Pt-2 (Mt-1) INSTRUKCJA DLA MASZYNISTY POJAZDU TRAKCYJNEGO

PKP Przewozy Regionalne spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Pt-2 (Mt-1) INSTRUKCJA DLA MASZYNISTY POJAZDU TRAKCYJNEGO Obowiązuje od dnia Miejsce opracowania: PKP Przewozy Regionalne spółka z o.o. Biuro Zarządzania DruŜynami Pociągowymi, 60-715 Poznań ul. Kolejowa 5 tel. (+48 61) 63 33 046, fax. (+48 61) 63 35 153 e-mail: pbw2d@pr.pkp.pl Przepis wewnętrzny nadaje się do stosowania w zakresie warunków bezpiecznego prowadzenia ruchu kolejowego, utrzymania infrastruktury i eksploatacji pojazdów kolejowych. Copyright by 2007 PKP Przewozy Regionalne spółka z o.o. WSZELKIE PRAWA ZASTRZEśONE Jakikolwiek przedruk, takŝe częściowy zabroniony 1

2

3

Wykaz zmian Lp. Forma ogłoszenia zmiany Rodzaj dokumentu Z dnia Nr Decyzja Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego Dotyczy rozdziałów, paragrafów Obowiązuje od dnia Czytelny podpis pracownika wnoszącego zmianę 1 2 3 4 5 6 7 8 Niniejsza instrukcja korzysta z ochrony określonej stosownymi przepisami prawa, w tym przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tekst jedn. Dz.U. Nr 80/2000, poz.904). Zabrania się jej udostępniania osobom trzecim jak równieŝ kopiowania lub wprowadzania zmian. 4

WYKAZ stanowisk na których zatrudnieni pracownicy otrzymują instrukcję do uŝytku. W zakładach Przewozów Regionalnych: 1. Dyrektor Zakładu Przewozów Regionalnych, 2. Dyrektor ds. Techniczno Eksploatacyjnych, 3. Naczelnik działu utrzymania taboru, 4. Naczelnik działu przewozów i gospodarki taborem, 5. Naczelnik sekcji utrzymania taboru, 6. Naczelnik dyspozytury, 7. Maszyniści pojazdów trakcyjnych, 8. Pomocnicy maszynisty pojazdów trakcyjnych, 9. Inspektorzy bhp i p. poŝ, 10. Pracownicy odpowiedzialni za szkolenia i prowadzenie postępowań wyjaśniających. 5

SPIS TREŚCI Zmiany i uzupełnienia...... 5 Wykaz stanowisk na których zatrudnieni pracownicy otrzymują instrukcję do uŝytku.......... 6 R o z d z i a ł I POSTANOWIENIA OGÓLNE.... 9 1 Przedmiot instrukcji. 9 2 DruŜyna trakcyjna 10 3 Znajomość obowiązujących przepisów wewnętrznych... 10 4 Obowiązki i odpowiedzialność maszynisty.. 11 5 ZaleŜność funkcjonalna i organizacyjna maszynisty 12 6 PrzewoŜenie osób i przedmiotów w pojeździe trakcyjnym. 13 7 Znajomość odcinków linii kolejowych (szlaku). 14 R o z d z i a ł II OBOWIĄZKI MASZYNISTY W CZASIE WYKONYWANIA PRACY... 16 8 Obowiązki maszynisty przy rozpoczynaniu pracy. 16 9 Dojazd pojazdu trakcyjnego do składu pociągu... 19 10 Przygotowanie pociągu do jazdy. 19 11 Rozruch pociągu.. 20 12 Obowiązki maszynisty w czasie prowadzenia pociągu lub jazdy luzem 20 13 Przeszkody w ruchu pociągów. 22 14 Obowiązki maszynisty w czasie wykonywania pracy manewrowej 23 15 Przekazanie i przyjęcie pojazdu trakcyjnego z ręki do ręki".. 23 16 Obowiązki maszynisty w czasie kończenia pracy. 24 R o z d z i a ł III POSTĘPOWANIE MASZYNISTY W SYTUACJACH SZCZEGÓLNYCH W CZASIE WYKONYWANIA PRACY. 27 17 PoŜar.. 27 18 Przerwa w zasilaniu lub uszkodzenie sieci trakcyjnej 28 19 Postępowanie w razie wystąpienia zdarzeń lub zagroŝenia bezpieczeństwa ruchu kolejowego.. 29 20 Niezdolność do pracy druŝyny pociągowej. 30 21 Uszkodzenie w układach hamulcowych i urządzeniach zasilanych spręŝonym powietrzem 31 22 Stwierdzenie uszkodzeń, usterek w podwoziu i częściach biegowych podczas pracy pojazdu trakcyjnego.. 31 23 Uszkodzenia urządzeń na dachu elektrycznego pojazdu trakcyjnego 32 24 Uszkodzenie prędkościomierza 32 6

25 Uszkodzenie syreny 32 26 Uszkodzenia maszyn, urządzeń elektrycznych lub silnika spalinowego 33 27 Obsługa pojazdów trakcyjnych w warunkach zimowych. 33 A. Trakcja elektryczna 33 B. Trakcja spalinowa 34 C. Trakcja elektryczna i spalinowa 34 Załącznik nr 1 do instrukcji Pt-2 Kontrolka znajomości odcinków linii kolejowych.. 35, 36 7

R o z d z i a ł I POSTANOWIENIA OGÓLNE Przedmiot instrukcji 1. Instrukcja niniejsza ustala zakres podstawowych obowiązków i odpowiedzialność maszynisty pojazdu trakcyjnego. 1 2. Instrukcja ma zastosowanie w zakresie warunków bezpiecznego prowadzenia ruchu kolejowego i eksploatacji pojazdów kolejowych, (tj. spełnia wymagania określone w Ustawie z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym, Dz. U. Nr 16 poz., 94 z 2007r. wraz z późniejszymi zmianami oraz w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury w sprawie ogólnych warunków prowadzenia ruchu kolejowego i sygnalizacji Dz. U. Nr 172 poz. 1444 wraz z późniejszymi zmianami). 3. Przez maszynistę pojazdu trakcyjnego zwanym dalej maszynistą" naleŝy rozumieć pracownika, który posiada kwalifikacje i wymogi zdrowotne zgodnie z postanowieniami Rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie wykazu stanowisk bezpośrednio związanych z prowadzeniem i bezpieczeństwem ruchu kolejowego i warunków, jakie powinny spełniać osoby zatrudnione na tych stanowiskach oraz prowadzący pojazdy kolejowe Dz. U. Nr 212 poz. 2152 z późniejszymi zmianami z 16 sierpnia 2004r. i jest zatrudniony na stanowisku maszynisty pojazdu trakcyjnego (elektrycznego i / lub spalinowego). 4. Przez uŝywane w dalszej części niniejszej instrukcji pojęcia: 1) pojazd trakcyjny" - naleŝy rozumieć pojazd szynowy z napędem, w tym: lokomotywę elektryczną, spalinową, elektryczny lub spalinowy zespół trakcyjny, oraz pojazd silnikowy, 2) pojazd prowadzący" - naleŝy rozumieć pierwszy pojazd trakcyjny z czynną kabiną sterowniczą patrząc w kierunku jazdy pociągu, 3) pojazd trakcyjny przyprzęgowy" - naleŝy rozumieć pojazd trakcyjny wpięty do składu pociągu za pojazdem trakcyjnym prowadzącym lub na końcu pociągu w celu przesłania jego między stacjami, 4) trakcja wielokrotna" - naleŝy rozumieć pracę prowadzącego pojazdu trakcyjnego z jednym lub więcej pojazdami trakcyjnymi, 5) pojazd trakcyjny nieczynny" - naleŝy rozumieć pojazd trakcyjny nie wytwarzający siły pociągowej, odpowiednio przygotowany do transportu, 6) pojazd trakcyjny pracujący na popychu" - naleŝy rozumieć czynny pojazd trakcyjny pracujący na końcu pociągu, 7) zakład" - naleŝy rozumieć jednostki organizacyjne zatrudniające maszynistów, 8) ogłoszenia" - naleŝy rozumieć zarządzenia, decyzje, polecenia i informacje podawane do wiadomości druŝynom trakcyjnym, 9) dysponent pracownik obsługujący pracowników trakcyjnych w punktach znajdujących się poza stałą siedzibą gniazda druŝyn trakcyjnych. Dysponent np. dyŝurny ruchu peronowy. 10) urządzenia czujności SHP+czuwak+inne urządzenia automatyki bezpieczeństwa pociągu 8

