Diagnostyka i naprawa urządzeń techniki komputerowej część 1 komputer PC autor: mgr Bartosz Skwarek SPIS TREŚCI: 1. Problem z uruchomieniem(brak reakcji) 1.1 Brak prądu 1.2 Uszkodzony zasilacz 1.3 Uszkodzony przycisk POWER obudowy 2. Problem z Bios'em 2.1 Monitor w stanie czuwania brak komunikatów: 2.1.1 Przegląd wnętrza komputera 2.1.2 Diagnostyka przez eliminację i podmianę podzespołów 2.3 Raporty błędów BIOS POST: 2.3.1 Bios AMI 2.3.2 Bios PHOENIX 2.3.3 Bios AWARD 3. Uruchamianie systemu operacyjnego Windows 3.1 Uszkodzony MASTER BOOT RECORD (MBR) 3.2 Zamazany sektor rozruchowy partycji (Boot sector) 3.3 Problemy z uruchomieniem Windows XP i starszych systemów Windows: 3.3.1 Komunikat NTLDR is missing 3.3.2 Błędy w BOOT.INI 3.3.3 Uszkodzony lub brakujący plik HAL.DLL 3.3.4 Uszkodzony lub brakujący plik NTOSKRNL.EXE 3.3.5 Uszkodzony lub brakujący plik \WINDOWS\SYSTEM32\CONFIG\SYSTEM 3.3.6 Uszkodzony lub brakujący plik \WINDOWS\SYSTEM32\CONFIG\SOFTWARE 3.3.7 Uszkodzenie ważnych plików Windows 3.4 Problemy z uruchamianiem Windows Vista/7: 3.4.1 Komunikat BOOTMGR IS MISSING 3.4.2 Komunikat BOOTMGR is compressed 3.4.3 Błąd \WINDOWS\SYSTEM32\WINLOAD.EXE 3.4.4 Błąd \WINDOWS\SYSTEM32\HAL.DLL 3.4.5 Błąd \Boot\BCD 3.4.6 Błąd \WINDOWS\SYSTEM32\NTOSKRNL.EXE 3.4.7 Błąd \WINDOWS\SYSTEM32\CONFIG\SYSTEM 4. Pozostałe 4.1 Jak zresetować Bios? 4.2 Jak ustawić odpowiednio konfigurację master/slave? 4.3 Jak uruchomić konsole odzyskiwania w Windows XP? 4.4 Jak uruchomić naprawę komputera w Windows Vista/7? 4.5 Jak sprawdzić napięcia zasilacza? 4.6 Jak wymienić uszkodzone kondensatory na płycie głównej? 4.7 Jak wyczyścić wentylatory? 1 str. 2 str. 2 str. 2 str. 2 str. 3 str. 3 str. 3 str. 4 str. 4 str. 5 str. 7 str. 10 str. 12 str. 12 str. 12 str. 13 str. 13 str. 13 str. 14 str. 14 str. 14 str. 15 str. 16 str. 18 str. 19 str. 19 str. 20 str. 21 str. 22 str. 23 str. 24 str. 25 str. 25 str. 26 str. 27 str. 29 str. 31 str. 35 str. 35
PAMIĘTAJ!!! odłącz zasilanie, zanim rozpoczniesz montaż, konserwację, naprawę lub rozbudowę komputera klasy PC 1. Problem z uruchomieniem(brak reakcji) Naciśnięcie przycisku POWER na obudowie komputera nie daje żadnej reakcji wiatraki w środku obudowy się nie kręcą, na ekranie nic się nie wyświetla, nie słychać żadnych dźwięków. Możliwe przyczyny problemu: 1.1 Brak prądu - sprawdź, czy wszystkie przewody na zewnątrz komputera są poprawnie podłączone - sprawdź, czy gniazdko elektryczne nie uległo uszkodzeniu - sprawdź, za pomocą próbnika elektrycznego czy w gniazdku jest prąd - sprawdź, czy listwa zasilająca nie uległa uszkodzeniu 1.2 Uszkodzony zasilacz - podłącz zasilacz do testera zasilaczy lub sprawdź napięcia miernikiem(patrz rozdział 4.5) - podmień zasilacz na inny model(sprawny i odpowiedniej mocy) 1.3 Uszkodzony przycisk POWER obudowy - sprawdź(korzystając z instrukcji producenta płyty głównej), czy przewody Power SW są podpięte do odpowiednich pinów płyty głównej - sprawdź, czy przewody Power SW nie są uszkodzone - uruchom komputer zwierając(na chwilę) 2 piny na płycie głównej odpowiedzialne za uruchomienie komputera(power SW, ATX SW, PWRBT i podobne oznaczenia) 2
2. Problem z Bios'em Komputer uruchomił się, wiatraki się kręcą, ale na ekranie nie pojawia się nic lub pojawiły się komunikaty o błędach i system zatrzymuje się na procedurze POST (Power On Self Test) wykonywanej przez Bios, która służy do sprawdzenia poprawności działania podzespołów zamontowanych do płyty głównej. 2.1 Monitor w stanie czuwania brak komunikatów 2.1.1 Przegląd wnętrza komputera - sprawdź, czy wewnątrz obudowy nie nazbierał się kurz, przedmuchaj gniazda, wyczyść wentylatory(patrz rozdział 4.7) - sprawdź, czy kondensatory znajdujące się na płycie głównej nie są spuchnięte, czy nie wycieka z nich elektrolit, uszkodzone wymień(patrz rozdział 4.6) lub wymień płytę główną - sprawdź, czy wszystkie karty rozszerzeń, kości pamięci i przewody wewnątrz obudowy są dobrze wpięte - jeśli problem dalej nie ustępuje wykonaj reset Bios'u(patrz rozdział 4.1) 3
