A A Adwekcja przenoszenie ciepła na skutek pionowych ruchów powietrza. Akcelerator pożaru (przyspieszacz pożaru) środek wzmagający rozwój pożaru, np. ciecz łatwo palna używana przez sprawców podpaleń w celu zintensyfikowania spalania, tak aby akt podpalenia powiódł się w krótkim czasie. Akcja przeciwpożarowa zorganizowane czynności zmierzające do opanowania i ugaszenia pożaru. Akta sprawy zbiór dokumentów odnoszących się do konkretnej sprawy sądowej lub prokuratorskiej. Jeden tom akt sprawy może zawierać do 200 kart. Akumulacja ciepła gromadzenie dużej ilości energii cieplnej w określonym czasie przez obiekt przyjmujący ciepło. Alibi każdy środek dowodowy świadczący o tym, że określona osoba nie mogła dopuścić się zarzucanego jej czynu. 7
Analiza zagrożenia pożarowego analiza przeprowadzona w celu oceny zagrożenia utraty życia lub zdrowia i/lub zniszczenia mienia w wyniku pożaru. Antypiryn substancja dodana lub obróbka materiału zastosowana w celu powstrzymania, ograniczenia lub opóźnienia spalania materiału. Atmosfera wybuchowa mieszanina substancji palnych w postaci gazów, par, mgieł lub pyłów z powietrzem w warunkach atmosferycznych, w której po zainicjowaniu źródłem zapłonu spalanie rozprzestrzenia się samorzutnie na całą niespaloną mieszaninę. B Backdraft zob. wsteczny ciąg płomieni. Badania chemiczne badania mające na celu oznaczenie składu chemicznego substancji w celu określenia ich właściwości palnych i samozapalających. W próbkach pobranych ze składowanej masy materiałów pochodzenia roślinnego, substancji chemicznych, tłuszczów, olejów mineralnych itp. ujawnia się ślady procesów prowadzących do samozapalenia. Do badań chemicznych zaliczamy metody klasyczne oraz metody wysokospecjalistyczne: spektrografię, spektrofotometrię i chromatografię. 8
Badania daktyloskopijne badania prowadzone w celu ustalenia tożsamości człowieka na podstawie pochodzących od niego odbitek linii papilarnych zabezpieczonych na przedmiotach znajdujących się w miejscu zdarzenia. Badania daktyloskopijne prowadzone w sprawach o pożary dotyczą najczęściej śladów pozostawionych przez sprawców podpaleń na przedmiotach zabezpieczonych w okolicy miejsca pożaru, np. śladów linii papilarnych na pojemniku po cieczy łatwo palnej. Badania elektrotechniczne badania fizyczne, za pomocą których określa się zjawiska elektryczne na podstawie śladów znajdujących się w zabezpieczonym materiale. Zakres badań elektrotechnicznych obejmuje przede wszystkim wykrywanie skutków wadliwego działania instalacji elektrycznej mogących być przyczyną pożarów. Ponadto ustala się okoliczności powstania śladów zwarć, iskrzenia lub dużej oporności przejścia na stykach, zaciskach czy końcówkach żył przewodów sprzętu elektrotechnicznego. Badania fizyczne badania mające na celu ustalenie właściwości fizycznych materiałów zabezpieczonych na miejscu zdarzenia. Do badań fizycznych zaliczamy badania mikroskopowe, elektrotechniczne i metaloznawcze. Badania mechanoskopijne badania mające za zadanie ustalenie przeznaczenia i pochodzenia znalezionych w pobliżu ogniska pożaru przedmiotów lub elementów urządzeń. Są również konieczne do ustalenia wpływu zabezpieczonych przedmiotów na wadliwe działanie urządzeń lub sprzętu mechanicznego albo na niewła- 9
ściwy przebieg procesu technologicznego, np. badania urządzeń, w których w wyniku wad konstrukcji lub na skutek nieprawidłowości wytworzyła się w procesie fizycznym energia cieplna (tarcie lub uderzenie) zdolna do spowodowania zapłonu znajdujących się w pobliżu materiałów palnych, a także badania urządzeń, których niesprawność albo niewłaściwe użytkowanie powodują bezpośredni kontakt materiałów palnych (pyły, pary lub płyny palne) ze źródłami wysokiej temperatury. Badania metaloznawcze badania fizyczne, w których bada się części metalowe, co do których istnieje podejrzenie, iż przyczyną pożaru mogło być tarcie, oraz badanie