11) uprawniony pracownik do wykonania próby hamulca pracownik posiadający odpowiednie uprawnienia i kwalifikacje, do wykonywania zespołu czynności w pociągu lub składzie w celu sprawdzenia działania hamulców, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury Dz. U. Nr 212 poz. 2152 z 2004r. wraz z późniejszymi zmianami w sprawie wykazu stanowisk bezpośrednio związanych z prowadzeniem i bezpieczeństwem ruchu kolejowego i warunków jakie powinny spełniać osoby zatrudnione na tych stanowiskach oraz prowadzący pojazdy kolejowe. 2 DruŜyna trakcyjna 1. DruŜyna trakcyjna moŝe być jednoosobowa lub dwuosobowa, w razie potrzeby druŝyna trakcyjna moŝe składać się z większej liczby osób. 2. Jednoosobową obsługę trakcyjną stosuje się: 1) w pociągach kursujących na liniach kolejowych z prędkością nieprzekraczającą 130 km/h i z pojazdami trakcyjnymi wyposaŝonymi w urządzenia kontrolujące czujność maszynisty oraz urządzenia radiołączności pociągowej, przy czym jeŝeli urządzenia kontrolujące czujność maszynisty w kabinie sterowniczej nie wymagają współpracy z urządzeniami przytorowymi, jednoosobową obsługę moŝna stosować takŝe na liniach kolejowych niewyposaŝonych w te urządzenia, 2) we wszystkich pociągach kursujących na liniach kolejowych i z pojazdami trakcyjnymi wyposaŝonymi w urządzenia kontroli prowadzenia pociągu, nadzorujące przynajmniej hamowanie pociągu przy dojeździe do sygnału nakazującego zatrzymanie lub zmniejszenie prędkości, oraz w urządzenia radiołączności pociągowej. 3. W trakcji wielokrotnej pojazdów trakcyjnych druŝyna trakcyjna jest wieloosobowa i składa się z maszynisty, a jeŝeli jest wymagana dwuosobowa obsada - z maszynisty i pomocnika maszynisty na pojeździe trakcyjnym prowadzącym oraz z pomocnika maszynisty na kaŝdym pojeździe trakcyjnym połączonym sprzęgiem sterowania wielokrotnego lub z maszynisty na kaŝdym pojeździe trakcyjnym niepołączonym sprzęgiem sterowania wielokrotnego z prowadzącym pojazdem trakcyjnym. 4. NiezaleŜnie od ilości elektrycznych zespołów trakcyjnych, pojazdów silnikowych wchodzących w skład trakcji wielokrotnej, druŝyna trakcyjna składa się z maszynisty. 5. Na pojeździe trakcyjnym przyprzęgowym druŝyna trakcyjna składa się co najmniej z maszynisty. 6. Na pojeździe trakcyjnym pracującym na popychu druŝyna trakcyjna składa się - z maszynisty, a jeŝeli wymagana jest obsada dwuosobowa - z maszynisty i pomocnika maszynisty. 7. Maszyniście podlega pomocnik maszynisty, kandydat na maszynistę i pomocnika maszynisty oraz inni pracownicy szkoleni, jeŝeli zostali maszyniście przydzieleni. 8. Za właściwy skład druŝyny trakcyjnej odpowiedzialny jest dyspozytor (dysponent). Skład ten zaleŝny jest od rodzaju obsługiwanego pojazdu trakcyjnego, rodzaju wykonywanej pracy trakcyjnej i musi być zgodny z postanowieniami obowiązujących przepisów wewnętrznych. 9

3 Znajomość obowiązujących przepisów wewnętrznych 1. Maszynista obowiązany jest znać i stosować w całości: 1) niniejszą instrukcję w zakresie posiadanych kwalifikacji, 2) Instrukcję sygnalizacji na PKP Ie-1(E 1), 3) Instrukcję dla pomocnika maszynisty pojazdu trakcyjnego - Pt-3 (Mt-2), 4) Instrukcję bezpieczeństwa i higieny pracy przy utrzymaniu elektrycznych i spalinowych pojazdów trakcyjnych - Mt-34a, 2. NiŜej wymienione instrukcje maszynista obowiązany jest znać i stosować w częściach dotyczących pracy maszynisty i pomocnika maszynisty: 1) Instrukcję o prowadzeniu ruchu pociągów na PKP Ir-1 (R-1), 2) Instrukcję o uŝytkowaniu urządzeń radiołączności pociągowej - lr-5 (R-12), 3) Instrukcję o technice pracy manewrowej - lr-9 (R-34), 4) Instrukcję obsługi i utrzymania w eksploatacji hamulców taboru kolejowego - Pw-5 (Mw-56), 5) Instrukcję o ogrzewaniu wagonów pasaŝerskich normalnotorowych - Pw-3 (Mw-62), 6) Instrukcję o sposobie wypełniania i trybie postępowania z kartą pracy druŝyny trakcyjnej i pojazdów, 7) Instrukcję dla rewidenta zespołów trakcyjnych i autobusów szynowych - Pt-1 (Mt-53), 8) Instrukcję o utrzymaniu pojazdów trakcyjnych Pt-5 (Mt-32). 9) Instrukcję o postępowaniu w sprawach powaŝnych wypadków, wypadków i incydentów Pr 3 (R - 3). 3. Maszynista powinien znać i stosować postanowienia wszelkich innych przepisów, związanych z jego pracą, przekazanych w sposób ustalony przez zwierzchnika. 4 Obowiązki i odpowiedzialność maszynisty 1. Maszynista obowiązany jest znać (zgodnie z posiadanymi uprawnieniami) budowę i obsługę serii pojazdów trakcyjnych, jakie zostały przydzielone jednostce organizacyjnej, w której jest zatrudniony do wykonywania pracy pociągowej i pozapociągowej. 2. Maszynista podczas wykonywania pracy obowiązany jest przestrzegać i stosować się do obowiązującego go zakresu przepisów. 3. Ponadto do obowiązków maszynisty naleŝy: 1) nadzorowanie i kierowanie pracą pomocnika maszynisty i pracowników szkolonych, 2) praktyczne szkolenie pomocnika maszynisty, przydzielonego kandydata na maszynistę lub pomocnika maszynisty w zakresie wiadomości niezbędnych do samodzielnego wykonywania obowiązków na danym stanowisku, 10

3) dokładne, zgodne ze stanem faktycznym wypełnianie dokumentów związanych z pracą, 4) fachowe i dokładne opisywanie w odpowiednich dokumentacjach nieprawidłowości w pracy pojazdów trakcyjnych, 5) regularne uczestniczenie w doskonaleniu zawodowym organizowanym przez pracodawcę, poddawanie się wymaganym badaniom lekarskim oraz składanie wymaganych egzaminów, 4. Podczas obsługi trakcyjnej na odcinkach granicznych druŝyna trakcyjna stosuje się do ustaleń zawartych w porozumieniach granicznych. 5. W przypadku obsługi trakcyjnej na liniach lub odcinkach linii poza granicami kraju maszynista stosuje się do postanowień przepisów kolei, w której się znajduje. 6. Maszynista wykonujący pracę manewrową obowiązany jest znać regulaminy techniczne w części dotyczącej jego pracy. 7. Maszynista obowiązany jest wykonywać pracę w przydzielonej odzieŝy roboczej oraz korzystać ze środków ochrony indywidualnej, ponadto powinien dbać o czysty i schludny wygląd. 8. Podczas pracy maszynista obowiązany jest posiadać: 1) prawo kierowania pojazdem kolejowym, 2) aktualną kontrolkę znajomości odcinków linii kolejowych, 3) dokument stwierdzający toŝsamość, 4) zezwolenie do przebywania na obszarze kolejowym PLK, 5) aktualne wewnętrzne rozkłady jazdy z odpowiednim dodatkiem II (WOS) - niezbędne do prowadzenia pociągu na wyznaczonym odcinku, 6) wypełnioną kartę pracy druŝyny trakcyjnej i pojazdów, 7) wymagane upowaŝnienia (np. przepustka graniczna, itp.). 9. Maszynista obowiązany jest zachować ostroŝność podczas wykonywania pracy, zgodnie z postanowieniami Instrukcji Mt-34a. 10. Maszynista odpowiedzialny jest za prawidłowe wykonywanie pracy oraz właściwą obsługę przydzielonego pojazdu trakcyjnego w sposób gwarantujący bezpieczeństwo ruchu kolejowego, w szczególności: 1) wykonywanie pracy pociągowej i pozapociągowej zgodnie z obowiązującymi maszynistę postanowieniami przepisów wewnętrznych pracodawcy, 2) prawidłową eksploatację przydzielonego mu taboru trakcyjnego wraz ze znajdującymi się na nim urządzeniami i wyposaŝeniem, 3) racjonalną gospodarkę paliwową i energetyczną, 4) prawidłowe sprzęgnięcie pojazdu trakcyjnego ze składem pociągu oraz otwarcie kurków końcowych przewodu hamulcowego między pojazdem trakcyjnym, a składem pociągu, 5) prawidłowe połączenie sprzęgu ogrzewczego między pojazdem trakcyjnym, a składem pociągu, 6) przestrzeganie przepisów i zasad bhp, 7) przestrzeganie rozkładowego czasu jazdy pociągu. 11

