Prawna kontrola metrologiczna a na przykładzie zbiorników w pomiarowych do cieczy. Andrzej Lewicki 1
System miar w Polsce regulowany jest Ustawą Prawo o miarach 2
Regulacje dotyczące zbiorników w Polsce GUM Regulacje w zakresie metrologii Regulacje w zakresie prawa budowlanego Zbiorniki pomiarowe Regulacje w zakresie bezpieczeństwa i inne Regulacje w zakresie ochrony środowiska
Prawna kontrola metrologiczna jest to działanie anie zmierzające do wykazania, że e przyrząd d pomiarowy spełnia wymagania określone we właściwych w przepisach. 4
Obszary zastosowań Określenie na liście przyrządów podlegających prawnej kontroli metrologicznej (w Polsce - minister właściwy do spraw gospodarki) Przyrząd d podlega prawnej kontroli metrologicznej 5
Obszary zastosowań przyrządów w pomiarowych, które mogą wymagać dokonania prawnej kontroli metrologicznej: w ochronie zdrowia, życia i środowiska; w ochronie bezpieczeństwa i porządku publicznego; w ochronie praw konsumenta; przy pobieraniu opłat, podatków i innych należności budżetowych ; przy dokonywaniu kontroli celnej; w obrocie. 6
Sposób b postępowania powania podczas dokonywania prawnej kontroli metrologicznej regulują: Kodeks Postępowania Administracyjnego Ustawa Prawo o miarach Przepisy rozporządze dzeń,, w tym między innymi: o o prawnej kontroli metrologicznej Procedury wewnętrzne 7
Zbiornik pomiarowy do cieczy: pomiar objęto tości cieczy (Prawnej kontroli metrologicznej nie podlegają zbiorniki do pomiaru materiałów w sypkich), wyposażony ony w urządzenie do pomiaru wysokości napełnienia, nienia, wyposażenie opcjonalne; przelicznik, urządzenie do pomiaru temperatury, urządzenie do pomiaru gęstog stości cieczy. 8
Prawna kontrola metrologiczna zbiorniki pomiarowe Prezes Głównego Urzędu Miar Dyrektor/Naczelnik Okręgowego/Obwodowego Urzędu Miar 9
Wymagania techniczne dla zbiorników w pomiarowych do cieczy zostały y określone w formie rozporządzenia przez Ministra Gospodarki i zawierają: wymagania odnośnie nie konstrukcji i wykonania zbiornika, wymagania dla przyrządów w dodatkowych, które mogą być zainstalowane w zbiorniku, warunki właściwego w stosowania zbiorników, zakresy sprawdzeń podczas każdego z elementów w prawnej kontroli metrologicznej (zatwierdzenia typu, legalizacji). 10
Rozporządzenie techniczne określa wymagania dla dwóch rodzajów zbiorników w pomiarowych Zbiorniki posadowione na stałe Zbiorniki zainstalowane na stałe na pojazdach drogowych 11
Przepisy techniczne dotyczące ce zbiorników w pomiarowych bazują częś ęściowo na rekomendacjach Międzynarodowej Organizacji Metrologii Prawnej (OIML): OIML R 71 Edycja 2008 zbiorniki OIML R 85-1&2 Edycja 2008 mierniki 12
OIML R 80 Road and rail tankers with level gauging.. Part 1: Metrological and technical requirements cysterny. 13
ZATWIERDZENIE TYPU Potwierdzenie, w drodze decyzji, że typ przyrządu pomiarowego spełnia wymagania na podstawie badania typu; badanie typu - zespół czynności mających na celu wykazanie, czy przyrząd pomiarowy danego typu spełnia wymagania, i stanowiących podstawę zatwierdzenia typu. Z wnioskiem o zatwierdzenie typu przyrządu pomiarowego może wystąpić producent lub jego upoważniony przedstawiciel. 14