szczelności kuchenek gazowych, butli i zbiorników ciśnieniowych, a także przyczyn nieszczelności i sposobów ich powstania. Badania mikrośladów technika śledcza zajmująca się najmniejszymi materialnymi śladami związanymi bezpośrednio lub pośrednio ze sprawcą. Do takich mikrośladów zalicza się na przykład: włókna dzianin i tkanin, odpryski lakieru samochodowego, włosy, sierść zwierzęcą i wiele innych (np. krople smarów czy olejów silnikowych). Badania osmologiczne badania polegające na wykrywaniu, zabezpieczeniu i analizowaniu w celach identyfikacyjnych śladu zapachowego. Badanie poznawanie czegoś za pomocą analizy naukowej, 10
przesłuchiwanie kogoś (podejrzanego, obwinionego, świadka pożaru, zdarzenia itd.). Badanie ogniowe postępowanie mające na celu pomiar lub ocenę sposobu reagowania materiału, wyrobu lub systemu na różne oddziaływanie ognia. Bezpieczeństwo pożarowe stan eliminujący zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi, uzyskiwany w wyniku funkcjonowania systemu norm prawnych i technicznych środków przeciwpożarowych oraz działań zapobiegawczych i organizacyjnych. Bezpieczeństwo pożarowe budynku zespół cech związanych z usytuowaniem budynku, zastosowaniem rozwiązań architektonicznych, zastosowanymi materiałami i elementami oraz wyposażeniem w środki techniczne, wpływających na ograniczenie możliwości powstania pożaru, jego rozwoju i skutków. Bezpieczeństwo pożarowe konstrukcji zdolność konstrukcji budynku o określonym sposobie użytkowania do spełniania w określonym czasie trwania pożaru wymagań dotyczących nośności i/lub odkształcalności zarówno całej konstrukcji, jak i poszczególnych jej elementów. Biegły ustanowiona osoba, która ma obywatelstwo polskie i korzysta z pełni praw cywilnych i obywatelskich, ukończyła 25 lat życia, posiada teoretyczne i praktyczne wiadomości specjalne z zakresu pożarnictwa i daje jednocześnie rękojmię rzetelności i uczciwości. 11
Bilans tlenowy współczynnik określający relację między masą pierwiastków palnych (węgla, wodoru) a masą tlenu w jednostce masy materiału wybuchowego. Biologia kryminalistyczna analizuje czysto biologiczne cechy i parametry badanego materiału oraz sposób, czas, mechanizm i okoliczności oddzielenia tego materiału od ustroju. Bleve (ang. Boiling Liquids Expanding Vapors Explosions) zob. wybuch par wrzącej cieczy. Błyskawica zjawisko świetlne towarzyszące nagłemu wyładowaniu elektryczności atmosferycznej. Wyładowanie to może nastąpić z chmury lub wewnątrz chmury, a znacznie rzadziej z wysokich budynków i ze szczytów gór. Bodziec energetyczny (termiczny) każdy impuls cieplny posiadający określony zapas energii cieplnej dostatecznej do nagrzania układu palnego w stopniu wystarczającym do zainicjowania procesu spalania. Budowa materiału palnego zawartość w jego strukturze związków chemicznych, które mają zdolność do utleniania się w obecności utleniacza. Burza ogniowa strumień powietrza o olbrzymiej mocy i prędkości, spowodowany przez pożar na dużej powierzchni, unoszący palące się części materiałów. 12
C Burzące działanie wybuchu niszczące działanie spowodowane wybuchem odpowiednio silnego ładunku materiału wybuchowego. Buzowanie ognia intensywne spalanie dużym płomieniem, czemu towarzyszy huczenie. C Centrum wybuchu (ośrodek sprężania) strefa działania największych ciśnień i temperatury. Cheiloskopia metoda identyfikacji człowieka na podstawie charakterystycznych układów linii występujących na czerwieni wargowej. Chejroskopia dział kryminalistyki zajmujący się badaniem śladów odcisków dłoni. Chromatografia podstawowa metoda wyodrębniania i identyfikacji związków chemicznych w ich mieszankach. Ogólnie opiera się na dwóch fazach : ruchomej roztwór ciekły (chromatografia cieczowa) lub gazowy (chromatografia gazowa) i nieruchomej ciekłej lub stałej bibuła filtracyjna, cienka warstwa adsorbentu naniesiona na płytkę, wypełnienie kolumny. 13