Finanse oświaty
Skąd pieniądze na oświatę prowadzoną przez samorządy 1. Subwencja oświatowa z budżetu państwa 2. Dochody własne jednostki samorządu terytorialnego
Subwencja oświatowa Część oświatowa subwencji ogólnej obliczana jest na podstawie algorytmu ogłaszanego przez Ministra Edukacji Narodowej w drodze rozporządzenia. Naliczana jest w oparciu o dane liczbowe dotyczące liczby uczniów i etatów nauczycieli pochodzące z systemu informacji oświatowej (SIO).
Subwencja oświatowa c.d. Algorytm uwzględnia liczbę nauczycieli oraz uczniów, w tym również liczbę uczniów z niepełno sprawnościami, takimi jak upośledzenie umysłowe różnego stopnia, zaburzenia zachowania, choroby przewlekłe, dzieci niesłyszące lub słabo słyszące, niepełnosprawność ruchowa, zaburzenia psychiczne, niepełnosprawności sprzężone oraz autyzm.
Subwencja oświatowa c.d. Dla każdej grupy niepełnosprawności są określone tzw. wagi czyli mnożniki. Mnożnik po przemnożeniu przez kwotę bazową daje nam informację ile dodatkowych środków rocznie dostaje samorząd na ucznia z konkretnym orzeczeniem. Przyznanie takich dodatkowych środków finansowych wynika ze zwiększonych kosztów kształcenia spowodowanych specjalnymi wymaganiami uczniów niepełnosprawnych.
Subwencja oświatowa c.d. Rozporządzenie o podziale subwencji podaje również wagi dla innych grup uczniów, np. uczących się w klasach sportowych czy integracyjnych.
Subwencja oświatowa c.d. Informacja o kwotach bazowych na ucznia przeliczeniowego oraz liczba uczniów przeliczeniowych zawarta jest w dokumencie urzędowym, tzw. metryczce, która przekazywana jest samorządom.
Subwencja oświatowa c.d. Subwencja obliczana jest dla poszczególnych jednostek samorządu terytorialnego. Wysokość subwencji zależy od rodzaju i ilości zadań oświatowych realizowanych przez te jednostki, typów i rodzajów szkół i placówek znajdujących się na terenie danego samorządu, liczby uczniów oraz stopni awansu zawodowego nauczycieli.
Zadania finansowane z subwencji oświatowej: Prowadzenie szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych, w tym prowadzenie świetlic szkolnych, Dotacje dla w/w szkół niepublicznych, Prowadzenie jednostek obsługi ekonomiczno-administracyjnej szkół i placówek oświatowych, Prowadzenie przedszkoli specjalnych i oddziałów przedszkolnych specjalnych,
Zadania finansowane z subwencji oświatowej c.d.: Prowadzenie poradni psychologicznopedagogicznych, Prowadzenie placówek wychowania pozaszkolnego, Pomoc materialna dla uczniów - stypendia socjalne, stypendia za wyniki w nauce, zasiłki szkolne,
Zadania finansowane z subwencji oświatowej c.d.: Prowadzenie internatów, Dokształcanie i doskonalenie zawodowe nauczycieli, Indywidualne nauczanie uczniów oraz wczesne wspomaganie rozwoju dzieci, Odpis na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych nauczycieli emerytów i rencistów, Wynagrodzenia nauczycieli biorących udział w przeprowadzaniu części ustnej egzaminu maturalnego
Przykłady podziału rezerwy subwencji oświatowej w roku 2011: Dofinansowanie z tytułu wzrostu zadań szkolnych Pomoc samorządom w przypadku zdarzeń losowych Wyposażenie w sprzęt i pomoce dydaktyczne nowo wybudowanych szkół i placówek oświatowych
Przykłady podziału rezerwy subwencji oświatowej w roku 2011: Dofinansowanie remontów bieżących, w tym mających na celu likwidację barier architektonicznych w odniesieniu do uczniów niepełnosprawnych Wypłata odpraw emerytalnych dla nauczycieli oraz odpraw dla nauczycieli odchodzących ze szkoły w wyniku jej likwidacji lub zmian organizacyjnych
Zadania oświatowe finansowane z dochodów własnych samorządów: Prowadzenie publicznych przedszkoli (bez specjalnych), Organizacja dowożenia uczniów niepełnosprawnych do szkół,
Wydatki stanowiące największą pozycję w budżecie szkoły Największą pozycję w budżecie szkoły stanowią wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń. Ta grupa wydatków to czasem 70-80% budżetu szkoły. Powinny być zabezpieczone i opłacone w ustawowych terminach. Nie zastosowanie się do terminowości zapłaty np. składek ZUS stanowi dla dyrektora naruszenie dyscypliny finansów publicznych.
