P R O T O K Ó Ł Nr XLII/2014

1 P R O T O K Ó Ł Nr XLII/2014 z sesji Rady Miejskiej w Koprzywnicy, która odbyła się dnia 24 stycznia 2014 roku w sali konferencyjnej - budynku U M. i G w Koprzywnicy. Sesja rozpoczęła się o godz. 10,10. Lista obecności stanowi zał. nr 1. W chwili otwarcia sesji obecnych było 10 radnych. Nieobecni radni: Zofia Skrok, Tomasz Grela, Iwona Kopeć, Maria Banaś Artur Przybyłek. Protokołowała: Janina Podobińska. Zaproszenie na sesję stanowi zał. nr 2. PKT 1. Pani Przewodnicząca RM Anna Paluch - dokonała otwarcia sesji. Powitała przybyłych radnych, przewodniczących Zarządów Osiedli, sołtysów (zał. nr 3), Pana Burmistrza, Panią Sekretarz, Panią Skarbnik, oraz pracownika Urzędu Miasta i Gminy i przybyłych mieszkańców. Ponadto powitała pana Andrzeja Pacochę Specjalistę ds. Energii Odnawialnej i Rolnictwa Ekologicznego Departamentu Rozwoju Obszarów Wiejskich i Środowiska, pana Wojciecha Łukaszka Członka Rady Głównej Ekspertu ds. Energetyki i Biogazowni i Dyrektora Pełnomocnika Zarządu ds. Realizacji Inwestycji, pana Roberta Palucha Wicedyrektora Ośrodka Dworactwa Rolniczego, pana Piotra Lisowskiego pracownika ODR, pana Krzysztofa Chmielowca Dyrektora Szkoły Podstawowej w Niedźwicach, pana Mirosława Sarzyńskiego Dyrektora ZSO w Koprzywnicy, pana Juliana Trykę Głównego Specjalistę ds. Odnawialnych Źródeł Energii, Oddziału Świętokrzyskiej Izby Rolniczej, księdza Marka Dzióbę proboszcza MBR w Koprzywnicy, Stowarzyszenie Ziemi Sandomierskiej ze Zbigniewic. Następnie stwierdziła, Ŝe zgodnie z listą obecności w sesji uczestniczy 10 radnych, co wobec ustawowego składu Rady wynoszącego 15 osób stanowi quorum pozwalające na podejmowanie prawomocnych uchwał. Na tej sesji nie będą podejmowane uchwały. Nieobecni radni są usprawiedliwieni. Pkt 2. Pani Przewodnicząca RM - przedstawiła proponowany porządek obrad: 1. Otwarcie sesji 2. Przyjęcie porządku obrad i protokołu z poprzedniej sesji 3. Informacja przedstawiająca potencjał energetyczny gminy w zakresie odnawialnych źródeł energii, koncepcja budowy biogazowni i bioelektrowni

2 w Gminie Koprzywnica. 4. Zapytania i wolne wnioski 5. Zamknięcie obrad sesji. Pani Przewodnicząca RM - powiedziała, Ŝe w dniu wczorajszym wpłynęło ponownie pismo od Stowarzyszenia Przyjaciół Ziemi Sandomierskiej ze Zbigniewic, które ponownie zwróciło się z prośbą, aby w najbliŝszym terminie sesji, czyli w dniu 24 stycznia do porządku wprowadzić podjęcie uchwały w sprawie minimalnej odległości do budowli od odnawialnych źródeł energii. Takiej uchwały do porządku nie moŝna wprowadzić, bo nie jest przygotowana, Nie wiadomo, czy prawnie moŝna to zrobić. Referująca zobowiązała się listownie poinformować w tej kwestii. W dniu 27 stycznia teŝ jest sesja, ale teŝ w porządku się nie znajdzie. Na ostatniej sesji przedstawialiście państwo farmy wiatrowe i dzisiaj teŝ moŝecie zabrać głos w wolnych wnioskach jak państwo radni wyraŝą na to zgodę. Radni wyrazili na to zgodę. Nikt nie zgłaszał chęci zabrania głosu. Kto z państwa radnych jest za przyjęciem zaproponowanego porządku? Za przyjęciem głosowano jednogłośnie 10 głosami. Pani Przewodnicząca RM - stwierdziła, Ŝe porządek dzisiejszej sesji został przyjęty. Pani Przewodnicząca RM - zapytała o uwagi, co do protokołu z sesji z dnia 30 grudnia 2013r? Nikt nie zgłaszał uwag. Pani Przewodnicząca RM - zapytała, kto z państwa radnych jest za przyjęciem protokołu z sesji, która odbyła się w dniu 30 grudnia 2013 roku? Za przyjęciem głosowano 10 głosami - jednogłośnie. Pani Przewodnicząca RM - stwierdziła, Ŝe protokół z sesji z dnia 30 grudnia 2013 roku został przyjęty. Pkt 3. Informacja przedstawiająca potencjał energetyczny gminy w zakresie

3 odnawialnych źródeł energii, koncepcja budowy biogazowni i bioelektrowni w Gminie Koprzywnica Pan Burmistrz - Pani Przewodnicząca Wysoka Rado, Szanowni Goście, Prelegenci, dalej powiedział, Ŝe dzisiejsza sesja ma charakter bardziej informacyjny, bardziej uświadamiający, ale wynikający absolutnie z nowych trendów i potrzeb, które wyraŝone są w ustawodawstwie polskim i dyrektywach UE. Wynikających z tego, Ŝe potencjał uprawowy naszego rolnictwa zmienia się, a jednocześnie bez opamiętania skaŝamy środowisko róŝnymi chemicznymi związkami, dlatego teŝ niezwykle waŝne jest chronienie atmosfery, lasów, naszego zdrowia. NaleŜy wykorzystać ten potencjał, który jest przez stwórcę niejako nam dany. Dlatego teŝ rozpoczynamy cykl takich spotkań, gdzie w odnawialnych źródłach energii jest słońce, czyli źródła, które wytwarzają energię poprzez słonce, poprzez siłę wiatrów, poprzez biomasę itd. Kolejne sesje organizowane, będą dotyczyć jednostkowo jeszcze innych źródeł. Kolejno energii wiatrowej, gdzie będą specjaliści w tym zakresie i będą przedstawiać za i przeciw. Zostanie zwrócona uwaga na ogromny potencjał leŝący w ziemi, gorące źródła geotermalne. Wszystkie takie działania mają taki charakter, abyśmy naszą świadomość wzbogacali o wiedzę i zmieniali ją bardzo powoli małymi krokami. Jednocześnie widzimy tu korzyści płynące z upraw w rolnictwie, a jednoczenie zmniejszania kosztów i zachowanie bezpieczeństwa. Przykładem tego moŝe być to, Ŝe kilka dni w województwie świętokrzyskim nie było prądu. Referujący powiedział, Ŝe cieszy się bardzo, Ŝe ta sesja ma duŝe zainteresowanie, a będzie opierać się na faktach i naszych moŝliwościach. Dalej poinformował, Ŝe w dniu 5 lutego 2014r. o godz. 10. 00 w MGOKIS w Koprzywnicy odbędzie się konferencja naukowa odnawialne źródła energii, zagroŝenia dla lokalnego środowiska, w oparciu o wiedzę naukową i ogromny dorobek naukowy. Zaprosił wszystkich zebranych do udziału. Pan Andrzej Pacocha - Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego Departament Rozwoju Obszarów Wiejskich i Środowiska. POTENCJAŁ ENERGETYCZNY ROLNICTWA MIASTA I GMINY KOPRZYWNICA Charakterystyka uŝytkowania gruntów w gminie Koprzywnica Powierzchnia gminy 6 900 ha (100,0%) Powierzchnia uŝytków rolnych 3 883 ha (56,3%) Powierzchnia lasów 326 ha ( 4,7%)

