Program Regionalny PRZEDSIĘBIORCZY POMORZANIN

Program Regionalny PRZEDSIĘBIORCZY POMORZANIN Raport z realizacji Programu w 2007 roku Gdańsk, wrzesień 2008 Wojewódzki Urząd Pracy w Gdańsku

Raport opracowano w Wydziale Strategii Rynku Pracy i Promocji Zatrudnienia w Zespole Planowania i Ewaluacji Programów Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Gdańsku 1

Spis Treści Założenia Programu... 4 Finanse... 5 Realizacja Programu... 7 Formy aktywizacji... 8 Uczestnicy Programu... 11 Analiza kwestionariusza pytań uzupełniających na temat rezultatów działań towarzyszących realizacji Programu.... 13 Podsumowanie... 19 2

Podstawą realizacji Programu Przedsiębiorczy Pomorzanin w 2007 r. były: - uchwała Sejmiku Województwa Pomorskiego Nr 875/XLVII/06 z dnia 24 kwietnia 2006 r. w sprawie przyjęcia Regionalnego Programu Przedsiębiorczy Pomorzanin ; - uchwała Zarządu Województwa Pomorskiego Nr 167/25/07 z dnia 6 marca 2007 r. w sprawie określenia kwoty ze środków Funduszu Pracy będących w dyspozycji samorządu województwa na realizację w 2007 r. Regionalnego Programu Przedsiębiorczy POMORZANIN oraz przyjęcia Regulaminu konkursu ; - uchwała Zarządu Województwa Pomorskiego Nr 303/34/07 z dnia 17 kwietnia 2007 r. w sprawie zatwierdzenia wyników II edycji konkursu w ramach Regionalnego Programu Przedsiębiorczy POMORZANIN w 2007 r.; - uchwała Zarządu Województwa Pomorskiego Nr 1011/81/07 z dnia 18 grudnia 2007 r. zmieniająca uchwałę w sprawie określenia kwoty ze środków Funduszu Pracy będących w dyspozycji samorządu województwa na realizację w 2007 r. Regionalnego Programu Przedsiębiorczy POMORZANIN oraz przyjęcia Regulaminu konkursu. 3

Założenia Programu Celem Programu jest aktywizacja zawodowa osób bezrobotnych w województwie pomorskim poprzez wspieranie samozatrudnienia i tworzenie nowych miejsc pracy w sektorze MSP oraz promocję przedsiębiorczości i samozatrudnienia na rzecz osób bezrobotnych. Termin realizacji Programu: 2006 2007 r. 1 Działania aktywizujące osoby bezrobotne realizowane były w ramach przepisów Ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (tekst jednolity: Dz. U. z 2008 r. Nr 69 poz. 415 z późn. zm.) i obejmowały następujące formy wsparcia: przyznanie bezrobotnym środków na podjęcie działalności gospodarczej, refundacja pracodawcy kosztów wyposażenia i doposażenia stanowiska pracy dla osoby bezrobotnej, prace interwencyjne wraz z refundowaniem kosztów wyposażenia i doposażenia stanowiska pracy dla osoby bezrobotnej, szkolenia dla osób podejmujących działalność gospodarczą, świadczenie usług poradnictwa zawodowego. Źródło finansowania: środki Funduszu Pracy z rezerwy Ministra Pracy i Polityki Społecznej, środki Funduszu Pracy będące w dyspozycji samorządu województwa, środki Funduszu Pracy zadeklarowane przez powiatowe urzędy pracy. Beneficjentami Programu były: osoby bezrobotne zamierzające podjąć samozatrudnienie; osoby bezrobotne dla których zostały utworzone z Funduszu Pracy nowe miejsca pracy w sektorze MSP; Koordynator Programu: Wojewódzki Urząd Pracy w Gdańsku Realizacja programu obejmowała dwa obszary: samozatrudnienie osób bezrobotnych tworzenie nowych miejsc pracy dla osób bezrobotnych w sektorze MSP. 1 Termin realizacji Programu przedłużony został na lata 2008 2010 na podstawie uchwały Sejmiku Województwa Pomorskiego nr 288/XVII/08 z dnia 28.01.2008 r. 4

Finanse W planowanym budżecie zakładano udział środków Funduszu Pracy będących w dyspozycji samorządu województwa oraz zadeklarowanych przez powiatowe urzędy pracy, natomiast w realizacji wykorzystano jeszcze środki Funduszu Pracy z rezerwy Ministra Pracy i Polityki Społecznej. Całkowity, planowany budżet środków Funduszu Pracy przeznaczony na realizacje programu Przedsiębiorczy Pomorzanin w 2007 roku wyniósł 8 236,5 tys. zł., ostateczne wydatki wyniosły 14 961,8 tys. zł. 8 549,9 tys. zł 57,1% stanowiły środki Funduszu Pracy będące w dyspozycji samorządu województwa, 6 336,3 tys. zł 42,4%, stanowiły środki Funduszu Pracy z rezerwy Ministra Pracy i Polityki Społecznej, a 75,6 tys. zł 0,5% stanowiły środki Funduszu Pracy zadeklarowane przez powiatowe urzędy pracy. W porównaniu do roku 2006 wydatki poniesione na Program wzrosły o 8 422,6 tys. zł 128,8%. Najwięcej bo o 8 475,8 tys. zł (11 438,3%) wzrosły wydatki ze środków Funduszu Pracy będących w dyspozycji samorządu województwa. Wydatki ze środków Funduszu Pracy zadeklarowanych przez PUP wzrosły o 26,9 tys. zł (55,2%). Natomiast zmniejszyły się wydatki ze środków Funduszu Pracy będących w dyspozycji Ministra Pracy i Polityki Społecznej o 80,0 tys. zł (1,2%). 1 Bytów, 2 Chojnice, 3 Człuchów, 4 Gdańsk, 5 Gdynia, 6 Kartuzy, 7 Kościerzyna, 8 Kwidzyn, 9 Lębork, 10 Malbork, 11 Nowy Dwór Gdański, 12 Puck, 13 Słupsk, 14 Starogard Gdański, 15 Sztum, 16 Tczew, 17 Wejherowo. Źródło: Obliczenia własne na podstawie raportów z realizacji Programu sporządzonych przez powiatowe urzędy pracy. Największe wydatki na realizację Programu w 2007 r. poniosły powiatowe urzędy pracy w: Słupsku (1 965,6 tys. zł); Człuchowie (1 492,4 tys. zł); Malborku (1 279,8 tys. zł); Kwidzynie (1 217,5 tys. zł); Gdańsku (1 198,4 tys. zł). 5

