MAPA AKUSTYCZNA MIASTA BARLINEK W OTOCZENIU DRÓG WOJEWÓDZKICH

MAPA AKUSTYCZNA MIASTA BARLINEK W OTOCZENIU DRÓG WOJEWÓDZKICH Mapy wykonano dzięki wsparciu udzielonemu przez Norwegię poprzez dofinansowanie ze środków Norweskiego Mechanizmu Finansowego Szczecin 2010

Opracowano w Wydziale Monitoringu Środowiska Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Szczecinie pod kierunkiem Naczelnika Wydziału Małgorzaty Landsberg Uczciwek Autorzy: Jolanta Szablewska-Wiraszka Magdalena Dąbrowska Pomiary wykonano w Pracowni Pomiarów Hałasu i Pola Elektromagnetycznego Laboratorium WIOŚ w Szczecinie w składzie: Jarosława Wojciechowska Gabriela Osiniak Paweł Gocek Zatwierdził: Andrzej Miluch Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska w Szczecinie

SPIS TREŚCI: CZĘŚĆ OPISOWA 1. WSTĘP... 4 2. WYJAŚNIENIA TERMINÓW SPECJALISTYCZNYCH I OZNACZEŃ... 4 3. INFORMACJE WPROWADZAJĄCE... 5 3.1 DANE IDENTYFIKACYJNE JEDNOSTKI WYKONUJĄCEJ MAPĘ... 5 3.2 CHARAKTERYSTYKA OBSZARU PODLEGAJĄCEGO OCENIE... 5 3.2.1 OPIS TERENU OBJĘTEGO MAPĄ... 6 3.2.2 IDENTYFIKACJA I CHARAKTERYSTYKA ŹRÓDEŁ HAŁASU... 7 3.2.3 UWARUNKOWANIA AKUSTYCZNE WYNIKAJĄCE Z MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO I INNYCH DOKUMENTÓW PRAWA MIEJSCOWEGO... 8 3.3 CHARAKTERYSTYKA SYSTEMÓW DANYCH PRZESTRZENNYCH... 10 3.4 PODSTAWOWE METODY WYKORZYSTYWANE DO OPRACOWANIA MAPY AKUSTYCZNEJ... 11 3.5 WYKORZYSTANE BAZY DANYCH WEJŚCIOWYCH... 12 3.6 ZESTAWIENIE WYNIKÓW POMIARÓW... 13 3.6.1 WARUNKI POMIARU I UZYSKANE WYNIKI W OTOCZENIU ULICY NIEPODLEGŁOŚCI... 14 3.6.2 WARUNKI POMIARU I UZYSKANE WYNIKI W OTOCZENIU ULICY 1 MAJA... 16 3.6.3 KALIBRACJA MODELU OBLICZENIOWEGO... 17 4. WYNIKOWE ZESTAWIENIA TABELARYCZNE I WYKRESY... 18 5. ZAKRES DANYCH CZĘŚCI GRAFICZNEJ... 20 5.1 MAPA EMISYJNA HAŁASU DROGOWEGO... 20 5.2 MAPA IMISYJNA HAŁASU DROGOWEGO... 20 5.3 MAPA WRAŻLIWOŚCI HAŁASOWEJ OBSZARÓW... 20 5.4 MAPA TERENÓW ZAGROŻONYCH HAŁASEM... 21 6. PODSUMOWANIE I WNIOSKI... 21 CZĘŚĆ GRAFICZNA MAPA 1 MAPA 2 MAPA 3 MAPA 4 MAPA 5 MAPA 6 MAPA 7 MAPA EMISYJNA HAŁASU DROGOWEGO WYRAŻONA WSKAŹNIKIEM L DWN MAPA EMISYJNA HAŁASU DROGOWEGO WYRAŻONA WSKAŹNIKIEM L N MAPA IMISYJNA HAŁASU DROGOWEGO WYRAŻONA WSKAŹNIKIEM L DWN MAPA IMISYJNA HAŁASU DROGOWEGO WYRAŻONA WSKAŹNIKIEM L N MAPA WRAŻLIWOŚCI HAŁASOWEJ OBSZARÓW MAPA TERENÓW ZAGROŻONYCH HAŁASEM OBSZARY PRZEKROCZEŃ DOPUSZCZALNEJ WARTOŚCI WSKAŹNIKA L DWN MAPA TERENÓW ZAGROŻONYCH HAŁASEM OBSZARY PRZEKROCZEŃ DOPUSZCZALNEJ WARTOŚCI WSKAŹNIKA L N 3

1. Wstęp Realizując projekt PL0298 Usprawnienie wdrażania i egzekucji prawa z zakresu ochrony środowiska poprzez doposażenie w nowoczesną aparaturę kontrolno-pomiarową WIOŚ w Szczecinie, w ramach Norweskiego Mechanizmu Finansowego, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Szczecinie zakupił mobilną i przewoźną stację monitorowania hałasu oraz potrzebne oprogramowanie do wykonania map akustycznych. Efektem realizacji projektu jest 10 map akustycznych, sporządzonych na podstawie pomiarów przeprowadzonych w latach 2009 2010, w tym mapa akustyczna w otoczeniu dróg wojewódzkich w Barlinku. Zakres niniejszego opracowania jest zgodny z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 1 października 2007 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych ujętych na mapach akustycznych oraz ich układu i sposobu prezentacji (Dz. U. Nr 187, poz. 1340). 2. Wyjaśnienia terminów specjalistycznych i oznaczeń Charakterystyka korekcyjna A charakterystyka odpowiadająca krzywej progu słyszenia człowieka odzwierciedlająca małą wrażliwość na niskie częstotliwości, zaprojektowana do pomiaru niskich poziomów dźwięku. Częstotliwościowa charakterystyka korekcyjna różnica między poziomem sygnału wskazywanym przez urządzenie wskazujące miernika i odpowiadającym mu poziomem ustalonego sinusoidalnego sygnału wejściowego o stałej amplitudzie, określona jako funkcja częstotliwości oznaczana jednym z symboli: A, C, Z. Decybel logarytmiczna jednostka dźwięku równa 1/10 bela. Dyrektywa 2002/49/WE Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 25 czerwca 2002 roku odnosząca się do oceny i zarządzania poziomem hałasu w środowisku. Emisja hałasu wprowadzany bezpośrednio lub pośrednio, w wyniku działalności człowieka, do powietrza, wody, gleby lub ziemi hałas. GDDKiA Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad. Generalny Pomiar Ruchu (GPR) ogólnopolskie pomiary natężenia ruchu z podziałem na kategorie pojazdów wykonywane na drogach krajowych i wojewódzkich w cyklach pięcioletnich przez zarządzających drogami. Hałas w środowisku niepożądane lub szkodliwe dźwięki powodowane przez działalność człowieka na wolnym powietrzu, w tym hałas emitowany przez środki transportu, ruch drogowy, ruch kolejowy, ruch samolotowy oraz hałas pochodzący z obszarów działalności przemysłowej. W przypadku ustawy Prawo ochrony środowiska wprowadzana jest w art. 3 definicja ogólna hałasu, czyli dźwięki o częstotliwościach od 16 Hz do 16 000 Hz. Izofona krzywa jednakowego poziomu głośności dźwięku. L Aeq D równoważny poziom hałasu dla pory dnia ( od godz. 6 00 do godz. 18 00 ). L Aeq N równoważny poziom hałasu dla pory nocy ( od godz. 22 00 do godz. 6 00 ). L Aeq W równoważny poziom hałasu dla pory wieczoru ( od godz. 18 00 do godz. 22 00 ). L DWN długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (db), wyznaczony w ciągu wszystkich dób w roku, z uwzględnieniem pory dnia (rozumianej jako od godz. 6 00 do godz. 18 00 ), pory wieczoru (rozumianej jako od godz. 18 00 do godz. 22 00 ) oraz pory nocy (rozumianej jako od godz. 22 00 do godz. 6 00 ). L D długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (db), wyznaczony w ciągu wszystkich pór dnia w roku ( od godz. 6 00 do godz. 18 00 ). L N długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (db), wyznaczony w ciągu wszystkich pór nocy w roku ( od godz. 22 00 do godz. 6 00 ). 4