2.1.2 Diagnostyka przez eliminację i podmianę podzespołów W przypadku, kiedy żadne z powyższych rozwiązań nie daje efektu przechodzimy do sprawdzania każdego podzespołu osobno, któryś z nich uległ uszkodzeniu i powoduje blokadę systemu. W takiej sytuacji odłącz wszystkie karty rozszerzeń, napędy, dyski i taśmy od płyty głównej, zostawiamy tylko płytę główną, procesor, ram i kartę graficzną. Jeśli po uruchomieniu komputer uruchomił się i wyświetla różne komunikaty któryś z odpiętych podzespołów powoduje usterkę lub był źle podpięty, więc należy podłączać każdy po kolei i sprawdzać reakcję komputera, aż trafimy na ten element, który powoduje problem. W przypadku, gdy uruchomimy komputer bez dodatkowych podzespołów, korzystając tylko z płyty głównej, procesora, pamięci i karty graficznej, a efekt to brak reakcji poza kręcącymi się wentylatorami należy sprawdzić, czy zasilacz dostarcza odpowiednie napięcia(patrz rozdział 4.5) ewentualnie podmienić na inny(sprawny). Następnym krokiem jest sprawdzenie komputera przez podmianę karty graficznej, pamięci i procesora. Każdy element sprawdzamy osobno eliminując uszkodzony. W przypadku, gdy ta procedura nie przynosi efektu uszkodzeniu uległa płyta główna należy ją wymienić. 2.3 Raporty błędów Bios POST: W przypadku, kiedy po uruchomieniu komputera, wiatraki się kręcą, mimo to system nie uruchamia się, widzimy tylko czarny ekran(monitor w stanie czuwania) lub na ekranie ukazują się komunikaty o błędach i słyszymy dźwięki(tzw. beep code ) wydobywające się z wnętrza obudowy możemy wykorzystać procedurę BIOS POST(Power On Self Test) jest to specjalna procedura Bios'u płyty głównej testująca zainstalowany sprzęt. W momencie wykrycia usterki płyta główna sygnalizuje jej rodzaj poprzez: zakodowany sygnał dźwiękowy, odpowiednią kombinację świecących diod LED, szesnastkowy kod na wyświetlaczu LED lub różne komunikaty na ekranie monitora. Zamiast procedury POST Bios'u płyty głównej można zastosować odpowiednią kartę diagnostyczną POST montowaną do gniazda PCI, ISA lub portu USB. Wyświetla ona kody błędów za pomocą liczb szesnastkowych na wyświetlaczu LED. 4
Dokładnego opisu poszczególnych kodów błędów procedury Bios POST należy szukać w instrukcji płyty głównej danego producenta. 2.3.1 Bios AMI Ważniejsze kody tekstowe błędów generowane przez Bios firmy AMI: Komunikat Opis Naprawa NVRAM Checksum Error NVRAM Cleared Błąd pamięci CMOS Sprawdzić baterię podtrzymująca NVRAM NVRAM został zresetowany CMOS(najczęściej 3V); zaktualizować Bios; wymienić płytę główną NVRAM Data Invalid NVRAM Cleared Błąd pamięci CMOS Prawdopodobnie zamontowano nowe urządzenie zmienić ustawienia Bios Setup Primary Boot Device Not Found Nie znaleziono urządzenia bootującego Sprawdzić podłączenie dysku twardego; zmienić okablowanie; zainstalować system operacyjny; wymienić dysk twardy CMOS Battery State Low Rozładowana bateria Wymienić baterię podtrzymującą pamięć NVRAM CMOS Checksum Invalid Błąd sumy kontrolnej CMOS Sprawdzić baterię podtrzymującą NVRAM CMOS; zaktualizować Bios; wymienić płytę główną CMOS Display Type Mismatch Niewłaściwy typ karty graficznej Prawdopodobnie zainstalowano nową kartę graficzną - zmienić ustawienia Bios Setup CMOS Memory Mismatch Błąd wielkości pamięci RAM Prawdopodobnie zainstalowano lub usunięto pamięć RAM - zmienić ustawienia Bios Setup CMOS Time and Date Not Set Nie ustawiono daty i czasu Wprowadzić datę i czas w ustawieniach Bios Setup HDD Controller Failure Błąd kontrolera dysków Uszkodzenie kontrolera na płycie głównej, należy podłączyć dysk do innego(jeśli występuje) lub do zewnętrznego adaptera hosta; wymienić płytę główną Keyboard Error Błąd klawiatury Sprawdzić połączenie klawiatury; wymienić klawiaturę Keyboard Stuck Key Detected Zablokowany klawisz klawiatury Sprawdzić, czy któryś klawisz zablokował się w pozycji wciśniętej; wymienić klawiaturę 5