5 ZaleŜność funkcjonalna i organizacyjna maszynisty 1. Maszynista podlega bezpośrednio kierującemu komórką organizacyjną wskazaną w regulaminie organizacyjnym, 2. Nadzór nad pracą maszynisty w zakresie pracy eksploatacyjnej pojazdu sprawują dyspozytorzy (dysponenci) określeni w obowiązujących regulaminach organizacyjnych. 3. Maszynista, podczas obsługi pociągu, w sprawach związanych z ruchem pociągu wykonuje polecenia kierownika pociągu i dyŝurnego ruchu. Natomiast w czasie pracy manewrowej w zakresie wykonywanej pracy wykonuje polecenia kierownika manewrów. 4. Maszynista w czasie wykonywania pracy na pojeździe trakcyjnym stosuje się do poleceń wydawanych przez kontrolerów i osoby posiadające stosowne upowaŝnienie w tym zakresie w przypadku stwierdzenia, Ŝe występują nieprawidłowości w zakresie przestrzegania obowiązujących maszynistę przepisów, w szczególności dotyczących: 1) obsługi taboru, 2) prowadzenia pociągu, 3) wykonywania pracy pozapociągowej, 4) przestrzegania dyscypliny pracy, 5) bhp i p. poŝ. 6 PrzewoŜenie osób i przedmiotów w pojeździe trakcyjnym 1. Prawo wstępu i przejazdu w czynnej kabinie pojazdu trakcyjnego, poza druŝyną trakcyjną posiadają następujące osoby: 1) pracownik jadący z maszynistą prowadzącym pociąg na nie znanym dla niego szlaku, 2) kierownik prowadzonego pociągu wezwany przez maszynistę, 3) druŝyna trakcyjna udająca się do podjęcia pracy lub po zakończeniu pracy na pojeździe trakcyjnym, jeŝeli nie ma innej moŝliwości przejazdu, 4) maszynista, pomocnik maszynisty jadący na zapoznanie odcinka linii kolejowej na podstawie wystawionej karty pracy druŝyny trakcyjnej i pojazdów, 5) osoby legitymujące się z dowodem toŝsamości i pisemnymi upowaŝnieniami oraz zezwoleniami do przejazdu w kabinie maszynisty, których wzory podano do wiadomości pracownikom druŝyn trakcyjnych. 6) osoby, których przejazd regulują odrębne przepisy. 2. W czynnej kabinie maszynisty pojazdu trakcyjnego nie moŝe się znajdować jednocześnie więcej niŝ cztery osoby łącznie z obsługą tego pojazdu trakcyjnego, a w czynnej kabinie zespołu trakcyjnego, pojazdu silnikowego nie więcej niŝ trzy osoby łącznie z obsługą tego pojazdu trakcyjnego. Postanowienie to nie dotyczy jazd próbnych i doświadczalnych, podczas których obowiązują zasady zawarte w regulaminach tych jazd. 12

3. Osobom jadącym w kabinie maszynisty nie wolno utrudniać pracy obsłudze pojazdu trakcyjnego. W takim przypadku maszynista ma prawo zaŝądać opuszczenia kabiny. 4. Przebywanie w nieczynnej kabinie maszynisty jest niedozwolone, (kabina ta powinna być zamknięta), z wyjątkiem: 1) pracowników realizujących jazdy próbne, doświadczalne, kontrolne, 2) przejazdu druŝyny trakcyjnej, o której mowa w ust.1 pkt. 3, jeŝeli nie moŝe ona zająć miejsca w składzie pociągu lub w czynnej kabinie maszynisty, 3) przejazdu konwojenta dla obserwacji jazd pociągów kursujących między bazami montaŝowymi lub demontaŝowymi i miejscem robót na szlaku, albo w celu obserwacji wagonu z przekroczoną skrajnią, 4) przejazdu funkcjonariuszy StraŜy Ochrony Kolei (SOK) dla obserwacji konwojowanego pociągu, 5) innych osób, na które PKP Przewozy Regionalne spółka z o.o. wyraziła zgodę. 5. Maszynista ma obowiązek od osób uprawnionych do przejazdu w kabinie zaŝądać po ich wejściu dokonania adnotacji w ksiąŝce pokładowej pojazdu z napędem o celowości odbywania przejazdu. 6. Maszynista moŝe przewozić w pojeździe trakcyjnym tylko przedmioty niezbędne do wykonywania pracy. 7 Znajomość odcinków linii kolejowych (szlaku) 1. Pracownik przed przystąpieniem do samodzielnego wykonywania czynności maszynisty pojazdu trakcyjnego zobowiązany jest do zapoznania się z warunkami tych odcinków linii kolejowych, na których będzie wykonywał czynności maszynisty pojazdu trakcyjnego. 2. Zapoznanie, o którym mowa w punkcie 1 składa się z dwóch części: a. teoretycznej, którą realizuje się w siedzibie sekcji; b. praktycznej, którą realizuje się na stanowisku pracy (stanowisko maszynisty). 3. Część teoretyczna polega na zapoznaniu się kandydata z dokumentami opisującymi charakterystykę techniczno-ruchową odcinków linii kolejowych a w szczególności: a. zeszytami wewnętrznego rozkładu jazdy; b. dodatkami do wewnętrznego rozkładu jazdy nr I i II; c. wyciągami z regulaminów technicznych stacji, leŝących na tej linii, na których przewiduje się zdanie, przyjęcie pojazdu lub wykonywanie pracy pozapociągowej; d. innymi obowiązującymi regulaminami np. regulaminem technicznym odcinka zdalnego prowadzenia ruchu. Treści ujęte w ppkt. c i d wymagają dowodnego przyjęcia do wiadomości. 4. Część praktyczna polega na zapoznaniu się z odcinkiem linii kolejowej poprzez wykonanie jazd na stanowisku pracy (kabina maszynisty) pod nadzorem maszynisty w trakcie której kandydat zapoznaje się przede wszystkim z warunkami technicznoruchowymi na tej linii a w szczególności: 13

