Nazwa przedmiotu: Kierunek: Mechatronika Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy moduł kierunkowy ogólny Rodzaj zajęć: wykład, laboratorium I KARTA PRZEDMIOTU CEL PRZEDMIOTU PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE C1. Student zdobywa wiedzę z technicznej geometrycznych. C2. Student zdobywa umiejętności stosowania technik pomiarowych do kontroli jakości. C3. Student zdobywa umiejętności posługiwania się sprzętem pomiarowym służącym do pomiarów geometrycznych. WYMAGANIA WSTĘPNE W ZAKRESIE WIEDZY, UMIEJĘTNOŚCI I INNYCH KOMPETENCJI 1. Znajomość zasad bezpieczeństwa pracy przy użytkowaniu maszyn i urządzeń technologicznych. 2. Potrafi wykonywać działania matematyczne do rozwiązywania postawionych zadań. 3. Potrafi wykorzystywać z różne źródła informacji w tym z instrukcje i dokumentację techniczną oraz normy. 4. Potrafi obsługiwać komputer osobisty. 5. Potrafi budować algorytmy postępowania prowadzące do rozwiązań prostych zagadnień inżynierskich. 6. Umie pracować samodzielnie i w grupie. 7. Potrafi dokonać prawidłowej interpretacji własnych działań. EFEKTY KSZTAŁCENIA METROLOGIA TECHNICZNA Technical Metrology Forma studiów: studia stacjonarne Poziom kwalifikacji: I stopnia Liczba godzin/tydzień: 1W, 2L EK 1 potrafi scharakteryzować podstawowe zasady metrologii pomiarowej oraz systemów pomiarowych, oraz podstawowe techniki i przyrządy pomiarowe, EK 2 ma podstawy w zakresie teorii sygnałów i zasad ich przetwarzania, Kod przedmiotu: B21 Rok: II Semestr: III Liczba punktów: 3 ECTS EK 3 ma wiedzę w zakresie budowy, stosowania oraz eksploatacji sensorów, EK 4 ma podstawową wiedzę w zakresie budowy i obsługi systemów komputerowych, zna obsługę podstawowych programów użytkowych, EK 5 potrafi stosować metody matematyczne do rozwiązywania zagadnień technicznych, EK 6 potrafi wykonać pomiary mechanicznych oraz elektrycznych, posiada umiejętności obsługi aparatury pomiarowej, EK 7 potrafi opracować wyniki pomiarów oraz oszacować błąd i niepewność pomiarów, EK 8 posiada umiejętności wykonywania pomiarów różnych nieelektrycznych, EK 9 potrafi pracować w grupie, przyjmując w niej różne role. 1/5
TREŚCI PROGRAMOWE Forma zajęć WYKŁADY Liczba godzin W 1 Metrologia i jej podział. Błędy pomiarów. 1 W 2 Układ tolerancji i pasowań ISO. 1 W 3 Wymiarowanie i tolerowanie wektorowe. 1 W 4 Łańcuchy wymiarowe. 1 W 5 Niepewność pomiaru i sterowanie statystyczne procesem produkcji. 1 W 6 Wzorce długości i kąta. 1 W 7 Pomiary wałków, otworów, wymiarów mieszanych i pośrednich. 1 W 8 Pomiary kątów i stożków. 1 W 9 Pomiary odchyłek geometrycznych. 1 W 10 Pomiary gwintów. 1 W 11 Pomiary kół zębatych. 1 W 12 Chropowatość i falistość powierzchni. 1 W 13 Współrzędnościowe maszyny pomiarowe. 1 W 14 Metody statystyczne w zapewnieniu jakości. 1 W 15 Komputerowo wspomagane tolerowanie i sprawdzanie. 1 Forma zajęć LABORATORIUM Liczba L 1 Pomiary wymiarów liniowych (charakterystyka wymiarów, obliczanie odchyłek granicznych, tolerancji i wymiarów granicznych, dobór przyrządów suwmiarkowych i pomiary wymiarów liniowych). L 2 Pomiary różnicowe wymiarów zewnętrznych z wykorzystaniem czujników. godzin 2 Sprawdzanie dokładności wymiaru tolerowanego. L 3 Pomiary odchyłek kształtu z wykorzystaniem długościomierzy Abbego. 