L W długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (db), wyznaczony w ciągu wszystkich pór wieczoru w roku ( od godz. 18 00 do godz. 22 00 ). Mapa akustyczna wielowarstwowy system informacyjny o stanie akustycznym środowiska. Natężenie ruchu liczba pojazdów przejeżdżających przez dany przekrój drogi w jednostce czasu. Poziom dźwięku poziom ciśnienia akustycznego skorygowany według jednej z trzech częstotliwościowych charakterystyk korekcyjnych: A, C lub Z oraz uśredniony według jednej z dwóch charakterystyk czasowych: F lub S. Równoważny poziom hałasu wartość poziomu ciśnienia akustycznego ciągłego ustalonego dźwięku, skorygowana według charakterystyki częstotliwościowej A, która w określonym przedziale czasu odniesienia jest równa średniemu kwadratowi ciśnienia akustycznego analizowanego dźwięku o zmiennym poziomie w czasie. Stała czasowa FAST stała równa 125 ms, opisująca szybkość reakcji miernika na zmianę poziomu dźwięku. Sporządzanie mapy hałasu przedstawianie na mapie izofon lub wskaźnika hałasu dla danych dotyczących aktualnej lub przewidywanej sytuacji w zakresie hałasu, ze wskazaniem przypadków naruszenia obowiązujących wartości granicznych dla zabudowy lub terenu, liczby dotkniętych osób na określonym obszarze lub liczby lokali mieszkalnych poddanych działaniu hałasu o pewnej wartości wskaźnika na analizowanym obszarze. WIOŚ Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Szczecinie. Wskaźnik hałasu wartość stosowana do określenia hałasu w środowisku, mająca związek ze szkodliwym skutkiem. ZZDW Zachodniopomorski Zarząd Dróg Wojewódzkich. 3. Informacje wprowadzające 3.1 Dane identyfikacyjne jednostki wykonującej mapę Jednostką wykonującą mapę akustyczną części miasta Barlinek jest Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Szczecinie, z siedzibą przy ulicy Wały Chrobrego 4, 70 502 w Szczecinie. Wszystkie pomiary hałasu i pomiary towarzyszące wykonywane były przez zespół pomiarowy Pracowni Pomiarów Hałasu i Pola Elektromagnetycznego Laboratorium WIOŚ w Szczecinie, natomiast niniejsze opracowanie wykonane zostało w Wydziale Monitoringu Środowiska WIOŚ w Szczecinie. 3.2 Charakterystyka obszaru podlegającego ocenie Barlinek to miasto będące siedzibą władz gminy Barlinek, położone w powiecie myśliborskim, w południowej części województwa zachodniopomorskiego. Miasto ma powierzchnię około 17 km 2 (1755 ha), co stanowi 6,8% powierzchni gminy Barlinek i 1,5% powierzchni powiatu myśliborskiego. W Barlinku mieszkają 14 263 osoby (według danych GUS Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2010 roku, Warszawa 2010). Barlinek leży na skraju Puszczy Barlineckiej nad rzeką Młynówką i jeziorami: Barlineckim, Chmielowym i Uklejno. Teren jest bardzo atrakcyjny turystycznie i rekreacyjnie. Barlinek promowany jest jako "Europejska Stolica Nordic Walking". W mieście odbywają się wydarzenia sportowe dużej rangi, takie jak: Żeglarskie Mistrzostwa Polski w klasie Omega oraz Festiwal Szachowy im. Emanuela Lasera. Rosnąca nad jeziorem Chmielowym lipa i leżący przy niej głaz Rusałka wyznaczają 53 stopień szerokości geograficznej. 5

źródło: Urząd Miejski w Barlinku Położenie Barlinka stwarza dobre warunki dla rozwoju indywidualnej i zorganizowanej turystyki samochodowej. Drogi wojewódzkie przebiegające przez Barlinek (nr 151 i nr 156) zapewniają swobodny i szybki dostęp komunikacyjny do większych miast 80 km do Szczecina, 30 km do Gorzowa Wielkopolskiego oraz 150 km do Berlina. 3.2.1 Opis terenu objętego mapą Obszar analizy obejmuje odcinek drogi wojewódzkiej nr 151, od skrzyżowania ulic Niepodległości i 31 Stycznia do skrzyżowania ulic 1 Maja i Ogrodowej. Na odcinku skrzyżowania ulic Niepodległości i 31 Stycznia do ronda Plac Bankowy trasa pokrywa się z drogą wojewódzką nr 156. Zabudowa tego terenu to najczęściej budynki przedwojenne lub z lat 60 i 70 ubiegłego wieku. Większość domów jest w dobrym lub średnim stanie (85%). Wysokość zabudowy zawiera się w przedziale od około 3 metrów (parterowe pawilony) do około 19 metrów (4 piętrowe budynki z wysokim parterem). Przeważają budynki parterowe oraz 1 i 2 piętrowe, które stanowią prawie 86% zabudowy. Budynki parterowe to ponad 16%, a budynki wyższe to 70% zabudowy badanego obszaru. Większość zabudowy to budynki mieszkalno usługowe, gdzie na parterze mieszczą się sklepy i lokale usługowe, a pozostałe piętra zajmują mieszkania. Lokale usługowe - to przeważnie parterowe pawilony i kioski. Wyjątek to budynki dwu, trzy piętrowe takie jak: trzy centra handlowe, dwa hotele oraz Ratusz. Na terenie dodatkowo znajduje się ośrodek zdrowia, urząd pocztowy i muzeum, które dzieli budynek razem z apteką i lokalami mieszkalnymi. Praktycznie wszystkie budynki są zlokalizowane w odległości od 1,5 do 2 metrów od linii jezdni. Tylko w przypadku ul.1 Maja, na odcinku od ul. Tunelowej do ul. Ogrodowej, odległość budynków od jezdni jest miejscami większa. Podobnie jest w przypadku lokalizacji zabudowy przy ul. 1 Maja 27 i 28 oraz przy ul. Niepodległości 9 i 11, gdzie dystans pomiędzy zabudową o drogą to około 6 do 7 metrów. Jezdnia o nawierzchni asfaltowej jest w stanie dobrym, bez większych uszkodzeń i braków. 6