4 Pozostałe 2 691 ha ( 39%) Użytkowanie gruntów w gminie Koprzywnica Powierzchnia Użytki rolne w ha użytków rolnych ogółem ha Grunty orne Sady Trwałe użytki zielone Ugory i odłogi 3883 1140 1911 398 434 Klasy bonitacyjne gleb w gminie Koprzywnica Klasy gleby [ha] I II III IIIa IIIb IV IVa IVb V VI 69 875 146 712 515 315 333 266 401 251 Potencjał energetyczny z upraw polowych w gminie Koprzywnica Grunty zdatne do uprawy kukurydzy na cele energetyczne ( klasa I IV b) 922 ha. Średni plon masy zielonej kukurydzy 40 t/ha Plon masy zielonej kukurydzy moŝliwy do uzyskania 36 880 ton Wydajność biogazu z 1 tony kiszonki z kukurydzy 200 m 3 MoŜliwa ilość biogazu do uzyskania 7,4 mln m 3 ( realna wielkość to 30% potencjału teoretycznego i wynosi 2,2 mln m 3 biogazu) Potencjał energetyczny z upraw polowych w gminie Koprzywnica Grunty zdatne do uprawy roślin specjalnych na cele energetyczne ( klasa V VI) 652 ha Średni plon masy zielonej roślin specjalnych (np. perz zbitokępkowy wydłuŝony) 60 t/ha (zawartość suchej masy organicznej około 40% czyli 32 t suchej masy organicznej /ha) Plon suchej masy organicznej z roślin specjalnych moŝliwy do uzyskania 39 120 ton suchej masy organicznej. Wydajność biogazu z 1 tony suchej masy organicznej w kiszonce 660 m 3 MoŜliwa ilość biogazu do uzyskania to średnio 25,8 mln m 3 ( realna wielkość 30% potencjału teoretycznego i wynosi 7,7 mln m 3 biogazu) Potencjał energetyczny z upraw polowych w gminie Koprzywnica Grunty zdatne do uprawy roślin specjalnych na cele energetyczne ( TUZ oraz odłogi i ugory) 398 ha Średni plon masy zielonej roślin energetycznych (stokłosa uniolowata, krwiściąg lekarski, igniskum, itp.) 50 t/ha Plon roślin specjalnych moŝliwy do uzyskania 19 900 ton Średnia wydajność biogazu z 1 tony kiszonki 660 m 3

5 MoŜliwa ilość biogazu do uzyskania to średnio 13,2 mln m 3 ( realna wielkość 80% potencjału teoretycznego i wynosi 10,6 mln m 3 biogazu. Potencjał energetyczny produkcji roślinnej w gminie Koprzywnica Teoretyczna wydajność Rodzaj Powierzchnia uŝytków biogazu uŝytkowania w ha w mln m 3 Grunty klas I IV b Grunty klas V - VI Trwałe uŝytki zielone Realna wydajność biogazu w mln m 3 ( 30% wyd. teore.) 922 7,4 2,2 652 25,8 7,7 398 13,2 10,6 RAZEM 1 972 46,4 20,5 Potencjał energetyczny z odpadów produkcji zwierzęcej w gminie Koprzywnica Pogłowie bydła w przeliczeniu na DJP (duŝa jednostka przeliczeniowa 570 szt.*) Pogłowie trzody chlewnej w przeliczeniu na DJP 18 szt. *) Drób roczna produkcja w przeliczeniu na DJP ilość śladowa szt. *) *) (DuŜa jednostka przeliczeniowa (DJP) umowna jednostka odpowiadająca zwierzęciu o masie ciała 500 kg lub wielu zwierzętom o łącznej masie ciała 500 kg, równoznaczna ze sztuką duŝą (SD)). Potencjał energetyczny z odpadów produkcji zwierzęcej w gminie Koprzywnica Rodzaj produkcji Wielkość produkcji w DJP Ilość gnojowicy lub pomiotu od 1 DJP/rok w tonach Ilość gnojowicy w skali roku w tonach Uzysk biogazu z 1 tony w m 3 Uzysk biogazu brutto w tys. m 3 bydło 570 12,5 7 125 25 178,2 trzoda 18 2,5 45 28 1,3 chlewna RAZEM x x 7 170 x 179,5 REALNA WIELKOŚĆ ( 30% ogółu potencjału) x 53,9 Potencjał energetyczny z odpadów przetwórstwa rolno spoŝywczego i przechowalni owoców w gminie Koprzywnica Przybyła radna Banaś. Przechowalnie owoców 140 t/rok Wytłoki owocowe 1500 t/rok Potencjał energetyczny z odpadów przetwórstwa rolno spoŝywczego i przechowalni owoców gastronomii

6 Źródło odpadów Ilość w t/rok Zawartość s.m.o 1 tonie odpadu w % Ilość s.m.o. w t/rok Wydajność biogazu z 1 t. s.m.o. odpadu w m 3 Uzysk biogazu w tys. m 3 Wytłoki owocowe 1500 61,5 9 22,5 400 369 Odpady z przechowalni 140 40,0 56,0 400 22,4 ctwa RAZEM x x x 391,4 Sumaryczny potencjał produkcji biogazu w oparciu o zasoby gminy Koprzywnica Źródło substratu Potencjalna wielkość uzysku biogazu w tys. m 3 Realna wielkość uzysku biogazu w tys. m 3 Potencjał energetyczny w tys. MJ Produkcja roślinna 25 180 17 900 351466,50 Odpady z produkcji zwierzęcej 5,92 1,78 0,03 Odpady z przetwórstwa rolno spoŝywczego i 391,4 391,4 7,69 przechowalnictwa RAZEM 25 577,32 18 293,18 351 474,22 PODSUMOWANIE Potencjał energetyczny rolnictwa oraz przetwórstwa rolno-spoŝywczego gminy Koprzywnica wynosi 351 474 220 MJ (mega jule) 3,6 MJ = 1 kwh więc 97 631 728 kwh /rok energii elektrycznej 1 rok = 8760 godzin czyli Bioeletrownia o mocy 11,15 MW brutto. Tej wielkości biogazownia bioelektrownia jest moŝliwa do wybudowania w gminie Koprzywnica bez uszczerbku dla produkcji, która jest prowadzona. Natomiast czy ona powstanie, a czy nie, nie jest rolą referującego udzielić takiej odpowiedzi. Przedstawiona prezentacja uzmysłowiła państwu, Ŝe jest potencjał. Radna Banaś zabierając głos zapytała, dlaczego tak mało biogazowni wtłacza, to co wyprodukuje do sieci energetycznej? Poprosiła o wyjaśnienie zielonych certyfikatów. Trochę o nich poczytała, bo nie ma w tym zakresie przepisów, jakie jest dofinansowanie i czy moŝna na coś liczyć? Biogazownie i bioelektrownie stanowią w pewnym sensie jakieś zagroŝenie w środowisku. Przykładem tego jest biogazownia w Liszkowie. Pan dr Wojciech Łukaszek - powiedział, Ŝe nie odrobiła pani zadania.