2 L 4 Pomiary zarysów złożonych na mikroskopach warsztatowych. 2 L 5 Pomiary kątów i krzywek przy użyciu podziałowej głowicy optycznej. 2 L 6 Pomiary pochyleń i stożków (metody pośrednie z wykorzystaniem wałeczków i kulek 2 pomiarowych, pomiar kąta przy użyciu liniału sinusowego). L 7 Pomiary gwintów mikroskopem warsztatowym. 2 L 8 Pomiary gwintów metodami stykowymi. 2 L 9 Pomiary grubości zębów kół zębatych walcowych 2 L 10 Pomiary pośrednie kół zębatych walcowych. 2 L 11 Wykorzystanie do pomiarów końcowych wzorców długości i kąta 2 L 12 Pomiary chropowatości i falistości powierzchni 2 L 13 Pomiary kształtu i błędów kształtu wyrobów 2 L 14 Podstawy pomiarów na współrzędnościowej maszynie pomiarowej. 2 L 15 Statystyczne opracowanie wyników pomiarów 2 NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE 1. wykład z wykorzystaniem prezentacji multimedialnych 2. stanowiska laboratoryjne i przyrządy pomiarowe 3. instrukcje do wykonania ćwiczeń laboratoryjnych 4. współrzędnościowa maszyna pomiarowa Zeiss Eclipse 5. zintegrowane stanowisko pomiarowe do pomiaru stereometrii i kształtów Taylor - Hobson 2 2/5
SPOSOBY OCENY ( F FORMUJĄCA, P PODSUMOWUJĄCA). ocena przygotowania do ćwiczeń laboratoryjnych. ocena umiejętności stosowania zdobytej wiedzy podczas wykonywania ćwiczeń. ocena sprawozdań z realizacji ćwiczeń objętych programem nauczania F4. ocena aktywności podczas zajęć. ocena umiejętności rozwiązywania postawionych problemów oraz sposobu prezentacji uzyskanych wyników zaliczenie na ocenę*. ocena opanowania materiału nauczania będącego przedmiotem wykładu *) warunkiem uzyskania zaliczenia jest otrzymanie pozytywnych ocen ze wszystkich ćwiczeń laboratoryjnych, OBCIĄŻENIE PRACĄ STUDENTA Forma aktywności Godziny kontaktowe z prowadzącym Konsultacje Przygotowanie do zajęć (praktyczne) Przygotowanie sprawozdań Zapoznanie ze wskazaną literaturą Przygotowanie do zadania sprawdzającego Suma LICZBA PUNKTÓW ECTS DLA PRZEDMIOTU Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału prowadzącego Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym, w tym zajęć laboratoryjnych i projektowych Średnia liczba godzin na zrealizowanie aktywności 15W 30L 45 godz. 5 godz. 10 godz. 10 godz. 2.5 godz. 2.5 godz. 75 godz. 3 ECTS 2 ECTS 2 ECTS LITERATURA PODSTAWOWA I UZUPEŁNIAJĄCA 1. Adamczak S., Makieła W.: Podstawy metrologii i inżynieria jakości dla mechaników. Ćwiczenia praktyczne. WNT, Warszawa 2010. 2. Adamczak S., Makieła W.: Metrologia w budowie maszyn. WNT, Warszawa 2007 3. Adamczak S., Sendera E.: Ćwiczenia laboratoryjne z podstaw metrologii. Wydawn. Polit. Świętokrzyskiej, Kielce 1996. 4. Białas S.: Metrologia techniczna z podstawami tolerowania geometrycznych dla mechaników. OWPW, Warszawa 1999. 5. Humienny Z. i inni: Specyfikacje geometrii wyrobów. Wykład dla uczelni technicznych. OWPW, Warszawa 2001. 6. Jakubiec W., Malinowski J.: Metrologia geometrycznych. WNT, Warszawa 2004 7. Jakubiec W., Malinowski J.: Tolerancje i pasowania w budowie maszyn. WSiP, Warszawa 1998. 8. Jakubiec W., Malinowski J.: Laboratorium metrologii geometrycznych. Skrypt Polit. Łódzkiej, Łódź 1997. 9. Krawczuk E.: Narzędzia do pomiaru długości i kąta. WNT, Warszawa 1977. 10. Malinowski J.: Pasowania i pomiary. WSiP, Warszawa 1993. 11. Meller E., Meller A.: Laboratorium metrologii warsztatowej. Wyd. Polit. Gdańskiej, Gdańsk 1998. 12. Praca zbiorowa pod redakcją Nowickiego B. i Zawory J.: Metrologia geometrycznych. Ćwiczenia laboratoryjne. OWPW, Warszawa 2001. 13. Praca zbiorowa: Poradnik metrologa warsztatowego. WNT, Warszawa 1973. 3/5