Główne zasady tworzenia budżetu: Wydatki szkoły wygasają z końcem roku kalendarzowego, Ustalając budżet jednostki samorządu terytorialnego wydatki bieżące w danym roku nie mogą przekraczać dochodów bieżących tego roku powiększonych o ewentualne nadwyżki budżetowe z lat ubiegłych
Procedury przygotowywania planów finansowych: Opracowanie wstępnego projektu planu finansowego na podstawie procedur przyjętych przez organ prowadzący szkołę, Przygotowanie projektu planu finansowego na rok następny, w terminie do 15 listopada,
Procedury przygotowywania planów finansowych c.d.: Sporządzenie ostatecznego projektu budżetu, w układzie klasyfikacji budżetowej w terminie do dnia 22 grudnia, Przyjęcie budżetu do realizacji, w drodze uchwały organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego, najpóźniej do 31 stycznia roku budżetowego
Kolejność planowania wydatków: Przyjęte zasady dotyczące kolejności planowania wydatków w każdym samorządzie mogą być inne. Wydaje się, że w pierwszej kolejności w budżecie szkoły należałoby zabezpieczyć środki finansowe na: wynagrodzenia pracowników, pochodne od wynagrodzeń,
Kolejność planowania wydatków c.d.: Następnie wydatki związane z utrzymaniem budynku, takie jak: energia, gaz, ogrzewanie, woda, wywóz nieczystości
Kolejność planowania wydatków c.d.: Mogą być to również inne zadania oświatowe, czyli np.: dowożenie uczniów, pomoc materialna dla uczniów, ewentualne remonty szkół
Kolejność planowania wydatków c.d.: A w dalszej kolejności: pomoce dydaktyczne, wyposażenie, zakup pozostałych towarów i usług
W ramach swoich kompetencji wynikających z ustawy o finansach publicznych zarząd jednostki samorządu terytorialnego może: Dokonywać zmian w wydatkach bieżących jednostki samorządu terytorialnego w ramach jednego działu klasyfikacji budżetowej Jeżeli zarząd zostanie upoważniony przez organ stanowiący to może przekazać uprawnienia do dokonywania niektórych przeniesień wydatków kierownikom jednostek organizacyjnych
Zarząd nie może: Wprowadzać zmian w wydatkach inwestycyjnych Dokonywać zmian w wydatkach bieżących między działami Dokonywać zmian w wieloletniej prognozie finansowej
Pozyskiwanie środków finansowych przez szkołę z innych źródeł: Środki z funduszy europejskich Programy rządowe Dochody na wydzielonym rachunku dochodów
Środki z funduszy europejskich Z Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki w ramach Priorytetu IX skierowanego do szkół można otrzymać dofinansowanie np. na prowadzenie zajęć dodatkowych dla dzieci które potrzebują pomocy w nauce. Finansowane są wynagrodzenia dla nauczycieli prowadzących zajęcia ale również można zakupić pomoce dydaktyczne do prowadzenia tych zajęć, które po zakończeniu programu pozostają na wyposażeniu szkoły.
Środki z funduszy europejskich c.d. Szkoła może być doposażona w pomoce dydaktyczne takie jak, np. rzutniki, komputery, drukarki, tablice multimedialne. Wniosek o dofinansowanie może złożyć dyrektor szkoły w porozumieniu z organem prowadzącym szkołę, jak również organ prowadzący może, np. złożyć wniosek o dofinansowanie na program, który realizowany będzie przez kilka szkół.
