ZAJĘCIA TERENOWE ZREALIZOWANE W RAMACH PRZEDMIOTU PODSTAWY PRODUKCJI I OCENY MLEKA ROK III
Dnia 13 października 2015 roku studenci trzeciego roku kierunku Technologia Żywności i Żywienie Człowieka o specjalności technologii mleczarskiej pod opieką dr inż. Marii Czerniewicz odbyli zajęcia terenowe w gospodarstwie Państwa Pontus w Odrytach oraz Stacji Dydaktyczno Badawczej w Bałdach.
GOSPODARSTWO PAŃSTWA PONTUS W ODRYTACH
Gospodarstwo posiada areał 800 ha. Obora jest wolnostanowiskowa o powierzchni 2451m2, w której każda krowa ma łatwy dostęp do paszy, wody i legowiska. Stado obejmuje 600 sztuk krów, z czego 260 to krowy dojne rasy holsztyńsko fryzyjskiej. Ze względu na okres laktacji bydło jest podzielone na 2 grupy technologiczne, a każda z nich ma do dyspozycji po 2 roboty udojowe.
Żywienie zwierząt kontrolowane jest przez zootechników. Pasza podawana krowom (na stole paszowym), to miksowana mieszanka kukurydzy, trawy, dodatków mineralnych, śruty poekstrakcyjnej, ziaren zbóż, nasion roślin strączkowych, mączki pochodzenia zwierzęcego, otrębów pszenno-buraczanych. Stół paszowy, który czyszczony jest raz dziennie, pokryty jest żywicą, wspomagającą utrzymanie jego czystości.
Elektronicznie sterowane kurtyny w oknach obory są automatycznie zamykane i otwierane uwzględniając warunki temperaturowe. Przy dużych mrozach temperatura w oborze wynosi -8 C, a poidła krów są wtedy podgrzewane. Oświetlenie i wszystkie urządzenia działają przez całą dobę. Wszystko w oborze jest zautomatyzowane, także odprowadzanie gnoju, mycie krów, dojenie ich. Obora zapewnia krowom wysoki dobrostan: boksy legowiskowe, stół paszowy, lizawki, poidła, wentylatory oraz automatyczne szczotki.
Krowy dojone są dzięki robotom udojowym w systemie ćwiartkowym, przeciętnie 3,5 razy dziennie. Identyfikowane są dzięki specjalnym obrożom (responderom), które sczytywane są przez system. Stanowisko udojowe jest na bieżąco dezynfekowane przed i po udoju. Krowa prosto od stołu paszowego przechodzi do stacji robota udojowego, gdzie przy pomocy laserów zostaje zakładany na strzyki sprzęt udojowy.
Mleko po udoju trafia do zbiornika wstępnego schładzania, a następnie do dużego zbiornika magazynowego o pojemności 16 tys. litrów. 13 tys. litrów mleka odbierane jest co drugi dzień przez Spółdzielnię Mleczarską Mlekpol w Mrągowie. Największą dumą właścicieli jest krowa, która przez laktację oddała 16 tys. litrów mleka i zajęła 56 miejsce w Polsce. Surowiec pozyskiwany w tej oborze cechuje się następującymi parametrami: średnia zawartość tłuszczu 4% i białka 3,5 %; liczba komórek somatycznych 250 000/ ml.
STACJA DYDAKTYCZNO- -BADAWCZA W BAŁDACH
Stacja Dydaktyczno Badawcza w Bałdach jest gospodarstwem posiadającym na swoim stanie 400 sztuk bydła, z czego 215 to krowy dojne. Przeważającą rasą w stadzie jest HF, ale również rasa Yersey, która charakteryzuje się wysoką zawartością tłuszczu w mleku. Stado odnawiane jest z własnych rozrodów.
Jałówki zaraz po wycieleniu umieszcza się w igloo na zewnątrz budynku w celu zahartowania zwierząt. Karmione są przed 4 dni siarą od matki, po tym czasie dostają preparaty w postaci mleka zastępczego. Krowy dostają paszę treściwą oraz objętościową zbilansowaną przez zootechników. Na każdy dodatkowy litr mleka otrzymują o 0,5 kg więcej paszy.
Gospodarstwo jest w posiadaniu hali udojowej tandem (2x5) 10 stanowiskowej, którą obsługują 2 osoby. Dojenie odbywa się dwa razy dziennie rano i wieczorem. Panie podczas dojenia mają bezpośredni kontakt z wymieniem zwierząt, co pozwala na ocenę ich stanu oraz wstępne przeddojenie. Zaletą tego typu udojni jest to, że krowa po skończonym dojeniu może opuścić stanowisko, a jej miejsce może zająć inna oczekująca na udój.
Mleko oddawane jest co drugi dzień w ilości 11 tys. litrów do Spółdzielni Mleczarskiej Mlekpol w Mrągowie. Mleko surowe pozyskiwane w tym gospodarstwie cechuje się zawartością tłuszczu to 3,9% i białka 3,6-3,7 %, natomiast zawartość komórek somatycznych to 290 tys./ml mleka. Stacja podpisała umowę na rozbudowę gospodarstwa i być może już w przyszłym roku posiadać będzie udojnię typu karuzela, co usprawni dojenie stada.
Dzięki odbytym przez nas zajęciom terenowym poszerzyliśmy swoją wiedzę z zakresu pozyskiwania mleka, zastosowanych technologii i urządzeń.
PREZENTACJĘ PRZYGOTOWAŁY: 1. JUSTYNA AKUS 2. URSZULA CHMIELEWSKA 3. ANNA GROMADZKA 4. PATRYCJA JAŚKIEWICZ 5. KATARZYNA OSSOWSKA