a. rodzajem blokady liniowej, b. znajdującymi się na tej linii budowlami inŝynieryjnymi, topografią terenu, c. usytuowaniem stacji (przystanków), d. profilem toru podłuŝnym i poprzecznym oraz znajdującymi się przy nim peronami (długość peronów, łuki, ich usytuowanie), e. ustawieniem wskaźników miejsca zatrzymania czoła pociągu, f. usytuowaniem sygnalizatorów oraz widoczność ich wskazań, g. usytuowaniem przejazdów kolejowych i sposobie ich zabezpieczenia. h. innymi czynnikami mającymi wpływ na jazdę pociągu. 5. W szczególnym przypadku przeprowadzenia pociągu na odcinku linii kolejowej gdzie maszynista nie posiada jej znajomości, powinien postąpić zgodnie z postanowieniami Instrukcji Ir-1 (R-1). 6. Maszynista nabywa znajomość odcinka linii kolejowej po dokonaniu czterech jazd na danym odcinku w czynnej kabinie pojazdu trakcyjnego prowadzącego, z czego dwie naleŝy wykonać w porze między zmrokiem a świtem. Jako jedną jazdę naleŝy rozumieć przejazd tam i z powrotem po tym samym odcinku linii. 7. Znajomość odcinka linii kolejowej zatraca się po upływie sześciu miesięcy od ostatniej jazdy na danej linii (odcinku linii kolejowej) w charakterze pracownika druŝyny trakcyjnej. Odzyskuje się znajomość odcinka linii kolejowej po dokonaniu dwóch jazd w czynnej kabinie pojazdu trakcyjnego prowadzącego, z czego jedna powinna być w porze między zmrokiem a świtem. 8. W przypadku braku jazd na danej linii (odcinku linii kolejowej) powyŝej dwóch lat, odzyskanie znajomości winno się odbyć na zasadach wymienionych w ust. 6. niniejszego paragrafu. 9. Do rejestracji znajomości odcinków linii kolejowych słuŝy Kontrolka znajomości odcinków linii kolejowych" wydawana maszyniście w cyklu rocznym. Wzór kontrolki znajomości odcinków linii kolejowych stanowi Załącznik Nr 1 do niniejszej instrukcji. 10. Maszynista obowiązany jest z dwumiesięcznym wyprzedzeniem zgłosić termin utraty znajomości odcinka linii kolejowej dyspozytorowi sekcji w której jest zatrudniony. 11. Szczegółowe warunki i sposób nabywania znajomości linii (odcinka linii kolejowej) określają dodatkowo odrębne uregulowania w tym zakresie. 14

R o z d z i a ł II OBOWIĄZKI MASZYNISTY W CZASIE WYKONYWANIA PRACY 8 Obowiązki maszynisty przy rozpoczynaniu pracy 1. Maszynista obowiązany jest zgłosić się do pracy w wyznaczonym miejscu i czasie, uzyskać od właściwego dyspozytora (dysponenta) potwierdzenie rozpoczęcia pracy w karcie pracy druŝyny trakcyjnej i pojazdów oraz otrzymać niezbędne informacje o zakresie wykonywanej przez niego pracy. 2. Maszynista rozpoczyna pracę na pojeździe trakcyjnym w miejscu wyznaczonym przez właściwego dyspozytora (dysponenta). 3. JeŜeli maszynista nie moŝe stawić się do pracy, jest on obowiązany niezwłocznie zawiadomić o tym właściwego dyspozytora (dysponenta), zaś o przyczynie swojej nieobecności i przewidywanym okresie jej trwania jest obowiązany powiadomić właściwego dyspozytora (dysponenta) nie później niŝ w drugim dniu nieobecności w pracy. 4. Maszynista ma obowiązek podjąć pracę w stanie psychofizycznym umoŝliwiającym bezpieczne wykonywanie wyznaczonych zadań. 5. Maszynista przed podjęciem pracy zobowiązany jest do zapoznania się z wydanymi ogłoszeniami i potwierdzenia tego faktu podpisem w sposób ustalony w zakładzie. 6. JeŜeli przyjęcie pojazdu trakcyjnego ma nastąpić na terenie zakładu, maszynista ma obowiązek pobrać ksiąŝkę pokładową pojazdu z napędem, niezbędne dokumenty i druki, bloki rozkazów pisemnych oraz klucze do pojazdu trakcyjnego. 7. Na pojeździe trakcyjnym po wymaganym przeglądzie technicznym, maszynista zobowiązany jest: 1) sprawdzić w ksiąŝce pokładowej pojazdu z napędem zapisy potwierdzające wykonanie przeglądu, odnotowanych napraw, prawidłowego działania układów urządzeń hamulcowych, celem upewnienia się o przydzieleniu mu do obsługi pojazdu sprawnego technicznie, 2) w miejscach dostępnych pojazdu trakcyjnego dokonać oględzin, celem sprawdzenia czy nie ma widocznych uszkodzeń lub braków, 3) sprawdzić: a) ilość płynu w układzie chłodzenia silnika spalinowego, b) ilość paliwa w zbiornikach, c) poziomy oleju w dostępnych zespołach i podzespołach pojazdu trakcyjnego, d) stan plomb na urządzeniach czujności maszynisty i przyciskach Radio-Stop, e) prawidłowość zamknięcia szaf z aparaturą elektryczną WN, f) taśmę w prędkościomierzu - w razie potrzeby załoŝyć. W przypadku prędkościomierza elektronicznego przygotować go do zapisu określonych parametrów w eksploatacji pojazdu trakcyjnego, g) wyposaŝenie i jego termin waŝności, 4) uruchomić pojazd trakcyjny oraz sprawdzić: a) sprawność działania hamulców, 15

b) słuchowo i wzrokowo jej pracę, c) sprawność radiołączności pociągowej i Radio-Stopu oraz urządzeń czujności maszynisty - fakt sprawdzenia odnotować w ksiąŝce pokładowej pojazdu z napędem, d) osygnalizowanie pojazdu trakcyjnego i sygnały dźwiękowe, e) sprawność urządzeń ogrzewania pociągu. 8. W trakcie przyjęcia składu złoŝonego z elektrycznych zespołów trakcyjnych, pojazdu silnikowego po wymaganym przeglądzie technicznym, maszynista zobowiązany jest: 1) sprawdzić w ksiąŝkach pokładowych pojazdu z napędem zapisy potwierdzające wykonanie przeglądów, odnotowanych napraw, celem upewnienia się o przydzieleniu mu do obsługi pojazdów sprawnych technicznie, 2) sprawdzić: a) ilość płynu w układzie chłodzenia silnika spalinowego, b) ilość paliwa w zbiornikach, c) poziomy oleju w dostępnych podzespołach i zespołach pojazdu silnikowego, d) stan plomb na urządzeniach czujności maszynisty oraz na przyciskach Radio-Stop, e) prawidłowość zamknięcia szaf z aparaturą elektryczną WN, f) wzrokowo prawidłowość sprzęgnięcia elektrycznych zespołów trakcyjnych lub pojazdów silnikowych, g) taśmę w prędkościomierzu - w razie potrzeby załoŝyć. W przypadku prędkościomierza elektronicznego przygotować go do zapisu określonych parametrów w eksploatacji, h) wyposaŝenie na pojeździe oraz termin jego waŝności, 3) uruchomić elektryczny zespół trakcyjny (elektryczne zespoły trakcyjne wchodzące w skład pociągu), pojazd silnikowy oraz sprawdzić: a) słuchowo i wzrokowo prawidłowość ich pracy, b) sprawność radiołączności pociągowej i Radio-Stopu oraz urządzeń czujności maszynisty - fakt sprawdzenia odnotować w ksiąŝce pokładowej pojazdu z napędem, 4) dokonać z uprawnionym pracownikiem wymaganą próbę hamulca pociągu oraz sprawdzić osygnalizowanie pojazdu i sygnały dźwiękowe. 9. Podczas przyjmowania pojazdu trakcyjnego będącego w okresie międzyprzeglądowym, maszynista ma obowiązek: 1) sprawdzić w ksiąŝce pokładowej pojazdu z napędem zapisy potwierdzające wykonanie odnotowanych napraw oraz waŝność przeglądu, celem upewnienia się o przydzieleniu mu do obsługi pojazdu trakcyjnego sprawnego technicznie, 2) dokonać w miejscach dostępnych pojazdu trakcyjnego oględzin, celem sprawdzenia czy nie ma widocznych uszkodzeń lub braków, 3) sprawdzić: a) ilość płynu w układzie chłodzenia silnika spalinowego, b) ilość paliwa w zbiornikach, 16

