WYKŁAD 9 Układy sześcioczłonowe 1. Pochodne chinolonu - moksifloksacyna (I, moxifloxacin) Chinolina 1-Chinolin-4-on (Chinolon) Moksifloksacyna (I, moxifloxacin) Antybiotyki o szerokim spektrum działania, aktywne przeciwko bakteriom Gram-dodatnim, Gram-ujemnym i beztlenowym. Stosowane m.in. w infekcjach górnych i dolnych dróg oddechowych, układu pokarmowego lub moczowego. C C ewofloksacyna (I, levofloxacin) 1
1 Sekwencja Grohe-eitzera syntezy -karboksychinolonów (1 5) Recent Pat. Anti-infect. Drug Discovery, 006, 1,. J. abelled Cpd. Radiopharm. 000, 4, 795. Drugs ut. 1997, 109., Et K Et Et C(Et), Ac Et Et 4 Et (1) a/dm, () + 5 Et (1), zasada; () Moksifloksacyna
1.. Wyjaśnienie przebiegu wybranych etapów 1..A. Sekwencja Grohe-eitzera syntezy -karboksychinolonów Chem. Rev. 005, 105, 559. 1 X=, X + R R ZASADA C R X C R / + (kat.), T C R C X C X C R R C R R, Ac X R C R R R X C R R 4 X C R ZASADA, T 5 C R
1..B. Sekwencja Goulda-Jacobsa syntezy -karboksychinolonów Curr. Med. Chem. 00, 10, 1. 1 + C R R T C R R T C R C R R'X, Zasada 4 C R R' + lub 5 R' C 4
. Pochodne piperydyny - metylfenidat (I, methylphenidate) Me Zarejestrowany w 1958 r. jako Ritalin do leczenia przemęczenia, nudności i depresji, a od 1960 r. stosowany w leczeniu nadpobudliwości (ADD) u dzieci. (+/-) treo-metylfenidat.1. Synteza racematu C 1 + a C S 4 4, Me 5 Me /Pt; Ac Me 6 * * 5
(+/-) treo (+/-) erytro Me Me Me Me Aktywny (+/-) treo : (+/-) erytro 0 : 80 elv. Chim. Acta 1944, 7, 1748. Konfiguracja erytro (lub treo) - zwyczajowe określenie konfiguracji względnej przez analogię do erytrozy (lub treozy) Ta konwencja nie ma związku z konfiguracją absolutną na centrach asymetrii w rozpatrywanej pochodnej. C C D-treoza C C -treoza C C D-erytroza C C -erytroza 6
.. Synteza asymetryczna (R,R)-metylfenidatu 1 (S) + (1) n-bu BTf, DIPEA; () (S) ( S) (R) Ms, Et 4 Ms ab 4 5 Ms C 6 ( R) ( R) 7
6 (R) (R) /Pd 7 Boc 8 (Boc ) Dwuwęglan di-tert-butylu ai 4, Ru 9 Boc C Me, C ( R) Me ( R) J. Am. Chem. Soc. 1981, 10, 17. J. Am. Chem. Soc. 198, 104, 177. 8
..1. Wyjaśnienie przebiegu wybranych etapów Erytro-selektywna kondensacja aldolowa z udziałem enolanu boru (S) + 1 (1) n-bu BTf, DIPEA; () (S) (S) (R) (S) (R) (S) C (C ) Konfiguracja erytro zw. ze slajdu 7 (+/-)-erytro + (+/-)-treo zasada + zasada, M n M n - czynnik kompleksujący M n = i, Mg, Zn, Al (+/-)-erytro ZASADA R1 R1 tautomeria keto-enolowa (E)-enolan karboanion (Z)-enolan M n R1 M n (Z)-enolan 9
M WARIAT 1 M 1.1 1. M M ()C C() 10
M WARIAT M.1. M M ()C C() J. Am. Chem. Soc. 1979, 101, 610. 11
Przebieg syntezy zw. zgodnie z wariantem. Bu Bu ZASADA BS C B Bu 1 (Z)-enolan C S Bu Bu B Bu B Bu.1. = C (C ) (S) (S) ( R) C (C ) (S) ( C) C (R) (S) (S) C (C ) (R) (S) C (C ) (S) (R) (S) 1
. Pochodne pirymidyny - trymetoprym (I, trimethoprim) ek o działaniu przeciwbakteryjnym i przeciwmalarycznym Ger. Pat. 1.445.176 (1960). US Pat..049.544 (196). Ger. Pat. 1.795.586 (1974). Ger. Pat..65.765 (1978). C Et Zasada Me Me Me 1 C Et Zasada Me Me Me C C Et, Pd/C Me Me Me C C Et 5 Me Me Me C C Et Me Me Me C C Et (guanidyna) Me Me Me (guanidyna) C 4 Me Me Me C (1) P ; (), Pd/C Ger. Pat..165.6 (1970). Ger. Pat..58.8 (1971). 1
4. Pochodne pirazyny - amilorid (I, amyloride) + 1 Diuretyk (lek moczopędny), stosowany w celu obniżenia ciśnienia krwi. a ( C, ) 4 Me/ + 5 Me (1) S ; () 6 Me 14
5. Pochodne pterydyny - triamteren (I, triamterene) Diuretyk stosowany w terapii chorób krążeniowych 1 C C + Mea [ ] C 4 C Mea 15
6. Pochodne fenotiazyny - promazyna i jej analogi (I, promazine) S, I, T S S Cu, T R R 1 - R S R eki stosowane w terapii chorób psychicznych azwa preparatu R Promazyna (promazine) Chlorpromazyna (chlorpromazine) Metopromazyna (methopromazine) C -C -C -C -(C ) Triflupromazyna (triflupromazine) C Acepromazyna (acepromazine) C()C Trimeprazyna (trimeprazine) ewomepromazyna (methotrimeprazine) C -C -C(C )-C -(C ) Metiomeprazyna (methiomeprazine) SC Rolski, S. Chemia środków leczniczych PZW, W-wa 1968. 16