wniosku wymaga uzyskania poparcia wyrażonego określoną minimalną liczbą głosów. W niektórych obszarach, np. Wspólnej Polityce Zagranicznej i Bezpieczeństwa, podatkach, polityce azylowej i imigracyjnej, decyzje Rady wymagają jednomyślności. Każdemu państwu członkowskiemu przysługuje wówczas w tych obszarach prawo weta. Od 1 listopada 2004 r. państwa dysponują następującą liczbą głosów (ogółem 321): Niemcy, Francja, Włochy, Wielka Brytania - 29; Hiszpania i Polska - 27; Holandia - 13; Belgia, Czechy, Grecja, Węgry, Portugalia - 12; Austria i Szwecja - 10; Dania, Irlandia, Litwa, Słowacja, Finlandia - 7; Cypr, Estonia, Łotwa, Luksemburg, Słowenia - 4; Malta - 3. Od 1 listopada 2004 r. większość kwalifikowana zostanie uzyskana jeżeli większość państw członkowskich wyrazi zgodę oraz jeżeli zostanie oddanych 232 głosów "za", co stanowi 72,3 proc. Ponadto państwo członkowskie może poprosić o potwierdzenie, że głosy "za" reprezentują co najmniej 62 proc. całkowitej populacji Unii. Jeśli będzie inaczej, decyzja nie zostanie przyjęta. AKTY PRAWNE Akty prawne przyjmowane przez samą Radę UE lub przez Radę wraz z Parlamentem Europejskim mogą mieć formę: rozporządzenia - są stosowane bezpośrednio we wszystkich krajach członkowskich, bez potrzeby wpisania do ustawodawstw narodowych, dyrektywy - zobowiązują państwa członkowskie do osiągnięcia wyznaczonego celu, pozostawiając im prawo wyboru formy i środków realizacji, decyzji - zobowiązują tych, do których są adresowane; mogą to być państwa, lecz także przedsiębiorstwa czy nawet osoby fizyczne, zalecenia i opinii - nie są wiążące dla krajów członkowskich.

TRYBUNAŁ SPRAWIEDLIWOŚCI Trybunał, który ma siedzibę w Luksemburgu, jest jedną z instancji wspólnotowych; jego wyroki są niepodważalne i wiążące dla sądów państw członkowskich. Od 1989 r. jest wspomagany przez Sąd Pierwszej Instancji, powołany na mocy Jednolitego Aktu Europejskiego. SKARGA W skład Trybunału wchodzi jeden sędzia z każdego państwa członkowskiego czyli 25. Po rozszerzeniu każde państwo członkowskie nadal wyznacza jednego sędziego, ale z uwagi na efektywność pracy Trybunał odbywa posiedzenia w formie "Wielkiej Izby" liczącej zaledwie 11 sędziów, zamiast obowiązkowych sesji plenarnych z udziałem wszystkich sędziów. Trybunał Sprawiedliwości rozpatruje sprawy podczas sesji plenarnych lub w sześciu izbach - każda po trzech lub pięciu sędziów. Sesje plenarne odbywają się wówczas, gdy Trybunał tak zadecyduje, lub gdy zwróci się o to państwo czy instytucja, która wnosi sprawę. Sąd Pierwszej Instancji składa się z czterech izb; w każdej zasiada po trzech lub pięciu sędziów. W ważniejszych sprawach Trybunał zbiera się na sesjach plenarnych. Utworzony w 1953 roku jako organ orzekający Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali, z czasem stał się organem orzekającym wszystkich Wspólnot. Dokonuje wykładni prawa europejskiego i interpretacji traktatów, orzeka w sprawach wnoszonych na jego forum. rozpatruje skargi wnoszone przez państwa członkowskie, instytucje Wspólnot Europejskich, przedsiębiorstwa lub obywateli państw UE, orzekając, czy nastąpiło naruszenie unijnego prawa, wydaje orzeczenia wstępne na wniosek sądów krajowych o interpretację lub stwierdzenie prawomocności ustawodawstwa wspólnotowego, rozpatruje odwołania od decyzji Sądu Pierwszej Instancji. Skargi mogą dotyczyć: unieważnienia aktów prawnych wydawanych przez instytucje unijne, zaniechania lub niewykonania działań nieprzestrzegania prawa unijnego przez państwo członkowskie odszkodowań za szkody wyrządzone przez instytucje UE lub jej funkcjonariuszy przy wykonywaniu ich obowiązków Sąd Pierwszej Instancji rozpatruje: skargi osób fizycznych i prawnych przeciwko instytucjom unijnym spory między instytucjami UE i jej funkcjonariuszami skargi przeciw Komisji Europejskiej wnoszone przez przedsiębiorstwa lub ich grupy na podstawie Traktatu o EWWiS. Trybunał może na wniosek Komisji Europejskiej zasądzać wysokie kary za niewykonywanie przez państwa członkowskie jego orzeczeń.