c) poziomy oleju w dostępnych podzespołach i zespołach pojazdu trakcyjnego, d) stan plomb na urządzeniach czujności maszynisty, przyciskach Radio-Stop, e) prawidłowość zamknięcia szaf z aparaturą elektryczną WN, f) taśmę w prędkościomierzu - w razie potrzeby załoŝyć. W przypadku prędkościomierza elektronicznego przygotować go do zapisu określonych parametrów w eksploatacji pojazdu trakcyjnego, g) wyposaŝenie pojazdu trakcyjnego oraz terminy jego waŝności, 4) uruchomić pojazd trakcyjny oraz sprawdzić: a) sprawność działania hamulców, b) słuchowo i wzrokowo jej pracę, c) sprawność radiołączności pociągowej i Radio-Stopu oraz urządzeń czujności maszynisty - fakt sprawdzenia odnotować w ksiąŝce pokładowej pojazdu z napędem, d) osygnalizowanie pojazdu trakcyjnego i sygnały dźwiękowe, e) sprawność urządzeń ogrzewania pociągu. 10. Podczas przyjmowania składu złoŝonego z elektrycznych zespołów trakcyjnych, pojazdu silnikowego będącego w okresie międzyprzeglądowym, maszynista ma obowiązek: 1) sprawdzić w ksiąŝkach pokładowych pojazdu z napędem zapisy potwierdzające wykonanie odnotowanych napraw oraz waŝność przeglądu, celem upewnienia się o przydzieleniu mu do obsługi sprawnego technicznie składu pociągu złoŝonego z elektrycznych zespołów trakcyjnych lub pojazdu silnikowego, 2) sprawdzić: a) ilość płynu w układzie chłodzenia silnika spalinowego pojazdu silnikowego, b) ilość paliwa w zbiornikach, c) poziomy oleju w dostępnych podzespołach i zespołach pojazdu silnikowego, d) stan plomb na urządzeniach czujności maszynisty, przycisku Radio-Stop, e) prawidłowość zamknięcia szaf z aparaturą elektryczną WN, f) wzrokowo prawidłowość sprzęgnięcia elektrycznych zespołów trakcyjnych lub pojazdów silnikowych, g) taśmę w prędkościomierzu - w razie potrzeby załoŝyć. W przypadku prędkościomierza elektronicznego przygotować go do zapisu określonych parametrów w eksploatacji, h) wyposaŝenie na pojeździe oraz termin jego waŝności, 3) uruchomić elektryczny zespół trakcyjny (elektryczne zespoły wchodzące w skład pociągu), pojazd silnikowy oraz sprawdzić: a) słuchowo i wzrokowo prawidłowość ich pracy, b) sprawność radiołączności pociągowej i Radio-Stopu oraz urządzeń czujności maszynisty - fakt sprawdzenia odnotować w ksiąŝce pokładowej pojazdu z napędem, 4) dokonać z uprawnionym pracownikiem wymaganą próbę hamulca pociągu oraz sprawdzić osygnalizowanie pojazdu i sygnały dźwiękowe. 17

11. W wyznaczonym czasie i miejscu zgłosić pojazd trakcyjny do pracy. 12. W trakcie pracy maszynisty w obsadzie dwuosobowej tj. wraz z pomocnikiem maszynisty, czynności wymienione w ust. 6-9 maszynista wykonuje wspólnie z pomocnikiem maszynisty. 13. W przypadku wyznaczenia pojazdu trakcyjnego do prowadzenia pociągu lub wykonywania manewrów z towarem niebezpiecznym sprawdzić, czy jest wyposaŝona dodatkowo w sprzęt wymagany Instrukcją Mt-34a. 14. JeŜeli w czasie przyjmowania pojazdu trakcyjnego maszynista stwierdzi nieprawidłowości, które uniemoŝliwiają bezpieczne wykonanie pracy tym pojazdem, to powinien stwierdzone nieprawidłowości zgłosić dyspozytorowi (dysponentowi) i odnotować w ksiąŝce pokładowej pojazdu z napędem. 15. Przed rozpoczęciem jazdy sprawdzić czy hamulce ręczne (postojowe) na pojeździe trakcyjnym są odhamowane. 9 Dojazd pojazdu trakcyjnego do składu pociągu Obowiązki maszynisty przy dojeŝdŝaniu do składu pociągu: 1) na dojazd do składu pociągu maszynista musi otrzymać zgodę uprawnionego pracownika, 2) dojazd do składu pociągu moŝe nastąpić z prędkością nie przekraczającą 3 km/h (pojazdem dwukabinowym z kabiny czołowej w kierunku jazdy), po uprzednim zatrzymaniu pojazdu w odległości około 5 m od składu i przygotowaniu sprzęgu śrubowego, przewodu głównego hamulcowego i zasilającego zgodnie z postanowieniami Instrukcji Pw-5 (Mw-56), 3) dojazd do składu pociągu jednosystemowym elektrycznym pojazdem trakcyjnym winien odbywać się przy podniesionych wszystkich odbierakach prądu, 4) ręczne sprzęgnięcie pojazdu trakcyjnego ze składem pociągu moŝe nastąpić wyłącznie podczas postoju taboru, 5) po sprzęgnięciu pojazdu trakcyjnego z pociągiem maszynista ma obowiązek sprawdzić prawidłowość wykonanego sprzęgnięcia. 10 Przygotowanie pociągu do jazdy 1. Do obowiązków maszynisty przy przygotowaniu pociągu do jazdy naleŝy: 1) współdziałanie w czasie wykonywania przez uprawnionego pracownika próby hamulca, 2) właściwe osygnalizowanie czoła pociągu, 3) osygnalizwanie końca pociągu, w pociągach bez obsady konduktorskiej. 2. Odjazd pociągu moŝe nastąpić po otrzymaniu właściwych dokumentów pociągowych oraz zezwolenia na jazdę, 3. W przypadku otrzymania polecenia włączenia ogrzewania pociągu stosować postanowienia Instrukcji Pw-3 (Mw-62) i Mt-34a. 18

11 Rozruch pociągu 1. W ruchu pasaŝerskim podczas rozruchu naleŝy: 1) rozruch pociągu przeprowadzać w sposób nie powodujący szarpań, zadziałania przekaźników nadmiarowych lub utraty przyczepności kół napędowych z szyną, jednak dający uzyskanie moŝliwie największego przyspieszenia, 2) w przypadku niewłaściwego działania urządzeń samoczynnego rozruchu, powodujących szarpania w składzie pociągu, działanie przekaźników nadmiarowych lub utratę przyczepności kół napędowych przejść na rozruch ręczny. 2. Na elektrycznych pojazdach trakcyjnych z rozruchem oporowym naleŝy dąŝyć do szybkiego uzyskania jazdy bezoporowej. 3. JeŜeli prąd rozruchu wzrasta do wielkości zagraŝającej utratą przyczepności kół względnie mogącej spowodować zadziałanie przekaźników ochronnych, a skład pociągu nie rusza naleŝy: 1) w stacji zaŝądać przeprowadzenia próby hamulców, 2) na szlaku przy jednoosobowej obsadzie trakcyjnej wykonać hamowanie pełne, a następnie napełnić przewód główny hamulca. JeŜeli przy próbie rozruchu pociąg nie rusza naleŝy fakt ten zgłosić dyŝurnemu i zaŝądać pomocy. 3) na szlaku przy dwuosobowej obsadzie trakcyjnej sprawdzić działanie hamulców we własnym zakresie. 12 Obowiązki maszynisty w czasie prowadzenia pociągu lub jazdy luzem 1. Po uruchomieniu pociągu maszynista sprawdza działanie urządzeń hamulcowych poprzez wykonanie hamowania kontrolnego zgodnie z postanowieniami Instrukcji Pw-5 (Mw-56). 2. W czasie jazdy maszynista obowiązany jest: 1) uwaŝnie obserwować sygnały na sygnalizatorach i sygnały podawane przez pracowników posterunków technicznych oraz ściśle stosować się do nich, a takŝe zwracać uwagę na prowadzony pociąg, 2) podczas przejazdu w granicach posterunku ruchu obserwować drogę przebiegu, 3) zwracać uwagę na nieprawidłowości zagraŝające bezpieczeństwu ruchu, 4) nie przekraczać największej dozwolonej prędkości wskazanej w wewnętrznym rozkładzie jazdy pociągów, prędkości konstrukcyjnej pojazdów kolejowych wchodzących w skład pociągu, prędkości wskazanej w wykazie ostrzeŝeń stałych, prędkości wynikającej ze wskazań sygnalizatorów i wskaźników oraz poleceń pracownika posterunku ruchu (dyŝurnego ruchu) w formie rozkazu pisemnego, 5) w przypadku zagroŝenia bezpieczeństwa ruchu stosować radiotelefoniczny system alarmowy oraz wszelkie dostępne środki sygnalizacyjne. 6) w pojazdach trakcyjnych (zespoły trakcyjne, pojazdy silnikowe) wyposaŝone w wideorejestratory (monitoring wewnętrzny) maszynista (w miarę moŝliwości) zwraca uwagę na wnętrze pojazdu a o zauwaŝonych nieprawidłowościach (np. wybryki chuligańskie, dewastacje, itp.) informuje kierownika pociągu i w uzgodnieniu z nim za pomocą środków łączności zgłasza najbliŝszemu dyŝurnemu ruchu z Ŝądaniem wezwania organów porządkowych do pociągu (SOK, policja) 19