14. Ratajczak E.: Współrzędnościowa technika pomiarowa. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2005 15. Sadowski A., Miernik E., Sobol J.: Metrologia długości i kąta. WNT, Warszawa 1978. PROWADZĄCY PRZEDMIOT ( IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL) 1. dr inż. Andrzej Zaborski zaborski@itm.pcz.pl 2. mgr inż. Kazimiera Tatar tatar@itm.pcz.pl 3. dr inż. Piotr Boral piotrek@itm.pcz.pl 4. dr inż. Andrzej Piotrowski apiotr@itm.pcz.pl 5. dr inż. Katarzyna Czech-Dudek kcd@interia.eu MACIERZ REALIZACJI EFEKTÓW KSZTAŁCENIA Efekt kształcenia Odniesienie danego efektu do efektów zdefiniowanych dla całego programu (PEK) Cele przedmiotu EK 1 K_W31_B_21 C1,C2,C3 EK 2 K_W31_B_21 C1,C2,C3 EK 3 K_W31_B_21 C1,C2,C3 EK 4 K_W31_B_21 C1,C2,C3 EK 5 EK 6 K_W31_B_21 K_U31_B_21 K_W31_B_21 K_U31_B_21 C1,C2,C3 C1,C2,C3 EK 7 K_U31_B_21 C1,C2,C3 Treści programowe L13-15 L13,14 W12-15 L13-15 W2-4 W5 Narzędzia dydaktyczne 1,2,3 Sposób oceny 1,2,3 1,2,3,4 1,2,3,4 EK 8 K_U31_B_21 C1,C2,C3 2,3,4,5 EK 9 K_K03 C1,C2,C3 2,3,4,5 F4 F4 4/5
II. FORMY OCENY - SZCZEGÓŁY Efekty kształcenia EK1, EK2, EK5, EK6, EK8 technice EK3, EK4, EK7, EK9 stosować w praktyce ocena sprawozdań z ćwiczeń laboratoryjnych Na ocenę 2 Na ocenę 3 Na ocenę 4 Na ocenę 5 Student nie opanował wiedzy teoretycznej z technice Student nie opanował wiedzy teoretycznej z technice i nie potrafi jej stosować w praktyce nie potrafi przeprowadzić ćwiczeń na stanowiskach laboratoryjnych i nie przygotował sprawozdań z tych ćwiczeń Student częściowo opanował wiedzę teoretyczną z zakresu metrologii podczas zajęć Student częściowo opanował wiedzę teoretyczną z zakresu metrologii podczas zajęć. Student nie potrafi wykorzystać zdobytej wiedzy, zadania wynikające z realizacji ćwiczeń wykonuje z pomocą prowadzącego podczas zajęć i częściowo dodatkowo powiększył ją poprzez studia literatury. realizować w praktyce przeprowadził ćwiczenia laboratoryjne poprawnie w podstawowym zakresie, wykonał stosowne obliczenia i sformułował wnioski Student bardzo dobrze opanował podczas zajęć i poszerzył wiedzę dodatkowo przy użyciu różnych źródeł Student bardzo dobrze opanował realizować w praktyce przeprowadził ćwiczenia laboratoryjne poprawnie w pełnym zakresie, wykonał stosowne obliczenia i sformułował wnioski, zaproponował własne sposoby rozwiązania zagadnień będących tematem ćwiczeń Dopuszcza się wystawienie oceny połówkowej o ile student spełniający wszystkie efekty kształcenia wymagane do oceny pełnej spełnia niektóre efekty kształcenia odpowiadające ocenie wyższej. III. INNE PRZYDATNE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE Wszelkie informacje dla studentów kierunku MECHATRONIKA dotyczące przedmiotu, zaliczenia, kolokwium, konsultacji są przekazywane podczas pierwszych zajęć oraz umieszczone są na tablicach informacyjnych Instytutu Technologii Mechanicznych. 5/5