Kody dźwiękowe generowane przez Bios firmy AMI: Sygnały Komunikat o błędzie Naprawa 1 krótki Błąd odświeżania pamięci Wymontować kości pamięci RAM, oczyścić styki, zamontować ponownie; wymienić pamięć RAM; wymienić płytę główną 2 krótkie Błąd parzystości pamięci Wymontować kości pamięci RAM, oczyścić styki, zamontować ponownie; wymienić pamięć RAM; wymienić płytę główną 3 krótkie Uszkodzone pierwsze 64kB pamięci Wymontować kości pamięci RAM, oczyścić styki, zamontować ponownie; wymienić pamięć RAM; wymienić płytę główną 4 krótkie Uszkodzenie zegara systemowego Znaleźć zwarcie na płycie głównej; wymienić płytę główną 5 krótkich Błąd mikroprocesora Znaleźć zwarcie na płycie głównej; sprawdzić osadzenie procesora w gnieździe; sprawdzić układ chłodzenia; wymienić procesor; wymienić płytę główną 6 krótkich Błąd linii A20 kontrolera klawiatury Znaleźć zwarcie na płycie głównej; sprawdzić osadzenie procesora w gnieździe; sprawdzić układ chłodzenia; wymień klawiaturę; wymienić procesor; wymienić płytę główną; wymień klawiaturę pod port USB 7 krótkich Błąd przerwania wyjątku trybu wirtualnego mikroprocesora Znaleźć zwarcie na płycie głównej; wymienić płytę główną 8 krótkich Błąd odczytu/zapisu pamięci Sprawdzić montaż karty graficznej; wymienić operacyjnej karty graficznej kartę graficzną 9 krótkich Błąd sumy kontrolnej ROM BIOS 10 krótkich Błąd odczytu/zapisu rejestru Sprawdzić baterię CMOS; wymienić płytę zamknięcia CMOS główną 11 krótkich Błąd pamięci podręczne cache Sprawdzić osadzenie procesora; wymienić procesor; wymienić płytę główną 1 długi 2 krótkie Błąd karty graficznej Zaktualizować Bios karty graficznej; sprawdzić montaż karty graficznej; wymienić kartę graficzną 1 długi 3 krótkie Uszkodzenie pamięci Wymontować kości pamięci RAM, oczyścić styki, zamontować ponownie; wymienić pamięć RAM 1 długi 8 krótkich Test karty graficznej wykazał błąd Sprawdzić montaż karty graficznej; wymienić kartę graficzną 6 Zaktualizować Bios; wymienić płytę główną
2.3.2 Bios PHOENIX Ważniejsze kody tekstowe błędów generowane przez Bios firmy PHOENIX: Komunikat Opis Naprawa Diskette drive A error Błąd stacji dyskietek Sprawdzić, czy napęd FDD został poprawnie zamontowany Failing Bits: nnnn Uszkodzenie komórki pamięci o adresie: nnnn (liczba szesnastkowa) Wymienić kość pamięci RAM Fixed Disk n Failure Błąd kanału dysku twardego, Sprawdzić podłączenie dysku twardego; n numer kanału wymienić taśmy; wymienić dysk twardy; wymienić płytę główną Fixed Disk Controller Failure Błąd kontrolera dysków Uszkodzenie kontrolera na płycie głównej, należy podłączyć dysk do innego(jeśli występuje) lub do zewnętrznego adaptera hosta; wymienić płytę główną Keyboard controller error Błąd kontrolera klawiatury Sprawdzić połączenie klawiatury; wymienić klawiaturę Keyboard error Błąd klawiatury Sprawdzić połączenie klawiatury; wymienić klawiaturę Operating system not found Brak systemu operacyjnego Naprawić MBR; naprawić program rozruchowy; zainstalować system operacyjny Real-time clock error Błąd zegara czasu rzeczywistego Wymienić baterię podtrzymującą CMOS; wymienić płytę główną System battery is dead Replace and run Setup Rozładowana bateria Wymienić baterię podtrzymującą pamięć CMOS System CMOS checksum bad Błąd sumy kontrolnej CMOS Uaktualnić Bios run Setup System timer error Błąd zegara systemowego Znaleźć zwarcie na płycie głównej; wymienić płytę główną Kody dźwiękowe generowane przez Bios firmy PHOENIX: Sygnały Komunikat o błędzie Naprawa 1 1 2 Usterka mikroprocesora Wymienić procesor Niski 1 1 2 Błąd płyty głównej Znaleźć zwarcie na płycie głównej; wymienić płytę główną 1 1 3 Błąd odczytu/zapisu pamięci Wymienić baterię podtrzymującą CMOS; CMOS wymienić płytę główną Niski 1 1 3 Błąd pamięci VRAM układu Wymienić(jeśli to możliwe) układ CMOS; CMOS wymienić płytę główną 1 1 4 Błąd sumy kontrolnej układu Uaktualnić Bios BIOS ROM 1 2 1 Błąd zegara systemowego 7 Znaleźć zwarcie na płycie głównej; wymienić