3. W pociągach składających się z zespołów trakcyjnych, pojazdów silnikowych, w których kontrola zamknięcia wszystkich drzwi odwzorowana jest na pulpicie sterowniczym maszynista uruchamia jazdę po otrzymaniu sygnału Rp-13 (Rp-14) od kierownika pociągu po upewnieniu się wskazaniem sygnalizatora na pulpicie sterowniczym, ze wszystkie drzwi są zamknięte. 4. Podczas odjazdu pociągu z toru przyperonowego składającego się z zespołów trakcyjnych, pojazdu silnikowego wyposaŝonych w monitoring zewnętrzny maszynista do obserwacji peronu wykorzystuje (w miarę moŝliwości) obraz monitora z kamery zewnętrznej. 5. Maszynista obowiązany jest zmniejszyć natęŝenie świateł reflektorów w następujących okolicznościach: 1) podczas postoju pociągu w obrębie stacji, 2) podczas przejazdu przy krawędziach peronowych, 3) przed mijaniem się z pociągiem i innym pojazdem kolejowym jadącym z przeciwnego kierunku, 4) podczas jazdy na szlakach połoŝonych równolegle lub pod kątem ostrym w bliskiej odległości od dróg kołowych przed mijaniem się z pojazdami drogowymi, 5) w innych okolicznościach, w których zredukowanie natęŝenia światła moŝe przyczynić się do zwiększenia bezpieczeństwa jazdy innych uŝytkowników toru lub drogi. 6. Podczas podjeŝdŝania do semafora wskazującego sygnał Stój" maszynista powinien tak regulować prędkość, aby zatrzymać pociąg moŝliwie blisko semafora, jednak bez ryzyka pominięcia go, przy czym obraz sygnału na semaforze powinien być widoczny przez czołową szybę pojazdu trakcyjnego. 7. ZauwaŜone nieprawidłowości, które mogą zagraŝać bezpieczeństwu ruchu maszynista powinien zgłosić niezwłocznie dyŝurnemu ruchu za pomocą urządzeń radiołączności pociągowej lub w inny dostępny sposób na najbliŝszym posterunku ruchu. 8. Dla uniknięcia uszkodzeń odbieraków prądu bądź przeniesienia napięcia na uszynioną sieć trakcyjną elektryczne pojazdy trakcyjne w czasie przeciągania ich przez odcinki linii bez napięcia w sieci trakcyjnej muszą mieć opuszczone odbieraki prądu przez cały czas przejazdu. 9. W przypadku przeciągania elektrycznego zespołu trakcyjnego pojazdem trakcyjnym, za prawidłowe sprzęgnięcie pojazdu trakcyjnego z elektrycznym zespołem trakcyjnym odpowiedzialny jest maszynista z elektrycznego zespołu trakcyjnego. Postępowanie w tym przypadku zawarte jest w Załączniku Nr 2 do Instrukcji Pt-3 (Mt-2) oraz w postanowieniach Instrukcji Mt-34a. 10. Bez uzasadnionej potrzeby nie rozłączać obwodu głównego pojazdu trakcyjnego stycznikami liniowymi za pomocą przycisku na pulpicie. 11. Zabrania się wyłączania podczas jazdy w czynnych kabinach maszynisty pojazdów trakcyjnych sprawnych urządzeń kontroli prowadzenia pociągu, czuwaka aktywnego, SHP i urządzeń radiołączności pociągowej. Urządzenia radiołączności na po jeździe trakcyjnym powinny być ustawione na właściwy dla danego rejonu kanał pracy radiotelefonu. 12. W przypadku jazdy pociągiem przy dwuosobowej obsadzie trakcyjnej fakt uszkodzenia urządzenia czujności naleŝy odnotować w ksiąŝce pokładowej pojazdu z napędem i kontynuować jazdę do stacji docelowej. 13. W przypadkach szczególnych, takich jak uszkodzenie urządzeń kontrolujących czujność 20

maszynisty lub urządzeń kontroli prowadzenia pociągu albo urządzeń radiołączności, przy jednoosobowej druŝynie trakcyjnej, kierownik pociągu na wezwanie maszynisty powinien zająć miejsce w kabinie sterowniczej. W przypadku braku kierownika pociągu maszynista ma obowiązek doprowadzić pociąg do najbliŝszej stacji. W przypadku przejścia kierownika pociągu do i z pojazdu trakcyjnego powinno odbywać się na stacjach, przystankach przyległych do miejsca wystąpienia usterki, po uprzednim zatrzymaniu pociągu, o czym z odpowiednim wyprzedzeniem, naleŝy powiadomić dyŝurnego ruchu. 14. W przypadku uszkodzenia radiotelefonu maszynista winien powiadomić o tym dy- Ŝurnego ruchu najbliŝszej stacji i postępować zgodnie z postanowieniami instrukcji lr-5 (R-12). 15. W przypadku jazdy dwóch i trzech czynnych lokomotyw elektrycznych lub dwóch jeśli są dwuczłonowe spiętych razem nie moŝe być podniesionych więcej niŝ trzy odbieraki prądu (nie dotyczy to przypadku oszronienia sieci i rozruchu cięŝkiego pociągu towarowego). 16. Podczas postoju pociągu na stacjach pośrednich, naleŝy dokonać oględzin w miejscach dostępnych pojazdu trakcyjnego - jeŝeli pozwala na to miejsce i czas postoju. 17. Podczas jazdy na pojeździe trakcyjnym muszą być załączone i pracować wentylatory chłodzenia silników trakcyjnych. 18. W czasie obsługi pojazdu trakcyjnego wyposaŝonego w komputerowy system sterowania i diagnostyki naleŝy zwracać uwagę na treść komunikatów wyświetlanych na panelu operatorskim i ściśle się do nich stosować. 19. Po zakończeniu jazdy pociągiem przed odczepieniem pojazdu trakcyjnego od składu maszynista obowiązany jest zahamować pociąg hamulcem zespolonym zgodnie z postanowieniami Instrukcji Pw-5 (Mw-56) oraz postępować zgodnie z regulaminem technicznym posterunku ruchu (Dz. 42). 20. Podczas jazd doświadczalnych i próbnych obowiązują zasady obsługi pojazdu trakcyjnego określone w regulaminie tych jazd. 13 Przeszkody w ruchu pociągów 1. Maszynista obowiązany jest niezwłocznie zatrzymać pociąg w następujących przypadkach: 1) uszkodzenia pojazdu trakcyjnego w sposób uniemoŝliwiający jego dalszą jazdę, 2) uszkodzeniu zagraŝające bezpieczeństwu ruchu, pojazdów kolejowych wchodzących w skład pociągu, 3) na sygnał Stój" podawany jakimkolwiek sposobem, 4) po usłyszeniu lub zaobserwowaniu sygnału Alarm", 5) jeŝeli semafor wskazuje sygnał wątpliwy, 6) jeŝeli pomimo podawanych sygnałów Baczność" nie usuwają się z toru ludzie lub zwierzęta, 7) dostrzeŝenia przeszkody na swoim lub sąsiednim torze uniemoŝliwiającej przejazd, 8) inne przypadki zagraŝające bezpieczeństwu jazdy pojazdu trakcyjnego. 21