TRYBUNAŁ OBRACHUNKOWY Trybunał Obrachunkowy powołany w 1975 r., rozpoczął on swoją działalność w Luksemburgu w październiku 1977 r. Składa się on z piętnastu osób, mianowanych na sześć lat (cztery osoby na trzy lata) przez Radę UE, w drodze jednomyślnego głosowania, po zasięgnięciu opinii Parlamentu Europejskiego. Członkowie Trybunału wybierają ze swego grona Przewodniczącego, na okres trzech lat. Według traktatu nicejskiego, w przyszłości każde państwo członkowskie będzie desygnować do Trybunału Obrachunkowego po jednym swoim obywatelu, a zatwierdzanie zgłoszonych kandydatur przez Rade UE będzie się odbywać na drodze głosowania większościowego, po konsultacjach z Parlamentem Europejskim. Głównym zadaniem Trybunału jest sprawowanie kontroli nad prawidłowym wykonaniem budżetu UE sprawdzanie, czy przychody i wydatki UE są zgodne z prawem i przejrzyste oraz upewnianie się, że finansami zarządzano rozsądnie. Aby wykonać swoje zadania, Trybunał bada dokumenty każdej organizacji, która zajmuje się przychodami lub wydatkami UE. W razie potrzeby, przeprowadza on kontrole na miejscu. Wyniki kontroli są przedstawiane w sprawozdaniach, które kierują uwagę Komisji i państw członkowskich na wszelkie problemy. Jedną z jego kluczowych funkcji jest wspieranie władz budżetowych (Parlamentu Europejskiego i Rady) w drodze przedkładania im raz w roku sprawozdania z ubiegłego roku obrachunkowego. Uwagi poczynione przez Trybunał w takim rocznym sprawozdaniu odgrywają bardzo istotną rolę w podejmowaniu przez Parlament decyzji o udzieleniu Komisji absolutorium z wykonania budżetu. Jeśli Trybunał jest zadowolony, przesyła także Radzie i Parlamentowi potwierdzenie wiarygodności, które oznacza, że pieniądze europejskich podatników zostały odpowiednio wykorzystane. W końcu, Trybunał Obrachunkowy wydaje opinię przed uchwaleniem przepisów finansowych UE. Może on w każdej chwili przedstawiać uwagi dotyczące poszczególnych kwestii lub dostarczyć opinię na wniosek jednej z instytucji UE. Traktat z Maastricht z 1992 r. wzmocnił znacznie pozycje Trybunału Obrachunkowego, nadając mu status głównego organu WE.