1 Bytów, 2 Chojnice, 3 Człuchów, 4 Gdańsk, 5 Gdynia, 6 Kartuzy, 7 Kościerzyna, 8 Kwidzyn, 9 Lębork, 10 Malbork, 11 Nowy Dwór Gdański, 12 Puck, 13 Słupsk, 14 Starogard Gdański, 15 Sztum, 16 Tczew, 17 Wejherowo. Źródło: Obliczenia własne na podstawie raportów z realizacji Programu sporządzonych przez powiatowe urzędy pracy. W 12 powiatach większość wydatków pochodziła z Funduszu Pracy z rezerwy samorządu województwa, a w 4 powiatach udział ten wyniósł 100% (Bytów, Nowy Dwór Gdański, Starogard, Tczew). Ze środków Funduszu Pracy z rezerwy Ministra Pracy i Polityki Społecznej skorzystano w 11 powiatach, a największy udział tych środków dotyczył powiatów: malborskiego (70%), człuchowskiego (68%), kwidzyńskiego (66%) oraz sztumskiego (62%). W 6 powiatach wykorzystano środki Funduszu Pracy zadeklarowane przez powiatowe urzędy pracy, ale tylko w trzech powiatach udział w ogóle wydatków był większy niż 1%: w powiecie puckim 5%, w powiecie sztumski 4% oraz kwidzyńskim 2%. 6

Realizacja Programu Realizatorami Programu były wszystkie powiatowe urzędy pracy województwa pomorskiego (17). W Programie wzięły udział łącznie 1 224 osoby bezrobotne tj. o 544 osoby więcej niż planowano 2. Program ukończyły 1 203 osoby, a pracę podjęły 1 143 osoby tj. o 463 osoby więcej niż planowano. Wskaźnik podjęć pracy (liczba osób, które podjęły pracę w stosunku do liczby osób, które ukończyły Program) wyniósł 95%. Największą liczbę osób bezrobotnych zaktywizowano i najwięcej osób podjęło pracę po zakończeniu udziału w Programie w powiatach: - słupskim 144 osoby wzięły udział, 73 podjęły pracę - człuchowski 121 osób wzięło udział i tyle samo podjęło zatrudnienie, - gdańskim 105 osób wzięło udział, 102 podjęły zatrudnienie, - malborskim 97 osób wzięło udział i wszystkie te osoby podjęły pracę po zakończeniu udziału w Programie, - kwidzyńskim 52 osoby wzięły udział, wszystkie podjęły pracę. W 13 powiatach efektywność Programu wyniosła 100%. W pozostałych 4 powiatach brak 100% efektywności dotyczył szkoleń dla osób podejmujących działalność gospodarczą, po ukończeniu których nie wszystkie osoby uruchomiły działalność gospodarczą. W pozostałych powiatach szkolenia dla osób podejmujących działalność gospodarczą powiązane były z przyznaniem dotacji na podjęcie działalności gospodarczej, w powiatach gdańskim, lęborskim, słupskim i nowodworskim szkolenia były niezależną formą wsparcia. Ogółem w latach 2006 2007 w Programie wzięło udział 1 819 osób bezrobotnych, Program ukończyło 1 797 osób, a pracę podjęło 1 727. Wskaźnik podjęć pracy (ilość osób, które podjęły pracę w stosunku do ilości osób, które ukończyły Program) wyniósł 96%. 2 W stosunku do planu wyjściowego przed uzyskaniem dofinansowania ze środków rezerwy MPiPS. 7

Formy aktywizacji Formy aktywizacji realizowane w Programie w 2007 r. objęły następujące ilości osób: refundacja pracodawcy kosztów wyposażenia i doposażenia stanowiska pracy dla osoby bezrobotnej 746 osób; przyznanie dotacji na podjęcie działalności gospodarczej 310 osób; szkolenia dla osób podejmujących działalność gospodarczą 305 osób; świadczenie usług poradnictwa zawodowego 171 osób; prace interwencyjne wraz z refundowaniem kosztów wyposażenia i doposażenia stanowiska pracy dla osoby bezrobotnej 20 osób. 1 OGÓŁEM; 2 refundacja pracodawcy kosztów wyposażenia i doposażenia stanowiska pracy dla osoby bezrobotnej; 3 przyznanie dotacji na podjęcie działalności gospodarczej; 4 szkolenia dla osób podejmujących działalność gospodarczą; 5 świadczenie usług poradnictwa zawodowego, 6 - prace interwencyjne wraz z refundowaniem kosztów wyposażenia i doposażenia stanowiska pracy dla osoby bezrobotnej Źródło: Obliczenia własne na podstawie raportów z realizacji Programu sporządzonych przez powiatowe urzędy pracy. Ogółem wydatki w Programie wyniosły 14 961,8 tys. zł i poniesione zostały na: refundację pracodawcy kosztów wyposażenia i doposażenia stanowiska pracy dla osoby bezrobotnej 9 578,8 tys. zł (64,0% ogółu wydatków w 2007 r.), przyznanie dotacji na podjęcie działalności gospodarczej 4 617,6 tys. zł (30,9% ogółu wydatków w 2007 r.), prace interwencyjne wraz z refundowaniem kosztów wyposażenia i doposażenia stanowiska pracy dla osoby bezrobotnej 418,4 tys. zł (2,8% ogółu wydatków w 2007 r.), szkolenia dla osób podejmujących działalność gospodarczą 347,0 tys. zł (2,3% ogółu wydatków w 2007 r.). Na świadczenie usług poradnictwa zawodowego nie poniesiono żadnych wydatków. Efektywność poszczególnych form aktywizacji w 2007 r. wyniosła: refundacja pracodawcy kosztów wyposażenia i doposażenia stanowiska pracy dla osoby bezrobotnej 100%, przyznanie dotacji na podjęcie działalności gospodarczej 100%, prace interwencyjne wraz z refundowaniem kosztów wyposażenia i doposażenia stanowiska pracy dla osoby bezrobotnej 100%, szkolenia dla osób podejmujących działalność gospodarczą 91%. 8