płytę główną 1 2 2 Błąd inicjacji kanału DMA Znaleźć zwarcie na płycie głównej; wymienić płytę główną 1 2 3 Błąd odczytu/zapisu w rejestrze DMA Znaleźć zwarcie na płycie głównej; wymienić płytę główną 1 3 1 Błąd odświeżania pamięci RAM Wymontować kości pamięci RAM, oczyścić styki, zamontować ponownie; wymienić pamięć RAM 1 3 2 Błąd inicjacji pierwszych 64kB pamięci RAM Wymontować kości pamięci RAM, oczyścić styki, zamontować ponownie; wymienić pamięć RAM 1 3 3 Błąd linii danych pierwszych Wymontować kości pamięci RAM, oczyścić 64kB pamięci RAM styki, zamontować ponownie; wymienić pamięć RAM 1 3 4 Błąd logiczny parzystości pierwszych 64kB pamięci RAM Wymontować kości pamięci RAM, oczyścić styki, zamontować ponownie; wymienić pamięć RAM; wymienić płytę główną 1 4 1 Błąd linii adresowej pierwszych 64kB pamięci RAM Wymontować kości pamięci RAM, oczyścić styki, zamontować ponownie; wymienić pamięć RAM 2 x x Uszkodzenie pierwszych 64kB pamięci ram, x liczba sygnałów, które wskazują numery kolejnych uszkodzonych bitów w pierwszych 64kB Wymontować kości pamięci RAM, oczyścić styki, zamontować ponownie; wymienić pamięć RAM 3 1 1 Błąd podrzędnego rejestru DMA Znaleźć zwarcie na płycie głównej; wymienić płytę główną 3 1 2 Błąd nadrzędnego rejestru DMA Znaleźć zwarcie na płycie głównej; wymienić płytę główną 3 1 3 Błąd nadrzędnego rejestru maski przerwań Znaleźć zwarcie na płycie głównej; wymienić płytę główną 3 1 4 Błąd podrzędnego rejestru maski przerwań Znaleźć zwarcie na płycie głównej; wymienić płytę główną 3 2 2 Błąd wektora przerwać pamięci RAM Wymienić płytę główną 3 2 4 Błąd kontrolera klawiatury Sprawdzić połączenie klawiatury; wymienić klawiaturę 3 3 1 Problemy z zasilaniem CMOS Wymienić baterię podtrzymującą CMOS 3 3 2 Błąd konfiguracji CMOS Przywrócić ustawienia fabryczne CMOS lub wymienić baterię podtrzymującą CMOS 3 3 4 Błąd karty graficznej Sprawdzić montaż karty graficznej; wymienić kartę graficzną 3 4 1 Błąd inicjacji karty Sprawdzić montaż karty graficznej; wymienić 8
graficznej kartę graficzną; sprawdzić połączenie zasilacza z płytą główną 4 2 1 Błąd zegara systemowego Znaleźć zwarcie na płycie głównej; wymienić płytę główną 4 2 2 Bład zamknięcia CMOS Znaleźć zwarcie na płycie głównej; wymienić płytę główną 4 2 3 Błąd linii A20 Znaleźć zwarcie na płycie głównej; wymienić płytę główną 4 2 4 Nieoczekiwany błąd w trybie Wymień procesor chronionym 4 3 1 Błąd układu adresowania pamięci RAM 4 3 3 Błąd kanału drugiego zegara Znaleźć zwarcie na płycie głównej; wymienić systemowego płytę główną 4 3 4 Błąd zegara czasu rzeczywistego Znaleźć zwarcie na płycie głównej; wymienić płytę główną 4 4 1 Błąd portu szeregowego Skonfigurować port; wyłączyć port w Bios Setup; wymienić płytę główną 4 4 2 Błąd portu równoległego Skonfigurować port; wyłączyć port w Bios Setup; wymienić płytę główną 4 4 3 Błąd koprocesora Sprawdzić osadzenie procesora w gnieździe; wymienić procesor 9 Wymień płytę główną
2.3.3 Bios AWARD: Ważniejsze kody tekstowe błędów generowane przez Bios firmy AWARD: Komunikat Opis Naprawa BIOS ROM checksum error Nieprawidłowa suma System halted kontrolna BIOS ROM system zatrzymany Sprawdzić baterię podtrzymującą CMOS; zaktualizować Bios; wymienić płytę główną CMOS battery failed Rozładowana bateria Wymienić baterię podtrzymującą CMOS CMOS checksum error Defaults loaded Nieprawidłowa suma kontrolna CMOS wczytana domyślna konfiguracja Sprawdzić baterię podtrzymującą CMOS; wymienić płytę główną Display switch is set incorrectly Nieprawidłowy tryb wyświetlania Mikroprzełącznik na płycie głównej jest ustawiony inaczej, niż w ustawieniach Bios Setup DISPLAY TYPE HAS CHANGED SINCE LAST BOOT Od ostatniego uruchomienia Prawdopodobnie zainstalowano nową kartę zmieniła się karta graficzna graficzną - zmienić