Mapa 3.1 Teren objęty mapą akustyczną 3.2.2 Identyfikacja i charakterystyka źródeł hałasu Z punktu widzenia zagrożenia klimatu akustycznego środowiska najbardziej uciążliwe są przebiegające przez Barlinek dwie drogi wojewódzkie: nr 151 (Gorzów Wielkopolski Choszczno) i nr 156 (Strzelce Krajeńskie-Lipiany) o długości 9,12 km. Częściowo pokrywające się drogi 151 i 156 są głównymi ulicami miasta - ul. Strzelecka, Pełczycka, 1 Maja, Niepodległości, 31 Stycznia i Gorzowska. Tabela 3.1. Natężenie ruchu na drogach wojewódzkich w miejscowości Barlinek Trasa Liczba pojazdów w ciągu doby (SDR) Procentowy udział pojazdów ciężkich Źródło danych szt./doba % Droga wojewódzka nr 151 (ul. Niepodległości) 13245 17,0 WIOŚ Droga wojewódzka nr 151 (ul. 1 Maja) 8643 18,1 WIOŚ Droga wojewódzka nr 151 (Barlinek - Łubianka granica województwa) 2809 9,1 Droga wojewódzka nr 151 (Pełczyce - Barlinek) 2030 10,9 Droga wojewódzka nr 156 (Lipiany Barlinek) 2308 10,9 Droga wojewódzka nr 156 (Barlinek granica województwa) 1357 16,9 ZZDW GPR 2005 ZZDW GPR 2005 ZZDW GPR 2005 ZZDW GPR 2005 7

3.2.3 Uwarunkowania akustyczne wynikające z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego i innych dokumentów prawa miejscowego Stan klimatu akustycznego określają obowiązujące kryteria oceny hałasu w środowisku zawarte w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 roku w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. Nr 120, poz. 826) tabele 3.2 i 3.3. Dopuszczalne wartości zależą od rodzaju terenu, rodzaju hałasu oraz okresu odniesienia. Rodzaj terenu określony jest w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. Całkowita powierzchnia analizowanych terenów, które posiadają plany zagospodarowania przestrzennego, lub w przypadku ich braku studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, wynosi 100% obszaru Barlinka, tym samym 100% obszaru opracowania mapy akustycznej. W chwili sporządzania mapy akustycznej zostały uwzględnione następujące uchwalone i obowiązujące plany zagospodarowania przestrzennego: Uchwała Nr XV/121/2000 Rady Miejskiej w Barlinku z dnia 24 lutego 2000 roku w sprawie zmiany Planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego gminy i miasta Barlinka w rejonie ulicy 31 Stycznia i linii kolejowej. Uchwała Nr XXX/259/2001 Rady Miejskiej w Barlinku z dnia 12 kwietnia 2001 roku w sprawie zmiany w Planie ogólnym zagospodarowania przestrzennego gminy i miasta Barlinek obejmującej teren w rejonie ulic: Bocznej i Lipowej w Barlinku. Uchwała Nr IV/41/2003 Rady Miejskiej w Barlinku z dnia 23 stycznia 2003 roku w sprawie zmiany miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego w mieście Barlinek w obszarze Jeziorna Zaułek. Uchwała Nr L/365/2006 Rady Miejskiej w Barlinku z dnia 27 kwietnia 2006 roku w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu pomiędzy ulicami: Jeziorną, Gorzowską i brzegiem Jeziora Barlineckiego - tzw. Starego Tartaku miasta i gminy Barlinek. Uchwała Nr XXVI/324/2008 Rady Miejskiej w Barlinku z dnia 28 sierpnia 2008 roku w sprawie Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Barlinek. Tabela 3.2. Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku powodowane przez poszczególne grupy źródeł hałasu, z wyłączeniem hałasu powodowanego przez starty, lądowania i przeloty statków powietrznych oraz linie elektroenergetyczne, wyrażone wskaźnikami L Aeq D i L Aeq N Drogi lub linie kolejowe 1) Dopuszczalny poziom hałasu w [db] Pozostałe obiekty i działalność będąca źródłem hałasu Lp. 1 Rodzaj terenu a) Strefa ochronna A uzdrowiska b) Tereny szpitali poza miastem L Aeq D odniesienia równy 16 godzinom L Aeq N odniesienia równy 8 godzinom L Aeq D odniesienia równy 8 najmniej korzystnym godzinom dnia kolejno po sobie następującego L Aeq N odniesienia równy 1 najmniej korzystnej godzinie nocy 50 45 45 40 8

Drogi lub linie kolejowe 1) Dopuszczalny poziom hałasu w [db] Pozostałe obiekty i działalność będąca źródłem hałasu Lp. 2 3 4 Rodzaj terenu a) Tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej b) Tereny zabudowy związanej ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży 2) c) Tereny domów opieki społecznej d) Tereny szpitali w miastach a) Tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej i zamieszkania zbiorowego b) Tereny zabudowy zagrodowej c) Tereny rekreacyjno wypoczynkowe 2) d) Tereny mieszkaniowo usługowe L Aeq D odniesienia równy 16 godzinom L Aeq N odniesienia równy 8 godzinom L Aeq D odniesienia równy 8 najmniej korzystnym godzinom dnia kolejno po sobie następującego L Aeq N odniesienia równy 1 najmniej korzystnej godzinie nocy 55 50 50 40 60 50 55 45 Tereny w strefie śródmiejskiej miast powyżej 100 tys. mieszkańców 3) 65 55 55 45 Objaśnienia: 1) Wartości określane dla dróg stosuje się także dla torowisk tramwajowych poza pasem drogowym i kolei liniowych. 2) W przypadku niewykorzystywania tych terenów, zgodnie z ich funkcją nocy, nie obowiązuje na nich dopuszczalny poziom hałasu nocy. 3) Strefa śródmiejska miast powyżej 100 tys. mieszkańców to teren zwartej zabudowy mieszkaniowej z koncentracją obiektów administracyjnych, handlowych i usługowych. W przypadku miast, w których występują dzielnice o liczbie mieszkańców pow. 100 tys., można wyznaczyć w tych dzielnicach strefę śródmiejską, jeżeli charakteryzuje się ona zwartą zabudową mieszkaniową z koncentracją obiektów administracyjnych, handlowych i usługowych. Tabela 3.3. Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku powodowane przez poszczególne grupy źródeł hałasu, z wyłączeniem hałasu powodowanego przez starty, lądowania i przeloty statków powietrznych oraz linie elektromagnetyczne, wyrażone wskaźnikami L DWN i L N Dopuszczalny długookresowy średni poziom dźwięku A w db Drogi lub linie kolejowe 1) Pozostałe obiekty i działalność będąca źródłem hałasu Lp. Rodzaj terenu L DWN odniesienia równy wszystkim dobom w roku L N odniesienia równy wszystkim porom nocy L DWN odniesienia równy wszystkim dobom roku L N odniesienia równy wszystkim porom nocy 1 a) Strefa ochronna A uzdrowiska b) Tereny szpitali poza miastem 50 45 45 40 9

