Modułowy system zagospodarowania płyty Rynku w Kielcach autorzy: Grzegorz Bień, Ewelina Gdak, Michał Gdak - Pracownia Przestrzeni Publicznej - Institute of Design Kielce
laureatem konkursu Dobry Wzór 2013 za najlepiej zaprojektowany produkt na polskim rynku w kategorii Sfera Publiczna. Międzynarodowy konkurs organizowany przez Instytut Wzornictwa Przemysłowego w Warszawie.
U Przestrzeń zastana kieleckiego Rynku. sadzki ogródki letnie stary ratusz - rysunek posadzki fontanna - lokalizacja Warszawska Muzeum Dialogu Kultur Urząd Miejski Kielce - Rynek Strumieniowanie ruchu Strefy funkcjonalne Lokalizacja zieleń ogródki piwne letnie stary ratusz - rysunek - w posadce posadzki lampy uliczne fontanna pomniki - lokalizacja - fontanna Kielce - Rynek - przestrzeń Strumieniowanie zastana, przestrzeń ruchu przejściowa - północna część służy głównie komunikacji - spróbujmy stary to razem ratusz - Strefy - rysunek zmienić! posadzki funkcjonalne w posadce - lokalizacja Warszawska Dwa lata temu Rynek w Kielcach został poddany rewitalizacji, przestrzeń została wyłożona granitowamy płytami ułożonymi w kompozycji ortogonalnej siatki. Zostało w przestrzeni placu kilka drzew oraz wyodrębniony rysunek fundamentów starego ratusza (odkopanego podczas prac archeologicznych). Wprowadzono wówczas kilka elementów do tej przestrzeni tj. pompa wodna, pręgież, fontanna. Południowa część Rynku w okresie letnim jest zapełniona ogródkami piwnymi, natomiast część północna służyła jedynie za przejście z jednego krańca placu na drugi, dlatego też tam została zaplanowana lokalizacja Miejskiego Salonu. Muzeum Dialogu Kultur
Rynek przed rewitalizacją www.commons.wikimedia.org www.bip.kielce.pl www.ciekawekielce.pl Rynek w Kielcach po Rewitalizacji Śródmieścia Kielc został w części przywrócony do stanu z początku XX wieku. Natomiast obecny wygląd i funkcjonowanie Rynku dla kielczan był bardzo dużym kontrastem i zmianą w porównaniu do Rynku sprzed przebudowy. Wówczas Rynek był rondem, którego wnętrze stanowiła bujna zieleń z ławkami i fontanną w zbiorniku przeciwpożarowym wybudowanym przez Niemców, obrzeża Rynku pełniły rolę miejsc postojowych.
Wśród mieszkańców, w świadomości których płyta rynku była kamienną pustynią, pojawiały się głosy niezadowolenia. Prezydent Kielc zainicjował pomysł ożywienia tej przestrzeni i zwrócił się z tym tematem do Instytutu Designu w Kielcach, aby na nowo zaaranżować tę część miasta. fot. Grzegorz Bień
Zieleni!!! Chcemy zieleni!!! 100% konsultacje społeczne Podsumowanie konsultacji społecznych Zieleń fundamentalnym założeniem projek Projekt rozpoczął się 20 kwietnia 2013, kiedy to Instytut Designu w Kielcach zorganizował konsultacje społeczne z mieszkańcami Kielc, gdzie poproszono kielczan o wyselekcjonowanie funkcji, które powinny pojawić się w tym miejscu. Podczas jednego dnia mieszkańcy mieli możliwość konfigurowania funkcji na makiecie północnej części Rynku, a przez kolejne trzy tygodnie ta makieta istniała wirtualnie na stronie www.miejskisalon.pl, gdzie każdy mógł przedstawić swoje propozycje użycia funkcji. 100% 1000 kg Wpisanie się w kontekst miejsca Zieleń jako fundament fot. Dariusz Ścisło fot. Dariusz Ścisło