Programy rządowe Programów rządowych jest kilka. Np. wyprawka szkolna czy dożywianie dzieci. Jest również program rządowy Radosna szkoła kierowany do szkół podstawowych. Ze środków tego programu finansowane są place zabaw i wyposażenie sali zabaw. Rozporządzenie określa standardy i wymagania techniczne jakie muszą spełniać zarówno place zabaw jak i wyposażenie sali zabaw.
Programy rządowe c.d. Takie dofinansowanie szkoła może otrzymać tylko raz, tzn. raz może otrzymać środki na zakup lub zwrot kosztów zakupu pomocy dydaktycznych i raz na utworzenie lub modernizację albo zwrot kosztów utworzenia lub modernizacji szkolnego placu zabaw.
Programy rządowe c.d. W przypadku placu zabaw dofinansowanie wynosi 50% i nie więcej niż: 63.850 zł dla szkoły do 69 uczniów w klasach I- III i powierzchni terenu ok. 240 m² oraz 115.450 zł dla szkoły powyżej 69 uczniów w klasach I-III i powierzchni terenu ok. 500 m²
Programy rządowe c.d. W przypadku sali zabaw dofinansowanie wynosi 100 % ale nie więcej niż: 6.000 zł dla szkoły do 69 uczniów w klasach I- III oraz 12.000 zł dla szkoły powyżej 69 uczniów w klasach I-III
Dochody na wydzielonym rachunku dochodów Możliwość gromadzenia przez szkołę środków finansowych na wydzielonym rachunku dochodów wynika z ustawy o finansach publicznych. Jednak dyrektor nie może sam podjąć decyzji o utworzeniu wydzielonego rachunku dochodów. Może to zrobić organ prowadzący szkołę. W drodze uchwały wskazuje z nazwy jednostki, które takie dochody mogą gromadzić a także wskazuje źródła pozyskiwania dochodów oraz określa, jakie wydatki może szkoła tymi dochodami finansować.
Dochody na wydzielonym rachunku dochodów c.d. Źródłami dochodów mogą być np. darowizny, dochody z najmu pomieszczeń szkolnych, odszkodowania za utracone mienie. Najczęściej dokonywane wydatki to zakup środków czystości, doposażenie szkoły w sprzęt i pomoce dydaktyczne, niektóre rodzaje usług. Z rachunku tego nie mogą być finansowane wynagrodzenia osobowe pracowników szkoły.
Dochody na wydzielonym rachunku dochodów c.d. Rachunek ten podlega rozliczeniu rocznemu, co oznacza, że środki pozostałe na rachunku, na dzień 31 grudnia każdego roku muszą być przekazane do organu prowadzącego w terminie do 5 stycznia roku następnego. Nie można przenosić zgromadzonych kwot na rok następny.
Sprostowanie Na spotkaniu, podałam Państwu przykład dotyczący projektu budżetu na rok 2012, na oświatę Warszawy. Podałam, iż projekt na rok 2012 jest około 40 mln niższy niż w roku 2011, co stanowi około 20%. Znając kwoty w pewnym zaokrągleniu i licząc w pamięci niestety popełniłam błąd, za co Państwa przepraszam. Zmniejszenie planu wynosi prawie 2 %. Poniżej dane z tabeli, z projektu planu finansowego na rok 2012 zamieszczonego na stronie internetowej Urzędu Miasta Warszawy. 6.2.1. Wydatki bieżące TAB. 5.WYDATKI BIEŻĄCE W UKŁADZIE ZADANIOWYM WG SFER W LATACH 2011-2012 sfera wyszczególnienie 2011 2012 Różnica Zmiana Plan na dzień 20.10.2011 Str. Projekt planu Str. w pln w % w pln w % w pln V EDUKACJA 2380244168 22,71 2338414131 22,52-41830037 -1,8 Anna Żyła