1 OGÓŁEM; 2 refundacja pracodawcy kosztów wyposażenia i doposażenia stanowiska pracy dla osoby bezrobotnej; 3 przyznanie dotacji na podjęcie działalności gospodarczej; 4 szkolenia dla osób podejmujących działalność gospodarczą; 5 - prace interwencyjne wraz z refundowaniem kosztów wyposażenia i doposażenia stanowiska pracy dla osoby bezrobotnej Źródło: Obliczenia własne na podstawie raportów z realizacji Programu sporządzonych przez powiatowe urzędy pracy. Jedynie w przypadku przyznania dotacji na rozpoczęcie działalności gospodarczej ponad 50% ogółu wydatków (51,9%) pochodziło ze środków Funduszu Pracy z rezerwy Ministra Pracy i Polityki Społecznej. W pozostałych formach wsparcia dominują wydatki pochodzące ze środków Funduszu Pracy będących w dyspozycji samorządu województwa. Największy udział dotyczył szkoleń (69,6%) oraz prac interwencyjnych wraz z refundowaniem kosztów wyposażenia i doposażenia stanowiska pracy (65,5%). Jedynie w tej formie wsparcia nie było udziału środków zadeklarowanych przez PUP. Ich udział w pozostałych formach był jednak niewielki (największy 1,5% w szkoleniach dla osób podejmujących działalność gospodarczą). 1 OGÓŁEM; 2 refundacja pracodawcy kosztów wyposażenia i doposażenia stanowiska pracy dla osoby bezrobotnej; 3 przyznanie dotacji na podjęcie działalności gospodarczej; 4 szkolenia dla osób podejmujących działalność gospodarczą; 5 - prace interwencyjne wraz z refundowaniem kosztów wyposażenia i doposażenia stanowiska pracy dla osoby bezrobotnej Źródło: Obliczenia własne na podstawie raportów z realizacji Programu sporządzonych przez powiatowe urzędy pracy. 9

Średnie wydatki ogółem na jedną osobą, która wzięła udział w Programie w 2007 roku wyniosły 12,2 tys. zł., a na jedną osobę, która podęła pracę po zakończeniu udziału w Programie 13,1 tys. zł. Zdecydowanie największe średnie wydatki poniesiono na prace interwencyjne wraz z refundowaniem kosztów wyposażenia i doposażenia stanowiska pracy dla osoby bezrobotnej: średnie wydatki na jedną osobę, która wzięła udział w Programie i na jedną osobę, która podjęła pracę po zakończeniu udziału w Programie wyniosły po 20,9 tys. zł. Wyższe wydatki niż średnia w Programie poniesiono również na przyznanie dotacji na podjęcie działalności gospodarczej: zarówno na jedną osobę, która wzięła udział w Programie jak i na jedną osobę, która podjęła pracę po zakończeniu udziału w Programie po 14,9 tys. zł. 10

Uczestnicy Programu Program Przedsiębiorczy Pomorzanin stanowiska pracy utworzone w wyniku refundacji pracodawcy kosztów wyposażenia i doposażenia stanowiska pracy dla osoby bezrobotnej oraz przyznanie dotacji na podjęcie działalności gospodarczej według rodzaju działalności (sekcji PKD 2004) 1 refundacja pracodawcy kosztów wyposażenia i doposażenia stanowiska pracy dla osoby bezrobotnej; 2 przyznanie dotacji na podjęcie działalności gospodarczej. Rolnictwo: A Rolnictwo, łowiectwo, leśnictwo, B Rybactwo. Przemysł: C Górnictwo, D Przetwórstwo przemysłowe, E Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, wodę, F Budownictwo, Usługi: G Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, motocykli oraz artykułów użytku osobistego i domowego, H Hotele i restauracje, I Transport, gospodarka magazynowa i łączność, J Pośrednictwo finansowe, K Obsługa nieruchomości, wynajem i usługi związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, L Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i powszechne ubezpieczenia zdrowotne, M Edukacja, N Ochrona zdrowia i pomoc społeczna, O Działalność usługowa, komunalna, społeczna i indywidualna, pozostała, P Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników, Q Organizacje i zespoły eksterytorialne. Źródło: Obliczenia własne na podstawie raportów z realizacji Programu sporządzonych przez powiatowe urzędy pracy. Dzięki refundacjom zdecydowanie najwięcej nowych miejsce pracy po zakończeniu Programu powstało w przetwórstwie przemysłowym 234, co daje 30,5% wszystkich nowych miejsc pracy utworzonych w ramach Programu. Ponadto dużo nowych miejsc pracy utworzono w handlu hurtowym i detalicznym 172 (22,5% ogółu) oraz w działalności usługowej 140 (10,1%). Te trzy sekcje stanowią blisko 3/4 (71,2%) wszystkich nowych miejsc pracy utworzonych w ramach Programu. Najwięcej osób po zakończeniu udziału w Programie rozpoczęło działalność gospodarczą w handlu hurtowym i detalicznym 90 osób, co stanowi 29,0% wszystkich dotacji przyznanych w ramach Programu. Poza tym jeszcze w dwóch sekcjach PKD można zauważyć podobnie duże liczby osób podejmujących działalność gospodarczą w ramach refundacji w Programie: działalność usługowa 87 osób (28,1% ogółu) oraz budownictwo 79 osób (25,5% ogółu). Te trzy sekcje stanowią 82,6% wszystkich dotacji przyznanych w ramach Programu. W porównaniu do 2006 roku najbardziej widoczne jest zwiększenie ilości miejsc pracy utworzonych w ramach Programu dzięki refundacjom w przetwórstwie przemysłowym. W 2007 roku miejsca utworzone w tej sekcji PKD stanowią 22,5 % ogółu utworzonych miejsc pracy, podczas gdy w roku 2006 stanowiły 15,8% ogółu. W liczbach bezwzględnych nastąpił wzrost z 61 utworzonych miejsc pracy w 2006 roku do 234 w roku 2007. 11