Pan Pacocha - powiedział, Ŝe rok temu był sztandarowy temat, Ŝe Liszkowo jest uciąŝliwe. W załoŝeniach biogazownia w Liszkowie miała pracować na wywarze gorzelnianym wyprodukowanym za płotem. Przed rozpoczęciem pracy przez biogazownię upadła działalność gorzelni. NaleŜy wiedzieć, Ŝe jak jest dedykowana dla tej instalacji i to tylko do tego substratu, który zaplanowano, nie moŝe być inaczej. Jakby był przez cały czas odpowiedni wsad, nie byłoby problemu. Zastanawiano się skąd wziąć wsad do niej. Zaczęli zwozić róŝnego rodzaju odpady. Ta instalacja produkowała gaz, ale nie z tą efektywnością jak powinna przy odpowiednim substracie. Wydobywający się smród wynikał z wadliwego systemu dostawy surowca. Nowa firma kupując Liszkowo całkowicie przebudowała punkt dostawy. Została zbudowana śluza spustowa i Liszkowo stało juŝ nieuciąŝliwe. Kolejny przykład to Piekoszów pod Kielcami. Ta biogazownia była utylizacyjna dla odpadów poubojowych, a drugi substrat to kiszonka z kukurydzy. Dopóki pan miał biogazwnię i masarnię w niedalekiej odległości to wszystko było w porządku. Po zajęciu przez komornika masarni i ubojni zaczął się problem, co tam włoŝyć. Odpady były przywoŝone i było czuć. Nie zawiniła instalacja tylko sposób dostawy. Jedynym rozwiązaniem w tym momencie jest wykonanie śluzy zrzutowej. Dodał, Ŝe dowóz substratu powyŝej 20 do 50 km mija się z celem. Na terenie gminy Koprzywnica nie wchodzą w grę odpady poubojowe. Kolejna sprawa, to tłoczenie gazu do sieci. Obecnie mamy 37 biogazowni w Polsce, a co będą produkować to zaleŝy od inwestora. Biogazownia produkuje biometan i produkt jest do sprzedania, a bioelektrownia produkuje bimetan i wtłacza do silników spalinowych, a silniki napędzają generatory prądu i sprzedają prąd. W tej chwili jest sytuacja patowa, bo dopóki nie będzie ustawy, to inwestorzy nie będą inwestować, jak nie będą wiedzieli jakie mają wsparcie. W tej chwili jest około 170 instalacji przygotowanych do budowy, ale są wstrzymane, na róŝnych etapach realizacji. Jak na razie węgiel jest najtańszym nośnikiem energii. W kraju zuŝywamy rocznie prawie 80 mln t węgla, a wydobywane jest 50 mln t. Z tego wynika, Ŝe węgiel jest przywoŝony do kraju i w taki sposób jesteśmy oszukiwani. Dodał, gdyby 100% naszych areałów wykorzystano do produkcji energii jakiejkolwiek, to nasze województwo jest w stanie wyprodukować dwa razy więcej niŝ zuŝywa. Referujący zaznaczył, Ŝe Polska jest w stanie być samo wystarczalna gazowo i energetycznie bez importu rosyjskiego gazu. Wykorzystując tylko 30 % tego czym gmina dysponuje, moŝna wyprodukować prawie 1,5 raza tego, co gmina zuŝywa. 7

8 Gmina z tego ma to, Ŝe powstają miejsca pracy, a to jest wartość sama w sobie. Gmina z 3 MK bioeletrowni otrzymuje podatku od 800 tys. zł do 1 min. Podziękował za uwagę. Pani Przewodnicząca RM - powiedziała, Ŝe najpierw niech panowie przedstawią, a później będziemy zadawać pytania. Pan dr Wojciech Łukaszek - zabierając głos powiedział, Ŝe jest przedstawicielem dwóch instytucji, EKOENERGIA, której jest członkiem Rady Głównej i Spółki BIOELEKTROWNIE ŚWIĘTOKRZYSKIE, spółki celowej, która postała w ubiegłym roku, celem zrealizowania na terenie województwa świętokrzyskiego kilkudziesięciu obiektów inwestycyjnych zarówno bioelektrowni i biogazowni. Takich elektrowni jest mało w Polsce, bo nie ma pieniędzy. Radna Banaś powiedziała, Ŝe moŝe jest nie opłacalna. Pan dr Wojciech Łukaszek powiedział, Ŝe kaŝda bioelektrownia jest inwestycją opłacalną. Nie wybudowano by 37 bioelektrowni w Polsce. I 8761 biogazowni i bioelektrowni nie wybudowano by w Niemczech. Gdyby do 2020 roku powstała taka bioelektrownia i biogazownia w kaŝdej gminie, toby w Polsce powstało około 3 tys. inwestycji. Wyliczono, Ŝe powstałoby 350 tys. nowych miejsc pracy, a to jest nieprawda. Po przeliczeniach z profesorami, gdyby zagospodarowano 2 mln ziemi pod uprawę roślin energetycznych, to generuje nam 1,200 tys. nowych miejsc pracy. Władze naszego państwa patrzą trochę inaczej i zwlekają z uchwaleniem takiego dokumentu, który otworzyłby szeroko wrota inwestorom chcącym budować takie bioelektrownie, bojąc się 200 tys. 300 tys. górników przyjeŝdŝających do Warszawy. Zdaniem referującego ilość rolników byłaby w stanie pokonać ilość górników. Biogazownia w kaŝdej gminie Za siedem lat 15 proc. energii elektrycznej w Polsce ma być wytwarzane z odnawialnych źródeł zakłada raport resortu gospodarki, do którego dotarł "Dziennik Gazeta Prawna". Tymi, odnawialnymi dostarczycielami energii mają być głównie biomasa i wiatr. Obecnie powstaje duŝo elektrowni wiatrowych, natomiast biogazowni jest jak na lekarstwo. W skali całego kraju działa 13, a 9 jest w fazie budowy. Ministerstwo Gospodarki chce, aby taka siłownia powstała w kaŝdej z prawie 2,5 tys. gmin. Gdyby miało to nastąpić w ciągu 7 lat, to codziennie musiałaby powstawać jedna. Nie jest to moŝliwe, bo wykonanie tej inwestycji zajmuje od jednego do półtora roku. A koszt moŝe wynieść nawet 20 mln zł.