Dane do wniosku : dane podmiotu występuj pującego o zatwierdzenie typu zbiornika pomiarowego; dokumentację techniczno-konstrukcyjn konstrukcyjną zbiornika pomiarowego zawierającą między innymi: przeznaczenie i przewidywany zakres użytkowania u zbiornika pomiarowego; charakterystyki metrologiczne typu zbiornika pomiarowego; wykaz urządze dzeń dodatkowych, które mogą wchodzić w skład zbiornika pomiarowego; określenie warunków w znamionowych użytkowania u zbiornika pomiarowego z uwzględnieniem jego wersji, o ile sąs przewidziane; Dokumentację urządze dzeń stanowiących wyposażenie zbiornika, miernik, przelicznik, termometry, urządzenia do pomiaru gęstog stości; szczegółowe rysunki konstrukcyjne zbiornika. 15
Przebieg postępowania powania o zatwierdzenie typu. Wniosek + dokumentacja techniczna Wniosek do Prezesa Głównego Urzędu Miar składa producent lub jego upoważniony przedstawiciel Analiza wniosku i dokumentacji Analiza formalna wniosku oraz analiza zgodności projektu zbiornika pomiarowego z wymaganiami Zlecenie wykonania badań zbiornika Zlecenie wykonania badań w miejscu zainstalowania egzemplarza/egzemplarzy zbiorników pomiarowych przez organ terenowej administracji miar właściwy ze względu na miejsce posadowienia zbiornika 16
Badania zbiornika do zatwierdzenia typu Oględziny Sprawdzenie czy egzemplarz przedstawiony do badań wykonano zgodnie z dokumentacją i czy nie stwarza niebezpieczeństwa podczas badań. Wzorcowanie zbiornika Stworzenie tabeli litrażowej zbiornika. Sprawdzenie urządzeń dodatkowych Dokonanie sprawdzeń miernika, termometru, urządzenia do automatycznego pomiaru gęstości, przelicznika. Analiza wyników badań i wydanie decyzji Analiza wyników i wydanie decyzji Prezesa Głównego Urzędu Miar. 17
Decyzja zatwierdzenia typu zbiornika pomiarowego zawiera: dane identyfikujące postępowanie; powanie; nadany znak zatwierdzenia typu; stwierdzenie spełniania wymagań; charakterystykę typu; opis zabezpieczeń; informacje dodatkowe; 18
Okres ważności decyzji zatwierdzenia typu wynosi 10 lat. 19
Legalizacja Zespół czynności obejmujących sprawdzenie, stwierdzenie i poświadczenie dowodem legalizacji, że przyrząd pomiarowy spełnia wymagania. Legalizacja pierwotna zbiornika pomiarowego jest dokonywana na wniosek: producenta lub jego upoważnionego przedstawiciela; importera. Legalizacja ponowna zbiornika pomiarowego jest dokonywana na wniosek: użytkownika; wykonawcy naprawy lub instalacji przyrządu pomiarowego. 20
Dane do wniosku o legalizację (pierwotną/ponowną): 1) dane identyfikujące wnioskodawcę. 2) dane identyfikujące zgłaszany przyrząd pomiarowy: a) nazwę lub znak fabryczny, o ile jest stosowany, b) oznaczenie lub nazwę producenta, c) zakres pomiarowy, o ile ma to zastosowanie, d) numer fabryczny, a w przypadku zgłoszenia partii przyrządów pomiarowych liczbę przyrządów pomiarowych w partii oraz zakres numerów fabrycznych tych przyrządów, 2) dane identyfikujące zgłaszany przyrząd pomiarowy: a) nazwę lub znak fabryczny przyrządu pomiarowego, b) numer fabryczny przyrządu pomiarowego; c) liczbę sztuk zgłaszanych przyrządów pomiarowych, jeżeli jest większa niż jeden; 3) nadany znak zatwierdzenia typu lub numer decyzji zatwierdzenia typu. 21