Dopuszczalny długookresowy średni poziom dźwięku A w db Drogi lub linie kolejowe 1) Pozostałe obiekty i działalność będąca źródłem hałasu Lp. 2 3 4 Rodzaj terenu a) Tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej b) Tereny zabudowy związanej ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży c) Tereny domów opieki społecznej d) Tereny szpitali w miastach a) Tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej i zamieszkania zbiorowego b) Tereny zabudowy zagrodowej c) Tereny rekreacyjno wypoczynkowe d) Tereny mieszkaniowo L DWN odniesienia równy wszystkim dobom w roku L N odniesienia równy wszystkim porom nocy L DWN odniesienia równy wszystkim dobom roku L N odniesienia równy wszystkim porom nocy 55 50 50 40 60 50 55 45 usługowe Tereny w strefie śródmiejskiej miast powyżej 100 tys. 65 55 55 45 mieszkańców 2) Objaśnienia: 1) Wartości określane dla dróg stosuje się także dla torowisk tramwajowych poza pasem drogowym i kolei liniowych. 2) Strefa śródmiejska miast powyżej 100 tys. mieszkańców to teren zwartej zabudowy mieszkaniowej z koncentracją obiektów administracyjnych, handlowych i usługowych. W przypadku miast, w których występują dzielnice o liczbie mieszkańców pow. 100 tys., można wyznaczyć w tych dzielnicach strefę śródmiejską, jeżeli charakteryzuje się ona zwartą zabudową mieszkaniową z koncentracją obiektów administracyjnych, handlowych i usługowych. 3.3 Charakterystyka systemów danych przestrzennych Zgodnie z Dyrektywą 2002/49/WE mapa akustyczna powinna być realizowana w oparciu o systemy informacji geograficznej. GIS to potężny zestaw narzędzi służących do zbierania, przechowywania, przywoływania w dowolnym momencie, transformowania oraz wyświetlania danych o przestrzeni pochodzących ze świata rzeczywistego, dla konkretnie określonego zestawu celów (Burrough i McDonnell, 1998). Podstawowa cecha GIS to możliwość powiązania poszczególnych elementów graficznych na mapie z potrzebnymi informacjami o danym obiekcie. Z jednej strony GIS to system informacyjny, który służy do zarządzania informacjami o przestrzeni poprzez dostarczanie narzędzi do wprowadzania, gromadzenia, przetwarzania, aktualizowania i udostępniania informacji przestrzennych, a z drugiej to oprogramowanie służące do analiz danych przestrzennych, składające się z zintegrowanych baz graficznych i opisowych, umożliwiające wykonywanie określonych analiz przestrzennych, których jedną z funkcji jest wspomaganie decyzji. Do przygotowania poszczególnych informacji modelu wykorzystano programy ArcGIS firmy ESRI: ArcView 9.2 oraz ArcEditor 9.3 wraz z modułami ArcGIS Spatial Analyst i ArcGIS 3D Analyst. Dane wejściowe do mapy akustycznej zapisane zostały w formacie shape, w układzie odniesienia współrzędnych płaskich prostokątnych 1992. Modelowanie akustyczne wykonano w programie LIMA, który jest kompatybilny z oprogramowaniem GIS. Program Lima opiera się na algorytmach obliczeniowych zawartych w wytycznych UE (Dyrektywa 2002/49/WE). Analizę akustyczną przeprowadzono również za pomocą metod dostępnych w ramach pakietu oprogramowania ArcGIS firmy ESRI. Przy tworzeniu mapy akustycznej wykorzystano dane zestawione w tabeli 3.4. 10

Tabela 3.4. Systemy danych przestrzennych i narzędzi wykorzystanych do sporządzenia mapy akustycznej Barlinka Nazwa systemu Rastrowa baza danych (mapa topograficzna) Rastrowa baza danych (ortofotomapa) Oprogramowanie, formaty plików Skala, dokładność w metrach Procent powierzchni analizowanego obszaru ArcGIS *.tiff 1 : 10 000 100% 2000 ArcGIS, grafika rastrowa *.tiff Data ostatniej aktualizacji 1: 5 000 100 % 2004-2005 Rastrowa baza danych (NMT) Wektorowa baza danych (drogi) Wektorowa baza danych (budynki) Wektorowa baza danych (adresy) Wektorowa baza danych (natężenie ruchu) Rastrowa baza danych (miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego, Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego) ArcGIS, *.TIN 1: 10 000 100% 2005 ArcGIS, *.shp 1: 10 000 100% 2007 ArcGIS, *.shp 1: 10 000 100% 2009 ArcGIS, *.shp 1: 10 000 100% 2009 Excel *.xls, ArcGIS *.shp Dowolne oprogramowanie do przetwarzania grafiki rastrowej, *.tif, *.bmp nie dotyczy 100% 2009 Obrazy rastrowe map opracowanych na podkładach w skali 1:500, 1: 1000 100% 2000-2008 3.4 Podstawowe metody wykorzystywane do opracowania mapy akustycznej Przy realizacji niniejszego opracowania prowadzono prace o charakterze badawczo pomiarowym oraz obliczeniowym. W Dyrektywie 2002/49/WE wymienione zostały wymagane tymczasowe * metody oceny hałasu w środowisku jakie są wykorzystywane przy opracowywaniu map akustycznych. Pomiary hałasu drogowego wykonano zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 2 października 2007 roku w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów poziomów w środowisku substancji lub energii przez zarządzającego drogą, linią kolejową, linią tramwajową, lotniskiem, portem (Dz. U. Nr 192, poz. 1392). * Komisja Europejska ustanowi wspólne metody oceny hałasu dla wszystkich państw członkowskich, zgodnie z art. 6, pkt. 2 Dyrektywy 2002/49/WE 11