9 Nie ma chętnych do wykładania takiego kapitału. Zgodnie z unijnymi przepisami do 2020 r. 20 proc. całej energii elektrycznej ma być wytwarzane z odnawialnych źródeł. Dla nas Komisja Europejska zatwierdziła obniŝony o 5 proc. poziom ze względu na dystans w stosunku do państw zachodnich - informuje "Dziennik Gazeta Prawna". Szanse i bariery budowy biogazowni rolniczej Wzrastające ceny energii elektrycznej i cieplnej powodują, Ŝe coraz częściej poszukiwane są alternatywne źródła energii. Bezpieczeństwo energetyczne moŝe zapewnić budowa elektrowni wodnych lub wiatrowych, jednak ich konstrukcja wymaga odpowiedniego ukształtowania terenu oraz parametrów meteorologicznych. Dlatego teŝ, zdaniem firmy Wolf System warto pomyśleć o wciąŝ niewykorzystanych moŝliwościach związanych z budową biogazowni rolniczych, które na długie lata mogą zapewnić czystą i tanią energię. Według firmy Wolf System energetyka biogazowa, ze względu na moŝliwość wykorzystania odpadów powinna przede wszystkim znaleźć się w kręgu zainteresowań rolników lub spółdzielni zrzeszających farmerów. Niewątpliwie jest to szansa na rozwój polskiego rolnictwa, a dodatkowo pozwala ona uzyskać nowe źródło dochodów. Nie bez znaczenia pozostaje kwestia utylizacji biomasy, a takŝe resztek spoŝywczych z zakładów przetwórczych i produkcyjnych. Efektywne i proekologiczne zagospodarowanie pozostałości z produkcji rolniczej oraz spoŝywczej to szansa nie tylko na przetworzenie ich na czystą energię, ale takŝe wsparcie ochrony środowiska naturalnego. Reasumując, budowa biogazowni rolniczej stwarza nie tylko idealne warunki do przetworzenia pozostałości rolniczej produkcji, ale dodatkowo pozwala uzyskiwać nawóz przydatny w gospodarstwie rolnym. Niewątpliwie największym atutem tego procesu jest jednak wytwarzanie cennego biogazu, który za kilka lat moŝe okazać się najwaŝniejszym źródłem energii odnawialnej - mówi Rajmund Reichel. Według organizacji zawarty w raporcie scenariusz ma być alternatywą dla rządowej strategii energetycznej do 2030 r. Raport sporządziła holenderska firma Primum, opierając się na porównaniu rządowej strategii energetycznej do 2030 r. i analizy przygotowanej na zlecenie Greenpeace przez Instytut Energetyki Odnawialnej, przy wykorzystaniu modelowania makroekonomicznego Instytutu Badań Kosmicznych i Termodynamiki Technicznej w Stuttgarcie. Jak podkreślała na konferencji prasowej koordynator kampanii Klimat Energia w Greenpeace Julia Michalak, liczba miejsc pracy, które powstałyby przy okazji inwestycji w "zieloną energię", dwukrotnie przekracza obecne zatrudnienie w sektorach górnictwa i wydobycia.

10 Niemal codziennie podawane są informacje o kolejnych obiektach przygotowanych do realizacji Warszawska spółka Polska Grupa Biogazowa (PGB) przeprowadziła przygotowania do budowy biogazowni w Radziejowie (woj. kujawskopomorskie). Inwestycja obejmie realizację przy ulicy Kościuszki kompleksu wytwarzającego energię elektryczną przy wykorzystaniu biogazu. Koszt przedsięwzięcia szacuje się na ok. 16 mln zł. Planowana jest instalacja układu ko-generacyjnego o mocy elektrycznej wynoszącej 999 kw i uŝytkowej mocy termicznej 1058 kw. Szacuje się, Ŝe roczna produkcja biogazu wyniesie ok. 4 mln m3. Pod przedsięwzięcie zagospodarowana zostanie działka o powierzchni ponad 3,3 ha. Powstaną na niej obiekty o łącznej powierzchni ponad 6 tys. mkw. Problemy z dzierŝawą gruntów od Agencji Nieruchomości Rolnych, zmusiły Poldanor, lidera w budowie biogazowni rolniczych, do zwolnienia tempa inwestycji - informuje "Rzeczpospolita". Poldanor planuje wybudować za 100 mln zł biogazownie na terenach dzierŝawionych od ANR. Jendka Agencja odmawia przedłuŝenia umów dzierŝawy tych gruntów, co uniemoŝliwia realizację inwestycji. Według cytowanego przez Rzeczpospolitą Grzegorza Brodziaka, prezesa Poldanoru, umowy dzierŝawy gruntów obowiązują do 2013 r., ale spółka chce zagwarantować sobie prawa do nich na wiele lat. Z kolei ANR tłumaczy w dzienniku, Ŝe Agencja nastawiona jest obecnie na sprzedaŝ, a nie dzierŝawę nieruchomości. Jedynym wyjątkiem jest uczestnictwo w programach współfinansowanych z funduszy UE dla rolnictwa. W takiej sytuacji umowy przedłuŝane są na okres niezbędny do skorzystania z unijnej dotacji. "Rz" zwraca jednak uwagę, Ŝe Poldanor realizując swoje inwestycje nie korzysta z unijnych programów dla rolnictwa, tylko z finansowania Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Niemal codziennie podawane są informacje o kolejnych obiektach przygotowanych do realizacji Spółki z GPW dywersyfikują działalność i stawiają na energię odnawialną. Coraz więcej spółek giełdowych decyduje się na inwestycje w sektor energii odnawialnej m.in. poprzez dywersyfikację swojej dotychczasowej działalności. Takie kroki podjęła m.in. grupa Fasing, prowadząca działalność w zakresie