ustawienia Bios Setup ERROR ENCOUNTERED INITIALIZING HARD DRIVE Błąd inicjacji dysku twardego Sprawdzić podłączenie dysku twardego; wymienić taśmy; wymienić dysk twardy; wymienić płytę główną ERROR INITIALIZING HARD DISK CONTROLLER Błąd inicjacji kontrolera dysku twardego Uszkodzenie kontrolera na płycie głównej, należy podłączyć dysk do innego(jeśli występuje) lub do zewnętrznego adaptera hosta; wymienić płytę główną HARD DISK INSTALL FAILURE Błąd instalacji dysku twardego Sprawdzić podłączenie dysku twardego; wymienić taśmy; wymienić dysk twardy; wymienić płytę główną Hard disk(s) diagnosis fail Wykryto błąd dysku Sprawdzić podłączenie dysku twardego; wymienić taśmy; wymienić dysk twardy; wymienić płytę główną Keyboard error or keyboard no present Nie wykryto klawiatury Sprawdzić połączenie klawiatury; wymienić klawiaturę Keyboard is locked out Unlock the key Klawisz klawiatury został wciśnięty Sprawdzić, czy któryś klawisz zablokował się w pozycji wciśniętej; wymienić klawiaturę Memory Test Fail Test pamięci przebiegł niepomyślnie Wymontować kości pamięci RAM, oczyścić styki, zamontować ponownie; wymienić pamięć RAM Memory Verify Error at... Błąd podczas testu zapisu informacji w pamięci Wymienić pamięć RAM No boot device was found Brak urządzenia rozruchowego Sprawdzić połączenie dysku twardego; sprawdzić taśmy; zainstalować system operacyjny; wymienić dysk twardy Primary/Secondary master/slave hard disk fail Błąd związany z dyskiem Sprawdzić połączenie dysku twardego; podłączonym do kanału IDE sprawdzić konfigurację master/slave; 10
sprawdzić taśmy; wymienić dysk twardy Kody dźwiękowe generowane przez Bios firmy AWARD: Sygnały Komunikat o błędzie Naprawa 1 długi 2 krótkie Błąd karty graficznej Sprawdzić montaż karty graficznej; wymienić kartę graficzną; wymienić płytę główną Ciągły sygnał Błąd pamięci operacyjnej Wymontować kości pamięci RAM, oczyścić styki, zamontować ponownie; wymienić pamięć RAM; wymienić płytę główną 1 długi 3 krótkie Brak karty graficznej lub uszkodzenie GRAM Sprawdzić montaż karty graficznej; wymienić kartę graficzną; Sygnał wysokiej częstotliwości podczas pracy komputera Przegrzanie mikroprocesora Sprawdzić układ chłodzenia procesora Przemiennie wysokie i niskie Problem z mikroprocesorem Sprawdzić osadzenie procesora; wymienić tony procesor 11
3. Uruchamianie systemu operacyjnego(windows) Po zakończeniu procedury POST, sterowanie komputerem przejmuje program znajdujący się w pierwszym sektorze dysku twardego(master Boot Record, czyli główny blok startowy). Zawiera on kod, który przeszukuje tablice partycji w celu znalezienia tej z aktywną flagą. Może być jedna z jednym systemem operacyjnym lub też może być zainstalowanych kilka systemów, wówczas MBR uruchamia program Boot Manager, za pomocą którego można wybrać, który system ma zostać uruchomiony. 3.1 Uszkodzony MASTER BOOT RECORD (MBR) MBR ulega awarii najczęściej przez instalację niektórych programów, często również wirusy infekują to miejsce. Instalacja lub niepoprawna deinstalacja systemu Linuxa również może mieć wpływ na MBR, ponieważ Linux ładuje tam swój Boot Loader(np. GRUB, LILO). Uszkodzenie MBR może objawiać się kilkoma charakterystycznymi sytuacjami. Po pierwsze, po poprawnym przejściu procedury POST, ukaże nam się czarny ekran i nic dalej nie będzie się działo. Inną sytuacją są komunikaty o uszkodzeniu lub zaginięciu MBR, bądź też błędy sygnalizujące brak systemu operacyjnego lub problem z jego uruchomieniem. Naprawa uszkodzonego MBR: 1. Uruchom konsole odzyskiwania (patrz rozdział 4.3) 2. Wpisz polecenie: fixmbr (dla Windows XP) bootrec /FixMbr (dla Windows Vista i 7) 3. Potwierdź naprawę MBR 4. Zamknij konsolę 3.2 Zamazany sektor rozruchowy partycji (Boot sector) W przypadku komunikatu błędu ładowania systemu operacyjnego bądź jego braku, jeżeli naprawa MBR nie pomoże, oznacza to, że został zamazany sektor rozruchowy partycji. Taka sytuacja zazwyczaj zdarza się wtedy, gdy instalujemy kilka systemów operacyjnych na jednym dysku. Aby naprawić zamazany sektor rozruchowy partycji: 1. Uruchom konsole odzyskiwania (patrz rozdział 4.3) 2. Wpisz polecenie: fixboot (dla Windows XP) bootrec /FixBoot (dla Windows Vista i 7) 3. Potwierdź naprawę MBR 4. Zamknij konsolę 12