Długookresowe wartości wskaźników L DWN wyznaczono zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 10 listopada 2010 roku w sprawie sposobu ustalania wartości wskaźnika hałasu L DWN (Dz. U. Nr 215, poz. 1414), według wzoru: L DWN 12 0,1L 4 0,1( 5) 8 D LW 0,1( LN 10lg 10 10 10 24 24 24 10) gdzie: L DWN długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (db), wyznaczony w ciągu wszystkich dób w roku, z uwzględnieniem pory dnia (rozumianej jako od godz. 6 00 do godz. 18 00 ), pory wieczoru (rozumianej jako od godz. 18 00 do godz. 22 00 ) oraz pory nocy (rozumianej jako od godz. 22 00 do godz. 6 00 ). L D długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (db), wyznaczony w ciągu wszystkich pór dnia w roku (rozumianych jako od godz. 6 00 do godz. 18 00 ). L W długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (db), wyznaczony w ciągu wszystkich pór wieczoru w roku (rozumianych jako od godz. 18 00 do godz. 22 00 ). L N długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (db), wyznaczony w ciągu wszystkich pór nocy w roku (rozumianych jako od godz. 22 00 do godz. 6 00 ). Do przeprowadzenia obliczeń propagacji hałasu w środowisku wykorzystano program LIMA Environmental Noise Calculation and Mapping Software Version 5.2 Type 7812B - licencja wydana dla Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Szczecinie. Obliczenia propagacji hałasu w środowisku od dróg przeprowadzono w oparciu o francuską metodę obliczania poziomów dźwięku (NMPB-Routes-96 (SETRA-CERTU-LCPC-CSTB), o której mowa w Arrete du 5 mai 1995 relatif au bruit des infrastructures routieres, Journal Officiel du 1 mai 1995, Article 6), do której odnosi się francuska norma XPS 31-133. W odniesieniu do danych wejściowych dotyczących emisji, dokumenty te korzystają z "Guide du bruit des transports terrestres, fascicule prevision des niveaux sonores, CETUR 1980". Metodyka ta jest zalecaną w Dyrektywie 2002/49/WE do obliczeń hałasu z ruchu kołowego. 3.5 Wykorzystane bazy danych wejściowych W zakresie danych o terenie wykorzystano informacje pochodzące z zasobów Wojewódzkiego Ośrodka Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej w Szczecinie, jednostek administracji samorządowych, jak również informacje pozyskane z pomiarów własnych. Bazy danych przedstawione w tabeli 3.4 posłużyły do budowy modelu obliczeniowego przestrzennego rozkładu hałasu. Do analiz obszarów wrażliwych i ludności zagrożonej ponadnormatywnym poziomem hałasu wykorzystano plany zagospodarowania przestrzennego uzyskane w wersji elektronicznej (w formacie *.pdf, *.jpg, *.doc) z zasobów Urzędu Miasta i Gminy Barlinek. W opracowaniu wykorzystano także bazę ludności i liczby lokali mieszkalnych opracowaną na podstawie bazy PESEL oraz bazę danych zinwentaryzowanych budynków na analizowanym obszarze. W zakresie danych o ruchu wykorzystano bazę natężenia ruchu opracowaną w oparciu o pomiary własne z automatycznych stacji monitorowania hałasu, uzupełnione o pomiary pochodzące z Generalnego Pomiaru Ruchu (GPR). W zakresie danych o hałasie i warunkach meteorologicznych wykorzystano pomiary własne z automatycznych stacji monitorowania hałasu. Za pomocą tych stacji, mierzono poziom dźwięku, natężenie ruchu pojazdów i warunki meteorologiczne oraz rejestrowano sygnał audio i wideo kamerą przemysłową. Wszystkie wymienione wyżej bazy danych pozostają w zasobach Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Szczecinie, z siedzibą przy ulicy Wały Chrobrego 4, 70 502 w Szczecinie. 12

3.6 Zestawienie wyników pomiarów Równolegle z prowadzonymi pracami nad zebraniem danych potrzebnych do systemu GIS prowadzone były pomiary hałasu drogowego w wytypowanych punktach. Pomiary poziomu emisji hałasu wykonywane były przy pomocy dwóch stacji automatycznych monitorowania hałasu, przy równoczesnym pomiarze warunków meteorologicznych oraz pomiarze struktury i natężenia ruchu komunikacyjnego. Jako dane pomocnicze rejestrowano także obraz wideo i sygnał audio z kamery przemysłowej. Pomiary prowadzono nieprzerwanie przez kilka dób pomiarowych (od 3 do 7) przy jednoczesnej rejestracji parametrów akustycznych co 1 sekundę i parametrów pozaakustycznych co 1 minutę. Stacje posiadają system GPR, co umożliwia dostęp do danych rejestrowanych na kontrolerze stacji pomiarowych w czasie rzeczywistym. Kopia danych zapisywana jest także na serwerze WIOŚ. Następnie w laboratorium pomiar ciągły podzielono na próbki, z których obliczeniowo uzyskano wynik wraz z niepewnością pomiaru. Szacowanie wartości rocznych poziomów długookresowych dla okresu dnia, wieczoru i nocy, wykonano zgodnie z opracowaniem Zadania wojewódzkich inspektoratów ochrony środowiska w zakresie badań i oceny hałasu w latach 2008 2012 (GIOŚ, Warszawa 2008 r. materiały szkoleniowe Dębe 06.2008 r.). Fotografia 3.1. Automatyczne stacje monitorowania hałasu (WIOŚ w Szczecinie) W celu określenia wskaźników długookresowych hałasu (L DWN i L N ), wykorzystywanych do sporządzenia mapy akustycznej, pomiary prowadzone były zgodnie z wyżej przytoczonymi wytycznymi dla wojewódzkich inspektoratów ochrony środowiska, nieprzerwanie przez minimum 2 doby w dni powszednie i 1 dobę podczas weekendu: wiosennej (14 19.05.2009 r.), w okresie jesiennym (22 29.10.2009 r.). Punkty pomiarowe hałasu komunikacyjnego na terenie miasta Barlinek były zlokalizowane: 1. 10 m od krawędzi ulicy Niepodległości, 2. 10 m od krawędzi ulicy 1 Maja. Wszystkie prace wykonywane na terenie Barlinka odbywały się przy współpracy z administracją samorządową. 13

3.6.1 Warunki pomiaru i uzyskane wyniki w otoczeniu ulicy Niepodległości Tabela 3.5. Warunki meteorologiczne Wielkości mierzone (średnie) Okres wiosenny Okres jesienny Prędkość wiatru (m/s) 1,0 1,0 Kierunek wiatru ( ) 174,8 167,5 Temperatura otoczenia (C ) 12,3 8,4 Wilgotność względna (%) 52,9 86,8 Ciśnienie atmosferyczne (hpa) 1006,0 1008,3 Róża wiatrów Tabela 3.6. Aparatura pomiarowa dla okresu wiosennego i jesiennego Aparatura pomiarowa Miernik poziomu dźwięku Mikrofon Moduł pogodowy Kalibrator akustyczny G.R.A.S. 41 VAISALA WXT Typ SVAN 955 4230 AL 520 Nr seryjny 15203 104603 D5030001 724924 Nr świadectwa SW-0237-SD- 97/2009 0080.3-7W3-08 wzorcowania 090192-P-PCB 12 czerwca Data wydania 15 kwietnia 2009 r. 9 kwietnia 2009 r. 2008 r. Tabela 3.7. Aparatura pomocnicza dla okresu wiosennego i jesiennego Aparatura pomocnicza System pomiaru natężenia ruchu Kamera Typ SmartSensorHD P-400 Nr seryjny U100002290 - Do pomiarów zastosowano stałą czasową FAST i charakterystykę korekcyjną A. Mierniki w chwili wykonywania pomiarów posiadały aktualne świadectwa legalizacji. Przed pomiarem wykonano kalibrację mierników za pomocą kalibratora posiadającego aktualne świadectwo wzorcowania. Tabela 3.8. Zestawienie wyników pomiarów równoważnego poziomu dźwięku w sąsiedztwie analizowanego ciągu drogi wojewódzkiej nr 151 przy ulicy Niepodległości Pora wiosenna Pora jesienna Równoważny poziom hałasu dla pory dnia ( od godz. 6 00 do godz. 18 00 ) Równoważny poziom hałasu dla pory wieczoru ( od godz. 18 00 do godz. 22 00 ) L AeqD L AeqW L AeqN Równoważny poziom hałasu dla pory nocy ( od godz. 22 00 do godz. 6 00 ) Dni powszednie 62,5 db 61,9 db 62,1 db Dni weekendowe 63,0 db 62,2 db 62,1 db Dni powszednie 63,2 db 61,4 db 57,0 db Dni weekendowe 61,8 db 60,4 db 56,4 db 14