produkcji maszyn górniczych, która zainwestowała razem z dwiema innymi spółkami ponad 11 mln w biogazowanie. Wikana - spółka z branŝy nieruchomości zawiązała Bioenergię wyspecjalizowaną w biogazowaniu. POL-MOT Warfama, producent maszyn rolniczych, posiada udziały w Bioenergii Invest, zajmującej się m.in. produkcją brykietów i ich sprzedaŝą elektrowniom. Spółka Elkop SA zawiązała Elkop Energy SA inwestującą pośrednio w biogazowanie, elektrownie wodne i wiatrowe. W miejscowości Sudwa k. Olsztynka (woj. warmińsko-mazurskie) przygotowywana jest budowa kompleksu produkcji biogazu. Inwestorem jest spółka Energo Eko-Inwest. Koszt przedsięwzięcia wyniesie ponad 50 mln zł, dofinansowanych z funduszy unijnych. Inwestycja obejmie budowę instalacji do produkcji biogazu CNG (biometanu) z biomasy oraz odpadów komunalnych, wykorzystywanego do napędu silników samochodowych. Zakres przedsięwzięcia przewiduje uruchomienie instalacji umoŝliwiającej przerób 32 tys. Mg biomasy i odpadów rocznie, produkcję ok. 4,2 mln m3 biogazu zawierającego do 98% metanu, odwodnionego, z oddzielonym siarkowodorem i CO2 (o parametrach gazu ziemnego GZ 50) przeznaczonego do spalania w silnikach samochodowych. Ubocznym produktem będzie ok. 12,8 tys. Mg rocznie pozostałości po procesie metanizacji, które będą wykorzystywane jako paliwo oraz nawóz organiczny. 12 mln zł dofinansowania dla biogazowni w Rzeczycach Polskie Biogazownie "Energy Rzeczyce" otrzymały od Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach promesę udzielenia dofinansowania na ponad 12 mln zł. Środki zostaną przeznaczone na budowę biogazowni w Rzeczycach w gminie Rudzieniec. Biogazownia z kiszonki zielonej, roślinnych olejów odpadowych, młóta browarnianego oraz gnojowicy będzie wytwarzać rocznie około 16 tys. MWh energii elektrycznej i 16,5 tys. MWh energii cieplnej. W ramach projektu wybudowana zostanie stacja przyjęć ze zbiornikami na kiszonkę, do której będą trafiać substraty stanowiące wkład do komór fermentacyjnych. Powstaną takŝe dwa agregatory ko-generacyjne pozwalające na spalanie wyprodukowanego w fermentatorach biogazu i produkcję energii cieplnej oraz elektrycznej. W osobnych zbiornikach składowane będą pozostałości po fermentacji, które w formie nawozu wywoŝone będą na pola uprawne. Pozostałe elementy niezbędne do funkcjonowania biogazowni to m.in. pompownia, rurociągi i sieć cieplna. Całkowity koszt inwestycji to ponad 26,6 mln zł. Zakończenie prac planowane jest na koniec września 2012 roku. Jak wskazuje WFOŚiGW w Katowicach biogazownia w Rzeczycach będzie drugą tak duŝą inwestycją, po instalacji w Kostkowicach, w województwie śląskim. 11

16 mln zł dla elektrowni biogazowej w DarŜynie Ponad 16 mln zł dofinansowania otrzymał od Ministerstwa Gospodarki projekt budowy elektrowni biogazowej w miejscowości DarŜyno w gminie Potęgowo (województwo pomorskie). Całkowity koszt inwestycji to ponad 43 mln zł. Beneficjentem konkursu jest spółka Nadmorskie Elektrownie Wiatrowe DarŜyno. Wsparcie dla przedsięwzięcia przyznane zostało z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko w ramach działania 9.4 Wytwarzanie energii ze źródeł odnawialnych, dla którego Ministerstwo Gospodarki pełni funkcję Instytucji Pośredniczącej. W Gorzesławiu powstaje biogazownia rolnicza W Gorzesławiu w powiecie oleśnickim (woj. dolnośląskie) ruszyła budowa biogazowni rolniczej. Generalny wykonawca, firma Mutag Polska z Rybnika, oczekuje, Ŝe zakończenie budowy i rozruch technologiczny odbędą się w kwietniu przyszłego roku. Biogazownia w Gorzesławiu ma osiągnąć moc 1,6 MW i będzie wytwarzać energię elektryczną dostarczaną do sieci przesyłowej Enei. Wsad technologiczny zakładu stanowić będą uprawy roślin energetycznych, takich jak kukurydza. Uzupełnieniem mogą być odpady organiczne z hodowli zwierzęcej. - Biogaz produkowany w biogazowni rolniczej jest źródłem paliwa dla agregatów kogeneracyjnych, które wytwarzają energię elektryczną i cieplną. Zyskiem dla inwestora moŝe być nie tylko spoŝytkowanie energii na własne potrzeby, ale równieŝ jej sprzedaŝ do sieci energetycznej. I tak teŝ będzie w przypadku biogazowni rolniczej powstającej w Gorzesławiu - zakład wyprodukuje prąd, który zostanie sprzedany firmom energetycznym - tłumaczy firma Wolf System, która w ramach projektu postawi 4 zbiorniki i silos na kiszonkę. Biogaz wybuduje biogazownię o mocy 1 MW Spółka Biogaz Lubnowy Wielkie przeprowadziła przygotowania do budowy biogazowni w miejscowości Iłowo k. Sępólna (woj. kujawsko-pomorskie). Inwestycja obejmie uruchomienie kompleksu o mocy 1 MW. Pod przedsięwzięcie zagospodarowana zostanie nieruchomość o powierzchni 1,5 ha. Inwestycja obejmie obiekty i instalacje wchodzące w skład biogazowni słuŝące do magazynowania, przygotowywania i dozowania substratów, przeprowadzania procesu fermentacji metanowej, magazynowania wyprodukowanego biogazu, magazynowania przefermentowanego substratu oraz przetwarzania biogazu i ciepła na energię elektryczną. W skład biogazowni będą wchodzić m.in. zbiorniki na komponenty, fermentacyjne i pofermentacyjne, budynek techniczny, system oczyszczania biogazu, chłodnica, plac separatora, stacja transformatorowa biogazowni, 12

13 budynek magazynowo-gospodarczy oraz moduł prądowo-cieplny o mocy 1063 kwel oraz 1103 kwt i kocioł grzewczy 700 kw. Lubelszczyzna biogazem stoi Z licznych badań i analiz wynika, Ŝe województwo lubelskie moŝe odgrywać znaczącą rolę, jeŝeli chodzi o produkcję energii z biogazu rolniczego, informuje Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego (UMWL) w Lublinie. - Ocenia się, Ŝe roczny potencjał do produkcji biogazu z surowców odpadowych (odchody zwierzęce, odpady z przemysłu rolno-spoŝywczego, frakcja biodegradowalna odpadów komunalnych, osady ściekowe) wynosi ok. 68 mln metrów sześciennych - twierdzi UMWL w Lublinie Dodatkowym źródłem produkcji biogazu moŝe być biomasa pochodząca z produkcji rolnej (słoma, siano) lub wieloletnich upraw energetycznych. Roczne zasoby surowcowe dla tego rodzaju biomasy ocenia się na poziomie ok. 1,6 mln ton. W województwie lubelskim pierwsze dwie biogazownie są w fazie realizacji. - Pojawia się coraz więcej inicjatyw biznesowych sprzyjających produkcji bioenergii na skalę przemysłową, 10 inwestycji jest w zaawansowanym stadium, 20 kolejnych jest w fazie wstępnego przygotowania. Częściowo sprzyja temu polityka władz krajowych i regionalnych zachęcających do tego typu działań, a takŝe dostępność środków publicznych na ten cel z funduszy krajowych (Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, GIS), jak i unijnych (PO Infrastruktura i Środowisko d. 9.4 i 9.1 Regionalny Program Operacyjny Województwa Lubelskiego, PROW d. 311) - ocenia Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego. BGE rozwaŝa budowę 6 duŝych biogazowni RozwaŜamy przejęcie od spółki PKP Energetyka projektów czterech duŝych biogazowni, przygotowujemy budowę dwóch kolejnych biogazowni w Zawierciu i Oleśnicy. Mamy teŝ kilka projektów mniejszych biogazowni - mówi Dariusz Pawłowski, prezes zarządu BGE. BGE rozmawia ze spółką PKP Energetyka o przejęciu biogazowni. Na jakim etapie jest ten projekt? - Podpisaliśmy ze spółką PKP Energetyka umowę o zachowaniu poufności, w efekcie której prowadzimy rozmowy w zakresie przejęcia czterech projektów biogazowni. Otrzymaliśmy juŝ dokumentację tych projektów, które obecnie analizujemy. PKP Energetyka miała swoją filozofię projektowania biogazowni. Znając rynek biomasy i rynek rolny staramy się weryfikować te projekty z punktu widzenia ciągłości dostaw biomasy, co jest kluczowym czynnikiem wpływających na ich opłacalność. Bez zapewnienia stałej pracy biogazownia się nie zwróci. Gdzie są lokalizacje tych biogazowni?