W ramach refundacji pracodawcy kosztów wyposażenia i doposażenia stanowiska pracy dla osoby bezrobotnej utworzono 766 stanowisk pracy w 156 różnych zawodach, w tym najwięcej w zawodach należących do wielkiej grupy zawodów (7) Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy (190). W 7 zawodach utworzono więcej niż 20 stanowisk: - sprzedawca (522107) 98 utworzonych stanowisk pracy (w tym dla 86 kobiet); - robotnik gospodarczy (914103) 32 stanowiska (w tym 13 dla kobiet); - robotnik budowlany (931301) 28 stanowisk (w tym żadnego dla kobiet); - magazynier (413103) 24 stanowiska (w tym 12 dla kobiet); - pracownik biurowy (419101) 22 stanowiska (w tym 13 dla kobiet); - stolarz (742204) 22 stanowiska (w tym 7 dla kobiet); - kierowca samochodu ciężarowego (832302) 22 stanowiska (w tym żadnego dla kobiet). Liczba osób, którym przyznano dotacje według Źródło: Obliczenia własne na podstawie raportów z realizacji Programu sporządzonych przez powiatowe urzędy pracy. Wśród osób, którym przyznano dotację na podjęcie działalności gospodarczej większość 54% (167 osób) pochodziła z miasta, a 46% (143 osoby) z terenów wiejskich. Według miejsca rozpoczęcia działalności rozkład jest podobny: 55% (172 osób) uruchomiło działalność w mieście, a 45% (138 osób) na terenach wiejskich. Liczba osób zatrudnionych na stanowiskach pracy utworzonych w wyniku refundacji pracodawcy kosztów wyposażenia i doposażenia stanowiska pracy według Źródło: Obliczenia własne na podstawie raportów z realizacji Programu sporządzonych przez powiatowe urzędy pracy. Również przy refundacji pracodawcy kosztów wyposażenia i doposażenia stanowiska pracy większość osób zatrudnionych pochodziło z miast 53% (403 osoby), a z obszarów wiejskich 47% (363 osoby). Jeśli chodzi o lokalizację miejsca pracy, to blisko 2/3 stanowisk utworzonych zostało w miastach (490), a 36% na obszarach wiejskich (276). 12

Analiza kwestionariusza pytań uzupełniających na temat rezultatów działań towarzyszących realizacji Programu. 1. Charakterystyka działań prowadzonych w ramach kampanii informacyjnej PUP w Bytowie promocja projektu była prowadzona poprzez umieszczanie informacji o projekcie i możliwości uczestnictwa w nim na stronie internetowej PUP Bytów, na tablicach ogłoszeń w urzędzie oraz poprzez opracowania własne urzędu i bezpośredni kontakt z partnerami i beneficjentami. PUP w Chojnicach założenia oraz realizację Programu przedstawiano na co miesięcznych konferencjach prasowych, umieszczano informację o Programie na tablicach PUP oraz stronie internetowej. PUP w Człuchowie działania promocyjne były prowadzone poprzez ogłoszenia na tablicach ogłoszeń i stronie internetowej PUP, a także przez Gminne Centra Informacji i samorządy terytorialne oraz na spotkaniach z pracodawcami. Bezrobotni byli na bieżąco informowani o możliwościach wzięcia udziału w projekcie, czy to przez pośredników pracy w formie oferty pracy w ramach tworzonych miejsc pracy czy zmotywowanie najbardziej przedsiębiorczych do podjęcia działalności gospodarczej. Bezrobotni byli także informowani o możliwościach udzielenia dotacji po kursach organizowanych przez PUP w Człuchowie, np. kursach w zawodach budowlanych, PUP w Gdańsku informacje o funkcjonowaniu projektu i jego założeniach docierały do beneficjentów kilkoma kanałami. Zadanie wstępnego zainteresowania całą inicjatywą spełniły wykonane i dostarczone przez Wojewódzki Urząd Pracy plakaty, rozklejone na terenie PUP w Gdańsku. Podobny cel miało umieszczenie stosownego ogłoszenia na witrynie internetowej www.pup.gda.pl. Bardziej szczegółowych danych osobom zgłaszającym chęć udziału w projekcie udzielali doradcy zawodowi i pracownicy Działu Programów Rynku Pracy. Natomiast pośrednicy pracy, na co dzień kontaktujący się z pracodawcami, informowali tę grupę o możliwości otrzymania refundacji kosztów wyposażenia stanowisk pracy. PUP w Gdyni na terenie budynku Powiatowego Urzędu Pracy w Gdyni dostępne były ogłoszenia informujące o programie i możliwościach, które stwarza dla osób bezrobotnych zarejestrowanych w tut. urzędzie. Ogłoszenie o programie ukazało się również w lokalnej prasie. PUP w Kartuzach na stronie internetowej oraz w siedzibie Powiatowego Urzędu Pracy w Kartuzach zamieszczone były informacje o naborze chętnych osób bezrobotnych do uczestnictwa w projekcie. Również wszelkie zmiany wprowadzana w trakcie realizacji projektu były na bieżąco zamieszczane na stronie internetowej Urzędu. Wszyscy uczestnicy projektu informowani byli o finansowaniu projektu w ramach Programu. Również wszelkie materiały informacyjno - promocyjne zawierały zapis o realizacji projektu w ramach Programu. PUP w Kościerzynie promocja Programu odbywała się poprzez umieszczenie plakatów oraz ulotek dot. Programu sporządzonych przez Wojewódzki Urząd Pracy w Gdańsku, w siedzibie PUP oraz na poszczególnych stanowiskach merytorycznych, zajmujących się takimi działaniami aktywizacyjnymi jak udzielanie jednorazowych dotacji na rozpoczęcie działalności gospodarczej oraz udzielaniem refundacji kosztów wyposażenia i doposażenia stanowiska pracy. Jako promocja Programu są uważane także rozmowy telefoniczne z pracodawcami oraz bezrobotnymi prowadzone przez pracowników Działu Rynku Pracy informujące o możliwości skorzystania z działań Programu. PUP w Kwidzynie informacja na temat projektu SEKTOROWA POMOC w ramach realizowanego Programu umieszczona była na stronie internetowej Powiatowego Urzędu Pracy w Kwidzynie oraz w siedzibie urzędu. Ponadto informacja o programie zamieszczona została w bezpłatnym miesięczniku poświęconemu rynkowi pracy "Panorama Regionu". Dokumenty niezbędne do realizacji projektu opatrzone zostały logo Programu. Po 13