Wykres funkcji Miejskiego Salonu Zieleni!!! Chcemy zieleni!!! Podsumowanie konsultacji społecznych założenia projektowe, a projektanci Institute of Design Kielce nadali mu ostateczną formę. Modularność projektu nadaje mu możliwość dowolnej aranżacji przestrzeni, a jego fundamentalnym elementem jest zieleń. zazielenianie 32,37 siedzenie 6,61 parkowanie 5,03 popijanie 4,14 surfowanie 4,05 czytanie 3,89 bawienie 3,67 rozmawianie 3,45 chodzenie 100% 3,44 spotykanie 3,30 grillowanie 3,26 jedzenie 3,15 granie 2,29 pluskanie 2,20 czekanie 2,05 medytowanie 1,55 flirtowanie 1,52 plewienie 0,36 grabienie 0,35 uprawianie 0,34 godzenie 0,32 stanie 0,32 gotowanie 0,28 hodowanie 0,24 wrzeszczenie 0,22 leżenie 0,21 ignorowanie 0,19 świętowanie 0,19 rozmyślanie 0,14 wąchanie 0,14 ogródek,kawa, piwo 0,12 słuchanie 0,09 ściemnianie 0,07 świecenie 0,03 opalanie 1,45 skatepark 0,03 pracowanie 1,39 hydrouprawy 0,03 Zieleń rysowanie fundamentalnym założeniem 1,27 projektu kłócenie Brak 0,02 możliwości ingerencji w płytę Rynku antydeszczowanie 1,16 wygłaszanie 0,02 częstotliwość wybieranych funkcji w % handlowanie 1,16 lans 0,02 zainteresowanie 1,05 gry 0,02 drzemanie 0,93 smsowanie 0,78 podlewanie 0,41 pomaganie 0,41 zieleń fundamentalnym założeniem projektu fontanna 0,02 patrzenie na ludzi 0,02 lodziarnia 0,02 pas zieleni wdłuż ulicy 0,02 moblina sciana 0,02 muzyka na żywo, kabarety 0,02 pomnik Tekli 0,01 muzykowanie 0,01 ukazanie ruin ratusza pod plexi 0,01 boisko do gry w piłke 0,01 cos co przyciągnie młodzież i studentów 0,01 park 0,01 hydepark 0,01 galeria sztuki miejskiej 0,01 obgadywanie 0,01 cisza 0,01 cisza 100% 1000 kg zazielenianie Wpisanie się w kontekst miejsca Zieleń jako fundament Struktura nośna na ortogonalnej siatce zazielenianie siedzenie pracowanie parkowanie rozmawianie 1000 kg spotykanie W statystykach zdecydowanie wygrało zazielenianie, a kolejne funkcje ze znacznie mniejszym procentem użycia to: siedzenie, parkowanie, popijanie, surfowanie, czytanie, bawienie, + popijanie chodzenie rozmawianie, chodzenie spotykanie itd. Zieleń stała się fundamentalnym założeniem projektu. czytanie bawienie jedzenie surfowanie
powstał przy istotnym udziale mieszkańców Kielc, którzy zdefiniowali jektowe, a projektanci Institute of Design Kielce nadali mu ostateczną formę. projektu nadaje mu możliwość dowolnej aranżacji przestrzeni, entalnym elementem jest zieleń. Podsumowanie Podsumowanie konsultacji Podsumowanie konsultacji społecznych konsultacji społecznych społecznych Zieleń fundamentalnym Zieleń fundamentalnym Zieleń założeniem fundamentalnym założeniem projektu założeniem projektubrak projektu możliwości Brak możliwości ingerencji Brak możliwości w ingerencji płytę Rynku w ingerencji płytę Rynku w płytę Rynku 00% 100% 100% 100% 1000 kg 1000 kg 1000 kg lnym założeniem projektu Wpisanie się Wpisanie w kontekst się Wpisanie w miejsca kontekst się w miejsca kontekst miejsca Zieleń jako Zieleń fundament jako Zieleń fundament jako fundament Struktura nośna Struktura na ortogonalnej nośna Struktura ortogonalnej nośna siatce ortogonalnej siatce siatce brak Brak ingerencji możliwości ingerencji w posadzkę w płytę Rynku kontekst