- Dwie lokalizacje są w woj. łódzkim. W pierwszej jest projekt biogazowni o mocy ok. 4 MW, której koszt szacuje się na ok. 50 mln zł, a w drugiej ma być biogazownia ok. 5 MW za blisko 60 mln zł. Jedna z lokalizacji znajduje się w woj. mazowieckim, to projekt blisko 3 MW za ok. 40 mln zł. Czwarta lokalizacja jest w woj. warmińsko-mazurskim, gdzie rozwaŝana jest instalacja o mocy ok 3 MW i koszcie blisko 40 mln zł. Energetyka zapłaciła rekordowe kary za zbyt mało zielonej energii Energetyka zapłaciła w tym roku rekordowe kary za zbyt małą produkcję prądu w odnawialnych źródłach i kogeneracji - wylicza "Rzeczpospolita". Według wyliczeń dziennika, który powołuje się na dane Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, do końca sierpnia z tytułu opłat zastępczych firmy energetyczne zapłaciły juŝ 593 mln zł opłat za zieloną energię. W ubiegłym roku wyniosły one 439 mln zł. Jak tłumaczy "Rz" wyŝsze opłaty od energetyki to efekt podniesienia obowiązku sprzedaŝy zielonej energii z 8,7 proc. w 2009 r. do 10,4 proc. w ubiegłym roku. Za kaŝdą brakującą do wypełnienia obowiązku megawatogodzinę przedsiębiorcy płacili 268 zł. "Rz" wylicza równieŝ, Ŝe przedsiębiorstwa energetyczne zapłaciły teŝ prawie 280 mln zł opłat za brak tzw. czerwonych certyfikatów, czyli świadectw potwierdzających produkcję energii elektrycznej w kogeneracji, czyli wytwarzania jej razem z ciepłem Aktualnie na świecie pracuje około 40 mln bioelektrowni i biogazowi Najwięcej ponad 30 mln pracuje w Chinach, pozostałe w Indiach, Nepalu i Bangladeszu. Są to plecakowe biogazownie o mocy elektrycznej od kilkudziesięciu watów do kilku kilowatów W Niemczech czynnych jest (listopad 2013) 7.964 bioelektrowni i biogazowni w większości o mocach od 250 do 1.000 kw. Największa w Penkun ma łączną moc elektryczną 20 MW W Polsce pracują 37 bioelektrownie, 14 jest w trakcie realizacji a około 170 na etapie projektowania Wszystkie czynne w Polsce bioelektrownie zaprojektowano w niemieckiej technologii NaWaRo lub jej hybrydach BIOELEKTROWNIA ELECTRA jest jednym z najnowocześniejszych rozwiązań zarówno pod względem technologicznym jak i konstrukcyjnym jest zgłoszona do patentowania w Urzędzie Patentowym RP (nr W.121256) przez Konsorcjum Projektowo Wykonawcze EKOENERGIA TERMO-KLIMA MK produkuje energię elektryczną i granulowany substytut nawozu organicznego 14

15 nie generuje Ŝadnych odpadów wszystkie powstające w procesie produkty uboczne (siarka i retentat) wykorzystane są do produkcji nawozu woda wykorzystana jest w cyklu zamkniętym jest technologią hermetyczną nie wytwarza zatem Ŝadnych odorów Przygotowanie wsadu odbywa się w mikronizerze uzyskując cząsteczki substratu wielkości 10 80 mikrometrów z rozbitą błoną komórkową, dzięki czemu kilkusetkrotnie zwiększa się powierzchnię substratu do zgazowania jest bioelektrownią jednoetapową nie ma zbiorników pofermentacyjnych i nie pozostawia inwestora z osadem pofermentacyjnym do wylania na pole pozwala na wymienne stosowanie substratów organicznych w zaleŝności od ich dostępności ze zmianami w bardzo krótkim okresie W komorze fermentacyjnej kontrolujemy proces mieszania i utrzymania substratu w postaci mieszaniny jednorodnej przy pomocy przemysłowego systemu tomografii komputerowej jest technologią mało energochłonną na własne potrzeby zuŝywa około 8-10 % wyprodukowanej energii pracuje na mieszankach biomasy pochodzenia roślinnego (kiszonki, zielonki), zwierzęcego (odchody na ściółce, gnojowice, odpady poubojowe), oraz odpadach poprodukcyjnych przemysłu rolno spoŝywczego (wywar gorzelniany, serwatka, wytłoki, wysłodki, makuch rzepakowy, gliceryna odpady owoców i warzyw itd.) w przeciwieństwie do innych technologii pozwala na niemal błyskawiczną zmianę substratów bez zasadniczego wpływu na proces fermentacji. Radna Banaś - powiedziała, Ŝe jakbyśmy zaczęli myśleć o tym, to ile nas będzie to kosztowało? Pan dr Wojciech Łukaszek odpowiedział, Ŝe jeden MW będzie kosztował około 16 mln zł. Gmina nie ponosi kosztów, tylko będzie otrzymywać podatek. SUBSTRATY Surowcem dla Bioelektrowni ELECTRA mogą być róŝnorodne substraty pochodzenia organicznego. Doskonale pracuje zarówno na mieszankach biomasy pochodzenia roślinnego (kiszonki, zielonki), zwierzęcego (oborniki na ściółce, pomioty bezściółkowe, gnojowice,) oraz odpadach poprodukcyjnych przemysłu rolno spoŝywczego ( wywar gorzelniany, serwatka, pulpa ziemniaczana, tłuszcze odpadowe, wytłoki, wysłodki, odpady warzyw i owoców itd.).