zakończeniu realizacji projektu PUP w Kwidzynie, na swojej stronie internetowej, zamieścił informację o udzielonym osobom bezrobotnym wsparciu oraz o osiągniętym wskaźniku zatrudnienia. PUP w Lęborku w trakcie realizacji projektu prowadzono akcję promocyjno-informacyjną. Informacje o projekcie zostały zamieszczone na stronie internetowej urzędu (www.pup.lebork.pl) i na tablicach ogłoszeń. Plakaty i ulotki opracowane przez pracowników PUP w Lęborku dotyczące projektu zostały przekazane miejskim i gminnym ośrodkom pomocy społecznej oraz urzędom miast i gmin, które pomogły w dotarciu do jak najszerszego grona osób potrzebujących wsparcia. Ponadto Program był promowany poprzez materiały informacyjne i zdjęcia do ulotek i plakatów przygotowanych przez Wojewódzki Urząd Pracy w Gdańsku na Konferencję w grudniu 2007 r. Informacje o projekcie zostały przekazane lokalnym mediom, w tym portalom internetowym Lęborskie Fakty, Fakty Młodych i Wrota Pomorza. Program promowano również podczas "Targów Przedsiębiorczości" zorganizowanych przez PUP w Lęborku. Materiały informacyjne i promocyjne, korespondencja dotycząca projektu oraz Karty kandydata na szkolenie i Deklaracje udziału w projekcie opatrzone są logo Programu "Przedsiębiorczy Pomorzanin" i informacją o finansowaniu Programu ze środków Funduszu Pracy. Po zakończeniu realizacji projektu informacje o utworzonych miejscach pracy zamieszczono na stronie internetowej Powiatowego Urzędu Pracy w Lęborku i w gablotach informacyjnych. PUP w Malborku Program promowany był w siedzibie Powiatowego Urzędu Pracy w Malborku poprzez zamieszczanie ogłoszeń na tablicach informacyjnych. Na stronie internetowej PUP w Malborku (www.pup.malbork.pl) zamieszczone zostały informacje na temat Programu, które objęły też informowanie o możliwości uzyskania jednorazowych środków na podjęcie działalności gospodarczej lub refundacji kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy. Informacje o działaniach podjętych przez PUP w Malborku w ramach Programu "Przedsiębiorczy Pomorzanin" ukazały się też w Gazecie Malborskiej Nr 28 z dnia 11.07.2007r. Rozpowszechniane były także ulotki i plakaty z logo Programu "Przedsiębiorczy Pomorzanin". W miarę możliwości dokumenty programowe oznaczone zostały logo Programu. PUP w Nowym Dworze Gdańskim działania promocyjne w trakcie realizacji programu były skierowane przede wszystkim do osób bezrobotnych z powiatu nowodworskiego, wyrażających chęć uruchomienia własnej działalności gospodarczej, poprzedzonej udziałem w szkoleniu z zakresu "ABC Przedsiębiorczości". Jednocześnie promocja skierowana była do pracodawców zgłaszających chęć stworzenia nowego miejsca pracy dla osoby bezrobotnej zarejestrowanej w tut. urzędzie pracy. Promocja odbywała się m.in. poprzez zamieszczanie ogłoszenia o Programie na tablicach informacyjnych urzędu pracy, a także urzędów miasta i gminy z terenu powiatu nowodworskiego oraz na stronie internetowej urzędu www.pupndg.pl. Każdy z uczestników Programu został poinformowany o celach i założeniach Programu, wyrażając swoja chęć udziału poprzez wypełnienie deklaracji uczestnictwa w projekcie oraz oświadczenia osoby bezrobotnej. PUP w Pucku po przystąpieniu do realizacji projektu zostały opracowane przez pracownika PUP w Pucku informacje o realizowanym projekcie, które zostały zamieszczone na tablicach ogłoszeń oraz na stronie internetowe www.pup.puck.pl. Materiały informacyjne, promocyjne oraz korespondencyjne dotyczące projektu opatrzone były logo Programu. PUP w Słupsku promocja projektu polegała na umieszczeniu informacji o projekcie na stronie internetowej www.pup.slupsk.pl, oraz w formie plakatów i ulotek, które były rozprowadzone przez PUP. PUP w Starogardzie Gdańskim działania promocyjne realizowane były poprzez zamieszczanie informacji na stronie internetowej PUP, na tablicach ogłoszeń, a także poprzez ogłoszenia w lokalnej prasie. PUP zaprojektował również podkładkę pod mysz, która została rozesłana w ramach podziękowania pracodawcom oraz instytucjom wspierającym przedsiębiorczość w powiecie starogardzkim. 14