3.3 Problemy z uruchomieniem Windows XP i starszych systemów Windows: 3.3.1 Komunikat NTLDR is missing W systemach Windows(NT/2000/XP/2003) programem rozruchowym jest NT OS Lader czyli NTLDR - New Technology Loader. Ten błąd może oznaczać, że: a) pliku NTLDR lub NTDETECT.COM nie ma lub został uszkodzony b) plik BOOT.INI posiada błędną konfigurację c) uszkodzony został Boot Sector Partycji lub MBR Przywracanie uszkodzonego NTLDR/NTDETECT.COM: 1. Uruchom konsole odzyskiwania (patrz rozdział 4.3) 2. Wpisz polecenie: MAP (służy do wykrycia pod jaką literą znajduje się napęd dvd-rom, np. F) COPY F:\I386\NTLDR C:\ COPY F:\I386\NTDETECT.COM C:\ 3. Zamknij konsolę 3.3.2 Błędy w BOOT.INI Plik BOOT.INI jest wykorzystywany przez program rozruchowy do odczytania listy systemów operacyjnych. Jeżeli na komputerze jest zainstalowany więcej niż jeden system operacyjny, wtedy pokazuje się ekran wyboru systemu, w przeciwnym wypadku uruchamia się system Windows. Kiedy użytkownik wprowadza zmiany w pliku BOOT.INI, dodaje niepoprawne wpisy lub dodaje bądź usuwa partycje, w BOOT.INI mogą pojawić się błędy. Przywracanie uszkodzonego pliku BOOT.INI: 1. Uruchom konsole odzyskiwania (patrz rozdział 4.3) 2. Wpisz poniższe polecenie: a) bootcfg /rebuild (szuka instalacji Windows) b) potwierdzamy klawiszem y aby dodać znalezioną instalacje Windows do listy bootowania c) podajemy identyfikator odnalezionej instalacji(podajemy nazwę, która wyświetli się na ekranie wyboru systemu, w przypadku posiadania więcej niż jednego) d) następnie podajemy opcje ładowania systemu /fastdetect 3. Zamknij konsolę 13
3.3.3 Uszkodzony lub brakujący plik HAL.DLL Ładowany przez program NTLDR plik hal.dll czyli Hardware Abstraction Layer, to dynamiczna biblioteka, która zapewnia komunikacje oprogramowania ze sprzętem. W przypadku jej braku lub uszkodzenia, system nie uruchomi się i wyświetli błąd. Przywracanie uszkodzonego pliku hal.dll: 1. Uruchom konsole odzyskiwania (patrz rozdział 4.3) 2. Wpisz polecenie: MAP (służy do wykrycia pod jaką literą znajduje się napęd dvd-rom, np. X) EXPAND X:\I386\HAL.DL_ C:\WINDOWS\SYSTEM32\HAL.DLL (oczywiście C:\ oznacza partycję na której znajduje się system operacyjny) 3. Zamknij konsolę 3.3.4 Uszkodzony lub brakujący plik NTOSKRNL.EXE NTOSKRNL (New Technology Operating System Kernel) to jądro systemów Windows z rodziny NT, czyli centralny komponent systemu, który jest ładowany przez program NTLDR. Przywracanie uszkodzonego pliku ntoskrnl.exe 1. Uruchom konsole odzyskiwania (patrz rozdział 4.3) 2. Wpisz polecenie: MAP (służy do wykrycia pod jaką literą znajduje się napęd dvd-rom, np. X) EXPAND X:\I386\NTOSKRNL.EX_ C:\WINDOWS\SYSTEM32\NTOSKRNL.EXE (oczywiście C:\ oznacza partycję na której znajduje się system operacyjny) 3. Zamknij konsolę 3.3.5 Uszkodzony lub brakujący plik \WINDOWS\SYSTEM32\CONFIG\SYSTEM Systemy Windows z rodziny NT przechowują rejestr w specjalnych plikach binarnych. Jedną z gałęzi jest HKEY_LOCAL_MACHINE\SYSTEM, która jest przechowywana w pliku system32\config\system. Zawiera ona ustawienia niezbędne do uruchomienia systemu. W przypadku kiedy jej nie ma lub jest uszkodzona system dalej nie ruszy. 14