miejsca zieleń jako fundament struktura nośna zazielenianie zazielenianie siedzenie zazielenianie siedzenie pracowanie siedzenie pracowanie parkowanie pracowanie parkowanie parkowanie 1000 kg rozmawianie chodzenie rozmawianie rozmawianie 1000 kg 1000 kg spotykanie 1000 kg spotykanie popijanie popijanie chodzenie chodzenie spotykanie popijanie + + + ko fundament Struktura nośna na ortogonalnej siatce czytanie czytanie bawienie czytanie bawienie jedzenie bawienie jedzenie surfowanie jedzenie surfowanie surfowanie Najważniejsze Najważniejsze funkcje Najważniejsze - wg funkcje mieszkańców - wg funkcje mieszkańców Kielc, - wg mieszkańców Kielc, Zintegrowanie Kielc, Zintegrowanie małej architektury Zintegrowanie małej architektury z zielenią małej architektury z zielenią z Sześcienna zielenią Sześcienna donica + inserty Sześcienna donica mocujące + inserty donica mocujące + inserty mocujące które powinny które znaleźć powinny które się znaleźć powinny Rynku się znaleźć Rynku się na Rynku + mała architektura + mała architektura + + zieleń mała architektura + zieleń + zieleń Grzegorz Bień Grzegorz Bień Grzegorz Bień Autorzy projektu: Autorzy Michał projektu: Gdak Autorzy Michał projektu: Gdak Michał Gdak Ewelina Gdak Ewelina Gdak Ewelina Gdak + ej architektury z zielenią Sześcienna donica + inserty mocujące + mała architektura + zieleń Wpisując się w kontekst miejsca - ortogonalną siatkę z płyt granitowych Rynku - została zaprojektowana kompozycja przestrzenna składająca się z donic na drzewa, czyli elementów nośnych, Grzegorz Bień do których zostały zamontowane elementy małej architektury, których funkcje zostały wytypowane w drodze konsultacji Autorzy projektu: Michał Gdak społecznych. Fakt, że Rynek został zrewitalizowany z funduszy unijnych i przez 5 kolejnych lat nie można ingerować w posadzkę, jedyną możliwością było Ewelina Gdak posadowienie donic na nawierzchni placu. Zieleń stała się fundamentem projektu dosłownie i w przenośni, tak jak życzyli sobie mieszkańcy Kielc.
Wpisanie się w kontekst miejsca Wpisanie się w kontekst miejsca Zieleń jako fundament Zieleń jako fundament Struktura nośna na ortogonalnej siatce Struktura nośna na ortogonalnej siatce zazielenianie siedzenie pracowanie parkowanie zazielenianie siedzenie pracowanie parkowanie rozmawianie chodzenie 1000 kg rozmawianie spotykanie chodzenie popijanie 1000 kg spotykanie + popijanie + czytanie bawienie jedzenie surfowanie czytanie bawienie jedzenie surfowanie Najważniejsze funkcje - wg mieszkańców Kielc, Zintegrowanie małej architektury z zielenią Sześcienna donica + inserty mocujące Najważniejsze funkcje - wg mieszkańców Kielc, Zintegrowanie małej architektury z zielenią Sześcienna donica + inserty mocujące które wybrane powinny znaleźć funkcje które powinny znaleźć się na Rynku + mała architektura + zieleń się na Rynku zintegrowanie małej architektury z zielenią + mała architektura + zieleń Grzegorz Bień Grzegorz Bień Autorzy projektu: Michał Gdak Autorzy projektu: Michał Gdak Ewelina Gdak Ewelina Gdak Wybrane funkcje posłużyły do zaprojektowania elementów małej architektury tj. ławek, leżanek, stojaków na rowery, które zostały zintegrowane z donicami.