PUP w Sztumie działania promocyjne polegały na umieszczeniu plakatów otrzymanych z WUP, informujących o realizacji Programu, na tablicy ogłoszeń w PUP, filii w Sztumie oraz Starostwie Powiatowym. Ponad to na dokumentacji związanej z Programem umieszczone zostało logo Programu. Uczestnicy Programu zostali również poinformowani o dofinansowaniu realizacji projektu ze środków FP. PUP w Tczewie informacja o projekcie była wywieszona na tablicach ogłoszeniowych PUP oraz zamieszczona na stronie internetowej Urzędu. Ponadto informacja o realizacji projektu została przekazana do rozpowszechnienia do następujących instytucji: Urząd Gminy w Morzeszczynie, Subkowach, Tczewie, Urząd Miasta i Gminy w Gniewie, Urząd Gminy i Miasta w Pelplinie, Urząd Miejski w Tczewie, Starostwo Powiatowe, Gminne Centra Informacji w Subkowach, Gniewie, Pelplinie, Forum Inicjatyw Społecznych w Tczewie. W rozpowszechnianiu projektu brali także udział: Internetowy Serwis Informacyjny Miasta Tczewa, portal Wrota Pomorza, Radio Głos. Informacje przekazano również do lokalnej prasy: Gazety Tczewskiej, Nowin Gniewskich, Dziennika Bałtyckiego. Dodatkowo, wśród potencjalnych beneficjentów były rozpowszechniane przygotowane we własnym zakresie ulotki dotyczące możliwości skorzystania z Programu. Informacje przygotowywane przez PUP, w tym przekazywane do rozpowszechnienia, zawierały logo Programu oraz wzmiankę o finansowaniu ze środków Funduszu Pracy. Materiały dotyczące wypłaconych w ramach projektu: dotacji na podjęcie działalności gospodarczej oraz refundacji kosztów wyposażenia/doposażenia stanowiska pracy zostały przekazane do wykorzystania na organizowanej w grudniu ub. roku w obszarze przedsiębiorczości konferencji. PUP w Wejherowie informacja o realizowanych działaniach umieszczona została na stronie internetowej Urzędu. Ponadto na terenie Urzędu, w gablotach informacyjnych umieszczone zostały plakaty promujące Program, otrzymane z Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Gdańsku oraz stworzone w ramach własnych środków przez PUP Wejherowo. Informacja o projekcie była rozpowszechniana również poprzez umieszczanie logo projektu na wszystkich dokumentach związanych z realizacją w/w projektu. 2. Działania dotyczące współtworzenia bazy danych w zakresie wspierania przedsiębiorczości. Jedynie dwa powiatowe urzędy pracy podjęły działania dotyczące współtworzenia bazy danych w zakresie wspierania przedsiębiorczości: PUP w Lęborku pracownicy Urzędu współpracowali z Wojewódzkim Urzędem Pracy w Gdańsku w zakresie współtworzenia bazy danych, m.in. poprzez udział w spotkaniach zespołu roboczego ds. Programu "Przedsiębiorczy Pomorzanin" i zweryfikowanie danych. PUP w Malborku Urząd udostępnił (na swojej stronie internetowej) do wglądu i pobrania opracowane w ramach Programu Regionalnego Przedsiębiorczy Pomorzanin przez Wojewódzki Urząd Pracy w Gdańsku materiały dotyczące: - instytucji wspierających uruchamianie i rozwój małych firm, - informacji na temat form wspierania pracodawców na rzecz wzrostu zatrudnienia w ramach Funduszu Pracy. 3. Szkolenia pracowników zajmujących się dotacjami dla bezrobotnych oraz refundacjami dla pracodawców. PUP w Chojnicach 10 osób wzięło udział w szkoleniu dotyczącym projektu Feniks program dla osób pracujących z trudnym klientem; 2 osoby wzięły udział w szkoleniu Nowość w przyznawaniu, rozliczeń i kontroli dotacji na działalność gospodarczą oraz refundacji miejsc pracy, 2 osoby wzięły udział w szkoleniu Udzielanie z Funduszu Pracy jednorazowych środków na podjęcie przez osoby bezrobotne działalności gospodarczej oraz refundacji wyposażenia i doposażenia stanowiska pracy ; 2 osoby wzięły udział w szkoleniu Wspieranie 15