2. W przypadku wystąpienia w prowadzącym pojeździe trakcyjnym usterki nie wymagającej natychmiastowego zatrzymania pociągu maszynista powinien starać się zatrzymać pociąg w miarę moŝliwości na poziomym profilu toru. 3. W kaŝdym przypadku nieplanowanego zatrzymania pociągu lub pojazdu trakcyjnego na szlaku, maszynista obowiązany jest fakt ten niezwłocznie zgłosić do najbliŝszego posterunku ruchu. 4. JeŜeli nieplanowane zatrzymanie pociągu spowodowane zostało uszkodzeniem pojazdu trakcyjnego, maszynista obowiązany jest w ciągu 15 minut podjąć decyzję odnośnie moŝliwości kontynuowania dalszej jazdy, powiadamiając o tym najbliŝszy posterunek ruchu. 14 Obowiązki maszynisty w czasie wykonywania pracy manewrowej 1. Zakres czynności druŝyny trakcyjnej przy wykonywaniu pracy manewrowej ustalają postanowienia niniejszej instrukcji, Instrukcji lr-9 (R-34) oraz regulaminu technicznego posterunku ruchu. 2. Pojazdem trakcyjnym pociągowym dopuszcza się manewry ze składem prowadzonego pociągu (wystawienie lub dodawanie wagonów), lub manewry w czasie wystąpienia utrudnień eksploatacyjnych (zadysponowanie pojazdu lub pracownika do wykonywania odpowiednich czynności zarządzonych przez Zarządcę Infrastruktury) w przypadku gdy brak jest manewrowego pojazdu trakcyjnego lub w danej sytuacji nie moŝna go do tego celu uŝyć. 3. W czasie manewrów pojazdem silnikowym, zespołem trakcyjnym lub samym pojazdem trakcyjnym dwukabinowym, jazda winna odbywać się zawsze z czołowej kabiny sterowniczej, tj. tej, która jest pierwsza w kierunku jazdy. 4. Jednym elektrycznym zespołem trakcyjnym moŝna jednocześnie przetaczać jeden nieczynny elektryczny zespół trakcyjny. Przetaczanie elektrycznym zespołem trakcyjnym z wyłączoną parą silników trakcyjnych innego nieczynnego elektrycznego zespołu trakcyjnego jest zabronione. 5. W czasie prowadzenia manewrów druŝyna trakcyjna powinna zwracać szczególną uwagę na bezpieczeństwo osób zatrudnionych przy manewrach oraz osób postronnych. 15 Przekazanie i przyjęcie pojazdu trakcyjnego z ręki do ręki" 1. Maszynista przekazujący pojazd trakcyjny druŝynie podmiennej: 1) w ksiąŝce pokładowej pojazdu z napędem dokonuje wpisu informacji dotyczących: a) stanu technicznego pojazdu trakcyjnego, b) sprawności działania (ABP) urządzeń czujności maszynisty (SHP + czuwaka aktywnego +...) i urządzeń radiołączności, c) stanu wyposaŝenia pojazdu trakcyjnego, 2) zdejmuje taśmę z prędkościomierza, a w przypadku prędkościomierza elektronicznego postępuje zgodnie z instrukcją obsługi dla danego typu prędkościomierza 3) udziela ustnej informacji o stanie technicznym pojazdu trakcyjnego i stanie paliwa w przypadku trakcji spalinowej. 22

2. Maszynista przyjmujący pojazd trakcyjny obowiązany jest okazać prawo kierowania pojazdem kolejowym maszyniście zdającemu, przejąć dokumenty pociągowe od maszynisty kończącego pracę na pojeździe, dokonać wpisu potwierdzającego przyjęcie pojazdu trakcyjnego w ksiąŝce pokładowej pojazdu z napędem oraz załoŝyć taśmę prędkościomierza lub przygotować prędkościomierz elektroniczny do zapisu w pamięci danych określonych w eksploatacji. 3. JeŜeli pozwala miejsce i czas postoju pojazdu trakcyjnego maszynista przyjmujący obowiązany jest: 1) sprawdzić adnotacje w ksiąŝce pokładowej pojazdu z napędem dotyczące waŝności przeglądu, 2) dokonać w miejscach dostępnych oględzin pojazdu trakcyjnego, celem sprawdzenia czy nie ma widocznych uszkodzeń lub braków. 16 Obowiązki maszynisty w czasie kończenia pracy 1. Zakończenie pracy na pojeździe trakcyjnym moŝe nastąpić w zakładzie lub w stacji. 2. Podczas kończenia pracy na pojeździe trakcyjnym w zakładzie, gdy nie będzie wykonywany przegląd, do obowiązków maszynisty naleŝy: 1) sprawdzić, przed zjazdem pojazdem trakcyjnym na stanowisko postojowe, w dostępnych podzespołach i zespołach pojazdu trakcyjnego stan wyposaŝenia w materiały eksploatacyjne. W przypadku braków postępować wg poleceń dyspozytora (dysponenta), 2) zatrzymać pojazd trakcyjny w miejscu wyznaczonym i zabezpieczyć przed zbiegnięciem, 3) sprawdzić słuchowo i wzrokowo pracę zespołów, podzespołów i urządzeń pojazdu trakcyjnego, odwodnić układ pneumatyczny, 4) po wyłączeniu wszystkich urządzeń z pracy sprawdzić wzrokowo czy nie ma widocznych uszkodzeń i braków w podwoziu i nadwoziu pojazdu trakcyjnego, 5) odnotować w ksiąŝce pokładowej pojazdu z napędem stwierdzone nieprawidłowości i usterki w czasie pracy i oględzin pojazdu trakcyjnego, 6) zdać lub zabezpieczyć pobrane wyposaŝenie pojazdu, 7) zdjąć i opisać taśmę prędkościomierza, a w przypadku prędkościomierza elektronicznego postępować zgodnie z instrukcją obsługi dla danego typu prędkościomierza, 8) zdać klucze od pojazdu trakcyjnego, 9) zgłosić się do dyspozytora (dysponenta), przekazać wypełnione karty pracy druŝyny trakcyjnej i pojazdów, zdać opisaną taśmę z prędkościomierza, 10) o wszystkich wydarzeniach w czasie wykonywania pracy zgłosić dyspozytorowi (dysponentowi), a niezaleŝnie od tego złoŝyć zgłoszenie pisemne, 11) potwierdzić u dyspozytora datę i godzinę rozpoczęcia następnej pracy oraz zapoznać się z ogłoszeniami. 3. Podczas kończenia pracy w zakładzie na elektrycznym zespole trakcyjnym, lub pojeździe silnikowym, do obowiązków maszynisty naleŝy: 1) zatrzymać elektryczny zespół trakcyjny, lub pojazd silnikowy w miejscu wyzna- 23