Tabela 3.9. Zestawienie wyników długookresowych średnich poziomów dźwięku w sąsiedztwie analizowanego ciągu drogi wojewódzkiej nr 151 przy ulicy Niepodległości Długookresowy średni poziom dźwięku A wyznaczony dla wszystkich dób w roku uwzględniający pory: dnia, wieczoru i nocy Długookresowy średni poziom dźwięku A wyznaczony w ciągu wszystkich pór dnia w roku ( od godz. 6 00 do godz. 18 00 ) Długookresowy średni poziom dźwięku A wyznaczony w ciągu wszystkich pór wieczoru w roku ( od godz. 18 00 do godz. 22 00 ) Długookresowy średni poziom dźwięku A wyznaczony w ciągu wszystkich pór nocy w roku ( od godz.22 00 do godz. 6 00 ) L DWN L D L W L N 65,1 db 62,8 db 61,6 db 56,7 db Podczas pomiarów natężenia ruchu rejestrowano pojazdy z podziałem na poszczególne kategorie: pojazdy lekkie i ciężkie. Wyniki pomiarów strumienia ruchu drogowego dla poszczególnych pór doby w sztukach pojazdów przedstawiono w tabeli 3.10. Tabela 3.10. Zestawienie wyników pomiarów natężenia ruchu na ulicy Niepodległości Pojazdy lekkie dziennej Pojazdy lekkie w porze wieczoru Pojazdy lekkie nocnej Pojazdy ciężkie dziennej Pojazdy ciężkie wieczoru Pojazdy ciężkie nocnej Suma pojazdów dziennej Suma pojazdów wieczornej Suma pojazdów nocnej Średni Ruch Dobowy 8 501 1 861 627 1 844 230 182 10 345 2 091 809 13 245 Wykres 3.1. Przykładowy dobowy rozkład natężenia ruchu pojazdów na ulicy Niepodległości wiosennej (18.05.2009 r.) oraz jesiennej (27.10.2009 r.) 1200 1000 800 szt. 600 400 200 0 0-1 1-2 2-3 3-4 4-5 5-6 6-7 7-8 8-9 9-10 10-11 11-12 12-13 13-14 14-15 15-16 16-17 17-18 18-19 19-20 20-21 21-22 22-23 23-24 godz. liczba pojazdów lekkich wiosennej liczba pojazdów lekkich jesiennej liczba pojazdów ciężkich wiosennej liczba pojazdów ciężkich jesiennej 15

3.6.2 Warunki pomiaru i uzyskane wyniki w otoczeniu ulicy 1 Maja Tabela 3.11. Warunki meteorologiczne Wielkości mierzone (średnie) Okres wiosenny Okres jesienny Prędkość wiatru (m/s) 1,2 1,1 Kierunek wiatru ( ) 166,0 178,5 Temperatura otoczenia (C ) 13,5 8,3 Wilgotność względna (%) 67,7 87,6 Ciśnienie atmosferyczne (hpa) 1009,0 1008.6 Róża wiatrów Tabela 3.12. Aparatura pomiarowa dla okresów wiosennego i jesiennego Aparatura pomiarowa Miernik poziomu dźwięku Mikrofon Moduł pogodowy Kalibrator akustyczny G.R.A.S. 41 VAISALA WXT Typ SVAN 955 4230 AL 520 Nr seryjny 15204 104608 D5030002 724924 Nr świadectwa SW-2009-04-013-99/2009 0080.3-7W3-08 wzorcowania TATB 12 czerwca Data wydania 15 kwietnia 2009 r. 9 kwietnia 2009 r. 2008 r. Tabela 3.13. Aparatura pomocnicza dla okresów wiosennego i jesiennego Aparatura pomocnicza System pomiaru natężenia ruchu Kamera Typ SmartSensorHD P-400 Nr seryjny U100002325 - Do pomiarów zastosowano stałą czasową FAST i charakterystykę korekcyjną A. Mierniki w chwili wykonywania pomiarów posiadały aktualne świadectwa legalizacji. Przed pomiarem wykonano kalibrację mierników za pomocą kalibratora posiadającego aktualne świadectwo wzorcowania. Tabela 3.14. Zestawienie wyników pomiarów równoważnego poziomu dźwięku w sąsiedztwie analizowanego ciągu drogi wojewódzkiej nr 151 przy ulicy 1 Maja Pora wiosenna Pora jesienna Równoważny poziom hałasu dla pory dnia ( od godz. 6 00 do godz. 18 00 ) Równoważny poziom hałasu dla pory wieczoru ( od godz. 18 00 do godz. 22 00 ) L AeqD L AeqW L AeqN Równoważny poziom hałasu dla pory nocy ( od godz. 22 00 do godz. 6 00 ) Dni powszednie 63,0 db 60,5 db 63,1 db Dni weekendowe 62,6 db 60,1 db 55,1 db Dni powszednie 63,7 db 60,8 db 52,3 db Dni weekendowe 57,6 db 59,0 db 55,8 db 16