RZECZNIK PRAW OBYWATELSKICH POWOŁANIE Urząd Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich został ustanowiony mocą Traktatu o Unii Europejskiej. Rzecznik działa w charakterze pośrednika między obywatelami i władzami UE. Jest on uprawniony do przyjmowania i badania skarg wniesionych przez obywateli UE, przedsiębiorstwa i instytucje oraz przez każdą osobę fizyczną lub prawną mieszkającą lub posiadającą swoją siedzibę w jednym z państw członkowskich UE. Rzecznik Praw Obywatelskich jest wybierany przez Parlament Europejski na okres pięciu lat z możliwością reelekcji, a jego kadencja odpowiada długością kadencji Parlamentu. Rzecznik Praw Obywatelskich przeprowadza postępowanie kontrolne z własnej inicjatywy lub na podstawie przedstawionej mu skargi. Instytucje i organa UE są zobowiązane do dostarczenia Rzecznikowi wszelkich żądanych przez niego informacji oraz udzielenia mu dostępu do odnośnych akt. Mogą one odmówić wyrażenia zgody na powyższe tylko w sytuacji uzasadnionego zachowania poufności. Raz w roku Rzecznik przedstawia Parlamentowi Europejskiemu sprawozdanie z wszystkich przeprowadzonych przez siebie kontroli. Rzecznik pomaga wyciągać na światło dzienne przypadki "złego zarządzania" w instytucjach europejskich i pozostałych organach UE. "Złe zarządzanie" oznacza nieudolne lub niewłaściwe administrowanie - innymi słowy, instytucja UE nie podejmuje czynności, którą powinna była podjąć, lub wykonuje ją nieprawidłowo, lub czyni coś, czego nie powinna była uczynić. Przykładami złego zarządzania są: niesprawiedliwe traktowanie, dyskryminacja, nadużycie uprawnień, brak lub odmowa udzielenia informacji, nieuzasadniona zwłoka, niewłaściwe procedury. Rzecznik może przedstawiać zalecenia instytucjom UE, a także może skierować daną sprawę do Parlamentu Europejskiego, by ten podjął konieczne działania polityczne. Rzecznik Praw Obywatelskich wykonuje swoje obowiązki w sposób całkowicie niezależny i bezstronny. Nie stara się on o instrukcje i nie przyjmuje ich od żadnego rządu lub organizacji. Ponadto nie może on podczas swojej kadencji wykonywać innej działalności zawodowej, płatnej lub niepłatnej.

KOMITET SPOŁECZNO-EKONOMICZNY Założony w 1957 roku na mocy, Komitet Ekonomiczno-Społeczny (KES) jest organem doradczym reprezentującym pracodawców, związki zawodowe, rolników, konsumentów i pozostałe grupy interesów, które razem tworzą "zorganizowane społeczeństwo obywatelskie". Komitet przedstawia ich poglądy i broni ich interesów w politycznych debatach z Komisją, Radą i Parlamentem Europejskim. KES jest zatem pomostem łączącym Unię z jej obywatelami, promując bardziej uczestniczące, zaangażowane, a przez to bardziej demokratyczne społeczeństwo europejskie. Do czasu wstąpienia nowych państw członkowskich, KES składał się z 222 członków liczba członków z każdego państwa UE mniej więcej odzwierciedla wielkość jego populacji. Po rozszerzeniu Komitet będzie składał się łącznie z 317 członków. Chociaż członkowie są wyznaczani przez rządy państw UE, są oni całkowicie niezależni politycznie w wykonywaniu swoich obowiązków. Są mianowani na okres czterech lat, a ich mandat jest odnawialny. Komitet obraduje na Zgromadzeniu Plenarnym. Debaty są przygotowywane przez sześć podkomitetów zwanych "sekcjami", z których każda zajmuje się określonymi obszarami polityki. Komitet wybiera swojego Przewodniczącego i dwóch Wiceprzewodniczących na okres dwóch lat. Komitet jest integralną częścią procesu decyzyjnego UE: wprowadzono obowiązek konsultowania się z nim przed podjęciem decyzji dotyczących polityki gospodarczej i społecznej. Może on również wydawać opinie z własnej inicjatywy w innych sprawach, które uznaje za ważne. Komitet Ekonomiczno-Społeczny spełnia trzy główne funkcje: przedstawia swoją opinię Radzie, Komisji i Parlamentowi Europejskiemu albo na ich wniosek, albo z własnej inicjatywy; zachęca społeczeństwo obywatelskie do większego angażowania się w kształtowanie polityki UE; wzmacnia rolę społeczeństwa obywatelskiego w krajach nie należących do UE oraz pomaga tworzyć struktury doradcze.