czonym i zabezpieczyć przed zbiegnięciem, 2) odnotować w ksiąŝce pokładowej pojazdu z napędem stwierdzone nieprawidłowości i usterki, 3) zdjąć i opisać taśmę prędkościomierza, a w przypadku prędkościomierza elektronicznego postępować zgodnie z instrukcją obsługi dla danego typu prędkościomierza, 4) zdać lub zabezpieczyć wyposaŝenie pojazdu, 5) zdać klucze od pojazdu trakcyjnego, 6) zgłosić się do dyspozytora (dysponenta), przekazać wypełnione karty pracy druŝyny trakcyjnej i pojazdów, zdać opisaną taśmę z prędkościomierza, 7) o wszystkich wydarzeniach w czasie pracy zgłosić dyspozytorowi (dysponentowi), a niezaleŝnie od tego złoŝyć zgłoszenie pisemne, 8) potwierdzić datę i godzinę rozpoczęcia następnej pracy, oraz zapoznać się z ogłoszeniami. 4. JeŜeli pojazd trakcyjny będzie odstawiany na przegląd do obowiązków maszynisty naleŝy: 1) zatrzymać pojazd trakcyjny w miejscu wyznaczonym i zabezpieczyć przed zbiegnięciem, 2) zdać lub zabezpieczyć wyposaŝenie pojazdu trakcyjnego, 3) odnotować w ksiąŝce pokładowej pojazdu z napędem stwierdzone nieprawidłowości i usterki w czasie pracy pojazdu trakcyjnego, 4) zdjąć i opisać taśmę prędkościomierza, a w przypadku prędkościomierza elektronicznego postępować zgodnie z instrukcją obsługi dla danego typu prędkościomierza, 5) zdać klucze od pojazdu trakcyjnego, 6) zgłosić się do dyspozytora (dysponenta), przekazać wypełnione karty pracy druŝyny trakcyjnej i pojazdów, zdać opisaną taśmę z prędkościomierza, 7) o wszystkich wydarzeniach w czasie wykonywania pracy zgłosić dyspozytorowi (dysponentowi), a niezaleŝnie od tego złoŝyć zgłoszenie pisemne, 8) potwierdzić datę i godzinę rozpoczęcia następnej pracy, oraz zapoznać się z ogłoszeniami. 5. W przypadku zdania pojazdu trakcyjnego w zakładzie, w którym maszynista nie jest zatrudniony, winien on zgłosić się do właściwego dyspozytora (dysponenta) tego zakładu z kartą pracy druŝyny trakcyjnej i pojazdów, przekazać informację o stanie technicznym pojazdu i zastosować się do poleceń wydanych przez tego dyspozytora (dysponenta). 6. Gdy zakończenie pracy na pojeździe trakcyjnym następuje w stacji bez przekazania maszyniście podmiennemu, maszynista zobowiązany jest: 1) uzgodnić miejsce odstawienia pojazdu trakcyjnego na postój, 2) zatrzymać pojazd trakcyjny w miejscu wyznaczonym i zabezpieczyć przed zbiegnięciem, 3) sprawdzić słuchowo i wzrokowo pracę zespołów, podzespołów i urządzeń pojazdu trakcyjnego, odwodnić układ pneumatyczny, 24

4) dokonać w miejscach dostępnych pojazdu trakcyjnego oględzin, celem sprawdzenia czy nie ma widocznych uszkodzeń lub braków, 5) sprawdzić: a) ilość płynu w układzie chłodzenia silnika spalinowego, b) ilość paliwa w zbiornikach, c) poziomy oleju w dostępnych podzespołach i zespołach pojazdu trakcyjnego, 6) dokonać w ksiąŝce pokładowej pojazdu z napędem adnotacji o: a) stanie technicznym pojazdu trakcyjnego, b) wyposaŝeniu pojazdu trakcyjnego i stanie paliwa, 7) zdjąć i opisać taśmę prędkościomierza, a w przypadku prędkościomierza elektronicznego postępować zgodnie z instrukcją obsługi dla danego typu prędkościomierza, 8) uzgodnić z dyŝurnym ruchu miejsce przekazania dokumentów pociągowych oraz miejsce zdeponowania kluczy od pojazdu trakcyjnego, 9) zgłosić dyspozytorowi (dysponentowi) zakończenie pracy na pojeździe trakcyjnym, złoŝyć informację o jej stanie technicznym, ewentualnych wydarzeniach i potwierdzić datę i godzinę rozpoczęcia następnej pracy. 7. Podczas kończenia pracy w stacji na elektrycznym zespole trakcyjnym lub pojeździe silnikowym bez przekazania druŝynie podmiennej do obowiązków maszynisty naleŝy: 1) uzgodnić miejsce odstawienia elektrycznego zespołu trakcyjnego lub pojazdu silnikowego na postój, 2) zatrzymać elektryczny zespół trakcyjny lub pojazd silnikowy w miejscu wyznaczonym i zabezpieczyć przed zbiegnięciem, 3) dokonać w miejscach dostępnych oględzin, celem sprawdzenia czy nie ma widocznych uszkodzeń lub braków, 4) odnotować w ksiąŝce pokładowej pojazdu z napędem stwierdzone nieprawidłowości i usterki, 5) zdjąć i opisać taśmę prędkościomierza, a w przypadku prędkościomierza elektronicznego postępować zgodnie z instrukcją obsługi dla danego typu prędkościomierza, 6) zdać klucze od elektrycznego zespołu trakcyjnego lub pojazdu silnikowego, 7) o wszystkich wydarzeniach w czasie wykonywania pracy zgłosić dyspozytorowi (dysponentowi), a niezaleŝnie od tego złoŝyć zgłoszenie pisemne, 8) potwierdzić datę i godzinę rozpoczęcie następnej pracy. 8. W przypadku pracy maszynisty w obsadzie dwuosobowej tj. wraz z pomocnikiem maszynisty, wymienione w tym paragrafie czynności maszynista wykonuje wspólnie z pomocnikiem maszynisty. 9. Zapisy w ksiąŝce pokładowej pojazdu z napędem maszynista obowiązany jest po twierdzić czytelnym podpisem, wpisując przy podpisie numer statystyczny zakładu, w którym jest zatrudniony. 25

Rozdział III POSTĘPOWANIE MASZYNISTY W SYTUACJACH SZCZEGÓLNYCH W CZASIE WYKONYWANIA PRACY 17 PoŜar 1. W przypadku powstania poŝaru w pociągu maszynista winien postąpić zgodnie z postanowieniami Instrukcji Ir-1 (R-1) oraz Mt-34a. 2. W przypadku wystąpienia poŝaru na pojeździe trakcyjnym naleŝy: 1) podawać sygnał A 2 PoŜar",(jeden długi i dwa krótkie dźwięki syreny lokomotywy, powtarzane kilkakrotnie), 2) zatrzymać pojazd trakcyjny (pociąg), 3) zgłosić radiotelefonem lub innymi dostępnymi środkami do najbliŝszego posterunku ruchu o wystąpieniu poŝaru, podając miejsce zatrzymania pojazdu (np. kilometr, tor, lokata słupa trakcyjnego itp.) oraz zaŝądać przybycia straŝy poŝarnej, 4) w miarę moŝliwości odjechać palącym się pojazdem trakcyjnym od składu pociągu, jeŝeli zachodzi obawa, Ŝe poŝar swoim rozmiarem moŝe objąć skład pociągu, 5) w przypadku linii zelektryfikowanej zaŝądać wyłączenia napięcia z sieci trakcyjnej, 6) zabezpieczyć pojazd trakcyjny i skład pociągu przez zbiegnięciem, 7) opuścić odbieraki prądu lub wygasić silnik spalinowy, odłączyć baterię akumulatorów, zamknąć okna i drzwi na pojeździe trakcyjnym i przystąpić do gaszenia poŝaru posiadanymi środkami gaśniczymi. 3. W przypadku wystąpienia poŝaru w pociągu naleŝy: 1) niezwłocznie zatrzymać pociąg i podawać sygnał PoŜar 2) starać się ugasić poŝar za pomocą posiadanych środków gaśniczych, 3) jeśli nie moŝna ugasić poŝaru w zarodku, naleŝy wezwać straŝ poŝarną, 4) gdy zachodzi obawa zapalenia się sąsiedniego wagonu, naleŝy pociąg rozprzęgnąć, palący się wagon odciągnąć od pozostałych wagonów na bezpieczną odległość, a następnie odjechać od niego równieŝ, na bezpieczną odległość. 5) o poŝarze obowiązkowo powiadomić dyŝurnego ruchu, a w razie potrzeby miejsce niebezpieczne osłonić sygnałami i zaŝądać pomocy. 6) jeŝeli na sąsiednim torze znajduje się pociąg, naleŝy zatrzymać go przed miejscem poŝaru, jeŝeli przejazd obok tego miejsca byłby niebezpieczny. 4. W przypadku zauwaŝenia poŝaru pociągu lub pojazdu szynowego na torach sąsiednich maszynista obowiązany jest powiadomić najbliŝszy posterunek ruchu oraz w miarę moŝliwości jego druŝynę pociągową, podając lokalizację zauwaŝonego poŝaru. 5. W przypadku zauwaŝenia poŝaru lasu, skarpy, zabudowań, podkładów itp, maszynista obowiązany jest powiadomić najbliŝszy posterunek ruchu, podając lokalizację poŝaru. 6. W przypadku poŝaru pod siecią trakcyjną naleŝy mieć na uwadze moŝliwość przepalenia sieci i wystąpienia zagroŝenia poraŝenia prądem elektrycznym. 26