Polskie biblioteki cyfrowe z punktu widzenia internauty

Polskie biblioteki cyfrowe z punktu widzenia internauty dr inż. Krakowska Akademia mszepski@afm.edu.pl

Biblioteki cyfrowe szansą nauki Minister Barbara Kudrycka w liście do naukowców: WBN to: prawdziwy przełom dla naszej nauki oraz ogromna szansa dla polskich uczonych i studentów. dostęp do publikacji niskonakładowych materiały uzupełniające do publikacji rozsiewanie własnych osiągnięć kilkuset osobowa grupa i tylko kilka egzemplarzy skryptu w bibliotece studenci mieszkają daleko od szkoły 3

Problem Istnieje duże podobieństwo biblioteki i księgarni W Internecie księgarnie odniosły sukces a biblioteki ciągle mają szansę Pytanie: Co różni księgarnie internetowe i biblioteki cyfrowe i które z różnic są istotne dla zapewnienia sukcesu 4

Pytania szczegółowe Co można znaleźć w BC (a czego nie)? 2. Czym różni się wyszukiwanie w BC i w Internecie 3. Co różni opis książki w Internecie i BC 1. 5

Metoda Kilka testów polegających na poszukiwaniu informacji i porównanie otrzymanych wyników Jednostkowe przykłady, rzeczywiste, osobiste ale ilustrujące problemy 6

Analizowane strony WWW Wyszukiwarka Google: www.google.pl Strona Federacji Bibliotek Cyfrowych www.fbc.pionier.net.pl Strona biblioteki Krakowskiej Akademii www.ka.edu.pl Akademicka Biblioteka Cyfrowa, ABC: www.abc.krakow.pl, Księgarnia i wydawnictwo Helion: www.helion.pl i inne (AGH, SGH) 7

Standardy Internetu 8

Test 1: Automaty komórkowe 9

Test 1: Automaty komórkowe 10

Test 2: ABC: konferencje 09 11

Test 3: e-mentor, U Frycza 12

Dlaczego? Biblioteka UEK rozpoczęła prace nad digitalizacją swoich zbiorów w 2002 roku od najcenniejszych zbiorów rękopisów, starodruków i ekonomicznego piśmiennictwa z XIX wieku. Zasadniczym motywem była chęć pokazania tych dzieł, dotychczas znanych właściwie tylko bibliotekarzom, pracownikom i studentom Uczelni, a jednocześnie ich ochrona przed zniszczeniem, które nie ominęło podobnych zbiorów innych polskich bibliotek. Widać, że oczekiwanie, że biblioteki cyfrowe będą elementem rozwoju nauki rozmijają się z koncepcjami twórców biblioteki. Ze strony biblioteki ABC 15

Dlaczego? W grudniu 2009 roku w Poznaniu odbyła się konferencja Polskie Biblioteki Cyfrowe 2009.[1] Ale, mino że organizatorzy i uczestnicy są czynnie zaangażowani w rozwój bibliotek cyfrowych, próżno szukać w sieci tekstów wystąpień. Zamieszczone są jedynie streszczenia. Trudno organizatorów innych konferencji krytykować, że ich materiałów też nie ma w sieci. Sytuacja kogoś kto chciałby umieścić swoje publikacje w bibliotece cyfrowej też nie jest łatwa. Na stronie ABC nie ma takiej opcji. [1] www.man.poznan.pl/pbc/2009 16

Problem do rozwiązania: Google a bazy danych W Googlach nie są indeksowane bazy danych, ALE Księgarnie są indeksowane Bardzo dobrze, że jest FBC jedno miejsce wyszukiwania 17

Test 4: 50 stron www 18

Test 4: 50 stron www 19

Test 5: Szukamy 20

Test 5: Szukamy 21

Test 5: Szukamy Co to jest opis publikacji? Czy jak nic nie wybiorę to cos znajdę? Czy twórca to to samo co autor? Czym różni się temat od słów kluczowych? Opis to chyba nie to samo co opis publikacji? Czy współtwórca nie jest twórcą? Jakie są TYPy zasobu Co to jest format? Czym różni się wszędzie od wszystko? 22

Oczekiwania Standard wyszukiwania w Internecie określa Google, nowe słówko: wyguglować. Wszystkie podręczniki funkcjonalności: bez wyboru zakresu szukania, nie wiem gdzie zakwalifikowano to czego szukam. Wyszukiwanie hipertekstowe 23

Test 6: Co to jest książka? 24

Test 6: Co to jest książka? 25

Otoczenie książki Spis treści Opis książki Recenzje Opinie czytelników Errata, suplement Dodatkowe treści Podobne, powiązane wydawnictwa 26

Otoczenie książki 27

Co to jest biblioteka? (Wikipedia) Biblioteka (od greckiego βιβλιοθήκη bibliotheke; βιβλίον biblion książka) instytucja społeczna, która gromadzi, przechowuje i udostępnia materiały biblioteczne oraz informuje o materiałach bibliotecznych (swoich i obcych). W innym znaczeniu jest to też nazwa samego budynku, pomieszczenia lub mebla zawierającego zbiory biblioteczne. Materiały biblioteczne to zbiór książek oraz innych materiałów źródłowych. Klasyczne zbiory biblioteczne są mocno związane z nośnikami fizycznymi. Materiały dostępne w postaci cyfrowej są gromadzone i udostępniane w tzw. bibliotekach cyfrowych. 29

Nowa BIBLIOTEKA Centrum informacji, miejsce w którym uzyskam źródłową i pełna informację w określonym zakresie. Zupełnie nieistotny jest przy tym nośnik tej informacji, a znaczenia nabiera łatwość i szybkość jej uzyskania oraz integralność gromadzonych danych. 30

Wnioski co poprawić Zmienić zadania biblioteki z archiwum na centrum informacyjne Wykreślić cyfrowe z biblioteki Biblioteki powinny działać aktywnie, szukać źródeł Katalog biblioteki widoczny dla Googla Wyszukiwanie hipertekstowe Pracownicy szkoły (wszyscy) powinni być zobowiązani do dostarczenia w wersji elektronicznej (wszystkich) swoich publikacji do biblioteki 31

Dziękuję mszepski@afm.edu.pl