Jako jedna z niewielu bioelektrownia ELECTRA zagospodarowuje substraty wysoko zaazotowane (pomiot drobiowy, króliczy itd.) BIOELEKTROWNIA ELECTRA Podstawowymi substratami są: - Kiszonka z buraka energetycznego (150 t/ha) - Kiszonka z perzu wydłuŝonego zbitokępkowego (50-70 t/ha) - Kiszonka z topinamburu (około 100 t/ha z bulwami) - Kiszonka z igniscum (około 150 t/ha) - Kiszonka z malwy pastewnej (około 130 t/ha) - Kiszonka z amarantusa (około 60 t/ha) - Kiszonka z traw (około 40 t/ha) - Kiszonka z kukurydzy (około 50 t/ha) - Odchody zwierzęce we wszelkiej postaci - Odpady gastronomiczne - Przeterminowana Ŝywność - Odpady poprodukcyjne przemysłu rolno spoŝywczego BIOELEKTROWNIA ELECTRA Pracami badawczymi prowadzonymi przez IHAR w Radzikowie, ITP w Poznaniu, Strube w Söllingen oraz PPHU Szarłat w ŁomŜy wspólnie z Konsorcjum Projektowo Wykonawczym EKOENERGIA - TERMO-KLIMA MK objęte są: burak energetyczny (róŝne odmiany) perz wydłuŝony (Agropyron elongatum) amarantus (szarłat) (Amaranthus caudatus) sylfia (Sylphium perfoliatum L.) topinambur (słonecznik bulwiasty) (Helianthus tuberosus) Obecnie prowadzi się równieŝ badania przydatności energetycznej (na równym etapie zaawansowania) innych roślin takich jak: igniscum, malwa pastewna, kostrzewa trzcinowa, mozga trzcinowata, krwiściąg, sorgo miniaturowe, kukurydza cukrowa, lianka, proso rózgowe, ślazówka turyngska i kilku innych. W chwili obecnej Konsorcjum Projektowo Wykonawcze EKOENERGIA TERMO-KLIMA MK oraz spółka BIOELEKTROWNIE ŚWIĘTOKRZYSKIE MK wykonuje (na róŝnym etapie realizacji) bioelektrownie w: Rzędowie (woj. świętokrzyskie) 9,6 MWel Starachowicach (woj. świętokrzyskie) bioelektrownia 7 MWel, biogazownia 3 MWgaz Gnojnie (woj. świętokrzyskie) 2 MWel Piotrowicach (woj. świętokrzyskie) 3 MWel Stokach DuŜych (woj. świętokrzyskie) 3 MWel Dwikozach (woj. świętokrzyskie) 2 MWel Brodach (woj. świętokrzyskie) 2 MWel 16

Kijach (woj. Świętokrzyskie) 2 bioelektrownie po 3 MWel Bejscach (woj. świętokrzyskie) 3 MWel Rakowie (woj. Świętokrzyskie) 2 bioelektrownie po 3 MWel Morawicy (woj. Świętokrzyskie) 2 bioelektrownie po 3 MWel Ujeździe (woj. łódzkie) - 5 MWel Świnicach Warckich (woj. łódzkie) 7 MWel Wyszynach Kościelnych (woj. mazowieckie) - 2,7 MWel Skarbimierzu (woj. opolskie) 2 MWel W przygotowaniu jest 38 kolejnych inwestycji do zrealizowania do końca roku 2020. w tym między innymi w: Opatowcu, Wiślicy, Końskich, Smykowie, Koprzywnicy (woj. Świętokrzyskie) bioelektrownia 3 MWel, biogazownia 3,5 Mwgaz i kilkunastu innych lokalizacjach. Konsorcjum projektowo wykonawcze EKOENERGIA TERMO-KLIMA MK opracowało załoŝenia i jest (jako BIOELEKTROWNIE ŚWIĘTOKRZYSKIE MK Sp. z o.o.) jednostką wiodącą w programie: Rewitalizacja terenu kopalni siarki w Rzędowie oraz okolicznych terenów poprzez budowę na jej terenie bioelektrowni ELECTRA (moc elektryczna około 10 MW) zasilanej biogazem z kontraktowanej biomasy pochodzenia rolniczego i innymi substratami organicznymi w tym materiałami odpadowymi oraz farm fotowoltaicznych (moc elektryczna około 10 i 4 MW) i farmy wiatrowej (moc elektryczna około 18 MW) z jednoczesnym przestawieniem transportu samochodowego bioelektrowni oraz okolicznych mieszkańców z paliw ropopochodnych na biometan. Program realizowanym pod patronatem Marszałka Województwa Świętokrzyskiego Adama Jarubasa jest wpisany w strategię rozwoju województwa świętokrzyskiego na lata 2014 2020. Na bazie programu powołano do Ŝycia Świętokrzyski Park OZE przy którym powstaje fundacja o tej samej nazwie. Równolegle powstają załoŝenia programu samowystarczalności energetycznej województwa świętokrzyskiego w roku 2050 wyłącznie w oparciu o odnawialne źródła energii. Rozpoczęto tworzenie dokumentu: Energetyczna Mapa Drogowa Województwo Świętokrzyskie 2050. Firmy EKOENERGIA Ola Łukaszek oraz TERMO-KLIMA MK, jako jedne z nielicznych przedsiębiorstw w Polsce, od sierpnia 2011 r. uczestniczą w realizacji projektu BIOMASTER (BIOMethane as Alternative Source for Transport and Energy Renaissance) Projekt dotyczy wykorzystania biometanu jako paliwa dla transportu, a finansowany jest z programu IEE (Intelligent Energy Europe). Liderem projektu jest ISIS (Instytut Badań na rzecz Integracji Systemów) z siedzibą we Włoszech w Rzymie. Partnerami projektu są instytucje 17

18 z Włoch, Szwecji, Wielkiej Brytanii oraz Polski. W Polsce pilotowany jest przez Akademię Górniczo Hutniczą w Krakowie. Do programu zaproszono równieŝ MPO z Krakowa oraz PGNiG Energia z Warszawy. Projekt rozpoczął się 1 maja 2010 r. i trwać będzie do 30 kwietnia 2014r. Problematyka projektu dotyczy idei stosowania biometanu (czyli oczyszczonego biogazu o duŝej zawartości metanu) jako paliwa do napędzania pojazdów samochodowych wykorzystywanych zarówno w transporcie publicznym jak i prywatnym. Na terenie gminy Koprzywnica przewiduje się wybudowanie biolektrowni i biogazowni. Bioelektrownia nie stanowi Ŝadnego problemu organizacyjnego. Zaproponował rozwaŝenie takiej kwestii średnia cena gazu ziemnego na tym terenie wynosi 2,57 zł za 1 m3. Gdyby została wybudowana biogazownia i produkowali biometan - gaz, który jest równowaŝny gazowi ziemnemu, to cena gazu nie przekroczy dzisiejszej ceny 1,80 zł z dostawą do domu. Macie państwo sytuację paradoksalną, został zbudowany gazociąg w latach 80 własnymi rękami za pieniądze własne i gminy i zgodnie z obowiązującym prawem został przekazany gazociąg nieodpłatnie PGNiG. Takie były rozliczenia w związku z powyŝszym rozwaŝamy moŝliwość zaproponowania radom gmin podjęcie uchwały o rekomunalizacji sieci gazowych, jest to paradoksalne działanie. To działanie nie jest działaniem kosztowym, a moŝe być skazany na niepowodzenie. W ostatecznym bilansie moŝe być to działanie korzystne. Gmina Łoniów juŝ szykuje się do podjęcia takiej decyzji. NaleŜy zdawać sobie sprawę, Ŝe ze strony PGNiG będzie opór, ale trzeba się z tym zetknąć. MoŜe być tak, Ŝe PGNiG moŝe zastosować inny korzystniejszy dla gminy cennik, to referujący się wycofa. Pani Przewodnicząca RM - powitała przybyła panią dyrektor MGOKiS i pracownika. Poprosiła zebranych o zabieranie głosu w kwestii prezentacji budowy biogazowni i bioelektrowni na terenie naszej gminy. Radna Sokołowska - Szanowni Państwo, zadała pytanie odnośnie rentowności i korzyści z upraw, czy to będzie z kg, czy z ha (np. perzu)? Pan dr Wojciech Łukaszek odpowiedział, Ŝe dostawy substratów odbywają się na podstawie kontraktów, umów zawartych między dostawcami, a odbiorcą. Odpłatność odbywa się za tonę biomasy z ustaleniem zielonki lub kiszonki. Jeśli chodzi o perz to jest 50-55 zł za 1 t, a kiszonka jest o 10 zł droŝsza. Kiszonka z kukurydzy 110 zł za 1 t, burak energetyczny kiszonka 95 zł, trawa dziko rosnąca 40-45 zł za 1 t. Umowy są zawierane na 25 lat.