Przywracanie uszkodzonego pliku \WINDOWS\SYSTEM32\CONFIG\SYSTEM: 1. Uruchom konsole odzyskiwania (patrz rozdział 4.3) 2. Wpisz polecenie: COPY C:\WINDOWS\REPAIR\SYSTEM C:\WINDOWS\SYSTEM32\CONFIG (oczywiście C:\ oznacza partycję na której znajduje się system operacyjny) 4. Potwierdź kopiowanie pliku 3. Zamknij konsolę Niestety taki zabieg powoduje przywrócenie systemu do stanu w jakim był zaraz po instalacji, zawiera więc domyślne ustawienia systemu, a nie nasze ustawienia. Druga(aktualna) kopia znajduje się w folderze System Volume Information i zawiera aktualne ustawienia(oczywiście jeśli na komputerze była włączona opcja przywracania systemu). Przywracanie aktualnego pliku \WINDOWS\SYSTEM32\CONFIG\SYSTEM: 1. Uruchom system Windows jako Administrator 2. W opcjach folderów należy zaznaczyć opcję Pokaż ukryte pliki i foldery i odznaczyć opcję Ukryj chronione pliki systemu operacyjnego 3. Otwórz konsolę za pomocą polecenia cmd i wpisz polecenie: cacls "c:\system Volume Information" /E /G nazwa użytkownika:f (spowoduje ono nadanie nam uprawnień do otwarcia folderu i skopiowania pliku zawierającego aktualne ustawienia) 4. Po otwarciu folderu szukamy katalogu RP(Restore Point punkt przywracania) z najświeższą datą, a w nim folderu snapshot - z plikiem Registry_Machine_System 5. Dla ułatwienia kopiujemy plik Registry_Machine_System na dysk C: 6. Uruchamiamy konsolę odzyskiwania (patrz rozdział 4.3) 7. Wpisujemy polecenie: REN C:\WINDOWS\SYSTEM32\CONFIG\SYSTEM SYSTEM.OLD (w celu utworzenia kopii bezpieczeństwa) COPY C:\Registry_Machine_System C:\WINDOWS\SYSTEM32\CONFIG\SYSTEM (oczywiście C:\ oznacza partycję na której znajduje się system operacyjny) 8. Potwierdzamy kopiowanie pliku 9. Zamykamy konsolę 3.3.6 Uszkodzony lub brakujący plik \WINDOWS\SYSTEM32\CONFIG\SOFTWARE Kolejną z gałęzi jest HKEY_LOCAL_MACHINE\SYSTEM, która jest przechowywana w pliku system32\config\software. Zawiera ona informacje o ustawieniach oprogramowania i systemu. W przypadku kiedy jej nie ma lub jest uszkodzona po ekranie powitalnym z logo Windows XP, następuje czarny ekran i nic dalej się nie dzieje. Przywracanie uszkodzonego pliku \WINDOWS\SYSTEM32\CONFIG\SOFTWARE 1. Uruchom konsole odzyskiwania (patrz rozdział 4.3) 2. Wpisz polecenie: COPY C:\WINDOWS\REPAIR\SOFTWARE C:\WINDOWS\SYSTEM32\CONFIG (oczywiście C:\ oznacza partycję na której znajduje się system operacyjny) 4. Potwierdź kopiowanie pliku 3. Zamknij konsolę Oczywiście podobnie jak w rozdziale 3.3.7 taki zabieg powoduje przywrócenie konfiguracji 15
oprogramowania systemu do stanu w jakim był zaraz po instalacji, czyli domyślnie. Możemy od początku skonfigurować oprogramowanie lub wykorzystać aktualną kopię ustawień znajdującą się w folderze System Volume Information(oczywiście jeśli na komputerze była włączona opcja przywracania systemu). Przywracanie aktualnego pliku \WINDOWS\SYSTEM32\CONFIG\SOFTWARE: 1. Uruchom system Windows jako Administrator 2. W opcjach folderów należy zaznaczyć opcję Pokaż ukryte pliki i foldery i odznaczyć opcję Ukryj chronione pliki systemu operacyjnego 3. Otwórz konsolę za pomocą polecenia cmd i wpisz polecenie: cacls "c:\system Volume Information" /E /G nazwa użytkownika:f (spowoduje ono nadanie nam uprawnień do otwarcia folderu i skopiowania pliku zawierającego aktualne ustawienia) 4. Po otwarciu folderu szukamy katalogu RP(Restore Point punkt przywracania) z najświeższą datą, a w nim folderu snapshot - z plikiem Registry_Machine_Software 5. Dla ułatwienia kopiujemy plik Registry_Machine_Software na dysk C: 6. Uruchamiamy konsolę odzyskiwania (patrz rozdział 4.3) 7. Wpisujemy polecenie: REN C:\WINDOWS\SYSTEM32\CONFIG\SOFTWARE SOFTWARE.OLD (w celu utworzenia kopii bezpieczeństwa) COPY C:\Registry_Machine_Software C:\WINDOWS\SYSTEM32\CONFIG \SOFTWARE (oczywiście C:\ oznacza partycję na której znajduje się system operacyjny) 8. Potwierdzamy kopiowanie pliku 9. Zamykamy konsolę 3.3.7 Uszkodzenie ważnych plików Windows Windows nie może się uruchomić jeżeli uszkodzone zostały ważne mechanizmy np. winlogon.exe, userinit.exe, explorer.exe, smss.exe i inne. Często powodem tego są wirusy, infekujące te pliki. Kopia zapasowa tych plików znajdują się na płycie z instalatorem Windows XP w katalogu I386 i można je skopiować w celu naprawienia systemu. Przywracanie uszkodzonego pliku Windows: 1. Uruchom konsole odzyskiwania (patrz rozdział 4.3) 2. Wpisz polecenie: EXPAND X:\I386\PLIK.EX_ C:\WINDOWS\SYSTEM32\PLIK.EXE (oczywiście C: oznacza partycję na której znajduje się system operacyjny, a X: napęd) 4. Potwierdź kopiowanie pliku 3. Zamknij konsolę 16