Przebieg postępowania powania przy legalizacji. Wniosek Wniosek do Dyrektora/Naczelnika Okręgowego/Obwodowego Urzędu Miar. Analiza wniosku Wzorcowanie zbiornika Legalizacja i wydanie dowodu legalizacji Analiza wniosku: sprawdzenie czy typ zbiornika jest zatwierdzony; sprawdzenie, czy zbiornik jest nieuszkodzony, kompletny i przygotowany do dokonania sprawdzeń; sprawdzenie, czy wnioskodawca zapewnił właściwe warunki wykonywania czynności związanych z legalizacją. Jeśli na podstawie przeprowadzonego sprawdzenia stwierdzimy, że zbiornik pomiarowy spełnia wymagania, organ administracji miar poświadczają dowodem legalizacji dokonanie legalizacji oraz zabezpieczają, określone elementy przyrządu pomiarowego przed dostępem osób nieuprawnionych za pomocą cech zabezpieczających. 22
Dowodem legalizacji w przypadku zbiorników pomiarowych do cieczy jest świadectwo legalizacji i może e zawierać: dane identyfikujące postępowanie; powanie; stwierdzenie spełniania wymagań; opis zabezpieczeń; informacje dodatkowe; Okres ważno ności legalizacji zbiornika pomiarowego do cieczy wynosi 11 lat. 23
Metody wzorcowania zbiorników (stosowane podczas badania typu i legalizacji) oraz związane zane z daną metodą szacowanie niepewności ci, można znaleźć normach ISO, np: ISO 7507-1:2003 Petroleum and liquid petroleum products -- Calibration of vertical cylindrical tanks -- Part 1: Strapping method ISO 7507-2:2005 Petroleum and liquid petroleum products -- Calibration of vertical cylindrical tanks -- Part 2: Opticalreference-line line method ISO 7507-4:1995 (2010) Petroleum and liquid petroleum products -- Calibration of vertical cylindrical tanks -- Part 4: Internal electro-optical optical distance-ranging method 24
Okresowe inspekcje zbiorników w okresie legalizacji. 0 11 lat 37 miesięcy 37 miesięcy 37 miesięcy CZAS W zbiornikach posadowionych na stałe: mierniki, termometry do automatycznego pomiaru temperatury cieczy i średniej temperatury cieczy, przyrządy do automatycznego pomiaru gęstości cieczy powinny być sprawdzane pod względem zgodności z określonymi wymaganiami, po zainstalowaniu w zbiorniku, nie rzadziej niż co 37 miesięcy. Sprawdzeń tych może dokonać organ administracji miar albo użytkownik/producent zbiornika pomiarowego. Czynność ta powinna być zakończona protokołem lub innym dokumentem. 25
Sankcje 26
Karze grzywny podlega osoba: Sankcje za naruszenie przepisów ustawy prawo o miarach. wprowadzająca do obrotu lub użytkowania; u stosująca; przechowująca ca w stanie gotowości do użycia, u przyrządy pomiarowe, podlegające prawnej kontroli metrologicznej, bez wymaganych dowodów w tej kontroli lub niespełniaj niające wymagań; użytkuje przyrządy pomiarowe w dziedzinach (pobór r podatków,, opłat at,, obrót, kontrola celna, )) niezgodnie z warunkami właściwego w ich stosowania; świadomie utrudnia organom administracji miar wykonywanie ich zadań w zakresie sprawowania nadzoru. 27
Sankcje za fałszowanie dowodów w legalizacji i cech nie sąs opisane w przepisach ustawy prawo o miarach. Regulują je przepisy kodeksu karnego. 28
Zbiorniki prawna kontrola- Europa. Przykłady: Belgia (Fixed( storage tanks) Czechy (Stationary( tanks used as volume measuring instrument) Niemcy (Volume( measuring for fluids in rest state, like Storage tanks) Węgry (Fixed( storage tanks) Portugalia (Fixed( storage tanks,, Road and Rail tanks) Dane ze strony www.welmec.org zakładka: adka: Country info (2010) 29
Dziękuj kuję za uwagę 30