finansowe osób bezrobotnych w rozpoczynaniu działalności gospodarczej oraz przedsiębiorców zatrudniających bezrobotnych. PUP w Człuchowie szkoleniem "Udzielanie z Funduszu Pracy jednorazowych środków na podejmowanie przez osoby bezrobotne działalności gospodarczej oraz refundowanie pracodawcom wyposażenia i doposażenia stanowiska pracy dla osób bezrobotnych" zorganizowane przez Wojewódzki Urząd Pracy zostały objęte dwie osoby. PUP w Gdyni 1 osoba wzięła udział w szkoleniu "Udzielanie z Funduszu Pracy jednorazowych środków na podejmowanie przez osoby bezrobotne działalności gospodarczej oraz refundowanie wyposażenia i doposażenia stanowisk pracy. PUP w Kartuzach 2 pracowników wzięło udział w szkoleniu nt. "Udzielanie z Funduszu Pracy jednorazowych środków na podejmowanie przez osoby bezrobotne działalności gospodarczej oraz refundowanie pracodawcom wyposażenia i doposażenia stanowiska pracy dla osób bezrobotnych". PUP w Kościerzynie 2 osoby wzięły udział w szkoleniu w zakresie udzielania z Funduszu Pracy jednorazowych środków na podejmowanie przez osoby bezrobotne działalności gospodarczej oraz refundowanie pracodawcom wyposażenia i doposażenia stanowiska pracy dla osób bezrobotnych; 1 osoba wzięła udział w szkoleniu Nowości w przyznawaniu, rozliczaniu i kontroli dotacji na działalność gospodarczą oraz refundacji nowoutworzonych miejsc pracy PUP w Malborku szkoleniami zostały objęte 2 osoby: Udzielanie z Funduszu Pracy jednorazowych środków na podejmowanie przez osoby bezrobotne działalności gospodarczej oraz refundowanie pracodawcom wyposażenia i doposażenia stanowiska pracy dla osób bezrobotnych ; Zasady udzielania pomocy publicznej przez powiatowe urzędy pracy po 1 stycznia 2007 - analiza najważniejszych zmian ; Kwalifikowalność wydatków i rozliczenia projektów w POKL"; Pomoc publiczna"; POKL - krok po kroku moduł podstawowy"; Autentyczność dokumentów"; Rehabilitacja zawodowa w świetle przepisów ustawy i rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych". PUP w Nowym Dworze Gdańskim szkoleniami objęta była 1 osoba: Praktyka postępowania egzekucyjnego w administracji"; Udzielanie z Funduszu Pracy jednorazowych środków na podejmowanie przez osoby bezrobotne działalności gospodarczej oraz refundowanie pracodawcom wyposażenia i doposażenia stanowiska pracy dla osób bezrobotnych"; Pomoc publiczna - nowości i prawidłowe jej udzielanie, wyliczanie, monitoring i kontrola w pracy urzędu oraz projektach EFS ; Zasady udzielania pomocy publicznej przez powiatowe urzędy pracy po 1 stycznia 2007r. - analiza najważniejszych zmian. PUP w Pucku w szkoleniach wzięła udział 1 osoba: Nowości w przyznawaniu, rozliczaniu i kontroli dotacji na działalność gospodarczą oraz refundacji nowotworzonych miejsc pracy"; Pomoc publiczna nowości i prawidłowe jej udzielanie, wyliczanie, monitoring i kontrola w pracy urzędu oraz projektach EFS. PUP w Słupsku Pracownicy PUP Słupsk zajmujący się udzielaniem dotacji dla osób podejmujących działalność gospodarczą oraz pracodawcami tworzącymi nowe miejsca pracy objęci byli następującymi szkoleniami: Nowość w przyznawaniu, rozliczaniu i kontroli dotacji na działalność gospodarczą oraz refundacji nowotworzonych miejsc pracy", Udzielanie z Funduszu Pracy jednorazowych środków na podejmowanie przez osoby bezrobotne działalności gospodarczej oraz refundowanie pracodawcom wyposażenia i doposażenia stanowiska pracy dla osób bezrobotnych". PUP w Sztumie w szkoleniu Udzielanie z Funduszu Pracy jednorazowych środków na podejmowanie przez osoby bezrobotne działalności gospodarczej oraz refundowanie pracodawcom wyposażenia i doposażenia stanowiska pracy dla osób bezrobotnych" wzięła udział 1 osoba. 16

PUP w Tczewie w szkoleniach uczestniczyły ogółem 3 osoby, w tym: Zasady udzielania pomocy publicznej przez PUP po 01.01.2007r. - najważniejsze zmiany" 1 osoba; Udzielanie z FP jednorazowych środków na podejmowanie przez osoby bezrobotne działalności gospodarczej oraz refundowanie wyposażenia i doposażenia stanowisk pracy"- 2 osoby; Zmiany do ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy" 1 osoba: Aktywizacja zawodowa osób niepełnosprawnych w świetle przepisów znowelizowanej ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych 1 osoba. PUP w Wejherowie 3 pracowników Urzędu było objętych szkoleniami i brało udział w konferencji dot. udzielania dotacji i wspierania pracodawców tworzących nowe stanowiska pracy. Tematyka szkoleń i konferencji była następująca: Nowości w prowadzeniu i rozliczaniu dotacji oraz refundacji, a zmiany w windykacji i egzekucji świadczeń."; Udzielanie z Funduszu Pracy jednorazowych środków na podejmowanie przez osoby bezrobotne działalności gospodarczej oraz refundacji wyposażenia i doposażenia stanowiska pracy ; Konferencja dotycząca przedsiębiorczości". W pozostałych 5 powiatowych urzędach pracy nie organizowano szkoleń. 4. Instytucje wspierające przedsiębiorczość z którymi podejmowano współpracę. PUP w Gdyni Fundacja Gospodarcza - Miasteczko Zawodów PUP w Kościerzynie PUP na bieżącą współpracuje z Kościerskim Funduszem Poręczeń Kredytowych Sp. z o.o. Celem Funduszu jest udzielanie poręczeń osobom bezrobotnym pragnącym założyć własną działalność gospodarczą oraz osobom fizycznym lub prawnym, które w wyniku poręczenia utworzą nowe miejsca pracy. PUP w Lęborku Centrum Wspierania Biznesu przy Stowarzyszeniu "Wolna Przedsiębiorczość" w Gdańsku PUP w Malborku Centrum Szkoleniowe w Malborku, które w ramach Programu realizowało szkolenie z zakresu podejmowania działalności gospodarczej dla 11 osób bezrobotnych. PUP w Starogardzie Gdańskim Cech Rzemiosł Różnych w Starogardzie. Pozostałe 12 powiatowych urzędów pracy nie podejmowało współpracy z instytucjami wspierającymi przedsiębiorczość. Wojewódzki Urząd Pracy w Gdańsku również prowadził dodatkowe działania związane z Programem Przedsiębiorczy Pomorzanin. Promocja Programu prowadzona była poprzez: opracowanie projektów, druk i dystrybucję ulotek (850 sztuk) i plakatów (300 sztuk); zamieszczenie i aktualizacja informacji o Programie na stronie internetowej Urzędu wup.gdansk.pl; prezentowanie założeń i rezultatów Programu podczas konferencji, targów pracy, spotkań; konferencję dot. przedsiębiorczości osób bezrobotnych - Wojewódzki Urząd Pracy w Gdańsku, przy współpracy z Pomorskim Funduszem Pożyczkowym i Pomorskim Regionalnym Funduszem Poręczeń Kredytowych zorganizował konferencję pt. "Przedsiębiorczy POMORZANIN siłą województwa pomorskiego". Konferencja odbyła się w dniach 5-6 grudnia 2007 r. w Hotelu Bardo w Koleczkowie, udział w niej wzięło ok 100 osób. Utworzona została baza informacji o instytucjach wspierających uruchamianie i rozwój małych firm. Baza zawiera informacje o aktywnie działających podmiotach i będzie na bieżąco aktualizowana i uzupełniana przez WUP w Gdańsku. Opracowana została informacja, w formie ulotki, dot. możliwości wspierania pracodawców z form wsparcia, jakie daje "ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy " w ramach Funduszu Pracy. Baza instytucji oraz informacje zostały umieszczone na stronie Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Gdańsku, portalu województwa pomorskiego wrotapomorza.pl oraz zostały przekazane powiatowym urzędom pracy w celu umieszczenia na stronach internetowych urzędów. 17