KOMITET REGIONÓW Komitet Regionów, powołany do życia w 1994 roku na mocy Traktatu o Unii Europejskiej jest organem doradczym złożonym z przedstawicieli władz regionalnych i lokalnych w Europie. Zapewnia on tym władzom możliwość wywierania wpływu na określanie kierunków polityki Unii Europejskiej, a także dba o poszanowanie regionalnej i lokalnej tożsamości oraz prerogatyw. Inne organa są zobowiązane do konsultowania się z Komitetem w sprawach dotyczących władz lokalnych i regionalnych, np. w odniesieniu do polityki regionalnej, ochrony środowiska, edukacji i transportu. Do czasu przystąpienia nowych państw członkowskich, Komitet liczył 222 członków. Po rozszerzeniu będzie się składał łącznie z 344 członków. Członkowie Komitetu są wybierani spośród polityków z okręgów miejskich lub regionów i reprezentują całą gamę działań podejmowanych przez władze lokalne lub regionalne w Unii Europejskiej. Członkami mogą zostać prezydenci regionów, regionalni parlamentarzyści, radni miejscy, burmistrzowie dużych miast itp. Komitet Regionów wybiera spośród swoich członków Przewodniczącego na dwuletnią kadencję. Rolą Komitetu Regionów jest przedstawianie stanowisk władz lokalnych i regionalnych wobec legislacji UE. Komitet wykonuje to zadanie, wydając opinie na temat propozycji Komisji. Komisja i Rada są zobowiązane do konsultowania się z Komitetem Regionów w sprawach, które bezpośrednio dotyczą władz lokalnych i regionalnych, ale mogą również porozumiewać się z Komitetem, gdy uznają to za stosowne. Ze swojej strony, Komitet może wyrażać opinie z własnej inicjatywy i przedkładać je Komisji, Radzie i Parlamentowi. Każdego roku Komitet Regionów odbywa pięć sesji plenarnych, podczas których określa swoją ogólną politykę i wydaje opinie. Członkowie Komitetu przydzielani są do specjalistycznych "komisji", których zadaniem jest przygotowywanie sesji plenarnych. Wyodrębniono sześć takich komisji: Komisja ds. Polityki Spójności Terytorialnej (COTER) Komisja ds. Polityki Gospodarczej i Społecznej (ECOS) Komisja ds. Zrównoważonego Rozwoju (DEVE) Komisja ds. Kultury i Edukacji (EDUC) Komisja ds. Ustrojowych i Zarządzania w Europie (CONST) Komisja ds. Stosunków Zewnętrznych (RELEX).

EUROPEJSKI BANK CENTRALNY Europejski Bank Centralny (EBC) został utworzony w 1998 roku na mocy Traktatu o Unii Europejskiej, w celu wprowadzenia nowej waluty i zarządzania nią - przeprowadzania transakcji walutowych i zapewnienia bezproblemowego funkcjonowania systemów płatniczych. EBC jest również odpowiedzialny za określanie ram i realizację polityki gospodarczej i pieniężnej UE. Aby spełniać swoją funkcję, EBC współpracuje z "Europejskim Systemem Banków Centralnych" (ESBC), w którym uczestniczą wszystkie 25 państw członkowskich UE. Jednak dotychczas tylko 12 z nich wprowadziło euro. Te 12 państw tworzy łącznie "obszar euro", a ich narodowe banki centralne wraz z Europejskim Bankiem Centralnym tworzą tak zwany "eurosystem". EBC jest całkowicie niezależny w wykonywaniu swoich obowiązków. Ani EBC, ani narodowe banki centralne w eurosystemie, ani żaden członek ich organów decyzyjnych nie mogą starać się o instrukcje lub przyjmować instrukcji od jakiegokolwiek innego organu. Instytucje UE i rządy państw członkowskich muszą przestrzegać tej zasady i nie wolno im próbować wywierać wpływu na EBC lub narodowe banki centralne. EBC przygotowuje i wprowadza w życie, w ścisłej współpracy z narodowymi bankami centralnymi, decyzje podjęte przez organa decyzyjne w ramach eurosystemu - Radę Naczelną, Zarząd i Radę Rozszerzoną. Jednym z głównych zadań EBC jest utrzymywanie stabilności cen w obszarze euro, przy jednoczesnym zachowaniu siły nabywczej euro. Oznacza to utrzymywanie inflacji pod ścisłą kontrolą: EBC chce zapewnić, by roczny wzrost cen konsumenckich był niższy niż 2%. EBC dąży do tego w dwojaki sposób: Po pierwsze, kontrolując podaż pieniądza. Jeśli podaż pieniądza jest zbyt duża w porównaniu do podaży towarów i usług, powstaje zjawisko inflacji. Po drugie, monitorując tendencje cenowe i oceniając ryzyko, jakie stwarzają dla stabilności cen w obszarze euro. Kontrolowanie podaży pieniądza polega, między innymi, na ustalaniu stóp procentowych w całym obszarze euro. Jest to prawdopodobnie najbardziej znane działanie wykonywane przez ten Bank.