Tabela 3.15. Zestawienie wyników długookresowych średnich poziomów dźwięku w sąsiedztwie analizowanego ciągu drogi wojewódzkiej nr 151 przy ulicy 1 Maja Długookresowy średni poziom dźwięku A wyznaczony dla wszystkich dób w roku uwzględniający pory: dnia, wieczoru i nocy Długookresowy średni poziom dźwięku A wyznaczony w ciągu wszystkich pór dnia w roku ( od godz. 6 00 do godz. 18 00 ) Długookresowy średni poziom dźwięku A wyznaczony w ciągu wszystkich pór wieczoru w roku ( od godz. 18 00 do godz. 22 00 ) Długookresowy średni poziom dźwięku A wyznaczony w ciągu wszystkich pór nocy w roku ( od godz.22 00 do godz. 6 00 ) L DWN L D L W L N 66,6 db 62,8 db 60,4 db 59,6 db Podczas pomiarów natężenia ruchu rejestrowano pojazdy z podziałem na poszczególne kategorie: pojazdy lekkie i ciężkie. Wyniki pomiarów strumienia ruchu drogowego dla poszczególnych pór doby w sztukach pojazdów przedstawiono w tabeli 3.16. Tabela 3.16. Zestawienie wyników pomiarów natężenia ruchu na ulicy 1 Maja Pojazdy lekkie dziennej Pojazdy lekkie w porze wieczoru Pojazdy lekkie nocnej Pojazdy ciężkie dziennej Pojazdy ciężkie wieczoru Pojazdy ciężkie nocnej Suma pojazdów dziennej Suma pojazdów wieczornej Suma pojazdów nocnej Średni Ruch Dobowy 5 109 1 445 525 1 174 287 103 6 283 1 732 628 8 643 Wykres 3.2. Przykładowy dobowy rozkład natężenia ruchu pojazdów na ulicy 1 Maja wiosennej (18.05.2009 r.) i jesiennej (27.10.2009 r.) 800 700 600 500 szt. 400 300 200 100 0 0-1 1-2 2-3 3-4 4-5 5-6 6-7 7-8 8-9 9-10 10-11 11-12 12-13 13-14 14-15 15-16 16-17 17-18 18-19 19-20 20-21 21-22 22-23 23-24 godz. liczba pojazdów lekkich wiosennej liczba pojazdów lekkich jesiennej liczba pojazdów ciężkich wiosennej liczba pojazdów ciężkich jesiennej 3.6.3 Kalibracja modelu obliczeniowego W celu zweryfikowania i skalibrowania modelu obliczeniowego wykonano za pomocą programu Lima prognozy poziomów dźwięku w tych samych punktach, w których wykonywane były pomiary. Wyniki otrzymane z pomiarów oraz obliczeń porównano ze sobą (tabela 3.22) weryfikując tym samym poprawność modelu obliczeniowego. 17

Tabela 3.22. Porównanie poziomów dźwięku uzyskanych w wyniku pomiarów i obliczeń Punkt pomiarowy Wysokość pomiaru, m Poziom dźwięku wyznaczony na podstawie wartości zmierzonych Poziom dźwięku wyznaczony na podstawie obliczeń modelowych Różnica L DWN L N L DWN L N L DWN L N Niepodległości 4 65,1 db 56,7 db 66,9 db 57,3 db 1,8 db 0,6 db 1 Maja 4 66,6 db 59,6 db 67,3 db 58,0 db 0,7 db -1,6 db Jako kryterium oceny wyników badań hałasu i obliczeń przyjęto odchylenie standardowe między wynikami uzyskanymi z badań terenowych i rezultatami obliczeń modelowych poziomu dźwięku w punktach pomiarowych. Aby stwierdzić zgodność wyników, musi być spełniony warunek równoważności metod pomiarowych i obliczeniowych: n 1 R ( L ) 2 Aobli L Azmi 2,5 db n 1 i 1 gdzie: n liczba pomiarów porównawczych, L Azmi zmierzona wartość wskaźnika hałasu, db, L Aobli obliczona dla tych samych warunków wartość wskaźnika hałasu, db. Wartość współczynnika R w przedmiotowym przypadku wynosi 1,5 db, co świadczy o poprawności przyjętego modelu obliczeniowego. Pamiętać należy o fakcie, że zarówno wartości zmierzone jak i obliczone obarczone są niepewnościami, które mają wpływ na wartość różnicy między tymi parametrami. 4. Wynikowe zestawienia tabelaryczne i wykresy Tabela 4.1. Liczba lokali mieszkalnych i osób zamieszkujących lokale mieszkalne narażonych na hałas oceniany wskaźnikiem L DWN Poziom hałasu Liczba lokali mieszkalnych Liczba osób > 75 db 0 0 70-75 db 247 726 65-70 db 357 486 60-65 db 372 1177 55-60 db 226 665 18

Wykres 4.1. Liczba lokali mieszkalnych i osób narażonych na hałas drogowy oceniany wskaźnikiem L DWN w przedziałach co 5 db Hałas oceniany wskaźnikiem Ldwn 1500 1000 500 0 > 75 db 70-75 db 65-70 db 60-65 db 55-60 db Liczba mieszkań Liczba mieszkańców Tabela 4.2. Liczba lokali mieszkalnych i osób zamieszkujących lokale mieszkalne narażonych na hałas oceniany wskaźnikiem L N Poziom hałasu Liczba lokali mieszkalnych Liczba osób >70 db 0 0 65-70 db 0 0 60-65 db 295 895 55-60 db 401 642 50-55 db 344 1034 Wykres 4.2. Liczba lokali mieszkalnych i osób narażonych na hałas drogowy oceniany wskaźnikiem L N w przedziałach co 5 db Hałas oceniany wskaźnikiem Ln 1200 1000 800 600 400 200 0 > 70 db 65-70 db 60-65 db 55-60 db 50-55 db Liczba mieszkań Liczba mieszkańców Tabela 4.3. Powierzchnia obszarów eksponowanych na hałas oceniany wskaźnikiem L DWN Poziom hałasu Powierzchnia obszarów, km 2 > 75 db 0,000131 70-75 db 0,02197 65-70 db 0,049016 60-65 db 0,082127 55-60 db 0,108739 19

Tabela 4.4. Powierzchnia obszarów eksponowanych na hałas oceniany wskaźnikiem L N Poziom hałasu Powierzchnia obszarów, km 2 >70 db 0 65-70 db 0,001824 60-65 db 0,031288 55-60 db 0,065032 50-55 db 0,083987 Wykres 4.3. Powierzchnia obszarów eksponowanych na hałas oceniany wskaźnikiem L DWN oraz L N w przedziałach co 5 db 0,12 0,1 powierzchnia, km^2 0,08 0,06 0,04 0,02 0 > 75 db 70-75 db 65-70 db 60-65 db 55-60 db 50-55 db powierzchnia obszarów eksponowanych na hałas oceniany wskaźnikiem Ldwn powierzchnia obszarów eksponowanych na hałas oceniany wskaźnikiem Ln Powierzchnia obszarów eksponowanych na hałas obejmuje zarówno tereny, dla których określone są dopuszczalne poziomu hałasu, jak i pozostałe tereny nie klasyfikowane jako tereny chronione akustycznie. 5. Zakres danych części graficznej 5.1 Mapa emisyjna hałasu drogowego Mapę emisyjną hałasu drogowego przedstawiono w formie mapy akustycznej w skali 1:10 000, prezentującej hałas emitowany z głównych szlaków komunikacyjnych na obszarze miasta Barlinek. 5.2 Mapa imisyjna hałasu drogowego Mapę imisyjną hałasu drogowego przedstawiono w formie mapy stanu akustycznego środowiska w skali 1:10 000, kształtowanego przez hałas emitowany z głównych szlaków komunikacyjnych na obszarze miasta Barlinek. Obszary równego poziomu dźwięku oznaczono kolorami zgodnie z wymaganiami normy PN-ISO 1996-2:1999. 5.3 Mapa wrażliwości hałasowej obszarów Mapę wrażliwości hałasowej obszarów przedstawiono w formie mapy akustycznej w skali 1:10 000, obrazującej rozkład dopuszczalnych poziomów hałasu na obszarze miasta Barlinek, w zależności od sposobu zagospodarowania terenu i jego funkcji, z odniesieniem do miejscowego planu 20