Opracowano dokument pt. "Zasady przyznawania osobie bezrobotnej środków na podjęcie działalności gospodarczej", który został wypracowany przez Zespół Roboczy Programu. "Zasady..." zostały włączone do dokumentacji konkursowej i tym samym przyjęte do stosowania przez powiatowe urzędy pracy w ramach Programu Przedsiębiorczy POMORZANIN. Opracowano standardowy program szkolenia pt. "Program szkolenia dla osób bezrobotnych zainteresowanych uruchomieniem własnej działalności gospodarczej". Został on wypracowany przez Zespół Roboczy Programu (dzięki dobrej współpracy i przy znacznym zaangażowaniu partnera - Agencji Rozwoju Pomorza S.A.). Program szkolenia został włączony do dokumentacji konkursowej i tym samym przyjęty do stosowania przez powiatowe urzędy pracy w ramach Programu Przedsiębiorczy POMORZANIN. W dniach 17-18 maja 2007 r. w Hotelu ORLE w Gdańsku Sobieszewie odbyło sie 2-dniowe szkolenie dla pracowników powiatowych urzędów pracy zajmujących się rozpatrywaniem wniosków i przyznawaniem środków na rozpoczęcie działalności gospodarczej i realizacją Programu Przedsiębiorczy POMORZANIN. W szkoleniu udział wzięło 38 osób. Tytuł: szkolenie w zakresie udzielania z Funduszu Pracy jednorazowych środków na podejmowanie przez osoby bezrobotne działalności gospodarczej oraz refundowanie pracodawcom kosztów wyposażenia i doposażenia stanowiska pracy dla osób bezrobotnych. Szkolenie zostało sfinansowane z Funduszu Pracy. Organizatorem szkolenia był Wojewódzki Urząd Pracy w Gdańsku. W ramach Programu podjęto współpracę z Agencją Rozwoju Pomorza S.A., Pomorskim Funduszem Pożyczkowym Sp. z o.o. oraz Pomorskim Regionalnym Funduszem Poręczeń Kredytowych Sp. z o.o. 18

Podsumowanie Program Przedsiębiorczy Pomorzanin realizowany był przez wszystkie 17 powiatowych urzędów pracy województwa pomorskiego. Wydatki na realizację Programu w 2007 roku wyniosły 14 961,8 tys. zł i były wyższe od planowanych o 6 725,3 tys. zł. dzięki dodatkowemu wsparciu środkami rezerwy MPiPS w trakcie realizacji. W Programie wzięły udział łącznie 1 224 osoby bezrobotne tj. o 544 osoby więcej niż planowano. Program ukończyły 1 203 osoby, a pracę podjęły 1 143 osoby tj. o 463 osoby więcej niż planowano. Najwięcej osób w 2007 r. aktywizowano w powiatach słupskim, człuchowskim, gdańskim, malborskim i kwidzyńskim. Efektywność Programu ogółem (mierzona wskaźnikiem podjęć pracy po zakończeniu Programu) w 2007 roku wyniosła 95%, a 100% efektywność osiągnięto w 13 powiatach. W 2007 r. średnio na jedną osobę, która wzięła udział w Programie wydano 12,2 tys. zł, a na jedną osobę, która podjęła prace po zakończeniu udziału w Programie 13,1 tys. zł. Najwięcej nowych miejsc pracy w wyniku refundacji pracodawcy kosztów wyposażenia i doposażenia stanowiska pracy utworzono w przetwórstwie przemysłowym, a najwięcej dotacji na rozpoczęcie działalności gospodarczej przyznano na działalność w handlu hurtowym i detalicznym. W ramach refundacji pracodawcy kosztów wyposażenia i doposażenia stanowiska pracy dla osoby bezrobotnej utworzono 766 stanowisk pracy w 156 różnych zawodach, w tym najwięcej w zawodach należących do wielkiej grupy zawodów (7) Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 190. Zarówno przy dotacjach jak i refundacjach większość osób bezrobotnych, które skorzystały z tych form aktywizacji pochodziło z miast i tam też utworzono najwięcej nowych miejsc pracy. 19