Wpisanie się w kontekst miejsca Zieleń jako fundament Struktura nośna na ortogonalnej siatce zazielenianie siedzenie pracowanie parkowanie rozmawianie spotykanie Donica na drzewo, to powtarzalny moduł, gdzie każda ze ścian 1000 kgzaopatrzona jest w siatkę 16 insertów, pozwala to na dowolną konfigurację mebli miejskich. Wszystkie zaprojektowane elementy popijanie są zunifikowane i pasują do każdej ze ścian. chodzenie + czytanie bawienie jedzenie surfowanie Najważniejsze funkcje - wg mieszkańców Kielc, które powinny znaleźć się na Rynku Zintegrowanie małej architektury z zielenią Sześcienna donica + inserty mocujące + mała architektura + zieleń sześcienna donica + inserty mocujące+ mała architektura + zieleń Grzegorz Bień Autorzy projektu: Michał Gdak Ewelina Gdak
fot. Michał Gdak Na Rynku w Kielcach powstało ponad 50 elementów małej architektury, w tym 14 modułowych donic na powierzchni 180 m². fot. Michał Gdak
2 kwiecień 2013 4 sierpień 2013 4 miesiące Projekt od koncepcji do realizacji zajął dokładnie 4 miesiące.
został wykonany przez firmę ZANO Mirosław Zarotyński z Krakowa. Donice zostały zaprojektowane w ten sposób, aby umożliwić łatwy transport wózkiem widłowym lub paletowym. Transport dźwigiem/hds em również nie stanowi problemu, ponieważ wnętrze donicy zostało wyposażone w kotwy stabilizujące korzenie drzew, które mogą być wykorzystywane również do podnoszenia donic dźwigiem. Po ustawieniu donic w wyznaczonej lokalizacji zewnętrzna skóra ze stali nierdzewnej jest opuszczana i w pełni zabezpiecza przed przemieszczeniem donicy. fot. Michał Gdak
Zestaw mebli miejskich 1. Donica moduł w formie donicy, w którym została wprowadzona zieleń (drzewa, krzewy), pełni jednocześnie najważniejszą funkcję konstrukcyjną i nośną dla mebli miejskich. Każda ze ścian donicy posiada siatkę 16 insertów, do których pasuje każde z urządzeń Miejskiego Salonu. Donica wyposażona jest w system drenażowy oraz utrzymujący wilgoć dla roślinności, posiadają również izolację zabezpieczającą korzenie drzew przed przemarzaniem w zimie oraz przed przesuszaniem w lecie. Całościowa waga donicy to około 1,5 tony, co zapewnia stabilność innych urządzeń. 2. Donica mała - stanowi urozmaicenie przestrzenne projektu oraz pełni funkcję nośną dla mebli miejskich na niższym poziomie użytkowania tj. niska ławka narożna. 3. Ławka prosta długa klasyczna ławka o prostym siedzisku, dodatkowe funkcje w zależności od aranżacji to: - schody ułatwiające wejście na podwieszany dywan, - siedzenie na dwóch poziomach, co tworzy atmosferę mikroamfiteatru, - funkcja stołu i siedziska przy umiejscowieniu dwóch ław na różnych poziomach. 1 2 3
4. Niska ławka narożna - współgra z donicą małą. Ten element można wykorzystać do tworzenia prospołecznych przestrzeni, ustawiając ławki na przeciwko siebie. 5. Oparcie spocznikowe miejsce, które służy chwilowemu przystanięciu lub czekaniu, umożliwia wygodne oparcie się w pozycji stojącej wraz ze wsparciem pod stopę. 6. Stolik narożny z siedziskami stolik zintegrowany z siedziskiem, przystosowany do pracy np. przy użyciu laptopa oraz innych urządzeń mobilnych. Stolik przeznaczony jest do pracy dwóch osób jednocześnie. Przy tym obiekcie przewiduje się również umieszczenie podłączenia prądu oraz oświetlenie (prąd będzie dostarczany z kolektorów słonecznych). 4 5 6