zagospodarowania przestrzennego oraz studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. 5.4 Mapa terenów zagrożonych hałasem Mapę terenów zagrożonych hałasem przedstawiono w formie mapy akustycznej w skali 1:10 000, obrazującej izolinie i obszary przekroczeń dopuszczalnych wartości wskaźników L DWN oraz L N w otoczeniu głównych szlaków komunikacyjnych w Barlinku. Na mapie ujęto przekroczenia dopuszczalnych poziomów dźwięku w przedziałach przekroczeń: a. 0-5 db, b. 5-10 db, c. 10-15 db, d. 15-20 db, e. powyżej 20 db. 6. Podsumowanie i wnioski Klimat akustyczny miasta Barlinek oceniony został na podstawie badań i modelowania hałasu drogowego. Szczegółowe informacje o stanie akustycznym obszaru, na którym stwierdzono przekroczenia dopuszczalnych wartości poziomów hałasu w środowisku przedstawiono w tabelach 6.1 i 6.2. Ocena stanu warunków akustycznych określona została w oparciu o wskaźniki długookresowe: L DWN (długookresowy średni poziom dźwięku wyznaczany w ciągu wszystkich dób w roku) i L N (długookresowy średni poziom dźwięku wyznaczany w ciągu wszystkich pór nocy w roku). Tabela 6.1 Stan warunków akustycznych środowiska w otoczeniu głównych ciągów komunikacyjnych w Barlinku oceniany wskaźnikiem L DWN Informacje identyfikujące obszar Barlinka w otoczeniu głównych ciągów komunikacyjnych, na których stwierdzono przekroczenia dopuszczalnej wartości poziomów hałasu Powierzchnia obszarów zagrożonych (km 2 ) Liczba lokali mieszkalnych Liczba zagrożonych mieszkańców Liczba budynków szkolnych i przedszkolnych Liczba budynków służby zdrowia, opieki społecznej i socjalnej wskaźnik L DWN do 5 db > 5 10 db > 10 15 db > 15 20 db > 20 db Stan warunków akustycznych środowiska niedobry zły bardzo zły 0,035 0,017 0,006 0 0 357 375 247 0 0 1129 541 726 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 21

Powierzchnia terenów zagrożonych ponadnormatywnym hałasem, ocenianym wskaźnikiem L DWN, wynosi 0,058 km 2. Obszar ten jest zamieszkały przez ponad 2 tys. mieszkańców, zajmujących 979 lokali mieszkalnych. Około 25% wszystkich zagrożonych lokali i około 30% ich lokatorów znajduje się na obszarze, na którym występują przekroczenia dopuszczalnego poziomu hałasu powyżej przedziału 10 15 db. Na zagrożonym terenie nie zidentyfikowano żadnego budynku szkolno przedszkolnego. W zasięgu izofony, określonej wskaźnikiem L DWN, charakteryzującej przekroczenia dopuszczalnych wartości poziomu hałasu w przedziale 5 10 db, zidentyfikowano jeden obiekt służby zdrowia, opieki społecznej i socjalnej. Tabela 6.2 Stan warunków akustycznych środowiska w otoczeniu głównych ciągów komunikacyjnych w Barlinku oceniany wskaźnikiem L N Informacje identyfikujące obszar Barlinka w otoczeniu głównych ciągów komunikacyjnych, na których stwierdzono przekroczenia dopuszczalnej wartości poziomów hałasu Powierzchnia obszarów zagrożonych (km 2 ) Liczba lokali mieszkalnych Liczba zagrożonych mieszkańców Liczba budynków szkolnych i przedszkolnych Liczba budynków służby zdrowia, opieki społecznej i socjalnej wskaźnik L N do 5 db > 5 10 db > 10 15 db > 15 20 db > 20 db Stan warunków akustycznych środowiska niedobry zły bardzo zły 0,040061 0,02232 0,008333 0,000004 0 336 401 295 0 0 1007 642 895 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 Powierzchnia terenów zagrożonych ponadnormatywnym hałasem, ocenianym wskaźnikiem L N, wynosi 0,071 km 2. W porze nocnej zagrożonych jest około 2,5 tys. mieszkańców, zajmujących 1 032 lokale mieszkalne. 35,2% wszystkich zagrożonych mieszkańców i 28,6% wszystkich zagrożonych lokali mieszkalnych znajdują się obszarze, na którym występują przekroczenia dopuszczalnego poziomu hałasu powyżej przedziału 10 15 db. Przedział ten charakteryzuje stan klimatu akustycznego określany jako stan zły. Na terenach miasta zagrożonych wysokim poziomem hałasu, nie zidentyfikowano budynków szkolno-przedszkolnych, natomiast zidentyfikowano jeden budynek służby zdrowia, opieki społecznej i socjalnej. Stan klimatu akustycznego w otoczeniu głównych szlaków komunikacyjnych w Barlinku należy określić jako niezadowalający. Na obszarze objętym analizą mieszka 2 396 mieszkańców zagrożonych ponadnormatywnym hałasem dziennej i 2 544 osoby zamieszkujące tereny, na których występują przekroczenia poziomów hałasu nocnej. W niesprzyjających warunkach akustycznych mieszka około 17 % całej ludności miasta Barlinek. W celu poprawnego wykorzystania niniejszego opracowania zaleca się uwzględnienie wyników analiz akustycznych dla obszarów zagrożonych ponadnormatywnym hałasem w dokumentach strategicznych tworzonych na różnych szczeblach podziału administracyjnego (województwo, powiat, gmina 22

i miasto), szczególnie w programach ochrony środowiska, strategiach rozwoju i miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. Należy również zwrócić uwagę, iż zgodnie z przepisami ustawy Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150, z późn. zm.) art. 119 ust. 1 dla terenów, na których poziom hałasu przekracza poziom dopuszczalny, tworzy się programy ochrony środowiska przed hałasem, których celem jest dostosowanie poziomu hałasu do dopuszczalnego. Zatem zasadne jest opracowanie takiego programu, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 14 października 2002 roku w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinien odpowiadać program ochrony środowiska przed hałasem (Dz. U. Nr 179, poz. 1498). W Dyrektywie 2002/49/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 25 czerwca 2002 roku odnoszącej się do oceny i zarządzania poziomem hałasu w środowisku nie jest ujęty problem zagrożenia ludności zamieszkującej miasta o liczbie mieszkańców poniżej 100 000. Tak więc powinien zostać on uwzględniony w dokumentach strategicznych dla kraju, takich jak polityka ekologiczna państwa czy też strategia zrównoważonego rozwoju Polski. 23