Przykłady awarii podczas braku lub uszkodzenia niektórych plików systemowych: brak pliku explorer.exe - system zawiesza się na ekranie powitalnym lub inicjuje do pulpitu ale nie ma ikon ani menu Start. Po uruchomieniu menadżera zadań w zakładce procesy nie ma EXPLORER.EXE. brak pliku smss.exe podczas ładowania systemu, na ekranie z logo Windows wyświetla się BLUE SCREEN z błędem SESSION3_INITIALIZATION_FAILDE. brak pliku winlogon.exe - podczas ładowania systemu, na ekranie z logo Windows wyświetla się na moment BLUE SCREEN z błędem po czym system się resetuje brak pliku svchost.exe system uruchamia się ale nie reaguje na polecenia użytkownika, proces svchost.exe ładuje w grupach ważne usługi Windows brak pliku lsass.exe - podczas ładowania systemu, na ekranie z logo Windows pojawia się pusty czarny ekran, można również zobaczyć kursor myszki, którym możesz ruszać, ale nic poza tym brak pliku services.exe reakcja systemu podobna jak podczas braku pliku lsass.exe 17
brak pliku shell32.dll - pojawia się błąd winlogon.exe z informacją, że nie można uruchomić tej aplikacji, gdyż nie odnaleziono pliku SHELL32.DLL, po czym jedyną czynność jaką można wykonać, to reset komputera brak pliku kernel32.dll - podobnie jak przy winlogon.exe, Windows wyświetla BLUE SCREEN, po czym komputer się resetuje brak pliku csrss.exe podobnie jak przy braku pliku kernel32.dll brak pliku userinit.exe - po zalogowaniu do systemu operacyjnego następuje natychmiastowe wylogowanie i powrót do ekranu z wyborem użytkownika 3.4 Problemy z uruchamianiem Windows Vista/7. W Windows Vista i 7, Microsoft zmienił start systemu w porównaniu do poprzedników. Usunięto plik NTLDR i zastąpiono go BOOTMGR (Boot manager). Zniknął też plik BOOT.INI, a w jego miejsce powstał BCD (Boot Configuration Database), który BOOTMGR odczytuje w poszukiwaniu listy systemów. Sam BCD możemy edytować z wiersza poleceń za pomocą programu BCDedit. 18
3.4.1 Komunikat BOOTMGR IS MISSING BOOTMGR będący następcą NTLDR, może ulec uszkodzeniu przez instalację dodatkowego systemu operacyjnego(np. Windows XP, Linux) dodającego swój własny boot loader. Wówczas po starcie systemu pojawi się komunikat: Naprawa uszkodzonego BOOTMGR: 1. Uruchom Naprawę komputera z płyty instalacyjnej Windows Vista/7(patrz rozdział 4.4). 2. Uruchom Narzędzie do naprawy systemu podczas uruchomienia. 3. Jeśli automatyczna naprawa za pomocą Narzędzia do naprawy systemu podczas uruchomienia nie pomoże uruchom ponownie Naprawę komputera i z opcji odzyskiwania systemu wybierz Wiersz poleceń. 4. W wierszu poleceń wpisz polecenie bootrec /fixboot i zrestartuj komputer. 3.4.2 Komunikat BOOTMGR IS COMPRESSED Informację taką otrzymamy jeśli skompresujemy partycje, na której mamy system operacyjny. Aby wyłączyć kompresję partycji systemowej: 1. Uruchom Naprawę komputera z płyty instalacyjnej Windows Vista/7(patrz rozdział 4.4). 2. Wybierz opcje Napraw komputer 3. Wybierz Załaduj sterownik 4. Gdy pojawi się okno eksploratora Windows, wybierz Komputer aby przejść do partycji systemowej. 5. Wybierz partycję, na której zainstalowany jest system operacyjny(np. C:\), kliknij prawym przyciskiem myszy i wybierz Właściwości. 19
6. Odznacz opcję Kompresuj ten dysk, aby zaoszczędzić miejsce na dysku. 7. Gdy otworzy się nowe okno, zaznacz aby wyłączyć kompresję dysku c:\ oraz wszystkich folderów i podfolderów. 8. Jeśli operacja nie przyniosła wymaganego efektu użyj Narzędzia do naprawy systemu podczas uruchomienia, które wykona naprawę automatyczną. 3.4.3 Błąd \WINDOWS\SYSTEM32\WINLOAD.EXE Program winload.exe najczęściej ulega uszkodzeniu przez infekcje wirusa. 20