7. Kosz do segregacji odpadów 4 pojemniki do segregacji odpadów, wyposażone w wygodny system opróżniania. Segregacja odpadów przewiduje odpady organiczne, papier, plastik oraz szkło. Przeznaczenie każdego pojemnika jest czytelnie podpisane. 8. Stojak rowerowy funkcjonalny stojak umożliwiający zaparkowanie różnych typów i rozmiarów rowerów, które można przypiąć do głównej ramy oraz za koło. Stabilność roweru zapewniają trzymacze kół. Jeden moduł przewiduje zaparkowane dwóch rowerów. 9. Hamak nawiązuje do tradycyjnych hamaków, które wieszane są między drzewami. Urządzenie umożliwiające leżenie i delikatne bujanie się, wykonane ze szczebli drewnianych i linek stalowych. Pozycja siedzenia zapewnia efekt sprężynowania ławki. 7 8 9
10. Leżanka pokrewne urządzenie do hamaka, jednak jest bardziej stabilny. Służy jako leżanka lub ławka o miekkiej sprężystości, która sprawia wiele frajdy ze zwyczajnej czynności, takiej jak siadanie. Ławka podwieszona na stalowych linach, wyprofilowana w kształcie łuku. 11. Połamaniec ławka o wyjątkowo ergonomicznych kształtach, nawiązująca wygodą do tradycyjnych szezlongów. Połamaniec przeznaczony jest dla jednej lub dwóch osób umożliwiając odpoczynek w pozycji półleżącej. 12. Ławka z oparciem siedzisko o wygodnym, ergonomicznym kształcie dopasowanym do postury człowieka. 10 11 12
13. Wieszak na torebkę haczyk na torebkę montowany do donic przy stanowiskach do siedzenia. Mały, a zarazem bardzo funkcjonalny element, stworzony z myślą o kobietach. Wieszak umożliwia umieszczenie torebki w wygodny sposób, tuż przy siedzącej w pobliżu osobie. Wieszak rozwiązuje problem wiecznie zsuwającej się lub położonej na ziemi torebki, na którą trzeba co chwilę nerwowo spoglądać. 14. Konstrukcja na pnącza tworzy element systemu, który służy wygradzaniu przestrzeni lub zabezpieczeniu przed hałasem i niebezpieczeństwem takim jak zlokalizowana w pobliżu jezdnia. Tworząc zieloną ścianę, jednocześnie jest przyjemnym dla oka komponentem. 15. Podwieszany dywan siatka z lin rozwieszona pomiędzy czterema donicami, umożliwiająca swobodne leżenie, kilkanaście centymetrów nad ziemią. Do zestawu konstrukcyjnego siatki wchodzą Ławki proste długie i Ławki z oparciem. Element, który szczególnie upodobały sobie dzieci oraz młodzież 13 14 15
Zostały zaprojektowane wnętrza, które tworzą przestrzeń prospołeczną. Ławki umiejscowiono w kształcie litery L oraz naprzeciwko siebie, aby umożliwić kontakt wzrokowy między użytkownikami.
Wprowadzono elementy integrujące użytkowników tj. podwieszany dywan.
Donice mają system drenażowy oraz system utrzymujący wilgoć dla roślinności, również mają izolację zabezpieczającą korzenie drzew przed przemarzaniem w zimie oraz przed przesuszaniem w lecie.
Projekt nie wymaga fundamentowania, dlatego może zaistnieć w każdej przestrzeni publicznej, potrzebna jest tylko płaska, utwardzona nawierzchnia.
Od momentu otwarcia w 4 sierpnia 2013 cieszy się nie słabnącym zainteresowaniem mieszkanców Kielc i turystów, w ciepłe dni do niektórych urządzeń ustawiają się kolejki.
Od strony północnej Rynku jest zlokalizaowana jezdnia, od której jest delikatnie odizolowany poprzez zastosowanie pionowych siatek na pnącza.
Modularność projektu i możliwość dowolnej konfiguracji sprawia, że w każdym sezonie może być on rozbudowywany o nowe elementy.
powstał w Pracowni Przestrzeni Publicznej Instytutu Designu w Kielcach przy współpracy Biura Planowania Przestrzennego Urzędu Miasta Kielce oraz Rejonowego Przedsiębiortswa Zieleni w Kielcach. www.idkielce.pl tel. 41 367 68 01 w.107 wykonała krakowska firma ZANO Mirosław Zarotyński www.zano.pl autorzy: Ewelina Gdak ewelina.gdak@gmail.com tel. 784015048 Michał Gdak michal.gdak@idkielce.pl tel. 664056443 Grzegorz Bień grzegorz.bien@idkielce.pl tel. 502508260 realizacja piktogramów: Karol Bień autor zdjęć: Michał Jaroń www.michaljaron.com.pl Film promocyjny Mfoka: - Urban Lounge - Institute of Design Kielce http://vimeo.com/76423053#at=0 www.miejskisalon.pl