19 Umowa jest skonstruowana z korzyścią dla dostawy. Obie trony działają na zasadzie partnerstwa i rolnik ma prawo zerwać tą umowę w kaŝdym momencie jej trwania, bez Ŝadnych konsekwencji finansowych. Odbiorca moŝe rozwiązać umowę, gdy rolnik trzykrotnie dostarczy substrat gorszej jakości lub trzy razy dostarczy nieterminowo. Radna Banaś - zapytała, gdy zostanie odzyskana sieć gazowa, to co będzie gdy zabraknie odpowiedniej ilości wsadu, jakie będzie bezpieczeństwo dla osób, które będą uŝytkownikami w oparciu o energię odnawialną? Pan dr Wojciech Łukaszek - odpowiedział, Ŝe właścicielem sieci będzie gmina, a dostarczać będą Bioelektrownie Świętokrzyskie. Gazu musi być tyle wyprodukowane, ile zostanie zawarte w umowach. Radna Banaś powiedziała, Ŝe jak mówimy o biomasie to proces fermentacyjny przebiega w określonej temp. 28-42 C. Pan dr Wojciech Łukaszek powiedział, Ŝe czyta pani jakieś złe strony. Proces fermentacji mezofilowej przebiega w temp. 37-40 C. Wchodząc w temp. 42 C powoduje zanik flory bakteryjnej i przechodzi w fermentację termofitową. Radna Banaś - zapytała, kiedy zostanie podpisana umowa z gminą? Pan dr Wojciech Łukaszek powiedział, Ŝe podpisze umowę z gminą tylko wtedy gdy będzie miał odpowiednią ilość odbiorców gazu. Gdy zostanie podpisana umowa na dostarczanie masy zielonej przez 25 lat, to co roku będzie indeksowana cena o poziom inflacji i to się dzieje w marcu. RównieŜ jako jedyni w Polsce dwa razy do roku waloryzujemy cenę substratu o zmianę ceny 1 litra oleju napędowego. Cena 1 litra oleju napędowego jest głównym wydatkiem przy uprawie roślin. Pięć lat temu przez instytut została wyceniona praca rolnika, która wynosi za 1 godz. 15 zł. W Ŝadnym podręczniku agrotechniki nie ma wycenionej pracy rolnika. Dwa razy do roku cena substratu ulega waloryzacji. Rzadko zdarza się, aby olej napędowy taniał, tylko raczej droŝał. Gdy będzie podjęta decyzja o budowaniu, to o tym będziemy rozmawiali w kaŝdym sołectwie. Pani Przewodnicząca RM - zapytała, kiedy będzie podpisanie umowy?

20 Pan dr Wojciech Łukaszek - odpowiedział, Ŝe podpisanie umowy jest na rok przed oddaniem bioelektrowni. Na spotkaniach w sołectwach będą podpisane listy intencyjne, które pozwalają zbilansować ilość biomasy. Pani Przewodnicząca RM - zapytała jaki areał jest potrzebny pod budowę biogazowi? Pan dr Wojciech Łukaszek odpowiedział, Ŝe obiekt 3 MG, to jest około 6-7 ha gruntu, a dla obu obiektów, to 7X2. Dodał, Ŝe wszystkie dostawy są ubezpieczone. Wspólnie ubezpieczają plony bioeletrownia i rolnik. Gdy wystąpi gradobicie lub susza, to rolnik otrzymuje pieniądze zawarte w umowie. W przypadku nie wywiązania się z umowy i nie dostarczenia prądu, jest podpisana umowa cywilno prawna i będzie wypłacone odszkodowanie w wyniku poniesionych strat. Wiceprzewodniczący RM Kubicki Proszę Państwa, kaŝda próba oderwania się od monopolu jest czymś dobrym i wskazanym. W kaŝdej innej dziedzinie jak jest konkurencja, to jest korzystne dla odbiory. Nie naleŝy się bać tego wyzwania, bo są takie tereny jak ugory. Zdaniem referującego naleŝy się bać roli państwa i rządu czy nie uwalą tego przedsięwzięcia. NaleŜy rozwaŝyć wyjazd celem pokazania takiego obiektu. Jakby coś nie wyszło, aby państwo dało moŝliwość powrócenia do monopolu. Pan dr Wojciech Łukaszek ad vocem odpowiedział, Ŝe po dzisiejszej sesji jak będzie taka potrzeba zaprosił do śyrardowa, aby zobaczyć bioelektrownię, która pracuje. Były juŝ takie wycieczki z województwa świetokrzyskiego. Osoby wychodzące z autobusy zaczęły wciągać powietrze i oceniając mówili, Ŝe nie czuć. Czuć natomiast było schronisko dla zwierząt w sąsiedztwie bioelektrowni. Wspomniany obiekt powstał w 2003r. Pan Piotr Lisowski pracownik ODR (zajmuje się przedsiębiorczością) - powiedział, Ŝe pracował z grupą rolników, która chciała zbudować biogazownię. Dalej powiedział, Ŝe przedstawi kilka zagroŝeń przy budowie biogazowi. Jednostkowe koszty produkcji, to rzeczywiście my takowe robimy. Robił dla grupy producenckiej kalkulację kukurydzy pod biogaz w oparciu o ich technologię. Koszty kształtowały się mniej więcej 70 zł za 1 t. Proszę Państwa, dalej powiedział, Ŝe juŝ drugi raz miał przyjemność wysłuchania wykładu dotyczącego technologii ELEKTRA. Referujący zgodził się z tym, Ŝe ta technologia jest bezpieczna dla środowiska